İLKÖĞRETIM MATEMATİK ÖĞRETİMİNDE PROJE TABANLI ÖĞRENME YAKLAŞIMININ ÖĞRENCİLERİN AKADEMİK BAŞARISINA ETKİSİ Soner ALADAĞ*

Transkript

1 İLKÖĞRETIM MATEMATİK ÖĞRETİMİNDE PROJE TABANLI ÖĞRENME YAKLAŞIMININ ÖĞRENCİLERİN AKADEMİK BAŞARISINA ETKİSİ Soner ALADAĞ* Özet: Bu çalışma, matematik öğretiminde proje tabanlı öğrenme yaklaşımının ilköğretim 4. sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma öğretim yılı bahar döneminde Ankara İli, Çankaya İlçesi, Mohaç İlköğretim Okulu öğrencileri üzerinde yapılmıştır. Örneklem random yoluyla seçilmiştir. Bu araştırmada, deneysel araştırma yönteminin, öntest-sontest kontrol gruplu deseni kullanılmıştır. Deney grubunda 4 hafta boyunca matematik dersi proje tabanlı öğrenme yaklaşımına göre işlenmiştir. Kontrol grubunda ise bu sürede matematik dersi geleneksel öğrenme yaklaşımına göre işlenmiştir. Araştırmada, niceliksel araştırma veri analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan gruplara, başarı ölçeği öntest ve sontest olarak uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde t-testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, işlem öncesi uygulamada deney ve kontrol gruplarının başarıları arasında anlamlı bir farkın olmadığı; ancak işlem sonrasında istatistiksel olarak proje tabanlı öğrenme yaklaşımının uygulandığı deney grubu lehine anlamlı bir farkın olduğu görülmektedir. Anahtar Kelimeler: İlköğretim, Matematik Öğretimi, Proje, Proje Tabanlı Öğrenme, Akademik Başarı. The Effect of Project Based Learning Approach in Teaching Mathematics to the Academic Achievements of Primary Education Students. Abstract: This study is carried out with the aim of determining the effect of project based learning approach in teaching mathematics to the academic achievements of forth year s students of primary education. In study, achievement test is developed to evaluate the students academic achievements.the study is applied in academic year at spring term on the students of Ankara Province, Çankaya District, Mohaç Primary Education School. The groups of samples formed with the random method.in this study experimental method is used. Pre-test * Arş. Gör. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, soneraladag@gazi.edu.tr, soneraladag@yahoo.com.

2 Soner ALADAĞ and final test with control group design of experimental search method is used. At experiment group mathematic is given for 4 weeks according to project based learning approach. At control group in this period, mathematic is given according to traditional learning method. In the study, quantitative study datum analysis method is used. To the groups that take place in study, achievement scale is carried out as pre test and final test. In the analysis of gained datum, t-test is used. According to gained finding in pre-processing application there isn t substantial difference between the achievements of experiment group and control group; but after processing between the achievements of experiment group and control group there is a substantial difference statistically in favor of experiment group. Key Words: Primary Education, Teaching Mathematic, Project, Project Based Learning, Academic Achievements 1.Giriş Bilgi çağında bütün ülkelerin üzerinde önemle durdukları ve giderek daha fazla kaynak ayırdıkları sektör eğitimdir. Eğitim, bir toplumun gelişmesinde en büyük etkiyi gösterir. Diğer bir deyişle, toplumlara şekil vermenin yolu eğitim ve öğretimle başlar. Gelişmenin temelinde de iyi eğitim görmüş, kaliteli insanlar ve onlara bu eğitimi veren kaliteli eğitmenler bulunmaktadır (Balkı, 2003:1). Yıllardır tartışıla gelen eğitim sistemi, genel olarak öğretmenin merkezde olduğu öğrencilerin ise sınıfta pasif alıcı durumda bulundukları bir sistemdir. Öğretmenin okuldaki görevi ise öğrencilere ders anlatmak, öğrencilerin çalışmalarına yardımcı olmak, sınav yapmak ve kendisine verilen müfredatı zamanında yetiştirmektir. Sınavlarda amaç ise kitapta veya derste anlatılan ve yazılanların ne kadarının hafızaya kaydedilip hatırlanabildiğinin ölçülmesi olmaktadır. Öğretmenin en önemli görevlerinden biri olan öğrenciyi öğrenmeye isteklendirme, anlayarak öğrenme arzusunu verme, merak uyandırma, öğrencinin keşif yapmasına yardımcı olma, sorun çözme becerisi kazandırma ve her şeyden önemlisi öğrendiklerini uygulayabildiği durumlar yaratma görevleri ihmal edilmektedir. Çağdaş eğitim anlayışı öğretmeni, öğrenmeyi maksimum düzeyde gerçekleştirecek öğretim metodunu seçme ve uygulamaya zorunlu kılmış olmasına rağmen, gerek ilköğretim gerekse ortaöğretim kurumlarımızdaki öğretmenlerin çoğunluğu mevcut eğitim programlarının etkisiyle belirlenmiş ders kitapları çerçevesinde ve öğrencilerin pasif 158 TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos 2008

