SANAT EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİ

Transkript

1 SANAT EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİ Eğitimin Her Kademesine Yönelik Yöntem ve Tekniklerle Serap BUYURGAN Ufuk BUYURGAN Geliştirilmiş 4. Baskı

2 Prof. Dr. Serap BUYURGAN - Ufuk BUYURGAN SANAT EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİ ISBN DOI / Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 2018, PEGEM AKADEMİ Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. AŞ ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. Pegem Akademi Yayıncılık, 1998 yılından bugüne uluslararası düzeyde düzenli faaliyet yürüten uluslararası akademik bir yayınevidir. Yayımladığı kitaplar; Yükseköğretim Kurulunca tanınan yükseköğretim kurumlarının kataloglarında yer almaktadır. Dünyadaki en büyük çevrimiçi kamu erişim kataloğu olan WorldCat ve ayrıca Türkiye de kurulan Turcademy.com ve Pegemindeks.net tarafından yayınları taranmaktadır, indekslenmektedir. Aynı alanda farklı yazarlara ait 1000 in üzerinde yayını bulunmaktadır. Pegem Akademi Yayınları ile ilgili detaylı bilgilere adresinden ulaşılabilmektedir. 1. Baskı: 2001, Ankara 4. Baskı: Eylül 2018, Ankara Yayın-Proje: Ayşe Açıkgöz Dizgi-Grafik Tasarım: Tuğba Kuşcuoğlu Kapak Tasarımı: Ufuk Buyurgan Ay-bay Kırtasiye İnşaat Gıda Pazarlama ve Ticaret Limited Şirketi Çetinemeç Bulvarı 1314.Cadde No:37A-B Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No: İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: Yayınevi Belgeç: Dağıtım: Dağıtım Belgeç: Hazırlık Kursları: İnternet: E-ileti: pegem@pegem.net

3

4 Bizlerin yetişmesinde büyük katkıları olan anne ve babalarımıza ve biricik oğlumuza...

5 ÖN SÖZ Sanat eğitimi, yaratıcılık eğitiminin ön planda tutulduğu, ıraksak düşünmenin geliştirildiği, her öğrencinin kişisel gelişimi ve eğilimleri paralelinde yönlendiril meye çalışıldığı en güvenilir ortamlardan biridir. Temel amaçları, çocuğu/genci, görmeye, aramaya, sormaya, deneme yapmaya, sonuçlandırmaya yönelik olan sanat eğitimi, eğitimin her kademesinde kesintiye uğramadan devam etmelidir. Bir sanat adamı, fizikçi ve eğitimci olan Ned Hermann yaratıcılığın kaynağının beyin olduğunu ve beynin yalnızca bir bölümünün değil tümünün yaratıcılıkta etkin olduğunu ileri sürer. Graham Wallis tarafından belirlenmiş yaratıcılık aşamaları: Hazırlık aşaması, kuluçka aşaması, aydınlanma aşaması ve gerçekleme aşaması beynimizin sağ ve sol yarım kürelerinin hepsinin devrede olması ile gerçekleşir. Beynimizin sol yarım küresi, mantıksal, sözel, akılcı, soyut, sayısal, sağ yarım küresi de, sözel olmayan, somut, sezgisel düşünme biçimlerine yöneliktir. Öyleyse beynin gelişim süreci içerisinde iki yarım küresinin de geliştirileceği eğitim-öğretim süreçlerine ihtiyaç vardır. Ülke mizde eğitim programları ağırlıkta beynin sol yarım küresini geliştirmeye yönelik tir. Beynin sağ yarım küresinin gelişimi sanat eğitimi dersleriyle mümkündür. Tek yönlü gelişmeye ağırlık veren okul programları çocuğun/gencin estetik eğitimden yoksun kalmasına, hatta kendi yetiştiği alandaki veriminin bile düşmesine neden olmaktadır. Çünkü insan beyni bir bütündür ve özellikle gelişim süreci içerisinde, doğru zamanlarda, gerekli uyaranlarla karşılaşmazsa ileride tamamlanması mümkün olmayan eksiklikler oluşur. Sanat eğitimi ile görsel algısı gelişmiş, kendini sanatsal yollarla ifade ede bilen, içinde yaşadığı kültürü önce tanıyan, öğrenen, koruyan ve gelecek nesillere taşıma sorumluluğunu üstlenen, dünya kültür mirasına saygılı, yaratıcı ve yapıcı bireyler yetiştirilmesi hedeflenir. Sanat eğitiminin bu amaçlarını gerçek leştirebilmesi için eğitimin her kademesinde, kesintiye uğramadan, seviyeye uygun programlarla yerini alması önemlidir. Özellikle teknolojinin hızla ilerlediği, makineleşmenin bazı sorunları da beraberinde getirdiği günümüzde çocuğa/gence kendini farklı sanatsal yollarla ifade edebilme ortamları hazırla mak mutlu ve üretken nesillerin oluşması için de gereklidir. Bu kitapta, sanat eğitimi ve öğretimi sürecinde, eğitimin her kademesinde seviyeye uygun kul lanılabilecek bilgi, yönlendirme, yöntem ve teknikler ve işleniş basamaklarına yer verilmiştir. Kitapta, Resim-İş Eğitimi Anabilim Dallarında, Sınıf Öğretmenliği ve Okulöncesi Öğretmenliği Anabilim Dallarında eğitim-öğretim gören öğretmen adaylarına, okulöncesi öğretmenlerine, sınıf öğretmenlerine, güzel sanatlar fakülteleri öğrencilerine ve sanat eğitimcile rine, sanat eğitimi, insanın sanatsal gelişimi (çocuk resmi) ve müze eğitimi alan larında amaca uygun bilgilendirme, örneklerle ve farklı öğrenme yöntemleri ile ufuklarını geliştirebilecekleri yönlendirmeler sunulmuştur.

