Vakıfbank. Ekonomik. Raporu. 09 Ocak en yüksek seviyeye ulaşmıştır. yılında. yüzde 8,4. Takvim göre yüzde 5,2 artış, açıklandı...

Transkript

1 VakıfBank Haftalık Yurtiçi Ekonomi 9 Ocak 2122 Bu Haftaki Yazımız... Raporu Enflasyon yirmi ay sonra tekrar çift haneli seviyelerde Yılın ilk çeyreğinde yıllık bazda %3.98 e kadar gerileyen TÜFE, yılın son ayındaa çift haneli rakamlara ulaşarak %1.4 seviyesine yükselmiştir. Böylelikle TÜFE aynı yıl içinde hem 41 yılın en düşük seviyesine gerilemiş hem de 28 yılı Kasım ayından beri görülen en yüksek seviyeye ulaşmıştır. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Bu haftaki raporumuzda ilk olarak enflasyonun 211 yılındaki seyri ve Merkez Bankası hedeflerinin tarihsel analizi yapılmıştır. Buna ek olarak ise 2111 yılında enflasyonun hızlı yükselişinde önemli olan harcama grupları da raporda incelenmiştir. Son olarak ise 212 yılında enflasyonun seyrine bakış ve para politikasıı yansımaları ele alınmıştır. Geçtiğimiz Hafta Açıklanan Veriler.... Sanayi üretimi açıklandı... Sanayi üretim endeksi, 211 yılı Kasım ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,4 arttı. Beklenti artışın yüzde 1. düzeyinde gerçekleşmesi yönündeydi. Buna göre, Kasım ayındaa 21 yılının Kasım ayına göre, madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksinde yüzde 2,9, imalat sanayi sektörü endeksinde yüzde 7,6 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksinde de yüzde 16,9 artış kaydedildi. Takvim etkisinden arındırılmış endeks 211 yılı Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde,2 artış, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi ise bir önceki aya göre yüzde 2, azalış gösterdi. PMI İmalat endeksi açıklandı... Türkiye imalat sanayi PMI endeksi Aralık ayında 2 seviyesine geriledi. Endeks Kasım ayındaa 2.3 seviyesinde gerçekleşmişti. Üretim ve yeni siparişler, imalat sektörünün Ağustos ayında daralmasından bu yana en yavaş artışı kaydetti. Kasım ayında 3 seviyesinde olan üretim endeksi Aralık'ta 1.' 'e gerilerken, 2.7 olan yeni siparişler endeksi 1.7'ye düştü. Yeni ihracat siparişleri, bazı imalatçıların Avrupa'daki ekonomik krizin talebi olumsuz etkilediği yönündeki açıklamalarına rağmen artmaya devam etti. Kasım'da.3 değerini alan yeni ihracat siparişlerii alt endeksi 1..'e yükseldi. TCMB piyasaya doğrudan müdahale etmeye devam etti... TCMB geçtiğimiz hafta içinde üç gün üst üste döviz satarak piyasaya doğrudan müdahale etti. Böylece, TCMB nin üç günde 1.1 milyar dolar tutarındaki ihaleler dahil toplam döviz satışının 4 4. milyar dolar a ulaştığı tahmin ediliyor. Aralık ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu açıklandı... Merkez Bankası tarafından açıklanan Aralık ayıı fiyat gelişmeleri raporundaa enflasyon oranının çift haneyee çıkmasında işlenmemiş gıda fiyatlarının belirleyici unsur olduğu vurgulandı. Rapordaa ayrıca Döviz kuru hareketlerinin temel mal fiyatları üzerindeki gecikmeli yansımaları devam ederken, hizmet fiyatlarının ılımlı seyrini korumasıyla temel enflasyon göstergelerindeki yükselişş eğilimi durmuştur değerlendirmesinde bulunuldu. Bu Hafta Açıklanacak Veriler... Haftalık Yurtiçi Ekonomi Gündemi Tarih Açıklanacak Veri Sanayi Üretim Endeksi (Kasım, y y) Cari İşlemler Dengesi (Kasım) Önceki Veri Beklenti %7.33 %8.4(açıklandı) 4.1 mlyr $.3 mlyr $ ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE

2 Enflasyon yirmi ay sonra tekrar çift haneli seviyelerde Grafik 1 2 böylelikle yılı %. olan TCMB enflasyon hedefinin bir 211 yılının son ayında aylık bazda %.8, yıllık bazda TÜFE (y y, %) ÜFE (y y, %) ise %1.4 artan tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) hayli üzerinde sonlandırmıştır. 211 yılında enflasyonun genel seyrine bakıldığında, oldukça geniş 1 bir aralıkta seyrettiği görülmektedir. Yılın ilk çeyreğinde yıllık bazda %3.98 e kadar gerileyen 1.4 tüketici enflasyonu, yılın son ayında çift haneli rakamlara ulaşarak %1.4 seviyesine yükselmiştir. Böylelikle TÜFE aynı yıl içinde hem 41 yılın en düşük seviyesine gerilemiş hem de 28 yılı Kasım ayından beri görülen en yüksek seviyeye ulaşmıştır. 211 Kaynak: TÜİK yılının ilk çeyreğinde bir önceki yıldan gelen olumlu baz etkisinin enflasyonun sert şekilde gerilemesinde önemli rol oynadığı görülmüştür. Yılın ikinci çeyreğinden itibaren baz etkisinin hafiflemeye başlaması ile birlikte TÜFE de dalgalı bir seyir izlemiştir. Temmuz ayından itibaren ise enflasyonist baskıların bir miktar arttığı bir döneme girilmiştir. Öncelikle TL nin Temmuz ayından itibaren değer kaybetmeye başlaması, döviz kurunun enflasyona geçişkenliğinin etkisi ile TÜFE de yukarı yönlü baskı oluşturmuştur. Diğer yandan son çeyrekte yapılan vergi düzenlemelerinin ve gıda fiyatlarındaki sert hareketlerin enflasyonun yılı çift haneli seviyelerde tamamlamasında belirleyici rol oynadığı dikkat çekmektedir. Oca.4 Ağu.4 Mar. Eki. May.6 Ara.6 Tem.7 Şub.8 Eyl.8 Nis.9 Kas.9 Haz.1 Ağu.11 Aralık ayında aylık bazda %1, yıllık bazda ise %13.3 seviyesinde gerçekleşen Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) ise 211 yılında genel olarak yukarı yönlü bir seyir izlemiştir. ÜFE deki bu yukarı yönlü seyirde tarım ve petrol fiyatları etkili olurken, ÜFE Nisan ve Mayıs ayları hariç yıl boyunca çift haneli rakamlarda gerçekleşmiş, Kasım ayında ise yıllık bazda %13.7 ye yükselerek 28 yılının Ağustos ayından beri görülen en yüksek seviyeye ulaşmıştır. ÜFE nin bu yüksek seyri, üreticilerin bu maliyet artışlarını tüketicilere yansıtması ihtimali dikkate alındığında, tüketici enflasyonu açısından da olumsuz bir tabloya işaret etmektedir. 211 yıl sonu enflasyon hedefi aşıldı... Grafik , ,4 23 Kaynak: TCMB 9,3 24 7,7 9,7 8,4 1,1 6, 6,4 2 TÜFE (y y,%) ,4 211 Gerçekleşme Hedef Hedeften Sapma (Sağ Eksen) yılında enflasyonun %1.4 olarak gerçekleşmesi ile %. olan 211 yılı enflasyon hedefinin aşıldığı görülmüştür. Özellikle son çeyrekte yaşanan enflasyonist gelişmelerin hedefin aşılmasında belirleyici olduğu dikkat çekmektedir. Hedeflenen ve gerçekleşen enflasyon oranları geçmiş yıllar ile kıyaslanarak incelendiğinde, enflasyon hedeflemesinin örtük olduğu 22 2 yılları arasında enflasyon hedeflerinin tutturulduğu görülmektedir. Genel beklentinin aksine açık enflasyon hedeflemesine geçilen 26 yılından itibaren ise enflasyonun 6 yılda 2 kez hedefin altında kaldığı dikkat çekmektedir. Hedeflerin tutturulduğu 29 ve 21 yıllarında, 21 yılı kendi dinamikleri açısından ayrı bir önem taşımaktadır. 21 yılında Türkiye ekonomisi bir önceki yıla göre %9 oranında büyüyerek çok güçlü bir büyüme performansı sergilemiş ve söz konusu büyüme performansında olumlu yurtiçi talep önemli bir rol üstlenmiştir. Olumlu yurtiçi talebe bağlı olarak enflasyonist baskıların da yüksek olduğu 21 yılında enflasyon hedefinin tutturulması enflasyon gelişmelerinin iyi yönetildiğine işaret etmektedir. 21 yılında hedefin tutturulmasının ardından, 211 yılının ilk çeyreğinde enflasyonda tarihi düşük seviyelerin de görülmesi TCMB nin, 211 yılında fiyat istikrarı hedefine odaklanma gereğini azaltmış ve hızla artan cari açık 2

