Sigmund Freud Anna Freud Carl Jung Alfred Adler Karen Horney Erik Erikson

Transkript

1 Psikanaliz Sigmund Freud'un çalışmaları üzerine kurulmuş bir psikolojik kuramlar ve yöntemler grubunun genel adı. Psikodinamik kuram olarak ta isimlendirilir. Sigmund Freud Anna Freud Carl Jung Alfred Adler Karen Horney Erik Erikson 1

2 Mayıs 1856 da Moravya da doğdu. Babasının ikinci evliliğinden doğan ilk çocuğuydu. Toplam sekiz kardeşle kalabalık bir ailede büyüdü. Otoriter fakat sevecen bir Yahudi olan babası Jacop Freud işleri bozulunca, Freud üç yaşında iken Viyana ya taşındılar. Annesi Amalie, canlı bir kişiliğe sahipti ve Freud 95 yaşında ölen annesine her zaman bağlı kaldı. 5 Uyumlu bir çocuktu. Çok fazla kitap okumaya düşkün ve entelektüel kapasiteliydi. Okul yıllarında üstün başarılı bir öğrenciydi. Tıbbı çok düşünerek seçmişti ama, aslında diğer alanlardan hoşlanmadığı için yaptığı bir seçimdi. Aslında doktor olmak için büyük bir istek duymamıştı.. Sigmund e babası Jacop (Freud sekiz yaşlarında). 6 2

3 1873 de 17 yaşında Viyana Üniversitesi ne girdi. Fizyolojide uzmanlaşmaya karar verince Brücke Fizyoloji Enstitüsü ne girdi. Bu dönemin Freud üzerinde önemli izler bıraktığı ve sonraki görüşlerinin temelini oluşturduğu düşünülmektedir da bir burs kazanan Freud, Brücke nin gözetimi altında nöroloji dalındaki ilk çalışmalarına başladı de tıp doktoru unvanını aldı. Bu dönemlerde araştırma yapmaktan çok hoşlandığını fark etti. Ancak bu işten kazandığı para yetersizdi. Aynı dönemde tanıştığı Martha Bernaya ile de evlilik hayalleri kurmaya başlayınca, 1882 de çok severek çalıştığı Brücke Laboratuarı ndan ayrıldı ve Viyana Genel Hastanesi nde çalışmaya başladı.. 8 Cerrahi bölümünde kısa bir süre çalıştıktan sonra, Theodor Meynert in psikiyatri kliniğine geçti. Meynert ten çok etkilenen Freud, nöroloji dalında uzmanlaşmaya karar verdi. Üç yıl bu klinikte asistanlık yaptıktan sonra, 1885 de üniversiteye fahri doçent olarak atandı. Karşılığında ücret ödenmeyen bu görev Freud a öğretim yapma olanağı tanıyordu. 9 3

4 Aynı yıl kazandığı bir bursla Paris e gitti ve ünlü nörolog Jean- Martin Charcot nun çalışmalarını 19 hafta izleme olanağı elde etti. Bu karşılaşmanın psikanaliz kuramının gelişiminde bir başlangıç noktası olduğunu söyleyebiliriz. 10 Freud Charcot nun kliniğindeki gözlemlerinden sonra, histerinin üzerinde çalışılması gereken patalojik bir durum olduğuna inanmaya başlamış ve Paris ten ayrılırken, insanın bilinçli dünyasından ayrı ve gizli, çok güçlü başka bir sürecin varlığını düşünmeye başlamıştı da Viyana ya döndüğünde nöroloji uzmanı olarak muayenehane açtı da Nancy ye gitti ve burada Liébault ve Bernheim in hipnoz seanslarını izledi. Freud, Nancy den dönerken insanın bilincinin dışında oluşan zihinsel süreçlerin varlığına olan inancı kesinleşmişti. 12 4

5 arasındaki yıllar, Freud un hayatında psikanalizin temellerinin atıldığı yıllardır. Bu yıllarda Joseph Breuer le çalışan Freud, 1893 de Breuer le beraber Ön İletişim, 1895 de ise Histeri üzerine İncelemeler adlı kitaplarını yazmıştır. 13 Her iki kitapta da histeri belirtileri ile sarsıcı olaylar arasında bir bağlantı kurulmaya çalışılıyordu. Sarsıcı olaylara karşı yeterli duygusal tepkilerin verilmemesi sonucu duyguların bilinçten uzak tutulduğu öne sürülüyordu. Böylece kişinin bilinçdışı dünyası ve bu sürecin davranışlar üzerindeki önemli etkisi ilk kez anlaşılmaya başlanıyordu. Yüzyılın sonunda tek başına sürdürmeye çalıştığı bu çalışmalar nihayet ilgi görmeye başlar ve 1902 de üniversiteye atanır de profesör olur de evinde küçük bir grupla başlattığı psikanaliz toplantıları giderek Viyana Psikanaliz Derneği nin kurulmasına yol açar. Artık diğer ülkelerden çok sayıda araştırmacı yayınlarını büyük bir ilgiyle izlemeye başlamıştır. Böylece Uluslararası Psikanaliz Birliği kurulur. 15 5

