Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu Beklentilerimiz: ÖZET. -Geçtiğimiz Hafta Açıklanan Veriler... TCMB 2012 Para ve Kur Politikasını açıkladı...

Transkript

1 Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu VakıfBank Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar 2 Ocak 212 -Bu Haftaki Yazımız Beklentilerimiz: ÖZET 212 yılındaki bu ilk raporumuz, 21 Kasım 211 tarihinden itibaren yayınladığımız yıl sonu beklentilerimizin genel bir özetinden oluşmaktadır. Son bir ay içinde dünya ekonomisinin görünümüne dair değerlendirmeler 212 yılının olağandışı belirsizlikler içeren bir yıl olduğu noktasında birleşmektedir. Bu belirsizliklerin esas olarak Euro Bölgesi nde yoğunlaştığı düşünülürken, küresel piyasaların kazanç imkanlarının sınırlı olabileceği sıkıntılı ve zor bir döneme hazırlanmaya çalıştığı görülmektedir. Bu çerçevede Türkiye ekonomisinin temel makro ekonomik göstergelerine ilişkin 212 beklentilerimizin,, tahmin ufkunun oldukça dar olduğu bir ortamda hazırlandıkları dikkate alınarak değerlendirilmesi gerektiğini bir kez daha vurgulamak isteriz. Ayrıca, esas aldığımız senaryoların çeşitli varsayımlarla genişletilerek daha geniş bir olasılık düzlemi oluşturulabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır. 212 yılının Türkiye ekonomisi için tüm beklentilerin ötesinde olumlu bir dönemin başlangıcı olarak ülkemize zenginlik ve refah getirmesini dileriz. -Geçtiğimiz Hafta Açıklanan Veriler... TCMB 212 Para ve Kur Politikasını açıkladı... TCMB 212 para ve kur politikasının likiditeye ilişkin kısmında, günlük düzenlenen bir hafta vadeli repo ihalelerinin yanı sıra her hafta Cuma günü 1 ay vadeli repo ihalesi düzeneceğini açıkladı. Toplam fonlama miktarının haftada en fazla 3 milyar TL olmak üzere, aylık üst sınırı 12 milyar TL olarak belirlendi. Küresel koşullara bağlı olarak vadesinin 1 aydan 3 aya kadar uzatılabileceğini duyuran TCMB ayrıca, gün içerisinde likiditenin öngörülemeyen nedenlerle aşırı şekilde azalması ve bu durumun para piyasası faiz oranları üzerinde aşırı baskı yaratması halinde gerekli görürse 1 hafta vadeli gün içi repo ihalesi de açabileceğini bildirdi. Kapasite Kullanım Oranı Aralık ayında %7. oldu... İmalat sanayii genelinde kapasite kullanım oranı Aralık ayında yıllık bazda.1 puan artarken, aylık bazda 1.4 puan düşerek %7. oldu. İmalat sanayi kapasite kullanım oranlarında, Aralık ayında geçen yılın aynı ayına göre mal grupları itibariyle yatırım malları ve dayanıklı tüketim mallarından artış gözlenirken, dayanıksız tüketim mallarında, tüketim mallarında, gıda ve içecekler ile ara mallarında düşüş gözlendi. Reel Kesim Güven Endeksi Aralık ayında azaldı yılı Aralık ayında Reel Kesim Güven Endeksi, bir önceki aya göre.1 puan azalarak 97.2 seviyesinde gerçekleşti. Son üç aydaki toplam sipariş miktarı, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı, gelecek üç aydaki toplam istihdam, gelecek üç aydaki üretim hacmi, mevcut toplam sipariş miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi azalış yönünde, sabit sermaye yatırım harcaması ve mevcut mamul mal stok miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde etkiledi. Mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi de Aralık ayında bir önceki aya göre 3.6 puan azalarak 17.7 seviyesinde gerçekleşti. Dış ticaret açığı Kasım ayında 7.3 milyar dolar ile beklentilerin altında gerçekleşti... Kasım ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre %2.8 düşüşle, beklentilerin altında 7.3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Böylece yıllık bazda dış ticaret açığı 16. milyar dolara geriledi. 211 yılı Kasım ayında ihracat 11.1 milyar dolar ile 1.8 milyar dolar olan beklentilerimize paralel gerçekleşirken, ithalatın yıllık bazda %8.8 oranında artarak 18.7 milyar dolar olarak açıklanması beklentilerdeki sapmanın asıl kaynağı oldu. - Bu Hafta Açıklanacak Veriler... Haftalık Yurtiçi Ekonomi Gündemi Tarih Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti PMI İmalat Endeksi (Aralık) TÜFE (Aralık, a-a) %1.7 %.2 ÜFE (Aralık, a-a) %.6 -- ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE

2 Beklentilerimiz: ÖZET 212 yılındaki bu ilk raporumuz, 21 Kasım 211 tarihinden itibaren yayınladığımız yıl sonu beklentilerimizin genel bir özetinden oluşmaktadır. Son bir ay içinde dünya ekonomisinin görünümüne dair değerlendirmeler 212 yılının olağandışı belirsizlikler içeren bir yıl olduğu noktasında birleşmektedir. Bu belirsizliklerin esas olarak Euro Bölgesi nde yoğunlaştığı düşünülürken, küresel piyasaların kazanç imkanlarının sınırlı olabileceği sıkıntılı ve zor bir döneme hazırlanmaya çalıştığı görülmektedir. Bu çerçevede Türkiye ekonomisinin temel makro ekonomik göstergelerine ilişkin 212 beklentilerimizin,, tahmin ufkunun oldukça dar olduğu bir ortamda hazırlandıkları dikkate alınarak değerlendirilmesi gerektiğini bir kez daha vurgulamak isteriz. Ayrıca, esas aldığımız senaryoların çeşitli varsayımlarla genişletilerek daha geniş bir olasılık düzlemi oluşturulabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır. 212 yılının Türkiye ekonomisi için tüm beklentilerin ötesinde olumlu bir dönemin başlangıcı olarak ülkemize zenginlik ve refah getirmesini dileriz. Yurtdışı Beklentilerimiz Dünya ekonomisi 211 yılını, önceki yıldan devraldığı Euro Bölgesi ülkelerinin yüksek kamu açıklarının yarattığı sorunlar ve krizden en çok etkilenen bölgeler olan gelişmiş ülkelerin bozulan büyüme görünümlerinin yarattığı endişelerle geçirirken, 212 yılına küresel büyüme performansının azalacağı ve Euro Bölgesi sorunlarının mevcut belirsizlikleri biraz daha artıracağı beklentileri içinde girmiştir. Türkiye nin makro ekonomik göstergelerine dair 212 beklentilerimizi belirlerken, küresel ekonominin mevcut tablosu ışığında önümüzdeki bir yıl içinde nasıl bir görünüme sahip olacağı konusunda üç temel senaryo esas almaktayız. Baz senaryomuz, Euro Bölgesi ülkelerinin borç sorunlarının yarattığı belirsizliklerin devam edeceği, ancak yeni bir finans krizinin oluşmayacağı, ayrıca küresel büyüme görünümünün 211 yılına göre daha zayıf olacağı öngörüsünü yansıtmaktadır. Euro Bölgesi ekonomisinin kısa süreli bir daralma yaşaması beklenen bu senaryoda, gelişmiş ülkelerde genişletici para politikalarına devam edilmesiyle düşük faiz yüksek likidite koşullarının sürecek olmasına karşın ABD nin büyüme performansında çok belirgin bir canlanma yaşanmayacağı öngörülmektedir. Gelişmekte olan ülkelerin büyüme performanslarının da 211 yılına göre daha düşük olacağı ve bunun sonucunda bu ülkelerde para politikası duruşunun da nispeten genişletici hale geleceği, ayrıca kamu maliyesi dengelerinin gelişmiş ülkelerdeki kadar kırılganlık oluşturmaması nedeniyle maliye politikası araçlarının da büyümeyi destekleyecek yönde bir miktar kullanılabilme imkanı olduğu düşünülmektedir. Grafik-1 Büyüme (yıllık, %) Grafik-2 Enflasyon (yıllık ort, %) Dünya GÜ Euro Bölgesi GOÜ Dünya Euro Bölgesi GÜ GOÜ Kaynak: IMF Kaynak: IMF 212 yılında küresel ölçekte enflasyon oranlarının ise düşük büyüme beklentileri ve baz etkisi ile 211 deki seviyelerinin altında gerçekleşebileceğini düşünmekteyiz. Ancak, jeopolitik unsurların 212 yılında da farklı şekillerde gündeme gelerek emtia fiyatları kanalıyla maliyet enflasyonu yaratma olasılığı bu beklentimiz üzerinde yukarı yönlü risk oluşturmaktadır. Öte yandan, 211 boyunca enflasyonist baskıları frenlemeye çalışan 2

3 gelişmekte olan ülkelerden bazılarının 211 in son aylarında azalan enflasyonun desteğiyle likidite koşullarını gevşettikleri görülse de, 212 yılında enflasyonun IMF beklentileri ölçüsünde bir düşüş yaşamayabileceği ihtimali dikkate alınmalıdır. Bu olasılık gelişmekte olan ülkelerin büyüme kaygıları nedeniyle para politikasında genişletici bir duruş sergileme imkanını sınırlayabilecektir. Küresel ekonomide gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki cari işlemler dengesizliklerinin 212 yılında da devam edeceği öngörülürken, gelişmiş ülkelerin yüksek kamu açıklarının oldukça yavaş olan gerileme sürecinin hızlanacağı yönünde şu an için bir işaret bulunmamaktadır. IMF tahminleri ile de uyumlu olan baz senaryo tahminlerimiz karşısındaki birinci alternatif senaryomuzda ABD ekonomisinin 212 yılında potansiyel büyüme hızına yakın bir büyüme kaydedeceği, böylece ABD nin kamu maliyesi üzerindeki ağırlığın bir miktar azalacağı, Euro Bölgesi ülkelerinin borç sorunlarına daha makul bir çözüm bulunmasıyla mevcut risklerin azalabileceği, ancak daraltıcı mali önlemlerin etkisiyle büyüme performansının düşük olacağı varsayılmaktadır. ABD istihdam koşullarındaki iyileşmenin ciddi bir değişim göstermeyeceği düşünülürken, enflasyonun 211 yılında olduğundan daha fazla hissedilebileceği ve böylece kamu borçlarının monetizasyonuna katkısının bir miktar artabileceği düşünülmektedir. Bu senaryoya göre gelişmekte olan ülkelerde ise büyüme oranları ve enflasyonist baskıların beklendiği kadar azalmayabileceğini tahmin edilmektedir. İkinci alternatif senaryomuz ise Euro Bölgesi ne dair mevcut belirsizliklerin devam etmesi ve küresel büyümenin beklenenden yavaş olması ihtimaline dayanmaktadır. Bu senaryomuz ayrıca, parasal genişleme önlemlerinin istenen büyüme performansı için yeterli olmayacağı ancak yeni bir küresel resesyonun da yaşanmayacağı varsayımını içermektedir. Yurtiçi Beklentilerimiz 1- Büyüme 211 yılında yüksek bir büyüme performansı gösteren Türkiye, 211 yılının üçüncü çeyreğinde %8.8 oranında büyümüştür. Böylece 211 yılının ilk üç çeyreğinde %9.6 oranında büyüyen Türkiye ekonomisi en hızlı büyüyen ekonomiler arasında yer almıştır. Grafik-3 Reel GSYİH Büyüme Oranı (y-y,%) Projeksiyonlarımız Reel GSYİH Büyüme Oranı (y-y, %) 212 Beklentimiz Baz Senaryo Senaryo 1 Senaryo Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4Q1Q2Q3Q4 Bir önceki bölümde belirttiğimiz gibi Avrupa ülkelerinde yüksek kamu açıklarını ortadan kaldırmak üzere uygulanan daraltıcı maliye Kaynak: TÜİK, VakıfBank politikalarının ekonomiyi yavaşlatıcı etkileri ve ABD de istenen istihdam ve büyüme koşullarının sağlanamamış olması 212 yılındaki büyüme performansı açısından olumsuz bir tabloya işaret ederken, bu durum dış ticaret kanalıyla diğer ekonomiler açısından da risk oluşturmaktadır. Küresel ekonominin mevcut gidişatı ve 211 yılından gelen olumsuz baz etkisi göz önüne alındığında baz senaryomuza göre Türkiye ekonomisinin 212 yılının tamamında yıllık bazda %2. oranında büyümesini bekliyoruz. 21 Kasım 211 tarihli Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporumuzda da belirttiğimiz gibi, baz senaryo büyüme beklentimiz üzerindeki aşağı ve yukarı yönlü riskleri belirleyebilmek için karşılaştırmalı tarihsel analiz yöntemi 3