6 Yine bu kitapta, sanat öğretiminde hangi seviyede, hangi malzemelerle, hangi yöntem ve tekniklerle öğrencilerimizin yaratıcılıklarını geliştirebileceğimizin örnekleri yer almıştır. Sanat eğitimi, sanat tarihi, estetik, eleştiri ve uygulama boyutları ile bir bütündür. Sanat eğitimi sürecinde öğrenciler teorik olarak da doyuruimalı, düşündürülmeli, konuşturulmalıdır. Uygulama boyutunda bile, önce yaptırılacak konu ve teknik ile ilgili görsel materyallerle (yapılabiliyorsa müze ve galeri ziyaretleri ile) teorik bilgilendirmeler yapılmalı, öğrenciler soru ve cevaplarla çalışma öncesi aktif kılınarak (beyin fırtınası) düşündürülmeli ve uygulamaya sonra geçilmelidir. Bu düşünceden hareketle kitapta, uygulama yaptırılacak alan, konu, yöntem ve teknikler ile ilgili seviyeye uygun bilgilendirmeler ve örnek çalışmalar yer almıştır. Çocuğun/gencin çizgisel gelişimini bilen, onu tanıyan, müze gezme bilinci gelişmiş, müzede öğrenmenin kazanımlarına inanan, verimli bir müze ziyaretini nasıl düzenleyebileceğini bilen, öğrencilerine hangi seviyede ne kadar bilgilendirme yapacağını, uygulama boyutunda hangi konuların daha uygun olabileceğini, hangi malzemeleri, yöntem ve teknikleri kullanacağını bilen öğretmenler gelecek nesillerin sağlıklı yetişmesinde önemli rol oynar. Ülkemizde eğitim adına birtakım olumsuzluklar yaşansa da, üniversitelerdeki eğitim-öğretim süreçlerinde tüm öğrenciler en verimli şekilde yetiştirilmeye çalışılır. Meslek hayatında tüm öğret menlerimiz de öğrencilerini yetiştirirken büyük bir sabır ve özveri ile görevlerini yerine getirirler. Bu kitapta yapmak istediğimiz, alana yönelik halen kul lanılan ve yeni ilavelerle kullanılabilecek yöntem ve teknikleri, teknolojik gelişimleri, bilgi ve deneyimleri, genç öğretmen adayları ve meslek taşlarımızla paylaşmaktır. Meslek hayatımız boyunca yaşadığımız deneyimlerde bizlerle birlikte olan, bizlere kendimizi yenilememiz, daima aktif tutmamız için güç veren, gururla, güvenle gelecek nesilleri emanet edebileceğimiz sevgili öğrencilerimize; meslek taşımız Aydın ERKEK e; bizlerin yetişmesinde emeği geçen ailelerimize ve tüm öğretmenlerimize teşekkür ediyoruz. Tüm bilimsel ve sanatsal çalışmalarımız sürecinde bizimle birçok sıkıntı, mutluluk ve heyecanı birlikte yaşayan, bazen uzun çalışma dönemlerinde haklı olarak bize sitem eden, ama her zaman bizi destekleyen, yönlendiren, varlığıyla mutlu eden biricik oğlumuz Ata BUYURGAN a da teşekkür ediyoruz. Sevgi ve Saygılarımızla Serap BUYURGAN Ufuk BUYURGAN 2018, Ankara

7 İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ... v 1. BÖLÜM SANAT EĞİTİMİ SANAT EĞİTİMİ... 2 NİTELİKLİ BİR SANAT EĞİTİMİ NASIL OLMALIDIR... 4 SANAT EĞİTİMİNİN ÖNEMİ VE GEREKLİLİĞİ... 9 Görsel Sanatlar Dersinin Genel Amaçları (İlköğretim 1-8. Sınıflar) Sanat Etkinlikleri Dersinin Genel Amaçları (İlköğretim 1-8. Sınıflar) Teknoloji ve Tasarım Dersinin Genel Amaçları (İlköğretim 6,7,8.Sınıflar) Yaratıcılık nedir? Yaratıcılık Sonucu Ortaya Çıkmış Ürünler Yaratıcılık Türleri Eğitim Sisteminde Yaratıcı Düşüncenin Geliştirilmesi Yaratıcılığı Geliştiren Öğretmen Özellikleri Yaratıcılığı Engelleyen Öğretmen Özellikleri BÖLÜM İNSANIN SANATSAL GELİŞİMİ "ÇOCUK RESMİ" ÇOCUK RESMİ KURAMLARI ÇOCUK RESİMLERİNE GELİŞİMSEL VE RUHBİLİMSEL YAKLAŞIMLAR ÇOCUK RESİMLERİNE SANATSAL YAKLAŞIMLAR ÇOCUK RESMİ SANAT MIDIR? ÇOCUK RESİMLERİNDE SİMGELER... 34

