Türkiye Kalkınma Bankası Yayını İÇİNDEKİLER. NİSAN HAZİRAN 2013 Sayı : 68 TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. MAKALE BANKAMIZCA İŞTİRAK EDİLEN TOPLANTILAR

Transkript

1 Türkiye Kalkınma Bankası Yayını NİSAN HAZİRAN 2013 Sayı : 68 TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. Adına Sahibi Metin PEHLİVAN Genel Müdür Vekili Yazı İşleri Sorumlusu Salih DEMİREL Kurumsal İletişim ve Eğitim Daire Başkanı Yayına Hazırlık Mehmet Ali TOPRAKOĞLU Düzeltmen Özlem MUMCU Yazışma Adresi dergi@kalkinma.com.tr Dergide yayınlanan bütün yazılar kaynak gösterilerek iktibas edilebilir. Bu dergi ücretsizdir. Dergimizde yayınlanan yazılardaki bilgi ve görüşlerin sorumluluğu yazarlara aittir. e-dergi OLARAK YAYINLANMAKTADIR. İÇİNDEKİLER MAKALE PROJEDE EKONOMİK DEĞERLENDİRME SÜRECİ: KALKINMA BANKACILIĞI PERSPEKTİFİNDEN BİR DEĞERLENDİRME. 2 KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNİN UYGULAMASI. 12 İŞ HAYATINA OKULDA MERHABA. 24 BANKAMIZCA İŞTİRAK EDİLEN TOPLANTILAR KALKINMA - 11 /13 NİSAN 2013 TARİHLERİNDE DÜZENLENEN 6. ULUSLARARASI GÜNEŞ ENERJİSİ VE TEKNOLOJİLERİ FUARINDA. 26 KALKINMA NİSAN 2013 TARİHLERİNDE DÜZENLENEN ICCI ULUSLARARASI ENERJİ, ÇEVRE FUARI VE KONFERANSI NDA. 27 TÜRKİYE KALKINMA BANKASI, TİKA VE ETİYOPYA KALKINMA BANKASI ARASINDA TEKNİK İŞBİRLİĞİ MUTABAKAT ZAPTI 18 NİSAN 2013 TARİHİNDE İMZALANDI. 29 BASINDA KALKINMA - TÜRKİYE'DEN, ETİYOPYA'NIN KALKINMA ÇABALARINA DESTEK - ETİYOPYA VE TÜRKİYE KALKINMA BANKALARI İLE TİKA ARASINDA TEKNİK İŞBİRLİĞİ MUTABAKATI İMZALANDI. 32 TÜRKİYE KALKINMA BANKASI GENEL MÜDÜR VEKİLİ METİN PEHLİVAN TRT ÖZEL GÜNDEM EKONOMİ PROGRAMINA 26 NİSAN 2013 TARİHİNDE KONUK OLDU. 33 KALKINMA BANKASI, AYB DEN KREDİ ALACAK. 33 KALKINMA BANKASI'NDAN KREDİ ANLAŞMASI. TÜRKİYE KALKINMA BANKASI, AVRUPA YATIRIM BANKASI (EIB) İLE UZUN VADELİ KREDİ SÖZLEŞMESİ İMZALADI. 33 TÜRKİYE KALKINMA BANKASININ 30. OLAĞAN GENEL KURULU. 34 KURUMSAL İLETİŞİM VE EĞİTİM DAİRE BAŞKANLIĞI FAALİYETLERİ 2013 YILI KURUM İÇİ VE KURUM DIŞI EĞİTİM FAALİYETLERİ. 35 (TEKNİK İŞBİRLİĞİ VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ) 2013 MÜFETTİŞ YARDIMCILARI EĞİTİM PROGRAMININ KAPANIŞI VE GENEL MÜDÜRÜN YEMEĞİ. 36 SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇLERİN İYİLEŞTİRİLMESİ EĞİTİMİ. 37 KURUM İÇİ İLETİŞİM EĞİTİMİ. 38 MALİ ANALİZ SEMİNERİ. 39 BANKAMIZ KREŞ VE ANAOKULU ÇOCUKLARI TEMA VAKFI TARAFINDAN EROZYON VE ÇEVRE BİLİNCİ KONULARINDA BİLGİLENDİRİLDİ. 40 SANAT GALARİMİZDE AÇILAN RESİM SERGİLERİNDE, SANATCILAR TARAFINDAN BANKAMIZA ARMAĞAN EDİLEN RESİMLER. (2013 NİSAN- HAZİRAN DÖNEMİ) 41 TÜRKİYE KALKINMA BANKASI ÇALIŞANLARI-TSM 28 YAŞINDA. 42 1

2 Projede Ekonomik Değerlendirme Süreci: Kalkınma Bankacılığı Perspektifinden Bir Değerlendirme 1 Dr.Aykut Ekinci-Ekonomist Risk İzleme Müdürlüğü aykut.ekinci@kalkinma.com.tr ÖZET Yatırım kararı alınırken, projeye ilişkin yapılacak ekonomik değerlendirmenin fayda-maliyet analizini en doğru biçimde yansıtması kritik öneme sahiptir. Bu çalışmada, yatırım projeleri üzerine uzmanlaşmış bankalar olan kalkınma bankacılığının yatırımları değerlendirme süreçinden yola çıkılarak, başta ekonomik değerlendirme olmak üzere proje değerlendirmede dikkat edilmesi gereken hususlar üzerinde durulmuştur. Yatırım kararı verilirken proje değerlendirmede; iktisadi dalgalanmaların varlığının farkında olmak, ürün ve sektör analizini detaylı bir şekilde yapmak, maliyetleri dikkate almak, profesyonel/eğitimli kadronun ekonomik kazancını olduğundan küçük görmemek, finansal yönetimde riskleri değerlendirmeye katmak ve beklentilerle gerçekleşme arasındaki farkların nedenlerini araştırmak daha sağlıklı yatırım kararlarının verilmesinde faydalı olabilecektir. Anahtar Sözcükler: Proje değerlendirme, ekonomik konjonktür, finansal risk, KOBİ. 1. GİRİŞ Yatırım kararı, bir girişimcinin vermesi gereken en önemli ve zor kararların başında gelmektedir. Yatırım kararını bu kadar önemli ve zor hale getiren, bu kararın firmanın geleceğinde oynadığı hayati roldür. Yatırım kararı, uygun zamanlama, süreç, çeşitli riskler, yatırım ölçeği, ürün ve sektör analizi gibi birçok değişkenin bir arada değerlendirildiği bir optimal karar verme sürecidir. Kalkınma bankaları, yatırım konusunda uzmanlaşmış bankacılık hizmeti sunmaktadır. Yatırım kredisi üzerinde uzmanlaşmış kalkınma bankaları; genellikle uzun dönemli kredilendirme faaliyeti içerisinde bulunmaktadırlar. Bu yönüyle, kalkınma bankacılığında yatırımın uygunluğunun tespit edilmesini sağlayan proje değerlendirme süreçi en önemli konu olmaktadır. Çalışma kalkınma bankacılığın proje değerlendirme sürecine yaklaşımından yola çıkarak; yatırım kararı alınırken dikkat edilmesi gereken noktalar üzerinde durmaktadır. Bu amaçla çalışmanın ilk bölümünde kalkınma bankacılığı tanıtılmış, ikinci bölümde proje değerlendirme süreçi hakkında genel bir bilgi verilmiş ve üçüncü bölümde ekonomik değerlendirme sürecindeki önemli hususlar üzerinde durulmuştur. Son bölümde çalışmadan elde edilen sonuçlar sunulmuştur. 1 Çalışmada belirtilen görüşler, Türkiye Kalkınma Bankası nın görüşlerini yansıtmaz Mayıs 2013 tarihlerinde V. Ulusal Yerel Ekonomiler Kongresi'nde sunulan çalışmanın gözden geçirilmiş halidir. Yazar, değerli öneri ve eleştirileri ile çalışmaya değer katan Türkiye Kalkınma Bankası Kredi Değerlendirme II Daire Başkanlığı Kıdemli Ekonomisti Yasemin KABA, Kredi Değerlendirme I Daire Başkanlığı Kıdemli Ekonomisti Başak GÜNAY ve Kredi Değerlendirme I Daire Başkanlığı Ekonomisti Zatiye TAŞ KOÇAK ile Risk İzleme Müdürü Özkan Erdal'a teşekkür eder. Bununla birlikte çalışmayla ilgili tüm sorumluluk yazara aittir. 2

3 2. KALKINMA BANKACILIĞI Kalkınma bankacılığı, literatürde çeşitli şekillerde tanımlanmıştır: Diamond (1957), ulusal kalkınma bankalarını özel sektördeki girişimcileri destekleyen ve finanse eden bankalar olarak; Boskey (1959) daha spesifik bir tanımlama ile, ağırlıklı olarak orta ve uzun dönemli sanayi projelerini finanse eden kuruluşlar olarak tanımlamaktadır. Brucks (1998) kalkınma bankalarını, kalkınmayı finanse eden kuruluşlar olarak; Yeyati, Micco ve Panizza (2004), pozitif dışsallıklar yaratan ve bu nedenle özel kreditörler tarafından yetersiz finanse edilen projelere uzun dönemli finansman öneren kurumlar olarak tanımlamaktadır. Bütün bu tanımlardan hareketle, kalkınma bankacılığını; karlılığın yanısıra sosyal ve çevresel dışsallıkları da dikkate alarak ağırlıklı olarak orta ve uzun dönemli yatırım projelerini finanse eden, kurumlar olarak tanımlamak mümkündür yıl sonu itibariyle Türkiye bankacılık sektörüne fonksiyonlarına göre ayrım yapılarak aktif büyüklüklerinin yüzde dağılımına bakıldığında, sektörün %91 ini mevduat bankacılığının, %5 ini katılım bankacılığının ve %4 ünü kalkınma ve yatırım bankacılığının oluşturduğu görülmektedir (Bkz. Şekil 1). Şekil 1: Bankacılık Sektörü Yapısının Aktif Dağılımı (Fonksiyonel Ayrım, 2012) Kaynak: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Kalkınma bankaları, beş A olarak özetlenen bir faaliyet çercevesinde hareket etmektedirler (United Nations, 2005, 9-10): (i) Finansman arayışında olan projelerin, iktisadî ve sosyal kalkınma üzerindeki etkilerini değerlendirmek (Appraising). (ii) Yatırımcılara, uzun dönemli krediler vasıtasıyla uzun süreli eşlik etmek (Accompanying). (iii) Finansman operasyonlarında katalizör rolü oynamak suretiyle yatırımcıları çekmek (Attracting). (iv) Büyüme için önemli olan sektörlere teknik destek aracılığıyla yardım etmek (Assisting). (v) İktisadi dalgalanmanın daralma dönemlerinde bile kredi önererek ve bölgesel finans kuruluşlarıyla birlikte çaba sarfederek finansal krizlerin negatif etkilerini azaltma (Alleviating). 3

4 Tablo 1: Kalkınma Bankacılığında Beş A Eylem Hedef Mekanizma Hedef Değerlendirmek Projeler Ulusal kalkınma bankalarının kendine Kalkınma hedeflerinin ve sürdürülebilir (Appraising) kredilendirme poli- mahsus bir karakteristiği; projelerin finansmana uygunluklarını değerlendirirken, tikalarının uzlaştırılması. sadece finansal getirilerini değil, aynı zamanda projelerin ekonomik ve sosyal kalkınma üzerindeki etkilerini de hesaba katmasıdır. Eşlik etmek (Accompanyin) Çekmek (Attracting) Yardım etmek (Assisting) Azaltmak (Alleviating) Yatırımclar Sermaye Verimli sektörler Finansal krizler yıla kadar varabilen vadelerde uzun vadeli finansman sağlama, kalkınma bankalarının altyapı yatırımları gibi uzun vadeli yatırımları finanse edebilmesini sağlayan önemli bir noktadır. UKB ler, bir katalizör gibi hareket ederek yabancı yatırımcıların, garantör ve karsı-garantörlerin, bölgesel ve çok taraflı finansman kurumlarının ülkeye çekilmesine yardımcı olabilmektedir. Teknik yardım, verimli sektörlerin desteklenmesi ve ihracata dayalı sanayilerin teşviki bakımından UKB l erin gittikçe önemi artan bir faaliyet alanını oluşturmaktadır. UKB ler kriz dönemlerinde bile kendi kaynaklarını ve bölgesel kalkınma bankalarını kullanarak iktisadi çevrimle ilişkisiz olarak kredi önerebilmektedir. Sürdürülebilir bir temelde elverişli ve uzun vadeli ürünler sunulması Büyük ölçekli finansman operasyonları için katalizör rolünün geliştirilmesi Uzmanlığın biraraya getirilmesi ve sunumu İşbirliginin geliştirilmesi ve ulusal kalkınma bankalarının konjonktüre-ters kullanılma potansiyelinin anlaşılması. Tablo 1 de görüleceği üzere tüm diğer eylemlerin oluşmasını sağlayan ilk eylem, projelerin değerlendirilmesidir. Kalkınma bankaları, projelerin finansmana uygunluklarını değerlendirirken, sadece finansal getirilerini değil, aynı zamanda projelerin ekonomik ve sosyal kalkınma üzerindeki etkilerini de hesaba katmaktadırlar. Bu nedenle, kalkınma bankacılığında proje değerlendirme başarılı bir faaliyetler sürecinin ilk ve en önemli parçası olarak görülmektedir. Bir sonraki bölüm, kalkınma bankacılığındaki proje değerlendirme süreci hakkında genel bir bilgi vermeyi amaçlamaktadır. 3. PROJE DEĞERLENDİRME SÜRECİ Proje değerlendirme süreci, teknik, ekonomik ve mali olmak üzere birbirini tamamlayan üç bölümden oluşmaktadır. Nihai inceleme ve değerlendirme çalışmaları, şirket ve tesis mahalline gidilerek yerinde incelemelerde bulunan, gerekli bilgi ve belgeleri temin eden teknik, ekonomik ve mali uzmanlardan oluşan ekip tarafından başlıca üç bölümde ve genel olarak aşağıdaki kriterlere göre yapılır: Teknik Değerlendirme: Projenin teknik değerlendirmesinde temel amaç, yatırım projesinin konu, ürünler, teknoloji, altyapı olanakları açısından incelenmesi, yapılacak yatırımın fiziki boyutunun ve yatırım sonucunda ulaşılacak kapasitenin belirlenmesi ve bu belirlemelerden yararlanarak sabit ve işletme sermayesi yatırım tutarları ile işletme döneminde projenin yaratacağı fonların hesaplanmasıdır. 2 Bu bölüm ağırlıklı olarak Kalkınma (2013) den alınmıştır. 4