4 uygulayarak, yurtdışında ılımlı büyüme performansı gerçekleşeceğini varsayarak 1998 bazlı reel Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) serisinde kriz yıllarını ve trendden sapan diğer uç değerleri dışlayarak kurduğumuz birinci alternatif senaryomuzda, 212 yılı büyüme oranı beklentimizin %.1 e yakınsayacağını öngörmekteyiz. Gelişmiş ülkelerdeki olumsuz görünümün dünya geneline yayılması ve dünya ekonomisinde belirgin bir yavaşlamanın görülmesi ihtimalini içeren ikinci senaryomuza göre, kriz yılları dışındaki dönemlerdeki büyüme oranlarının trendini gözlemleyerek gerçekleşen en düşük büyüme değerlerini 212 yılına yansıttığımızda, Türkiye ekonomisinin %.8 oranında daralma yaşayabileceği sonucuna ulaşmaktayız. 2- İşsizlik Oranı Grafik Gerçekleşen İşsizlik Oranı (%) Tahmin Edilen İşsizlik (%) 212 Beklentimiz Baz Senaryo Senaryo 1 Senaryo Türkiye ekonomisinin 211 yılındaki güçlü büyüme performansına paralel olarak işsizlik oranı da güçlü bir iyileşme göstermiş, Eylül 211 itibari ile 21 yılı sonuna göre 2.6 puan gerileyerek %8.8 seviyesine inmiştir. Kış aylarında mevsimsel olarak sınırlı bir yükseliş Kaynak: TÜİK, VakıfBank kaydedeceğini düşündüğümüz işsizlik oranının, 211 yıl sonu itibariyle %1.2 olarak gerçekleşmesini bekliyoruz. Böylece 211 yılında işsizlik oranı geçmiş yıllar ile karşılaştığında oldukça güçlü ve umut veren bir iyileşme kaydetmiş olacaktır. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak incelendiğinde işsizlik oranda Eylül ayında gözlenen gerilemenin devam edeceğini düşünüyoruz. 211 yılında Türkiye ekonomisinin yıllık bazda %7.3 oranında büyüyeceği, 212 yılında ise olumsuz yurtdışı görünümün de etkisi ile daha sınırlı bir büyüme performansı yakalayacağı, başka bir ifade ile Türkiye ekonomisinin yumuşak inişe geçeceği beklentisi çerçevesinde 212 yılında işsizlik oranının bir miktar yükselmesini ve %1.7 oranında gerçekleşmesini bekliyoruz. Baz senaryomuza göre daha olumlu bir büyüme performansının yakalandığı ve güçlü talep baskısı ile enflasyonun da baz senaryonun üzerinde kaldığı birinci senaryo altında işsizlik oranının baz senaryonun altında %9.6 oranında gerçekleşmesini bekliyoruz. İkinci senaryoda ise büyümenin %. ile görece olumsuz bir performans göstereceği ve enflasyonun 212 yılı sonunda %.1 seviyesine gerileyeceği değerlendirildiğinde işsizlik oranının 212 yılında %12. seviyesine yükseleceğini tahmin ediyoruz. 3- Enflasyon 211 yılı enflasyon oranının oldukça geniş bir bantta hareket ettiği bir yıl olmuştur. 21 yıl sonunda TCMB nin %6. olan enflasyon hedefinin yakalanmasının ardından 211 yılının ilk çeyreğinde de enflasyonda olumlu seyir devam etmiştir. 211 yılının ilk çeyreğinde bir önceki yıldan gelen olumlu baz etkisinin de desteği ile enflasyon %3.98 ile tarihi düşük seviyelere dek gerilerken, olumlu baz etkisinin hafiflemesi ile birlikte 211 yılının Mart ayından sonra enflasyonda gıda fiyatlarının temel belirleyici konumunda olduğu dalgalanmalar yaşanmıştır. 211 yılının Temmuz ayından itibaren ise TL de yaşanan değer kaybının enflasyon üzerinde oluşturduğu yukarı yönlü baskıların yanı sıra son çeyrek içinde özellikle ithal malları içeren mal gruplarında yapılan yeni vergi düzenlemeleri enflasyonda beklenenin de üzerinde hareketler görmemize neden olmuştur. 211 yılının son ayında ise gerek döviz kurlarında yaşanan yukarı yönlü hareketlerin enflasyon üzerindeki gecikmeli etkileri 4

5 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 24M1 24M6 24M11 2M4 2M9 26M2 26M7 26M12 27M 27M1 28M3 28M8 29M1 29M6 29M11 21M4 21M9 211M2 211M7 211M12 212M 212M1 2M1 2M 2M9 26M1 26M 26M9 27M1 27M 27M9 28M1 28M 28M9 29M1 29M 29M9 21M1 21M 21M9 211M1 211M 211M9 212M1 212M 212M9 gerekse olumsuz mevsimsel koşullara bağlı olarak gıda fiyatlarında görülen artışlar enflasyon görünümünün bozulmasında temel belirleyici konumundayken, enflasyonun 211 yıl sonunda 21 yılının Nisan ayından sonra ilk kez çift haneli olarak gerçekleşmesini bekliyoruz. Grafik Çekirdek I Endeksi (y-y,%) Grafik TÜFE (y-y,%) Kaynak: TÜİK, Vakıfbank Gerçekleşen Tahmin Edilen Kaynak: TÜİK, Vakıfbank Gerçekleşen Tahmin Edilen 212 yılında çekirdek ve manşet enflasyonunun trendini ortaya koymak amacıyla oluşturduğumuz ekonometrik modellerin tahminleri yukarıdaki grafiklerde yer almaktadır. Modelimiz TCMB nin manşet enflasyon gelişmelerinin yanı sıra takip ettiği ve piyasanın manşet enflasyon için öncül olarak kabul ettiği çekirdek I endeksinin yıllık bazda 211 yılının son ayında da yükselmeye devam edeceğine, 212 yılında ise olumlu baz etkisi ile hareketin keskin bir şekilde terse döneceğine işaret etmektedir. 212 yılının Nisan ayından itibaren hareketlerin görece yavaşlamasını ve çekirdek I endeksinin 212 yıl sonunda %3.4 seviyesine gerilemesini bekliyoruz. 212 yılına ilişkin manşet enflasyon tahminlerimiz ise enflasyonun yılın ilk yarısında dalgalı bir seyir izleyerek yüksek seyirlerini koruyacağına ve ardından yaz aylarına doğru hareketin aşağı döneceğine işaret etmektedir. Ancak yılın üçüncü çeyreğinde enflasyonda yukarı yönlü hareketlerin yaşanmasını, yılın son çeyreğinde ise 211 yılındaki vergi düzenlemelerinin ve yüksek gıda fiyatlarının oluşturduğu olumlu baz etkisi ile sert aşağı yönlü hareketlerin görülmesini bekliyoruz. Tahminlerimiz, TCMB nin enflasyonun Mayıs ayında tek haneye düşeceği ve 212 nin son çeyreğinde hızla gerileyeceği yönündeki beklentileri ile paralel bir görünüm çizmektedir. Ancak, 212 yıl sonuna ilişkin enflasyon beklentimiz TCMB nin %. olan enflasyon hedefinin bir miktar üzerinde %6.6 seviyesine işaret etmektedir. Grafik Seçilmiş Yıllara ait TÜFE (aylık, %) TÜFE (y-y, %) 212 Beklentimiz Baz Senaryo Senaryo 1 Senaryo yılında manşet enflasyonun nasıl bir seyir izleyeceğini belirlerken, gıda enflasyonundaki aylık dalgalanmaların yüksek olduğu ve benzeştiği yılları takip Kaynak: TÜİK, Vakıfbank eden yıllar olarak 2, 26 ve 28 yıllarının aylık enflasyon artış trendi incelenerek, 212 yılı için bir enflasyon patikası belirlenmeye çalışılmıştır. 212 enflasyonu için yukarı yönlü riskleri ortaya koymak için ise söz konusu üç yıl ortalamasının üstünde bir enflasyon baz alınarak 212 yılına yansıtıldığında, yıl sonunda enflasyonun %8.2 seviyesinde gerçekleşeceği bulunmuştur. Bu yıllarda TÜFE nin seyrinde aşağı yönlü görünümü ortaya koymak için, söz konusu üç yılın aylık TÜFE değerleri ortalamasının altında bir enflasyon rakamı 212 yılına yansıtıldığında, 212 yıl sonu yıllık TÜFE artışının %.1 olarak gerçekleşeceği sonucuna ulaşılmıştır. Gerek baz senaryomuz gerekse diğer senaryolar altındaki enflasyon tahminlerimiz 211 yılı enflasyonu ile karşılaştırıldığında, üç farklı senaryo altında da enflasyonun 211 yıl sonuna göre gerilemesi

