Phthiraptera (Bitler)

Transkript

1 Phthiraptera (Bitler)

2 Phthiraptera (Bitler) Taksonomi Anaç: Arthropoda Anaç bölümü: Antennata Sınıf: Insecta Dizi: Phthiraptera Dizi böl: Mallophaga (yapağı/kıl bitleri) Dizi böl.:anoplura (Kan emen bitler) Konak özellikleri Tür spesifiktirler, bir çok hayvan türünün kendine özgü en az bir bit türü vardır

3 Morfoloji Phthiraptera (Bitler) Dorso-ventral basık olup kanatsızdırlar. Gözler küçük veya yoktur, 3-5 segmentli antenler bulunur, thorax segmentleri belirgin değil, tarsuslar ucunda bir veya iki tırnak var. Mesothorax da 1, abdomende 6 olmak üzere toplam 7 çift stigmaları var Mallophaga dizi bölümündeki bitlerde caput thorax tan geniş olup ağız organelleri parçalayıcı çiğneyici karakterdedir Anoplura dizi bölümündeki bitlerde caput thorax tan dar olup ağız organelleri delip emici özelliktedir

4 Anoplura (kan emen bitler) Türler: Haematopinus suis - domuz Haematopinus asini - equidae Haematopinus eurysternus - sığır Linognathus vituli - sığır Linognathus pedalis - koyun Linognathus stenopsis keçi Linognathus setosus - karnivor Solenopotes capillatus -sığır Pediculus humanus - insan Phthirius pubis - insan Polyplax spp. - rat, fare Pedicinus spp. - maymun

5 Anoplura (kan emen bitler) Morfoloji Erişkinler mm; grimsi renkte kanatsız, dorso-ventral basık, caput thorax a göre dar, ağız organelleri-delip emici; Yumurtalar (sirke)- beyazımsı, tüylere yapışık; Larva ve nimfler - erişkinlere benzerler Yaşam döngüsü (gelişme dönemleri) Zorunlu ektoparazit, bütün hayat döngüsü konak üzerinde geçer, kan emerek beslenirler Dişiler yumurtalarını kıl veya giysi liflerine yapıştırarak bırakır, Bulaşma doğrudan temas, tımar malzemesi veya elbiselerle olur Hayat döndüsü 3-4 haftada tamamlanır Enfestasyon bölgeleri Deri, kıl Linognathus pedalis koyunlarda ayaklara yerleşir (yapağısız bölgeler) Phthirus pubis Kıvrımlı vücut kılları (pubik bölge, koltuk altı, sakal, kirpik)

6 Anoplura (kan emen bitler) Patogenez ve klinik bulgular Kış aylarında sorun yaratır Kaşıntıya bağlı sürtünme, ısırma, aşırı hareketlilik. Anemi oluşabilir Koyunlarda ağır enfestasyon durumlarında topallık gözlenebilir Ağırlık kaybı, süt veriminde düşme, kıl ve yapağı kalitesinde bozulma Bazıları arakonak veya vektör olabilir Linognathus setosus - Dipetalonema reconditum Haematopinus suis domuz çiçeği, Eperythrozoon Pediculus humanus - epidemic tifus, trench fever, epidemic relapsing fever, Tanı Gelişme dönemlerinin konak üzerinde görülmesi Tedavi İnsektisid banyoları Ivermectin de kullanılabilir Tedavi gün ara ile tekrarlanmalı Kontrol Mallophaga da olduğu gibi Toplum sağlığı açısından önemi İnsanda bulunan türler dışındaki bazı türler (Haematopinus suis) insanlara gelebilir ancak hayat döngüsünü tamamlayamaz.

7 Haematopinus sp. Vücut bölümleri: Caput, thorax, abdomen Caput/Thorax oranı: Thorax geniş Antenler: 5 eklemli Tarsuslar: 1 er iyi gelişmiş tırnak Bacakların oranı: Birbirine yakın Kitin plaklar: Marginal, Tergal ve Paratergal plaklar çok belirgin Beslenme tarzı ve biyolojisi: Kan emerek beslenir Hemimetabol gelişir Zorunlu ektoparazittir

8 Linognathus sp. Vücut bölümleri: Caput, thorax, abdomen Caput/Thorax oranı: Thorax geniş Antenler: 5 eklemli Tarsuslar: Uçlarında çok iyi gelişmiş 1 er tırnak Bacakların oranı: 1 inci çift bacak zayıf Kitin plaklar: Çok belirgin değil Abdomen de uzunlu kısalı kıllar var Beslenme tarzı ve biyolojisi: Kan emerek beslenir Hemimetabol gelişir Zorunlu ektoparazittir

9 Phthirus pubis Vücut bölümleri: Caput, thorax, abdomen Caput/Thorax oranı: Thorax çok geniş, Abdomen kısa Antenler: 5 eklemli Tarsuslar: Uçlarında çok iyi gelişmiş 1 er tırnak Bacakların oranı: 1 inci çift bacak zayıf Beslenme tarzı ve biyolojisi: Kan emerek beslenir Hemimetabol gelişir Zorunlu ektoparazittir İnsanlarda özellikle pubik bölgede bulunur