GENEL AÇIKLAMA. 1. Bu kitapçıkta, 7. Sınıf Fen Bilimleri dersi Ünite Değerlendirme Sınavı bulunmaktadır.

Transkript

1 Fen Bilimleri 01 Ünite GÜEŞ SSTE ve ÖTES Konular Uzay Araştırmaları Güneş Sistemi ve Ötesi: Gök Cisimleri Adım Soyadım :... ım :... umaram :... Doğru :... Yanlış:... Boş: Bu kitapçıkta, Fen Bilimleri dersi Ünite Değerlendirme Sınavı bulunmaktadır. 2. Sınavdaki toplam soru sayısı 20 dir. GEEL AÇIKLAA 3. Sorular yukarıda belirtilen konuları taramaktadır. 4. Sınavdaki her sorunun, sadece bir doğru cevabı vardır. Cevap kâğıdında bir soru için birden çok cevap yeri işaretlenmişse o soru yanlış cevaplanmış sayılacaktır. 5. Sınavdaki her sorunun hangi kazanımı ölçtüğü bilindiğinden yanlış yapılan sorular edinilemeyen kazanımlar hakkında fikir verecektir. 6. Bu sınav için toplam 40 dakika ayrılması uygundur.

2 BL Değerli Öğretmenler ve Sevgili Öğrenciler, ikro Öğrenme'nin sağlanmasında ölçme sürecinin yeri çok önemlidir. Çünkü ikro Öğrenme'de eksik kalan noktaların belirlenebilmesi ve bu eksikliklerin giderilmesi için çalışmalar yapılabilmesi ancak sağlam bir ölçme evrakı ve değerlendirme sistemi ile mümkündür. Bir ünitenin tamamını ya da belirli konularını kapsayan, her sorusunun hangi kazanımı ölçtüğü bilinen ve bu verileri değerlendirme sistemimizde kayıtlı olan Ünite Değerlendirme Sınavları (ÜDS'ler) işte tam bu ihtiyaca cevap vermek için hazırlanmıştır. Cep telefonunuz ile kolayca kullanabileceğiniz, benzerlerinden çok ötede ölçme ve değerlendirme uygulaması ile bu sınavları değerlendirmek çok kolay! ster tüm öğretmen ve öğrencileriyle bir okul, ister tek öğretmen ve bir sınıf, isterseniz de yalnız bir öğrenci için sunduğumuz bu ölçme ve değerlendirme hizmetiyle, Ünite Değerlendirme Sınavları hedefe ulaşmak için eksiksiz bir kaynaktır. Tüm öğretmen ve öğrencilerimizin başarılı bir yıl geçirmesini dileriz. Sistem hakkında daha detaylı bilgilere " web sitemizden ulaşabilirsiniz. AD SOYAD UAA CEVAPLAI A B C D 11 A B C D A B C D 12 A B C D A B C D 13 A B C D A B C D 14 A B C D A B C D 15 A B C D A B C D 16 A B C D A B C D 17 A B C D A B C D 18 A B C D A B C D 19 A B C D A B C D 20 A B C D Sevgili Öğrenciler, Soldaki optik alana numaranızı ve cevaplarınızı kodlayınız. CK00-001UDS03.1 2

3 L B 1. Sıcaklığı yüksek, gaz ve toz parçalarının bir araya gelip sıkışması ile oluşan gök cisimlerine... denir. 3. Işık yılıyla ilgili, Bu cümledeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) yıldız C) uydu B) galaksi I. zaman birimidir. II. ışığın bir yılda aldığı yoldur. III. uzaklık birimidir. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) karadelik C) I ve II B) Yalnız III D) II ve III Yıldızlarla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Büyükayı Takım Yıldızı Küçükayı Takım Yıldızı Yukarıda Büyükayı ve Küçükayı Takımyıldızları verilmiştir. Buna göre, I. Takımyıldızlarında bir grup yıldız birarada bulunur. A) Yıldızların Ay'dan büyük olmalarına rağmen, Ay'dan daha küçükmüş gibi görünmelerinin sebebi, yıldızların Dünya'ya Ay'a göre çok daha uzakta olmasıdır. B) Yıldızların sıcaklıkları birbirine eşittir. C) Yıldızların da canlılar gibi belirli ömürleri vardır. D) Yıldızlar ısı ve ışık kaynağıdır. II. kisi de yedi tane yıldızdan oluşmuştur. III. Gökyüzündeki yıldızları takımyıldızlarına ayırmak ve isimlendirmek bu yıldızların yerlerinin bulunmasını kolaylaştırır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) I ve II C) II ve III B) I ve III D) I, II ve III 3