8 ÇOCUKTA ALGI ÇOCUK RESMİNDE BÜYÜK KÜÇÜK KAVRAMI MEKAN KAVRAMI GÖRSEL VE DOKUNSAL ALGI ÇOCUKLARIN, RESIMLERINDEKI VE ÜÇ BOYUTLU ÇALIŞMALARINDAKI BELIRLEYICI BAZI ÖZELLIKLERE GÖRE. SINIFLANDIRILMASI Görücü Tip Yapıcı (İnşacı) Tip Karışık (Endüstriyel) Tip Herbert Read in Anlatımsal Açıdan Çocuk Resimlerini Sınıflandırması ÇOCUKLUKTAN GENÇLİĞE ÇİZGİSEL GELİŞİM EVRELERİ İlk Çizgiler ve Karalama Evresi (2-4 Yaş Arası) Şema Öncesi Evre (4-7 Yaş Arası) İlköğretim I. Kademe 7 ile 11 Yaş Arası Çizgisel Gelişme Şematik Dönem (7-9 Yaş Arası) Ergenlik Öncesi Evre (9-11 Yaş Arası) Mantık Çağı (11-13 Yaş Arası) (İlköğretim II. Kademe) Ergenlik Evresi (13 Yaş ve Ötesi) Yetişkinlerde Gelişim Evreleri Engelleyici Uyumsuzluk Evresi Dışavurum Evresi ESTETİK GELİŞİM EVRELERİ Parsons'ın Estetik Gelişim Evreleri Sanat Eleştrisi ile Uygulamalı Çalışmaları Çözümlemeye, Birleştirmeye. Yönelik Örnek Bir Proje viii Sanat Eğitimi ve Öğretimi

9 3. BÖLÜM MÜZEDE EĞİTİM MÜZE NEDİR? MÜZE ÇEŞİTLERİ NELERDİR? Koleksiyonlarına Göre Müzeler Genel Müzeler Arkeoloji Müzeleri Etnografya Müzeleri Sanat Müzeleri Tarih Müzeleri Doğa Tarihi ve Jeoloji Müzeleri Bilim Müzeleri Planeteryumlar Endüstri Müzeleri Panoramik Müze Ekonomüze Bağlı Oldukları Yönetim Birimine Göre Müzeler Devlet Müzeleri Özel Müzeler Belediye Müzeleri Kent Müzeleri Eğitim Kuruluşlarına, Üniversitelere Bağlı Müzeler Askeri Müzeler Hizmet Ettikleri Bölgeye Göre Müzeler Bölge Müzeleri Çevre Müzesi (Ekomüze) Hizmet Ettikleri Topluma Yönelik Müzeler Uzmanlık Müzeleri Çocuk Sanat ve Gençlik Müzeleri İçindekiler ix

10 5- Koleksiyonlarını Sergiledikleri Mekanlara Göre Müzeler Açık Hava Müzeleri Anıt Müzeler Müze Evler İşlevlerine Göre Müzeler Atatürk ve Türk Büyükleri Müzeleri Devrim Müzeleri Sanal Müzeler MÜZENİN GÖREVLERİ NELERDİR? Müzenin Toplama Görevi Müzenin Belgeleme (Arşivleme) Görevi Eserlerin Korunması Eserlerin Sergilenmesi Müzenin Eğitim Görevi MÜZECİLİĞİN TARİHSEL GELİŞİMİ TÜRKİYE DE MÜZECİLİĞİN TARİHSEL GELİŞİMİ EĞİTİMDE MÜZELERDEN NASIL DAHA VERİMLİ. FAYDALANABİLİRİZ? VERİMLİ BİR MÜZE ZİYARETİNİN AŞAMALARI MÜZE ZİYARETİ ÖNCESİ ÖĞRETMEN HAZIRLIĞI İLKÖĞRETİM/ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİ İÇİN BİR MÜZE REHBERİ ÖRNEĞİ a- Öğrencilerin İlgisini Çekecek Bir Kapak Tasarımı b- Müzede Nasıl Davranılmasına İlişkin Bilgiler c- Müzenin Planı d- Sınıfın Ziyaret Edeceği Galerinin Yeri ve İsmi e- Ön Anket f- Müze ile İlgili Bilgilendirme g- Çalışma Kağıtları h- Bir Sanat Yapıtı İle İlgili Bağlamsal Sanat Eleştirisi Soruları x Sanat Eğitimi ve Öğretimi