3 İlköğretim Matematik Öğretiminde Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının... dinleyiciler olarak katılımı esasına dayanan geleneksel anlatım metodunu kullanmayı tercih etmektedir (Şahinel, 2003:5-6). Anlatım gibi tek yönlü iletişime dayanan klasik yöntemler öğretmen ya da öğreten merkezli yöntemler olarak tanımlanmaktadır. Bu tür yöntemlerde tekdüze bilgilerin ve becerilerin verilmesi üzerinde durulmaktadır. Dikkatin daha çok bireysel ve grup çalışmaları üzerinde yoğunlaştığı öğrenen merkezli modern yöntemlerde öğrenciler yaratıcılığa, problem çözmeye, kendi fikirlerini geliştirmeye ve bu fikirlerini ortaya koymaya güdülendirilmektedir (Küçükahmet, 2000:68). Bu bağlamda eğitim sisteminin öğretmen-öğrenci-bilgi üçgeninde, öğretmen bilgiyi aktaran, öğrenci ise bilgiyi alan durumda olan geleneksel eğitim anlayışının yerine, bilginin oluşmasında ve öğrenmede öğrenciye daha çok aktif bir rol veren, öğretmenin bir rehber olduğu, sorunların gündelik yaşamla ilişkilendirildiği ve saptanan sorunların çözülmesinde çeşitli öğretim yöntem ve tekniklerinin kullanıldığı, öğrencinin problem çözme becerisinin, araştırma yönünün, karar verme yeteneğinin ve bir takım becerilerini geliştirmeyi amaçlayan bir yapıya sahip olması gerekmektedir. Bu yapıya sahip eğitimdeki yeni yaklaşımlar son dönemlerde eğitim sistemimizde ağırlıklarını hissettirmeye başlamıştır. Bu yaklaşımlardan biride proje tabanlı öğrenme yaklaşımıdır. Proje tabanlı öğrenme; öğrenciyi öğretme-öğrenme sürecinin merkezine alan, gerçek yaşamın konularına ve uygulamalarına yer veren bir öğrenme yaklaşımıdır. Öğrencilerin problem çözme becerilerini geliştirdiği için uygulama, analiz ve sentez düzeyindeki hedeflerin gerçekleşmesinde daha çok kullanılır. Bu öğrenme yaklaşımında öğrenciler grup çalışmalarının yanı sıra bağımsız çalışmalar da yürütmekte ve öğrenmeyi yapılandırıp tasarlamaktadırlar (Demirel, 2003:237). Fogarty e (1997:78) göre proje öğretimi; yaratma, uygulama ve bir şeyin üretimi etrafında oluşturulmuştur. Proje uygun bir zaman yayılır. Bu süre projenin türüne göre bir haftadan bir döneme kadar olabilir. Örneğin, kitap raporları, araştırma yayını, çoklu medya sunumu ve mekanik icatlar ilgi, yetenek ve kaynaklara uygun müfredat programları oluşturmakta kullanılan güçlü düzenleyicilerdir. Proje öğretimi, bir şeyin üretilmesi için sıkı çalışmaya, yaratıcılığa, iş birliğine ve deneyime dayalı öğrenmeyi destekler. Demirhan a (2002:7) göre, proje tabanlı öğrenme; disiplinlerarası çalışmayı gerektiren, bireysel olarak ve grup içinde sorumluluk alan öğrenenlerin gerçek yaşama dayalı problemler TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos

4 Soner ALADAĞ üzerinde, belirlenen konuya bağlı kalarak oluşturdukları içerikte, işbirliğine dayalı olarak ve kendi ilgi ve yetenekleri çerçevesinde araştırmaya dayalı çalışmalarını gerçekleştirdikleri, öğretmenin ise çalışmaları kolaylaştırıcı, öğrenenleri yönlendirici rolünün temelde yer aldığı, gerçekçi ürünlerle veya sunumlarla sonuçlanan ve farklı yaklaşımları kendi bünyesinde birleştirebilen bir yaklaşımdır. Proje tabanlı öğrenme, öğretilmek istenen içerik üzerinde öğrenmenin derinliğini, gerçeklerin öğrenilmesinden çok kavram ve ilkelerin kavranmasını, birbirinden ayrı beceriler kazandırmak yerine karmaşık problem çözme becerilerinin kazandırılmasını vurgulamaktadır (Newell, 2003:5). Terry e (1997) göre proje tabanlı öğrenme yöntemi, öğrencilerin gerçek yaşam koşullarında veya ona yakın koşullarda gerçekleştirdiği zihinsel ve fiziksel etkinliktir. Amacı, öğrenciye birinci elden bir şeyin nasıl yapılacağını deneme fırsatı vermektir. Proje tabanlı öğrenme, günümüz eğitim sistemlerinin alması gereken biçimi göstermek için özenle seçilmiş üç temel kavramdan oluşmaktadır. Bu kavramlardan birisi öğrenme kavramıdır ki dikkati öğretene değil öğrenene çekmek açısından son derece önemlidir. Bir diğeri proje kavramıdır ve proje, tasarı ya da tasarı geliştirme, hayal etme, planlama anlamına gelmektedir. Bu kavram, öğrenmenin projelendirilmesi yani yönlendirilmesi anlayışına işaret etmekte; tekil öğrenmeden çok belli bir amaca dönük ilişkisel öğrenmeyi vurgulamaktadır. Projeyi bir hedef olarak değil, alt yapı unsuru olarak ele almakla da proje tabanlı öğrenme, öğrenmenin ürün değil süreç boyutunu vurgulamakta ve öğrenmeye, arzulanan ölçüde, öğrenene özgü bir yapı kazandırmaktır (Erdem ve Akkoyunlu, 2002 ). Projeyi temel alan öğrenme yaklaşımı, sınıfta oturup ders dinlemeyi katlanılmaz bulan öğrenciler için iyi bir yöntemdir. Okulu çok fazla kalıpsal bulan öğrenciler için de iyi bir yöntemdir. Öğretmen, bu öğrencilere sentezleme, problem çözme ve eleştirel düşünme olanakları vererek kafalarındaki ne?, nasıl? ve niçin? sorularını cevaplamaya çalışmalıdır. Bu grup öğrenciler rutin ev ödevleri yerine kendi başlarına gerçekleştirecekleri projeleri tercih ederler (Curtis, 2002). Bu şekilde düşünen ve hareket eden öğrenciler için projeler etkin olarak kullanılmalıdır. Projeler öğrenci etkinliğini ön plana alan çeşitli konuları planlamaya ve incelemeye yönelik çalışmalardır. Balkı ya (2003:19) göre, proje tabanlı öğrenme yöntemi, birçok modern öğretim metot- 160 TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos 2008

5 İlköğretim Matematik Öğretiminde Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının... larına zamanında ve yerinde uygulama imkanı verdiğinden çocukların kabiliyet ve ilgilerine göre en iyi gelişmeler sağlamakta, iyi düşünen ve iyi muhakeme eden ve bildiklerini arkadaşlarına da mal etmesini bilen insanların yetişmesine etki etmektedir. Aynı zamanda yeteneklerine göre çalışma imkânı verilen çocukların tanınmasını kolaylaştırmakta ve çocuğu tanıma probleminin çözülmesini gerçekleştirmektedir. Öğrenci faaliyetlerine verdiği geniş çalışma imkânları içinde bile kendi kendine idareyi ve disiplinli çalışmayı teminde etkili olmaktadır. Öğrenciler arasında olduğu kadar öğretmen ve öğrenci arasında da iletişimi sağlamaktadır. Bu bağlamda, proje tabanlı öğrenme yönteminin ifade edilen bu özellikleri dikkate alındığında, matematik öğretimi açısından da önemli bir yere sahip olduğunu söylemek mümkündür. Türkiye, 1999 yılında sekizinci sınıflar arasında yapılan ve 38 ülkenin katıldığı 3. Uluslar arası Matematik ve Fen Araştırması (TIMSS, 1999) raporlarına göre, matematikte 31. sırada, geometride ise 34. sırada yer almaktadır (Olkun ve Aydoğdu, 2003; EARGED, 2003). Bu sonuçlara bakıldığında Türkiye nin ortalamanın çok altında olduğu görülmektedir. Yukarıdaki anlatılan nedenlere bağlı olarak böyle bir sonucun elde edilmesi mümkündür. Bu bağlamda, matematik öğreti mininde ihtiyaçlar doğrultusunda yeni yaklaşımları temel alan bir yapıya kavuşturulması gerekir. Proje tabanlı öğrenme yaklaşımı da bu yaklaşımlardan bir tanesidir. Proje çalışmaları, öğrencilerin öğrendiklerini istedikleri yolla ifadelendirmesi açısından, matematik öğretiminde önemli yer tutmaktadır. Matematik derslerinde projelerin kullanılması, öğrencilerin matematiksel bilgileri farklı alanlarla ilişkilendirmelerini sağlar. Ders sürecinde öğretmenle birlikte edindikleri bilgilerin yanı sıra, kendi ilgi alanına giren konularla olan ilişkilerini araştırma fırsatı verir (Köroğlu ve Yeşildere, 2004:31). Bu nedenle proje tabanlı öğrenme sürecinin eğitim sistemimiz içinde önemle vurgulanması gerekmektedir. Çünkü; hızla gelişen ve değişen yaşam koşullarının zorunlu kıldığı ve proje tabanlı öğrenmenin oluşturmamıza olanak verdiği öğrenme ortamı, öğrencilerin kendi öğrenmelerini kurgulayıp, yönlendirdikleri ve böylece yaratıcılıklarını geliştirebildikleri, karşılaştıkları sorunları işbirliği içinde çözmeye çalıştıkları, başarıları konusunda karar verici oldukları, yaşamın sınıfa taşındığı, ailenin öğrenme sürecine katıldığı, teknolojinin öğrenme sürecinde kullanıldığı, bireyin sorumluluk ve bağımsızlık bilincinin kazandığı bir öğrenme ortamıdır. Ancak, bu alanda destek- TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos

6 Soner ALADAĞ leyici uygulamalara ve bu uygulamaları değerlendiren çalışmalara yeterince rastlanmamaktadır. Bu nedenden dolayı yapılan bu araştırma; öğretmenlerin eğitim çalışmalarına ve özellikle sınıf içindeki öğretimin niteliğinin artırılmasıyla ilgilenen tüm eğitimcilere ışık tutması, öğrenci merkezli öğrenmeyi gerçekleştirme sürecinde öğrencilerden öğrendiklerini istedikleri yolla ifade edebilmelerinin sağlanması, öğrencilerin matematik alanındaki başarı düzeylerinin artırılmasına katkı sağlaması, bu alandaki literatüre katkıda bulunulacağı düşünüldüğünden dolayı yapılmıştır. 2. Araştırmanın Amacı Bu çalışmanın genel amacı, ilköğretim matematik öğretiminde proje tabanlı öğrenme yaklaşımının, 4.sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına olan etkisini ortaya koymaktır. Bu amaca bağlı olarak; Matematik öğretiminde proje tabanlı öğrenme yaklaşımının uygulandığı deney grubu öğrencileri ile geleneksel öğretim yöntemlerinin uygulandığı kontrol grubu öğrencilerinin denel işlem öncesi ve sonrası başarı düzeyleri arasında anlamlı bir fark var mıdır? sorusuna cevap aranmıştır. 3. Yöntem Araştırmada proje tabanlı öğrenme stratejisini kullanan öğrenciler ile geleneksel yöntemlerle öğrenim gören öğrencilerin matematik dersindeki akademik başarıları arasındaki farkı ortaya koymak amacıyla ön test-son test kontrol gruplu deneysel yöntem kullanılmıştır. Araştırma, öğretim yılında, Ankara İli, Çankaya İlçesi, Mohaç İlköğretim Okulu 4. sınıfları üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bu okuldan random yöntemiyle bir deney ve kontrol grubu oluşturulmuştur. Araştırma deney grubu (n=30) ve kontrol grubu (n=29) toplam 59 öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Araştırma kapsamında, 4. sınıf matematik dersine ait ünite belirlenmiştir. Deney grubunda PTÖ stratejisine uygun yöntem, teknik ve aktivitelerle ders işlenmiştir. Deney grubundaki öğrencilere ünite ile ilgili hazırlanan proje ödevleri dağıtılmış ve çalışmalarını istenen tarihte teslim etmeleri istenmiştir. Proje çalışmaları bitiminde öğrencilerden hazırlamış oldukları projelerle 162 TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos 2008