4 L B 5. Evrende milyonlarca yıldız olmasına karşın, Dünya üzerindeki ölçülerle düşünüldüğünde, yıldızlar arasında büyük boşluklar olduğu akla gelir. Gerçekte bu boşluklarda gaz ve tozlardan oluşan büyüklü küçüklü bulutlar vardır. Genellikle düzensiz bir biçimde dağılan bu toz ve gazlar belli bir bölgede yoğunlaşarak bulutsu denilen cisimleri oluştururlar. Bulutsu türlerine, parlak bulutsular, yansıma bulutsuları ve karanlık bulutsular örnek verilebilir. Parlak bulutsuların üzerinde görülen karanlık bulutsu maddeleri yıldız oluşumunun ilk hâli olarak düşünülmektedir. Bulutsu tayfları incelendiğinde karbon, azot, klor, argon, magnezyum, potasyum, sodyum, kalsiyum ve demir elementlerine ilişkin tayf çizgileri görülür. Atbaşı bulutsusu, orion bulutsusu ( 42), carina bulutsusu, G7027 bulutsusu önemli bulutsulardır. Bulutsularla ilgili bu metinde aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) asıl oluştuklarına Bir bilim dergisinde bu haberi okuyan Ece, kara deliklerle ilgili aşağıdakilerden hangisini söyleyemez? A) Işığın bile kaçamadığı kadar güçlü bir çekim gücüne sahiptir. B) Bulutsu türlerine C) Bilinen en genç bulutsunun hangisi olduğuna B) Kütleleri ve büyüklükleri kara deliklerin türlerini belirler. D) Hangi elementlerden oluştuklarına C) Yıldızsal kara delikler yıldızların içe doğru patlaması sonucunda oluşurlar. 6. Yıldızlar evrende gelişigüzel dağılmamıştır. Her biri gök ada adı verilen yıldız gruplarının bir elemanıdır. Bir gök adadaki yıldız sayısı, birkaç milyonla trilyonlar arasında değişir. Yıldızlar ve diğer gök cisimlerinden oluşan uzay adalarına gök ada ya da galaksi adı verilir. Uzayda şekil ve boyut olarak birbirinden farklı milyonlarca gök ada bulunur. Haber Kara delik, uzayda bulunan ve ışığın dahi kaçamadığı çok güçlü bir çekim gücüne sahip olan kozmik gökcismidir. Einstein'in genel görelilik kavramıyla tanımlanmış olan kara delikler ışık yaymadığı için bu isimle tanımlanmıştır. Kara deliklerin kütlesi ve büyüklüğü türlerini belirler. Üç çeşit kara delik vardır. En küçük kara delikler ilksel kara delikler olarak bilinir. Bilim insanları bu kara deliklerin çok küçük olduğunu ancak büyük bir dağ kadar kütleye sahip olduklarını düşünüyorlar. En yaygın karadelikler ise yıldızsal olarak adlandırılan orta büyüklükteki kara deliklerdir. Bu kara delikler çok büyük kütleli bir yıldızın merkeze doğru patlaması sonucu oluşur. En büyük kara delikler ise süper kütleli olarak isimlendirilir. Bu kara delikler bir milyon tane Güneş'in birleşiminden daha büyük kütlelidirler. D) En yaygın kara delikler süper kütleli kara deliklerdir. Dünya aşağıdaki gök adaların hangisinde bulunur? A) B) Andromeda C) Samanyolu Sombrero D) Pergel 4