6 Ocak 8 Nisan 8 Temmuz 8 Ekim 8 Ocak 9 Nisan 9 Temmuz 9 Ekim 9 Ocak 1 Nisan 1 Temmuz 1 Ekim 1 Ocak 11 Nisan 11 Temmuz 11 Ekim 11 beklenmektedir. Bunun altında yatan temel neden 212 yılında küresel görünümde bozulmanın devam edeceği beklentisi ve küresel ekonomiye ilişkin risklerin diğer gelişmekte olan ülkelere olduğu kadar Türkiye ye de dış ticaret ve finansal piyasalar aracılığı ile yansıması ihtimalidir. Yurtdışı piyasalarda beklentilerden sert bir daralmanın yaşanmaması durumunda, 212 yılında yurtiçi talebin yurtdışı talebe göre olumlu bir performans göstermeye devam etmesini ancak 211 yılına göre zayıflamasını bekliyoruz. Bu beklentilerimiz altında enflasyon oranının da baz senaryomuz ve alternatif senaryolarımız altında 211 yılına göre gerilemesini bekliyoruz. TCMB 27 Aralık 211 tarihinde yayımladığı 212 para politikası açıklamalarında, döviz kuru ve emtia fiyatlarındaki gelişmelerin 211 yılı enflasyon üzerindeki etkisinin yaklaşık puan, yapılan vergi ayarlamalarının etkisinin ise 1.6 puan olduğunu belirtirken, bu etkilerin 212 de kademeli olarak ortadan kalkacağını ve enflasyonun yıl sonu itibariyle % hedefine yaklaşacağı öngörüsünde bulunmuştur. Baz senaryo tahminimiz %6.6 ile bu hedefin üzerinde bir rakama işaret ederken, ikinci senaryo altında TCMB nin 212 yılı hedefi olan % in yakalanabileceğini düşünüyoruz. 4- TCMB Politika Faiz Oranı Grafik Kaynak: TCMB O/N Borç Alma Faizi O/N Borç Verme Faizi Politika Faizi APİ Borçlanma Faizi 211 yılında küresel ve yerel ölçekte pek çok faktörü dikkate alarak oldukça sıra dışı ve hassas bir para politikası izleyen TCMB yi, küresel ekonominin gidişatı ve mevcut yurtiçi makro dengeler ışığında 212 yılında da bir hayli zorlu bir süreç beklemektedir. TCMB nin çıktı açığı tahminlerinin ekonomideki toparlanmanın 211 yılının ikinci çeyreğinden itibaren terse döndüğüne işaret etmesi, ayrıca 212 yılında büyüme oranlarının yumuşak inişe geçeceği beklentilerimiz para politikası görünümü açısından önemli görünmektedir. Ancak, Aralık ayı ile birlikte çift hanelere yükselmesini beklediğimiz enflasyonun 212 yılının ilk yarısında yüksek seviyelerini koruyacağı yönündeki beklentilerimiz ışığında, TCMB nin 212 yılının ikinci çeyreğinin sonuna kadar politika faiz oranını sabit tutacağını düşünüyoruz. Enflasyonist baskıların bir miktar hafiflemesi ile birlikte küresel risklerin yurtiçi ekonomiye olumsuz yansımalarını hafifletmek amacıyla TCMB nin 212 yılının ikinci çeyreğinin sonlarından itibaren faiz indirimine başlamasını ve toplamda 7 baz puan faiz indirimine giderek politika faiz oranını %. seviyesine çekmesini bekliyoruz. Düşük büyüme oranlarının yanı sıra yurtdışı likidite koşullarının da olumsuza döndüğü bir ortamda, TCMB nin politika faiz oranını 7 baz puan indirmesinin yanı sıra diğer para politikası araçları ile de ekonomiyi destekleyeceğini düşünüyoruz. 212 yılında büyüme oranının güçlü seyrini devam ettirdiği ve artan talebe bağlı olarak enflasyonun görece yüksek kaldığı diğer senaryoda ise TCMB nin mevcut %.7 seviyesinde olan politika faiz oranını değiştirmeden sabit tutmasını bekliyoruz. TCMB nin geçtiğimiz hafta açıkladığı 212 yılı kur ve para politikasında, daha çok bankaların likidite planlarında uzun vadeli öngörülerini artırmaya yönelik yeni düzenlemelere ağırlık verdiği görülmüştür. 212 yılına ilişkin olarak, 1 ay vadeli repo ihalesi düzenlenmesi gibi yeni önlemlerin yanı sıra döviz depolarının vadesi 1 haftadan 1 aya yükseltilmiştir. 211 yılının ikinci yarısında TL de yaşanan değer kayıplarına bağlı olarak ağırlık verilen döviz satım ihalelerinin ise daha sınırlı kalacağı sinyalleri verilmiştir. Diğer yandan 212 yılında fiyat istikrarını olduğu kadar finansal istikrarı da gözetmeye devam edeceğini belirten TCMB bu amaçları doğrultusunda 211 yılına benzer bir şekilde çeşitli politika araçlarını bir arada kullanmaya devam edecektir. Çift haneli seyrini Mayıs ayına 6

7 Eyl.4 Mar. Eyl. Mar.6 Eyl.6 Mar.7 Eyl.7 Mar.8 Eyl.8 Mar.9 Eyl.9 Mar.1 Eyl.1 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 kadar devam ettirmesini bekledikleri enflasyon oranına kıyasla çekirdek enflasyonun yıllık bazda daha erken düşüşe geçmesi beklenirken, yılın ilk yarısında parasal koşulların genel olarak sıkı kalması bekleniyor. - Piyasa Faiz Oranı Türkiye de piyasa faizlerinin 212 yılındaki seyrinin, Türkiye ekonomisinin makroekonomik görünümü yanında küresel ekonomi ve finans piyasalarına yönelik riskler ile küresel likidite koşulları tarafından belirleneceği düşünülmektedir. Çalışmamızın bu bölümünde, Aralık 212 tarihli Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporumuzda ele aldığımız söz konusu faktörler ışığında 2 yıl vadeli gösterge Hazine tahvili bileşik faizinin 212 yılını hangi seviyede tamamlayacağına ilişkin beklentilerimiz incelenmektedir. Grafik Gösterge Tahvil Getirisi (%) Projeksiyonlarımız Gösterge Tahvil Getirisi (%) 212 Beklentimiz Baz Senaryo Senaryo 1 Senaryo Öncelikle gösterge tahvil getirisinin 212 yılındaki seyri açısından önemli olabilecek Kaynak: VakıfBank USD/TL kurunun 212 yıl sonunda nasıl bir performans izleyebileceğini belirlemek faydalı olacaktır. 212 yıl sonunda USD/TL kuru beklentimiz 1.7 seviyesine işaret ederken, yavaşlaması beklenen yurtiçi talebe bağlı olarak azalan cari açık riski ile TL üzerindeki baskıların nispeten hafiflemesi mümkün görünmektedir. Ancak dinamik yapısı nedeniyle döviz kurunun aşağıda değineceğimiz senaryolar altında değerlendirilmesinin daha sağlıklı olacağını düşünüyoruz. Teorik olarak Merkez Bankası faizlerinin piyasa faizleri üzerinde temel belirleyici olduğu, korelasyon analizi ile de desteklenirken (korelasyon.96 bulunmuştur), gösterge tahvil getirisi tahminlerimizde politika faizi olan 1 haftalık repo oranının %. seviyesine çekildiği bir ortam dikkate alınmıştır. Tahvil-bono piyasasının seyrinde daha çok yurtiçi makroekonomik verilerin belirleyici olduğu düşünülmesine karşın, başta ABD olmak üzere yurtdışı tahvil piyasalarındaki hareketler de yurtiçi tahvil-bono piyasasını etkilemektedir. Bu nedenle gösterge tahvil getirisi ile en çok ilişkili olduğu bulunan 2 ve 1 yıllık ABD Hazine tahvil getirilerinin 212 yılında nasıl bir performans göstereceği değerlendirmeye alınmıştır. Modelin tahminleri 212 nin ilk çeyreğinde gösterge tahvil getirisinin %1 seviyesinin altına gerileyeceğine işaret etmektedir. Yaz aylarına doğru ise nispeten dalgalı bir seyir yaşaması beklenen gösterge tahvil getirisinin TCMB nin politika faizlerinde indirime gitmeye başlamasını beklediğimiz ikinci çeyreğin sonlarından itibaren aşağı yönlü bir seyir izleyeceğini düşünüyoruz. Ancak yılın üçüncü çeyreğinde enflasyonda görülebilecek yukarı yönlü hareketler üçüncü çeyrek içinde gösterge tahvil getirisinde yukarı yönlü kırılganlıklara neden olabilir. 212 yılının son çeyreğinde ise bu yılın son çeyreğindeki yeni vergi uyarlamaları ve döviz kurunun enflasyon üzerinde oluşturduğu yukarı yönlü baskının yaratacağı baz etkisi ile enflasyonda aşağı yönlü hareketler görüleceğinden, bu dönemde gösterge tahvil getirisinin aşağı yönlü hareket etmesini bekliyoruz. Modelin tahminleri, TCMB nin 212 yılının ikinci çeyreğinin sonlarından itibaren faiz indirimine başlayarak toplamda 7 baz puan indirime gideceği yönündeki beklentilerimiz ile uyumlu bir görünüme işaret etmektedir. Diğer yandan, 1 yıllık ABD Hazine tahvil getirisinin yılın ilk yarısında düşük seviyelerini koruması ve ikinci yarıdan itibaren ise kademeli olarak yukarı yönlü hareket etmesi beklenmektedir. Bütün bu beklentiler ışığında 212 yılsonunda gösterge tahvil getirisinin %8.8 seviyesinde oluşmasını bekliyoruz. Yukarıda incelediğimiz makroekonomik tahminlerimiz ışığında gösterge tahvil getirisinin de değişik senaryolar altında incelenmesi faydalı olacaktır. GSYİH nın baz senaryoda öngörülen %2. seviyesinin üzerinde %.1 seviyesinde büyüyeceği ve enflasyonun da olumlu yurtiçi talebe bağlı olarak yukarı yönlü senaryoya yakın 7

