ISINMADAN KAYNAKLANAN HAVA

Transkript

1 DOĞA Çevre Yönetimi ve A Alt. Enerji Tek. Mühendislik Danışmanlık Eğitim Hizmetleri San. Tic. Ltd. Şirketi ISINMADAN KAYNAKLANAN HAVA KĐRLĐLĐĞĐNĐN KONTROLÜ YÖNETMELĐĞĐ Resmi Gazete Tarihi / Sayısı / Düzenleme Çevre ve Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı cevre.com.tr bilgi@dog 1/32

2 Madde Numarası Madde 1 Madde 2 Madde 3 Madde 4 Madde 5 Madde 6 Madde 7 Madde 8 Madde 9 Madde 10 Madde 11 Madde 12 Madde 13 Madde 14 Madde 15 Madde 16 Madde 17 Madde 18 Madde 19 Madde 20 Madde 21 Madde 22 Madde 23 Madde 24 Madde 25 Madde 26 Madde 27 Madde 28 Madde 29 Madde 30 Madde 31 BĐRĐNCĐ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Kapsam Dayanak Tanımlar ĐKĐNCĐ BÖLÜM Yakıtlar Yakıtlar ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Katı Yakıtlı Yakma Tesisleri Genel Kurallar ve Koşullar Isıl Gücü 15 kw Olan Yakma Tesisleri Isıl Gücü >15 kw Olan Katı Yakıtlı Yakma Tesisleri DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Sıvı ve Gaz Yakıtlı Yakma Tesisleri Genel Kurallar ve Koşullar Buharlaştırma Brülörlü Sıvı Yakıtlı Yakma Tesisleri Püskürtme Brülörlü Sıvı Yakıtlı Yakma Tesisleri Gaz Yakıtlı Yakma Tesisleri Atık Gaz ile Isı Kaybı Sınırlaması ĐÇĐNDEKĐLER Đçerik / Madde Başlığı BEŞĐNCĐ BÖLÜM Ölçüm ve Kontrol Ölçüm Noktası Ölçüm Cihazları Yeni Kurulmuşş veya Değişiklik Görmüş Mevcut Tesislerde Ölçüm, Kontrol ve Tip Emisyon Belgesi Periyodik Ölçümler ve Kontroller Ölçüm Sonuçlarının Bildirimi ve Değerlendirilmesi Yakma Tesisindeki Değişiklik Sayfa Numarası ALTINCI BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları ile Doğalgazın Kullanılmasıı 14 Atık Gazların Bacadan Dışarı Atılma Koşulları 14 Đthal Taş ve Linyit Kömürü 15 Yerli Kömürlerr 15 Toz Kömürden Elde Edilen Briket Kömürü 16 Biyokütle 16 Yakıtların Analizi 16 Torbalama 17 Đl ve Đlçelerin Kirlilik Derecelendirilmesi 17 Tip Emisyon Belgesi 17 Bakım, Onarım, Baca Temizleme ve Emisyon Ölçüm Yetkilisi 17 Alınacak Tedbirler /32

3 Madde 32 Madde 33 Geçici Madde 1 Madde 34 Madde 35 Denetim Cezai Đşlem Yürürlük Yürütme EKLER Ek Numarası Ek-1 Ek-2 Ek-3 Ek-4 Ek-5 Ek-6 Ek -7 Ek -8 Ek -9 Ek-10 Đçerik / Ek Başlığı Đslilik Derecesi Ölçüm Noktası Đşletmedeki Ölçümlerin Yapılışı Hakkında Koşullar ve Kurallar Katı Yakıtlı Tesisi Emisyon Ölçüm Raporu Sıvı ve Gaz Yakıtlıı Yakma Tesisi Emisyon Ölçüm Raporu Đthal Kömür Torba Örneği Yerli Kömür Torba Örneği Briket Kömürü Torba Örneği Prina Briketi Torba Örneği Tip Emisyon Belgesi Sayfa Numarası /32

4 Yayımlayan Kurum Asıl Yönetmelik Değişiklik Yönetmeliği Çevre ve Orman Bakanlığı Resmi Gazete Tarihi Sayısı 13 Ocak Mart Mayıs Mart Şubat Ocak ISINMADAN KAYNAKLANAN HAVA KĐRLĐLĐĞĐNĐN KONTROLÜ YÖNETMELĐĞĐ BĐRĐNCĐ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; konut, toplu konut, kooperatif, site, okul, üniversi- sosyal dinlen- te, hastane, resmi daireler, işyerleri, me tesisleri, sanayide ve benzeri yerlerde ısınma amaçlı kullanılan yakma tesislerinden kaynaklave aerosol halinde nan is, duman, toz, gaz, buhar dış havaya atılan kirleticilerin hava kalitesi üze- ve denetle- rindeki olumsuz etkilerini azaltmak mektir. Kapsam Madde 2 Bu Yönetmelik; ısınmada kul- ve işle- lanılacak yakma tesislerinin özelliklerini tilme esaslarını, yakma tesislerinde kullanılacak katı, sıvı ve gaz yakıtların kalite kriterlerini ve uyulması gerekli emisyon sınırlarını kapsar. Bu Yönetmelik; a Kızılötesi ışınımla ısıtma yapan yakma tesis- teknik geliş- leri başta olmak üzere mevcut meler sonucunda atık gaz atma tertibatı ol- b Đçindekini sıcak atık gaza doğrudan temas et- madan çalışan yakma tesislerini mek suretiyle kurutmak, yiyecekleri sıcak atık gaza doğrudan temas etmek suretiyle pihazırlamak üzere şirmek ve benzer yollarla düşünülüp tasarlanmış yakma tesislerini c Koşullara göre, ilk çalıştırmanın ardından geuzun bir süre aynı yerde çecek üç aydan daha çalıştırılması beklenmeyen yakma tesislerini ç tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği kapsamına giren ve ısınma amacı ile kullanılan ve ısıl gücü >10000 kw olan yakma tesisve 17 nci maddelerinde lerini d Bu Yönetmeliğin 16 belirtilen yetki belgesine sahip gerçek ve tüzel kişilerin görevleri, Türk Silahlı Kuvvet- yakma tesislerini, lerine ait ısınma amaçlı kapsamaz. Dayanak Madde 3 - Bu Yönetmelik, tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu ile tarihli ve 4856 sayılı Çevree ve Orman Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 1, 2 ve 9 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır. 4/32