5 L B 8. Evren kavramını aşağıdaki öğrencilerden hangisi doğru tanımlamıştır? A) 10. Uzay kirliliğinin şimdilik insanların günlük yaşamlarına doğrudan bir etkisi yoktur. Bundan dolayı göz ardı edilen ya da unutulan bir sorun gibi gözükmektedir. Hatta insanların bir çoğunun böyle bir sorunun varlığından habersiz olduğu söylenebilir. Bununla birlikte eğer önlem alınmazsa, uzay kirliliği önümüzdeki 30 yıl içinde ciddi sorunlar oluşturabilir. Güneş'in çevresinde dolaşan donmuş gaz ve toz bulutlarından oluşan gök cismidir. B) Aralarındaki boşluklarla birlikte gök cisimlerinin tümüdür. Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu sorunlardan biri olabilir? A) Hava kirliliğine yol açmaları C) B) şlemsiz parçaların uzay araçları ve yapay uydulara çarparak onlara zarar vermesi Işığın bir yılda aldığı yodur. C) Gürültü kirliliğine yol açmaları D) D) Güneş ışınlarını engelleyerek Dünya'yı karanlıkta bırakmaları Dünya'dan bakıldığında grup hâlinde görülen yıldızlar topluluğudur. 11. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'nın verilerine göre, Türkiye'nin aktif uydu filosunda 6 uydu bulunuyor. Türksat 3A, Türksat 4A ve Türksat 4B haberleşme ihtiyacını karşılarken; Göktürk 1, Göktürk 2 ve asat gözlem yapıyor. Türkiye'nin 2021 yılına kadar haberleşme uydu sayısını altıya yükseltmesi bekleniyor. 9. Teleskopla gökyüzünü gözlemleyen bazı öğrencilerin açıklamaları şöyledir: Kadir: Benim gördüğüm yıldız kırmızı renkte Burcu: Benim gördüğüm yıldız mavi renkte Büşra: Benim gördüğüm yıldız sarı renkte Buna göre öğrencilerin gözlemledikleri yıldızlar sıcaktan soğuğa doğru aşağıdakilerin hangisinde doğru sıralanmıştır? A) Kadir, Burcu, Büşra B) Burcu, Büşra, Kadir C) Büşra, Burcu, Kadir D) Büşra, Kadir, Burcu Bu metinde Türkiye'nin yapay uydularıyla ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) En son hangi uydunun aktif olarak çalıştırıldığına B) Çalıştıkları alanlara C) Toplam sayılarına D) simlerine 5

6 L B Babiller milattan önce 200'lü yıllarda pek çok yıldızın haritasını çıkarmışlardır. Son yıllarda teknolojinin gelişmesiyle birlikte hemen hemen tüm ülkeler uzaya yapay uydular göndermeye başlamıştır. Haberleşme ve gözlemi sağlayan bu uyduların yanı sıra, uzaya gönderilen roketler, uzay mekikleri, uzay sondaları ve uzay istasyonları gibi uzay teknolojilerini de hesaba katınca uzayda azımsanmayacak kadar teknolojik araç bulunmaktadır. Bu araçlar belirli bir süre sonra uzay kirliliğine yol açmaktadır. Eski ısırlılar Güneş, Ay ve yıldızları gözlemlemişlerdir. Eski Yunanlılar yıldız haritalarını çizmişlerdir. Çinliler gökyüzünü inceleyerek gözlemlerini parşömen üzerine işlemişlerdir.... bulunmasıyla gök bilimciler çalışmalarını hızlandırdılar. 1 yüzyılın başlarında talyan bilim insanı Galileo (Galilei), ilk defa gökyüzünü gözlemlemek için... kullanmıştır. Bu boşluklara sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilenler getirilmelidir? Buna göre aşağıdakilerden hangisi uzay kirliliğine neden olmaz? A) Dürbünün, dürbün A) Uzaya fırlatılan roketlerden geriye kalan parçalar C) Teleskobun, teleskop B) ikroskopun, mikroskop D) Gözlüğün, gözlük B) Gezegenlerin etrafındaki doğal uydular C) şlevini yitirmiş yapay uydular D) Yakıt tankları ve uzay araçlarına ait parçalar 14. ercekli Teleskop Aynalı Teleskop Katadioptrik Teleskop Teleskop türleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Bir teleskobun merceğinin ya da aynasının çapı ne kadar büyükse o kadar ışık toplar ve bu sayede çıplak gözle görülmeyen cisimlerin görülmesini sağlar. B) Katadioptrik teleskoplarda hem mercek hem de ayna kullanılır. C) ercekli teleskoplarda mercek kalitesi arttıkça görüntü kalitesi de artar. D) Teleskoplar cisimleri olduğundan daha uzakta göstererek inceleme imkanı sağlar. 6

7 L B 15. Göçmen kuşlar için ışık kirliliği yeni bir tehlikedir. Kuşlar tüm dünyadaki canlı yaşamı için çok önemlidir. Her yıl milyonlarca sineği ve haşereyi tüketirler, milyonlarca bitki tohumunu yayarlar. Özellikle küçük sineklerle beslenen göçmen kuşlar geceleri seyhat ederler. Bu kuşlar takımyıldızlarından yön bulurken deniz feneri ve gökdelenlerin yaydıkları ışıklara doğru yönelirler. Bunun sonucunda bu ışıkların çevresinde yoruluncaya kadar döner ya da yapılara çarparak ölürler. Bu şekilde bir gecede binlerce kuş ölebilir. 1 Işık kirliliği yanlış yerde, yanlış miktarda, yanlış yönde ve yanlış zamanda ışık kullanılmasıdır. Işık kirliliğinin azaltılması için ışığın aydınlatılacak alana yönlendirilmesi önemlidir. C) Ekonomik B) C) D) B) Sağlık D) Turizm 16. asathane (gözlemevi) kurulma yerlerinin seçimiyle ilgili, A) Bu metinde ışık kirliliğinin hangi alandaki olumsuz etkisinden söz edilmektedir? A) Doğal yaşam Buna göre aşağıdakilerin hangisinde ışık kirliliği doğru alana yönlendirilerek azaltılmıştır? 18. Küçük kütleli yıldız I. Işık kirliliğinin olmadığı konumlar tercih edilmelidir. II. Alçak alanlara kurulmalıdır. Büyük Kütleli Yıldız ifadelerinden hangileri doğrudur? C) Yalnız III Kırmızı dev Gezegenimsi bulutsu Pulsar Gaz Bulutu III. Şehir merkezlerine yakın yerler tercih edilmelidir. A) Yalnız I Beyaz cüce B) Yalnız II D) I ve III Kırmızı Süperdev Süpernova Kara delik Yıldızların yaşam döngüsüyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Yıldızların ilk hâli gaz bulutudur. B) Süpernovalar kırmızı süper devlerden oluşur. C) Gezegenimsi bulutsular kara delikleri oluşturur. D) Süpernovalar, Pulsar ve Kara delikleri oluşturur. 7

8 L B 19. Aşağıdaki bilim insanlarının hangisi gök biliminin gelişmesine yönelik çalışma yapmamıştır? A) B) Aziz Sancar C) edeniyet Yapılan Çalışmalar Çin Gökyüzü gözlemlerinde gözlemlemiş oldukları yıldızları taşlara ve parşömenlere işleyerek ilk yıldız haritasını oluşturmuşlardır. Takvim hesaplamalarında yıldızlardan faydalanmışlardır. Yunan Gökyüzünü gözlemlemeyi bir bilime çevirmişlerdir. Astronomik olaylardan çok onların nedenlerini ve evren modeli üzerinde durmuşlardır. Hiparkos zamanında yıldız haritaları bugüne benzer şekilde çizilmiştir. ısır Daha çok zaman ölçümü üzerine odaklanmışlardır. Ay ve Güneş tutulmaları, Ay ve diğer gezegenlerin hareketleri ile pek ilgilenmemişlerdir. ısır takviminde bir yıl 360 gündür ve her yıla 5 gün ilave edilmekte, bu beş gün tatil günleri sayılmaktadır. ezopotamya Ay'ı çıplak gözle görebilen 5 gezegeni (erkür, Venüs, ars, Jüpiter ve Satürn) takip etmişlerdir. Babiller Güneş tutulmasını önceden bilmek için hesaplamalar yapmışlardır. Galilei Galileo Biruni 20. Aşağıda bazı uygarlıkların gök bilimiyle ilgili yaptığı çalışmalar verilmiştir. D) Ali Kuşçu Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) lk yıldız haritasını Çinliler oluşturmuşlardır. B) Gökyüzünü gözlemlemeyi bir bilime çevirmiş olanlar Yunanlılardır. C) ısırlılar en çok Ay ve Güneş tutulmaları ile Ay ve diğer gezegenlerin hareketleriyle ilgilenmişlerdir. D) ezopotamyalılar, Ay'ı ve çıplak gözle görülebilen beş gezegeni takip etmişlerdir. SIAV BTT. CEVAPLAIIZI KOTOL EDZ. 8