11 ı- Estetik Beğeni Sayfası j- Müzede Çizim Yapılabilecek Boş Sayfalar k- Son Anket MÜZEDE SORUMLULUKLAR MÜZE ZİYARETİNDEN SONRA YAPTIRILABİLECEK UYGULAMALAR MÜZE ZİYARETİ ÖĞRETMEN ETKİNLİK PLANI ÖRNEĞİ KOLEKSİYON YAPMA BÖLÜM TASARIM ELEMAN VE İLKELERİ A- TASARIM ELEMANLARI Çizgi Doku Leke Form ve Şekil Boşluk Renk Ana ve Ara Renkler Nüans, Ton, Nötr Renkler Sıcak ve Soğuk Renkler Tamamlayıcı Renk Kontrastları Renklerin Anlamları Valör B- TASARIM İLKELERİ Ritm ve Hareket Denge Vurgu Kontrast Birlik (Bütünlük) Çeşitlilik İçindekiler xi

12 5. BÖLÜM SANAT ÖĞRETİMİNDE UYGULAMALAR KONULAR, YÖNTEM VE TEKNİKLER, İŞLENİŞ, ÖRNEK ÇALIŞMALAR ÇİZGİSEL ÇALIŞMALAR Bir Öykünün Çizgisel Olarak İfade Edilmesi Büyük-Küçük, Şişman-Zayıf, Uzun-Kısa, Yuvarlak-Köşeli vb Kavramların Sezdirilebileceği Çizgisel Çalışmalar Hayvanat Bahçesi ve Hayvanlar ile İlgili Bir Konuda Hayvanların Dış Görünümlerindeki Dokusal Farklılıkların Algılanmasını Sağlayacak Çiz gisel Çalışmalar Koyu, Orta ve Açık Renkleri Olan Üç Objenin Çizgisel Olarak Koyu,. Orta ve Açık Tonlarda Olduğunun Sezdirilebileceği Çizgisel Çalışmalar Dersin İşleneceği Mevsim, Özel Günler ya da Serbest Konulu Çizgisel Çalışmalar DESEN Desen Çiziminde Ölçü Alma Yöntemi İMGESEL TASARIM ÇALIŞMALARI VE PERSPEKTİF Adım Adım Perspektif Uygulama Evreleri Ufuk Hattının Belirlenmesi Ufuk Hattı Üzerinde Kaçış Noktasının (Çıkış Noktası) Belirlenmesi Farklı Objelerin Birbirleriyle Mukayesesi Bir İmgesel Tasarım Örneği RENKLİ ÇALIŞMALAR (Renkli Resim Teknikleri) YAĞLI BOYA AKRİLİK BOYA GUAJ BOYA SULU BOYA PASTEL BOYA PASTEL KAZIMA TEKNİĞİ xii Sanat Eğitimi ve Öğretimi

13 PASTEL SİLME TEKNİĞİ PARMAK BOYA VE TUTKALLI BOYA PARMAK BOYA YAPIMI Nişasta Kolasının Hazırlanışı TUTKALLI BOYA YAPIMI TUTKAL KONTUR VE LEKESEL BOYAMA KEÇELİ KALEM (Flomaster, Marker) Keçeli Kalem (Flomaster, Marker Kalemler) ile Çalışmalar KURU BOYA MUM BOYA Mum Boya Yapımı LEKESEL ÇALIŞMALAR ŞABLON BASKI KOLAJ LAVİ DOKUSAL ÇALIŞMALAR Sebze Baskı Çalışmaları Kurşun Kalem ile Değişik Obje Dokularının Kağıt Üzerine Aktarılması Desen (Kara Kalem Çizimler) ya da Renkli Çalışmalarda Dokusal Araştırmalar Kil ya da Plastik Hamur ile Dokusal Araştırmalar HAYAL GÜCÜNÜ GELİŞTİRİCİ ÇALIŞMALAR Atatürk'ün Ülke İçin Yaptıkları Ve Hedefleri DEĞİŞİK DUYGULARI İFADE EDİCİ ÇALIŞMALAR PORTRE GRAFİK ÇALIŞMALARI Somut Objeden Soyutlama ile Amblem Çalışması Kitap Kapağı Çalışmaları Afiş Tasarımı İçindekiler xiii

14 KAĞIT ÇALIŞMALARI Kağıt ve Kağıdın Olanakları Kağıt ve Karton Çeşitleri TÜRK EBRU SANATI EBRU YAPIMINDA KULLANILAN MALZEMELER Geven ile Kitre Hazırlanışı Deniz Kadayıfı ile Kitre Hazırlanışı Toprak Boyanın Hazırlanışı Diğer Ebru Malzemeleri Sığır Ödü EBRU ÇEŞİTLERİ EBRU ÇALIŞMALARI Toprak Boya ve Öd ile Boya Hazırlanarak Yapılan Ebru Çalışmaları Yağlıboya ve Hazır Ebru Boyaları Kullanılarak Yapılan Ebru Çalışmaları EBRUDAN FARKLI TASARIMLARA GİTME A - İKİ BOYUTLU KAĞIT ÇALIŞMALARI AYIRMA (KAYDIRMA) YÖNTEMİ ÇIKARMA YÖNTEMİ DEKORATİF KAĞITLAR a- Sulu Boya Kağıdı b- Kola Kağıdı Renkli Fon Kartonu ve Çeşitli Kağıtlarla Düzenlemeler Renkli Fon Karton ile Örgü Dokuma Çalışmaları Fotoğraflarla Örgü Dokuma Beyaz Konturlu Kağıt Vitray Siyah Konturlu Kağıt Vitray xiv Sanat Eğitimi ve Öğretimi

15 B- ÜÇ BOYUTLU KAĞIT ÇALIŞMALARI Kağıt Katlama, Kesme Çalışmaları a. Kağıt Hayvanlar b. Kağıt Kesme Kağıt ile Dekoratif Çalışmalar a. Kağıt Zincir b. Çeşitli Biçimlerdeki Kağıt Zincirler c. Kedi Merdiveni d. Güneş Kraft Kağıt ile Maske Çalışmaları Kağıt Maske Kraft Kağıt ve Farklı Malzemeler ile Maske Çalışmaları Üç Boyutlu Kağıt Maske KAĞIT HAMURUNUN YAPILIŞI Kağıt Hamuru ile Üç Boyutlu Hayvan Figürleri Kağıt Hamuru ile Üç Boyutlu Figürler Kağıt Hamuru ile Maske Yapımı Kağıt ile Yüzeyde Dokusal Tasarımlar Oluklu Mukavva ile Yüzeyde Dokusal Çalışmalar Birim ile Yüzeyde Rölyef Çalışmaları Oluklu Mukavva ile Üç Boyutlu Obje Tasarımları Oluklu Mukavva ile Hayvan Heykelcikleri Kağıt ile Konstrüksiyon (İnşa) Çalışmaları a. Kağıt Silindir Rulolarla İnşa Çalışmaları b. İç Boşluklu Kağıt İnşa Çalışması c. Kağıt Hunilerle İnşa Çalışmaları d. Birim ile Serbest Çalışma e. Birim ile İnşa Çalışması f. Geçme Kanallı Geometrik Kağıt İnşa Çalışmaları İçindekiler xv

16 g. Geçme Kanallı Kağıt Hayvan Figürleri h. Üçgen Piramitlerle İnşa Çalışması ı. Çizgisel Konstrüksiyon (İnşa) Çalışmaları j. Tek Renkli Oluklu Mukavvalarla Yapılan Üç Boyutlu Tasa rımlar k. Değişik Materyallerle Oluşturulan İnşa Çalışmaları Petek Yöntemi Dönen Küre Küre (Geçme) Origami (Japon Kağıt Katlama Sanatı) KOLAY BASKI TEKNİKLERİ FIRÇA BASKI İP BASKI SEBZE BASKILAR a. Soğan-Limon Baskı b. Patates, Havuç, Turp Baskı YAPRAK BASKI PARMAK VE EL BASKI ŞABLON BASKI MONOTİPİ BASKI LİNOL BASKI SERİGRAFİ (İPEK BASKI) ATIK MALZEME TASARIM ÇALIŞMALARI Atık Malzemeleri Nasıl Sınıflandırabiliriz? Atık Malzemelerle Çalışmanın Kazandırdığı Değerler Atık Malzemelerle Yapılabilecek Çalışma Örnekleri Parmak Kukla El Kuklası Yapımı Ahşap ile Üç Boyutlu Çalışmalar Ytong (Gaz Beton) ile Üç boyutlu Çalışmalar xvi Sanat Eğitimi ve Öğretimi

17 Tel Sarma ile Üç boyutlu Çalışmalar Şişe Boyama Yumurta Boyama ve Seramik Hamuru ile Dekoratif Çalışmalar Dekoratif Yumurta Boyama Çalışmaları Meyve - Sebzelerle Üç Boyutlu Tasarımlar Çeşitli Atık Malzemelerle Çalışma Örnekleri Tuz Seramiğinin (Macun, Seramik Hamuru) Hazırlanışı Tuz Seramiği Çalışmaları Strafor ve Köpük ile Rölyef ve Maske Çalışmaları Alüminyum Folyo ile Rölyef Çalışmaları GRUP PROJELERİ TUTKALLI BOYA İLE İYİLİK VE KÖTÜLÜK KONULU GRUP ÇALIŞMASI KELOĞLAN KONULU GRUP PROJESİ Keloğlan Proje Gelişim Basamakları Amaçlar İşleniş Atölyeyi ve Malzemeyi Kullanma Kuralları Projenin Değerlendirilmesi ANADOLU MEDENİYETLERİ KONULU MOZAİK TASARIMLAR PROJESİ Projenin Amacı Projenin Evreleri A- Müzede B- Atölyede Projede Kullanılan Araç ve Gereçler Mozaik Çalışma Evreleri Projenin Değerlendirilmesi KUM KALIP ALÇI DÖKÜM TEKNİĞİ İçindekiler xvii

18 6. BÖLÜM SANAT ESERLERİNİ TANIMA VE İNCELEME Sanat Eserlerini Tanıma ve İnceleme Bir Sanatçıyı ve Eserini Tanıma-İnceleme (Vincent Van Gogh Örneği) Vincent Van Gogh Vincent Van Gogh'un "Yatak Odası" İsimli Tablosunun İncelenmesi A. Tanımlama B. Çözümleme C. Yorumlama D. Yargı Bir Sanatçıyı ve Eserini Tanıma-İnceleme (Namık İsmail Örneği) Namık İsmail Namık İsmail'in "Harman" İsimli Tablosunun İncelenmesi A- Tanımlama B- Çözümleme C- Yorumlama D- Yargı BÖLÜM EĞİTİMDE DRAMA Eğitimde Drama Dramatizasyon Drama ve Özellikleri Dramada Amaçlar ve Çocuğa Kazandırdığı Değerler Dramada Tutum Ne Olmalıdır? Drama Uygulamaları Temel Drama (Devise Yöntemi) Devise Yöntemi ile Örnek Oyunlar xviii Sanat Eğitimi ve Öğretimi

19 Dramadan Resim ve Yazı İle Anlatıma Geçiş Öğrenci Çalışmaları Düğün Oyunu BÖLÜM DEĞERLENDİRME Süreç İçinde Değerlendirme Ders Sonu Değerlendirme Not İle Değerlendirme Not İle Değerlendirme Ölçütleri BÖLÜM YIL SONU SERGİSİ Yıl Sonu Sergi Hazırlıkları Paspartu Yapımı Panoların Hazırlanması Üç Boyutlu Çalışmaların Sergilenmesi Sergi Davetiyesi ve Afiş Hazırlanması Çalışmaların Düzenlenmesi SON SÖZ SÖZLÜK KAYNAKLAR İçindekiler xix

20 KAYNAKLAR Serap Buyurgan - Ufuk Buyurgan Adams, C. (1991). Printmaking New Mexico New Mexico: University of New Mexico Press. Alkan, H. (2005). Yarının Öğretmenlerinin Yetiştirilmesi ve Görevlendirilmesi G.Ü., G.E.F. Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu. Ankara: Eylül 2005, s Allan, A.D. (1963). Müzenin Rolü. Müzelerin Teşkilatlanması-Pratik Öğütler. Unesco, ICOM Türkiye Milli Komitesi Yayınları. Atagök, T, (1999). Yeniden Müzeciliği Düşünmek. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Basım Yayın Merkezi. Bass, George F. (1996). Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi ndeki Batıklar.Çev: Sema Pulak. Ankara: Dönmez Ofset. Başkan, S. (1991). Ondokuzuncu Yüzyıldan Günümüze Türk Ressamları. Kültür Bakanlığı Yayınları, Sanat Eserleri Dizisi. Ankara. Berk, N. (1968). Resim Bilgisi. İstanbul: Varlık Yayınevi. Berk, N. ve Turani, A. (1981). Başlangıcından Bugüne Çağdaş Türk Resim Sanatı Tarihi. İstanbul. Berk, N. ve Özsezgin, K. (1983). Cumhuriyet Dönemi Türk Resmi. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Ankara: Tisa Matbaası. Boydaş, N. (1990). Resim-İş Öğretimi Nasıl Geliştirilebilir. Ortaöğretim Kurumlarında Resim-İş Öğretimi ve Sorunları. Türk Eğitim Derneği Bilim Dizisi No: 8. s Ankara.... (2004). Sanat Eleştirisine Giriş. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık. Kaynaklar 397

21 Brommer, G. F. ve Horn, G. F. (1985). Art in Your Visual Environment. Second Edition. Massachusetts: Davis Publication. Buyurgan, S. (1998). Beş Yaşındaki Bir Çocuğun Çizgisel Gelişimi. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt 18. Sayı 3. s (2001). Bir Çocuğun Altı-Dokuz Yaş Arası Çizgisel Gelişimi. Gazi Sanat Dergisi. Sayı 2. s ( ). Müze Eğitimi ve Uygulamaları Dersi Ders Öğretim Programları (anketler, çalışma kağıtları, projeler). G.E.F. Resim-İş Eğitimi Anabilim Dalı....(2002). Programlı Bir Müze Ziyareti ve Sonrasında Uygulama Örneği. G.Ü. Eğitimde 75. Yılı Sanat Eğitimi Sempozyumu, Türkiye de Sanat Eğitimi ve Öğretmen Yetiştirme. Ankara: Mayıs....(2003). Hayali Kahramanların Çocuk Resimlerindeki Rolü ve Önemi. OMEP Dünya Konsey Toplantısı ve Konferansı Bildiri Kitabı Ekim. s Kuşadası: Türkiye....(2004). Effective Learning at the Museum. Journal of Cultural Research in Art Education. United States Society for Education Through art (USSEA). Volume: 22. s USA: Spring. Buyurgan, S. ve Mercin, L. (2005). Görsel Sanatlar Eğitiminde Müze Eğitimi ve Uygulamaları. Editör: Vedat Özsoy. Görsel Sanatlar Eğitimi Derneği Yayınları: 2. Ankara: Varan Matbaacılık. Buyurgan, S. (2006). Müze Eğitimi. Sanat Sokağı. Sayı 1. s (Bahar 2009a). Görme Engelliler Eğitimi Anabilim Dalı Öğrencilerine Yönelik Programlı Bir Müze Ziyareti. Milli Eğitim. Yıl 38. Sayı 182. s Sanat Eğitimi ve Öğretimi

22 Serap Buyurgan - Ufuk Buyurgan Buyurgan, S. (Summer 2009b). The Expectations of the Visually Impaired University Students from Museums. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Educational Sciences: Theory & Practice. Volume: 9. Issue: 3. s Buyurgan, S. ve Demirdelen, H. (Yaz 2009). Total Kör Bir Öğrencinin Öğrenmesinde Dokunma, İşitsel Bilgilendirme, Hissetme ve Müze. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. Cilt 7. Sayı 3. s Buyurgan, S. (2017). Verimli Bir Müze Ziyaretini Nasıl gerçekleştirebiliriz. Milli Eğitim. Sayı: 46, s Buyurgan, S. (Winter 2017). Yaşayan ve Yaşatan Müze Yaratıcı Drama Dergisi Müze Özel Sayısı, Cilt 12, Sayı 2, s Buyurgan, U. (1993). Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Konulu Resimlerde At Figürleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara. Coulson, J., Carr, C. T., Hutchinson, L. ve Eagle, D. (1990). Oxford Resimli Ansiklopedik Sözlük. Çev: Resuhi Akdikmen vd. Cilt: 1. istanbul: Yılmaz Yayınları A.Ş. Crystal Productions. (1995). Art Education Resources Elementary, Middle, Secondary and College. United States of America. Çalışır, F. (1999). Müzik Dili Sözlüğü. 2. Baskı. Ataçağ Sanatevi Yayınları. Ankara: Önder Matbaası. Demirdelen, H., Alpagut, A. ve Demirtaş, N. (2005). Anadolu Medeniyetleri Müzesi Yılı Eğitim Etkinlikleri, Müze Eğitim Atölyesi ve Çocuk Şenlikleri. Anadolu Medeniyetleri Müzesi Yıllığı. Ankara, s Derman, M. U. (1977). Türk Sanatında Ebru. Apa Ofset. Ak Yayınlrı Türk Süsleme Sanatları Serisi: 5. Kaynaklar 399

23 Düchting, H. (1993). Wassily Kandinsky Germany: Benedikt Taschen Verlag GmbH. Erdem, M. (1954). Resim Tekniği. Ankara: İstiklâl Matbaacılık ve Gazetecilik. Essers, V. (1993). Henri Matisse Germany: Benedikt Taschen Verlag GmbH. Fliedl, G. (1991). Gustav Klimt Germany: Benedikt Taschen Verlag GmbH. Gartenhaus, A. R. (2000). Yaratıcı Düşünme ve Müzeler. Çev: Ruhiser Mergenci-Bekir Onur. Yayına Hazırlayan: Bekir Onur. Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları No: 7. Ankara. Gençaydın, Z. (1987). İş Eğitiminin Amaç ve İlkeleri. Güzel Sanatlar Eğitimi. Ed: B. Özer. Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 101. s Gerçek, F. (1999). Türk Müzeciliği. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. Gombrich, E.H. (1992). Sanatın Öyküsü. Çev: Bedrettin Cömert, İstanbul: Remzi Kitabevi, Gökaydın, N. (1990). Eğitimde Tasarım ve Görsel Algı. Sedir Yayınevi. Ankara: T.H.K. Basımevi. Gökaydın, N. (2010). Temel Sanat Eğitimi Sanat Eğitimi Öğretim Sistemi ve Bilgi Kapsamı. İstanbul: Bireysel ve Toplumsal Yaratıcılık Merkezi. Hançerlioğlu, O. (1989). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi. 400 Sanat Eğitimi ve Öğretimi

24 Serap Buyurgan - Ufuk Buyurgan Hooper, E.-Greenhill. (1999). Müze ve Galeri Eğitimi. Çev: Meltem Örge Evren-Emine Gül Kapçı. Yayına Hazırlayan: Bekir Onur. Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları No: 4. Ankara. Işıngör, M., Eti, E., Aslıer, M. (1986). Temel Sanat Eğitimi, Resim Teknikleri, Grafik Resim. M.E.B. Yayınları. Ankara: T.T.K. Basımevi. Kehnemuyi, Z. Çocuğun Resim Eğitimi. İstanbul: Redhouse Yayınevi. Kellogg, R. (1970). Analyzing Children s Art. USA: Mayfi eld Pubiishing Company. Kırışoğlu, O. T. (2002). Sanatta Eğitim Görmek Anlamak Yaratmak. 2, Baskı. Ankara: Pegem A Yayınları. Kırışoğlu, O. T. - Stokrocki, M. (1997). İlköğretim Sanat Öğretimi. YÖK/ DÜNYA BANKASI MEGP. Ankara....(1997). Ortaöğretim Sanat Öğretimi. YÖK / DÜNYA BAN- KASI MEGP. Ankara. Madran, B. (1999). Müze Türleri. Yeniden Müzeciliği Düşünmek. Der: Tomur Atagök. Yıldız Teknik Üniversitesi Basım Yayın Merkezi, İstanbul. Malchiodi, Caty A. (2005). Çocukların Resimlerini Anlamak. Çeviren: Tülin Yurtbay. İstanbul: Epsilon Yayıncılık. Metzger, R.- VValther, Ingo F. (1993). Marc Chagall Germany: Benedikt Taschen Verlag GmbH. Noyanalpan, N. (1993). Eğitimde Yaratıcılığa Genel Bakış. Yaratıcılık ve Eğitim. s Türk Eğitim Derneği Eğitim Dizisi No: 17. Ankara. Kaynaklar 401

25 Önder, M. (1999). Türkiye Müzeleri. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Ankara: Tisamat Basım Sanayii. Özsoy, V. (2003) Resim-İş Eğitiminin Tarihsel ve Düşünsel Temelleri Görsel Sanatlar Eğitimi. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık. Palazoğlu, A.B. (1990). Atatürk ve Eğitim. Ankara: Ajans Türk Matbaacılık. Partsch, S. (1991). Franz Marc Germany: Benedikt Taschen Verlag GmbH.... (1993). Paul Klee Germany: Benedikt Taschen Verlag GmbH. Parlatır, İ., Zülfikar, H. ve Gözaydın, N. (1994). Okul Sözlüğü. Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Dil Kurumu Yayını, Ankara. Pekmezci, H. (1992). Tüm Yönleri ile Serigrafi İpekbaskı. Ankara: Tekışık A.Ş. Veb Ofset Tesisleri. Regans, R. (1995). Teacher s Wraparound Edition Art Talk. Second Edition. USA. Read, H. (1960). Sanatın Anlamı. Çev: Güner İnal - Nurşin Asgari. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.... (1981). Sanat ve Toplum. Çev: Selçuk Mülayim. Ankara: Ümran Yayınları. Sağlam, T. (1997). Eğitimde Drama. Drama - Maske - Müze. VI. Uluslararası Eğitimde Drama Semineri, s Derleyen: İnci San. Ankara: İşkur Matbaacılık. 402 Sanat Eğitimi ve Öğretimi

26 Serap Buyurgan - Ufuk Buyurgan San, İ. (1977). Sanatsal Yaratma ve Çocukta Yaratıcılık. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Ankara....(1983). Sanat Eğitimi Kuramları. Ankara: Tan Yayınları. San, İ. (1985). Sanat ve Eğitim. İkinci Baskı. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi. Sanat Tarihi Ansiklopedisi 3. (1981). İstanbul: Görsel Yayınlar. Sözen, M. - Tanyeli, U. (1992). Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi. Sözlük Bilim ve Uygulama Kolu Yayınlan. (1998). Türkçe Sözlük 1-2. Türk Dil Kurumu Yayınları: Baskı. Ankara: Türk Dil Kurumu Basımevi. Striker, S. (2005). Çocuklarda Sanat Eğitimi. Çev: Aziz Akın. İstanbul: Epsilon Yayıncılık. Sungur, N. (1992). Yaratıcı Düşünce. İstanbul: Özgür Yayın Dağıtım. Swinglehurst, E. (1994). The Art of Landscapes. New York: Shoting Star Press. Şapolyo, E.B. (1936). Müzeler Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi. Tansuğ, S. (1991). Çağdaş Türk Sanatı. İstanbul....(1992). Resim Sanatının Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi. Kaynaklar 403

27 Telli, H. (1990). Türkiye de Resim-İş Öğretimine Genel Bir Bakış. Ortaöğretim Kurumlarında Resim-İş Öğretimi ve Sorunları, s Türk Eğitim Derneği Bilim Dizisi No: 8. Ankara. Torrance, Paul E. Bilimsel Araştırmalar Işığında Yaratıcılık. Çev: Remzi Öncül, TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı. (1995). Dolmabahça Sarayı. İstanbul. TC. Milli Eğilim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (1990). Türkiye de Güzel Sanatlar Eğitimini Geliştirme Özel İhtisas Komisyonu Raporu. TC. Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Genel Müdürlüğü. (1997). Resim-İş Öğretmen Klavuzu. İstanbul: Yayımlar Dairesi Başkanlığı. TC. M.E.B. İlköğretim Genel Müdürlüğü. (2000). İlköğretim Okulu Ders Programları 1,2,3,4,5. Sınıf. M.E.B. Yayınları: 3405, 3406, 3407, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. Walther, Ingo F. (1997). Öncü Ressamlar Van Gogh. Çev: Ahu Antmen. İstanbul: ABC Kitabevi Yayın ve Dağıtım A.Ş. Ward, P. (1997). Temel Drama (Devise Yöntemi). Drama - Maske - Müze. VI. Uluslararası Eğitimde Drama Semineri, s, Derleyen: İnci San. Ankara: İşkur Matbaacılık. Wuppertal, Von der Heydt Koleksiyonu. (1991). Ekspresyonizm ve Sonrası. Mas Matbaacılık A.Ş. Yavuzer, H. (1997) Resimleriyle Çocuk Resimleriyle Çocuğu Tanıma. 6. Basım. İstanbul: Remzi Kitabevi. 404 Sanat Eğitimi ve Öğretimi

28 Yekin, S.K. (1962). Sanat Meseleleri. İstanbul Serap Buyurgan - Ufuk Buyurgan...(1968). Güzel Sanatların Eğitimdeki Yeri". Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1968: 1-4 s surftips.blogspot.com gulerkendusun.blogcu.com Sava%C5%9F%C4%B1_M%C3%BCzesi den Görme Engelliler Bölümü - Kaynaklar 405