5 Tanımlar Madde 4 (Eklenme Tarih ve Sayılı R.G.) (Yürürlükten Kaldırma ve Sayılı R.G.) (Değişiklik ve Sayılı R.G.) (Eklenme ve Sayılı R.G..) Bu Yönetmelikte geçen; Bakanlık Çevre ve Orman Bakanlığını Dış Hava Çalışma mekanları haricindeki troposferde bulunan dış ortam- lardaki havayı Emisyon Yakma tesisinden dış havaya atılan atık gaz içindeki kirleti- cinin debisini (kg/saat, m 3 /saat) Emisyon Atık gaz konsantrasyonu Değeri (mg/nm 3 ) içindeki nem mikta- sonra (273 K, rı düşüldükten 1013 hpa) kuru bazda elde edikonsantrasyonu len kirletici (mg/nm 3 ) Konsantrasyo n Yakma tesisindeki dış havaya atılan atık gaz içindeki, kuru bazda ve normal şartlardaki (273 K, 101,3 kpa) kirletici miktarını (mg/nm ) Tip Emisyon Belgesi Bu Yönetmelikte belirlenen emisyon standartlarını sağlatesislerinin üreti- yan yakma minden ve satışından önce yet- düzenle- kili merci tarafından nen belgeyi Yakma Tesisleri Yakıtların yakılmasıyla ısı elde edilen soba, kombi, kat kalori- feri, kazan ve brölür ünitesi gibi tesislerini (Yakıtın yandığı yer ile bu yere bağlı parçalar ve atık gaz tertibatları yakma tesisine dahildir) Çift Yakıtlı Yakma Tesisleri Katı, sıvı, gaz yakıtlarından herhangi ikisini alternatifli ola- rak yakabilen yakma tesislerini Yoğuşmalı Atık gaz içindeki su buharının Yakma Tesisi ısısını konstrüksiyona bağlı olarak yoğuşturma yoluyla kullanabilen ısı üretim cihazladeğeri rını Atık Gaz ile Isı Kaybı açısından Yakıtın ısıl yakma havası ile atık gazın ısı içeriği arasındaki farkı Ateşleme Isısı Odun Koruyucu Madde Ölçüm Noktası Atık Gaz Akımı Merkezi Doğal Halde Bırakılmış Odun Isıl Güç (IG) Verimlilik Benzen Türevleri Đslilik Derecesi Yakma tesisinde sürekli yanma rejiminde yanan yakıtın birim zamandaki alt ısıl değerini Odununn tutuşma ısısını koru- odunun işlenme- mak amacıyla si ve terbiye edilmesinde kullamaddeler, odunu tahrip nılan eden böcek ve mantarlar ile odunun rengini değiştiren mantarlara karşı biyosit (haşe- etkiye sahip olan re öldürücü) maddeleri Ölçüm yapmak amacıyla yak- ile baca arasındaki ma tesisi bağlantıyı sağlayan boru üze- deliği rinde açılan Atık gaz borusunun kesitinde, atık gazın en yüksek sıcaklığa ulaştığı bölgeyi Yalnızcaa mekanik işleme tabi tutulmuşş olup kullanımı sıra- denebilecek de- sında önemsiz recede zararlı maddelere ma- odunu ruz kalan Sürekli yanma rejiminde çalı- tesisinden birim za- şan yakma manda alınan kullanılabilir en yüksek ısı miktarıdır. Yakma tesisininn ısıl gücü ayarlanabilir özelliğe sahip olması duruısıl güç ayarının sabit- munda, leştirilmiş değeri ısıl güç ola- edilir. Isıl gücü ayar- rak kabul lanabilir olmasına rağmen ısıl güç ayarı sabitleştirilmemiş ise ısıl güç ayarının en yüksek değerinii Yakma tesisinden elde edilen kullanılabilir ısı miktarının (ısıtma ısısı) yakma tesisine yüklenenn yakıtın toplam ısı miktarına oranını Đslilik derecesi tespit edilirken filtre kağıdında tutulan ağır uçucu ve organik maddeleri Bacharach Skalasında atık gaz içindeki partikül emisyomeydana getirdiği sayı- nunun yı (islilik ölçütü, optik yansıt- ma yeteneğidir. Yansıtma 5/32

6 yeteneğinin %10 oranında azalması, islilik derecesinin bir birim artması demektir) (Değişiklik ve Sayılı R.G.) Emisyon Yakma tesisinde gerekli bave baca gazı ölçü- Ölçüm kım, onarım Yetkilisi münü yapan gerçek ve tüzel kişileri Baca Yakma tesisinin bacasında geonarım ve temiz- Temizleyicisi rekli bakım, liği yapan gerçek ve tüzel kişileri Yetkili Merci Tip Emisyon Belgesinin dü- Bakanlığı; yerli zenlenmesinde katı yakıtlara uygunluk belgesi düzenlenmesi, ithal ve yerli katı yakıtlara satış izin belgesi düzenlenmesi, ısınma amaçlı yakma tesisleri ile ithal ve yer- denetimi ve li katı yakıtların idari yaptırım uygulanmasında il çevre ve orman müdürlüğüve idari yaptırım nü; denetim uygulanmasında, Bakanlığın yetkisi saklı kalmak kaydıyla, Bakanlıkça yetki devri yapıl- ile diğer mış ilgili belediyeler kamu kurum ve kuruluşlarını ve sıvı yakıtların denetiminde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu veya yetkilendirdi- ği kurum veya kuruluşları ile il çevre ve orman müdürlüğünü (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) CE Üreticinin, ilgili teknik dü- kaynaklanan Uygunluk zenlemelerdenn Đşareti bütün yükümlülüklerini yerine getirdiğini ve ürünün ilgili tüm uygunluk değerlendirme işlemutulduğunu göste- lerine tabi ren işareti (Eklenme Tarih ve Sayılı R.G.) Uygunluk Belgesi Đthal katı yakıt için alınan belgeyi Uygunluk Đzin Belgesi Yerli katı yakıtın satışa sunul- il çevre ve or- masından önce man müdürlüğünden alınan belgeyi (Eklenme Tarih ve Sayılı R.G.) Satış Đzin Belgesi Katı yakıtlar için il çevre ve orman müdürlüğünden alınan belgeyi (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Şişme Đndeksi ( ) (Yürürlükten Kaldırma ve Sayılı R.G.) ifade eder. ĐKĐNCĐ BÖLÜM Yakıtlar Yakıtlar Madde 5 - (Değişiklik ve R.G.) - (Değişiklik ve R.G.) Bu Yönetmelik kapsamında, yakma tesislerinde kullanılabilir yakıtlar ve kullanılması yasak maddeler aşağıda belirtilmiştir. Kullanılabilir Yakıtlar: a Kömür Taşkömürü, taşkömürü briketleri, 1 taşkömürü koku 2 Linyit kömürü, linyit kömürü briketi 3 Turb briketi, turba 4 Antrasit 5 Asfaltit. Yukarıda belirtilen yerli, ithal ve briket kömürlerin özellikleri 22, 23 ve 24 üncü madde- lerde belirtilmiştir. Kükürt içeriği yüksek olan kömürden elde edilen briket kömürlerin kullanıldığı yakma tesislerinde, yakıtta yapılan özel önlemler sonucu bacadan atılan kükürt dioksit (SO 2 ) konsantras- yonu, toplam kükürt içeriği kuru bazda ağırlıkça maksimum %1,0 olan briket kömürün yanması sonucu bacadan atılan kükürt dioksit (SO 2 ) kon- santrasyonuna eşdeğer ise bu briket kömürler ısınmada kullanılabilir. Briket kömürlerin kullaait deneyler akredite ol- nıldığı soba ve kazanlara muş veya Bakanlıkça uygun görülen laboratuvar- a Odun, Odun Türevi ve Diğer Biokütle larda yaptırılır ve belgelendirilir. Yakıtları Mangal-odun kömürü, mangal-odun kö- altı ay doğal hal- 1 mürü briketi Kabuğu dahil minimum 2 de bırakılmış parça odun, yarılmış odun, 6/32