7 İlköğretim Matematik Öğretiminde Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının... ilgili bir sunum yapmaları istenmiştir. Kontrol grubunda işlenen ünite ile ilgili geleneksel yöntemlere uygun olarak ders işlenmiştir. Veri Toplama Aracı Araştırmada verilerin toplanabilmesi için başarı testi kullanılmıştır. Bu testin geliştirilme süreci şu şekildedir: Araştırma deneysel işleminde kullanılan materyalle ilişkili 4. sınıf matematik dersinde belirlenen ünitede grafikler, dört işlem ve kesirler konusunun hedef ve davranışları dikkate alınarak bunlara uygun olarak 30 tane çoktan seçmeli soru hazırlandı. Bu aşamada ölçme değerlendirme ve konu alanı uzmanlarının görüşlerinden faydalanılarak kapsam geçerliği sağlanmaya çalışıldı. Hazırlanan test, ön test olarak uygulanmadan önce araştırmanın yapıldığı gruba denk 4 sınıfa uygulandı. Uygulama sonuçlarından elde edilen cevaplar ITEMAN programı ile bilgisayarda madde analizine tabi tutuldu. Madde analizleri sonucu madde güçlüğü 0,40 ile 0,60 ve ayrıcılık gücü katsayısı 0,30 un üzerinde olan maddeler olduğu gibi standart başarı testine alındı. Bu şekilde madde güçlüğü orta düzeyde ve ayırıcılık gücü yüksek toplam 25 maddeden oluşan standart bir başarı testi elde edildi. Hazırlanan testin Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı 0,71 bulunmuştur. Bu güvenirlik katsayısı bir uygulama sonunda tutarlı olarak güvenirliği verdiğinden tercih edilmiştir. Verilerin Analizi Bu araştırmada, elde edilen veriler iki aşamada toplanmıştır. Deney ve kontrol gruplarına ön test ve son test uygulanmıştır. Verilerin analizinde istatistiki işlemlerden t testi, aritmetik ortalama ( X ), standart sapma (s) kullanılmıştır. İstatistiki işlemler SPSS 11.0 programında yapılmıştır. Elde edilen verilerin anlamlı olup olmadıkları 0.5 manidarlık düzeyinde test edilmiştir. 4. Bulgular ve Yorum Bu araştırmada, Matematik öğretiminde proje tabanlı öğrenme yaklaşımının uygulandığı deney grubu öğrencileri ile geleneksel öğre- TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos

8 Soner ALADAĞ tim yöntemlerinin uygulandığı kontrol grubu öğrencilerinin denel işlem öncesi ve sonrası başarı düzeyleri arasında anlamlı bir fark var mıdır? sorusuna cevap bulmak amacıyla, deney ve kontrol gruplarına uygulanan öntest sonucu elde edilen puanlar bağımsız t-testi ile analiz edilerek tablo 1 de sunulmuştur. Tablo 1: Deney ve Kontrol Gruplarının Ön Test Başarı Puanlarının Karşılaştırılmasına İlişkin Bağımsız T-Testi Sonuçları GRUP N Deney Kontrol p>.05 x s t p Başarı testi sonucu elde edilen puanların bağımsız t testi ile test edilmesi sonucu ortaya çıkan sonuçlar analiz edildiğinde, her iki grubun öntest puanlarının birbirine yakın bir dağılım gösterdiği, deney grubunun aritmetik ortalamasının x =12.53 ve standart sapmasının s=3.40, kontrol grubunun aritmetik ortalamasının ise x =11.76 ve standart sapmasının s=3.83 olduğu görülmektedir. Puanlar arasında anlamlı bir fark olup olmadığı.05 anlamlılık düzeyinde t testi ile test edildiğinde t=.822 ve p>.05 (.415) olarak bulunmuştur. Bu sonuca bağlı olarak grupların öntest puanları arasında anlamlı farkın olmadığı ve elde edilen bu verilere göre deney grubunun öntest puan ortalamalarının x =12.53 ve orta düzeyde, kontrol grubunun öntest puan ortalamalarının x =11.76 yine orta düzeyde olduğu görülmektedir. Araştırma öncesinde her iki grubun yaklaşık olarak denk olduğu görülmektedir. Öntest- sontest kontrol gruplu desende grupların başlangıçtaki farklılıklarını en aza indirmek önemlidir. Çünkü bağımlı değişkene ait deney ve kontrol grupların puanlarının deney sonrasındaki farklılıkları, deney öncesinden kaynaklanıyor olabilir (Büyüköztürk, 2001:24). Bu çalışmada, öntest sonuçlarına göre deney öncesi, deney ve kontrol gruplarının yaklaşık olarak aynı başarı düzeyine sahip olması grupların birbirine benzerliğinin göstergesidir. Araştırmada, denel işlem sonunda deney ve kontrol gruplarına uygulanan sontest sonucu elde edilen başarı puanları bağımsız t-testi ile analiz edilerek sonuçlar tablo 2 de sunulmuştur. 164 TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos 2008