6 1909 da Amerika ya davet edildi ve bu davet görüşlerinin uluslar arası alanda kabul gördüğünün bir ispatı oldu. Bu gezinin ardından ülkesine dönen Freud yoğun hasta talebiyle karşılaştı ve günde yaklaşık olarak 12 saatini psikanaliz seanslarında geçirmeye başladı. Akşamları ise kuramıyla ilgili yazılarını hazırlamaktaydı. 16 Yavaş yavaş kuramını oluşturmaya ve açıklamalar yapmayan başlayan Freud çok büyük eleştirilere maruz kalarak, meslektaşları arasında alay konusu olmuş, hatta onun bir kaçık olduğunu söyleyenler çıkmıştır. Özellikle nevrozların cinsel kaynaklı çatışmalardan kaynaklandığını ifade etmesi çok yadırganmış, giderek muayenehanesine gelen hasta sayısı azalmıştır. Nazi rejiminin uygulamaları kendisi için bir tehdit olmaya başlayınca Londra ya göçtü. Burada çene kanserine yakalanan Freud, hastalığının büyük acılar veren son dönemlerine kadar, zihnini uyanık tutabilmek için ağrı kesici ilaç bile almadan çalışmalarını sürdürdü da Londra da yaşam veda etti. 6

7 TEMEL KATKILARI Bütün davranışlar güdülenir. Rüyaların anlamı. Cinselliğin (çocuk cinselliği) önemi Đlk deneyimlerim önemi Ruh sağlığına bakış Bilinçdışının işlevi Kişiliğin yapısı Savunma Düzenekleri Psikanalitik Teorinin Temel Dayanakları Temel Güdüler Bilinçaltı Süreçler Psişik Determinizm Enerji Modeli ĐTĐCĐ GÜÇ Harekete geçirici öğe. KAYNAK Bedensel durum yada gereksinim ĐÇGÜDÜLER Kişinin kullanabileceği ruhsal enerjinin tümü NESNE Gereksinimi karşılayacak uygun bir nesne bulunması. AMAÇ Bedensel uyarılmanın ortadan kaldırılması. İçgüdünün geriletici özelliği vardır. Gereksinim karşılandıktan sonra kişi önceki durumuna döner. Korunma özelliği vardır. Organizmanın dengesini belirli bir düzeyde tutmaya çalışır. Uyarılmaları izleyen gevşeme dönemleriyle yineleme özelliği gösterir. Yön değiştirebilme özelliği sayesinde, seçilen nesneler bir insanın yaşamı boyunca değişebilir. 21 7

8 TEMEL İÇGÜDÜLER Yaşam içgüdüsü Ölüm İçgüdüsü (Eros) (Thanatos) Açlık, susuzluk, cinsellik, yaşam içgüdüleri arasında yer alır. Yaşam içgüdüsünü çalıştıran enerji türüne libido denir. Freud a göre yaşamın amacı ölümdür. Ölüm içgüdüsünün önemli bir türevi, saldırganlık dürtüsüdür. Cinsel içgüdünün türevi sevgi, ölüm içgüdüsünün türevi nefrettir. 22 Psikanalitik Teorinin Temel Dayanakları Cinsellik Saldırganlık Temel Güdüler: ve Saldırganlık Daha sonra bunları libido (yaşam) ve thanatos (ölüm) olarak ifade etmiştir. Psikanalitik Teorinin Temel Dayanakları Bilinçdışı Cinsellik ve saldırganlık dürtüleri bilinçaltında yer alır. 8

9 Psikanalitik Teorinin Temel Dayanakları Psişik edensellik Hiçbir davranış şans eseri veya kaza ile sebepsiz olarak olmaz Yaptığımız, düşündüğümüz, hissettiğimiz herşey zihnimizin dışa vurumudur. Topografik Kişilik Kuramı Yapısal Kişilik Kuramı Psikoseksüel Kişilik Gelişim Aşamaları Topografik Kişilik Kuramı Bilinç Bilinç Öncesi Bilinç Dışı 9

10 Bilinç Dış dünyadan yada bedenin içinden gelen algıların farkındalığı. Bilinçöncesi Dikkatin zorlanmasıyla bilinç düzeyinde algılanabilen zihinsel olaylar ve süreçler. Bilinçdışı Bilinçli dışında kalan tüm zihinsel olaylar. (Sansür mekanizması) algılamanın Bilinç bir iceberge benzer. Çoğunluğu suyun altındadır. Rüyalar Projektif testler Serbest çağrışım Dil şürtçmeleri Hipnozlar Kazalar Semboil davranışlar Rüyalar Sembol Düzgün yüzeyli ev Yorum Balkonlu Çıkıntılı ev Kral ve kraliçe Kellik diş çekimi Yıkanmak Bir yolculuğa çıkmak Kalabalık içinde çıplak kalmak Uçmak Düşmek 10