7 kıyılmış odun ile çalı çırpı ve takoz şekaltı ay bırakılmış lindeki odun Doğal halde minimum parçalı olmayan odun, örneğin testere 3 unu, talaş, zımpara tozu veya kabuk şekdoğal halde mini- linde Odun briketi şeklinde mum altı ay bırakılmış odundan elde edi- eşdeğer odun len preslenmiş odun veya 4 peleti (topağı) veya eşdeğer kalitede do- elde edilmiş ğal halde bırakılmış odundan diğer preslenmiş odun Odun koruyucu madde sürülmemiş veya odun koruyucu madde içermeyen boyalı, 5 cilalı, kaplamalı odun ile bundan kalan artıklar ve halojen-organik bağlayıcı madde içermeyen kaplamalar Odun koruyucu madde sürülmemiş veya odun koruyucu madde içermeyen kontrp- 6 lak, talaşlı plaka, elyaflı plaka ile bunlar- bi- dan kalan artıklar ve halojen-organik leşikler içermeyen kaplamalar Saman, prina, mısır koçanları, pamuk sapları, sebze sapları, fındık kabuğu, ay- ve sapları, mey- 7 çiçek ve pirinç kabukları ve çekirdeği kabukları gibi maddelerden elde edilmiş briketler (4) numaralı alt bende uygun preslenmiş odun veya nişasta, bitkisel parafin, melas (pancar küspesi) gibi bağlayıcı maddeler kullanılarak (5), (6) ve (7) numaralı alt bentlerde belirtilen odun ve odun ürünlerinden elde edilen briketler kullanıla- tesislerinde, bilir. Ayrıca, elle yüklemeli yakma (2), (3), (4), (5), (6) ve (7) numaralı alt bentlerde belirtilen odun ve odun ürünleri gibi bitkisel mad- hava ile kuru- deler minimum altı ay doğal veya tulduktan sonra kullanılır. c Sıvı Yakıtlar Fuel-oil, motorin, gaz yağı ve etanol sıvı ya- ithal fuel- kıtlardır. Isınma amaçlı kullanılan oilin kükürt içeriği maksimum %1,0 (+0,1 tolerans)'dir. Isınma amaçlı kullanılan yerli fuel-oilin kükürt içeriği ise tarihine kadar maksimum %1,5 (+0,1 tolerans) değerini geçemez. (Değişiklik ve R.G..) d Gaz Yakıtlar Hava gazı, doğalgaz, sıvılaştırılmış petrol ga- arıtma gazı, kok zı (LPG), hidrojen, biyogaz, fırını gazı, grizu, yüksek fırın gazı, rafineri gazı ve sentetik gazlardır. Gaz yakıtların içindeki kükürdün hacimsel oranı % 0.1 i geçemez. Kullanılması Yasak Maddeler: Bu maddenin (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen yakıtların dışındaki petrol koku, mineral yağ, araba plastiği parçaları, lastik, tezek, katı atıklar ve tekstil artıkları, kablolar, ıslak odun, bo- ve yemek atıkları yalı odun, plastikler, ev eşyaları gibi evsel atıklar, özel atıklar, tıbbi atıklar, asfalt ve asfalt ürünleri, boya ve boya ürünleri ile fuel- yakılması yasak- oil kaplarının ısınma amacıyla tır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Katı Yakıtlı Yakma Tesisleri Genel Kurallar ve Koşullar Madde 6 - (Değişiklik ve R.G.) Katı yakıtlı yakma tesislerinde aşağıdaki sayılan kural ve koşullara uyulması zorunludur. a tarihinden sonra kurulacak ve- katı yakıtlı yakma ya yenisiyle değiştirilecek tesisleri sürekli çalıştırma rejiminde iken, bu tesislere ait atık gaz isliliği, Ek-1 de gösterilen islilik derecesi 2 (Gri - %20) değerinden daha yüksek olamaz. Bu Yönetmeliğin yü- önce kurulmuş olan rürlüğe girdiği tarihten katı yakıtlı yakma tesislerinde bacadan atılan gazın islilik değeri Ek-1 de gösterilen islilik derecesi 4 (Gri - %40) değerinden daha yüksek olamaz. (Değişiklik ve Sayılı R.G.) b Katı yakıtlı yakma tesisleri, üretici veya yetbilgiler doğrultusunda kili bayilerin verdiği kurulur ve önerilen katı yakıta uygun yakıtlar kullanılarak çalıştırılır. c Açık şömineler yalnızca ara sıra çalıştırılma- 5 inci maddenin (b) lı ve bu tesislerde sadece bendinin (2) numaralı alt bendinde belirtilen doğal halde bırakılmışş ve kurutulmuş odun- (b) bendinin (4) nu- lar veya 5 inci maddenin maralı alt bendinde belirtilen odun briketi formunda pres edilmişş odunlar kullanılır. 7/32

8 Kapalı şömineler ateş yeri kapatılarak çalıştı- yoluyla ver- rılmakta ve ısıyı konveksiyon mektedir. Bu özelliği nedeniyle açık şömine- kapalı şömine- lere getirilen yakıt kısıtlaması ler için geçerli değildir. ç Bu Yönetmelik kapsamındaki katı yakıtlı yakma tesislerinde, kullanılan yakıta bağlı olarak açığa çıkan kirletici konsantrasyonu ölçümü akredite olmuş veya Bakanlıkça uy- yapılır. gun görülen laboratuvarlarda d Katı yakıtlı yakma tesisi üreticileri; tesisin kurulması aşamasında belirtilen sınır değer- lerini sağlayacağını garanti eder, işletme es- üstlenir, bakım nasında bakım ve onarımını onarımını üslendiği süre içinde 7 ve 8 inci maddelerde Tablo-1, Tablo-2, Tablo-3, Tablo-4 ve Tablo-5 de belirtilen emisyon sıgaranti eder ve nır değerlerini sağladığını yetkili merciye bildirir. Isıl Gücü 15 kw Olan Yakma Tesisleri Madde 7 - (Değişiklik ve R.G.) Isıl gücü 15 kw olan yüksek uçu- yakıt besleme ye- culu katı yakıtlı yakma tesisleri; ri ve yakıt yanma yeri ayrı, kademeli yakıt besle- sağlayacak şekil- meli, birincil ve ikincil yanmayı de dizayn edilir. Isıl gücü 15 kw olan katı yakıtlı yakma tesislerinde, yalnızca 5 inci maddenin (a) bendin- de belirtilen yakıtlar veya 5 inci maddenin (b) bendinin (2), (3) ve (4) numaralı alt bentlerinde belirtilen katı yakıtların kullanılması halinde tüm işletme şartlarında bacadan atılan partikül madde konsantrasyonu ve islilik derecesi Tablo-1 de verilen sınır değerlerini aşamaz. Tablo - 1 Partikül Madde Konsantras-yonu ve Đslilik Derecesi (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Yakma Tesisinin Isıl Gücü (kw) Ölçüm Yöntemi Oksijen Đçeriği Hacimce (%) Partikül Madde Konsantrasyonu (mg/nm 3 ) IG 15 Ek -3.A Đslilik Derecesi 2 Isıl Gücü >15 kw Olan Katı Yakıtlı Yakma Tesisleri Madde 8 - (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Isıl gücü 15< IG 1000 kw olan katı yakıtlı yakma tesislerine ilişkin emisyon sınır değerleri aşağıdaa tablolar halinde verilmiştir. a Isıl gücü 15<IG 1000 kw olan yüksek uçu- yakıt besle- culu katı yakıtlı yakma tesisleri; me yeri ve yakıt yanma yeri ayrı, kademeli yakıt beslemeli, birincil ve ikincil yanmayı sağlayacak şekilde dizayn edilir. 1 Isıl gücü 15<IG 1000 kw olan katı ya- 5 inci madde- kıtlı yakma tesislerinde, nin (a) bendindee belirtilenler ile aynı maddenin (b) bendinin (1) numaralı alt bendinde belirtilen yakıtların kullanıl- atılan partikül ması halinde bacadan madde konsantrasyonu ve islilik dereceşartlarında, Tablo-2 de si, tüm işletme verilen sınır değerlerini aşamaz. Tablo - 2 Partikül Madde Konsantras-yonu ve Đslilik Derecesi (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Yakma Tesisinin Ölçüm Yöntemi Oksijen Đçeriği Partikül Madde Đslilik Derecesi Isıl Gücü (kw) Hacimce (%) Konsantrasyonu (mg/nm 3 ) 15<IG 1000 Ek-3.A /32

9 a 2 Isıl gücü 15<IG kw olan katı yakıtlı yakma tesislerinde, 5 inci maddenin (b) bendinin (2), (3) ve (4) numaralı alt bentlerinde belirtilen yakıtların kullanılması halinde bacadan atılan kirletici konsantrasyonları, tüm işletme şartlarında, Tablo-3 de belirlenen sınır değerlerini aşamaz. Tablo - 3 : Partikül Madde, Karbonmonoksit Konsantrasyonu ve Đslilik Derecesi (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Oksijen Partikül Karbon- Đslilik Yakma Đçeriği Madde monoksit Derecesi Ölçüm Tesisinin Isıl Hacimce (%) Konsantrasyo Konsantrasyo Yöntemi Gücü (kw) nu (mg/nm 3 ) nu (CO) (mg/nm 3 ) 15<IG <IG Ek-3.A.2 150<IG <IG Tablo - 4 Partikül Madde, Karbonmonoksit Konsantrasyonu ve Đslilik Derecesi (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Partikül Karbon- Đslilik Derecesi Yakma Oksijen Madde monoksit Ölçüm Tesisinin Isıl Đçeriği Konsantrasyo Konsantrasyo Yöntemi Gücü (kw) Hacimce (%) nu (mg/nm 3 ) nu (CO) (mg/nmm 3 ) 15<IG 1000 Ek-3.A Isıl gücü 15<IG kw olan katı yakıtlı yakma tesislerinde, 5 inci maddenin (b) bendinin (3) ve (4) numaralı alt bentlerinde belirtilen yakıtların kullanılması halinde bacadan atılan kirletici konsantrasyonları, tüm işletme şartlarında Tablo-5 de belirlenen sınır değerlerini aşamaz. Tablo - 5 Partikül Madde Konsantrasyonu, Karbonmonoksit Konsantrasyonu ve Đslilik Derecesi (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Partikül Karbon- Tesisinin Ölçüm Oksijen Đçeriği Yakma Madde monoksit Konsantrasyonu nu (CO) (kw) Konsantrasyo Isıl Gücü Yöntemi Hacimce (%) (mg/nm 3 ) (mg/nm ) Đslilik Derecesi 15<IG <IG <IG 1000 Ek-3.A b Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin (b) benalt bentlerinde be- dinin (5) ve (6) numaralı lirtilen yakıtların, yalnızca minimum 50 kw ısıl gücüne sahip yakma tesisleri ile odun iş- kul- leme veya odun terbiye işletmelerinde lanılması önerilir. c Isı taşıyıcısı sıvı olan ve elle doldurulan yak- (b) bendinin ma tesislerinde, 5 inci maddenin (2), (3), (4), (5), (6) ve (7) numaralı alt bentlerinde belirtilen yakıtların kullanılması ha- linde yakma tesisi tam yükte çalıştırılır. Bu- nun için kural olarak yeterli görülen bir ısı akümülatörü kullanılır. Yakma tesisinin yanhalde iken çalıştırma ma havası kısılmış (kısmi yükte çalıştırma) Ek-3.A.2.3 veya Ek-3.A.1 deki gerekliliklerin yerine getirile- bilmesi halinde geçerlidir. 9/32