5 Projenin Toplam Yatırım Tutarının Hesaplanması: Toplam yatırım tutarı; projenin sabit yatırım tutarı ile işletme sermayesinden oluşur. Projenin sabit yatırım tutarı, arsa, etüt ve proje, teknik yardım ve lisans, inşaat, makine ve teçhizat, navlun, sigorta, ithalat ve gümrükleme giderleri, montaj giderleri, taşıt ve demirbaşlar, işletmeye alma giderleri ve genel giderler kalemlerinden oluşan gerçek fiziki maliyete, fiyat artışları, kur farkları, beklenmeyen giderler ve yatırım dönemi finansman giderlerinin eklenmesiyle belirlenir. Ekonomik Değerlendirme: Projenin ekonomik açıdan değerlendirilmesinde temel amaç, mevcut ve potansiyel talep ve arz koşullarını, proje konusu halen üretilen ve/veya üretilecek olan ürün (lerin) özelliklerini, projenin katma değer, istihdam ve döviz yaratma gücünü analiz etmektir. Bu çalışmalarda talep ve arz ölçekleri, talep ve arzı etkileyen faktörler, piyasanın yapısı ve özellikleri, rekabet olanakları, yatırımın bölge ve ülke kapasitesine katkısı araştırılır ve proje konusu halen üretilmekte veya üretilecek olan ürün (lerin) pazar olanakları ve talebin büyüklüğü belirlenir. Mali Değerlendirme: Teknik ve ekonomik değerlendirme raporlarının entegre edildiği mali değerlendirmede temel amaç; kredi talep eden şirketin geçmiş yıllardaki faaliyetlerinin, mali ve hukuki yapısının incelenmesi yoluyla şirketin mevcut durumunun belirlenmesi, projenin gerçekleştirilmesi ve tesisin işletmeye geçebilmesi için gerekli finansman ihtiyacının tespiti, bu ihtiyacın uygun finansman kaynaklarıyla karşılanmasına yönelik fon ihtiyaç ve kaynak tablosunun düzenlenmesi sonucunda, projenin gerçekleştirile bilirliğini ve proje gelirlerinin, kredi anapara taksit ve faiz geri ödemeleri ile yatırımcıya gelir yaratma gücüne sahip olup olmadığını belirlemektir. 4. EKONOMİK DEĞERLENDİRME SÜRECİNDEKİ ÖNEMLİ HUSUSLAR 4.1. İktisadi Dalgalanmaların Farkında Olmak Yatırımların karar anı genellikle; karların arttığı, risklerin azaldığı dolayısıyla daha uzun dönemli planların yapılabildiği ekonomilerin genişleme dönemleri olmaktadır. Şekil 2, Türkiye de 1995 sonrası açılan şirket kapanan şirket sayısını, koyu alanlar Türkiye deki iktisadi kriz dönemlerini 3 göstermektedir. Ekonomik genişleme dönemleri, karların arttığı ve finansman imkanlarının iyileştiği dönemler olma özelliğine sahiptir. Bu durum, yeni yatırımın beklenen geri ödeme süresini kısaltmakta ve yatırımcıları daha fazla risk almaya yöneltmektedir. Şekil 2: Türkiye de Açılan Kapanan Şirket Sayısı ve İktisadi Krizler 14,000 12,000 10,000 8,000 6,000 4,000 2, Reel GSYH da çeyreklik dönemler itibariyle birbirini takip eden negatif yıllık büyümelerin yaşandığı dönemler. 5

6 Burada yatırımların geri çevrilmezliği önemli bir husus olarak ortaya çıkmaktadır. Bernanke (1983) ve Pindyck (1990), yatırımların geri çevrilemezliğininin önemine dikkat çekmişlerdir. Bernanke (1983:85) iki temel varsayımla bu durumu açıklamaktadır: Birincisi, yatırım projeleri iktisaden geri alınamaz, yapılmamış hale getirilemez; ancak belki yüksek maliyetlere katlanarak farklı bir proje tipine dönüştürülebilir. İkincisi, yeni enformasyonun uzun dönemli projelerin getirilerinin değerlendirilmesi ile olan ilişkisi zaman almaktadır. Bu nedenle potansiyel yatırımcı, bekleyerek doğru karar verme şansını artırabilir. Bu varsayımlar altında, optimize eden yatırımcı sadece hangi projeyi üstleneceğini değil, zamanın hangi noktasında bu anlaşmayı yapmanın en iyi olduğuna da karar vermelidir. Bu karar yukarda belirtildiği ve Şekil 2 de gösterildiği gibi genelde genişleme dönemlerinde verilmektedir. Türkiye deki girişimciler, 1990 lı yıllarda yaşanan krizlerin etkisiyle ciddi bir kriz tecrübesine sahip olmakla birlikte, yine de iktisadi dalgalanmaların varlığına dikkat etmek konusunda genelde yeterli hassasiyeti gösterememektedirler. Buradaki tehlikeli nokta, girişimcinin yatırım kararını alırken proje getiri ve maliyetlerini oluşturacak olan değişkenlerin fiyat bilgilerini statik olarak almasıdır. Girişimciler, tek bir t zamanlı getiri maliyet hesabı üzerinden karlılık analizi yaparlarken, zamanın getirebileceği değişimleri hesaba katmamaktadırlar. Varsayımlar, genişleme döneminin olumlu konjonktüründe alındığından ötürü, negatif ekonomik şokun etkisi oldukça yıkıcı olabilmektedir. Tablo 2: Tersanelerin Kurulu Kapasitesindeki Gelişim (Milyon DWT) /5 0,55 1,40 1,81 1,98 3,05 3,78 Tablo 3: Tersanelerdeki Sipariş Durumu Kaynak: Denizcilik Müsteşarlığı, Haziran Aralık Aralık Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Adet Tablo 4: Tersanelerdeki İstihdam Durumu Kaynak: Denizcilik Müsteşarlığı, Haziran / Kaynak: Denizcilik Müsteşarlığı, Haziran Gemi inşa sanayi, küresel krizle birlikte hızla düşen dış ticaret hacminden oldukça kötü etkilenmiş bir sektördür. Kriz öncesi, hızla artan ticaret hacmi ve karların etkisiyle tüm dünyada olduğu gibi Türkiye de de güçlü bir ilerleme kaydeden sektör; krizin olumsuz etkisiyle iptal edilen ve teslim edilemeyen siparişlerin etkisiyle gerilemiştir. Nitekim, yatırımların geri çevrilemezligi prensibi gereği, kurulu kapasitedeki artış devam ederken (Bkz. Tablo 2); sipariş sayısı (Bkz. Tablo 3) ve istihdam sayısı (Bkz. Tablo 4) azalmıştır. 6

7 Daha yıkıcı bir süreç, ABD konut sektörü için de geçerlidir. Devamlı yükselen ev fiyatları, türev araçlarla da desteklenince, ortaya yatırım riski düşünülmeyen bir genişleme balonu çıkmıştır. Düşük maliyete karşın, yüksek kar imkanı fizibilite çalışmalarına ihtiyaç bırakmamış veya raporlanan riskler gözardı edilmiştir; sonrasında gelen kriz gerek reel sektör gerekse de finans kesimi için tam bir yıkıcı etki oluşturmuştur. İktisadi koşullardaki değişime karşı hazırlıklı olan firmalar ise, rakiplerinin zayıfladığı veya piyasadan çekildiği bu tarz dönemlerde rahatlıkla pazar paylarını artırabilir, maliyetlerin düştüğü bu dönemlerde genişleme ve modernizasyon yatırımlarına gidebilirler. Böylece uzun dönemde daha istikrarlı bir süreç içerisinde büyümelerini sağlayabilirler Ürün ve Sektör Analizinin Önemi Ürün ve sektörle ilgili yurtiçi ve yurtdışı piyasalardaki olası değişimlerin arz ve talebe etkisi yatırım kararı alınırken üzerinde durulması gereken konuların en başında gelmektedir. Diğer taraftan benzer bir analizin ikame ürün ve sektörler için de yapılması gerektiği atlanmamalıdır. Yatırım yapılması planlanan ürün ve içinde bulunulacak sektörün; yatırım bölgesi, ülke geneli ve nihayetinde uluslararası piyasalardaki seyri hakkındaki bilgi kritik öneme sahiptir. Ayrıca, ürünün geçmiş fiyat seyrinin takibi, fiyat dalgalanmalarının nedenlerinin açıklanması, ihracat ve ithalat fiyat ve miktar bilgisine sahip olunması da oldukça önemlidir. Bütün bunlar yapılırken, ikame ürünlerin fiyat ve arz-talep seyrinin izlenerek; ürün ve sektör üzerindeki olası etkilerine dikkat edilmesi de gerekmektedir. Türkiye de 2003 yılının sonlarında Ulaştırma Bakanlığının aldığı bir karar ile iç hat havayolu taşımacılığında yaşanan serbestleşmenin, başta karayolu taşımacılığı olmak üzere ikame ve tamamlayıcı tüm sektörleri etkilemiştir. Özel havayolu işletmelerinin de iç hat havayolu taşımacılığı pazarına girmesiyle birlikte yolcu trafiğindeki büyüme oldukça artmıştır. Sektörün rekabete açılmasıyla yaşanan hizmet ve fiyat rekabeti 2004 yılında taşınan yolcu sayısının bir önceki yıla göre % 31 artmasını sağlamıştır (Bkz. Şekil 4) yılında dünyada havayolu taşımacılığı ile taşınan yolcu sayısında %10 luk bir artış olduğu düşünüldüğünde; 4 sektörün dünya genelinin üstünde büyüdüğü de açıkca görülebilir küresel krizi, sektörde bir yavaşlamaya neden olsa da, yolcu sayısındaki artış devam etmiştir. Şekil 3: Türkiye de Havayolu ile Taşınan Yolcu Sayısı Kaynak: TÜİK 4 DPT, 9. Kalkınma Planı Havayolu Ulaşımı Özel İhtisas Komisyonu Raporu, s.57. 7

8 2003 yılında toplam yolcu sayısı yaklaşık 34,5 milyon iken 2011 sonunda 117,6 milyona ulaşmıştır (Bkz. Şekil 3) yılında toplam yolcuların %26 sı iç hat yolcusu iken; 2011 yılında bu oran % 50 ye kadar yükselmiştir. Havayolu ile taşınan yolcu sayısındaki artış, karayolu taşımacılığının fiyat, talep, hizmet kalitesi, ulaşım rotaları gibi birçok değişkeni de etkilemiştir. Havayolu taşımacılığındaki gelişme, ihracat pazarlarına ulaşımı da kolaylaştırmış ve dış ticaret ile ilgilenen firmalara maliyet ve zaman avantajı kazandırmıştır. Şekil 4: Yolcu Sayısındaki Artış (Yıllık, %) Kaynak: TÜİK Ürün ve sektör analizinin bir diğer önemli sonucu, üretim sürecindeki tehditleri fark edebilmeyi sağlamaktır. Örneğin, tarımsal bir üretim sürecine sahipseniz, zararlı haşerat konusunda bilgi sahibi olmalısınız. Benzer şekilde, mevzuat, vergi, hukuki düzenlemeler de karlılığınızı etkileyecek unsurlardır. Ayrıca, üretim ölçeğini doğru seçmek de bir diğer önemli husustur. Düşük seçilmiş bir üretim ölçeği, maliyetlerinizi artırırken; ölçek ekonomisinin getireceği pozitif dışsallıklardan da yararlanmanıza engel olabilecektir. Yüksek seçilmiş bir üretim ölçeği ise, sabit sermaye yatırımlarınızın atıl kalması anlamına gelecek ve atıl kapasitede yine maliyetlerinizin artmasına neden olacaktır. İyi yapılmış bir ürün ve sektör analizi, teknolojik trendleri yakalama konusunda da yardımcı olabilecektir. Teknolojik değişimler ürününüze olan talebi azaltabilir veya artırabilir; veya fiyat ve maliyetler konusunda ciddi değişimleri beraberinde getirebilir. Nokia firmasının, akıllı telefon piyasasına girmekte geç kalmasının firmaya ciddi kayıplara neden olduğu bilinen bir gerçektir Maliyetleri Yeterince Dikkate Almamak Yatırımcı kar ve gelir üzerine odaklanıp plan yaparken, maliyet girdilerini ve bu girdilerdeki olası değişimleri yeterince hesaba katmamaktadır. Elde edilecek kar ve gelirin cazibesi, genelde maliyet hesabının iyimser tahminlerle yapılmasına neden olmaktadır. Bu durum, hesaplamaya dahil edilmeyen ilerde ortaya çıkabilecek maliyet artışlarında firmayı zor durumda bırakabilecektir. Maliyetler üzerinde durulurken, yer ve ölçek seçimi, teknoloji ve dolayısıyla makina teçhizat seçimi, piyasaya giriş maliyetleri gibi birincil maliyetlerin yanısıra; üretim aşamasında ortaya çıkabilecek pazarlama ve satış maliyetleri, beklenmeyen giderler gibi ikincil maliyetlerin de dikkate alınması önemlidir. 8

9 4.4. Profesyonel/Eğitimli Kadronun Ekonomik Kazancını Olduğundan Küçük Görmemek Özellikle kurumsallaşmasını tamamlayamamış, aile işletmesi niteliğini sürdüren KOBİ ler, iş süreçlerinde profesyonel/eğitimli kadronun önemini genellikle olduğundan düşük görmektedirler. Kaliteli insan istihdam etmenin, kısa vadede maliyet artışına neden olduğu doğru olmakla birlikte; orta ve uzun vadede yaratılacak katma değerin firmanın gelişiminde kritik bir rolü olduğu unutulmamalıdır. Bugün dünyanın en büyük kurumlarından olan Microsoft ve Apple, kurucuları olan Bill Gates ve Steve Jobs a çok şey borçlu oldukları gibi; bu firmaların istihdam ettiği kaliteli personelin de bu gelişime katkısı yadsınamaz. Çağımızda insan kaynaklarının üstünlüğü makinaların üstünlüğü ile yer değiştirmiştir. İnsan kaynağınızın kalitesi işinizin kalitesini de belirlemektedir. Bu bakımdan, kaliteli insanı makinadaki yağ gibi düşünmek mümkündür. Varlığının faydalarını süreç işlerken çok farketmesiniz bile, yokluğu durumunda tüm süreçin yavaşlaması veya durması olasıdır Finansal Yönetimde Riskleri Değerlendirmeye Katmak Firmalar genelde bir risk kültürüne sahip değillerdir. Kurumsallaşmış bir risk değerlendirmesinden daha ziyade, üst yönetimin veya firma sahibinin risk algısı ön plandadır. Türkiye deki girişimciler yatırım kararlarını verirken; daha çok sezgileriyle ve tecrübeleriyle hareket etmektedirler. Türkiye de yapılan bir araştırma yeni kurulan şirketlerin yüzde 80 inin beş yıl içinde battığını göstermektedir (Bkz. Uçkun, 2008:55). Şekil 5: Risk Analizi Yapılmamasının Nedenleri Eskişehir organize sanayi bölgesinde yapılan bir anket çalışması, firmaların %45,2 sinin risk analizini bilmeme nedeniyle, %54,8 inin ise personel, zaman ve tecrübe yoksunluğu nedeniyle risk analizi yapmadıklarını ortaya koymuştur (Bkz. Uçkun, 2008:58). Buna karşın gerek yatırıma karar verirken; gerekse de üretim ve satış aşamasında firma, kur riski, likidite riski, vade riski, kredi riski, iş riski, yönetim riski, pazar riski gibi çeşitli risklerle karşı karşıyadır. 9

10 Türkiye deki firmaların gittikçe daha fazla küresel piyasalarla olan rekabetinin arttığı, ihracat ve ithalat bağlantı ve hacimlerinin yükseldiği, tüm dünyayı etkileyen bir krizden çıkılırken para ve maliye politikalarının daha etkili kullanıldığı ve hukuki düzenlemelerin arttığı günümüzde aktifpasif yönetiminde risklerin dikkate alınmasının önemi de artmıştır. Firmalar, varlıklarını gelecek nesillere aktarmak istiyorlarsa, yatırım kararlarında ve iş süreçlerinde risk kültürünü yerleştirmeleri gerekmektedir Beklentilerle Gerçekleşme Arasındaki Farkların Nedenlerini Araştırmak Fizibilite çalışmaları, daha çok bankalara kredi karşılığı verilmesi gerekli bir rapor olarak düşünülmektedir. Buna karşın, beklentilerle gerçekleşme arasındaki farkın nedenleri üzerinde düşünmek, değerlendirme sürecinin dinamik ve yatırım sonrası da devam etmesi gerektiğini ima eder ve oldukça önemlidir. Firmanın tüm birimlerinin, kendi alanları ile ilgili beklentiler ve gerçekleşme verilerini raporlamaları ve beklenti ile farklılaşma nedenlerini belirtmeleri gerekmektedir. Çoğu firma bu süreci, zaman kaybı olarak görebilmekte ve işleyen süreci ulaşılan optimal durum olarak değerlendirmektedir. Üstelik bu raporlama sadece satış üzerinden yapılmamalı, değerlendirme sürecindeki diğer bileşenler için de gerçekleştirilmelidir. Maliyetlerdeki değişim, sektöre giriş-çıkışlar, ikame ürün ve sektörlerdeki gelişmeler, genel makroekonomik durum gibi değişkenler de dikkate alınmalı ve beklentilerle gerçekleşmeler arasındaki farklılaşmanın firma üzerindeki etkileri incelenmelidir. 5. SONUÇ Doğru yatırım kararı vermemek sadece yatırımcı için değil, kaynakların etkin kullanımından uzaklaşılması nedeniyle bütün bir ülke için sorun teşkil etmektedir. Bu çalışmada, yatırım projeleri üzerine uzmanlaşmış bankalar olan kalkınma bankacılığının yatırımları değerlendirme sürecinden yola çıkılarak, başta ekonomik değerlendirme olmak üzere proje değerlendirmede dikkat edilmesi gereken hususlar üzerinde durulmuştur. Yatırım kararı verilirken proje değerlendirmede; iktisadi dalgalanmaların varlığının farkında olmak, ürün ve sektör analizini detaylı bir şekilde yapmak, maliyetleri dikkate almak, profesyonel/eğitimli kadronun ekonomik kazancını olduğundan küçük görmemek, finansal yönetimde riskleri değerlendirmeye katmak ve beklentilerle gerçekleşme arasındaki farkların nedenlerini araştırmak daha sağlıklı yatırım kararlarının verilmesinde faydalı olabilecektir. KAYNAKLAR Bernanke, B. S., Irreversibility, Uncertainty and Cyclical Investment, Quarterly Journal of Economics, 98(1), Boskey, S., Problems and Practices of Development Banks, Johns Hopkins University Press,

11 Bruck, N., The Role of Development Banks in the Twenty-First Century, Journal of Emerging Markets, 3, Diamond, W., Development Banks, The Economic Development Institute, EBRD, Johns Hopkins Univ. Press, Baltimore, MD. Kalkınma, Proje Değerlendirme Süreci, Türkiye Kalkınma Bankası, Pindyck, R., Irreversibility, Uncertainty and Investment, Journal of Economic Literature, 29(3), Uçkun, N., 2008, Türkiye de Girişimciler Yatırım Kararı Verirken Hangi Metodları Kullanıyorlar?, 2.Uluslararası Girişimcilik Kongresi, Bişkek/KIRGIZİSTAN Mayıs ( ). United Nations, Rethinking the Role of National Banks, United Nations Department of Economic and Social Affairs, Financing for Development Office, Ad Hoc Expert Group Meeting Rethinking the Role of National Development Banks, New York, 1-2 December, 2005, Report. Yeyati, E. L., Micco. ve Panizza U., 2004, Should the Government be in the Banking Business? The Role of State-Owned and Development Banks, Governments and Banks: Responsibilities and Limits, IDB-IIC Annual Meetings, Lima, Peru, March

12 KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNİN UYGULAMASI * Kurumsal Yönetim: Sorunun Görünür Sonuçları Çıkar çatışmaları. Ekonomik etkinliğin yitirilmesi Şirket skandalları. Dr. Hakan Kildokum Kurumsal Bankacılık ve Yatırımlar Müdürlüğü Müdür Yardımcısı Cadbury Report (Maxwell, Bank of Credit and Commerce International-BCCI, Polypeck) Sarbanes-Oxley Act (Enron, WorldCom) Kurumsal Yönetim: Sorunun Teorik Tanımı 1. Alınmış (eksik) olan kararlarla (ex-ante/sunk cost-sözleşme sonrası-teslim/gerçekleşme öncesi) ilgili belirsizliklerin ve değişen koşulların neden olacağı «fazla/getiri» (ex-ante/quasi-rent) üzerindeki pazarlık gücünün nasıl yönetileceği. 2. Etkinliğin yitirilmesine neden olan çıkar çatışmalarının nasıl giderileceği. Kaynak: Zingales, Luigi, Corporate Governance,1997. Kurumsal Yönetimin İlgili Tarafları * 08 Nisan 2013 tarihinde ODTÜ İşletme Bölümü nde yapılan aynı başlıklı sunumdan aktarılmıştır. 12

13 Kim, Neden Hakim Olmalı? Kurumsal Yönetim bakış açısından: Kim? İşletmeye fon sağlayan finansal yatırımcılar. Neden? Sahip oldukları varlıklar diğer paydaşların sahip oldukları varlıklara göre daha fazla riske maruz ve korunmaya gereksinimleri olduğu için. (ek teminattan yoksunluk) Sahip olunan varlıklarda işletme içi ilişkilerin yol açtığı uzmanlaşma arttıkça, işletme dışında bunun neden olacağı «değer yitimi» nedeniyle uzmanlaşmadan kaçınma olgusu. Bu nedenle de sadece işletmeye bir varlık sahibi olarak fon sağlayanların, sağladıkları fonun giderek uzmanlaşmış projelere yönlendirilmesi işini yukarıda tanımlanan «değer yitimi» kaygısını benimsememiş bağımsız bir yapıya devredebilmeleri. Bu nedenle de bekledikleri getiriyi elde etmelerini temin edecek biçimde işletmede oluşan «artık» üzerinde kontrol sahibi olmaları gerektiği için. Kaynak: Zingales, Luigi, Corporate Governance,1997. Neden Çıkar Çatışmaları Çözümlenmeli? 1. Piyasada yeterince ödüllendirilmediği için değer kaybına neden olan yatırımlara ya da faaliyetlere bu olanağın tanınması için. (örn: GM-Fisher Body ana şirket ile tedarikçi anlaşmazlığı, yeterli ücret alamayan yöneticinin kaytarması) 2. Etkinliği azaltacak güç arayışlarının ve nüfuz maliyetlerinin önlenmesi için (örn: yöneticilerin işletmeyi kendi faaliyet alanlarında büyümeye yönlendirmeleri) Çıkar Çatışmasının Olası Kaynakları Sahipliğin dağılımı (karar alma gücü, azınlık, hakim ortak, vs.) Sermaye yapısı (imtiyazlar) Yönetime yapılan ödemeler (ücret, prim) Şirket satınalmaları Yönetim Kurulu Kurumsal yatırımcıların talepleri (beklenen getiri, sosyal duyarlılıklar v.s.) Ürün piyasasındaki rekabet İşgücü piyasasındaki rekabet Organizasyon yapısı Kurumsal Yönetim: Prensipler Pay sahiplerinin hakları ve eşit muamele. Kamuyu aydınlatma ve şeffaflık. Menfaat sahiplerinin çıkarları. Dürüstlük ve etik davranış. Yönetim Kurulunun yapısı ve sorumlulukları. 13

14 Türkiye nin Gündemi! Tasarruf açığı - Alınan önlemler; bireysel emekliliği teşvik, v.s. Kısa vadeli yatırım eğilimi - Ortalama vade 3 ay Borsanın gereken işlevi görememesi - Halka arz seferberliğine rağmen Halka arzların yatırımcıya kaybettirmesi - Yabancı sermayeye olan gereksinim İstanbul Finans Merkezi Projesi - Girişim sermayesinin desteklenmesi Kurumsal Yönetim Alanı Kurumsal Yönetimin Yasal Boyutu TTK-6102 Açısından Kurumsal Yönetim Genel Gerekçe Kurumsal yönetim dört taşıyıcı kolon üzerine oturur: - Şeffaflık; paysahiplerinin ve sermaye piyasasında rol sahibi tüm aktörlerin, tam bilgilendirilmesini ve aydınlatılmasını hedefler. 14

15 - Adillik; eşit işlem sadece paysahiplerine değil, daha geniş bir çevreye, açıkçası çalışanlara, alacaklılara, müşterilere, yani şirketle menfaat ilgileri bulunanlara, hatta kamuya yönelmiştir. - Hesap verilebilirlik; yönetimin, şeffaflığına, doğruluğuna, kararların açıklanabilirliğine, kararların bir haklı sebebi, adîl temeli olduğuna ve profesyonel niteliğine gönderme yapmaktadır. - Sorumluluk; görevden kaynaklanan yükümlülüklere tam bağlılık, bunları gereği gibi bilinçle, hesap verilebilirlik bağlamında yerine getirme anlamındadır. Kurumsal yönetim ilkelerinin tartışmaya açtığı öneriler şunlardır: - Yönetim organının, daha dar ifade ile yönetim kurulunun üyeleri kendi içinde iki kısma ayrılmalıdır. Birinci grupta, yürütme yani karar alıp yürütme yetkisini haiz yönetim kurulu üyeleri (executive üyeler), ikinci grupta ise, bu yetkileri haiz olmayıp, birinci gruba giren üyeleri gözetim ve denetim altında tutan (non-executive) üyeler bulunmalıdır. Bu iki sınıf üyenin yetkileri, şirket bilgi ve belgelerine ulaşabilme hakları ve şirketi bağlayıcı karar alabilme konumları farklı olduğu için hukukî, cezaî ve malî sorumlulukları da farklı olmalıdır. - Risklerin erken teşhisi ve yönetimi komitesi yanında, denetim komitesi ve atamalar komitesi kurulmalı ve bu komiteler yürütme yetikisini haiz olmayan üyelere bağlı çalışmalıdır. - Yönetim kurulunun görevlerinin hesap verilebilirlik bağlamında ve şirketin aczi halinde güçlendirilmesi gerekir. - Paysahipliği haklarının, özellikle yapısal değişikliklerde ve önemli kararlarda etkinlikleri artırılmalıdır. - Yönetim kurulu üyelerinin ücret ve diğer malî hakları denetim altına alınmalıdır. - Finansal tablolar uzman, bağımsız ve tarafsız denetçilerce, uluslararası standartlara göre denetlenmelidir. Kurumsal Yönetim İlkeleri: MADDE (1) Halka açık anonim şirketlerde kurumsal yönetim ilkeleri, yönetim kurulunun buna ilişkin açıklamasının esasları ve şirketlerin bu yönden derecelendirme kural ve sonuçları Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirlenir. (2) Sermaye Piyasası Kurulunun uygun görüşü alınmak şartıyla, diğer kamu kurum ve kuruluşları, sadece kendi alanları için geçerli olabilecek kurumsal yönetim ilkeleriyle ilgili, ayrıntıya ilişkin sınırlı düzenlemeler yapabilirler. Pay Sahipleri: Modern şirketler hukukuna uygun olarak paysahibinin konumu güçlendirilmiştir. Eşit İşlem İlkesi: «MADDE 357- (1) Pay sahipleri eşit şartlarda eşit işleme tabi tutulur.» Ancak bunun sadece «paysahiplerine özgülenmiş olmasının, kurumsal yönetim ilkeleri ile örtüşmediği (89 nolu paragraf) düşünülebilir. Ancak, Tasarının 358 inci maddesi, yönetim kurulunun paysahipleri dışındaki ilgililere de eşit işlem yapmasına engel değildir. Ayrıca eşit işlem ilkesinin ilgililer bağlamında, kendi içinde mi uygulanacağı, yoksa çeşitli çevreler arasında mı geçerli olması gerektiği sorunu kurumsal yönetim ilkelerince henüz açıklığa kavuşturulmamıştır.» ( Genel Gerekçe) 15