8 gerçekleşeceği beklentileri altında gösterge tahvil getirisinin 212 yılında %11. oranında gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Ayrıca söz konusu senaryo TCMB nin faiz kararında daha temkinli olduğu bir bakış açısını içerirken, yurtdışı piyasalarda da risk algılamalarının düzeldiği ve likidite koşullarının da iyileşmeye başladığı bir ortamda ABD Hazine tahvillerinde satış baskısının hızlanacağı bir tabloyu yansıtmaktadır. Diğer yandan ikinci senaryoda düşük büyüme oranlarının yanı sıra enflasyonun TCMB nin de hedefi olan %. seviyesine yakınsayacağı analize dahil edilirken, bu senaryoda enflasyonist baskıların görece daha sınırlı olduğunu söylemek mümkün görünmektedir. Enflasyonist baskıların nispeten yatıştığı bir ortamda TCMB nin politika faiz oranında 7 baz puan indirime gitmesinin yanı sıra büyüme yönlü kaygıları hafifletmek amacıyla farklı para politikası araçlarını da devreye sokabileceğini düşünüyoruz. 1 yıllık ABD Hazine tahvillerinde de alımların devam edeceği ve getirinin %2. seviyelerinde tutunacağı düşünülmektedir. İkinci senaryo altında gösterge tahvil getirisinin 211 yılı sonunda %7.4 seviyesine gerilemesi beklenmektedir. Özetle, gelişmekte olan ülkelerin 212 yılında potansiyel büyüme oranlarının altında büyüyeceği, gelişmiş ülkelerin ise zayıf bir büyüme görünümüne sahip olacağı ve buna bağlı olarak küresel likidite bolluğunun devam edeceği beklentileri doğrultusunda merkez bankalarının politika faizlerinin genel olarak aşağı yönlü olması beklenmektedir. Küresel ekonomiye dair beklentiler ve Türkiye ekonomisine ilişkin 212 yılı beklentilerimiz ışığında yurt içi faiz oranlarının 212 yıl sonu itibariyle aşağı yönde hareket edeceğini düşünmekteyiz. Öte yandan, küresel ekonomiye dair mevcut belirsizliklerin uzun süredir kesin bir çözüme ulaşamadan devam ediyor olmasının 212 yılının makroekonomik ve finansal koşullar açısından zor bir yıl olması ihtimalini artırması, buna bağlı olarak risk algılamalarında aşırı oynaklıklar yaşanması ve yurt içinde enflasyondaki olası dalgalanmalar faiz oranlarının seyrine dair tahminleri 211 yılına göre daha fazla güçleştirdiği de vurgulanmalıdır. 6- Dış Ticaret ve Cari İşlemler Dengesi Grafik Dış Ticaret Dengesi (milyar $) Gerçekleşen Tahmin Grafik Cari İşlemler Dengesi (milyon $) Gerçekleşen Tahmin Kaynak: TCMB, Vakıfbank Kaynak: TCMB, Vakıfbank Son açıklanan Ekim ayı verisiyle birlikte dış ticaret açığı 211 yılı ilk on aylık toplamında 9.1 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. 12 aylık toplamda ise 16.6 milyar dolara ulaşan dış ticaret açığının hem 12 aylık toplamda hem de 3 aylık toplamda yıllık artış hızında sert aşağı yönlü hareketler görülmüştür. 211 yılının Haziran ayından beri yavaşlama eğiliminde olan dış ticaret açığının 12 aylık toplamda yıllık artış hızı %67 ye kadar gerilemiştir. Olumlu ihracat performansı, TCMB ve BDDK nın aldığı önlemlerin krediler üzerindeki etkisini göstermeye başlaması ve Temmuz ayından beri TL de görülen değer kaybı, dış ticaret açığının yıllık artış hızında görülen yavaşlamanın nedenleri arasındadır. Diğer yandan, 211 yılının Ekim ayında 4.1 milyar dolar olarak açıklanan cari işlemler açığı on iki aylık toplamda 78.6 milyar dolara ulaşmıştır. Ekim ayı verileriyle birlikte 12 aylık cari işlemler açığının artış hızında Temmuz ayından itibaren gözlenen yavaşlama daha da belirgin hale gelmiştir. Bir önceki yılın aynı döneminde %29. seviyelerine kadar yükselen cari işlemler açığının yıllık artış hızı, yılın ilk ayından bu yana yavaşlamaya devam etmiş ve özellikle Ekim ayında geçmiş son iki aya göre 3 baz puanlık güçlü bir düşüşle %13.6 seviyesine kadar gerilemiştir. Aynı zamanda üç aylık ortalamaların yıllık değişiminin ise %44 seviyesine kadar gerilemesi de cari 8

9 işlemler açığındaki yavaşlamayı yansıtmaktadır. Yılın geri kalan aylarında ise cari işlemler açığındaki toparlanma eğiliminin daha da belirginleşerek devam etmesi mümkün görünmektedir. 212 Yıl Sonu Beklentilerimiz 212 yılı için baz senaryomuz altında dış ticaret açığının 8.3 milyar dolar, cari işlemler açığının ise Baz Senaryo Senaryo 1 Senaryo milyar dolar olarak gerçekleşmesini Dış Ticaret Açığı (milyar $) bekliyoruz. Öte yandan birinci alternatif Cari İşlemler Açığı (milyar $) senaryomuza göre yüksek büyüme beklentisinin yanı sıra petrol fiyatlarının 111 dolar, kurun ise 1.6 seviyesinde olacağı beklentisi altında dış ticaret açığının 97.3 milyar dolar, cari işlemler açığının ise 72.4 milyar dolar; ikinci senaryomuzda ise düşük büyüme beklentisinin yanı sıra petrol fiyatlarının 8 dolara gerilemesi ve TL nin değer kaybının devam ederek 1.92 seviyesine kadar yükselmesi beklentileri altında dış ticaret açığının 74.9 milyar dolar, cari işlemler açığının ise 3.1 milyon dolar olarak gerçekleşmesini bekliyoruz. 9

10 1999Ç1 1999Ç4 2Ç3 21Ç2 22Ç1 22Ç4 23Ç3 24Ç2 2Ç1 2Ç4 26Ç3 27Ç2 28Ç1 28Ç4 29Ç3 21Ç2 211Ç1 1999Ç1 1999Ç4 2Ç3 21Ç2 22Ç1 22Ç4 23Ç3 24Ç2 2Ç1 2Ç4 26Ç3 27Ç2 28Ç1 28Ç4 29Ç3 21Ç2 211Ç1 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek) 1 Reel GSYİH (y-y, %) 1. Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (ç-ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (y-y, %) Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Sektörler (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları III. IV. I. II. III. (%) Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaş. ve Haber Mali Kur Konut Sah Eğitim Sağ. İş. ve Sos. Hiz Vergi-Süb GSYİH Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK 1

11 Mar.7 May.7 Tem.7 Eyl.7 Kas.7 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 May.11 Eyl.11 Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla) Yer. Hanehalkı Tük. Har. Dev. Nihai Tük. Har. Gay. Safi Ser. Oluş. Kamu Sektörü Özel Sektör Mal ve Hiz. İhracatı Mal ve Hiz. İthalatı GSYİH Sektör Payları (%) 21 III. Çey 21 IV. Çey 211 I. Çey. 211 II. Çey. 211 III. Çey Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. (y-y, %) Kaynak:TÜİK- TCMB 11

12 Oca.1 Eyl.1 May.2 Oca.3 Eyl.3 May.4 Oca. Eyl. May.6 Oca.7 Eyl.7 May.8 Oca.9 Eyl.9 May.1 Eyl.11 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 May.11 Eyl.11 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 May.11 Eyl.11 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 May.11 Eyl.11 Nis.6 Ağu.6 Ara.6 Nis.7 Ağu.7 Ara.7 Nis.8 Ağu.8 Ara.8 Nis.9 Ağu.9 Ara.9 Nis.1 Ağu.1 Ara.1 Nis.11 Ağu.11 Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%) Ekim Ayı Petrol Ürünleri Tekstil Gıda Kimyasal Madde Ana Metal Sanayi Metalik Olm. Diğ. Mineral Ara Malı İmalatı (y-y, %) Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Taşıt Araçları Elektrikli Teçhizat Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y, %) Sermaye Malı İmalati (y-y, %) Giyim Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Aylık Sanayi Sipariş Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Aylık Sanayi Ciro Endeksi Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Kaynak: OSD,Vakıfbank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Beyaz Eşya Üretimi (Adet) 12

13 Haziran Ekim Şubat 6 Haziran 6 Ekim 6 Şubat 7 Haziran 7 Ekim 7 Şubat 8 Haziran 8 Ekim 8 Şubat 9 Haziran 9 Ekim 9 Şubat 1 Haziran 1 Ekim 1 Şubat 11 Haziran 11 Ekim 11 Kapasite Kullanım Oranı Kaynak: TCMB Kapasite Kullanım Oranı (%) Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Üretim Endeksi Verilen İnşaat Ruhsatları ,. 7,. 6,.,. 4,. 3,. 2,. 1,.. Çalışan Kişi Başına Üretim Endeksi (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına Üretim Endeksi (3 Aylık) Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik PMI Endeksi Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Reuters PMI Imalat Endeksi 13

14 Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Ocak Temmuz Aralık Mayıs 6 Ekim 6 Mart 7 Ağustos 7 Ocak 8 Haziran 8 Kasım 8 Nisan 9 Eylül 9 Şubat 1 Temmuz 1 Aralık 1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 May.11 Eyl.11 Kas.11 Oca.4 May.4 Eyl.4 Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 May.11 Eyl.11 Oca.4 May.4 Eyl.4 Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 May.11 Eyl.11 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE TÜFE (y-y, %) Çekirdek-I Endeksi (y-y, %) ÜFE (y-y, %) TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) Eğitim Eğlence ve Kültür Ulaştırma Konut Lokanta ve Oteller Giyim ve ayakkabı Gıda ve Alkolsüz İçecekler Yıllık Aylık , Vakıfbank Gıda Enerji Tüfe ÜFE Alt Sektörler (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Tarım Sanayi İmalat Sanayi BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) Kaynak:Bloomberg 14

15 Oca.4 May.4 Eyl.4 Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 May.11 Eyl Nis. Eki. Nis.1 Eki.1 Nis.2 Eki.2 Nis.3 Eki.3 Nis.4 Eki.4 Nis. Eki. Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Ocak 6 Mayıs 6 Eylül 6 Ocak 7 Mayıs 7 Eylül 7 Ocak 8 Mayıs 8 Eylül 8 Ocak 9 Mayıs 9 Eylül 9 Ocak 1 Mayıs 1 Eylül 1 Ocak 11 Mayıs 11 Eylül 11 İTO Enflasyon Göstergeleri Türk- İş Mutfak Enflasyonu İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %) Kaynak: İTO Kaynak:Türk-İş Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti 1

16 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Haziran Aralık Haziran 6 Aralık 6 Haziran 7 Aralık 7 Haziran 8 Aralık 8 Haziran 9 Aralık 9 Haziran 1 Aralık 1 Haziran 11 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu , 27, 26, 2, 24, 23, 22, 21, 2, 19, Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı İşsizlik Oranı, Vakıfbank İşgücü Arzı İstihdam Edilenler İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (2=1) 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, Kaynak:Hazine Müsteşarlığı İş Arayanların Sayısı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Sanayi İstihdam Endeksi 16

17 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 2-I III 26-I III 27-I III 28-I III 29-I III 21-I III 211-I III Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri, 4, 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1, Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri 17

18 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Ağustos 3 Şubat 4 Ağustos 4 Şubat Ağustos Şubat 6 Ağustos 6 Şubat 7 Ağustos 7 Şubat 8 Ağustos 8 Şubat 9 Ağustos 9 Şubat 1 Ağustos 1 Şubat 11 Ağustos 11 Ağu.3 Şub.4 Ağu.4 Şub. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Şub.7 Ağu.7 Şub.8 Ağu.8 Şub.9 Ağu.9 Şub.1 Ağu.1 Şub.11 Ağu.11 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) İhracat İthalat Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %) Ara Malları (y-y, %) Sermaye Malları (y-y, %) Tüketim Malları (y-y, %) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) 18

19 1999Ç1 1999Ç3 2Ç1 2Ç3 21Ç1 21Ç3 22Ç1 22Ç3 23Ç1 23Ç3 24Ç1 24Ç3 2Ç1 2Ç3 26Ç1 26Ç3 27Ç1 27Ç3 28Ç1 28Ç3 29Ç1 29Ç3 21Ç1 21Ç3 211Ç1 TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) CNBC-e Güven Endeksleri Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %) Krediler CNBC-e Tüketici Güven Endeksi CNBC-e Tüketim Endeksi Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Bireysel ve Ticari Krediler Kaynak:BDDK Krediler (y-y, %) Kaynak:BDDK Bireysel Krediler (y-y, %) Ticari Krediler (y-y, %) 19

20 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL) Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL) Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge,Vakıfbank Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %) Vergi Gelirleri (Reel y-y, %) Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Toplam Borç Stoku (milyar TL) İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 2

21 Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Ocak 24 Nisan 4 Temmuz 4 Ekim 4 Ocak Nisan Temmuz Ekim Ocak 6 Nisan 6 Haziran 6 Eylül 6 Aralık 6 Mart 7 Haziran 7 Eylül 7 Aralık 7 Mart 8 Haziran 8 Eylül 8 Aralık 8 Mart 9 Haziran 9 Eylül 9 Aralık 9 Mart 1 Haziran 1 Eylül 1 Aralık 1 Mart 11 Haziran 11 Eylül 11 Aralık 11 Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Nis.1 Ağu.1 Ara.1 Nis.11 Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) TCMB (milyar dolar-sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) Para Arzı,Vakıfbank Reel Faiz Nominal Faiz M2 (bin TL) M3 (bin TL) M1 (bin TL-sağ eksen) 21 Kaynak: TCMB

22 Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y) (Çeyreklik) (%) Enflasyon (y-y) (Aylık) (%) Cari Denge/GSYİH* (Yıllık) (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya ** Macaristan Portekiz İngiltere ** Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika Türkiye *Cari denge verileri IMF den alınmaktadır ve 21 verileridir. **29 Verileri Beklentiler 211-IMF Beklentisi (Eylül-211) Reel Büyüme (y-y. %) Enflasyon (y-y. %) Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH Gelişmiş Ülkeler Gelişmekte Olan Ülkeler Tüm dünya ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan Portekiz İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika TÜRKİYE

23 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER En Son Yayımlanan Reel Ekonomi 211 Yılsonu Beklentimiz Açıklanacak İlk Veriye Ait Beklentimiz GSYİH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) (211, 3Ç) GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. %) (211, 3Ç) Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %) (Ekim 211) Kapasite Kullanım Oranı (%) (Aralık 211) İşsizlik Oranı (%) (Eylül 211) Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y-y. %) (Kasım 211) ÜFE (y-y. %) (Kasım 211) Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 17,1 133,88 143,279 ( ) M2 494,24 87,81 66,79 ( ) M3 2,674 61,88 697,372 ( ) Emisyon 34,289 44,368,92 ( ) TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 7,689 8,696 82,847 ( ) Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) ( ) TRLIBOR O/N ( ) Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı -13,991-48,28-4,11 (Kasım 211) -72, -- İthalat -14,928-18,3 18,647 (Kasım 211) İhracat 12, ,976 11,11 (Kasım 211) Dış Ticaret Açığı -38,786-71,9-7,33 (Kasım 211) -13,9 -- Kamu Ekonomisi (Milyon TL) Bütçe Gelirleri 21,6 24,28 29,32 (Kasım 211) Bütçe Giderleri 267,27 293,628 26,888 (Kasım 211) Bütçe Dengesi -2,21-39,6 2,146 (Kasım 211) Faiz Dışı Denge 986 8,697,68 (Kasım 211) Borç Stoku Göstergeleri Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Milyar TL) (Kasım 211) Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Milyar TL) (Kasım 211) Kamu Net Borç Stoku (Milyar TL) (211 II. Çeyrek)

24 Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Serkan Özcan Baş Ekonomist Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr Ümit Ünsal Ekonomist umit.unsal@vakifbank.com.tr Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr İbrahim Taha Durmaz Araştırmacı ibrahimtaha.durmaz@vakifbank.com.tr Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar