Genco Erkal. Ali Paşa Han. Boş günüm yok benim Bennu Yıldırımlar. Mezarsız Ölüler Gri Sahne. Arsız Davet Akla Kara Tiyatro. Kuklacı Fatih Kolçak

Transkript

1 Sayı 08 / Ekim 2013 Boş günüm yok benim Bennu Yıldırımlar Mezarsız Ölüler Gri Sahne Arsız Davet Akla Kara Tiyatro Kuklacı Fatih Kolçak Siyasi Gestus Kadir Öğüt Seyirlik Tiyatro Hüseyin Avni Danyal Elveda Aşkım, Merhaba Mutsuzluk Özkan Sevinç Moda Sahnesi Açılıyor Ali Paşa Han Genco Erkal Türkiye nin Oyunculuk Dergisi

2

3 önceki sayılar kapaklara tıklayarak ulaşabilirsiniz dergisi OYUNCULUK SAYI 01 / EKİM 2012 oyuncu olacakların dikkatine OYUNCULUĞUN FAY HATLARI Serkan Balbal işler güçler in dobra kızı Ceren Moray sabreden, çalışan derviş Sarp Akkaya ritim ile oyunculuk Hazım Körmükçü OYUNCULUĞUN SIRRIYOKTUR Erkan Can Türkiye nin Oyunculuk Dergisi. jön sinemacı

4 Sahne Forum Soru: Sahne Forum nedir? Cevap: Toplumsal olaylara karşı tavrını sokakta, istasyonlarda,vapurlarda, parklarda, salonlarda tiyatro gösterileri ile sürdüren uyarlama ve propaganda tiyatro grup çalışmasıdır. Soru: Sahne Forum nasıl yapılır? Cevap: Forum Tiyatrosu tekniği ile güncel işlenecek olan konu, doğaçlama tiyatro biçiminde uygulanır. Konu, olay, mekan ve zaman belirlendikten sonra foruma katılmak isteyen gönüllü performanscıların katılımı ile gerçekleşir. Soru: Sahne Forum un Park Forumlarından farkı nedir? Cevap: Park Forumlarında konuşmacı olarak katılım vardır. Sahne Forum a performanscı (oyuncu)olarak katılım gerçekleşir. Soru: Sahne Forum a katılmak için oyuncu olmak şart mıdır? Kimler katılabilir?.. Cevap: Oyuncu olmak şart değildir, her isteyen katılabilir. Soru: Sahne Forum nerelerde yapılır? Cevap: Sokaklar, Caddeler, AVM ler, Tren istasyonları, Vapurlar,Tiyatro Salonları, Parklar, Kültür Merkezleri Soru: Nasıl iletişime geçebilirim? Cevap: FORUM TİYATROSU NEDİR? Augusto Boal ın geliştirdiği Forum Tiyatrosu çalışmaları, kendine has egzersiz ve oyunlardan oluşmaktadır. Bu özel çalışmaların sonucunda topluluğun ortak sorununu bulmayı ve bunu oyunlaştırmayı hedefler. Böylece bu topluluğun ortak sorununu ifade etme ve seyircisine de bu sorunu dönüştürme

5 şansını, olanağını sunar. Forum Tiyatrosu katılımcı sayısının yirmiyi geçmediği gruplarla çalışılır. Hedef gruplar, çocuklar, gençler, yaşlılar ve yetişkinler olarak sınıflandırılabilir. Forum Tiyatrosu ayrıca dezavantajlı gruplarda da çok önemli değişimler yaratmaktadır. Örneğin öğrenme sorunu yaşayan çocuklar, sokak çocukları, yoksullukla mücadele eden insanlar, evsizler, hükümlüler, şiddete maruz kalmış kadınlar ve çocuklar vb. Forum Tiyatrosu, insanlara sorunlarının farkına varmalarını sağlar; sorunlarının özel değil ortak olduğunu gösterir; bu sorunları oyunlaştırarak bunları görünür kılar, tartışmaya açar; aynı sorunu yaşayan, yaşamış olan ya da çevresinde yaşayanların olduğu bir seyirci kitlesine oyununu sunar ve tüm seyircisiyle çözüm yolları aramaya çalışır. Forum Tiyatrosu ayrıca bir sosyal araştırma yöntemidir. Belli bir topluluğun sosyal araştırmasını içerir. Araştırmanın sonucunda ise, topluluğu tiyatro yoluyla aktifleştirir, çözüm yollarını bulabilmesi için bir araç sağlar. Forum Tiyatrosu nun Genel Etkileri Forum Tiyatrosu tiyatro eğitimi almamış, belki hayatında tiyatroya bile gitmemiş insanlara tiyatro yapma olanağı sunar. Forum Tiyatrosu sayesinde katılımcılar tiyatro eğitimi alırlar, sahneye çıkarlar. Belli bir metni ezberlemezler, kendi sorunlarını anlatan bir oyunu kendileri hazırlayıp oynarlar. Forum Tiyatrosu, katılımcılarının beden ve ses kullanımlarını geliştirir, kendilerini ifade etme yetilerini geliştirir. Forum Tiyatrosu, seyircisini oyuna dahil eder; böylece toplumun kendi sorunlarına karşı duyarlı olmasını ve çözüm bulma konusunda aktif rol almasını sağlar. Forum Tiyatrosu, açığa çıkmayan, bastırılan toplumsal ve sosyal sorunları kamusal alana çıkarır. Bu, sorunları bizzat yaşayan ve deneyimleyen kişilerin tiyatral ifadesiyle gerçekleşir. Bu sorunlar görünür ve tartışılır hale getirilir. Forum Tiyatrosu, tiyatro yoluyla bireysel ve toplumsal farkındalık kazandırır, bireylerin ve toplulukların kendi sorunlarını çözebilme yetilerini ve öz güvenlerini geliştirir. Forum Tiyatrosu, tiyatral bir sosyal araçtır. Bireylerin ve toplulukların sorun çözme düzeylerinde değişime yol açan etkili bir araçtır. Forum Tiyatrosu, kişiler arası iletişim ve diyalogdan yola çıkar, toplumsal diyalogu ve iletişimi sağlar. Oyunculuk Dergisi Adına İmtiyaz Sahibi: Harun Özakıncı Genel Yayın Yönetmeni: Harun Özakıncı Editör: SerdaKranda Kapucuoğlu GrafikTasarım: Atakan Palaz e-pub Uygulama: Büyük Harfler İçerik ve İletişim Tasarımı Web Uygulama: Hakan Sert İletişim: Oyunculuk Dergisi Hasan Ali Yücel Sok. Elvan Apt. 13/1 Çiftehavuzlar İstanbul Mail:

6

7 sf 6: Gri Sahne: Mezarsız Ölüler sf 10: Bennu Yıldırımlar sf 15: Kadıköy Terminal Sahnesi: Çehov İmpro denemesi sf 24: Işıl Bayraktar: Dışarıda yaptığımız yolculuklar esasında içsel yolculuklar. sf 28: Grip All Effect: Ömer Boduroğlu sf 34: Kukla Sanatçısı Fatih Kolçak: Canımız sıkılmazsa hiçbir şey üretemeyiz... sf 40: Ak la Kara Tiyatro: Arsız Davet sf 46: Kadir Öğüt: Siyasi Gestus sf 51: Moda Sahnesi açılıyor sf 54: Özkan Hoca sf 58: Hüseyin Avni Danyal: Seyirlik Tiyatro sf 62: Genco Erkal: Ali Paşa Han da, Bursa Cezaevi Avlusu

8 OYUNCULUK Mezarsız Ölüler Dergi: Gri Sahnenin hikâyesini dinleyelim senden... Ümit Doğan: Gri Sahne 2012 de kuruldu. Peşinde olduğumuz şey tamamen kolektif çalışma üzerine kurulu, oyuncuların bireysel yaratıcılıklarını kullanabilecekleri, tamamen otonom, aynı düzlemde çalışabilen bir mekanizma oluşturabilmek Bizim için en önemli çalışmalardan biri her hafta düzenlediğimiz tiyatro laboratuvarı ve bizim ekibimiz bu çalışmalara aynı dili oluşturmak için eksiksiz katılıyor... Bunlar bazen oyunculuk, bazen yazım, bazen dramaturji çalışmaları oluyor... Bu çalışmaların hepsini tiyatrocu olmak için yapıyoruz Oyunculuk, yönetmenlik, sanat dallarında komplike bir yapı olmasını istiyoruz katılımcılarda Bu tamamlanmış katılımcı yapısına tiyatrocu diyoruz Dergi: Şu anda katılımcı sayısı kaç kişi? Ümit Doğan: Şu anda 25 kişilik katılımcı sayımız var... Bunların 3 tanesi yönetmen, 4 kişi yönetmen yardımcısı kalanların hepsi oyuncu... Ama yönetmenlerimizde oyunculuk yapıyor... Oyunu kim yönetiyor derseniz, burası işte o otonom kısmına giriyor Kim yönetirse yönetsin oyuncuların da bir yazar, bir yönetmen olmaları yönüne gidiyor çalışmalarımız... Dergi: Bu çalışma şekli kendiliğinden çalışmalar sonucunda mı oluştu yoksa yola çıkışınız bu muydu? Ümit Doğan: Başında da söyledim, biz bunun için yola çıktık.. Dergi. Hedeflerinize ulaşabiliyor musunuz? Ümit Doğan: Çok enteresandır tam bunun sancısını yaşıyorduk yaptığımız anlatabilecek miyiz diye, Gezi olayı patladı ve Gezi bizim işimizi kolaylaştırdı Otonom ve kolektif çalışma fikri insanlara çok uzakken birden bire Gezi nin ruhunu oluşturan aynı çalışma şekli sayesinde biz hemen anlaşıldık katılımcılar tarafından... Ve bizi çok cesaretlendirdi. Yaşamın içinde bu kolektif çalışma işini görmek bizim için umut verici oldu... Dergi: Mezarsız Ölüler oyununu anlatır mısın bize Ümit Doğan: Mezarsız Ölüler oyunu Jean Paul Sartre ın 1946 yılında yazdığı bir oyun Oyun savaş atmosferinde geçiyor. Oyunda 6 tane direnişçi, 6 tane de milis var. Biz bu 12 kişilik kadroyu 6 oyuncu ile oynuyoruz Her oyuncu hem direnişçiyi, hem de milisi oynuyor Çok enteresandır Gezi direnişini sanki o günlerden yazmış Sartre Tek bir farkı var; Sartre hiçbir tarafı tutmuyor.. Dergi: Aranızda yer almak isteyenler nasıl katılabiliyor size? Ümit Doğan: Biz dışarıya tamamen açığız, oyuncu seçmelerimiz var senede 2 kere. Oyunculuk seçimleri 4 günlük atölye çalışmaları ile oluyor Ücretsiz bir atölye bu Neden 4 günlük bir atölye ile oyuncuları seçiyorsunuz derseniz, bazı kriterlerimiz var Örneğin ekip çalışmasına yatkın olması gerekiyor adayların Ve bu en önemli kriter bizim için Bunu da yarım günlük bir çalışma ile anlamak mümkün değil 8