16 Pay Sahipleri: Bilgi alma ve inceleme hakkı - MADDE 437 Özel denetim isteme hakkı MADDE Birleşme ve devralmada ortaklıktan ayrılma hakkı (Ayrılma akçesi) MADDE 141 Kurumsal temsilci MADDE 428 Oyda imtiyaz sınırlaması MADDE 479 Azınlık hakları MADDE / Azınlığın haklı sebeplerle şirketin feshini isteme hakkı MADDE 531 Pay sahiplerinin şirkete borçlanma yasağı MADDE 358- (Değişik: 26/6/ /15 md.) (1) Pay sahipleri, sermaye taahhüdünden doğan vadesi gelmiş borçlarını ifa etmedikçe ve şirketin serbest yedek akçelerle birlikte kârı geçmiş yıl zararlarını karşılayacak düzeyde olmadıkça şirkete borçlanamaz. Yönetim Kurulu: Profesyonel yönetimi sağlamak amacıyla, yönetim kurulu üyelerinin paysahibi olmaları zorunluğunun kaldırılması MADDE 359 Yönetimin devrinin şekle bağlanması MADDE 367 Azlığa yönetim kurulunda temsil hakkı MADDE 360 Yönetim kurulu üyelerinin görevleri sırasında şirkete kusurlarıyla verecekleri zararın sigorta ettirilmesi MADDE 361 Riskin erken saptanması ve yönetimi komitesi kurulması MADDE 378 (Pay senetleri borsada işlem gören şirketlerde) Devredilemez görev ve yetkiler; kurumsal yönetim açıklamasının düzenlenmesi MAD- DE 375 Elektronik ortamda kurullar MADDE 1527 (sermaye şirketlerinde) Tüzel kişinin üye seçilmesi MADDE 359 Şeffaflık ve Açıklık İnternet sitesi MADDE (Değişik: 26/6/ /34 md.)(denetime tabi sermaye şirketleri) Ticaret sicilinde açıklık MADDE 35: Herkes ticaret sicilinin içeriğini ve müdürlükte saklanan tüm senet ve belgeleri inceleyebileceği gibi giderini ödeyerek bunların onaylı suretlerini de alabilir. Türkiye Muhasebe Standartlarına Uyum zorunluluğu MADDE 1534 (maddede sayılan şirketler açısından) Elektronik genel kurul zorunluluğu MADDE 1527 (Pay senetleri borsaya kote şirketler için) 16

17 SPK Açısından Kurumsal Yönetim Seri IV No:56 Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliğ Seri IV No:41 Sermaye Piyasası Kanununa Tabi Anonim Ortaklıkların Uyacakları Esaslar Hakkında Tebliğ - Madde 7 Pay Sahipleri ile İlişkiler Birimi kurulması - Madde 8-9 Ortaklıkların sermaye piyasası mevzuatına uyum kapasitesinin güçlendiril - mesi.(uyum görevlisi atanması) Seri VIII No:54 Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Tebliği - KAP bildirimleri - İçsel Bilgiye Erişimi Olanlar Listesi SPK Açısından Kurumsal Yönetim/ Kurumsal Yönetim Komitesi SPK Tebliği Seri IV No:56-Kurumsal Yönetim İlkeleri / Kurumsal Yönetim Komitesi; a) Şirkette kurumsal yönetim ilkelerinin uygulanıp uygulanmadığını, uygulanmıyor ise gerekçesini ve bu prensiplere tam olarak uymama dolayısıyla meydana gelen çıkar çatışmalarını tespit eder ve yönetim kuruluna kurumsal yönetim uygulamalarını iyileştirici tavsiyelerde bulunur, b) Pay sahipleri ile ilişkiler biriminin çalışmalarını gözetir. SPK Açısından Kurumsal Yönetim/ Pay Sahipleri İle İlişkiler Birimi Başlıca Görevleri: (SPK Tebliği Seri IV No 41, Madde:7) a) Pay sahiplerine ilişkin kayıtların sağlıklı, güvenli ve güncel olarak tutulmasını sağlamak, b) Şirket ile ilgili kamuya açıklanmamış, gizli ve ticari sır niteliğindeki bilgiler hariç olmak üzere, pay sahiplerinin şirket ile ilgili yazılı bilgi taleplerini yanıtlamak, c) Genel kurul toplantısının yürürlükteki mevzuata, esas sözleşmeye ve diğer şirket içi düzenlemelere uygun olarak yapılmasını sağlamak, ç) Genel kurul toplantısında, pay sahiplerinin yararlanabileceği dokümanları hazırlamak, d) Oylama sonuçlarının kaydının tutulmasını ve sonuçlarla ilgili raporların pay sahiplerine yollanmasını sağlamak, e) Mevzuat ve şirketin bilgilendirme politikası dahil, kamuyu aydınlatma ile ilgili her türlü hususu gözetmek ve izlemek. SPK Açısından Kurumsal Yönetim/ Sermaye Piyasası Mevzuatına Uyum Ortaklıkların sermaye piyasası mevzuatına uyum kapasitesinin güçlendirilmesi (SPK Tebliği Seri IV No 41, Madde:8-9) MADDE 8 (Değişik birinci fıkra: Seri: IV, No: 51 sayılı Tebliğ ile) (1) Payları GİP te işlem görenler hariç olmak üzere borsada işlem gören ortaklıklarda, ortaklığın sermaye piyasası mevzuatından kaynaklanan yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde ve kurumsal yönetim uygulamalarında koordinasyonu sağlayan bir personelin görevlendirilmesi zorunludur. Görevlendirilen personelin Sermaye Piyasası Faaliyetleri İleri Düzey Lisansı na ve Kurumsal Yönetim Derecelendirme Uzmanlığı Lisansı na sahip olması, ortaklıkta tam zamanlı üst düzey yönetici olarak çalışması ve en üst düzey icracı yöneticiye çalışmaları hakkında raporlama yapması zorunludur. 17

18 (2) Ortaklık yönetim kurulu tarafından kurumsal yönetim komitesinde de görevlendirilebilecek olan söz konusu personelin adı, soyadı ve iletişim bilgileri ile bu bilgilerde meydana gelen değişiklikler Kurul a bildirilir. SPK Açısından Kurumsal Yönetim/İçsel Bilgilere Erişimi Olanlar Listesi İçsel bilgilere erişimi olanların listesi (Seri VIII No:54 Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Tebliği): MADDE 16 (1) Ortaklıklar ya da ortaklık nam veya hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler, iş akdi ile veya başka şekilde kendilerine bağlı çalışan ve içsel bilgilere düzenli erişimi olan kişilerin bir listesini hazırlamak ve bu listeyi değişiklik olduğunda güncellemekle yükümlüdür. İçsel bilgilere erişimi olanların listesi ve listede yapılan güncellemeler talep üzerine Kurula ve ilgili borsaya gönderilir. (2) İçsel bilgilere erişimi olanların listesinde şu hususlara yer verilir: a) İçsel bilgilere erişimi olan kişinin kimliği, b) Bu kişinin listede olma sebebi, c) Listenin hazırlandığı ve güncellendiği tarih. (3) İçsel bilgilere erişimi olanların listesi aşağıda belirtilen koşullarda derhal güncellenir: a) Bir kişinin listede olma sebebinde bir değişiklik olduğunda, b) Listeye yeni bir kişi eklemek gerektiğinde, c) Daha önce listede olan bir kişinin, içsel bilgiye erişimi kalktığında, söz konusu durum, bu durumun nedeni ve erişimin ne zamandan beri ortadan kalktığı. (4) İçsel bilgilere erişimi olanların listesi ortaklık tarafından hazırlandıktan ve her güncellemeden sonra en az sekiz yıl süreyle saklanır. (5) İçsel bilgilere erişimi olanların listesini hazırlaması gereken kişiler, bu listede yer alan kişilerin bu bilgilerle ilgili olarak kanun ve ilgili mevzuatta yer alan yükümlülükleri kabul etmesini ve bu bilgilerin kötüye kullanımı veya uygunsuz dağıtımı ile ilgili yaptırımlardan haberdar olmasını sağlamakla yükümlüdür. Kurumsal yönetim ilkelerinin uygulanması zorunlu hükümleri: Seri IV No:56 Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliğ MADDE 5 Borsa Şirketleri bu Tebliğ ekinde yer alan Kurumsal Yönetim İlkelerinden; , 1.3.2, 1.3.7, (Genel Kurul), , 4.3.2, 4.3.3, 4.3.4, 4.3.5, 4.3.6, 4.3.7, 4.3.8, (Yönetim Kurulunun Yapısı), (Yönetim Kurulu Toplantılarının Şekli), , 4.5.2, 4.5.3, (Yönetim Kurulu Bünyesinde Oluşturulan Komiteler), , (Yönetim Kurulu Üyelerine Sağlanan Mali Haklar), numaralı maddeleri uygulamakla yükümlüdürler. Diğer ilkelere uyulmaması halinde, bu durum gerekçesiyle birlikte Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu ile kamuya açıklanır. 18

19 Uygulanması Zorunlu Hükümlerin İstisnaları (Madde 5): (2) Bu Tebliğ ekinde yer alan Kurumsal Yönetim İlkelerinden zorunlu olarak uygulanacak olanların belirlenmesi ve gözetiminde, Borsa Şirketleri, sistemik önemlerine göre piyasa değerleri ve fiili dolaşımdaki payların piyasa değerleri dikkate alınarak üç gruba ayrılır; a) Birinci Grup: Piyasa değerinin ortalaması 3 milyar TL nin ve fiili dolaşımdaki payların piyasa değerinin ortalaması 750 milyon TL nin üzerinde olan ortaklıklar, b) İkinci Grup: Birinci Grup dışında kalan şirketlerden, piyasa değerinin ortalaması 1 milyar TL nin ve fiili dolaşımdaki payların piyasa değerinin ortalaması 250 milyon TL nin üzerinde olan ortaklıklar, c) Üçüncü Grup: Gelişen İşletmeler Piyasasında ve Gözaltı Pazarında işlem gören ortaklıklar ile birinci ve ikinci gruba dahil olan ortaklıklar hariç olmak üzere, Borsa Şirketlerinin tamamı. (4) numaralı ilkenin üçüncü fıkrası ile numaralı ilkenin ikinci fıkrası İkinci ve Üçüncü Grupta yer alacak Borsa Şirketleri için uygulanmaz.(bağımsız üyelerin seçimi ve yenilenmesi ile ilgili SPK kontrolü) (5) Bağımsız yönetim kurulu üye sayısı hakkında numaralı ilkede belirtilen kriterler, Üçüncü Gruptaki şirketler için uygulanmaz. Bu şirketlerde bağımsız üye sayısının iki olması yeterlidir. (7) Haklı gerekçelerin varlığı halinde, yatırımcı haklarının korumasını teminen, Kurul un uygun görüşü ile azami bir yıla kadar geçici bir süreyle sınırlı olmak üzere, bağımsızlık kriterlerinden bir veya birkaçını sağlamayanlar bağımsız yönetim kurulu üyesi olarak genel kurul tarafından seçilebilir. Halka Açık Bankalar İçin Getirilen İstisna (Ek fıkra: Seri: IV, No: 63 sayılı Tebliğ ile) : Payları İMKB de işlem gören Bankaların , ve numaralı ilkeleri uygulamasında aşağıda belirtilen esaslara uyulur. Bankalar için bağımsız yönetim kurulu üye sayısı üç olarak uygulanır. Bankaların yönetim kurulu yapılanmaları içerisinde denetim komitesi üyeliği için görevlendirilen yönetim kurulu üyeleri bu Tebliğ çerçevesinde bağımsız yönetim kurulu üyesi olarak kabul edilir. Bankaların denetim komitesi üyelerinde aşağıda ve numaralı ilkelerde belirtilen nitelikler aranmaz ve bu üyelerin seçilmesine ilişkin ve numaralı ilkeler uygulanmaz. Denetim komitesinde yer almayacak bağımsız yönetim kurulu üyeleri için her halde, bağımsız yönetim kurulu üyelerinin tamamının denetim komitesinde yer alması halinde ise sadece biri için ve numaralı ilkelerde belirtilen nitelikler aranacak ve bu bağımsız üye veya üyelerin seçilmesine ilişkin ve numaralı ilkeler uygulanacaktır. Uygulanması Zorunlu Hükümler: 1.3 Genel Kurula Katılım Hakkı Genel kurul toplantı ilanı, mevzuat ile öngörülen usullerin yanı sıra, mümkün olan en fazla sayıda pay sahibine ulaşmayı sağlayacak, elektronik haberleşme dahil, her türlü iletişim vasıtası ile genel kurul toplantı tarihinden asgari üç hafta önceden yapılır. 19

20 1.3.2 Şirketin internet sitesinde, genel kurul toplantı ilanı ile birlikte, şirketin mevzuat gereği yapması gereken bildirim ve açıklamaların yanı sıra, aşağıdaki hususlar dikkati çekecek şekilde pay sahiplerine duyurulur. - a) Açıklamanın yapılacağı tarih itibariyle şirketin ortaklık yapısını yansıtan toplam pay sayısı ve oy hakkı, şirket sermayesinde imtiyazlı pay bulunuyorsa her bir imtiyazlı pay grubunu temsil eden pay sayısı ve oy hakkı, - b) Şirketin ve şirketin önemli iştirak ve bağlı ortaklıklarının geçmiş hesap döneminde gerçekleşen veya gelecek hesap döneminde planladığı şirket faaliyetlerini önemli ölçüde etkileyecek yönetim ve faaliyetlerindeki değişiklikler ve bu değişikliklerin gerekçeleri ile değişikliğe taraf olan tüm kuruluşların son iki hesap dönemine ilişkin faaliyet raporları ve yıllık finansal tabloları, - c) Genel kurul toplantı gündeminde yönetim kurulu üyelerinin azli, değiştirilmesi veya seçimi varsa, azil ve değiştirme gerekçeleri, yönetim kurulu üyeliğine aday gösterilecek kişiler hakkında bilgi; - d) Pay sahiplerinin, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) nun ve/veya şirketin ilgili olduğu diğer kamu kurum ve kuruluşlarının gündeme madde konulmasına ilişkin talepleri, - e) Gündemde esas sözleşme değişikliği olması durumunda ilgili yönetim kurulu kararı ile birlikte, esas sözleşme değişikliklerinin eski ve yeni şekilleri. (c) bendinde geçen yükümlülüğün yerine getirilmesi ile ilişkili olarak, yönetim kurulu üyeliklerine aday gösterilecek kişilerin; özgeçmişleri, son on yıl içerisinde yürüttüğü görevler ve ayrılma nedenleri, şirket ve şirketin ilişkili tarafları ile ilişkisinin niteliği ve önemlilik düzeyi, bağımsızlık niteliğine sahip olup olmadığı ve bu kişilerin yönetim kurulu üyesi seçilmesi durumunda, şirket faaliyetlerini etkileyebilecek benzeri hususlar hakkında bilgi, genel kurul toplantı ilanının yapıldığı tarihten sonraki 1 hafta içerisinde şirket tarafından kamuya açıklanır. (c) bendi kapsamındaki yönetim kurulu üyesinin bağımsız üye olması durumunda, kurumsal yönetim ilkelerinin numaralı bölümünde belirtilen esaslar uygulanır Yönetim hakimiyetini elinde bulunduran pay sahiplerinin, yönetim kurulu üyelerinin, üst düzey yöneticilerin ve bunların eş ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhrî yakınlarının, şirket veya bağlı ortaklıkları ile çıkar çatışmasına neden olabilecek nitelikte işlem yapabilmesi ve rekabet edebilmesi için genel kurul tarafından önceden onay verilmeli ve söz konusu işlemler hakkında genel kurulda bilgi verilmelidir (Değişik: Seri: IV, No: 57 sayılı Tebliğ ile) Şirketlerin; varlıklarının tümünü veya önemli bir bölümünü devretmesi veya üzerinde ayni hak tesis etmesi veya kiraya vermesi, önemli bir varlığı devir alması veya kiralaması, imtiyaz öngörmesi veya mevcut imtiyazların kapsam veya konusunu değiştirmesi, borsa kotundan çıkması Kurumsal Yönetim İlkelerinin uygulanması bakımından önemli nitelikte işlem sayılır. İlgili mevzuat uyarınca önemli nitelikteki işlemlere ilişkin genel kurul kararı gerekmedikçe, söz konusu işlemlere ilişkin yönetim kurulu kararının icra edilebilmesi için bağımsız üyelerin çoğunluğunun onayının bulunması gerekir. Ancak, önemli nitelikteki işlemlerde bağımsız üyelerin çoğunluğunun onayının bulunmaması ve bağımsız üyelerin çoğunluğunun muhalefetine rağmen anılan işlemlerin icra edilmek istenmesi halinde, işlem genel kurul onayına sunulur. Bu durumda, bağımsız yönetim kurulu üyelerinin muhalefet gerekçesi derhal kamuya açıklanır, SPK ya bildirilir ve yapılacak genel kurul toplantısında okunur. Önemli nitelikteki işlemlere taraf olanların ilişkili taraf olması durumunda, genel kurul toplantılarında ilişkili taraflar oy kullanamaz. Bu maddede belirtilen yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılacak genel kurul toplantılarında toplantı nisabı aranmaz ve karar, oy hakkı bulunanların adi çoğunluğu ile alınır. Bu hususa ilişkin hükümlere esas sözleşmede yer verilir. 20

21 4.3 Yönetim Kurulunun Yapısı Yönetim kurulu üye sayısı, her durumda 5 üyeden az olmamak koşulu ile, yönetim kurulu üyelerinin verimli ve yapıcı çalışmalar yapmalarına, hızlı ve rasyonel kararlar almalarına ve komitelerin oluşumuna ve çalışmalarını etkin bir şekilde organize etmelerine imkan sağlayacak şekilde belirlenir Yönetim kurulunda icrada görevli olan ve olmayan üyeler bulunur. İcrada görevli olmayan yönetim kurulu üyesi, yönetim kurulu üyeliği haricinde şirkette başkaca herhangi bir idari görevi bulunmayan ve şirketin günlük iş akışına ve olağan faaliyetlerine müdahil olmayan kişidir. Yönetim kurulu üyelerinin çoğunluğu icrada görevli olmayan üyelerden oluşur İcrada görevli olmayan yönetim kurulu üyeleri içerisinde, görevlerini hiçbir etki altında kalmaksızın yapabilme niteliğine sahip bağımsız üyeler bulunur (Değişik. Seri: IV, No: 57 sayılı Tebliğ ile) Yönetim kurulu içerisindeki bağımsız üye sayısı toplam üye sayısının üçte birinden az olamaz. Bağımsız üye sayısının hesaplanmasında küsuratlar izleyen tam sayı olarak dikkate alınır. Her durumda, bağımsız üye sayısı ikiden az olamaz (Değişik. Seri: IV, No: 57 sayılı Tebliğ ile) Bağımsız yönetim kurulu üyelerinin görev süresi üç yıla kadar olup, tekrar aday gösterilerek seçilmeleri mümkündür Şirketin yönetim kurulunda son on yıl içerisinde altı yıldan fazla yönetim kurulu üyeliği yapmış bir kişi, yönetim kuruluna bağımsız üye olarak atanamaz Aşağıdaki kriterlerin tamamını taşıyan yönetim kurulu üyesi bağımsız üye olarak nitelendirilir. a) (Değişik. Seri: IV, No: 60 sayılı Tebliğ ile) Şirket, şirketin ilişkili taraflarından biri veya şirket sermayesinde doğrudan veya dolaylı olarak %5 veya daha fazla paya sahip hissedarların yönetim veya sermaye bakımından ilişkili olduğu tüzel kişiler ile kendisi, eşi ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhri hısımları arasında, son beş yıl içinde, doğrudan veya dolaylı önemli görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda istihdam, sermaye veya önemli nitelikte ticari ilişkinin kurulmamış olması, b) Son beş yıl içerisinde, başta şirketin denetimini, derecelendirilmesini ve danışmanlığını yapan şirketler olmak üzere, yapılan anlaşmalar çerçevesinde şirketin faaliyet ve organizasyonunun tamamını veya belli bir bölümünü yürüten şirketlerde çalışmamış ve yönetim kurulu üyesi olarak görev almamış olması, c) Son beş yıl içerisinde, şirkete önemli ölçüde hizmet ve ürün sağlayan firmaların herhangi birisinde ortak, çalışan veya yönetim kurulu üyesi olmaması, d) Yönetim kurulu görevi dolayısıyla hissedar ise sermayede sahip olduğu payın oranının % 1 den fazla olmaması ve bu payların imtiyazlı olmaması, e) Bağımsız yönetim kurulu üyesi olması sebebiyle üstleneceği görevleri gereği gibi yerine getirecek mesleki eğitim, bilgi ve tecrübeye sahip olması, f) (Değişik. Seri: IV, No: 60 sayılı Tebliğ ile) Bağlı oldukları mevzuata uygun olması şartıyla üniversite öğretim üyeleri hariç, kamu kurum ve kuruluşlarında üye olarak seçildikten sonra tam zamanlı çalışmıyor olması, g) Gelir Vergisi Kanunu na göre Türkiye de yerleşmiş sayılması, 21

22 h) Şirket faaliyetlerine olumlu katkılarda bulunabilecek, şirket ortakları arasındaki çıkar çatışmalarında tarafsızlığını koruyabilecek, menfaat sahiplerinin haklarını dikkate alarak özgürce karar verebilecek güçlü etik standartlara, mesleki itibara ve tecrübeye sahip olması. i) (Ek: Seri: IV, No: 57 sayılı Tebliğ ile) Şirket faaliyetlerinin işleyişini takip edebilecek ve üstlendiği görevlerin gereklerini tam olarak yerine getirebilecek ölçüde şirket işlerine zaman ayırabiliyor olması Aday Gösterme Komitesi, yönetim ve pay sahipleri de dahil olmak üzere bağımsız üyelik için aday tekliflerini, adayın bağımsızlık ölçütlerini taşıyıp taşımaması hususunu dikkate alarak değerlendirir ve buna ilişkin değerlendirmesini bir rapora bağlayarak yönetim kurulu onayına sunar. Bağımsız yönetim kurulu üye adayı, mevzuat, esas sözleşme ve yukarıda yer alan kriterler çerçevesinde bağımsız olduğuna ilişkin yazılı bir beyanı aday gösterildiği esnada Aday Gösterme Komitesine verir. (Değişik: Seri: IV, No: 57 sayılı Tebliğ ile) Yönetim kurulu, Aday Gösterme Komitesi nin raporu çerçevesinde bağımsız üye aday listesini hazırlayarak genel kurul toplantısından en az 60 gün önce SPK ya gönderir. SPK, de belirtilen bağımsızlık kriterleri çerçevesinde yaptığı inceleme sonucunda varsa liste hakkında olumsuz görüşünü 30 gün içerisinde şirkete bildirir. SPK nın olumsuz görüş bildirmiş olduğu kişi genel kurula bağımsız üye adayı olarak sunulamaz. Şirket, kesinleşmiş bağımsız üye aday listesini genel kurul toplantı ilanı ile birlikte kamuya açıklar. Bağımsız yönetim kurulu üyesi atamasına ilişkin genel kurul kararı, karşı oylar ve gerekçeleri ile birlikte şirketin internet sitesinde açıklanır. Sermayenin yüzde birini temsil eden pay sahiplerinin, seçilmesi konusunda olumsuz oy kullandıkları bağımsız yönetim kurulu üyesi adaylarının bağımsız üye olarak seçilmeleri durumunda, genel kurul toplantı tarihinden itibaren 30 gün içinde yapacakları başvuru üzerine, bağımsız üyelerin bağımsızlık kriterlerini sağlayıp sağlamadığı SPK tarafından değerlendirilir ve karara bağlanır Bağımsızlığı ortadan kaldıran bir durum ortaya çıktığı takdirde, değişiklik bağımsız üye tarafından kamuya duyurulmak üzere derhal yönetim kuruluna iletilir. Bu durumda bağımsızlığını kaybeden yönetim kurulu üyesi ilke olarak istifa eder. Asgari bağımsız yönetim kurulu üye sayısının yeniden sağlanmasını teminen, Aday Gösterme Komitesi yapılacak ilk genel kurul toplantısına kadar görev yapmak üzere boşalan üyeliklere bağımsız üye seçimi için değerlendirme yapar ve değerlendirme sonucunu yazılı olarak yönetim kuruluna bildirir. Yönetim kurulu Aday Gösterme Komitesi nin raporu çerçevesinde aday listesini SPK ya gönderir. SPK liste hakkında varsa olumsuz görüşünü 30 gün içerisinde şirkete bildirir. SPK nın olumsuz görüş bildirmiş olduğu kişi bağımsız üye olarak belirlenemez. Bu çerçevede yönetim kurulu tarafından belirlenecek üyeler ilk genel kurula kadar görev yapar. Bu maddede yer alan hükümler, bağımsız yönetim kurulu üyesinin istifa etmesi veya görevini yerine getiremeyecek duruma gelmesi halinde de geçerlidir. 4.5 Yönetim Kurulu Bünyesinde Oluşturulan Komiteler Yönetim kurulunun görev ve sorumluluklarının sağlıklı bir biçimde yerine getirilmesi için Denetimden Sorumlu Komite, Kurumsal Yönetim Komitesi, Aday Gösterme Komitesi, 22

23 Riskin Erken Saptanması Komitesi ve Ücret Komitesi oluşturulur. Ancak yönetim kurulu yapılanması gereği ayrı bir Aday Gösterme Komitesi, Riskin Erken Saptanması Komitesi ve Ücret Komitesi oluşturulamaması durumunda, Kurumsal Yönetim Komitesi bu komitelerin görevlerini yerine getirir. (TTK Md.378 hükmü saklı) Komitelerin görev alanları, çalışma esasları ve hangi üyelerden oluşacağı yönetim kurulu tarafından belirlenir ve kamuya açıklanır Denetimden Sorumlu Komite üyelerinin tamamı, diğer komitelerin ise başkanları, bağımsız yönetim kurulu üyeleri arasından seçilir İcra başkanı/genel müdür komitelerde görev alamaz. 4.6 Yönetim Kurulu Üyelerine ve Üst Düzey Yöneticilere Sağlanan Mali Haklar Yönetim kurulu üyelerinin ve üst düzey yöneticilerin ücretlendirme esasları yazılı hale getirilmeli ve genel kurul toplantısında ayrı bir madde olarak ortakların bilgisine sunularak pay sahiplerine bu konuda görüş bildirme imkânı tanınmalıdır. Bu amaçla hazırlanan ücret politikası, şirketin internet sitesinde yer alır Bağımsız yönetim kurulu üyelerinin ücretlendirmesinde hisse senedi opsiyonları veya şirketin performansına dayalı ödeme planları kullanılmaz. Şu kadar ki, bağımsız yönetim kurulu üyelerinin ücretlerinin bağımsızlıklarını koruyacak düzeyde olması gerekmektedir. BDDK Açısından Kurumsal Yönetim Bankaların Kurumsal Yönetim İlkelerine İlişkin Yönetmelik - İlke 1- Banka içerisinde kurumsal değerler ve stratejik hedefler oluşturulmalıdır. (Yönetim Kurulunun görevleri) - İlke 2- Banka içinde yetki ve sorumluluklar açıkça belirlenmeli ve uygulanmalıdır. Bankanın kurumsal yönetim ilkelerine uyumunu izlemek, bu konuda iyileştirme çalışmalarında bulunmak ve yönetim kuruluna öneriler sunmak üzere kurumsal yönetim komitesi oluşturulmalıdır. Komitenin başkanları icracı görevleri bulunmayan yönetim kurulu üyeleri arasından seçilmelidir. Komite yaptığı tüm çalışmaları yazılı hale getirmeli ve kaydını tutmalıdır. - İlke 3- Yönetim kurulu üyeleri, görevlerini etkin bir şekilde yerine getirecek nitelikleri haiz ve kurumsal yönetimde üstlenmiş oldukları rolün bilincinde olmalı ve banka faaliyetleri hakkında bağımsız değerlendirme yapabilmelidir. - İlke 4- Üst düzey yönetim görevlerini etkin bir şekilde yerine getirecek nitelikleri haiz ve kurumsal yönetimde üstlenmiş oldukları rolün bilincinde olmalıdır. - İlke 5- Bankanın müfettişleri ile bağımsız denetim elemanlarının çalışmalarından etkin olarak yararlanılmalıdır. - İlke 6- Ücret politikalarının bankanın etik değerleri, stratejik hedefleri ve iç dengeleri ile uyumu sağlanmalıdır. Ücretlendirme uygulamalarının yönetim kurulu adına izlenmesi ve denetlenmesi amacıyla en az iki kişiden oluşan ücretlendirme komitesi kurulmalıdır. Ücretlendirme komitesi, ücretlendirme politikası ve uygulamalarının risk yönetimi çerçevesinde değerlendirerek, bunlara ilişkin önerilerini her yıl rapor halinde yönetim kuruluna sunmalıdır. 23

24 İŞ HAYATINA OKULDA MERHABA * Özlem Yurdanur Özgenç İnsan Kaynakları Yönetimi ve Kurumsal İletişim Danışman ve Eğitmeni ozlemyurdanurozgenc@yahoo.com SPOT: Öğrencilikte iş hayatı çok uzak gelir bireylere. Birgün çalışacağız elbet! Ne zaman? Okul bitince! Çalışma hayatının öğrenimden sonra konumlanan bir ardıllık ilişkisi içerisinde olması ne kadar yaygın ve ne kadar yanlış bir kabuldür. Aslında iş hayatı ve öğrenim yaşantısı birbiri ile iç içedir. Hayat boyu öğrenme algısının daha fazla yaygınlaşması, öğrenimin hayatın her evresinde olduğu gibi iş hayatı içerisinde de Var olmasını daha anlaşılabilir kılarken; öğrenim hayatı içerisinde iş hayatına yer açmak konusu ülkemizde biraz sıkıntılı kalıyor. Malesef üniversitelerde tüm eğitimciler öğrencileri pratik hayat deneyimlerinin gerekliliği konusunda yeterince yönlendirmiyor. Ailelerin bir kısmı da ya çocuklarına bu doğrultuda bir vizyon kazandıramıyor ya da genellikle okul dışı farklı işlerle uğraşarak derslerinde başarısız olacakları kaygılarıyla gençleri iş hayatına katılmaktan alıkoyuyorlar. Bu yanlış algılamalar, bireylerin iş yaşamı ile öğrencilik döneminde tanışmasına engel oluyor ve sanki iki ayrı hayatmış gibi öğrenciliği ve daha sonra gelecek olan iş yaşamını kendisi içerisinde, birbirinden izole ederek yaşamalarının doğru olduğu yanılsamasına sebep oluyor. Bu hazırlıksızlık hali iş başvurusu yaptıkları zaman mülakatlarda verdikleri acemi cevaplarda ve iş hayatına başladıklarında sudan çıkmış balık misali şaşkınlıklarında net bir şekilde görülebiliyor. Halbuki kısacık bir iş deneyimi bile bireye önemli kazanımlar sağlar; teoride edinilen bilgilerin pratikte nasıl uygulandığından çalışma ortamlarının nasıl olduğundan giyimden iletişime kadar davranışların okul hayatından nasıl farklılaştığı gibi konular bu süreçte edinilen bilgilerden sadece birkaçı. Staj veya öğrencilikteki çalışma deneyiminin öğrenciler için en önemli faydası, gelecekte çalışmayı düşündükleri ve belki de hayalini kurdukları mesleklerin ve işyerlerinin içyüzünü yaşayarak görmeleri. DENE,YANILMA Kariyer bilincinin, yani bireylerin hangi mesleklerde başarılı ve mutlu olabileceklerine ilişkin farkındalıklarının çok gelişmediği bir ülkede kişiler kendilerinin başarılı olabilecekleri ve yapmaktan hoşlanacakları işleri maalesef deneme yanılma yoluyla öğrenir. Mezun olup iş hayatına atıldığında iş hayatından ne beklediğini, hangi işi seveceğini bilmeyen bir genç, ancak birkaç iş-sektör değişikliği sonrasında kendisine uygun bir işi bulur. Örneğin 21 yaşında mezun olmuş, farklı sektörlerdeki kısa deneyimlerinden sonra 28 yaşında tekstil sektöründe aradığını bulan bir genç, bir yandan kendisine uygun işi bulduğu için sevinirken, bir yandan da yaşadığı vakit kaybı için üzülebilir. Bu gencimiz farklı sektörlerdeki deneyimlerini ve tecrübelerini staj veya öğrencilik sürecinde geçirseydi severek çalışacağı tekstil sektöründeki işle daha erken yaşlarda tanışabilir ve 28 yaşına geldiğinde tekstil sektöründe deneyimli bir profesyonel olabilirdi. 24

25 Günümüzde gençlerin girişimcilik ve iş hayatı konularında farkındalıkları artıyor. Kariyer günleri, iş hayatından profesyonellerin konuşmacı olarak üniversitelere davet edilmeleri gibi etkinliklerle iş dünyası sesini üniversite gençliğine daha fazla duyuruyor. Üniversitelerin desteği de, öğrencilerin bu konularda daha fazla bilinçlenmesine katkıda bulunuyor. Ancak bu konuda asıl görev gençlere düşüyor. İş dünyasında sağlam adımlar atabilmek için kişiliğe uygun meslek, sektör ve ortamlar hakkındaki soruların yanıtlarını bulmak ve acemilik sürecini geçirmek için staj ve öğrencilik dönemi işlerini değerlendirmek gerek. Erken harekete geçenler, bu farkı kendileri için avantaja dönüştürebilir. Öğrencilere staj için öneriler; Yazın en az 2 ayınızı farklı sektörlerde staja ayırın Staj sırasında verilen işleri küçümsemeyin Deneyime saygı gösterin Giyim kuşamdan davranışa kadar gündelik hayattan farklı iş kuralları olduğunu unutmayın Stajda karşılaştığınız her olayda öğrenme fırsatları yaratın. ÖZLEM YURDANUR ÖZGENÇ KİMDİR? İnsan kaynakları yönetimi ve kurumsal gelişim alanlarında STFA Holding, Coca Cola ve Ziraat Bankası A.Ş. gibi köklü kurumlardaki iş deneyimlerine paralel olarak birçok Uluslararası Çalışma Örgütü ve AB projesinde uzman, eğitmen ve danışman olarak görev yapmıştır. Halen kurumsal iletişim ve insan kaynakları yönetimi konularında eğitmenlik ve danışmanlık faaliyetlerinin yanı sıra hayat boyu öğrenme, istihdam, iş hayatında ayrımcılık, çalışma koşullarının iyileştirilmesi, iyi yönetim uygulamalarının artırılması ve iletişim alanlarında çalışmalar ve projeler yürüten Özgenç, 2002 yılından beri Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İnsan Kaynakları Yönetimi anabilim dalında konuk öğretim görevlisi olarak ders vermektedir. İşletme lisans eğitimi sonrasında yüksek lisansını çalışma ekonomisi alanında tamamlayan Özgenç halen Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesinde Eğitim Yönetimi alanında doktora çalışmalarına devam etmekte ve birçok yurtiçi ve yurtdışı üniversite ile ortak gelişim projeleri yürütmektedir. * Sözkonusu yazı Anadolujet dergisi Nisan 2013 sayısında yayımlanmış olup, yazarın izni ile alıntı yapılmıştır. 25

26 BANKANIZCA İŞTİRAK EDİLEN TOPLANTILAR KALKINMA NİSAN 2013 TARİHLERİNDE DÜZENLENEN 6. ULUSLARARASI GÜNEŞ ENERJİSİVE TEKNOLOJİLERİ FUARINDA Bankamız ülkemizde gelişmekteki en önemli sektörlerden biri olan güneş enerjisi sektöründeki faaliyetlerini daha etkin bir şekilde sürdürebilmek, yatırımcı kitlelerini Bankamız faaliyet alanları hakkında bilgilendirerek daha fazla yatırımcıya ulaşabilmek ve sektördeki güncel gelişmeleri daha yakından takip edebilmek için Nisan 2013 tarihleri arasında İstanbul da İhlas fuarcılık tarafından İstanbul Fuar Merkezinde bu yıl 6.cısı düzenlenen 6. ULUSLARA- RASI GÜNEŞ ENERJİSİ VE TEKNOLOJİLERİ FUARI NA katıldı. Fuarın açılışı; T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Sn. Taner YILDIZ, İstanbul Valisi Hüseyin Avni MUTLU, TBMM Sanayi, Ticaret Enerji Tabii Kaynaklar Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Mücahit FINDIKLI, TEMSAN Yönetim Kurulu Başkanı Hilmi BAŞTÜRK, İhlas Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Yavuz ÖZGÜN, GENSED Başkanı Prof.Dr. Şener OKTİK tarafından gerçekleştirildi. 201 yerli ve yabancı katılımcının iştirak ettiği üç gün süren Fuarı toplam kişi ziyaret etti. Üreticiler, tüketiciler, satın almacılar, uygulamacılar, yurt içi ve yurt dışı temsilciler gibi sektörün tüm mensuplarının katıldığı Fuarda tek finans kuruluşu olan Bankamız standını yaklaşık 350 yerli/yabancı yatırımcı/ katılımcı ziyaret etti. Gerek katılımcılar gerekse ziyaretçiler tarafından yoğun ilgi gören Genel Müdür Yardımcımız Bahattin SEKKİN tarafından da ziyaret edilen Bankamız stadında yerli / yabancı, katılımcı/ yatırımcılar Kredi pazarlama Daire Başkanlığı ndan Başkan Hasan ÜSKÜPLÜ, Müdür Hüseyin YÖNEY, Kıd. Uzman Ali ÇELEBİ, Teknoloji İzleme ve Araştırma Müdürlüğü nden İbrahim SEVİN, İstanbul Şube Müdürlüğü nden Kıd. Uzman Selma Demirci, Memur Turgay Sarıçam, Kurumsal İletişim ve Eğitim Daire Başkanlığı ndan Kd. Amir Özlem MUMCU tarafından bilgilendirildi. 26

27 BANKANIZCA İŞTİRAK EDİLEN TOPLANTILAR KALKINMA NİSAN 2013 TARİHLERİNDE DÜZENLENEN ICCI ULUSLARARASI ENERJİ, ÇEVRE FUARI VE KONFERANSI NDA Bankamız ülkemizde en önemli sektörlerden biri olan enerji sektöründeki faaliyetlerini daha etkin bir şekilde sürdürebilmek, yatırımcı kitlelerini Bankamız faaliyet alanları hakkında bilgilendirerek daha fazla yatırımcıya ulaşabilmek ve sektördeki güncel gelişmeleri daha yakından takip edebilmek için Nisan 2013 tarihleri arasında İstanbul da Sektörel Fuarcılık tarafından bu yıl 19.cusu düzenlenen ICCI ULUSLARARASI ENERJİ VE ÇEVRE FUARI VE KONFERANSI NA katıldı. ICCI 2013 açılış törenine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Başkanı Mahmut Mücahit Fındıklı, TBMM Çevre Komisyonu Başkanı Erol Kaya, EPDK Başkanı Hasan Köktas, TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Muharrem Yılmaz, MÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Nail Olpak, ICCI Yürütme Kurulu Başkanı / ETKB Müsteşar Yardımcısı Dr. Selahattin Çimen, Sektörel Fuarcılık Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Bulak katıldı. 30 ülkeden 350 şirketin iştirak ettiği üç gün süren Fuarı toplam kişi ziyaret etti. 27

28 BANKANIZCA İŞTİRAK EDİLEN TOPLANTILAR Üç gün süren fuar süresince 10 panel ve 29 oturum düzenlenmiştir.. Fuar boyunca 200 akademisyen, özel sektör temsilcisi, kamu kurum ve kuruluşlarının yöneticileri yaptıkları sunumlarla enerji gündemindeki önemli konuları tartışma imkanı buldu. Bankamız Kredi Pazarlama Daire Başkanlığı Kıdemli Uzmanı Esin EREN 24 Nisan 2013 tarihinde düzenlenen Enerji Projelerinin Finansmanı konulu oturumda Yenilenebilir Enerji, Çevre Enerji Verimliliği ve Finansman konulu bir sunum yaptı. Sunuma yaklaşık 200 yatırımcı/katılımcı katıldı. Fuarda Bankamız standını yaklaşık 100 yerli/yabancı yatırımcı/ katılımcı ziyaret etti. Gerek katılımcılar gerekse ziyaretçiler tarafından yoğun ilgi gören Bankamız stadında yerli / yabancı, katılımcı/ yatırımcılar Kredi pazarlama Daire Başkanlığı ndan kıd. Uzman Esin EREN, Kıd. Uzman Zeki AVŞAR, Uzman Yrd. Sevilay GÖKMEN, İstanbul Şube Müdürlüğü nden Kıd. Uzman Selma Demirci, Memur Turgay Sarıçam, Kurumsal İletişim ve Eğitim Daire Başkanlığı ndan Kd. Amir Özlem MUMCU tarafından bilgilendirildi. 28

29 BANKANIZCA İŞTİRAK EDİLEN TOPLANTILAR TÜRKİYE KALKINMA BANKASI, TİKA VE ETİYOPYA KALKINMA BANKASI ARASINDA TEKNİK İŞBİRLİĞİ MUTABAKAT ZAPTI 18 NİSAN 2013 TARİHİNDE İMZALANDI. Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Etiyopya Kalkınma Bankası (DBE) ve Türkiye Kalkınma Bankası (KALKINMA) arasında teknik işbirliği mutabakat zaptı, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı binasında imzalandı. İmza törenine, TİKA Başkanı Dr. Serdar ÇAM, Etiyopya Kalkınma Bankası Başkanı Esayas Bahre GEBREHIWOT, Kalkınma Bankası Genel Müdürü Vekili Metin PEHLİVAN, Etiyopya Elçiliği Müsteşarı Goitom KAHSAYHAGOS ve iki ülkenin heyetleri katıldı. İmza töreninde taraflar, Afrika kıtasında yürütülen Teknik İşbirliği Projeleri kapsamında Etiyopya da bulunan Türk yatırımcı potansiyeli düşünüldüğünde, bu işbirliğinin uzun dönemli işbirliklerine zemin oluşturması açısından önemine vurgu yaptılar. TİKA Başkanı Dr. Serdar ÇAM törende yaptığı konuşmada, Etiyopya ve Türkiye arasındaki Teknik İşbirliği Protokolü nün önemine ve bölgede TİKA nın yürütmekte olduğu faaliyetlere değindi. TİKA Başkanı Dr. Serdar ÇAM, iki ülke arasındaki tarihi ve kültürel bağların artarak devam etmesi yönünde temennilerde bulundu. Türkiye Kalkınma Bankası Genel Müdür Vekili PEHLİVAN, TİKA nın Afrika da yürüttüğü teknik işbirliği projelerinde işbirliği yapmanın ve diğer ülkelerle Türk bankacılık deneyim ve uzmanlık bilgilerini paylaşmanın önemine vurgu yaptı. Etiyopya Kalkınma Bankası Başkanı GEBRE- HIWOT ise TİKA nın bölgede yürütmekte olduğu projelerin iki ülke arasındaki ilişkileri artırdığına ve Etiyopya Kalkınma Bankası nın Etiyopya ekonomisinde önemli bir yere sahip olduğuna değinerek Türkiye Kalkınma Bankası'nın zengin tecrübesinden faydalanmak istediklerini belirtti. 29

30 BANKANIZCA İŞTİRAK EDİLEN TOPLANTILAR İmza töreni, iyi niyet temenniler sonrasında tarafların karşılıklı hediye takdiminde bulunması ve toplu fotoğraf çekimi ile sona erdi. İmzalanan çerçeve anlaşma niteliğindeki mutabakat zaptının, gelişen ilişkilere paralel olarak alt anlaşmaların imzalanmasına yol açacağı ümit edilmektedir Nisan 2013 tarihleri arasında TİKA- KALKINMA ortak ev sahipliğinde gerçekleşen ziyaret kapsamında; Etiyopya delegasyonu Türkiye Kalkınma Bankası Genel Müdür Vekili Metin PEHLİ- VAN ve TİKA Başkan Yardımcısı Süreyya POLAT a nezaket ziyaretinde bulundu ve Türkiye Kalkınma Bankası nın yöneticileri ve uzmanlarından oluşan bir ekip tarafından teknik konularda bilgilendirildi. 30

31 BANKANIZCA İŞTİRAK EDİLEN TOPLANTILAR İmzalanan mutabakat kapsamında Etiyopya Kalkınma Bankası ve Türkiye Kalkınma Bankası uzmanları karşılıklı olarak çalışma ziyaretlerinde bulunacak. Bu yılın sonuna doğru tamamlanması planlanan ortak işbirliği projesinin ilk toplantısı Mayıs tarihleri arasında Etiyopya Kalkınma Bankası nda gerçekleştirilecek. 31

32 BASINDA Kalkınma Anadolu Ajansı 18 NİSAN TÜRKİYE'DEN, ETİYOPYA'NIN KALKINMA ÇABALARINA DESTEK. - ETİYOPYA VE TÜRKİYE KALKINMA BANKALARI İLE TİKA ARASINDA TEKNİK İŞBİRLİĞİ MUTABAKATI İMZALANDI. ANKARA (AA) Türkiye ve Etiyopya Kalkınma Bankaları ile Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) arasında işbirliği mutabakatı imzalandı. TİKA'daki imza törenine TİKA Başkanı Serdar Çam, Etiyopya Kalkınma Bankası Başkanı Esayas Bahre Gebrehiwot ve Türkiye Kalkınma Bankası Genel Müdürü Metin Pehlivan ile iki ülke heyetleri katıldı. Çam, törendeki konuşmasında, Afrika'daki çalışmaların artarak devam edeceğini belirterek, "Etiyopya, Afrika'nın en önemli merkezlerinden biri. Bizim de TİKA olarak çeşitli alanlarda çalışmalarımız var. Turizm sektörüyle alakalı çalışmalarımız olacak. Çeşitli restorasyon çalışmalarımız var. Her iki genel müdürümüze de hayırlı olsun diyorum" dedi. İki ülkenin tecrübelerini paylaşmasının Türkiye, Etiyopya ve diğer ülkelerde, yeni projelerin gelişimine katkı sağlanacağını vurguladı. Türkiye Kalkınma Bankası Genel Müdürü Pehlivan da iki bankanın birbirine benzeyen projelerinin bulunduğunu ifade ederek, karşılıklı teknik bilgi ve deneyimlerin paylaşılacağını söyledi. Pehlivan, ortak işbirliği projesinin bu yılın sonuna doğru tamamlanacağını kaydetti. Etiyopya Kalkınma Bankası Başkanı Esayas Bahre Gebrehiwot, iki ülkenin uzun bir geçmişe sahip olduğunu belirterek, diplomatik ve ticari ilişkileri geliştirmek istediklerini söyledi. Türk yatırımcılarla başarılı çalışmalar yaptıklarını anlatan Gebrehiwot, "Ülkenin gelişmesi için bize şimdi uzman yardımı lazım. O yüzden Türkiye Kalkınma Bankası ve TİKA ile çalışmaya başladık. Teknik yardım gerçekleşiyordu ama şimdi resmiyet kazandı. Biz Türkiye Kalkınma Bankası'nın zengin tecrübesinden faydalanmak istiyoruz ve TİKA'nın destegi için teşekkür ediyoruz" ifadelerini kullandı. 32

33 BASINDA Kalkınma TÜRKİYE KALKINMA BANKASI GENEL MÜDÜR VEKİLİ METİN PEHLİVAN TRT ÖZEL GÜNDEM EKONOMİ PROGRAMINA 26 NİSAN 2013 TARİHİNDE KONUK OLDU. PEHLİVAN: KALKINMA BANKASI VE ENERJİ YATIRIMLARI ** KALKINMA BANKASI NIN KREDİ KAYNAKLARI ** JAPON ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ BANKASI İLE YAPILAN KREDİ SÖZLEŞMESİ ** AVRUPA YATIRIM BANKASI DAN SAĞLANAN 100 MİLYON EUROLUK KREDİ KONULARINDA AÇIKLAMALARDA BULUNDU. TRT HABER 26 NİSAN 2013 Milliyet com 26 NİSAN 2013 Türkiye Kalkınma Bankası, Avrupa Yatırım Bankası İle 100 milyon Euro kredi için anlaşması imzaladığını bildirdi. Şirketin konuya ilişkin Kap açıklaması şöyle: KALKINMA BANKASI, AYB DEN KREDİ ALACAK. Sürdürülebilir Turizm ve Enerji Verimliliği projelerinin finansmanına yönelik olarak T.C. Hazine Müsteşarlığı garantörlüğünde Türkiye Kalkınma Bankası (TKB) ile Avrupa Yatırım Bankası (AYB) arasında uzun vadeli 100 milyon Avro tutarındaki kredi anlaşması imzalanmıştır. BORSA GÜNDEM 26 NİSAN 2013 KALKINMA BANKASI'NDAN KREDİ ANLAŞMASI TÜRKİYE KALKINMA BANKASI, AVRUPA YATIRIM BANKASI (EIB) İLE UZUN VADELİ KREDİ SÖZLEŞMESİ İMZALADI. Türkiye Kalkınma Bankası, Avrupa Yatırım Bankası (EIB) ile uzun vadeli, 100 milyon euro tutarında kredi anlaşması imzaladı. Bankadan KAP'a yapılan açıklamada, Hazine Müsteşarlığı garantörlüğündeki kredinin, sürdürülebilir turizm ve enerji verimliliği projelerinin finansmanına yönelik olduğu belirtildi. 33

34 BASINDA Kalkınma TÜRKİYE KALKINMA BANKASININ 30. OLAĞAN GENEL KURULU. Anadolu Ajansı 09 MAYIS 2013 ANKARA (A.A) - Türkiye Kalkınma Bankası Genel Müdür Vekili Metin Pehlivan, "Geçen yıl dönem karımız, önceki yıla göre yüzde 84 artışla yaklaşık 44 milyon lira olarak gerçekleşti" dedi. ANKARA (A.A) - Türkiye Kalkınma Bankası Genel Müdür Vekili Metin Pehlivan, "Geçen yıl dönem karımız, önceki yıla göre yüzde 84 artışla yaklaşık 44 milyon lira olarak gerçekleşti" dedi. Türkiye Kalkınma Bankasının 30. Olağan Genel Kurulunda konuşan Pehlivan, global borç krizinin dolaylı da olsa faaliyetlerini etkilemeye devam ettiğini belirterek, risk yönetiminde bu hususu dikkate alarak yol aldıklarını söyledi. Geçen yıl kredilerde yüzde 21 oranında artış sağladıklarını ve 2,2 milyar liraya ulaştığını ifade eden Pehlivan, kredilerin aktif içerisindeki payının yüzde 78,5 olduğunu kaydetti. Pehlivan, bu kapsamda 2012'de önceki yıla göre yüzde 15 artışla 124 milyon lira net bankacılık faaliyet geliri elde ettiklerini bildirdi. Metin Pehlivan, geçen yıl bankanın net dönem karının önceki yıla göre yüzde 84 artışla yaklaşık 44 milyon lira (43 milyon 630 bin lira) olarak gerçekleştiğini belirtti. Pehlivan, bankanın aktif büyüklüğünün de 2 milyar 870 milyon lira olduğunu ifade etti. Kredilerdeki artışın 2013 yılında da devam edeceğini öngördüklerini vurgulayan Pehlivan, yeni kredi finansmanlarının 2012'de yüzde 9 artışla 649 milyon lira olarak gerçekleştiğini söyledi. -Kredilerin yüzde 54'ü enerji sektörüne Kredi portföyünün dağılımına bakıldığında kredilerin yüzde 54'ünün enerji sektörüne verildiğinin altını çizen Pehlivan, bankanın son yıllarda enerji sektörüne stratejik olarak ağırlık verdiğini belirtti. Pehlivan, enerji sektöründe 140 proje değerlendirdiklerini, bunların 94'üne 3,1 milyar lira tahsisat yaptıklarını bildirdi. -Apeks bankacılığında 7 proje Apeks bankacılığında (toptan bankacılık) küçük ve orta ölçekli müteşebbislere ulaşmak istediklerini belirten Pehlivan, bankanın bu alanda 7 proje ürettiğini, tematik projelere 224 milyon dolar kaynak aktarıldığını söyledi. Pehlivan, bu alanda dört ticari banka ve bir finansal kiralama şirketi ile çalıştıklarını anlattı. Pehlivan, bu yıl Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası (AKKB) ile 60 milyon avro yeni kaynak görüşmelerinin devam ettiğini belirtti milyon dolar yeni dış kaynak hedefi geçen yıl dış kaynaklardan çektikleri kredilerde yüzde 28 artış gerçekleştiğini ifade eden Pehlivan, bankanın yurt dışından sağladığı uzun vadeli kaynakların 1,7 milyar dolara ulaştığını açıkladı. Pehlivan, son 1 yılda 330 milyon dolarlık dış kaynağa imza attıklarını, 419 milyon dolarlık kaynağın da müzakerelerinin devam ettiğini söyledi. Metin Pehlivan, 2013'e ilişkin hedeflerini de şöyle anlattı: "Bankamız 2013 yılında direkt finansman, apeks bankacılığı, TL bono ihracına ve girişim sermayesi konularındaki alternatif finansman faaliyetlerine devam etmeyi öngörmektedir yılında 500 milyon dolar yeni dış kaynak, 1 milyar lira civarında yeni kredi plasmanı hedeflemekteyiz. Kamunun tek ulusal kalkınma bankası olan bankamızın bugün özkaynak olarak geliştirdiği ve 600 milyon liraya ulaştırdığını, özvarlıkları ve uzun vadeli dış kaynaklarla borç verme kapasitesini son yıllarda çok büyük oranda büyüterek 3,5 milyar liraya taşıdığını, son 10 yılda kamuya kar payı, kurumlar vergisi ve aidat olmak üzere 331 milyon lira kaynak aktardığını da bilgilerinize arz ediyorum. Ülkemizin kalkınması ve bölgesinde güçlü kalması amacıyla 2013 yılında da isabetli yatırım ve yatırımcılara yönelik plasman faaliyetlerine devam etmeyi hedefliyoruz." -Kar payı dağıtımı Genel Kurul'da, Ahmet Yaman, İrfan Tokgöz, Şerif Çelenk, Zeki Çiftçi ve Ahmet Kesik'in yönetim kurulu üyeliklerinin devamına, Hakan Tokaç'ın da 3 yıl süreliğine yeniden seçilmesine karar verildi. Ayrıca, 8 milyon lira brüt kar dağıtımının 17 Mayıs 2013'e kadar gerçekleştirilmesi kararlaştırıldı. 34

35 KURUMSAL İLETİŞİM VE EĞİTİM DAİRE BAŞKANLIĞI FAALİYETLERİ 2013 YILI KURUM İÇİ VE KURUM DIŞI EĞİTİM FAALİYETLERİ (TEKNİK İŞBİRLİĞİ ve DANIŞMANLIK HİZMETLERİ) ( Nisan/ Haziran 2013 ) EĞİTİMİ DÜZENLEYEN KURULUŞ KONU TARİH/YER KATILIMCI SAYISI TÜRKİYE BİLİŞİM DERNEĞİ BİMY'20 Bilgi İşlem Merkezi Yöneticileri Semineri NİSAN 2031 ANTALYA 1 KİŞİ TÜRKİYE BANKALAR BİRLİĞİ Elektronik Fon Transferi-Elektronik Menkul Kıymet Transferi (EFT-EMKT) Toplantısı Mayıs 2013 İZMİT 4 KİŞİ SERMAYE PİYASAI LİSANSLAMA SİCİL VE EĞİTİM KURULUŞU (SPL) Şirket Değerleme: Değerlemenin Esasları, Karşılaşılan Problemler ve Farklı Sektörler Üzerinde Uygulamalar Haziran 2013 İSTANBUL 2 KİŞİ TÜRKİYE SERMAYE PİYASASI ARACI KURULUŞLAR BİRLİĞİ Kurumsal Yönetim Derecelendirme Uzmanlığı Lisansı Eğitimi 27 Haziran 2013 İSTANBUL 1 KİŞİ KALKINMA BANKASI İş Sağlığı ve İş Güvenliği Eğitimi MAYIS- HAZİRAN 2013/ANKARA 477 KİŞİ KALKINMA BANKASI KALKINMA AJANSLARI - Temel makro Ekonomik Göstergelerin Yorumlanması Eğitimi 10/11 HAZİRAN KİŞİ KALKINMA BANKASI KALKINMA AJANSLARI - Fizibilite Hazırlama Eğitimi 24/28 HAZİRAN KİŞİ 35

36 KURUMSAL İLETİŞİM VE EĞİTİM DAİRE BAŞKANLIĞI FAALİYETLERİ 2013 MÜFETTİŞ YARDIMCILARI EĞİTİM PROGRAMININ KAPANIŞI VE GENEL MÜDÜRÜN YEMEĞİ 2013 Müfettiş Yardımcıları Eğitim Programı, Müfettiş Yardımcılığı sınavı sonucunda başarılı olan ve 4 Mart 2013 tarihinde Bankamızda göreve başlayan 7 yeni müfettiş yardımcısının katılımıyla 11 Mart Nisan 2013 tarihleri arasında eğitim salonumuzda gerçekleştirilmiştir. Eğitim programın ilk haftasında Kalkınma Bankacılığı gibi genel giriş konuları ile Bankamız birimlerinin tanıtımı, ikinci ve üçüncü haftasında ise Para ve Sermaye Piyasaları ve Mali Suçlar Mevzuatı Bankamız Yöneticileri ve Uzmanları tarafından, Ticaret Hukuku konusu Turgut Özal Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet BAT- TAL ve İş Hayatına İlk Adım konusu Eğitmen Özlem Yurdanur ÖZGENÇ ile tarafından, dördüncü haftasında ise Banka Muhasebesi ve Mali Tabloları konuları Başkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nalan AKDOĞAN tarafından, Bankacılık Kanunu konusu Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Korkut ÖZKORKUT tarafından, Vergi Mevzuatı konusu Vergi Denetim Kurulundan Vergi Müfettişi Çağatay YÜCE tarafından anlatılmıştır. Söz konusu eğitim programının Belge Töreni 08 Nisan 2013 günü Genel Müdür Vekilimiz Metin Pehlivan ve Yönetim Kurulu Üyelerimiz Zeki Çiftci ve İrfan Tokgöz tarafından yapılmıştır. Törenin ardından Genel Müdür Vekilimiz Sn. Metin PEHLİVAN Müfettiş Yardımcılarımızı Öğle Yemeğinde ağırlamıştır. 36

37 KURUMSAL İLETİŞİM VE EĞİTİM DAİRE BAŞKANLIĞI FAALİYETLERİ SÜREÇ YÖNETİMİ ve SÜREÇLERİN İYİLEŞTİRİLMESİ EĞİTİMİ 2013 Yılı Eğitim Programı kapsamında Nisan 2013 tarihlerinde, Hacettepe Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Nadi LEBLE- BİCİ nin katılımıyla Süreç Yönetimi ve Süreçlerin İyileştirilmesi konulu eğitim, Bankamız Seminer Salonunda gerçekleştirilmiştir. Farklı birimlerden 21 personelin katılımıyla gerçekleştirilen söz konusu seminerde; A. Süreç Yönetimi - Süreç Kavramının Anlamı - Süreç Bileşenleri - Süreç Analizi - Süreç Haritalama - Süreç İyileştirme B. Kurumsal Dönüşüm - Değişim Yönetimi - Değişim Modelleri - Değişim Mühendisliği - Örgüt Geliştirme Konuları uygulamalı örneklerle işlenmiştir. 37

38 KURUMSAL İLETİŞİM VE EĞİTİM DAİRE BAŞKANLIĞI FAALİYETLERİ KURUM İÇİ İLETİŞİM EĞİTİMİ ( TE 2013 Yılı Eğitim Hizmetiçi Eğitim Programı kapsamında; Mayıs 2013 tarihlerinde, İnsan Kaynakları - Kurumsal İletişim Danışmanı, Eğitmen Özlem YURDANUR ÖZGENÇ in sunumu ile Kurum İçi İletişim konulu eğitim, Bankamız Seminer Salonunda gerçekleştirilmiştir. Farklı birimlerden 21 Kişi personelin katılımıyla gerçekleştirilen söz konusu seminerde; İletişim için ön hazırlık, kendimizi tanımak Bakış açısı, önyargılar Pozitif düşünce Empatik iletişim Farklılıkların yönetimi Geçişkenlik Teorisi Diyalog ilkeleri Etkili iletişimin engelleri Geribildirim ve önemi Etkili iletişim kurma becerileri İletişimde Dinlemenin Haya- ti Önemi Sözel İletişimde Kelime Seçimi Tehlikeli kelimeler Sesin Etkin Kullanımı: Duyulabilirlik, Volume, Kalite, Tempo, Seste İniş Çıkışlar Algılama Ve Farklı Algılamayı Etkileyen Temel Etkenler İletişimden karşı taraf ne bekler? ne beklemez? Sorun çözücü olmak Empatik İletişim Telefonla İletişim Sözsüz iletişimin gücü: Beden dili Beden, duruş, temel hareketler Jest ve mimikler Renkler ve etkileri konuları uygulamalı olarak ele alınmıştır. 38

39 KURUMSAL İLETİŞİM VE EĞİTİM DAİRE BAŞKANLIĞI FAALİYETLERİ MALİ ANALİZ SEMİNERİ HAZİRAN Hizmetiçi Eğitim Programı kapsamında Bankamızın çoğunluğunu Kredi Değerlendirme II Daire Başkanlığı Uzman personelinin oluşturduğu 3 birimden toplam 22 kişinin katılımıyla Haziran 2013 tarihlerinde eğitim salonumuzda gerçekleştirilmiştir. Hem bilgilerin tazelenmesi hem de yeni uygulamaların şekillendirilmesine katkı sağlamak için görüş alışverişinde bulunmak amacıyla organize edilen iki günlük seminer konuları Hacettepe Üniversitesi İ. İ. B. Fakültesi İşletme Bölümü Öğretim Üyelerinden Prof. Dr. Mustafa Ömer İPÇİ tarafından aktarılmıştır. 39

40 KURUMSAL İLETİŞİM VE EĞİTİM DAİRE BAŞKANLIĞI FAALİYETLERİ BANKAMIZ KREŞ VE ANAOKULU ÇOCUKLARI TEMA VAKFI TARAFINDAN EROZYON VE ÇEVRE BİLİNCİ KONULARINDA BİLGİLENDİRİLDİ. ( TE Bankamız 2013 Yılı Çevre Yönetim Sistemi, Yıllık Eğitim Programı kapsamında Bankamız Anaokulu Çocukları ( 5-6 yaş) nı için çevre ve erozyon konusunda bilinçlendirmek için 31 Mayıs 2013 tarihinde Ayten Sokakta bulunan Kreş ve Gündüz Bakımevimizde bir eğitim düzenledik. Bankamız Kreşinde TEMA Vakfı gönüllü eğitmenlerinden Kadriye Turan Baranoğlu tarafından verilen bilinçlendirme eğitimine toplam 35 çocuğumuz, kreş öğretmenleri, Çevre Yönetim Komitesi Eğitim Sorumlusu Meral YILDIZ katılmışlardır. Çocuklarımız erozyon konusunda çizgi filmlerden oluşan bir sunum izletildi, konu detaylı olarak anlatılarak konuya doğrudan katılımlarını sağlamak için soru sormaları istendi. Daha sonra anaokulu eğitmenlerimiz 5-6 yaş grubu çocuklarına erozyon konusunda sorular sorarak öğrendiklerini dile getirmelerini istediler. 40

41 KURUMSAL İLETİŞİM VE EĞİTİM DAİRE BAŞKANLIĞI FAALİYETLERİ SANAT GALARİMİZDE AÇILAN RESİM SERGİLERİNDE, SANATCILAR TARAFINDAN BANKAMIZA ARMAĞAN EDİLEN RESİMLER ( TE 2013 NİSAN- HAZİRAN DÖNEMİ Nisan 2013 Tarihleri arasında Bankamız Sanat Galerisi nde açılan Leyla Buhara Resim Sergisi nden Bankamız Koleksiyonuna alınan Soyut İsimli Akrilik tablosu Mayıs 2013 Tarihleri arasında Bankamız Sanat Galerisi nde açılan Güner ÖZATA Resim Sergisi nden Bankamız Koleksiyonuna alınan Pazar Yeri İsimli Yağlıboya tablosu. 27 Mayıs -07 Haziran 2013 tarihleri arasında Bankamız Sanat Galerisi nde açılan İsmail Türel Resim Sergisi nden Bankamız Koleksiyonuna alınan İstanbul Kız Kulesi İsimli Akrilik tablosu. 41

42 KURUMSAL İLETİŞİM VE EĞİTİM DAİRE BAŞKANLIĞI FAALİYETLERİ TÜRKİYE KALKINMA BANKASI ÇALIŞANLARI TSM 28 YAŞINDA. ( T Türkiye Kalkınma Bankası bir kamu hizmeti ve bir sosyal sorumluluk ilkesi anlayışından hareketle, ülkemizin geleneksel müzik yapısını oluşturan Türk Sanat Müziğini, konusunda uzman, TRT Radyosu sanatçılarından Şef Selçuk AYGAN yönetiminde, eğitilen korosu ile desteklemektedir. Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. çalışanları, banka bünyesinde oluşturdukları koro ile Türk Sanat Müziğini ve bu müziğe emek veren bestekârların eserlerini öğrenerek, yaşatmak ve sevdirmek gayesiyle 28 yıldan bu yana, çalışmalarını banka bünyesinde ara vermeksizin sürdürmektedir. Bu dönem, 28. yılını tamamlayan Türk Sanat Müziği Korosu, Geleneksel Bahar Konseri ni, değerli bestekârların sevilen eserlerinden oluşan repertuarı ile 01 Haziran 2013 Cumartesi günü Küçük Tiyatro Salonun da gerçekleştirdi. POSTA ANKARA EKİ