3 paralelinde finansal istikrarı ön plana almasına neden olmuştur. 211 yılınınn ikinci yarısında enflasyon açısından tablonun bir miktar değiştiği ve TCMB nin kontrolü dışındaki kalemlerin enflasyon hedefinin aşılmasında temel rol oynadığı görülmektedir. Raporumuzun bundan sonraki bölümünde 211 yılı enflasyonunda belirleyici olan fiyat hareketleri detaylı bir şekilde incelenecektir. Enflasyondaki artışta gıda fiyatları temel belirleyici oldu Grafik 3 Enflasyon Oranları (y y,%) Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Eki.11 Gıda ve Alkolsüz İçecekler Ulaştırma Konut Kaynak: TÜİK Alkollü İçeceklerr ve Tütün Grafik 4 TÜFE Harcama Gruplarının 211 Enflasyonuna Katkısı (yıllık, puan) Eğitim Eğlence ve Kültür Lokanta ve Oteller Giyim ve ayakkabı Alkollü içecekler ve tütün Konut Ulaştırma Gıda ve Alkolsüz 1 2 Kaynak: TÜİK yılının son ayında beklentilerin ve hedeflenen oranın oldukça üzerinde, sert bir şekilde yükselen enflasyonda gıda fiyatlarındaki artışş temel belirleyici olmuştur. 21 yılının Ekim ayında %17 seviyelerine kadar yükselen gıda enflasyonu, 211 yılının ilk ayından itibaren dalgalı bir seyir izlemiş ve Mayıs 211 de olumsuz hava koşullarının, başta meyve ve sebze olmakla birlikte işlenmemiş gıda arzına ciddi zarar vermesiyle beklenmedik şekilde artarak 211 yılı içindeki en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Aynı dönemlerde Birleşmiş Milletler gıda fiyat endeksinin de rekor seviyelerde seyretmesi ve global ekonomide gıda fiyatlarının yüksek seviyelerde olması dikkat çekmiştir. Hava sıcaklıklarının mevsim normallerinde seyretmeye başlamasıyla düşmeye başlayan gıda fiyatları Ekim ayında %1.7 seviyesine kadar gerilerken, yılın son ayında Ekim ayına göre 1. baz puanlık artış göstererek çeyreklik bazda sert bir artış sergilemiş ve 2111 yılı enflasyonuna 3.27 puan ile en yüksek katkıyı yapan grup olmuştur. Bu durumun gıda fiyatlarındaki artışları bir miktar yavaşlatmak amacıyla toptan et fiyatlarında uygulamaya konulan KDV indirimleri ile birlikte ortaya çıkması dikkat çekici olmuştur. 211 yılında gıda dan sonra enflasyona en yüksek katkı yapan bir diğer harcama grubu ise ulaştırma olmuştur. 211 yılı Ocak ayından itibaren yükselen ulaştırmaa fiyatları yıllık artış hızı Ekim ayında %14.3 seviyesinee kadar yükselmiş fakat daha sonra ters yönlü hareket etmeye başlayarak yılın son ayında %12.2 lik bir artışla yılı tamamlamıştır. Ayrıca 211 yılı yıllık enflasyon oranına yüksek katkı yapan diğer harcama grupları arasında, yıl başındann bu yana istikrarlı bir şekilde artan konut fiyatları ile yıllık artış hızı yıl içerisinde %1. seviyelerine kadar gerileyen ve son çeyrekte oldukça sert yükselişler sergileyerek yılsonunda % 18. gibi yüksek bir artış hızı sergileyen alkollü içecekler ve tütün grubu yer almaktadır. 3

4 Çekirdek TÜFE göstergeleri manşet enflasyondaki sert yükselişin önümüzdeki aylarda tersine dönebileceği sinyalini veriyor... Grafik TÜFE (yy, %) Çekirdek I Endeksi (yy, %) Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Kaynak: TCMB 211 yıl sonu itibariyle tüketici fiyatlarındaki artışın yanından önemli bir değişim de, kontrol edilemeyen fiyat kalemleri dışlanarak hesaplanan enflasyonu ifade eden çekirdek enflasyondaki yükseliş eğiliminin sona ermiş olmasıdır. TÜFE den, enerji, işlenmiş ve işlenmemiş gıda, alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ve tütün ürünleri ile altın dışlanarak hesaplanan çekirdek I endeksi Kasım 21 dan beri yıllık bazda artış eğiliminde iken, Aralık ayında %8.18 den %8.12 ye gerilemiştir. Çekirdek I endeksinin Aralık ayında aylık ve yıllık bazda gerilemesi, manşet enflasyonun önümüzdeki aylarda gerileyebileceği yönünde erken bir işaret olarak yorumlanabilir. Enflasyon ve Para Politikası yılını sert bir şekilde yükselerek Merkez Bankası hedeflerinin oldukça üzerinde kapatan enflasyon para politikası duruşunda önemli bir role sahip olmaktadır. Bu noktada enflasyon beklentileri ve orta vadeli risk unsurları da Merkez Bankası nın Ekim ayından itibaren uyguladığı parasal sıkılaştırmaya temel oluşturmuştur. 212 yılında ise enflasyonun seyri yine para politikası açısından gerek likidite yönetimi gerekse para politikası araçlarının kullanımı açısından önemli olacaktır. Raporumuzda belirttiğimiz gibi yıllık enflasyon oranının yükselişinde önemli rol oynayan döviz kurundaki yükselişin ve vergiler yoluyla fiyat artışının etkilerinin ortadan kalkması enflasyondaki yükseliş trendinin tersine dönmesine yol açabilecektir. TCMB 211 yılının son PPK toplantısı sonrası yaptığı açıklamada, söz konusu sıkılaştırma politikasının etkilerinin 212 yılının ilk aylarından itibaren görülmeye başlanacağını ancak döviz kuru hareketlerinin birikimli etkisi nedeniyle bir müddet daha enflasyonun yüksek seyredebileceğini belirtmiştir. 211 yılsonunda yıllık enflasyon oranının beklentilerin üzerinde seyretmesinde etkili olan yüksek döviz kuru ve emtia fiyatlarındaki artışların enflasyonist etkisinin kademeli olarak ortadan kalkmasıyla, enflasyonun 212 için % olan hedefe yakınsayacağını vurgulamıştır. Grafik 6 Enflasyon Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Oca. Haz. Kas. Nis.6 Eyl.6 Şub.7 Tem.7 Ara.7 May.8 Eki.8 Mar.9 Ağu.9 Oca.1 Haz.1 Kas.1 Kaynak: TCMB 12 Ay Sonrası Enflasyon Beklentileri (%) TÜFE (yıllık, %) Merkez Bankası tarafından sıklıkla vurgulanan ve enflasyon hedeflemesi çerçevesinde önemli bir role sahip olan enflasyona ilişkin beklentilerin yönetilmesi de yıllık TÜFE nin hızlı bir şekilde yülseldiği ortamda önem kazanmaktadır. Yıllık TÜFE nin 211 yılı Mart ayında %3.98 seviyesine gerileyip ve yıl sonunda %1.4 seviyesine yükseldiği bir ortamda enflasyon beklentilerindeki bozulma nispeten sınırlı olmuştur. Enflasyon beklentilerinin halen Merkez Bankası hedefinin üzerini işaret ediyor oluşu ise Merkez Bankası nın hali hazırdaki sıkı para politikası duruşunu desteklemektedir. Sonuç olarak, Merkez Bankası son dönemde TL deki aşırı değer kaybının önüne geçmek için doğrudan müdahaleler yoluyla piyasaya yön vermeye çalışırken TL likiditesini de kontrol altında tutmaktadır. 212 yılının ilk yarısında enflasyonda aşağı yönlü bir trendin başlaması ve bu dönüşün TCMB tarafından da dile getirilmeye başlandığı gibi ilk çeyrekte ortaya çıkması para politikası açısından daha rahat bir ortama katkı sağlayabilecektir. 4

5 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek) 1 Reel GSYİH (y y, %) 1, Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (ç ç, %) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (y y, %) ,,,, 1, 1, 2, 1999Ç1 1999Ç4 2Ç3 21Ç2 22Ç1 22Ç4 23Ç3 24Ç2 2Ç1 2Ç4 26Ç3 27Ç2 28Ç1 28Ç4 29Ç3 21Ç2 211Ç1 1999Ç1 1999Ç4 2Ç3 21Ç2 22Ç1 22Ç4 23Ç3 24Ç2 2Ç1 2Ç4 26Ç3 27Ç2 28Ç1 28Ç4 29Ç3 21Ç2 211Ç1 Sektörel Büyüme Hızları (y y, %) Sektörler (Sabit Fiyatlarla) Sektör Payları III. IV. I. II. III. (%) Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaş. ve Haber Mali Kur Konut Sah Eğitim Sağ. İş. ve Sos. Hiz Vergi Süb GSYİH , 2, 1,, 1, 2, 3, Sektörel Büyüme Hızları (y y, %) Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma 8

6 Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y y, %) Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla) Yer. Hanehalkı Tük. Har. Dev. Nihai Tük. Har. Gay. Safi Ser. Oluş. Kamu Sektörü Özel Sektör Mal ve Hiz. İhracatı Mal ve Hiz. İthalatı GSYİH Sektör Payları (%) 21 III. Çey 21 IV. Çey 211 I. Çey. 211 II. Çey. 211 III. Çey Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi , 2, 1,, 1, 2, Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Eki.11 Sanayi Üretim Endeksi (y y, %) 3, Mar.7 May.7 Tem.7 Eyl.7 Kas.7 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 May.11 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a a, %) TCMB İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. (y y, %) 9

7 Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi Nis.6 Ağu.6 Ara.6 Nis.7 Ağu.7 Ara.7 Nis.8 Ağu.8 Ara.8 Nis.9 Ağu.9 Ara.9 Nis.1 Ağu.1 Ara.1 Ağu.11 Ara Malı İmalatı (y y, %) Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y y, %) Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%) Kasım Ayı Petrol Ürünleri Tekstil Gıda Kimyasal Madde Ana Metal Sanayi Metalik Olm. Diğ. Mineral Taşıt Araçları Elektrikli Teçhizat Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y y, %) Sermaye Malı İmalati (y y, %) Giyim Aylık Sanayi Sipariş Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi 24, 22, 2, 18, 16, 14, 12, 1, 26, 24, 22, 2, 18, 16, 14, 12, 1, Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi Oca.1 Eyl.1 May.2 Oca.3 Eyl.3 May.4 Oca. Eyl. May.6 Oca.7 Eyl.7 May.8 Oca.9 Eyl.9 May.1 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 May.11 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 May.11 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 May.11 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Aylık Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Kaynak: OSD,Vakıfbank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Beyaz Eşya Üretimi (Adet) 1

8 Kapasite Kullanım Oranı Kaynak: TCMB Kapasite Kullanım Oranı (%) Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Üretim Endeksi Verilen İnşaat Ruhsatları , 7., 6.,., 4., 3., 2., 1.,, Çalışan Kişi Başına Üretim Endeksi (3 Aylık) Çalışılan Saat Başına Üretim Endeksi (3 Aylık) Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik PMI Endeksi 13, 12, 12, 11, 11, 1, 1, 9, 9, 8, Haziran Ekim Şubat 6 Haziran 6 Ekim 6 Şubat 7 Haziran 7 Ekim 7 Şubat 8 Haziran 8 Ekim 8 Şubat 9 Haziran 9 Ekim 9 Şubat 1 Haziran 1 Ekim 1 Şubat 11 Haziran 11 Ekim 11 Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Reuters PMI Imalat Endeksi 11

9 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE Oca.4 May.4 Eyl.4 Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 May.11 TÜFE (y y, %) Çekirdek I Endeksi (y y, %) Oca.4 May.4 Eyl.4 Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 May.11 ÜFE (y y, %) TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (y y, %) Eğitim Eğlence ve Kültür Ulaştırma Konut Lokanta ve Oteller Giyim ve ayakkabı Gıda ve Alkolsüz İçecekler, Vakıfbank Yıllık Aylık Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Mar.11 May.11 Kas.11 Gıda Enerji Tüfe ÜFE Alt Sektörler (y y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Eki.11 Tarım Sanayi İmalat Sanayi Ocak Temmuz Aralık Mayıs 6 Ekim 6 Mart 7 Ağustos 7 Ocak 8 Haziran 8 Kasım 8 Nisan 9 Eylül 9 Şubat 1 Temmuz 1 Aralık 1 BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) Kaynak:Bloomberg 12

10 İTO Enflasyon Göstergeleri Türk İş Mutfak Enflasyonu Nis. Eki. Nis.1 Eki.1 Nis.2 Eki.2 Nis.3 Eki.3 Nis.4 Eki.4 Nis. Eki. Nis.6 Eki.6 Nis.7 Eki.7 Nis.8 Eki.8 Nis.9 Eki.9 Nis.1 Eki.1 Eki.11 Kaynak: İTO İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi Ocak 6 Mayıs 6 Eylül 6 Ocak 7 Mayıs 7 Eylül 7 Ocak 8 Mayıs 8 Eylül 8 Ocak 9 Mayıs 9 Eylül 9 Ocak 1 Mayıs 1 Eylül 1 Ocak 11 Mayıs 11 Eylül 11 Kaynak:Türk İş Türk İş Gıda Enflasyonu ( a a, %) Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti 9, 9 8, 8 7, 7 6, 6, 4, Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) Oca.4 May.4 Eyl.4 Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 May.11 Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti 13

11 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ 17, 16, 1, 14, 13, 12, 11, 1, 9, 8, Haziran Aralık Haziran 6 Aralık 6 Haziran 7 Aralık 7 Haziran 8 Aralık 8 Haziran 9 Aralık 9 Haziran 1 Aralık 1 Haziran 11 Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı İşsizlik Oranı, Vakıfbank İşsizlik Oranı İşgücüne Katılım Oranı Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 İşgücü Arzı İşgücü Durumu İstihdam Edilenler Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı,, 4, 4, 3, 3, Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 3, 2, 2, 1, 1,,, Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 3, 2, 1,, 49, 48, 47, 46, 4, 44, İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (2=1) Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Eki.11 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı İş Arayanların Sayısı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Sanayi İstihdam Endeksi 14

12 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Eki.11 12, 12, 11, 11, 1, 1, 9, 2 I III 26 I III 27 I III 28 I III 29 I III 21 I III 211 I III Kurulan Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri 1

13 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat İhracat Dış Ticaret Dengesi Ağustos 3 Şubat 4 Ağustos 4 Şubat Ağustos Şubat 6 Ağustos 6 Şubat 7 Ağustos 7 Şubat 8 Ağustos 8 Şubat 9 Ağustos 9 Şubat 1 Ağustos 1 Şubat 11 Ağustos 11 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) 12 Ağu.3 Şub.4 Ağu.4 Şub. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Şub.7 Ağu.7 Şub.8 Ağu.8 Şub.9 Ağu.9 Şub.1 Ağu.1 Şub.11 Ağu.11 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) İhracat Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Ara Malları (y y, %) Sermaye Malları (y y, %) Tüketim Malları (y y, %) İthalat Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Ara Malları (y y, %) Sermaye Malları (y y, %) Tüketim Malları (y y, %) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık milyon dolar) 16

14 TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 1999Ç1 1999Ç3 2Ç1 2Ç3 21Ç1 21Ç3 22Ç1 22Ç3 23Ç1 23Ç3 24Ç1 24Ç3 2Ç1 2Ç3 26Ç1 26Ç3 27Ç1 27Ç3 28Ç1 28Ç3 29Ç1 29Ç3 21Ç1 21Ç3 211Ç1 Reel Hanehalkı Tüketimi (y y, %) CNBC e Güven Endeksleri Krediler 2, 2, 1, 1,,, , 4, 3, 2, 1,,, CNBC e Tüketici Güven Endeksi CNBC e Tüketim Endeksi Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Bireysel ve Ticari Krediler Kaynak:BDDK Krediler (y y, %) Kaynak:BDDK Bireysel Krediler (y y, %) Ticari Krediler (y y, %) 17

15 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam milyar TL) Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam milyar TL) Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge ,Vakıfbank Vergi Gelirleri (Nominal y y, %) Vergi Gelirleri (Reel y y, %) Faiz Dışı Denge (12 aylık milyar TL) Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku,, 4, 4, 3, 3, 38, 36, 34, 32, 3, 28, 26, 24, 22, 2, 16, 1, 14, 13, 12, 11, 1, 9, 8, 7, 6, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Toplam Borç Stoku (milyar TL) İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL sağ eksen) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 18

16 Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) TCMB (milyar dolar sol eksen) Kamu Sektörü (milyar dolar) Özel Sektör (milyar dolar) 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2,, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz Ocak 24 Nisan 4 Temmuz 4 Ekim 4 Ocak Nisan Temmuz Ekim Ocak 6 Nisan 6 Haziran 6 Eylül 6 Aralık 6 Mart 7 Haziran 7 Eylül 7 Aralık 7 Mart 8 Haziran 8 Eylül 8 Aralık 8 Mart 9 Haziran 9 Eylül 9 Aralık 9 Mart 1 Haziran 1 Eylül 1 Aralık 1 Mart 11 Haziran 11 Eylül 11 Aralık 11 Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Nis.1 Ağu.1 Ara.1,Vakıfbank Reel Faiz Nominal Faiz Para Arzı Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Eki.11 M2 (bin TL) M3 (bin TL) M1 (bin TL sağ eksen) 19 Kaynak: TCMB

17 Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y y) (Çeyreklik) (%) Enflasyon (y y) (Aylık) (%) Cari Denge/GSYİH* (Yıllık) (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 1, 3,4 3.24,2 64, Euro Bölgesi 1, ,1 Almanya 2,6 2, Fransa 1, 2, , 36, İtalya, 3,7 2.8** 1, 91,6 Macaristan 1,4 4, , 3,3 Portekiz 1,7 3, , 6, İngiltere, 4,8 1.71**, 33, Japonya,7, 3.8,1 42,7 Çin 9,1 4,2.19 6,6 1, Rusya 4,8 6, , Hindistan 6,9 9, , Brezilya 2,12 6, , 113,4 G.Afrika 3,1 6,1 2.78,, Türkiye 8,2 1,4 6.8,7 91,4 *Cari denge verileri IMF den alınmaktadır ve 21 verileridir. **29 Verileri Beklentiler 211 IMF Beklentisi (Eylül 211) Reel Büyüme (y y. %) Enflasyon (y y. %) Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH Gelişmiş Ülkeler Gelişmekte Olan Ülkeler Tüm dünya ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan Portekiz İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika TÜRKİYE

18 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER En Son Yayımlanan Reel Ekonomi 211 Yılsonu Beklentimiz Açıklanacak İlk Veriye Ait Beklentimiz GSYİH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) (211, 3Ç) GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. %) (211, 3Ç) 7.3 Sanayi Üretim Endeksi (y y. %) (Kasım 211) Kapasite Kullanım Oranı (%) (Aralık 211) İşsizlik Oranı (%) (Eylül 211) 1.2 Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y y. %) (Aralık 211) 8.6 ÜFE (y y. %) (Aralık 211) Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 17,1 133,88 144,188 ( ) M2 494,24 87,81 661,998 ( ) M3 2,674 61,88 698,287 ( ) Emisyon 34,289 44,368,313 ( ) TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 7,689 8,696 78,33 ( ) Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) ( ) TRLIBOR O/N ( ) Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 13,991 48,28 4,11 (Kasım 211) 72, İthalat 14,928 18,3 18,647 (Kasım 211) İhracat 12, ,976 11,11 (Kasım 211) Dış Ticaret Açığı 38,786 71,9 7,33 (Kasım 211) 13,9 Kamu Ekonomisi (Milyon TL) Bütçe Gelirleri 21,6 24,28 29,32 (Kasım 211) Bütçe Giderleri 267,27 293,628 26,888 (Kasım 211) Bütçe Dengesi 2,21 39,6 2,146 (Kasım 211) Faiz Dışı Denge 986 8,697,68 (Kasım 211) Borç Stoku Göstergeleri Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Milyar TL) (Kasım 211) Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Milyar TL) (Kasım 211) Kamu Net Borç Stoku (Milyar TL) (211 II. Çeyrek) 21

19 Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Serkan Özcan Baş Ekonomist Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr Ümit Ünsal Ekonomist umit.unsal@vakifbank.com.tr Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr İbrahim Taha Durmaz Araştırmacı ibrahimtaha.durmaz@vakifbank.com.tr Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar