Dialogdaki seçenekler yerine ekranda Obje Seçim Aracı (?) ile de seçim yapılabilir. Nokta Adına Göre Sırala

Transkript

1 HESAP Yardım Nokta Editörü o Dosyadan Yükle Pafta Editörü Stp Pafta Editorü Dönüşümler Dönüşümler Kesişim 4 Nokta o Kesişim 2 Kenar o Yan Nokta Hesabı Eğik Kenar Düşey Açı o Yatay Kenar Kot Farkı o Yatay Kenar Düşey Açı o Takeometrik Hesap (1) Takeometrik Hesap o Yatay Kenar Düşey Açı (Hesap) o Yatay Kenar Kot Farkı (Hesap) o Prizmatik Hesap o Netveri Koordinat Editörü o Enkesit Editörü Poligon Hesabı o Karne Editörü o Kanava Çizimleri Otomatik Nokta Üret Geriden Kestirme Ileriden Kestirme Zemine Indirgeme Koordine Özet Alan Çıktıları Aplikasyon Çıktıları Prizmatik Aplikasyon Hesap Genel Parametreler Harita ve Imar Uygulamaları Harita ve İmar Uygulamaları, imar ve kadastro projelerinin mevzuatlar ve TAKBİS (Tapu Kadastro Bilgi Sistemi) yapısına uygun olarak tüm aşamaları ile hazırlanması ve proje çıktılarının alınması süreçlerini içerir. Harita imar uygulamaları kapsamında parselasyon uygulamaları, tapu kayıtlarının okunması, alan düzeltmeleri ve cins değişiklikleri, ayırma ve birleştirme işlemleri, terk ve ihdas işlemleri, 18. madde uygulaması kapsamında dağıtım uygulamaları anlatılmaktadır.

2 Nokta Editörü Nokta Editörü noktaların değiştirilebilmesi,raporlanması ve yeni nokta girişi gibi işlemleri daha kolay yapmanızı sağlar. Eğer nokta objesi içermeyen bir projeye girerseniz doğrudan editör açılır. Projede nokta bulunması durumunda düzenlenecek noktaları seçmenizi sağlayacak özel bir süzgeç penceresi açılır. Düzenlenecek Noktalar Özellikler Açıklama Nokta Adı Süzgeci Noktaları Adına göre seçer. Süzgeç Kuralları için.. (?) Nokta Kotu Süzgeci Noktaları Z değerine göre seçer. Süzgeç Kuralları için.. (?) Tabaka Süzgeci Noktaları tabakasına göre seçer. Ekrandan Seç Dialogdaki seçenekler yerine ekranda Obje Seçim Aracı (?) ile de seçim yapılabilir. Nokta Adına Göre Sırala Editör Özellikleri Seçilen noktalar sıralanır. Satır başına çift tıklayarak ilgili noktaya yaklaşılır. F3: Ekle ile yeni bir satır açılır ve nokta bilgileri girilir. F4 ile Düzenle işlemi açılır/kapatılır, F2: Düzenle veya kolona tıklayarak değişiklik yapılır. Ara ile nokta aranır, arama daraltılmak istenirse süzgeç verilmelidir. Süzgeç ile istenen noktalar editörde işaretlenir. Sağ tuş ile düzenle menüsü açılır. Sınırsız sayıda nokta yüklenebilir ve saklanabilir. Dosya Menüsü İşlem Dosya Yükle Dosya Sakla Açıklama NCN dosyaları bu seçenek ile editöre yüklenebilir. (?) Editörörde bulunan noktalar NCN olarak saklanır. Objeleri Netcad ekranına atar. Saklamada bir kaç opsiyon vardır. Eğer noktalarda bir değişiklik yapıldı ise editörden çıkma işlemi sırasında; Sakla "Bağlı Çizgileri güncelle" ile düzenlemeye başlamadan önce noktaya bağlı çizgiler de değiştirilir. "Çizgi Kotlarını Güncelle" ile bağlı çizgilerin Z değeri Noktalardan alınır. Yazdır Raporlar seçeneği ile hızlı raporlama yapılabilir. Kullanıcı tanımlı raporlar ile istenilen kolonlar üzerinden raporlama yapılabilir. (?) Düzenle Menüsü

3 Sırala İşlem Çift Noktaları Ayıkla Yeniden Adlandır Sıralı Numara Ver Kolon İşlemleri Eksen İşlemleri Modelden Kot Oku Tabakalandır Sil Ondalık Yuvarla Açıklama Seçilen kolonlara göre sıralama yapar. Seçilen kolonlara göre çiftler ayıklanır. Çift nokta bulunması durumunda sonuçda ya ilk nokta kullanılsın, ya da bulunan noktaların ortalaması kullanılsın seçenekleri kullanılabilir. Çift noktaların başına "C" eklenir. Bu noktalar "Sil" işlemi ile silinebilirler. Noktaların adı değiştirilir. Bu işlemde tümünün başına P. koymak, P. ekini kaldırmak gibi seçenekler kullanılabilir. Seçilen noktaları belirtilen numaradan itibaren adlandırır. Kolonları yer değiştirmek, toplamak, çıkarmak gibi işlemler mümkündür. Eksen kaydırmayı kolaylaştırır. Noktaların Z değeri modelden hesaplatılır. Seçilen noktaların tabakası değiştirilir. Bu işlem Toplu Obje Değiştir (?) gibi araçlarla da yapılabilir. Süzgeç verilerek noktalar silinebilir. Raporlarda nokta koordinatları 2 ya da 3 dijit olarak görünürler. İdare kontrol mühendisleri bu verilerden manuel hesap kontrolü yaptıkları zaman raporda yer alan uzunluk, alan gibi değerleri tam olarak görmek istemektedirler. "Ondalık Yuvarla" ile işlemi nokta koordinatları noktadan sonra istenilen ondalık hane değerine yuvarlayarak bu koşulu sağlar. Kolon Sıra Nokta Adı Y X Z X [ ] Y [ ] Kod Otomatik verilen bir değer Nokta Objesine ait Nokta Adı Nokta Objesine ait Y, X ve Z değeri Açıklama Durum Çubuğundan 2.projeksiyon tanımlanmış ise koordinatlar bu projeksiyona çevrilerek de gösterilirler. Köşeli parantez içinde projeksiyonun kısaltması verilir.[geo], [UTM] gibi. Nokta Objesine ait Kod değeri. Bu değer Noktalara özellik vermek için kullanılır Pafta Pafta objelerinden otomatik olarak alınan pafta değeri / Editörden değiştirilemez. Tabaka Nokta Objesinin Tabakası Yapılan değişikliklerin kaydedilerek editörden çıkılmasını sağlar. Nokta editöründen çıkarken ekrana aşağıdaki menü gelir. Bağlı Çizgileri Güncelle, eğer noktalara bağlı hatlarda bir koordinat değişikliği yapıldıysa, noktalar kaydığında noktalara bağlı hatların da kayıp kaymayacağı belirlenebilir. Çizgi Kotlarını da Güncelle, eğer noktalara bağlı hatlarda bir kot değişikliği yapıldıysa, nokta kotları değiştirildiğinde noktalara bağlı hatların da kotlarının değişip değişmeyeceği belirlenebilir. Üçgen Kotlarını Güncelle ise, noktalara bağlı üçgenler varsa, bu üçgenlerin kot değerlerinin güncellenmesini sağlar.

4 Dosyadan Yükle

5 Dosyadan Yükle Nokta editörüne başka dosyalardan nokta yüklemek ya da eklemek için kullanılır. Eğer mevcut noktalar üzerine ekleme yapılacaksa 'Yeni Noktalar Yüklenecek dialoğu açılacaktır. Özellik Çiftlerden Yenisini Kullan Çiftlerden Eskisini Kullan Ortalama Al Açıklama Yeni yüklenecek noktaların içinde mevcut editördeki noktalar ile aynı isimde noktalar varsa nokta dosyasından gelen ile karşılaştırma yapılır ve nokta dosyasından gelen noktaların yüklenmesi sağlanır. Yeni yüklenecek noktaların içinde mevcut editördeki noktalar ile aynı isimde noktalar varsa nokta dosyasından gelen ile karşılaştırma yapılır ve nokta dosyasından gelen noktaların yüklenmesi engellenir, mevcut durumun kalması sağlanır. Mevcut noktalar ile dosyadan gelen noktalar arasında karşılaştırma yapılır, nokta adı aynı olanların koordinat ortalamaları alınır.

6 Bulunamayanları Ekle Z Değerlerini Güncelle Bu fonksiyon seçildiğinde editörde olmayıp dosyada olan noktaların eklenmesi sağlanır. Yani editördeki noktalar güncellenir. Aynı isimde olan noktaların kot değerleri dosyadan gelen kot değeri ile güncellenir. Pafta Editörü Yerel sistem kendi içerisinde tutarlı adlandırma ve koordinat sistemine sahip, diğer sistemlerle komşuluk içermeyen paftalandırma şeklidir. Yerel sisteme göre indeks oluşumunda aynı pafta sisteminde herhangi bir paftanın sol alt köşe koordinatlarının ve pafta numarasının bilinmesi projenin gireceği tüm paftaların otomatik üretilmesi için yeterlidir. Pafta editörü şablon yapısı desteklenmektedir. Böylece şablon pafta çizimi üzerinde değişiklikler yapılarak ya da yeni şablon dosyalar oluşturularak yerel paftalar açılabilir. Şablon dosyalar NETCAD6\MODUL\EDITOR\SECME klasörü altına kurulum ile birlikte gelir. Bu dizin içerisindeki "LOKAL.NCZ" dosyası yerel sistemde pafta üretilmesinde kullanılır. Gerek duyulursa bu dosya üzerinde değişiklik yapılabilir ya da yeni şablon dosyalar oluşturulabilir. Şablon dosyalar pafta editörünün sağ üst köşesinde bulunan açılır menüden seçilebilir. Pafta bilgileri şablon dosya içerisinde metrik olarak yerleştirilmişlerdir. Şablon üzerinde düzenleme yapılacağı zaman değişkenlerin obje yakalama noktası ve referans alınacak köşe kodu ayarlanmalıdır. Değişkenler ve kodları hakkında bilgiler şablon dosya içerisinde tanımlanmaktadır. 2. Projeksiyonda Grid Tek Tek Paftala ve Otomatik Paftala işlemlerinde 2. projeksiyonda grid üretme işlemi mevcuttur. 2.projeksiyon tanımı Netcad Özellikler (?) menüsü içerisinden gerçekleştirilebilmektedir.

7 İşlem Pafta Dosyası Sakla Pafta Dosyası Yükle Açıklama Açılan pafta pindeksleri *.paf uzantılı dosyalara saklanır. Bu şekilde proje üzerine tekrar pafta açılması gereği duyulmaz. Daha önce saklanmış olan *.paf uzantılı dosyalar editöre yüklenir. Pafta Kayıtları Sil Editördeki indeksler süzgeç kullanılarak silinir. Rapor Al Pafta editöründeki bilgilere göre pafta adları raporlanacaktır. Kolon Özellikleri Pafta editöründeki kolonları açılıp kapatılması ve değiştirilebilmesi sağlanır. Pafta Menüsü İşlem Pafta İndeksi Oluştur Tek Tek Paftala Otomatik Paftala Rasterlar Paftalansı Açıklama İlk paftanın adı, köşe koordinatları, genişlik ve ölçek değerleri girilerek yerel pafta indeksi oluşturulur. Ekrandaki projenin büyüklüğüne göre yeterli sayıda pafta indeksi oluşur. İşleme girildiğinde isteğe bağlı olarak projenin tamamına ya da belli bir kısmına indeks açılması sağlanabilir. Editörde seçili olan olan indeks kendi adına göre paftalanır. İşleme girildiğinde pafta bilgileri girilmelidir. Editördeki bütün indeksler tek seferde kendi adına göre paftalanır. Ekranda indeks içinde kalan raster paftaların kırpılması ve indeks sınırlarına göre açılması sağlanacaktır. Editör Özellikleri İşlem Özellikler F3 Ekle Editöre yeni bir satır açılarak manuel olarak pafta bilgileri girilmesi sağlanır. F4 Düzenle Mevcut satırların değiştirilebilmesi ve bilgilerin güncellenmesi sağlanır. F2 Değiştir Bilgilerin değiştirilebilmesi sağlanır.

8 Stp Pafta Editorü Ülke sistemi Ülke nirengi sistemine dayalı, pafta isimlerinin tek anlamlı olduğu paftalandırma şeklidir. Sadece pafta numarasının bilinmesi ile o paftanın dünya üzerindeki konumu, köşe koordinatları ve ölçeği bulunabilir. Pafta indeksi otomatik olarak üretilebilir. Pafta İndeksi Oluştur işleminde istenilen ölçek belirlenir, dilim orta boylamı verilir. Program verilen ölçeğe bağlı olarak paftaları otomatik olarak açar. 1/ ile 1/500 ölçekler arası tüm paftalar üretilebilir. Stp Pafta editöründe, pafta editöründekine benzer bir şablon yapısı desteklenmektedir. Böylece şablon pafta çizimi üzerinde değişiklikler yapılarak yada yeni şablon dosyalar oluşturularak ülke sisteminde paftalar açılabilmektedir. Şablon dosyalar NETCAD6\MODUL\EDITOR\SECME klasörü altına kurulum ile birlikte gelir. Bu dizin içerisindeki "ULKE.NCZ" dosyası Ülke koordinat sisteminde pafta üretilmesinde kullanılır. Gerek duyulursa bu dosya açılarak üzerinde değişiklik yapılabilir ya da yeni şablon dosyalar oluşturulabilir. Ayrıca İller Bankası formatında ülke ve imar pafta şablonları da seçilebilmektedir. Şablon dosyalar STP Pafta editörünün sağ üst köşesinde bulunan açılır menüden seçilebilir.

9 Pafta bilgileri şablon dosya içerisinde yönetmelikte belirtilen yapıya uygun olarak yerleştirilmişlerdir. Şablon üzerinde düzenleme yapılacağı zaman, değişkenlerin obje yakalama noktası ve referans alınacak köşe kodu ayarlanmalıdır. Değişkenler ve kodları hakkında bilgiler şablon dosya içerisinde tanımlanmaktadır. 2. Projeksiyonda Grid Üretme Tek Tek Paftala ve Otomatik Paftala işemlerinde seçenek olarak 2. projeksiyonda grid üretme işlemi mevcuttur. 2. projeksiyon tanımı Netcad Özellikler (?) menüsü içerisinden gerçekleştirilebilmektedir. Dosya Menüsü Pafta Menüsü Editör Özellikleri Ülke pafta pindekslerinin oluşabilmesi için proje koordinat sisteminin (?) tanımlı olması gerekmektedir. Aksi halde 'UTM3' ve 'EUROPEAN 1950' datumu varsayılan olarak kabul edilir. Paftanın doğru yerde çıkması için projenin dilim orta boylamı doğru verilmelidir. Çünkü aynı dilim numarasında 3 derecelik 120 adet, 6 derecelik 60 adet pafta açılabilir. Ölçek Örnek Pafta No 1/ H29 1/50000 H29-A 1/25000 H29-A1 1/10000 H29-A-09 1/5000 H29-A-09-C 1/2000 H29-A-09-C-3 1/1000 H29-A-09-C-3-A

10

11 Dönüşümler Dönüşüm, farklı koordinat sistemlerindeki projeleri istenilen koordinat sistemlerine dönüştürmeye veya dönüşmüş koordinat çıktısı alma işlemlerinde kullanılır. Örneğin; yerel koordinat sisteminde çalışırken, projenizi teslim edeceğiniz kuruma ülke koordinat sisteminde verilecekse; projenizi ya başlangıçta ya da sonradan istenilen sisteme bu özellik yardımıyla dönüştürebilirsiniz. Yöntem N Noktadan Affine En az dört ortak noktadan yapılan bir dönüşüm şeklidir. Dönüşüm işleminin yapılabilmesi için referans alınacak noktaların ekranda olması gerekir. N Noktadan Helmert En az üç ortak noktadan yapılan bir dönüşüm şeklidir. O anda ekranda mevcut, gereken sayıda noktanın adı ve bunların yeni koordinat sistemindeki koordinatları sıra ile girilir. Editör detayları için.. Helmert Dönüşüm Matrisinden Bu yöntemde; dönüşüm matrisinin 4 parametresi (a,b, cx ve cy) sıra ile girilir. Daha önce saklanmış dönüşüm nokta kümesi var ise 'Yükle' butonu ile yüklenebilir, girişi yapılmış noktalar ise *.DNS uzantılı dosyalarda saklanır. Ayrıca 'N Noktadan Helmert Dönüşümü' nde saklanan matris değeri de kullanılabilir. Fakat, 'Affin Dönüşümü' nde saklanan matris değerleri kullanılmamalıdır.

12 Projeksiyon Dönüşümü Dilimden dilime ya da farklı projeksiyon ve datumlar arasında dönüşüm işlemi gerçekleştirir. Mevcut projeksiyon ve dönüşmesi gereken projeksiyonlar "Projeksiyon Parametreleri" ile seçilmelidir. Bu işlem aynı zamanda Projeksiyon (?) kısmından da yapılabilmektedir. 'N Noktadan Affine ve Helmert Dönüşüm' editöründe; 'Nokta Adı' sütununa nokta adı girildiğinde Nokta-Y, Nokta-X sütunlarına ekrandan okunan nokta koordinatları gelir. 'Yeni Y-X' sütunlarına o noktanın yeni sistemdeki koordinatları girilir. Gereken sayıda noktanın adı ve mevcut koordinat değerleri ile yeni koordinat sistemindeki koordinatları sıra ile girilir. 'Sakla' butonu yardımı ile girilen nokta değerleri saklanabilir. Saklama işlemi *.DNS uzantılı ASCII dosyalara yapılır. Bu dosyalara herhangi bir editörle müdahale etmek mümkündür. Daha önce saklanmış dönüşüm nokta kümesi varsa 'Yükle' butonu ile yüklenebilir. Kümeler üzerinde gerekli görülen değişiklikler yapılabilir. Tüm bu işlemler yapıldıktan sonra 'Tamam' butonuna basılarak dönüşüm işlemleri başlatılır. Ekrana dönüşüm kontrol sonucu değerleri gelir. Bu menüden de tamam butonuna basılır. Dönüştürülecek noktalar seçilir ve seçime bağlı olarak (Çıktı Al/ Objeleri Dönüştür) dönüşüm çıktısı alınır yada objeler dönüştürülür. Kontrol Et Dönüşüm için 5 veya daha fazla nokta girilmişse 'Kontrol Et' butonu ile açılan pencerede uyuşum testi yapılır. Uyuşum testi sonucunda dönüşümü olumsuz etkileyen nokta varsa kaldırılabilir. Her noktanın için hesaplanan M0 değerleri, o nokta kaldırıldığında dönüşüm sonucu oluşacak hatanın hangi değer olacağını belirtir. Örneğin; mevcut dönüşüm hata değeri M0: ve uyuşum kontrolü sonucu raporda alınan en düşük M0 değeri ise P.6 noktasında bulunan değerdir. Eğer P.6 noktası kaldırılırsa dönüşüm hata değeri olarak değişecek ve düşecektir.

13 Yeni - Eski Koordinat Değiştir Editör sağ tuş işlemlerinden olan 'Yeni-Eski Koordinat Değiştir' işlemi ile mevcut ve yeni nokta kolonları yer değiştirilebilmektedir. Grafikten Nokta Seç Editör sağ tuş işlemlerinden "Grafikten Noktaları Seç" işlemi ile eski ve yeni koordinatlar ekrandan seçilerek aktarılabilir. Grup İşlem Açıklama Sırlama Yapılsın Çıktı sonuçlarını nokta numarasına göre ardışıl sıralama seçeneğidir. Sonuç Rapor Sonucu Çıktı Al Objeleri Dönüştür Dosya Ekran Bu seçenekte, projede mevcut noktalar seçilecektir. Seçim işleminde obje seçim aracı (?) özellikleri kullanılarak istenilen nokta grupları seçilebilir. Sonuçta, noktaların eski ve yeni koordinatlarını içeren dönüşüm çıktısı hazırlanacaktır. Projenin dönüştürülerek yeni koordinat sistemine yerleştirilmesidir. Tüm proje seçilebileceği gibi, seçim işleminde obje seçim aracı (?) özellikleri kullanılarak istenilen obje grupları da seçilebilir. Sonuç text editörüne gelir. Burada eklenti ve değişiklikler yapılabilir. Değişiklikler ASCII formatta dosyaya kaydedilebilir, Dosya/Excel'e Gönder ile Excel çıktısı alınabilir. Çıktı sonucu ekrana gelir ve ekranda istenilen yere bırakılabilir. Çizimle beraber ya da tek olarak çıktısı alınabilir.

14

15 Kesişim 4 Nokta Bilinen dört noktadan alınan iki doğrultunun kesişim yerine nokta atmak için kullanılan işlemdir. Ardışıl olarak 2 doğrultu oluşturulur ve 'Nokta Bilgisi' penceresinde yeni Nokta Adı ve varsa Kot (Z) değeri verilir. Kesişim 2 Kenar Yan Nokta Hesabı

16 Kesişim 2 Kenar İki noktaya uzaklığı bilinen üçüncü bir noktanın kestirme yöntemi ile hesaplanmasına yönelik bir işlemdir. Örneğin; iki noktadan röperi bilinen ve koordinatı bilinmeyen poligon noktasını bulmak için yada arazi detay alımlarında cepheleri ölçülmüş ve bir noktaya reflektör tutulamamış ise bu noktayı iki cephe yardım ile hesaplamada kullanılır. Nasıl Yapılır? İşleme girildiğinde önce koordinatları belli iki nokta seçilir ve doğrultu belirlenir, Seçilen noktalara olan uzaklık değerleri girilir, İki adet daire kesişimi, atılmak istenen noktalardır. Bu kesişimlere tıklandığında nokta atılmış olacaktır.

17 Yan Nokta Hesabı Prizmatik ölçü değerleri bilinen noktaların girilmesi amacına yöneliktir. İşleme girildiğinde koordinatı bilinen iki nokta sırayla seçilerek doğrultu belirlenir. Doğrultunun gidiş yönü önemlidir. Doğrultunun uzunluğu 'Kontrol Mesafesi' penceresinde bildirilecektir. Kullanıcı uzunluk değerini isterse değiştirebilir. 'Prizmatik Değerler' dik ayak, dik boy ve nokta adı değerleri girilir. Gidiş yönüne göre dik boy sol tarafta kalıyorsa değeri eksi girilmelidir. Tüm değerler girildikten sonra nokta ekrana atılmış olacaktır. İşlemden çıkmadan ardışıl olarak nokta atımına devam edilebilir.

18 Eğik Kenar Düşey Açı Yatay açı, düşey açı, eğik mesafe ve reflektör yüksekliği değerlerine göre nokta atmak için kullanılır. Düşey açı değerine "0" yada "100" girilerek, eğik mesafe yerine yatay mesafe girilebilir. Nokta numaraları otomatik seçeneği aktif ise; ilk verilen nokta adından itibaren sonraki hesaplamada numaralar artarak gider. Aktif değil ise; nokta numaraları her seferinde kullanıcıya sorulur.

19 İşleme ilk girildiğinde durulan ve bakılan noktalar seçilir, Bakış açısı ve alet yüksekliği (oluşan noktanın kot değerinde kullanılır) girilir. 'Kutupsal Açı' penceresinde yatay/düşey açı, mesafe ve nokta adı bilgileri girilir. Verilen değerlere göre yeni nokta atılmış ve kot değerleri hesaplatılmış olur.

20 Yatay Kenar Kot Farkı Yatay açı, yatay mesafe, kot farkı ve reflektör yüksekliği değerlerine göre nokta atmak için kullanılır. Kot farkı yerine noktaların kotları ölçülmüşse, 'Durulan' ve 'Bakılan' noktaların kotları "0" girilerek hesap yaptırılır. Nokta numaraları otomatik seçeneği aktif ise; ilk verilen nokta adından itibaren sonraki hesaplamada numaralar artarak gider. Aktif değil ise; nokta numaraları her seferinde kullanıcıya sorulur. İşleme ilk girildiğinde durulan ve bakılan noktalar seçilir, Bakış açısı ve alet yüksekliği (oluşan noktanın kot değerinde kullanılır) girilir. 'Kutupsal Açı' penceresinde yatay açı, mesafe, kot farkı ve nokta adı bilgileri girilir. Verilen değerlere göre yeni nokta atılmış ve kot değerleri hesaplatılmış olur.

21 Yatay Kenar Düşey Açı Yatay açı, düşey açı, eğik mesafe ve reflektör yüksekliği değerlerine göre nokta atmak için kullanılır. Nokta numaraları otomatik seçeneği aktif ise; ilk verilen nokta adından itibaren sonraki hesaplamada numaralar artarak gider. Aktif değil ise; nokta numaraları her seferinde kullanıcıya sorulur. İşleme ilk girildiğinde durulan ve bakılan noktalar seçilir, Bakış açısı ve alet yüksekliği (oluşan noktanın kot değerinde kullanılır) girilir. 'Kutupsal Açı' penceresinde yatay/düşey açı, mesafe ve nokta adı bilgileri girilir. Verilen değerlere göre yeni nokta atılmış ve kot değerleri hesaplatılmış olur.

22

23 Takeometrik Hesap Ekranda manuel olarak yatay açı, düşey açı, alt ve üst kıl değerleri girilerek nokta atma işlemidir. Nokta numaraları otomatik seçeneği aktif ise; ilk verilen nokta adından itibaren sonraki hesaplamada numaralar artarak gider. Aktif değil ise; nokta numaraları her seferinde kullanıcıya sorulur. Nasıl Yapılır? İşleme ilk girildiğinde durulan ve bakılan noktalar seçilir, Bakış açısı ve alet yüksekliği (oluşan noktanın kot değerinde kullanılır) girilir. 'Kutupsal Açı' penceresinde yatay/düşey açı, alt/üst kıl ve nokta adı bilgileri girilir. Verilen değerlere göre yeni nokta atılmış ve kot değerleri hesaplatılmış olur.

24 Takeometrik Hesap Arazi ölçümü ile alınan yatay/düşey açı, alet yüksekliği ve mira değerleri (alt, orta, üst) kullanılarak noktaların kot ve koordinat değerleri hesaplatılır. Oluşan dosya *.MIR uzantılıdır ve hesap sonrasında *.NCN olur. Nokta Editörü Takeometrik hesabın yapılacağı referans nokta dosyasına ulaşmak için kullanılır. Hesap sırasında nokta dosyasından dolayı oluşan sorunları düzeltmek için bu şekilde nokta dosyasına ulaşılır. Bilinen noktaların koordinatları girilebilir, noktalar kontrol edilebilir, gerekli değişiklikler yapılabilir. Bilinen noktaların koordinatlarının girileceği dosyanın *.MIR dosyasından farklı bir isimde olması gerekmektedir. Hesapla Takeometrik değerleri olan ham veriler hesaplanarak nokta dosyasına çevrilir. Hesap işleminin yapılabilmesi için istasyon noktalarının, yani durulan ve bakılan poligonların ayrı bir nokta dosyasında (*.NCN) olması gerekmektedir. Hata Ölçütleri Rapor Açıklama Açıklama Y, X ve Z değerleri için hata ölçüt değerleri girilir. Hesaplama sonrasındaki değerleri farklı iki rapor formatında alınabilir. Bu bölümde yazılanlar her çıktının üstünde açıklama olarak görünür. Proje adı gibi değerler yazılabilir.

25 Parametreler belirlendikten sonra hesabın yapılabilmesi için istasyon noktalarının olduğu nokta dosyası seçilerek hesap yaptırılır. Hesap sonucu oluşan rapor dosyası *.MIR uzantılı dosya ile aynı isimde fakat *.NCN uzantılı olacaktır. Hataları Gör Hata raporlarını almak için kullanılır. Bu hatalar hesap sırasında da verilir. Daha sonra hesap tekrarlanmadan, alınan hatalara ait raporu bu şekilde alınabilir. Yükle Mevcut bir takeometrik hesap dosyası (*.MIR) yüklemek için kullanılır. Eğer editörde yüklü değerler varsa bunlar silinir ve yenisi eklenir. Sakla Editördeki kutupsal değerleri saklamak (*MIR) için kullanılır. Fonksiyon Tuşları Fonksiyon F2: Değiştir Kayıtlar üzerinde değişiklik yapılabilir. Yeni kayıt oluşturmak için kullanılır. Açıklama Durulan nokta bilgisi ile veri girişine başlanır. F3: Ekle Durulan noktada yatay açı değerine "0" ve alet yüksekliği değeri girilir. Bakılan nokta ve detay noktaları sırası ile girilir. Durulan nokta değiştiğinde yatay açı değeri sıfır "0" verilerek alet yüksekliği değeri girilir ve veri girişine aynı şekilde devam edilir. F4: Ara İsmi verilen noktaya ulaşılabilir F5: İşlem Fare sağ tuşu ile açılan işlem menüsüne ulaşılabilir. F6: Satır Aç Aktif satırın üzerine yeni bir satır açar. F7: Satır Sil Aktif satır silinir. Aynı işlem klavyeden 'Delete' tuşu ile de yapılabilir.

26 F9: Sakla ESC Editörden çıkmadan saklama yapılabilir. Veri girişi sırasında, veri kaybını engellemek için periyodik aralıklarla girilen veriler saklanmalıdır. Veri girişi bittiğinde ekleme modundan Esc tuşu ile çıkılır Yatay Kenar Düşey Açı (Hesap) Yatay Kenar Kot Farkı (Hesap) Prizmatik Hesap Netveri Koordinat Editörü Enkesit Editörü Yatay Kenar Düşey Açı Arazi ölçümü ile alınan kutupsal değerler kullanılarak noktaların kot ve koordinat değerleri hesaplatılır. Hesaplamaların yapılabilmesi için yatay açı, düşey açı, reflektör yüksekliği ve alet yüksekliği verilerinin uygun şekilde girilmiş olması gereklidir. Kutupsal hesap editöründe değerler manuel olarak girilebileceği gibi TotalStation aletlerinden okunarak da aktarılabilir. Oluşan dosya *.YDE uzantılıdır ve hesap sonucunda *.NCN olurlar.

27 Nokta Editörü Takeometrik hesabın yapılacağı referans nokta dosyasına ulaşmak için kullanılır. Hesap sırasında nokta dosyasından dolayı oluşan sorunları düzeltmek için bu şekilde nokta dosyasına ulaşılır. Bilinen noktaların koordinatları girilebilir, noktalar kontrol edilebilir, gerekli değişiklikler yapılabilir. Bilinen noktaların koordinatlarının girileceği dosyanın *.YDE dosyasından farklı bir isimde olması gerekmektedir. Hesapla Kutupsal değerleri olan ham veriler hesaplanarak nokta dosyasına çevrilir. Hesap işleminin yapılabilmesi için istasyon noktalarının, yani durulan ve bakılan poligonların ayrı bir nokta dosyasında (*.NCN) olması gerekmektedir. Koordinatlar Hata ölçütleri Yatay Açılar Açıklama Açıklama Bu bölümden hesaplamanın yapılacağı koordinat düzlemi seçilir. Seçilen yönteme göre 'Ortalama Arazi Kotu' ve 'Eski Arazi Kotu İndis' değeri (N) bilgilerinin girilmesi gerekebilir. Bakılan noktalar için ölçüm değerleri girilmiş ve koordinat değerlerinden hesaplanan ile arasındaki fark bu bölümden verilen hata ölçütlerinden fazla ise kullanıcıya mesaj olarak bildirilir. Günümüzde açı ölçümleri saat ibresi yönünde yapılmaktadır. Bu durumda Normal seçeneği işaretli olmalıdır. Saat ibresi tersi yönünde yapılmış açı ölçümlerinde ise 400- Yatay Açı (Fransız) yöntemi kullanılmaktadır. Bu durumda program açıların 400 den farkını alarak hesaplamalarda kullanacaktır. Bu bölümde yazılanlar her çıktının üstünde açıklama olarak görünür. Proje adı gibi değerler yazılabilir. Parametreler belirlendikten sonra hesabın yapılabilmesi için istasyon noktalarının olduğu nokta dosyası seçilerek hesap yaptırılır. Hesap sonucu oluşan rapor dosyası *.YDE uzantılı dosya ile aynı isimde fakat *.NCN uzantılı olacaktır. Hataları Gör Hata raporlarını almak için kullanılır. Bu hatalar hesap sırasında da verilir. Daha sonra hesap tekrarlanmadan, alınan hatalara ait raporu bu şekilde alınabilir. Yükle Mevcut bir takeometrik hesap dosyası (*.YDE) yüklemek için kullanılır. Eğer editörde yüklü değerler varsa bunlar silinir ve yenisi eklenir. Sakla Editördeki kutupsal değerleri saklamak için kullanılır. TotalStation Oku

28 Farklı markalardaki elektronik aletlerden 'Yatay Kenar- Düşey Açı' şeklinde alımı yapılmış olan ham verileri editöre aktarmak için kullanılır. İşleme ilk girildiğinde oluşacak olan *.YDE dosyasının adı verilerek editörün açılması sağlanır. Editör üzerinde sağ tuş ile çıkan menüden 'Total Stationdan Oku' işlemine girilir ve ilgili alet markası seçilir. Seçilen alet türüne göre dosya seçimi yapılarak okuma işlemi tamamlanır. Karne Yaz Elektronik aletlerden okunan veriler poligon hesabı yapılmak üzere karne dosyasına (*.NCK) Karne Yaz işlemi ile aktarılabilirler. Ekrandan Oku Ekranda yüklü olan noktalar üzerinden rasat oluşturmak için kullanılır. İşleme ilk girildiğinde oluşacak olan *.YDE dosyasının adı verilerek editörün açılması sağlanır. Editör üzerinde sağ tuş ile çıkan menüden 'Grafikten Oku' işlemine girilir. Ekrandan sırasıyla durulan poligon ve sıfır alınan poligon seçilir. İlk açı, alet yüksekliği ve reflektör yüksekliği verilir. Devamında diğer detay noktalar seçilir. Sadece raporlarda çıkması için açı duyarlılık değeri girilir. Bu değer sadece raporlarda çıkacağından saklanmaz.

29 Yatay Kenar Kot Farkı Arazi ölçümü ile alınan kutupsal değerler kullanılarak noktaların kot ve koordinat değerleri hesaplatılır. Hesaplamaların yapılabilmesi için yatay açı, yatay mesafe, kot farkı, reflektör yüksekliği ve alet yüksekliği verilerinin uygun şekilde girilmiş olması gereklidir.

30 Kutupsal hesap editöründe değerler manuel olarak girilebileceği gibi TotalStation aletlerinden okunarak da aktarılabilir. Oluşan dosya *.YMK uzantılıdır ve hesap sonucunda *.NCN olurlar. Nokta Editörü Takeometrik hesabın yapılacağı referans nokta dosyasına ulaşmak için kullanılır. Hesap sırasında nokta dosyasından dolayı oluşan sorunları düzeltmek için bu şekilde nokta dosyasına ulaşılır. Bilinen noktaların koordinatları girilebilir, noktalar kontrol edilebilir, gerekli değişiklikler yapılabilir. Bilinen noktaların koordinatlarının girileceği dosyanın *.YMK dosyasından farklı bir isimde olması gerekmektedir. Hesapla Icon Kutupsal değerleri olan ham veriler hesaplanarak nokta dosyasına çevrilir. Hesap işleminin yapılabilmesi için istasyon noktalarının, yani durulan ve bakılan poligonların ayrı bir nokta dosyasında (*.NCN) olması gerekmektedir. Özellik Hata Ölçütleri Açıklama Açıklama X,Y,Z Hatası; Bakılan noktalar için ölçüm değerleri girilmiş ve koordinat değerlerinden hesaplanan ile arasındaki fark bu bölümden verilen hata ölçütlerinden fazla ise kullanıcıya mesaj olarak bildirilir. Durulan Nokta Kotlarını 0 Varsay; kot farkı yerine noktaların kotları varsa bu fonksiyon seçili duruma getirilmelidir. Bu bölümde yazılanlar her çıktının üstünde açıklama olarak görünür. Proje adı gibi değerler yazılabilir. Parametreler belirlendikten sonra hesabın yapılabilmesi için istasyon noktalarının olduğu nokta dosyası seçilerek hesap yaptırılır. Hesap sonucu oluşan rapor dosyası *.YMK uzantılı dosya ile aynı isimde fakat *.NCN uzantılı olacaktır. Hataları Gör Hata raporlarını almak için kullanılır. Bu hatalar hesap sırasında da verilir. Daha sonra hesap tekrarlanmadan, alınan hatalara ait raporu bu şekilde alınabilir. Yükle Mevcut bir takeometrik hesap dosyası (*.YMK) yüklemek için kullanılır. Eğer editörde yüklü değerler varsa bunlar silinir ve yenisi eklenir. Sakla Editördeki kutupsal değerleri saklamak için kullanılır. TotalStation Oku

31 Farklı markalardaki elektronik aletlerden 'Yatay Kenar Kot Farkı' şeklinde alımı yapılmış olan ham verileri editöre aktarmak için kullanılır. İşleme ilk girildiğinde oluşacak olan *.YMK dosyasının adı verilerek editörün açılması sağlanır. Editör üzerinde sağ tuş ile çıkan menüden 'TotalStationdan Oku' işlemine girilir ve ilgili alet markası seçilir. Seçilen alet türüne göre dosya seçimi yapılarak okuma işlemi tamamlanır. Karne Yaz Elektronik aletlerden okunan veriler poligon hesabı yapılmak üzere karne dosyasına (*.NCK) Karne Yaz işlemi ile aktarılabilirler. Kot Farkından Alet İşaret Yüksekliklerini Hesapla Reflektör yüksekliği ile alet yüksekliği arasındaki farkı alarak noktaların kot değerlerinden çıkartır. Ekrandan Oku Ekranda yüklü olan noktalar üzerinden rasat oluşturmak için kullanılır. İşleme ilk girildiğinde oluşacak olan *.YMK dosyasının adı verilerek editörün açılması sağlanır. Editör üzerinde sağ tuş ile çıkan menüden 'Grafikten Oku' işlemine girilir. Ekrandan sırasıyla durulan poligon ve sıfır alınan poligon seçilir. İlk açı, alet yüksekliği ve reflektör yüksekliği verilir. Devamında diğer detay noktalar seçilir. Hesap Çıktı Parametreleri Sadece raporlarda çıkması için açı duyarlılık değeri girilir. Bu değer sadece raporlarda çıkacağından saklanmaz. Prizmatik Hesap Arazi ölçümü ile alınan prizmatik değerleri kullanılarak noktaların kot ve koordinat değerleri hesaplatılır. Hesaplamaların yapılabilmesi için nokta adı, dik ayak ve dik boy verilerinin uygun şekilde girilmiş olması gereklidir. Oluşan dosya *.PRZ uzantılıdır ve hesap sonucunda *.NCN dosyası oluşur.

32 Nokta Editörü Prizmatik hesabın yapılacağı referans nokta dosyasına ulaşmak için kullanılır. Hesap sırasında nokta dosyasından dolayı oluşan sorunları düzeltmek için bu şekilde nokta dosyasına ulaşılır. Bilinen noktaların koordinatları girilebilir, noktalar kontrol edilebilir, gerekli değişiklikler yapılabilir. Bilinen noktaların koordinatlarının girileceği dosyanın *.MIR dosyasından farklı bir isimde olması gerekmektedir. Hesapla Prizmatik değerleri olan ham veriler hesaplanarak nokta dosyasına çevrilir. Hesap işleminin yapılabilmesi için istasyon noktalarının, yani durulan ve bakılan poligonların ayrı bir nokta dosyasında (*.NCN) olması gerekmektedir. Özellik Hata Ölçütleri Sol Taraf Negatif Dengeleme Yapılacak Açıklama Açıklama Kontrol Mesafe Hatası; Parametreler belirlendikten sonra hesabın yapılabilmesi için istasyon noktalarının olduğu nokta dosyası seçilerek hesap yaptırılır. Hesap sonucu oluşan rapor dosyası *.PRZ uzantılı dosya ile aynı isimde fakat *.NCN uzantılı olacaktır. Hataları Gör Hata raporlarını almak için kullanılır. Bu hatalar hesap sırasında da verilir. Daha sonra hesap tekrarlanmadan, alınan hatalara ait raporu bu şekilde alınabilir. Yükle Mevcut bir prizmatik hesap dosyası (*.PRZ) yüklemek için kullanılır. Eğer editörde yüklü değerler varsa bunlar silinir ve yenisi eklenir. Sakla Editördeki kutupsal değerleri saklamak için kullanılır.