9 Dergi: Seda seni dinleyelim şimdi de.. Seda Yüz: Ben de diğer arkadaşlarım gibi hem bir direnişçiyi hem de bir milisi canlandırıyorum Mezarsız Ölüler oyununda.. Karakterimin adı Lucy.. Dergi: Karakterini yaratırken yazarın yazdığını mı oynuyorsun, yoksa senin yorumunu mu izliyoruz? Seda Yüz: Bu sorunuz için çok çalışıyoruz, biraz önce bahsedilen tiyatro laboratuvarında; bu bizim için çok önemli Bazen yazarın yazdığı karaktere siz yaklaşmaya çalışıyorsunuz, bazen sizin uygun gördüğünüz karaktere oyunu yaklaştırmaya çalışıyorsunuz. Zor bir şey bu Ama oyunculuğun da tariflerinden biri bu bence Dergi: Yazarın yazdığı karakter özelliklerinden hangisi seni ilgilendiriyor? Seda Yüz: Sırtında yara var mesela Lucy nin Bu yarayı ben şöyle tanımlıyorum; hem kırılgan olduğunu düşünüyorum hem de o yarayı almaktan dolayı kendini çok dik tutmak zorunda diye hissediyorum Karakterin çıkış noktası bu diyebilirim.. Dergi: Seyirci görüyor mu o yarayı? Seda Yüz: Hayır... Ama ben o yarayı hissederek oynuyorum.. Dergi: Acıyor mu bazen yara? Seda Yüz: Hayır... Bir iz artık o yara. Derinin üzerinde bir iz Ama ben o yarayı hissediyorum Hareketlerimde bir değişiklik yapmıyor ama var... Dergi: Burcu var mı oynadığın karakterin? Seda Yüz: Düşünmedim burcunu? Dergi: Sen nasıl dâhil oldun Gri Sahneye? Seda Yüz: Ben kurucularındanım Birlikte kurduk Ümit ile.. Dergi: Evet Mehmet Giritli seni dinleyelim şimdi de.. Mehmet Giritli: 2010 yılından beri profesyonel oyunculuk yapıyorum, son iki yıldır da Gri Sahne deyim Şahika Tekand ın Stüdyo Oyuncuları sınıfında eğitim alıyordum Ümit geldi el ilanları dağıttı, çalışma şekli çok enteresan geldi, seçmelere katıldım ve buradayım.. Dergi: Sartre ın yazdığı karakteri ve senin uygulayacağın karakteri dinleyelim şimdi de Mezarsız Ölüler oyununda Mehmet Giritli: Sartre ın yazdığı karakter benimle alakası olmayan bir karakter 45 yaşında o karakter, ben 30 lu yaşlardayım Bu mesela beni zorlayan bir şey Bütün ömrünü askerde geçirmiş biri mesela ama ben daha askerlik bile yapmadım... Bu da beni zorlayacak bir konu.. Askerliği bilmek ya da bilmemek değil konu bence. Bu adamın hayatında dava dışında hiçbir şey kalmamış. Burası çok zorlayıcı. 45 yaşında bir adamın hem tecrübelerini bilmek hem de o adamı bir tek dava için yaşatmak zorundayım.. Dergi: Biraz önce de bahsettik Gezi direnişçileri ile sizin oyundaki direnişçiler arasında fazla fark yok, hatta aynı yapıda insanlar. Bu durumu nasıl değerlendiriyorsun? Mehmet Giritli: Çok işime yaradı Gezi direnişi. Ben eğer Gezi direnişini yaşamasaydım gene oynardım ama derinliğini anlayamazdım hiçbir zaman Bir insan bir davaya hayatını nasıl adayabilir diye hiç düşünemezdim Gittim kendi gözümle o insanları görünce çok yararlandım... Gezi den önce aktivizme karşı bir insandım bir yandan da Daha elitist bir düşüncem vardı... İşin ruhunu algılamam tamamen Gezi sayesinde oldu Çok yararı oldu tabii ki Gezi direnişinin... Dergi: Özgür Şahin seni ve Mezarsız Ölüler oyunundaki karakterini dinleyelim.. Özgür Şahin: 2010 Yılında Şahika Tekand oyuncuları ile oyunculuğa başladım İki yıldır Gri Sahne deyim 2. Dünya Savaşı sırasında Faşist Fransız hükümetine direnen direnişçilerin hikâyesini anlatan bir oyun Ben de Gezi direnişi olmasa yaşım itibari ile direniş ruhundan bihaberdim. Yazarın yazdığı karakteri canlandırmak için çok sorun yaşayacağımı düşünüyordum ama Gezi benim de işime çok yaradı. Dergi: Berna Küçülmez seni dinliyoruz buyurunuz... Berna Küçülmez: Ben de Şahika Tekand ın oyuncularındanım 2010 yılında eğitim almaya başladım.. Benim OYUNCULUK 9

10 OYUNCULUK GRİ Sahne, 2012 yılında Ümit Doğan ve Seda Yüz tarafından kuruldu ve bağımsız bir tiyatro topluluğu olan GRİ ye ev sahipliği yapmaya başladı. Bireysel yaratıcılığın desteklendiği ve kolektif üretim ortamının esas olduğu bir sahne yaratmak amacıyla yola çıkan ekip, tiyatro sezonunda Harold Pinter ın son yazdığı oyun Kutlama ve Samuel Beckett in sekiz kısa oyunundan oluşan Kısalar ı sahnelendi. GRİ Laboratuvar çalışmalarının sonucunda ortaya çıkan Felaket de geçen sezon seyirciyle buluştu. Bunun yanında GRİ Sahne, Future Shorts kısa film seçkisine ev sahipliği yaptı ve yapmaya devam ediyor. Şişli de bulunan ve aynı zamanda ev yemeklerinin yapıldığı küçük bir kafesi olan GRİ Sahne, 50 kişilik ana sahne ile prova ve atölye amaçlı kullanılan ikinci bir çalışma alanından oluşuyor. de 2. Yılım bu sene Gri Sahne de Dergi: Gri Sahne de en güzel şey ne sence? Berna Küçülmez: Özgürlük Tiyatrocu yetiştirdiğinizi hissetmek bir de Oyuncu, yazar, yönetmen fark etmiyor Hepsini olmaya çalışırken hissettiğiniz özgürlük Bütün bunları da hatalar yaparak anlarsınız sadece Burası hata yapma özgürlüğü olan çok güzel bir yer Dergi: Sen de iki karakteri canlandırıyorsun değil mi? Berna Küçülmez: Evet ben de iki karakteri canlandırıyorum; biri 15 yaşında bir direnişçi kardeşi, asi bir çocuk. Çünkü yaşam sevinci ile dolu. Direnişe de bu sevinçle katılmış ama tutsak olduğu için eğlencenin bittiğini düşünüyor ve asilik başlıyor. Karakteri oluşturmam için de çıkış noktam çok belirgin bir özellik.. 8 gündür uyumuyor bu çocuk. Beni çok rahatlattı karakteri oluşturmamda. Oyun boyunca 8 günün uykusuz bedeni ile gözükmem lazım Nasıl ayakta durur, gözleri nasıl bakar, duymasında bir farklılık olur mu diye araştırdım ve somut değerlerle karakterimi oluşturdum GRİ Sahne GRİ bu sezon iki yeni oyunla seyirci karşısına çıkıyor. Oyunlardan ilki Jean Paul Sartre ın 1946 yılında yazdığı Mezarsız Ölüler. Bu sezonun ikinci oyunu ise Harold Pinter ın beş kısa oyunu olan Yolluk, Dağ Dili, Yeni Dünya Düzeni, Tamı Tamına ve Parti Zamanı ndan oluşuyor. Çevirilerinin tamamı GRİ ekibi tarafından yapılan oyunların bazıları ülkemizde ilk kez sahnelenecek yılları arasında yazılan oyunlar arasında Pinter ın Türkiye ziyareti sonrasında Kürtçe yasağı üzerine yazdığı Dağ Dili ve Londra da tanıştığı iki Türk kadından esinlenerek yazdığı işkenceyi konu alan Yolluk da var. Bunun yanında, otuz kişiden oluşan GRİ ekibinin özgün üretimlerinin desteklenmesi ve ekip tarafından yazılan oyunların sahnelenmesi de bu sezonun planları arasında. Mezarsız Ölüler Yaşamın temel çelişkisi varlık ve hiçlik. Asıl soru şu; Nasıl var oluruz? Salt nefes alarak mı? Mezarsız Ölüler işte bu meseleye yanıt arıyor. Çok yönlü karakterler ve sürükleyici bir hikâyeyle Sartre, özgür iradeyi ölümcül savaş ortamında teste tabi tutuyor. Ne kadar özgürsün? Oyun 1944 de Fransa daki bir grup direnişçinin bir köyü ele geçirmeye çalışırken Petain yanlısı milisler tarafından ele geçirilerek sorgulanmalarını konu ediyor. Direnişçiler milisler tarafından teker teker sorgulanıyorlar ve işkenceden geçiriliyor. Sorgulanan direnişçiler kendi varoluşlarına dair anlam yükledikleri tüm toplumsal değerleri sorgularken kendi bireysel seçimlerinin onları özgürlüğe taşıyabileceği meselesiyle yüzleşiyorlar. Oyunda savaşın yıkıcı atmosferinde insanın var olma mücadelesi Sartre ın varoluşçuluk felsefesi ekseninde anlatılıyor. Yazar : Jean Paul Sartre Yönetmen : Ümit Doğan Oyuncular : Berna Küçülmez (François ve Clochet) Mehmet Günal (Sorbier ve Pellerin) Mehmet Zeki Giritli (Canoris ve Corbier) Özgür Şahin (Henri ve Milis 2) Seda Yüz (Lucie ve Milis 1) Ümit Doğan (Jean ve Landrieu) Yönetmen Yardımcısı : Sevda Ertaş Dekor Tasarımı : GRİ Ekibi Kostüm Tasarımı : GRİ Ekibi Dekor Uygulama : Haluk Yüz Işık Kontrol : Sevda Ertaş 10

11 Mezarsız Ölüler Jean Paul Sartre.. Oyun. Iki Perde. Biletler Biletix ve GRI Sahne gisesinde. Yazan: Jean Paul Sartre Yöneten: Ümit Dogan Yönetmen Yardımcısı: Sevda Ertas Dekor Tasarım: Ümit Dogan Dekor Uygulama: Haluk Yüz Oyuncular: Berna Küçülmez, Mehmet Günal, Mehmet Zeki Giritli, Özgür Sahin, Seda Yüz, Ümit Dogan

12 OYUNCULUK Bennu Yıldırımlar Bennu Yıldırımlar: Ben oyunculukta inanmaya inanırım Dergi: Bennu selamlar, en başından beri dinleyelim oyunculuk hayatını Bennu Yıldırımlar: 1988 senesinden beri profesyonel oyunculuk yapıyorum... Okuldayken başladım profesyonel oyunculuk hayatına 1988 de İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Oyunculuk Bölümü nde okurken Şehir Tiyatroları nda oyunculuk yapmaya başladım Dergi: Tam 25 sene öncesinden bahsediyorsun, o tarihlerde oyunculuk yapmak isteği çok üzerinde durulması gerek bir konu bence. Yani şimdi oyuncu olmak isteyen bir genç hem kendisine bir gelecek olacağını planlar hem de ailesine söylese, ailesinin karşı çıkması pek mümkün değil. Yüzlerce dizi film, bir sürü çekilen sinema filmi, bir sürü tiyatro oyunu var. Senin başladığında sen nasıl inandın bu iş ile hayatla baş edebileceğine, ailen ne dedi? Bennu Yıldırımlar: Şimdi geçmişe bakınca dediğin doğru gibi geliyor ama ben öyle fazla ihtirasları olan bir insan hiçbir zaman olmadım. Konservatuvar sınavlarında başarılı bir sonuç almasaydım tekrar tekrar deneyecek biri değildim. Şimdi de aynı şeyi düşünüyorum mesela. Şimdi de şu rolde oynamalıyım, benim kariyerimin gereği şudur ve mutlaka yapmalıyım gibi bir inat ve kararlılık olmaz bende. Sadece yapmak istedim oyunculuğu o tarihlerde. Lise son sınıfta verdiğim bir karardı. Hani vardır ya 6, 7 yaşlarından itibaren hem aile hem yakın çevre Bu çocukta bir oyunculuk kabiliyeti var derler Ben bunu dedirttirecek bir şey yapmadım. Normal her çocuk gibi bir çocukluktu. Oyunlar, faaliyetler vs. Bu oyuncu olacak gibi bir nüve vermedim kimseye. Sadece bir fikir olarak denesem yapabilir miyim diye düşündüm. Belediye Konservatuvarı idi bizim konservatuvarımız o dönem ve bir yıl hazırlığı vardı, o dönem benimle giren bazı arkadaşların sınava dördüncü, beşinci girişleri idi.. Ben onlara dehşet ile bakıyordum.. Nasıl olabiliyor da bu kadar ısrar ediyorlar diye Esasen o arkadaşlarımın tercihi ve aileleriyle yaşadıkları çok önemli bence. Dediğin gibi bugünkü gibi sektör olmasını bırak tek şansın var, Belediye Konservatuarı ndan çıkarsın ve gene aynı kurumun devlete bağlı tiyatrolarında yevmiyeli iş bulabilirsin Onun da garantisi yok Sahnelenen oyun sayısı da şimdi ki gibi değildi... Neyse ben ilk denememde kazandım, bir yıl hazırlık okuduktan sonra bizim okul Belediye Konservatuvarı, İstanbul Üniversitesi ne bağlandı böyle bir şey de asla beklemiyorduk Dergi. İyi bir gelişme miydi bu sizler için. Yani daha geniş iş imkânı olarak? Bennu Yıldırımlar: İyi oldu tabii ki bağlanması, ho- 12

13 calarımız da çok bir fark olmadı, hocalarımız zaten çok değerliydi, onlara eklenenlerle daha iyi bir kurum olduk Düşünsene belediye ve üniversite mutlaka ki bir fark var arada... Bizim bir şansımız hocalarımızın çok iyi olmasıydı Şanslı bir dönemde okuduk. Ben matematik çıkışlı olmama rağmen konservatuvarın yanında okula yardımcı olsun diye Edebiyat bölümünün de sınavlarına girip kazandım. Eski Yunan Dili ve Edebiyatı bölümüydü, iki yıl birlikte götürdüm ama çok ağır geldi ikisi aynı anda ve bıraktım. Derken geleneği bozmadan daha konservatuvarda 3. Sınıf öğrencisiyken Haldun Dormen in yönetmenliğini yaptığı Düşler Müzikali oyununda yevmiyeli olarak çalışmaya başladım. İlk oyunum odur. Dergi: Çok iyi bir başlangıç hatta şanslı bir başlangıç. Aile de destek olmuştur O tarihteki ailelerin malum fikrinin tam tersine galiba? Bennu Yıldırımlar: Ailem para bazlı bakmadı olaya, normal standartlar da herkesin sorunları, akşam heyecanları olan bir ailem vardı. Tabii ki desteklediler, bir yıl sonra okulu bitirince de Londra ya gittim hatta Bütün bunlar onların destekleri ile oldu. Bir buçuk yıl orada yaşadım. Hem tiyatro amaçlı hem de lisan öğrenmek amaçlı. Dil kurslarına ve drama kurslarına gittim. Bir buçuk yıl kaldıktan sonra tekrar geri döndüğümde, oynadığım oyun devam ediyordu, ben de tekrar oyuna dahil oldum.. Dergi: Televizyon dizileri ne zaman başladı? Bennu Yıldırımlar: Televizyon hep oldu hayatımda. Ara ara tiyatro yaparken bile bazı dizilerde oynamıştım. Özel televizyonların yeni açıldığı dönemdi, 1990 senesinde mezun oldum ve mezun olduğum sene Gençler dizisi vardı onda oynadım Ondan öncesi de vardı tek bölümlük dizlerde rol aldım Dergi. Kurum Tiyatrosu fikrinden memnun musun? Yaklaşık 25 yıldır çalışıyorsun? Bennu Yıldırımlar: Kurum Tiyatrosu olması gerekir Kurum tiyatroları olmadan olmaz... İşleyişindeki, yürütülmesindeki aksaklıklar konuşulabilir ama bu durum insanların ellerinde İstenirse çok daha iyi yapılabilir... Onun için Kurum Tiyatroları olmak zorundadır Kurum Tiyatrosu dünyanın her yerinde var.. Büyük prodüksiyonları kim yapacak? Kurum tiyatrolarının amacı topluma hizmettir. Kazanç başka bir şeydir. Özel teşebbüs düşünmelidir kazancı.. Ama her dönemde olduğu gibi bu dönemde de ilk önce sanattan kısılmaya çalışılıyor... Dergi: Galiba tiyatro yapımcısı yetişmiyor bizim ülkemizde değil mi? Çok bilinen tiyatro prodüktörlerini saysak çok kısıtlı. Bennu Yıldırımlar: İnsanların karnını zar zor doyurdukları bir ülkede, geçim derdi gibi sorunları varken tiyatrolar açılmış kapanmış pek önemsemiyorlar... Bunu çok doğal karşılıyorum. Çok başarılı bir tiyatro prodüktörü çıkmasından önce insanların bu yıllardır bitmeyen dertleri halledilse bence her şeyin adamı yetişir.. Bu hafta oyun izlemdim, operaya gitmedim eksikliğini duyuyorum diyecek bir insanımız yok ki henüz Bunun gerçekleşmesi için insanların her şeylerini halletmesi gerekir Tiyatro prodüktörüne ihtiyaç var mı yok mu ya da neden yetişmiyor o zaman konuşabiliriz Dergi: Gene de senin dediğin sıkıntılar olmasına rağmen tiyatroda ki gelişmeler durmuyor. Bir sürü atılımcı ne olursa olsun bir şekilde tiyatrolarını açıyor.. Bennu Yıldırımlar: Ben son dönemler hariç çok sıkı takip ediyordum, hemen hemen sahnelenen bütün oyunları görürüm, özellikle bahsettiğin gençlerin tiyatrolarını çok takip ediyordum. Bu ara işlerim çok yoğun ama kısa süre sonra normale dönerim. Eşim de öğretmen olduğu için öğrencilerinin oyunlarını devamlı izlemeye gider. Dediğin gibi alttan çok güçlü ve inançlı gelen gençlerin olması sevindirici... Madem büyük salon yok gençler de başka OYUNCULUK 13

14 OYUNCULUK alternatifleri yaratıyorlar Çok takdir ediyoruz gençleri... Ne bir akıma, metoda tam manası ile bağlıyım, ben şu ekol ile oynarım derim, ne de kendi yolum kendi yolumdur derim Dergi: İnsanlar çok seviyor seni Bennu, bunu neye bağlıyorsun? Bennu Yıldırımlar: İnandığım şeyi yaptığımı düşünüyorum herhalde ondandır. Ben oyunculukta inanmaya inanırım Ben yaptığım şeye inanıyorum ve inanarak yaptığım için de insanlar bana inanıyor diye düşünüyorum. Yönetmenlerde başlar bence bu inanma meselesi. Seni yönetecek yönetmenin senin bu rolü oynayacağına inanması lazım, sonra seni inandırması lazım ve senin o rolü bünyene alıp, hem kendine hem de canlandıracağın karaktere inanman lazım Böyle birbiri ile ilişkili bir yolculuk bana göre oyunculuk İnsanların seviyor, beğeniyor oluşundan da çok mutluyum Sevilmek de inanmak kadar önemli bence... Dergi: Oyunculukta oyuncu tasarrufu en önemli yaratım bence... Sende de çok bariz şekilde var gibi gözüküyor. Tespitim doğru mu? Neye inanırsın oyunculukta Metot mudur inandığın, biçimler, akımlar seni nasıl etkiler? Bennu Yıldırımlar: Klasik bütün akımlar, biçimler doğal olarak ilgilendirir beni. Gene benim hangisine inanıp inanmayacağım durumu çıkıyor ortaya ama Mesela 2006 yılında Sırbistan dan bir yönetmen gelmişti Üç Kız Kardeş i oynamıştık, o oyunu yönetti Nikita Milivojeviç ti ismi yönetmenin Ben 17 yıl önce başka bir yönetmen ile oynamıştım Üç Kız Kardeş i fakat Sırbistanlı yönetmenin değişik bir dramaturjisi vardı Benim çok iyi bildiğim karakteri çok başka bir şekilde yorumlamıştı biraz şakalaşa şakalaşa yönetmenin ne istediğini algılamaya çalıştım Kafama yatmayan bazı yerleri vardı ama yönetmenin matematiğine inanmıştım, farkındaydım doğru bir yolda olduğunun ve gene söylediğim gibi kendi bildiğim karakterin daha doğru olduğunu bildiğim halde hocanın dediklerine inandım ve uyguladım Böyle bir şey oyunculuk zaten Bazen kendi hissettiğin ve senden çıkan bazen seninkinden daha farklı hatta hiç alakası olmayan bir yön- 14

15 tem ile o karakteri var etmek Onun için ne bir akıma, metoda tam manası ile bağlıyım, ben şu ekol ile oynarım derim, ne de kendi yolum kendi yolumdur derim İnanma meselesi oyunculuk dediğim gibi Bazen de çok doğru olduğu halde benim asla inanmadığım bir şey oluyor, orada buluşamıyorum o yönetmen ile... Yönetmen ile de doğru orantılı... Derdini iyi anlatamayan yönetmenler var ve çok zorlanıyor hem oyuncular hem yönetmen hem de oynanan oyun... Dergi: Çok yoğun musun Bennu? Bennu Yıldrımlar: Boş günüm yok benim Yarın sabah 7.30 da beni sete alacaklar, da prova için tiyatroya bırakmaları lazım oyundan sonra tekrar sete gideceğim Yıllardır böyle... Dergi: En çok kaç işi bir arada yaptın? Bennu Yıldırımlar: Tiyatro provasına gittim, yarışma programı sundum, sete gittim dizideki rolümü oynadım akşam da gelip sabah provasını yaptığım oyunu oynadım aynı günde Çok oldu böyle dönemler... Dergi: Bu sene de iki oyun var sanırım Dar Ayakkabıyla Yaşamak ve Buluşma Yeri Duşan Kovaçeviç çok enteresan bir yönetmen. Ben iki oyunu da izledim, ikisinin de birbirleri ile hem alakası var gibi hem de yok gibi Biraz oyunlardan, biraz Kovaçeviç ten konuşalım mı? Bennu Yıldırımlar: Kovaçeviç değişik bir yönetmen, önce kendi yazıp yönetiyor sonra dışarıya veriyor Az bir şey değil 22 dile çevrilmesi bir yönetmenin yazdığı oyunların, çok değerli bir yönetmen Geçen sene üç tane oyununu oynuyorduk Üçleme esasında oynadığımız Kovaçeviç oyunları; İntiharın Genel Provası da vardı ama bu sene Dar Ayakkabıyla Yaşamak ve Buluşma Yeri ni oynayacağız. Ben Dar Ayakkabıyla Yaşamak oyununda ilk yarı bir menajeri, ikinci yarıda da bir sunucuyu oynuyorum. Beş kişi haklarını savunmak için açlık grevine gidiyor, yaptıkları grev bir yere varmadığı gibi daha da kötü olacak sonuçlar doğuruyor. Ben de en azından bir tanesini kurtarsak kazançtır diye açlık grevi yapanları bir medya patronunun televizyon programına davet ediyorum. İlk yarıda menajer rolündeyim ve ikinci yarıda da o zavallı insanların açlık grevinde neler yaşadıklarını televizyonun acımasız kuralları gereği canlı yayında sunuyorum. Devamlı hangisi ölecek bu zavallı insanların acaba duygusunu seyirciye sözde çok dürüst şekilde sunuyorum ama patronumun cebini dolduruyorum esasında Ama bütün bunları kötü bir oyun olmadığını anlamadan gayet saf ve mücadeleci şekilde yapan bir karakter... Esasında oyun bir kara komedi... Dergi: Kızın oyuncu olsun ister misin bugünün şartlarındaki Türkiye de? Bennu Yıldırımlar: Kızım oyuncu olsun diye bir şey yazmadım kenara bir yere Müzik ile ilişkisi olmasını isterdim daha çok, ufak yaşından beri bu konunun üzerine gittik, kabiliyeti de var müziğe, onun isteği müzikal oyunculuk üzerine... Tabii ki destekliyorum... OYUNCULUK 15

16

17 OYUNCULUK Kadıköy Terminal Sahnesi: Çehov İmpro denemesi 17

18 OYUNCULUK Dergi: Evren Hanımcım sizden başlayalım... Bize doğaçlama oyunlar sahneleyen kumpanyanızı anlatınız, sizi dinliyoruz. Evren Duyal: Efendim İstanbul İmpro grubunuzun adı. Yedi yıldır bir ardayız. Beyoğlu ndaki Beyoğlu Terminal isimli sahnemiz Kadıköy e taşındı ve Kadıköy Terminal Sahnesi oldu. İki yıldır Uluslararası Doğaçlama Tiyatro Festivali düzenliyoruz ve ikincisini şu an içinde olduğumuz Kadıköy Terminal sahnesinde gerçekleştirdik. Beş farklı doğaçlama oyun formatımız var ay boyunca hepsini sahnemizde oynuyoruz ve her Cuma Ne Ala Temaşa isimli kabaremizi de oynuyoruz. Şu anda da Çehov İmpro denemesi yapıyoruz ve çok heyecanlıyız çünkü Türkiye de daha önce yapılmadı hiç. Dergi: Zeynep senden de bu doğaçlama oyun ile ilgili zaman mekân ve konu ile ilgili bilgi alalım. Seyirciden aldığımız ufak ipuçlarıyla karakterlerimizi oluşturup sahneye atıyoruz kendimizi... Zeynep Özyurt Tarhan: Olay Rusya da geçiyor. Hiçbir kurgu olmaksızın seyirciden aldığımız ufak ipuçlarıyla karakterlerimizi oluşturup sahneye atıyoruz kendimizi. Zaman 20.Yüzyılın başı. Mekan biraz önce söylediğim gibi Rusya.. Dergi: Nasıl sorulur bilmiyorum ama esasında biliyorum doğaçlama tiyatro ile çok ilgileniyorum ama okuyana kolaylık olsun diye en basit hali ile sorayım; senin için doğaçlama tiyatroda en dikkat etmen gerek yer ya da anlar neler? Oyuna giriş çıkış anları mı? Oyunun trafiği mi? Zeynep Özyurt Tarhan: Akışa bırakmak kendini. Benim anladığım budur. Akışa bırakmak. Tamamıyla akışa bırakırsan hemen parçası olursun oyunun. Dergi: Tekniği nedir doğaçlama tiyatronun ya da var mıdır? Doğaçlamanın tekniğini bulabilmek için devamlı teknik çalışmak zorundasın ekibinle... Zeynep Özyurt Tarhan: Tabii ki vardır olmaz mı? En önemlisi birbirimiz ile iletişime geçmek için bir sürü çalışma yapmak zorundayız. Teknik şudur daha doğrusu; tekniği bulabilmek için devamlı çalışmak zorundasın ekibinle. Her an açık olmak, her an değişiklik olabilir buna hazırlıklı olmak ve ekibinle doğru iletişimde olmak. Bunlardır tekniği ve bu tekniği gerçekleştirmek için çalışırız devamlı. Siz de gördünüz o ısınma dediğimiz çalışmalar hep bunun için.. Doğaçlama; çık sahneye aklına geleni yap demek değil... Burak Tandoğan: Az önceye dair bir iki şey de ben söyleyeyim. Biz yurt dışı ile çok ilişki halinde olan bir tiyatroyuz. Türkiye de bu işi Akademik olarak yapmaya çalışıyoruz... Şunu belirtmek istiyorum her şeyden önce; doğaçlama dendi mi sahneye çık ve aklına geleni yap gibi anlaşılıyor, kesinlikle böyle bir durum yok, teknikleri var ve çok ciddi bir çalışma bu. Biraz önce arkadaşlar da belirtti ama üstünde durulması gerekir, doğaçlama tiyatro çalışması sahnede oynanan oyun odaklı değil oyuncuların birbirleri ile oyun boyunca kuracakları ilişki odaklıdır... Mesela bu oyun için 3 aydır çalışıyoruz Çehov metinleri üzerine çalıştık belli bir süre, Çehov hakkında bilgilerin araştırılması, Çehov ne yapmak istiyor ve nasıl anlaşılıyor bunlara baktık, zamanı ve mekânı nasıl kullanmış bunları çok çok iyi algıladıktan sora kendi aramızda doğaçlama uyarlanacak oyunu nasıl öykülendireceğiz onun üzerinde çalıştık. Sonuç olarak doğaçlama tiyatro dendiği zaman sadece sahneye çıkacak cesaret ve sahnede var olmak değil belki metinli oyunlardan bile daha fazla çalışma gerektiren bir tür doğaçlama tiyatro... İşin sırrına da gelince herkes için değişiyor bu durum çünkü ortada bir öykü oluşuyor bunun içinde etkin dinlemeyi etkin duymayı öncelikli olarak yapmalısınız, sıranızı beklemeyi bilmek çok önemli çünkü bir akış ya da trafik yok önceden kurgulanan sahnede öykü ile beraber oluşuyor... Öykünün içinde yerini bulmak ve bunu dayatmamak galiba işin sırrı. Sonra sizin sanatınız olan yaratıma sıra geliyor. Dergi: Neye benzer doğaçlama tiyatroyu sahnelemek? Futbol oynamaya, Basketbol oynamaya, Komşuculuğa, Mahkeme salonunda olmaya? Tarlada çalışmaya hangisidir ya da başka bir benzetme var mı? Tam anlamıyla takım çalışmasıdır Çocuklukta oynadığımız oyunların kuralları gibidir aynı. Çocuk oyunlarının kuralları çok katıdır esasında... Burak Tandoğan: Tam anlamıyla takım çalışmasıdır. Takım halinde yapılan bütün spor dallarının aynısıdır. Benzer bile denmemelidir... Aynısıdır. Hayal gücü ölçüsünde herkes bir katkıda bulunur ve en önemlisi o hayal gücünü diğerleri kabullenir, niye eksik ya da niye fazla diye yargılamaz ve üstüne bir tuğla daha koyar... 18