SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ İŞLEVSEL ANALİZ

Transkript

1 SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ İŞLEVSEL ANALİZ ÖMER ERTEKİN, PSCONSULTECH 1

2 TÜRETİLMİŞ GEREKSİNİM? Derived requirement Those characteristics typically identified during synthesis of preliminary product or process solutions and during related trade studies and verifications. They generally do not have a parent function and/or performance requirement but are necessary to have generated system elements that accomplish their intended function MIL-STD-499B (Draft) A requirement that (a) is a flowdown or secondary allocation of a contractual requirement, or (b) a design constraint not directly traceable to a contract requirement (e.g., tooling, assembly, support, lessons learned, etc.) F/A-18 Requirements Management 2

3 GEREKSİNİM TÜRETME A derived requirement results from analysis of a higher level requirement. Original Requirement Analysis Examples: Derived requirement High level requirement: Door when closed shall prevent outside air from entering the room at a rate greater than 10 cc per hour. Derived requirement: Tolerance between door and door frame shall be no greater than.1 inches. Linked to the original requirement and an analysis of the door leakage. 3

4 FORM, FIT, FUNCTION Form: the shape, size, dimensions, mass and/or other visual parameters which uniquely characterize an item. This defines the "look" of the part or item. Sometimes weight, balance and center of mass are considerations in 'form'. Fit: the ability of an item to physically interface or interconnect with or become an integral part of another item or assembly. This relates to the associativity of the part in relation to the assembly, or to other parts, and includes tolerances. Function: the action[s] that an item is designed to perform. This is the reason for the item's existence, which also includes secondary applications. 4

5 SİSTEM = Form + Fonksiyon İyi bir gözlemci, taş parçasının, kağıt tutucu fonksiyonunu fark edebilir PENCERE Hava Akımı Masa Yer Çekimi 5

6 REFERANS ÇERÇEVEYE BAĞIMLI OLMA Ya da başka bir gözlemci farklı sınırlar, farklı fonksiyonlar, görebilir aynı sistemi görmeyebilir. KIRIK PENCERE 6

7 REFERANS ÇERÇEVEYE BAĞIMLILIK Referans Çerçeveye Bağımlılık, bir mekanizmayı sistem olarak adlandıranın insan olduğu ve farklı insanların, aynı sistemi, kendi bakış açılarına göre farklı adlandırabilecekleri gerçeğinden ortaya çıkan, temel sistem özelliğidir. Form, Fit ve Fonksiyonun her biri referans çerçeveye bağımlıdır. Kişisel ve duruma bağlı algı olarak ta tanımlanabilir. 7

8 FONKSİYON NEDİR? İşlev Cümlesi= fiil ve fiil den etkilenen nesne Uçağı uçur İnternet te gezin Şifre gir Vergi öde İşlev cümleleri Nasıl yapılacağına değil Ne yapılacağına odaklanmalı Kullanıcı arayüzü seviyesinden, sistemin daha alt detaylarına doğru gittikçe, işlev cümleleri, sistemin varılan seviyedeki arayüzlerinde ne yapması gerektiğini söylemeye başlar Koordinatları hesapla Hidrolik basıncı algıla Hedefi takip et İşlev Sistemin bulunduğu seviyesindeki arayüzünde, sistem tarafından gerçekleştirildiği gözlemlenen dönüştürme faaliyeti 8

9 FONKSİYONEL ANALİZ Bir sistemin nasıl kullanılacağını anlamak için uygulanan yapısal bir çözümleme Sistem ürün ve servislerinin yerine getireceği işlevsel mimariyi tanımlayan bir süreç Tasarımı girdi olacak seviyeye kadar detaylandırılmalıdır. Gereksinimler ile işlevler arasında ilişki kurar İzlenebilir ve mantıklı bir sıralama oluşturulur Her türlü kullanım modunu içerir (tüm modlar için bir tane temel analiz vardır) Ürün ya da servislerin çalışmak için ihtiyaç duyacağı işlevler de dahil edilmelidir. İşlevsel analizler esnasında ortaya çıkan performans gereksinimleri, sistem tasarım kriterleri olarak kullanılır. 9

10 FONKSİYONEL ANALİZ Fonksiyonel analiz, kullanıcı tarafından bakıldığında, sistem operasyonun zihinsel bir modelini çıkarmak demektir. Sistemlerin büyük çoğunluğunun aşağıda verilen üst seviye fonksiyonlarla eşlenebilecek belirli evreleri vardır. Görevi Planla Göreve Hazırlan Görev Bölgesine İntikal Et Görevi İfa Et Üsse Geri Dön Sistem Bakımlarını Yap 10