9 İlköğretim Matematik Öğretiminde Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının... Tablo 2: Deney ve Kontrol Grubunun Son Test Başarı Puanlarının Karşılaştırılmasına İlişkin Bağımsız T-Testi Sonuçları GRUP N Deney Kontrol * p<.05 ** p<.01 x s t p ** Başarı testi sonucu elde edilen puanların bağımsız t testi ile test edilmesi sonucu ortaya çıkan sonuçlar analiz edildiğinde, her iki grubun sontest puanlarının birbirine göre farklı bir dağılım gösterdiği, deney grubunun aritmetik ortalamasının x =16.40 ve standart sapmasının s=2.24, kontrol grubunun aritmetik ortalamasının ise x =12.55 ve standart sapmasının s=3.77 olduğu görülmektedir. Puanlar arasında anlamlı bir fark olup olmadığı.05 anlamlılık düzeyinde t testi ile test edildiğinde t=4.791 ve p<.01 (.000) olarak bulunmuş ve dolayısıyla deney grubu ve kontrol grubunun sontest başarı puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farkın olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Bu sonuçlara dayanarak deney grubu öğrencileri kontrol grubu öğrencilerine göre sontest puanlarına göre daha yüksek başarı elde etmiştir. Elde edilen bu sonuç, proje tabanlı öğrenme yaklaşımı ile planlanan ve uygulanan matematik derslerinin daha etkili olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar, Meyer (1999), Coşkun (2004), Özdener ve Özçoban (2004) ın çalışmalarını destekler niteliktedir. Meyer in (1999), Proje Tabanlı Öğrenmenin Matematik Sınıflarında Öğrenci Motivasyonu ve Stratejilerine Etkisi isimli çalışmasında ki elde edilen sonuçlar, bu araştırma sonucu elde edilen bulguları destekleyici yönde olup, proje tabanlı matematik eğitiminin öğrencilerin başarı düzeylerini olumlu olarak etkilediği görülmektedir. Özdener ve Özçoban ın (2004), Educational Science da yayınlanan Proje Tabanlı Öğrenme Modelinin Bilgisayar Dersi ve Çoklu Zeka Teorisindeki Etkililiği isimli çalışmasında ise, proje tabanlı öğrenme modelinin öğrenci başarısı üzerinde pozitif yönde etkili olduğu ve öğrencilerin bireysel ilgi ve yeteneklerine uygun öğretim metodu belirlemenin çok önemli olduğunu göstermiştir. Coşkun (2004) ise yaptığı çalışmada, proje tabanlı öğrenme modelinin, geleneksel öğretim yöntemlerine göre öğrencilerin iklim ünitesine ait başarılarını artırmada daha etkili olduğunu söylemektedir. Öğrencilerin TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos

10 Soner ALADAĞ başarılarında gözlenen bu farklılıkların öğrenci merkezli bir model olan proje tabanlı öğrenme modelinden kaynaklandığını ifade etmektedir. Yukarıda ki çalışmalardan elde edilen sonuçlar, bu araştırma sonucu destekler nitelikte olup, proje tabanlı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin başarılarını artırmada etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Bu sonuçlar, Meyer (1999) in çalışmasını destekler niteliktedir. Meyer in (1999), Proje Tabanlı Öğrenmenin Matematik Sınıflarında Öğrenci Motivasyonu ve Stratejilerine Etkisi isimli çalışmasında ki elde edilen sonuçlar, bu araştırma sonucu elde edilen bulguları destekleyici yönde olup, proje tabanlı matematik eğitiminin öğrencilerin başarı düzeylerini olumlu olarak etkilediği görülmektedir. Araştırma kapsamında deney grubuna uygulanan proje tabanlı öğrenme süreci sonucu elde edilen kazanımları ortaya koymak amacıyla uygulanan test sonucu elde edilen başarı dereceleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığı t testi ile test edilerek sonuçlar tablo 3 de sunulmuştur. Tablo 3: Deney Grubunun Ön Test ve Son Test Başarı Puanlarının Karşılaştırılmasına İlişkin T-Testi Sonuçları Ön test Başarı Puanı Son test Başarı Puanı * p<0.05 ** p<0.01 n x s t p ** Tablo 3 de sunulan proje tabanlı öğrenme yaklaşımının uygulandığı deney grubu öğrencilerinin öntest ve sontest başarı puanlarının ilişkili örneklem grupları için uygulanan t testi ile test edilmesi sonucu elde edilen bulgular analiz edildiğinde; deney grubu öğrencilerinin öntest başarı puan ortalamalarının x =12.53 ve standart sapmalarının s=3.40, sontest başarı puan ortalamalarının x =16.40 ve standart sapmalarının s=2.24 olduğu görülmektedir. Elde edilen bu ortalamalar arasında anlamlı bir fark olup olmadığı t testi ile test edildiğinde ise t =4.93 ve p<.01 (.000) olarak bulunmuş ve dolayısıyla deney grubunun öntest ve sontest başarı puanları arasında sontest başarı puanları lehine anlamlı bir farkın olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. 166 TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos 2008