10 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Sıvı ve Gaz Yakıtlı Yakma Tesisleri Genel Kurallar ve Koşullar Madde 9 - Sıvı ve gaz yakıtlı yakma tesisleri aşağıda belirtilen genel kurallara uyar. Bu Amaçla; a tarihinden sonra kurulacak veya eskisiyle değiştirilecek olan, sıvı ve gaz ya- teknik gelişme- kıtlı yakma tesisleri, mevcut ler ışığında yakma tekniği konusunda alınacak önlemler ile azotoksit (NOx) konsantras- yonunu azaltıcı özellikler taşır. b tarihindenn önce kurulan, binala- kullanılan, ısıl rın veya odaların ısıtılmasında gücü (IG)<120 kw ve ısı taşıyıcısı sıvı olan, sıvı ve gaz yakıtlı yakma tesislerinde yalnız- birimi, kazan ve ca kullanılan kazan-brülör brülör için üreticininn verdiği bir belge ve Ek-3.B.2 deki yöntem uyarınca yapılan test koşullarında elde edilen atık gaz miktarı içindeki azotoksit (NOx) Tablo-6 da verilen sınır değerlerini sağlayacak şekilde kurulup çalıştırılır. Tablo - 6 Azotoksit (NOx) Đçin Sınır Değerleri Yakma Tesisinin Đlgili Stan-dart Kul-lanılan Yakıt Isıl Gücü (kw) TS* veya EN* Fuel-oil Motorin Doğalgaz IG<120 IG<120 Test Esas-ları Ek-3.B.2 Azotoksit (NOx) (NO 2 olarak) (mg/kwh) (TS )*Türk Standartları Enstitüsü ve (EN)*Avrupa Birliğinin ilgili standartları c tarihinden sonra kurulan veya eskisinin yerine yeni bir yakma tesisi konularak değiştirilen, binaların, odaların ısıtılma- sıvı olan ve ısıl sında kullanılan, ısı taşıyıcısı gücü (IG)>400 kw olan sıvı ve gaz yakıtlı yakma tesisleri, yalnızca üreticinin vereceği bir belge ile, Ek-3.B.2 de tanımlanan yöntem uyarınca yapılan test sonucunda elde edilen verimlilik değeri % 91 i aşmadığı teyit edil- üreticileri; te- diğinde kullanılır. d Sıvı ve gaz yakıtlı yakma tesis sisin kurulması aşamasındaa belirtilen sınır değerlerini sağlayacağını garanti eder, işletonarımını üstlenir, me esnasında bakım ve bakım onarımını üstlendiği süre içinde Tablo-6, Tablo-7, Tablo-8 ve Tablo-9 de be- sağladığını lirtilen emisyon sınır değerlerini garanti eder ve yetkili merciye bildirir. e Avrupa Birliğine üye olan bir ülkede veya Avrupa Ekonomik Bölgesi Anlaşmasına taüretilmiş bulunan raf ülkelerden birinde kazan-brülör birimi, kazan ve brülörler için yukarıdaki (b) bendinden farklı olarak atık gazdaki azotoksit (NOx) konsantrasyonu Ek-3.B.2 deki yönteme eşdeğer bir başka yöntemle de ölçülebilir. Buharlaştırma Brülörlü Sıvı Yakıtlı Yakma Tesisleri Madde 10 - (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Buharlaştırma brülörlü sıvı yakıtlı yakma tesisleri; a Ek-3.A.3.2 deki yönteme göre elde edilen islilik derecesi 4 ü aşmayacak (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) b Ek-3.A.3.2 deki yönteme göre yapılan testlebenzen türevleri bulun- re göre atık gazlarda mayacak c Bu Yönetmeliğin 13 üncü maddesinde belir- değerlerine uyacak, tilen atık gaz kaybı sınır şekilde kurulup çalıştırılır. Püskürtme Brülörlü Sıvı Yakıtlı Yakma Tesisleri MADDE 11 (Değişik Tarih ve Sayılı R.G.) Püskürtme brülörlü sıvı yakma tesisleri, aşağıda belirtilen esaslar uyarınca Tablo-7 deki sınırlamalara uyulur. Bu Amaçla; a Ek-3.A.3.2 deki yönteme göre elde edilen islilik derecesi 2 yi aşmayacak b Ek-3.A.3.2 deki yönteme göre yapılan testlebenzen türevleri re göre atık gazlarda bulun- 10/32

11 c mayacak Bu Yönetmeliğin 13 üncü maddesinde belir- tilen atık gaz kaybı sınır değerlerine uyacak şekilde kurulup çalıştırılır ve kirletici emisyonu aşağıda yer alan Tablo-7 de verilen sınır değerlerini aşamaz. Tablo - 7 Azotoksit (NOx), Karbonmonoksit (CO) ve Hidrokarbon (CxHy) Đçin Sınır Değerleri Azotoksit Karbonmon Hidrokarbon Đslilik Isıl Güç (NOx) (NO 2 oksit Derecesi (kw) olarak) (CO) Đlgili Standart TS * veya EN* (mg/kwh) (mg/kwh) 70<IG <IG 70 Sınıf 1** Sınıf 2** Sınıf 3** (TS )* Türk Standartları Enstitüsü ve (EN)*Avrupa Birliğinin ilgili standartları (Sınıf)** TS ve EN de belirtilen sınıflar Gaz Yakıtlı Yakma Tesisleri Madde 12 - (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Gaz yakıtlı yakma tesisleri, Ek- ve Tablo-8 de 3.A.3.4 teki ölçüm yöntemine göre 13 üncü maddedeki atık gaz ile ısı kaybı sınır değerlerine verilen sınırlamalara uyacak şekilde kurulup çalıştırılır. Tablo - 8 Azotoksit (NOx), Karbonmonoksit (CO), Hidrokarbon (CxHy) Konsantrasyonu ve Đslilik Derecesi (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Đlgili Standart TS * veya EN* Isıl Güç (kw) 70<IG <IG 70 Azotoksit (NOx) (NO 2 olarak) (mg/kwh) Karbonmonoksit (CO) (mg/kwh) Hidrokarbon (CxHy) (CH4- olarak) (ppm) Sınıf 1** Sınıf 2** - 20 Sınıf 3** Sınıf 4** (CxHy) (CH 4 ) (ppm) Đslilik Derecesi Atık Gaz ile Isı Kaybı (%) Atık Gaz Đle Isı Kaybı (%) (TS)* Türk Standartları Enstitüsü ve (EN)*Avrupa Birliğinin ilgili standartları (Sınıf)** TS ve EN de belirtilen sınıflar 11/32

12 Atık Gaz ile Isı Kaybı Sınırlaması Madde 13 - Sıvı ve gaz yakıtlı yakma tesislerinde, atık gaz ile ısı kayıpları aşağıdaki sınırları aşamaz. Bu Amaçla; a Sıvı ve gaz yakıtlı yakma tesislerinde Ek-3.A.3.4 teki ölçüm yöntemi ile yapılan testlerden elde edilen atık gaz ile ısı kayıpları değerleri aşağıda Tablo-9 da verilen sınır değerlerini aşamaz. Ayrıca, Avrupa Birliği CE işareti taşıyan ve Avrupa Birliği Uygunluk Beyanında, 92/ /42/AT numaralı Avrupa Birliği yönergesi (AB1. EG No L 167 S. 17, L 195 S. 32) ile değişiklik 93/68/AT (AB1. EG No L 220 S.) bağlamında standartt kazanla donatılmış bulunan sıvı veya gaz yakıtlı yakma tesisinde, aşağıdaki atık gaz ile ısı kaybı sınır değerine yakmaa tesisinin modelinden dolayı uyulamazsa, atık gaz ile ısı kaybı sınır değerine +1 tolerans verilir. Tablo - 9 Atık Gaz ile Isı Kaybı Sınırlamasına Đlişkin Sınır Değerler AB CE Đşareti Taşıyan Atık Gaz ile Isı Isıl Gücü 92/42/AB ve 93/68/AB Direktifleri Gereği Kaybı Đçin (kw) Standart Kazanlar Đçin Atık Gaz ile Isı Kaybı Đçin Sınır Değerleri Sınır Değerler 15< IG < IG <IG 9 10 b (a) bendinde belirtilen sınırlamalara ve Tablo-9 da belirlenen atık gaz ile ısı kaybı sınır değerlerine, özellikleri ve kurallara uygun işlevi sırasında uyulamayan sıvı veya gaz yakıtlı yakma tesisleri mevcut teknik gelişmeler ışığında ilgili prosese veya ilgili modele uygun olacak şekilde kurulup çalıştırılır. c (a) bendindeki Tablo-9 da belirtilen hususlar ısıl gücü IG 15 kw olup, tek bir mekanın ısıtılmasında kullanılan veya ısıl gücü IG 28 kw olup, yalnızca kullanım suyu ısıtılmasın- için geçerli de- da kullanılan, yakma tesisleri ğildir. BEŞĐNCĐ BÖLÜM Ölçüm ve Kontrol Ölçüm Noktası Madde 14 - Bu Yönetmeliğin 16 ve 17 nci maddeleri gereğince yapılması gereken ölçüm için yetkili merci, yakma tesisinin işletmeni veya sa- noktası açma- hibinden yakma tesisinde bir ölçüm sını talep eder. Bu ölçüm noktası, Ek-2 de belirti- yakma tesisinde len koşullara uygun olacaktır. Bir birden çok sayıda baca kanalı varsa her baca ka- nalı için birer ölçüm noktası açılır. Ölçüm Cihazları Madde 15 - Ölçüm cihazlarının kalibras- uyarınca ölçümler, yonlu olması esastır. Bu amaçla; a 16 ve 17 nci maddeleri uygun ölçüm cihazlarıyla yapılır. Ölçüm cibir uygunluk testinden hazları esas itibariyle, başarıyla geçmeleri halinde uygun kabul edibelirlenmesinde kulla- lir. Đslilik derecesinin nılan ölçüm cihazlarında filtre kağıdı ve kar- testine dahil edilir. şılaştırma tayfı uygunluk Yakma havası sıcaklığının tespiti için uygunbir ölçüm cihazı yerine luğu kontrol edilmiş ayarı yapılmış bir cıvalı termometre de kulla- kontrolü, mua- nılabilir. b Kullanılan ölçüm cihazlarının yenesi ve ayarları yılda minimum bir defa akredite edilmiş veya Bakanlık tarafından uygun görülen laboratuarlarda yapılır. 12/32

13 Yeni Kurulmuş veya Değişiklik Görmüş Mevcut Tesislerde Ölçüm, Kontrol ve Tip Emisyon Belgesi Madde 16 - Yeni kurulmuş veya değişikölçüm ve kontrole lik görmüş mevcut tesislerde ilişkin koşullar aşağıda tanımlanmıştır: a tarihinden sonra kurulmuş bulu- görmüş bulu- nan veya önemli bir değişiklik nan ve ısıl gücü (IG)>15 kw olan, kurallar ve koşulları 8 inci maddenin (a) bendi veya 10, 11, 12 ve 13 üncü maddelere göre düzen- sahibi veya lenmiş olan bir yakma tesisinin işletmeni, ilgili kural ve koşullara uygunlu- dört hafta ğunu ilk çalıştırma sonrasındaki içinde ölçüm yetkilisine ölçümleri yaptırır. b (a) bendinde belirtilen hususlar; 1 Isıl gücü 15 kw olan ve tek bir mekanın ısıtılmasında veya kullanım suyu ısıtılmatesisleri sında kullanılan yakma 2 Metanol, etanol, hidrojen, kereson, gaz- grizu, kok çe- yağı, biyogaz, arıtma gazı, lik gazı yüksek fırın gazı veya rafineri gazı kullanılan yakma tesisleri ile doğal halde bırakılmış doğalgaz veya petrol gazı ısısının elde edildiği yerde kullanılan yakma tesisleri 3 13 üncü madde uyarınca atık gaz ile ısı kaybı sınırlamaları ile ilgili kural ve ko- edilmesi ha- şullara uyulduğunun tespit linde yoğuşmalı yakmaa tesisi olarak kutesisleri için geçerli rulmuş bulunan yakma değildir. c d Ölçümler, Ek-3 uyarınca yakma tesisinin normal çalışma koşullarında yapılır. Emis- sonuçlarını, yon ölçüm yetkilisi ölçümlerin Ek-4 veya Ek-5 te belirtilen örneklere uy- yakma tesisinin gun bir belge tanzim ederek sahibine veya işletmenine verir. Ölçüm sobelirtilen sınır de- nuçları bu Yönetmelikte ğerlerini aşamaz. Yukarıda (a) bendi uyarınca gereken kural ve koşullara uyulmadığının ortaya çıkması halinde yakma tesisinin sahibi veya işlet- ilk ölçüm- men, emisyon ölçüm yetkilisine, lerden sonraki altı hafta içinde ikinci bir ölde gerekli kural ve çüm yaptırır. Bu ölçümde koşullara uyulmadığı sonucu çıkarsa emis- içinde ilk ölçüm yon ölçüm yetkilisi iki haftaa ile ikinci ölçüm sonuçları hakkındaki e f belgenin bir örneğini yetkili merciye verir. Emisyon ölçüm yetkilisi, yukarıdaki (a) ben- kaydını tutar. di uyarınca yaptığı ölçümlerin Yerine getirdiği kontrol ve muayene ile ilgili belgeleri minimum beş yıl süreyle muhafaza eder ve gerektiğindee yetkili merciye ibraz eder. Tip emisyon belgesi almak için 7, 8, 9, 10, 11, 12 ve 13 üncü maddelerine göre düzen- tesisinin üreticisi, lenmiş olan bir yakma Ek-3 uyarınca, akredite olmuş veya Bakanlı- gerekli test ğın izin verdiği laboratuvarlarda ve deneyleri yaptırır. Đlgili kural ve koşullara uygunluğu halinde laboratuvar yetkilisi Ek-4 veya Ek-5 te belirtilen belgeyi tanzim ederek yakma tesisi üreticisine verir. Periyodik Ölçümler ve Kontroller Madde 17 - Isıl gücü (IG)>15 kw olan katı ve sıvı ile ısıl gücü (IG)> >30 kw olan gaz yakıtlı yakma tesislerinin sahibi veya işletmeni, bu Yö- uyarınca yakma netmelikteki koşullar ve kurallar tesisinin bakımını, onarımını, bacanın temizlen- yetkili servise mesini ve baca gazı ölçümlerini veya bakım, onarım, baca temizleme ve emisyon ölçüm yetkisine sahip gerçek ve tüzel kişilere yaptırır. a Yıllık bakım, onarım, baca temizleme ve bakatı, sıvı ve gaz yakıtlı ca gazı ölçümüne tabi yakma tesisleri; 1 Isıl gücü (IG)>15 kw olan, 5 inci mad- (1), (2), (3), (4) ve (5) denin (a) bendininn numaralı alt bentlerinde ve (b) bendinin (1), (2), (3) ve (4) numaralı alt bentlerin- de belirtilen veya 5 inci maddenin (b) bendinin (7) numaralı alt bendinde belirmekanik yolla veya el- tilen katı yakıtları le besleyen yakma tesislerinin 2 Isıl gücü (IG)>50 kw olan, 5 inci mad- (5) ve (6) numaralı alt denin (b) bendininn bentlerinde belirtilen katı yakıtları meka- besleyen yakma tesis- nik yolla veya ellee lerinin 3 Bu Yönetmeliğinn 9, 10, 11, 12 ve 13 üncü maddelerinde belirtilen; ısıl güolan sıvı yakıtlı yakma cü (IG)>15 kw tesisleri ile ısıl gücü (IG)>30 kw olan gaz yakıtlı yakma tesislerinin, sahibi veya işletmeni, yakma tesisi ile ilgili bu Yönetkoşullara ve melikte belirtilen kurallara 13/32

14 uyduğunu yılda bir defa yetki belgesine sahip gerçek ve tüzel kişilere yaptırır. b Bakım, onarım, baca temizleme ve baca gazı ölçümleri düzenli aralıklarlaa yapılır. (a) benmaksimum üçyüz dinden farklı olarak, yılda saat ve tarımsal işletmelerde elde edilen ürünlerin kurutulmasında kullanılan ve ku- gerçekleşti- rutmanın ısı değiştirici üzerinden rilen yakma tesislerinin sahibi veya işletme- bu Yönetmelikte ni, yakma tesisleri ile ilgilii belirtilen kurallara ve koşullara uyduğunu üç yılda bir defa yetki belgesine sahip gerçek ve tüzel kişilere yaptırır. c Yetki belgesine sahip gerçek ve tüzel kişiler, yukarıdaki (a) bendi uyarınca yapılacak peri- sekiz hafta yodik ölçüm ve kontrol tarihini önceden yakma tesisi sahibine veya işletmeve (e) bentlerinde nine yazılı olarak bildirir d 16 ncı maddenin ( c), (d) belirtilen hususlar bu madde için de geçerli- dir. Ölçüm Sonuçlarının Bildirimi ve Değerlendirilmesi Madde 18 - Emisyon ölçüm yetki belgesiölçüm sonuçlarını ne sahip gerçek ve tüzel kişiler, 16 ve 17 inci maddeleri uyarıncaa altı ayda bir ilgi- merci her yıl ba- li yetkili merciye bildirir. Yetkilii kım, onarım, baca temizleme ve baca gazı ölçüm sonuçları hakkında genel hatları içeren özet bir rapor tanzim eder ve bu özet raporu her yıl en geç Mayıs ayı sonuna kadar Bakanlığa bildirir. Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ile En- endüstriyel te- düstri Bölgelerinde (EB) yer alan sislerindeki ısıtma amaçlı yakmaa tesislerinde, yet- kişilerce yapı- ki belgesine sahip gerçek ve tüzel lan bakım, onarım, baca temizleme ve baca gazı ölçüm sonuçları OSB veya EB bölge müdürlüğü- ne bildirilir. OSB veya EB bölge müdürlükleri ölhatları içeren bir çüm sonuçları hakkında genel rapor tanzim eder ve Bakanlığa bildirir. Yakma Tesisindeki Değişiklik Madde 19 - Yakma tesisinden dış havaya verilen emisyon içeriğini değiştiren, emisyon miktarının azaltılmasına veya artırılmasına neden olan aşağıdaki faaliyetler; a Yakma tesisinde kullanılan yakıtın değiştiril- mesi b Yakma tesisinin değiştirilmesi c Yakma tesisinin ısıl gücünün değiştirilmesi ile bu değişiklik sonucunda 14 üncü madde gereğince yapılan kontrol ve muayenede de değişikliğe uğraması ç yakma tesisinde değişiklik yapılmış olarak kabul edilir ALTINCI BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları ile Doğalgazın Kullanılması Madde 20 - (Değişik: / R.G.) Hava kirliliğinin yaşandığı yerleşim yerleve sanayide güneş, jeo- rindeki konutlar, işyerleri termal, ısı pompaları ve benzeri yeni ve yenilene- ısınma amaç- bilir enerji kaynakları ile doğalgazın lı kullanımı teşvik edilir. Atık Gazların Bacadan Dışarı Atılma Koşulları Madde 21 - Yakma tesisi sahibi, ısınma sezonu öncesi yılda minimum bir defa yakma teve baca temizliğini ya- sisinin bakım/onarımını par veya yaptırır. Isıl gücüü (IG)>15 kw olan katı ve sıvı ile ısıl gücü (IG)>30 kw olan gaz yakıtlı yakma tesislerinin bakım/onarım ve baca temizli- ği yapıldıktan sonra durum emisyon ölçüm yetki- lisine bildirilir. Yakma tesisinin ısıl gücü (IG)<1 MW olan yakma tesislerinde atık gaz bacasının yüksekliği; a Eğik çatı olması durumunda, baca yükseklinoktasından minimum ği, çatının en yüksek 0,5 metre daha yüksek, baca çatının tepe noktasına çok yakın değilse, çatı tabanından minimum 1m yüksekliğinde b Düz çatı olması durumunda, otuz derecelik çatı varsayılarak, bacaa yüksekliği çatının en yüksek noktasından itibaren minimum 1,5 metre yüksekliğinde Isıl gücü (IG)>1 MW olan yakma tesislerinde atık gaz çıkış bacasının yüksekliği için tarihli ve sayılı Resmi Gaze- Kaynaklı Hava te de yayımlanan Endüstriyel Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği geçerlidir. 14/32

15 Đthal Taş ve Linyit Kömürü MADDE 22 - (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinde belirtilen eleme ve yıkama işlemine tabi tutulmuş taşkömürü ve linyit kömürünün ithalatı Dış Ticarette Standardi- belgeyle ya- zasyon Tebliği kapsamında alınacak pılır. Bu Yönetmeliğin 27 nci maddesine göre tor- il çevre ve or- balanır ve kömürün satılacağı ilin man müdürlüğünden satış izin belgesi alındıktan sonra satışa sunulur. Đthalatçılar, belgenin düzenlenmesinden tü- miktarı ve keticiye ulaşıncaya kadar kömürün özellikleri dahil tüm işlemlerden sorumludurlar. Đthal taş ve linyit kömürü için belirlenen özellik- kullanıla- ler ve sınır değerleri briket yapımında cak ithal taş ve linyit kömürü için de geçerlidir. Isınma amaçlı ithal taş ve linyit kömürünün özelgösterilmiştir likleri ve sınırları Tablo-10'da Tablo - 10 Isınma Amaçlı Đthal Taş ve Linyit Kömürünün Özellikleri ve Sınırları Özellikler Sınırlar Toplam Kükürt (kuru bazda) : En çok. % 0,9 (+0,1 tolerans) Alt Isıl Değer (kuru bazda) : En az 6400 Kcal/kg (- 200 tolerans) Uçucu Madde (kuru : % (+2 tolerans) bazda) Toplam Nem : En çok % 10 (+1 (orijinalde) tolerans) Kül (kuru bazda) : En çok %16 (+2 tolerans) Boyut* (satışa : mm ( en çok sunulan) ±% 10 tolerans) * Mekanik beslemeli yakma tesisleri için kömür boyutu en az mm olabilir. Yerli Kömürler MADDE 23 (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin (a) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinde belirtilen eleme ve yıkama işlemi- kömürlerden ne tabi tutulmuş yerli taş ve linyit Tablo-11 de özellikleri belirtilenler bu Yönetme- değerlerin aşıl- liğin 28 inci maddesine göre sınır dığı il ve ilçelerde, Tablo-12 de özellikleri belirtilenler ise bu Yönetmeliğin 28 inci maddesi- il ve ilçelerde ne göre sınır değerlerin aşılmadığı kullanılır. Kömürün çıkartıldığı ilin il çevre ve orman müdürlüğünden uygunluk izin belgesi alınır, bu Yönetmeliğin 27 nci maddesine göre torbalanır ve kömürün satılacağı ilin il çevre ve orman müdür- alındıktan sonra kö- lüğünden satış izni belgesi mürler satışa sunulur. Üreticiler uygunluk belgesi- ulaşıncaya kadar nin düzenlenmesinden tüketiciye kömürün miktarı ve özellikleri dahil tüm işlemlerve köylerde kullanıla- den sorumludurlar. Belde cak yerli kömürlerin özellikleri Tablo-13 te belirlenmiştir. Tablo - 11 Sınır Değerlerinin Aşıldığı Đl ve Đlçelerde Kullanılacak Yerli Kömürlerin Özellikleri Yerli Kömürlerin Sınırlar Kullanılacağı Đller ve Özellikleri Đlçeler Toplam Kükürt (Kuru Bazda) En çok % 2 En az 4800 Alt Isıl Değer Bu Kcal/kg (- (Kuru Bazda) Yönetmeliğin 200 tolerans) 28 inci Toplam Nem En çok %25 Maddesine (Orjinalde) Göre Sınır Kül (Kuru En çok %25 Değerlerinin Bazda) Aşıldığı mm (I.Grup) (18 mmm altı Boyut* Đl ve Đlçeler ve 150 mm (Satışa üstü için en Sunulan ) çok % 10 tolerans) *Mekanik beslemeli yakma tesisleri için kömür boyutu mm olabilir. 15/32

16 Tablo - 12 Sınır Değerlerinin Aşılmadığı Đl ve Đlçelerde Kullanılacak Yerli Kömürlerin Özellikleri Yerli Kömürlerin Sınırlar Kullanılacağı Đller ve Özellikleri Đlçeler Toplam Kükürt (kuru bazda)** En çok % 2,3 Alt Isıl Değer En az 4200 Bu (kuru Kcal/kg (-2000 Yönetmeliğin bazda)** tolerans) 28 inci Toplam Nem En çok %30 maddesine (orijinalde) göre sınır Kül En çok %30 değerlerinin (kuru bazda) aşılmadığı mm (II.Grup) Đl ve (18 mm altı Boyut * Đlçeler ve (satışa 150 mm üstü sunulan) için en çok % 10 tolerans) *Mekanik beslemeli yakma tesisleri için kömür boyutu mm olabilir. **Alt Isıl Değeri (orijinalde) en az 5000kcal/kg yanabilir kükürt (kuru bazda) oranı en çok yüzde bir buçuk (%1.5) ve diğer özellikleri bu Tablo da belirtilen özellikleri sağlayan yerli kömürler mevcut soba ve kazanlarda yakıldığında bacadan atılan kükürt dioksit konsantrasyonu, bu Tablo da özellikleri belirlenen kömürün mevcut soba ve kazanlarda yakılmasında bacadan atılan kükürt dioksit konsantrasyonu eşdeğerini aşmadı- uygun görülen ğı akredite olmuş veya Bakanlıkça laboratuarlar tarafından belgelenmesi halinde bu Yönetmeliğin 28 inci maddesinee göre sınır değer- lerin aşılmadığı (II.Grup) il ve ilçelerde ısınma amacıyla kullanılabilir. Tablo - 13 Belde ve Köylerde Kullanılacak Yerli Kömürlerin Özellikleri Yerli Kömürlerin Sınırlar Özellikleri Toplam Kükürt En çok % 2,5 (kuru bazda) Alt Isıl Değer En az 3400 Kcal/kg (kuru bazda) (-200 tolerans) Boyut * (satışa sunulan) mm (18 mm altı ve 150 mm üstü için en çok % 10 tolerans) *Mekanik beslemeli yakma tesisleri için kömür boyutu mm olabilir. Toz Kömürden Elde Edilen Briket Kömürü Madde 24 - (Değişiklik Tarih ve Sayılı R..G.) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin (a) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinde belirtilen briket kömüründe TSE de belirtilen özellikler sağlanmalıdır. Briket kömürüne uygunluk ve satış izin belgesi briket kömürünün üretildiği ilin il çevre ve orman müdürlüğünce verilir. Briket kömürünün satılacağı ilin il çevre ve orman müdürlüğüne bilgi verilmesi kaydıyla tüm il, ilçe, belde ve köy yerleşim alanlarında satılabilir ve kullanılabilir. Biyokütle MADDE 25 (Değişiklik Tarih ve Sayılı R..G.) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin (b) bendinin (7) numaralı alt bendinde belirtilen prina briketi özellikleri Tablo- sağlamalıdır. Prina 14 de verilen sınır değerleri dışındaki diğer biyokütlelerden elde edilen biriketlerin analiz sonuçları, Bakanlıkça değerlendiri- karar lerek kullanılıp kullanılmayacağına verilir. Tablo - 14 Prina briketi özellikleri (kuru bazda) ve Sınırlar Özellikleri Sınırlar Alt Isıl Değer 3700 Kcal/kg (min.) Nem (orijinalde) %15 (max.) Yağ %1.5 (max.) Sodyum (Na) 300 ppm (max) Boyut 6 mm (min.) (6mm den küçük ağırlıkça %5 i geçemez, ancak mekanik beslemeli yakma tesisleri için % 50 ye kadar olabilir.) Yakıtların Analizi Madde 26 - (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Yapılacak denekatı yakıtın üretildiği, timlerde yetkili merciler torbalandığı, depolandığı, taşındığı ve satışının yapıldığı yerlerden usulüne uygun yakıt numu- akredite olmuş nelerini almak ve analizlerini veya 16/32

17 Bakanlığın uygun gördüğü laboratuvarlarda yap- değerleri sağla- mak/yaptırmak ve belirlenen sınır mayan yakıtlar için gerekli işlemi yapmakla yü- kümlüdürler. Hava kirliliği açısından il çevre ve orman müdürlükleri gerektiğinde sıvı yakıtlı yakma sis- temlerinin depolarından usulüne uygun numune alır ve analizlerini Enerji Piyasası Düzenleme Ku- laboratuarlar- rumu tarafından belirlenen akredite da yapar/yaptırır ve belirlenen sınır değerleri sağ- tutanağı tutup lamayan sıvı yakıtlar için gerekli Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna veya yetki- lendirdiği kurum/kuruluşlara bildirir. Torbalama Madde 27 (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G..) (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Bu Yönetmeliğin 22, 23, 24 ve 25 inci maddelerinde özellikleri belirtilen ithal taş ve linyit kömürler, yerli kömürler, toz kömürden elde edilen briket kömürler, prina briketi ve belde ve köyler için özellikleri belirlenen kömürler torbalanarak satışa sunulur. (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Katı yakıtların torbalanması; yerli kömü- ise ithalatın rün çıkarıldığı bölgede, ithal kömürün gerçekleştirildiği limanın bulunduğu ilde yapılmabelirtilen alanlarda sı esastır. Ancak, torbalamanın yetersiz olduğu durumlarda, kömür üretici ve itha- gerçekleş- latçıları, kömürün üretildiği ve ithalatın tirildiği ilin il çevre ve orman müdürlüğü ile tor- ve orman mü- balamanın yapılacağı ilin il çevre dürlüğünden izin almak kaydıyla torbalama işlebayisi olan/anlaş- mini başka ilde yapabilir veya ma yaptığı gerçek ve tüzel kişilere yaptırabilir. Toz kömürden ve prina briketinden elde edilen yakıtlar üretildiği yerde torbalanır. (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Torbalamada, ithal, yerli ve briket kömürler ile prina briketi için EK-6, EK-7, EK-8 ve EK-9 daki torba örneklerine uyulması zorunludur. (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Torba üzerinde, bu Yönetmeliğin ilgili maddelerinde belirtilen yakıt özelliklerinin yer belirtebilirler. (Değişiklik Sayılı R.G.) alması zorunludur. Ancak, bu yönetmelikle belirözelliklerinden daha iyi tilen ithal ve yerli kömür özelliklere sahip kömür satacağını taahhüt eden- belirlemiş ol- ler, istedikleri takdirde Bakanlığın duğu kömür özelliklerinin yanı sıra taahhüt ettik- leri kömür özelliklerini de kömür torbası üzerinde Tarih ve Đl ve Đlçelerin Kirlilik Derecelendirilmesi MADDE 28 (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Đl ve ilçelerin kirli- lik derecelendirilmesi; il ve ilçenin topoğrafik ya- parametreler, pısı, atmosferik şartlar, meteorolojik sanayi durumu, nüfus yoğunluğu ve önceki yılla- dikkate alınarak rın hava kalitesi ölçüm sonuçları tarihli ve sayılı Resmi Gaze- Değerlendirme ve te'de yayımlanan Hava Kalitesi Yönetimi Yönetmeliğine göre Bakanlık tarafından kış sezonu başlamadan önce ilan edilir. Tip Emisyon Belgesi Madde 29 - (Değişiklik Tarih ve Sayılı R..G.) Bu Yönetmeliğin 7, 8, 9, 10, 11, 12, ve 13 üncü maddelerinde belir- tilen yakma tesislerinin her bir üretim modeli için gerçek ve tüzel kişiler, ürettiği yakma tesisi ile ilgili bu Yönetmelikte belirlenen emisyon sınırlarını, akredite olmuş veya Bakanlığın izin verdiği laboratuvarlarda yaptıracakları deneylerle sağla- halinde Ek-10 da ör- dıklarını belgelendirmelerii neği yer alan tip emisyon belgesi Bakanlıkça düzenlenerek verilir. CE Uygunluk işareti almış yakma tesisleri için CE uygunluk işareti alınması aşamasında ya- sonuçları değerlen- pılmış emisyon ölçümlerinin dirilerek Tip Emisyon Belgesi düzenlenir. Tip emisyon belgesi olmayan yakma tesisyapılamaz ve kullanıla- lerinin üretimi ve satışı maz. Bakım, Onarım, Baca Temizleme ve Emisyon Ölçüm Yetkilisi Madde 30 - Katı, sıvı ve gaz yakıtlı yakma tesisleri üreticileri ve ithalatçıları yetki belgesine sahip olmak koşulu ile bakım, onarım, baca te- hizmetlerini yapmak mizleme ve baca gazı ölçüm veya bu hizmetleri yetki belgesine sahip gerçek ve tüzel kişilere yaptırmakla yükümlüdür. Bakım, 17/32

18 onarım, baca temizleme ve emisyon ölçüm yetkiile yetki belgesi- lisinin görev ve sorumlulukları nin alınma usul ve esasları tebliğle belirlenir. Yürütme Madde 35 - Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı Yürütür. Alınacak Tedbirler Madde 31 - (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Đl Çevre ve Orman Müdürlüğü, kritik meteorolojik şartların oluştuğu veya hava kirliliğinin artış gösterdiği bölgelerde, esasları il mahalli çevre kurullarınca belirlenecek şekilde insan ve çevresi üzerinde meydana gelegaz yakıtlı yakma cek zararlara karşı; a Isınma amaçlı katı, sıvı ve tesislerini belirli zamanlarda çalıştırmaya b Katı ve sıvı yakıtların kalitesinde iyileştirme yönünde yeni düzenleme yapmaya yetkilidir. Denetim Madde 32 - (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) Yetkili merciler, bu Yönetmelikte belirlenen kurallara uygun olmayan yakıtları üretenler, satışa sunanlar ile yakma tesis- ve hak- leri üretenleri ve işletenleri denetlemek larında yaptırım uygulamakla yükümlüdürler. Cezai Đşlem Madde 33 - Bu Yönetmeliğe aykırı faaliyetlerin tespiti halinde tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun ilgili maddelerine göre cezai işlem uygulanır. GEÇĐCĐ MADDE 1 - (Eklenme Tarih ve Sayılı R.G.) Bu Yönetmeliğin 29 uncu maddesinde belirtilen la- Belgesi alana kadar, Tip Emisyon Belgesi veril- boratuarlar Bakanlıktan Ön Yeterlilik/Yeterlilik mesine esas ölçümler; Bakanlıktan tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımla- Hava nan Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği kapsamında, hava kalitesi ve emisyon ölçümleri için Ön Yeterolan laboratuarlar lilik/yeterlilik Belgesi almış tarafından yapılır ve bu ölçümler esas alınarak Tip Emisyon Belgesi düzenlenir. Yürürlük Madde 34 - Bu Yönetmelik tarihinde yürürlüğe girer. 18/32

19 EK-1 (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) ĐSLĐLĐK DERECESĐ (Bacharach Skalası) Bacharach Skalasında, bir (1) ile on (10) alan içinde beyaz ile siyah arasındaki gri değerler bulunur. Yeşil renk oranı bu alanlarda şöyledir: Gri Değeri (%) Đslilik Derecesi (Bacharach Skalası) EK-2 ÖLÇÜM NOKTASI 1 Ölçüm noktası, yakma tesisi ile baca arasındaki bağlantıyı sağlayan boru üzerinde yapılır. Ölçüm noktası, yakma tesisi atık gaz çıkış borusundan itibaren boru çapının yaklaşıkk iki katı mesafede olur. Eğer yakma tesisi ile baca arasında, ısı değiştirici veya atık gaz arıtma tertibatı varsa ölçüm noktası bu tertibatlardan sonra yine boru çapının iki katı mesafede yapılır. 2 Ölçüm noktasındaki atık gazın türbülanslı bir rejimde olması durumunda, atık gaz ısı kaybının ol- ileriye kaydırılabilir. maması koşuluyla ölçüm noktası yukarıda 1 de belirtilen mesafeden biraz dahaa 3 Ölçüm noktasında, ölçümleri önemli ölçüde olumsuz etkileyecek toz ya da kurum birikmesi olmamalıdır. 19/32

20 EK-3 (Değişiklik Tarih ve Sayılı R.G.) A) ĐŞLETMEDEKĐ ÖLÇÜMLERĐN YAPILIŞI HAKKINDA KOŞULLAR VE KURALLAR 1) Genel Kurallar 1 Genel Kurallar 1 Ölçümler, ölçüm noktasındaki atık gaz akım (merkezinde) çekirdeğinde yapılır. Yakma tesisinde birden çok ölçüm noktası varsa, ölçümler her ölçüm noktasında yapılır. 2 Ölçümlerden önce ölçüm cihazının çalışıp çalışmadığı kontrol ve kalibre edilir. Yakma tesisi üreticisinin kullanım kılavuzundaki talimatlarına uyulur. 3 Ölçümler, ısıl gücünde, ayarlanabilir en yüksek ısıl gücünde, yakma hiç aksatılmadan ve yakma tesisi sürekli çalışmaa rejiminde iken, sonuçlar temsil niteliğine sahip olabilecek ve benzer yakma tesislerinde ve kullanım koşullarında birbirleriyle karşılaştırılabilecek şekilde yapılır. Bundan farklı olarak, bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin (b) bendinin (1) ve (5) numaralı alt bentlerinde belirtilen yakıtlarla çalışan ve yeterli miktarda ısı akümülatörü bulunmayan yakma tesislerinde ölçümler kısmi yüklenme ile yapılır. 4 Đşletme durumunun değerlendirilebilmesi için, atık gaz ve yanma havası arasındaki basınç farkı ile atık gazın sıcaklığı da ölçülmelidir. Aşağıdaki A gereğince yapılacak sıcaklık ölçümleri- gözüken yakma nin sonuçları kullanılabilir. Ölçüm işlemi devam ederken ölçüm cihazı üzerinde tesisinin iç veya arkasındaki ısı akümülatörüne ait sıcaklık kayda geçirilir. Çok kademeli yakma tesislerinde veya kademesiz ayarlanabilen brülörlerde ölçüm sırasında elde edilen güç de kayda geçirilir. 5 Ölçüm programı daima sonuna kadar yürütülüp tamamlanır. Negatif sonuçlar veren ölçümler çıksa da ölçümlere devam edilir. 2) Katı Yakıtlı Yakma Tesislerinde Ölçümler 2 Katı Yakıtlı Yakma Tesislerinde Ölçümler 1 Yukarıdaki A.1.3 teki koşulların yerine getirilmesi amacıyla, elle beslenenn ve yanma kaybı üstten olan yakma tesislerinde ölçümlere, yakma tesisi üreticisinin kullanım kılavuzunda belirttiği en büyük yakıt miktarı beslendikten ve bu yakıtın yanması için gerekli tutuşma ısısının akkor tabakasına ulaşmasından beş dakika sonra başlanır. 2 Ölçüm noktasında, emisyon ölçümleri yapılırken eş zamanlı olarak atık gaz içindeki oksijen içeriği tespit edilir. Bu ölçümler 15 dakikalık aralıklarla yapılır ve minimum 5 ölçüm alınır. Toz haldeki emisyonlar gravimetrik olarak belirlenir. Bunun için incelenecek atık gazdan özel bir numune alma cihazının yardımıyla yeterli miktarda atık gaz alınır ve bir cam elyaf filtreli kovan yardımıyla aktarılır. Ölçülen emisyonlar aşağıdaki formül ile referans oksijen miktarına göre emisyona dönüştürülür. (Değişiklik Tarih ve SayılıR.G.) E B = ((21-O 2B ) / (21-O 2 )) * E M Oksijen miktarı yerine atık gaz içindeki karbondioksit miktarı da ölçülebilir. Bu durumda, ölçülen emisyonlar aşağıdaki formül ile referans oksijen miktarına göre emisyona dönüştürülür: E B = CO 2max * ((21-O 2B ) / (21-CO 2 )) * E M Birimlerin Açıklamaları: E B = Standart oksijen miktarına göre emisyon (mg/m 3 ) E M = Ölçülen emisyon (mg/m 3 ) 20/32