ĠDARĠ DAVA DAĠRELERĠ KURULU KARARLARI

Transkript

1 Ġdari Dava Daireleri Kararları ĠDARĠ DAVA DAĠRELERĠ KURULU KARARLARI T.C. D A N I ġ T A Y Esas No : 2014/4409 Karar No : 2016/208 Anahtar Kelimeler : KamulaĢtırma BilirkiĢiliği, Yapı Denetim KuruluĢunda Görev Yapan Denetçi Mimar- Mühendis, Yapı Denetim Firmasında Görev Yapmanın KamulaĢtırma BilirkiĢiliği ile BağdaĢıp BağdaĢmadığı Özeti : sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun hükümleri uyarınca, yapı denetim kuruluģunda görev yapan denetçi mimar ve mühendisler, bu faaliyetleri süresince mesleklerine yönelik baģka bir faaliyette bulunamayacakları gibi, inģaat iģleri ile ilgili ticari bir faaliyet yapmalarının da söz konusu olamayacağı; ancak, bu yasaklamanın 4708 sayılı Yasa nın amacı ile örtüģen faaliyetler konusunda uygulanması gerektiği. 2- Bu durumda, kamulaģtırmaya konu gayrimenkul veya hakkın değerinin belirlenmesi için uzmanlık ve teknik bilgi sağlamak amacıyla yargı yerlerince baģvurulan kamulaģtırma bilirkiģiliğinin ise, 4708 sayılı Yasanın amacı çerçevesinde yürütülen iģ ve iģlemler ile örtüģen bir mesleki faaliyet olduğundan söz edilemeyeceğinden, davacının kamulaģtırma bilirkiģiliği listesinde ismine yer verilmesi istemiyle yaptığı baģvurunun reddine iliģkin iģlemde hukuka uyarlık bulunmadığı. Temyiz Eden (Davalı) : TMMOB ĠnĢaat Mühendisleri Odası Vekili : Av. KarĢı Taraf (Davacı) : Ġstemin Özeti : Ankara 3. Ġdare Mahkemesi'nin 28/01/2014 günlü, E:2014/127, K:2014/68 sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması, davalı idare tarafından istenilmektedir. Danıştay Dergisi Yıl : 2016 Sayı :

2 Ġdari Dava Daireleri Kararları Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiģtir. DanıĢtay Tetkik Hakimi : DüĢüncesi : Temyiz isteminin reddi ile ısrar kararının onanması gerektiği düģünülmektedir. TÜRK MĠLLETĠ ADINA Hüküm veren DanıĢtay nca dosya incelendi gereği görüģüldü: Dava, inģaat mühendisi olarak faaliyet yürüten davacının, kamulaģtırma alanında bilirkiģilik yapabilmesini teminen oluģturulan listede ismine yer verilmesi yolunda yaptığı baģvurunun reddine iliģkin 18/02/2008 günlü, sayılı iģlemin iptali ve maddi kayıplarının geriye dönük olarak giderilmesi istemiyle açılmıģtır. Ankara 3. Ġdare Mahkemesinin 10/12/2009 günlü, E:2008/1585, K:2009/1516 sayılı kararıyla; davacının baģvurusunun, dava konusu iģlemle yapı denetçiliği iģi ile uğraģan bir Ģirkette çalıģtığı belirtilerek reddedildiği, 4708 sayılı Kanunun düzenlediği alanın, yapı denetim kuruluģlarının faaliyeti ve bu denetim faaliyetinin gerekliliğine iliģkin olduğu, bu denetimin etkinliğinin sağlanabilmesini teminen yapı denetçilerinin (denetçi, mühendis, mimar...) aynı alanda hem denetim yapmaları hem de ticari faaliyet yürütmelerinin yasaklandığı, bu sınır çizilirken de yasaklanan faaliyetlerin münhasıran mesleki ve inģaat iģleri ile ilgili olduğunun Kanunda açık biçimde ifade edildiği, bu durumda kamulaģtırma bilirkiģiliğine iliģkin mevzuatta sayılan diğer Ģartları da taģıdığının tespiti halinde davacının baģvurusunun kabul edilmesi gerekmekte iken, konuyla doğrudan ilgili olmayan bir kanun hükmünün (4708 sayılı Kanunun 2. ve 3. maddelerinin) yanlıģ yorumlanmak suretiyle salt aynı il sınırları içerisinde yapı denetçiliği iģi ile uğraģan bir Ģirkette çalıģtığından bahisle baģvurusunun reddine iliģkin iģlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiģtir. Anılan karar DanıĢtay Altıncı Dairesinin 20/06/2013 günlü, E:2010/5341, K:2013/4354 sayılı kararıyla; 4708 sayılı Yasanın 3. maddesinin 5. fıkrasının yapı denetim kuruluģunda çalıģan denetçi mimar ve mühendislerin denetim kuruluģunda çalıģtıkları sürece mesleki ve inģaat iģleri ile ilgili ticari faaliyette bulunmalarına imkan vermediği, kamulaģtırma bilirkiģiliğinin de, mesleki bir faaliyet olduğu, sunulan hizmet karģılığında da bir ücret alındığı, bunun da ticari faaliyet dıģında değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, bu durumda, davacının bir yapı denetim Ģirketinde inģaat mühendisi olarak faaliyette bulunması nedeniyle kamulaģtırma bilirkiģilik listesinde adına yer verilmemesine iliģkin dava konusu iģlemde 108 Danıştay Dergisi Yıl : 2016 Sayı : 143

3 Ġdari Dava Daireleri Kararları hukuka aykırılık bulunmadığı, diğer taraftan, davacının maddi kayıplarının geriye dönük olarak giderilmesi istemine iliģkin olarak da dava konusu iģlemde hukuka aykırılık bulunmadığından reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuģ ise de; Ġdare Mahkemesince, bozma kararının davacının, kamulaģtırma alanında bilirkiģilik yapabilmesini teminen oluģturulan listede ismine yer verilmesi yolunda yaptığı baģvurunun reddine iliģkin iģleme yönelik kısmına uyulmayarak iģlemin iptali yolundaki ilk kararda ısrar edilmiģtir. Davalı idare, Ankara 3. Ġdare Mahkemesi'nin 28/01/2014 günlü, E:2014/127, K:2014/68 sayılı ısrar kararını temyiz etmekte ve bozulmasını istemektedir sayılı KamulaĢtırma Kanunu'nun 15. maddesinde "Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine bağlı meslek odalarının her biri tarafından, üyelerinin oturdukları yer göz önünde bulundurularak; illerden nüfusu beģyüzbinin altında olanlar için yirmibeģ ila elli, nüfusu beģyüzbin ile birmilyon arasında olanlar için elli ila yüz, nüfusu birmilyon ile üçmilyon arasında olanlar için yüz ila yüzelli, nüfusu üçmilyonun üzerinde olanlar için yüzelli ila üçyüzelli bilirkiģi ve ayrıca il merkezleri için il idare kurulları ve ilçeler için ilçe idare kurulları tarafından, bu bölgelerde oturan ve mühendis veya mimar olan taģınmaz mal sahipleri veya kiracılar arasından nüfusa göre belirlenen bilirkiģi sayılarının en az üçte biri kadar bilirkiģi, her yıl ocak ayının ilk haftasında seçilerek isim ve adreslerini belirten listeler valiliklere verilir. BilirkiĢi olarak görev yapacakların nitelikleri ve çalıģma esasları, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğinin görüģü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı ile Bayındırlık ve Ġskan Bakanlığının birlikte hazırlayacakları bir yönetmelikle belirlenir. Valilikçe onanan listelerden, odalar tarafından seçilenler il merkezi ve ilçelerdeki asliye hukuk mahkemelerine, idare kurulları tarafından seçilenler de seçildikleri yerin asliye hukuk mahkemelerine bildirilir." hükmü yer almaktadır sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 2. maddesinde yapı denetim kuruluģlarının görevleri sayılırken "Bu kanun kapsamına giren her türlü yapı; Bakanlıktan aldığı izin belgesi ile çalıģan ve münhasıran yapı denetimi ile uğraģan tüzel kiģiliğe sahip yapı denetim kuruluģlarının denetimine tabidir." kuralına, 3. maddesinin (5.) fıkrasında ise " Yapı denetim kuruluģu denetim faaliyeti dıģında baģka ticari faaliyette bulunamaz. Bu kuruluģun denetçi mimar ve mühendislerinin, denetim faaliyeti süresince baģkaca mesleki ve inģaat iģleri ile ilgili ticari faaliyette bulunmaları yasaktır." hükmüne yer verilmiģtir. Danıştay Dergisi Yıl : 2016 Sayı :

4 Ġdari Dava Daireleri Kararları Dosyanın incelenmesinden; davacının inģaat mühendisi olduğu, Ġzmir Ġlinde faaliyet gösteren bir yapı denetim Ģirketinde görev yaptığı, kamulaģtırma alanında bilirkiģilik yapabilmek amacıyla düzenlenen kurs ve seminerlere katıldığı ve buna iliģkin yetki belgesini aldığı, ĠnĢaat Mühendisleri Odası Ġzmir ġubesi'ne baģvurarak kamulaģtırma bilirkiģiliği listesinde ismine yer verilmesini istediği, bu istemin davacının yapı denetim firmasında görev yaptığı gerekçesiyle reddedilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaģılmaktadır sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun yukarıda yer verilen hükümleri uyarınca, yapı denetim kuruluģunda görev yapan denetçi mimar ve mühendisler, bu faaliyetleri süresince mesleklerine yönelik baģka bir faaliyette bulunamayacakları gibi inģaat iģleri ile ilgili ticari bir faaliyet yapmalarının da söz konusu olamayacağı kuģkusuzdur. UyuĢmazlıkta, kamulaģtırma bilirkiģiliğinin bu Kanun ile yasaklanan mesleki ya da ticari bir faaliyet kapsamında olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir. KamulaĢtırma bilirkiģisi, yargılama süreci içerisinde adaletin teminini sağlamak üzere uzmanlığından istifade edilen ve bu doğrultuda etkin bir yargılamanın sağlanmasına katkı sağlayan, kamulaģtırmaya konu gayrimenkul veya hakkın değerinin belirlenmesi hususunda uzmanlığa ve teknik bilgiye sahip kiģi olup; yaptığı faaliyetin niteliği itibariyle ticari olarak değerlendirilmesine olanak bulunmamaktadır. Öte yandan, bilirkiģinin bu faaliyeti süresince sarf ettiği emek ve masrafın karģılığı olarak kendisine ücret ödenmesinin, bilirkiģilik faaliyetinin niteliğini ticari hale getirmeyeceği açıktır. Diğer taraftan, Kanunda belirtilen mesleki faaliyet ibaresinin hangi hususları kapsadığının açıklığa kavuģturulması gerekmektedir. Yapı Denetimi Hakkında Kanun ile can ve mal güvenliğini teminen, imar planına, fen, sanat ve sağlık kurallarına, standartlara uygun kaliteli yapı yapılması için proje ve yapı denetimini sağlamak amaçlanmakta olup bu doğrultuda Kanunun 3. maddesinin 5. fıkrasında öngörülen yapı denetim kuruluģunda görev yapan yapı denetçi mimar ve mühendislerin, bu faaliyetleri süresince mesleklerine yönelik baģka bir faaliyette bulunamayacaklarına iliģkin yasaklamanın, bu Kanunun amacı ile örtüģen faaliyetler için uygulanması gerektiği kuģkusuzdur. KamulaĢtırmaya konu gayrimenkul veya hakkın değerinin belirlenmesi hususunda uzmanlık ve teknik bilgi sağlamak amacıyla yargı yerlerince baģvurulan kamulaģtırma bilirkiģiliğinin ise Yapı Denetimi 110 Danıştay Dergisi Yıl : 2016 Sayı : 143

5 Ġdari Dava Daireleri Kararları Hakkında Kanunun amacı çerçevesinde yürütülen iģ ve iģlemler ile örtüģen bir mesleki faaliyet olduğunun kabulüne olanak bulunmamaktadır. Bu itibarla, davacının yapı denetim firmasında görev yaptığından bahisle, kamulaģtırma alanında bilirkiģilik yapabilmesini teminen oluģturulan listede ismine yer verilmesi yolunda yaptığı baģvurunun reddedilmesinde hukuka uyarlık görülmemiģtir. Açıklanan nedenlerle, davalı idarenin temyiz isteminin reddine, Ankara 3. Ġdare Mahkemesi'nin 28/01/2014 günlü, E:2014/127, K:2014/68 sayılı ısrar kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle onanmasına, kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeģ) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 10/02/2016 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi. KARġI OY Dava, inģaat mühendisi olarak faaliyet yürüten davacının, kamulaģtırma alanında bilirkiģilik yapabilmesini teminen oluģturulan listede ismine yer verilmesi yolunda yaptığı baģvurunun reddine iliģkin 18/02/2008 günlü, sayılı iģlemin iptali ve maddi kayıplarının geriye dönük olarak giderilmesi istemiyle açılmıģtır sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 2. maddesinde yapı denetim kuruluģlarının görevleri sayılırken "Bu kanun kapsamına giren her türlü yapı; Bakanlıktan aldığı izin belgesi ile çalıģan ve münhasıran yapı denetimi ile uğraģan tüzel kiģiliğe sahip yapı denetim kuruluģlarının denetimine tabidir." kuralına, 3. maddesinin (5.) fıkrasında ise " Yapı denetim kuruluģu denetim faaliyeti dıģında baģka ticari faaliyette bulunamaz. Bu kuruluģun denetçi mimar ve mühendislerinin, denetim faaliyeti süresince baģkaca mesleki ve inģaat iģleri ile ilgili ticari faaliyette bulunmaları yasaktır." kuralına yer verilmiģtir sayılı Kanunun 3. maddesinin gerekçesinde, söz konusu madde ile, yapı denetim kuruluģlarının yapı sahibi ile ilgili idareye karģı sorumlulukları, sorumluluğun kapsamı ile sorumlu olacakları durumların düzenlendiği ve sorumluluklara iliģkin zamanaģımı sürelerinin belirlendiği, ayrıca, denetimin sağlıklı bir Ģekilde yapılmasını teminen bu kuruluģlar ile imza yetkisine sahip denetçi mimar ve mühendislerin yapamayacakları iģlerin açıklandığı belirtilmektedir. Yukarıda yer verilen Kanun maddeleri ile madde gerekçesinin birlikte değerlendirilmesinden, yapı denetim kuruluģunda görev yapan denetçi mimar ve mühendislerin, bu faaliyetleri süresince mesleklerine yönelik baģka bir faaliyette bulunamayacakları ve inģaat iģleri ile ilgili ticari Danıştay Dergisi Yıl : 2016 Sayı :

6 Ġdari Dava Daireleri Kararları bir faaliyet yapamayacakları açık olup mevzuatta hangi mesleki faaliyetlerin yapılıp yapılamayacağı hususunda da herhangi bir ayrıma gidilmemiģtir. Bu itibarla, 4708 sayılı Yapı Denetim Kanunu uyarınca yapı denetim firmalarında görev yapan mimar ve mühendislerin bu faaliyetleri dıģında herhangi mesleki bir faaliyette bulunmaları söz konusu olamayacağından, bir yapı denetim firmasında inģaat mühendisi denetim sorumlusu olarak görev yapan davacının mesleki bir faaliyet olan kamulaģtırma bilirkiģiliğine yönelik listede ismine yer verilmesi talebiyle yaptığı baģvurusunun reddine iliģkin iģlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle, Ġdare mahkemesi ısrar kararının yukarıda yer verilen gerekçeyle bozulması gerektiği oyuyla, çoğunluk kararına karģıyız. T.C. D A N I ġ T A Y Esas No : 2014/2243 Karar No : 2016/300 Anahtar Kelimeler : Yapı Tatil Tutanağının Düzenlenmemesi, Yıkım Kararı Bulunmaksızın Yapının Tahliyesine Karar Verilmesi, Ruhsata Aykırı veya Ruhsatsız Yapılan Yapının Yıkılması Özeti : UyuĢmazlıkta, 3194 sayılı Ġmar Kanunun 32. maddesinde aranan Ģartlara uygun olarak alınmıģ bir yıkım kararından söz edilemeyeceğinden, uyuģmazlık konusu yapıların boģaltılmasına iliģkin iģlemde hukuka uyarlık bulunmadığı. Temyiz Ġsteminde Bulunan (Davacı) : Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Vekili : Hukuk MüĢaviri Av. KarĢı Taraf (Davalı) : Sivas Ġl Özel Ġdaresi Vekili : Av Ġstemin Özeti : Sivas Ġdare Mahkemesi'nin 03/04/2014 günlü, E:2014/522, K:2014/454 sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması, davacı tarafından istenilmektedir. Savunmanın Özeti : Sivas Ġdare Mahkemesince verilen ısrar kararının usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne 112 Danıştay Dergisi Yıl : 2016 Sayı : 143