11 İlköğretim Matematik Öğretiminde Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının... Araştırma kapsamında kontrol grubuna uygulanan geleneksel öğrenme süreci sonucu elde edilen kazanımları ortaya koymak amacıyla uygulanan test sonucu elde edilen başarı dereceleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığı t testi ile test edilerek sonuçlar tablo 4 de sunulmuştur. Tablo 4: Kontrol Grubunun Ön Test ve Son Testine Başarı Puanlarının Karşılaştırılmasına İlişkin T-Testi Sonuçları N Ön test Başarı Son test Başarı p>.05 x s t p Tablo 4 de sunulan geleneksel öğrenme yaklaşımının uygulandığı kontrol grubu öğrencilerinin öntest ve sontest başarı puanlarının ilişkili örneklem grupları için uygulanan t testi ile test edilmesi sonucu elde edilen bulgular analiz edildiğinde; kontrol grubu öğrencilerinin öntest başarı puan ortalamalarının x =11.76 ve standart sapmalarının s=3.83 sontest başarı puan ortalamalarının x =12.55 ve standart sapmalarının s=3.77 olduğu görülmektedir. Elde edilen bu ortalamalar arasında anlamlı bir fark olup olmadığı t testi ile test edildiğinde ise t =.640 ve p>.05 (.528) olarak bulunmuş ve dolayısıyla kontrol grubunun öntest ve sontest başarı puanları arasında anlamlı bir farkın olmadığı sonucu ortaya çıkmıştır. 6. Sonuç ve Öneriler İlköğretim matematik öğretiminde proje tabanlı öğrenme yaklaşımının, 4.sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına etkisinin araştırıldığı bu araştırmada aşağıdaki sonuçlara ulaşmak mümkün görünmektedir. Matematik öğretiminde proje tabanlı öğrenme yaklaşımının uygulandığı deney grubu öğrencileri ile geleneksel öğretim yöntemlerinin uygulandığı kontrol grubu öğrencilerinin denel işlem öncesi ve sonrası başarı düzeyleri arasında anlamlı bir farkın olup olmadığını ilişkin olarak belirtilen bu araştırmada, elde edilen bulgulara göre işlem öncesi uygulamada, deney ve kontrol gruplarının öntest puanlarının birbirine yakın bir dağılım gösterdiği, puanlar arasında anlamlı bir fark olup ol- TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos

12 Soner ALADAĞ madığı.05 anlamlılık düzeyinde t=.822 ve p>.05 (.415) olduğu; denel işlem öncesinde deney ve kontrol gruplarının başarıları arasında anlamlı bir farkın olmadığı görülmektedir. Bu durum deneysel işlem için gerekli olan aşamaları yerine getirmede ve deneysel olarak seçilen gruplarda işlem öncesinde bir farkın olmayışı iki denk grubu ele alındığının bir göstergesi sayılabilir. Denel işlem sonrasında, her iki grubun sontest puanlarının birbirine göre farklı bir dağılım gösterdiği,.05 anlamlılık düzeyinde t=4.791 ve p<.01 (.000) olarak bulunmuş ve dolayısıyla deney grubu ve kontrol grubunun sontest başarı puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farkın olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. İşlem sonrasında ise anlamlı bir farkın deney grubu lehine çıkması araştırmacının uyguladığı yöntemin, uygulanmayan gruba göre etkililiğini ortaya koymaktadır. Bu sonuçlara dayanarak deney grubu öğrencileri kontrol grubu öğrencilerine göre sontest puanlarına göre daha yüksek başarı elde etmiştir. Elde edilen bu sonuç, proje tabanlı öğrenme yaklaşımı ile planlanan ve uygulanan matematik derslerinin, geleneksel öğretim yöntemi ile işlenen matematik derslerine göre daha etkili olduğunu göstermektedir. Öneriler Araştırma sonucu elde edilen bulgulara dayalı olarak aşağıdaki öneriler getirilmiştir: 1. Proje tabanlı öğrenmenin öğrencilerin matematik başarısını arttırdığından proje tabanlı öğrenme yöntemine ilköğretim müfredatında daha fazla yer verilmesi ve içeriğin bu yönde yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. 2. Bu araştırmada matematik dersinin grafikler, dört işlem ve kesirler konusu üzerinde proje tabanlı öğrenme yönteminin etkiliği incelenmiş, bu araştırmadan sonra yapılacak diğer çalışmalarda da matematiğin diğer konuları ele alınarak araştırma yapılması konunun tam olarak etkisini ortaya koyacağından önerilmektedir. Proje tabanlı öğrenme yönteminin ilköğretim birinci kademesinde ki bazı derslerde ve tüm sınıflar düzeyinde öğrenci başarısına olan etkisine bakılması önerilmektedir. 3. Proje tabanlı öğrenme yaklaşımını araştırmanın da ortaya koyduğu üzere öğrenilen bilgilerin kullanımını sağladığı ve bilginin öğrenci için daha anlamlı bir hale geldiği bir yapı oluşturmaktadır. Bu 168 TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos 2008

13 İlköğretim Matematik Öğretiminde Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının... yaklaşımın uygulanması öğrenilen bilgilerin kullanılması ve bilginin öğrenci için anlamlı hale getirilmesini sağlayabileceğinden ötürü bu alanda yapılan çalışmaların sayısı artırılarak eğitim sistemimizde uygulanabilirliği yönünde bulgular toplanmalıdır. 4. Sınıflarda uygulayıcı konumunda olan öğretmenlerinin matematik dersinde bu konuda yeni yaklaşımlardan haberdar edilerek iş başındakilere hizmet içi eğitim yoluyla, bunun yanında henüz mezun olmamış öğretmen adayı olarak yetiştirilen Sınıf Öğretmenliği Bölümü öğrencilerine müfredatta yapılacak etkin değişikliklerle öğretilmesi önerilmektedir. KAYNAKLAR Balkı, A. (2003). Proje Temelli Öğrenme Yönteminin Özel Konya Esentepe İlköğretim Okulu Tarafından Uygulanmasına Yönelik Değerlendirme. Konya: Selçuk Ün. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Büyüköztürk, Ş.(2001). Deneysel Desenler. Ankara: PegemA Yay. Coşkun, M. (2004). Coğrafya Eğitiminde Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı. Ankara: Gazi.Ün. Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi. Curtıs, D. (2002). The Power of Projects. Educational Leadership, 60(1), Demirel, Ö. (2003). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: PegemA Yayıncılık. Demirhan, C. (2002). Program Geliştirmede Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı. Ankara: H. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, EARGED (2003). Üçüncü Uluslar arası Matematik ve Fen Çalışması (TIMSS 1999) Ulusal Rapor. Ankara: M.E.B. Yayınları. Erdem, M. ve Akkoyunlu, B. (2002). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Kapsamında Beşinci Sınıf Öğrencileriyle Yürütülen Ekiple Proje Tabanlı Öğrenme Üzerine Bir Çalışma. Fogarty, R. (1997). Problem Based Learning & Other Curriculum Models for the Multiple Inteligences Classroom. Skylight Profesiona Development. USA. TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos

14 Soner ALADAĞ Köroğlu, H., ve Yeşildere, S. (2004). Proje Tabanlı Matematik Öğretimi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, Sayı:82, s Küçükahmet, L. (2000). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Meyer, D. K. (1997).Challenge in a Mathematics Classroom: Student s Motivation and Strategies in Project Based Learning. The Elemantary School Journal, Vol 97. Newell, R. J. (2003). Passion For Learning How Project Based Learning Meets The Needs of 21. st. Century Students, A Scarecrow Education Book, Innovations In Education Series, No:3, USA. Olkun, S. ve Aydoğdu, T. (2003). Üçüncü Uluslar Arası Matematik ve Fen Araştırması (TIMSS) Nedir? Neyi Sorgular? Örnek Geometri Soruları ve Etkinlikler. Özdener, N. ve Özçoban, T. (2004). A Project Based Learning Model s Effectiveness on Computer Courses and Multiple Intelligence Theory. Educational Science: Theory&Practice; May 2004, Vol. 4, Issue 1, p 176, 5p. Şahinel, M. (2003). Etkin Öğrenme. Ankara: PegemA Yayıncılık Terry, T. (1997). The Power of Project Based Learning TSA / Yıl: 12, S: 2, Ağustos 2008