11 İŞLEVSEL ANALİZ ÖRNEĞİ İşlevsel Akış Analizi= Sistemin temel işlevleri, bu işlevlerin içerikleri, sıralanmaları, bağımlılıkları ve çıktılarını anlayabilmek için yapılan kapsamlı çözümleme Hedefleri Ara Hedefleri Tanımla Hedefleri İşaretle Silah Seç Uygun Konuma Manevra Yap Silah Yönlendir Hedefi Takip Et Silah Ateşleme Başlat Hasarı Değerlendir Tipik Tehdit Arama ve Yok Etme Senaryosu İşlevsel Akış 11

12 İŞLEVSEL ANALİZ ZAMANA GÖRE İşlevsel Akış Diyagramı- Örnek Hidrolik Basıncı Kontrol Et İniş Takımlarını Kontrol Et Lastik Basıncını Kontrol Et Harici Besleme Kontrol Et Telsizleri Ayarla Timeline Sheet Görev Zamanlaması( Görev Senaryosu) Analizi Zaman çizgisi Görev Sıra No Görev Görev Alt Sistemi-Uçuş Öncesi Sorumlu CI Başlangıç: ss:dd:ss Zaman (saat+dakika+saniye) 01 Hidrolik Basıncı Kontrol Et Ekip Şefi İniş Takımlarını Kontrol Et Pilot Lastik Basıncını Kontrol Et Harici Besleme Kontrol Et Kokpit Besleme Girişini KE Telsizleri Ayarla Ekip Şefi Ekip Şefi Pilot Pilot Analiz sonucunda ortaya çıkanlar : Kritik yollar, Bağımlılıklar, Zamanlama Boşlukları 12

13 FFBD İŞLEVSEL AKIŞ BLOK DİYAGRAMLARI Bu görev fonksiyonlarını zaman bağlı bir akış olarak gösterelim Tetik : Komutan Emri Tetik : Tetik : Tetik : Görev Planı İntikale Hazır Bilgisi Göreve Hazır Bilgisi GÖREVİ PLANLA GÖREVE HAZIRLAN GÖREV BÖLGESİNE İNTİKAL ET GÖREVİ İFA ET ÜSSE GERİ DÖN SİSTEM BAKIMI Tetik : Bakım İhtiyacı Yok Bilgisi Tetik : Bakım İhtiyacıBilgisi 13

14 FONKSİYONEL ANALİZ İN KURALLARI Her zaman ilk olarak Görevi İfa Et kutusunun detaylarını bulun (alt seviye fonksiyonlara bölün) Her kutuda sadece bir dönüşüm tanımlayın Genellikle eylemi belirten kelime sonda olmak üzere 2 ya da 3 kelime Bir anda bir kutuya sadece bir giriş tetikleyicisi ve bir çıkış tetikleyicisi koyun Giriş/çıkışları kutuların solunda ya da sağında gösterin 14

15 ULTRASON SİSTEMİ ÜST SEVİYE MFBD 1.0 MUAYENE PLANLA 2.0 MUAYENEYE HAZIRLAN 3.0 MUAYENE ET 4.0 SONUÇLARI HAZIRLA 5.0 ORTAMI ESKİ HALİNE GETİR Hastayı yeniden muayene et 6.0 SİSTEM BAKIMI 15

16 Muayeneye Başla MUAYENE ET 3.0 MUAYENE ET 3.2 HASTA BİLGİLERİNİ GİR 3.1 HASTA DAN BİLGİ AL 3.4 TARAMAYA HAZIRLAN 3.5 HASTAYI TARA 3.6 TARAMADAN ÇIK 3.3 LİSTEDEN HASTAYI SEÇ 16

17 TARAMAYA BAŞLA HASTAYI TARA 3.5 HASTAYI TARA İNCELENEC EK BÖLGEYİ ÖLÇ TARAYICI UÇLARI ve AYARLARI KONTROL ET TARAYI CI UÇLARI YERLEŞ TİR ANATOMİ Yİ İNCELE vey a İNCELENEC EK BÖLGEYİ TESPİT ET İNCELENEC EK BÖLGEYİ MUYENE ET İNCELENEC EK BÖLGEYİ MUYENE ET GÖRÜNTÜY Ü İŞARETLE 17