33 Netveri Koordinat Editörü Araziden ölçülen koordinat ve kot verilerinin girişi bu bölümden yapılmaktadır. Editöre veriler, manuel girilebileceği gibi TotalStationların veri kayıt ünitelerinden aktarım yolu ile de yapılabilmektedir. Yükle Mevcut bir nokta dosyası (*.NCN) yüklenmesi yanında poligon (*.PO5) ve karne (*.NCK) dosyasına ait noktalar için kullanılır. Eğer editörde yüklü değerler varsa bunlar silinir ve yenisi eklenir. Sakla Editördeki kutupsal değerleri saklamak için kullanılır. Kolonlar Editörde istenmeyen kolonlar kapatılabilir. TotalStation Oku Değişik markalardaki elektronik aletlerden Y, X ve Z şeklinde alımı yapılmış olan ham verileri editöre aktarmak için kullanılır. TotalStation Yaz Koordinat editöründen girilen noktalar elektronik aletlerde okunmak için ilgili aletin formatına çavrilebilirler. YXZ şeklinde ascii karakterli dosyaya aktarmak için KOÇEV seçilebilir. Koordine Özet Tam/2 Nokta/3 Nokta/XYZ Tam; editörde yer alan bütün bilgileri ile nokta çıktısının alındığı işlemdir. Bu çıktı şeklinde aynı zamanda noktaların içinde bulunduğu pafta adları da çıkacaktır. Pafta dosyasının Pafta editörü ya da Stpafta editörü ile oluşturulmuş olması ve *.PAF uzantılı olarak saklanmış olması gerekir. Raporlarda pafta adlarının çıkması için bu *.PAFdosyası seçilir.

34 2 Nokta; editörde yer alan noktaların Nokta Adı, Y ve X değerlerinin alındığı ve bu değerlerin kağıt tasarrufu sağlaması açısından 2 kolon olarak düzenlendiği işlemdir. 3 Nokta; editörde yer alan noktaların Nokta Adı, Y ve X değerlerinin alındığı ve bu değerlerin kağıt tasarrufu sağlaması açısından 3 kolon olarak düzenlendiği işlemdir. XYZ; editörde yer alan noktaların Nokta Adı, Y, X ve Z değerlerinin alındığı rapordur. Rapor 2 kolon olarak düzenlenir. Tüm Koordine Özet işlemlerinde Netcad Süzgeç Kuralları (?) kullanılabilir. 2 Nokta, 3Nokta ve XYZ Koordine Özet alımlarında pafta dosyalarına ihtiyaç duyulmamaktadır. Grafik İşlemler Çizimden Yükle; ekranda yüklü olan noktaları yükler. Yükleme yapılırken Netcad Süzgeç Kuralları (?) kullanılabilir. Çizime Sakla; editörde girilmiş olan ya da yüklenmiş olan noktalar ekrana atılır. Netveri koordinat editöründe nokta dosyasının yüklenmesi için ekranda noktaların yüklü olmasına gerek yoktur. Ekran boş olduğu için bu şekilde noktalar ekrana atılabilir. Çizimden Seç Yükle; 'Çizimden Yükle' işleminden farklı olarak ekranda yüklü olan noktalar içinden seçim yapılarak editöre yükleme yapılır. Yükleme yapmak için noktalar tek tek seçilebilir ya da Obje Seçim Araçları (?) kullanılabilir Enkesit Editörü Kesit dosyalarının yüklendiği ve klavyeden veri girişi ile değişikliklerin yapılabıldığı bölümdür. Kolon Kesit No Kilometre Açıklama Yalnızca kullanım sırasında kilometreye ek bir referans özelliği taşır. Kesitin, kesit alınan güzergah başlangıcına olan mesafesidir. Aynı kilometrede iki kesit olması durumunda yalnızca ilk kesit dikkate alınır.

35 Eksene Mesafe Kot Kod Kesit üzerindeki noktaların eksene olan mesafesidir. Kilometre artış yönünde sol taraf negatif, sağ taraf pozitiftir. Değerlerin karışık girilmesi durumunda "F5" tuşu Sıralama işlemi gerekli düzeltmeyi yapacaktır. Noktanın kotudur. Bir kesit dosyası içerisindeki tüm kotlar aynı referansa bağlıdır. Noktanın özelliği ile ilgili kullanıcı tanımlı koddur. Bu kodların tanımlanması zorunlu olmamakla birlikte, tanımlanması durumunda çizim ve raporlamada pek çok kolaylık sağlayacaktır. Bağlantılı resim görüntülene miyor. Dosya taşınmış, yeniden adlandırılmı Poligon Hesabı Karne dosyası (*.NCK) ve istasyon noktalarının olduğu nokta dosyası (*.NCN) kullanılarak ara poligonların ve nirengilerin hesabı yapılır. Poligon hesabı yapılabilmesi için; Karne Dosyası/Özet Karne hazır olmalıdır, Bütün güzergahların ilk durulan, ilk bakılan, son durulan ve son bakılan noktaları ayrı bir dosyada nokta dosyasında (*.NCN) olmalıdır, Karne dosyası (*.NCK), nokta dosyası (*.NCN) ve poligon dosyası (*.PO5) aynı isimde ve aynı dizinde olmalıdır. Güzergah Nokta ve Özet Karne bölümünde nokta koordinatları ve karne bilgileri ile ilgili ekleme, düzeltme ve benzeri işlemler yapılabilir. Güzergah bölümünden ise Güzergah bilgileri girilir ve hesaplamalar yaptırılabilir. İşlem Kurum Güzergah Türü Tanımla Tekrar Çöz Göster Yaz Açıklama Hesabın Kadastroya yada İller Bankası' na göre yapılacağı ve Poligon hesabı yada Dizi nirengi hesabı olacağı belirlenir. Tecviz hesaplamalarında fark edecektir. Dizi nirengi hesapları "mm" inceliğinde görüntülenir. Ana güzergah ya da Ara güzergah seçimi yapılabilir. Tecviz hesaplamalarında fark edecektir. İller Bankası yönetmeliğine göre seçim yapıldığı zaman buradan güzergah türü seçilebilir. Kadastro için buradan seçim yapılmaz. Güzergah ilk defa tanımlanacaksa veya gidiş yönü değiştirilecekse öncelikle Tanımla butonu ile güzergah bir kere tanımlanmalıdır. Dallanma varsa açılan küçük pencerelerde ok tuşları bir sonraki nokta seçilmelidir. Üzerinde Dallanma olmayan noktalar ve güzergahlar program tarafında otomatik olarak seçilerek çözüm tamamlanır. İşlem sonucu Hesap Sonuçları bölümünde görüntülenir. Güzergahta herhangi bir değişiklik yapılmamış ise Tekrar Çöz işlemi hesabın tekrarlatılması amacıyla kullanılır. Hesaplama sırasında güzergahta dallanmalar varsa kullanıcıya sorulmadan daha önceki hesaplamada kullanılan noktalar ile hesaplama yapılır. Hesap yapılan güzergahı ekranda gösterir. Hesabı yapılan güzergah raporlanır. Çıktı sonucu Text editörüne gelir. Bağlı yazıcıdan çıktısı alınabilir, daha sonra çizdirilmek üzere saklanabilir.

36 Örnek Kontrol ve Düzenlemeler Güzergahın hesaplanması sırasında pek çok hata rapor edilebilir. Bu hataların giderilmesi için Nokta bölümünden Nokta Kayıtlarına, Özet Karne bölümünden Özet Karne Kayıtlarına ulaşabilir. Gerekli kontrol ve düzeltmeleri yapıldıktan sonra veriler saklanmalıdır. Düzeltmelerden sonra Güzergah bölümüne dönülerek hesaba devam edilebilir. Hata Açıklama Çözüm P.30 noktası bulunamadı Önceki nokta [P.43] ye bakış yok bilinen 4 nokta için verilir. Hata Giriş penceresinde nokta adlarının yanlış verilmesinden veya ilgili noktanın Koordinat Kütüğünde olmamasından kaynaklanabilir. Bu durumda Nokta kayıtlarına geçilir, hata Düzeltilir ve saklanır daha sonra Güzergah bölümünden işleme devam edilir. geriye bakış olmadığını gösterir. Nedeni karne kayıtlarında yapılan bir hata olabilir. Karne Kayıtlarına ulaşıp gerekli kontrol ve düzeltmeleri yapılabilir. Değişiklikler saklanıp, Güzergah bölümünden işleme devam edilebilir. P.45-P.46 Arasında kenar karşılıklı ölçülerin her ikisi de sıfır ise verilir. ölçülmemiş P.41 Noktasında aralık açısı sıfır P.24 noktasında gözlem yapılmamış Nokta sayısı en çok 60 olabilir Karşılıklı kenar ölçüleri tecviz dışında güzergah üzerinde geri dönüş olduğunda veya karnede her iki yönde aynı açı girildiğinde verilir. bakış olan bir noktaya ait karne kaydının bulunamadığını gösterir. güzergah tanımında 60 noktayı geçilmesi durumunda ortaya çıkar. karşılıklı ölçülen kenarlar da kenar farkı, F5 İşlem menüsü Sabitler bölümünden verilen değeri aştığında çıkar. Bu hataların tümü güzergahın çevrilmesini engelleyici niteliktedir. İşlemden çıkılıp gerekli düzeltmeler yapılır ve tekrar hesaplatılabilir. Güzergahın kapanmamış olması durumunda Karne ve Nokta kayıtlarında gerekli düzeltmeler, yapılır ve hesap tekrarlanır. Program kaba hataları kolayca bulduğu gibi pek çok durumda ince hataları da bulabilir. İnce hatanın olduğu rapor edilen gözlemin değiştirilmesi hatayı yok etmiyor ise büyük olasılıkla güzergah üzerinde birden çok hata vardır. Hesap penceresinden Tamam ile çıkıldığında saklama işlemi gerçekleşecektir. Hesaplanan noktalar dosyada mevcut ise 'Eskilerle Değiştir' seçeneği kullanılarak yeni hesaplanan koordinatlar yazılır. İlk defa hesaplanan noktaların 'Eskilerle Değiştir' seçeneğiyle saklanması sorun yaratmaz.

37 Yeni olarak 'Ekle' seçeneği kullanıldığında hesaplanan noktaların dosyada bulunup bulunmadığı kontrol edilmez, yeni hesaplanan noktalar dosyanın sonuna eklenir. 'Saklamadan Çık' seçeneği kullanıldığında noktalar saklanmaz. Hesabı yapılan güzergah poligon güzergah editörüne eklenmiş olacaktır. Diğer güzergahlar aynı şekilde hesaplanmalıdır. Grafikten Ekle Ekrandaki noktalar kullanılarak poligon güzergahı oluşturur. İşlem sonucunda nokta dosyası (*.NCN) ve karne dosyası (*.NCK) otomatik oluşur. Açılan editörden poligon hesabı yapılır ve güzergah oluşur. İşleme girildiğinde çizim ekranında sırayla semt alınan, güzergah noktaları ve semt kapanan seçilir, fare sağ tuşa basıldıktan sonra güzergah listesi çıkacak ve buradan hesap yapılacaktır. Güzergah Göster Güzergah editöründe seçili olan güzergahı grafik ekranda görmek amacıyla kullanılır. İşleme girildiğinde görsel olarak olarak güzergah hattı çizilecektir. Kanava Çiz Güzergah editöründe seçili olan hattın kanavasının çizdirilmesi kullanılır. İşleme girildikten sonra aktif olan hattın kanavası grafik ekranda çizilir. Yaz Güzergahların poligon hesap sonuçlarını raporlar. Normal çıktı, düşeyde sıkıştırılmış çıktı olarak iki formatı bulunmaktadır. Ayrıca güzergah listesi raporlanır. Nokta Ara Numarası girilen noktanın bulunduğu güzergah numaraları şehir adlarıyla beraber listelenir. Sabitler Poligon Hesabı için hata ölçüt değerleri ile hesaplama yöntemleri belirlenir. Özellik Kenar Hata Ölçütü (Grad) Açı Hata Ölçütü (Metre) İki Kernar Arası Fark (MEtre) Genel Şehir Adı Genel Güzergah No Kurum Genel Güzergah Türü Açıklama Özet Karne

38 Poligon hesabının yapıldığı karne dosyasını açar. Karne Editörü Karneler bölümü temel olarak farklı editörlerden oluşan bir ekrandır. Editörler arası geçiş işlemini ortadan kaldırmak ve hesaplamaları tek bir ekranda takip edebilmek amacıyla tüm editörler aynı ekranda toplanmıştır. Amaç, veri girişi sonrası gerekli hesaplamaların yapılarak özet karnenin oluşturulmasıdır. 'Poligon Hesabı' ve 'Ölçü Kanavası' çiziminde 'Özet Karne'deki veriler kullanılacaktır. Karne dosyası *.NCK uzantılıdır. Dosya verileri manuel olarak girilir ya da Kutupsal Hesaplardan Karne Yaz işlemi ile aktarılır. Karneler Rasat Karne Araziden alınan I. Durum, II. Durum, Düşey Açı, Eğik Mesafe bilgileri okunmuş ise açı değerlerinin ve yatay kenarların hesabı için veri girişinin rasat karneye yapılması gereklidir. Ayrıca deniz yüzeyi kenarının ve buna bağlı olarak Gauss Kruger düzlemindeki kenarın hesabı için Rasat Karne'deki eğik kenar yada yatay kenarlar kullanılır. Gauss Karne Ölçülen Yatay ya da Eğik kenarlardan, İller Bankası ya da Kadastro ile uyumlu olarak deniz yüzeyi kenarlarının hesaplanması ve yine Yatay, Eğik yada Deniz yüzeyi kenarından Gauss Kruger düzlemindeki kenarın hesabı için kullanılır. Genel olarak Gauss Karne kenar indirgemelerinde kullanılmaktadır. Gerekli hesaplamalar indirgemeler yapıldıktan sonra bulunan değerler özet karneye aktarılır. Özet Karne Özet karneye indirgemeleri yapılmış değerler girilebileceği gibi gereken veri, Rasat karne yada Gauss karneden de aktarılabilir. Özet karne aynı zamanda poligon hesaplamalarında kullanılacak olan sonuç karnedir. Karnede, Bakılan nokta açı ve Kenar değerleri bulunur. Açı değerleri, Ölçülen açılar olabileceği gibi Gauss Kruger açıları da olabilir. Kenar değerleri ise Eğik kenar, Yatay kenar, Deniz yüzeyi kenarı ya da Gauss Kruger kenarı olabilir. Editör İşlemleri Hesap Kenarlarını Seç Hesaplamada kullanılacak kenar ve açı seçilir. Aktar işlemi ile seçilen açı ve kenar Özet Karneye aktarılır. Poligon hesabı için Özet karnedeki değerler kullanılacaktır. Karne editörü üzerinde fare sağ tuşa basılması ile çıkan menüden işleme girilir.

39 Deniz veya Elipsoid Yüzeyini Hesapla Açılan menüde indirgemenin İller Bankasına veya Kadastroya (Yönetmelik) göre mi yapılacağı, Yatay kenarların yada Eğik kenarların kullanılacağı belirlenir. İndirge işlemi ile Ortalama kot Değeri yada Eski Kot Değeri girilir. Program Ortalama kot değerini girilen nokta kotlarından hesaplar, noktaların kotları girilmemişse bu değer kullanıcı tarafından girilmelidir. Girilmemesi (Sıfır olması) durumunda indirgeme "0" kotuna göre yapılır. İşlem sonucu Gauss karnedeki dz/elp kenar kolonuna aktarılır. Gauss Kruger Düzlemini Hesapla Açılan menüden Gauss Kruger kenarlarının hangi kenarlardan hesaplanacağı seçilir. Bilindiği gibi Açı ve Kenarların Gauss Kruger Düzlemindeki değerlerinin hesabı için koordinatlara gereksinim vardır. Kenarın her iki ucundaki nokta koordinatları nokta kütüğüne girilmiş olmalıdır. Koordinatlardan ortalama Y Koordinatı hesaplanır, bu değer istenirse değiştirilebilir. İşlem sonucunda Gauss Kruger düzlemindeki kenarlar hesaplanmış olacaktır. Boş Kotları Tamamla Koordinat girişinde noktaların kot değerleri girilmiş ise girilen bu değerler, durulan ve bakılan noktaların kot değeri bölümüne otomatik olarak yazdırılabilir. Noktaları Poligon Yap Veri girişi sırasında Poligon noktaları için "P." kullanılmadan veri girişi yapılmışsa bu işlem ile noktaların adına "P." (P.88, P.65) otomatik olarak yazılır. Karne Sırala Durulan noktalar, başta Nirengiler ve Poligonlar olmak üzere nokta adı sırasına sokulur. Karne Yaz Özet karne, rasat karne, gauss karne ve kanar özet çıktıları buradan alınabilir. Farklı formatlarda tercih yapılabilir. Durulan noktalar ve seçilen çıktı türüne göre bakılan noktalar için süzgeç verilebilir. Çıktı sonuçları öncelikli olarak Text editörüne gelir, istenirse bağlı yazıcıdan çıktı alınır yada daha sonra yazdırılmak üzere dosyaya kaydedilebilir. Açıklama bölümüne çıktıların üzerinde görünmesi istenen bilgi varsa girilir. İşlem Özet Karne Rasat Karne Gauss Karne Kenar Özet Açıklama Çıktı1, Çıktı2, Kenar Özet ve Formatsız çıktı olmak üzere 4 farklı çıktı alınabilir. Yazılacak istasyonlar ve Bakılan noktalar (Kenar Özet çıktısı) için süzgeç verilebilir. Durulan, Bakılan noktalar, I. Durum, II. Durum, İndirgemeler, Ortalama açı, Düşey açı, Eğik uzaklık, Yatay uzaklık değerleri rapor edilir. Yazılacak istasyonlar için süzgeç verilebilir. Durulan, Bakılan noktalar, Kot değerleri, Alet yüksekliği, Reflektör yüksekliği, Düşey Açı ve Tüm kenar değerleri (Eğik, Yatay, Deniz yüzeyi, Gauss) rapor edilir. Durulan, Bakılan noktalar, Yatay açı, Seçeneğe bağlı olarak Ölçülen yatay veya Eğik kenar ve Deniz yüzeyi ve Gauss kenarları rapor edilir. Yazılacak istasyon ve Bakılan noktalar için süzgeç verilebilir. Çizimden Karne Oku Poligon Hesabı yapmak için grafik ekrandaki mevcut noktalardan karne oluşturmak için kullanılır. İşleme girildikten sonra grafik ekrana dönülür. İlk olarak durulan nokta seçilir.

40 Daha sonra bakılan noktalar seçilir. Yeni bir rasat için fare sağ tuşa basılarak aynı işlemler yapılır ve editöre dönülür. Kanava Çiz Karne editöründe resatları girilmiş olan tüm güzergahların kanavasını grafik ekrana çizmek için kullanılır. İşleme girildikten sonra çıkan tablodan gerekli parametreler verildikten sonra ekrana çizim oluşur. Kenar Kontrolü Yatay kenarlar ile deniz ve elipsoid kenarlar arasında kontrol raporu oluşturur. Kanava Çizimleri Poligon ve ölçü kanavası çizilmesine yönelik işlemdir. Poligon kanava çiziminde; güzergah başlangıç ve bitişi, nokta ad ve sembolleri, güzergah çizgi ve numaraları yazılır. Poligon kanava çizimi için *.PO5 uzantılı dosyaya ihtiyaç vardır. *.PO5 uzantılı dosya poligon hesabı yapıldıktan sonra oluşur. Bu nedenle poligon kanava çizimi yapılmadan önce poligon hesabının yapılması gerekir. Ölçü kanava çiziminde; sadece güzergah çizgileri, nokta sembol ve numaraları yazılır. Ölçü kanava çizimi için özet karne bilgilerini girmek yeterlidir. Çizim sırasında *.NCK dosya ismi verilerek işlem bitirilir. Nasıl Yapılır? İşleme girildiğinde 'Kanava Tipi' seçilir (Poligon veya ölçü kanavası) Poligon dosyası(*.po5) seçilir. Çizdirilecek güzergahlar seçilerek işlem tamamlanır. Otomatik Nokta Üret Otomatik Nokta Üret; hatların uçlarına nokta üretir. İşleme girildiğinde nokta üretilecek hatlar ekrandan seçilir ve başlangıç nokta numarası verilir. Otomatik olarak hat uçlarına ardışıl olarak nokta üretilir. Sıralama Tipi Klasik: Hatların sağ üstünden başlatarak sola doğru nokta üretir. Köşelerin Y ve X koordinatlarına göre sıralama yapılır. Kenar Sıralı: Köşelere saat ibresi yönünde nokta atılmasını sağlar. Hızlı Yöntem: Herhangi bir kurala bağlı kalmadan rastgele nokta atılır. Geriden Kestirme

41 Koordinatı hesaplanmak istenen noktadan, koordinatları bilinen noktalara bakılarak ölçülen açılarla koordinatı bilinmeyen noktaya(aletin kurulu olduğu herhangi bir noktaya) koordinat verme işlemidir. Geriden kestirme de hesabın yapılabilmesi için bilinmeyen noktadan en az üç noktaya bakılarak açıların ölçülmesi ve α ve β açılarının hesaplanması yeterlidir. Nasıl Yapılır? İşleme girildiğinde çıkan dialogdan durulan nokta ile koordinatı bilinen noktalar arasındaki açılar grad cinsinden girilir. Koordinatı bilinen noktalar (A, B ve C noktaları) seç butonu ile ekrandan seçilir. Nokta no verilir ve 'Hesapla' butonuna basılır. Netcad'e Ekle butonu ile hesaplanan nokta ekrana eklenir. Ileriden Kestirme İleriden kestirme; koordinatları bilinen A ve B gibi iki noktadan koordinatları hesaplanmak istenen P noktasına bakılarak α ve β açılarının ölçülmesi suretiyle yapılan nokta tayinidir. Ana nirengi şebekelerinde noktalar arasındaki uzaklık genellikle çok fazladır. Çalışmalarımıza yeterli nokta sıklığı sağlayabilmek için ana şebeke noktaları arasında yeni nirengi noktaları kurarak hesaplanması gerekir. Bu noktalar ilerden, geriden kestirme şeklinde ölçülür ve hesaplanır. Nasıl Yapılır? İşleme girildiğinde çıkan dialogdan durulan noktalar ile hesaplanmak istenen nokta arasındaki açılar grad cinsinden girilir. Koordinatı bilinen noktalar (A ve B) seç butonu ile ekrandan seçilir. Nokta no verilir ve 'Hesapla' butonuna basılır. Netcad'e Ekle butonu ile hesaplanan nokta ekrana eklenir. Zemine İndirgeme Yanına ulaşılamayan (minare, kule, deniz feneri vb.) nirengi noktalarına poligon geçkisi bağlantısı yapılması gerektiğinde, bu gibi noktalara alet kurulması mümkün olmadığından poligon geçkisinin ilk veya son noktasındaki kırılma açısı ile bu poligon noktasını, yanına ulaşılamayan noktaya bağlayan kenar ölçülemez. Bu durumda, yanına ulaşılamayan nirengi noktası yakınında yerde bir zemin noktası (Z) tesis edilir ve koordinatları hesaplanır. Tesis edilen bu noktanın, yanına ulaşılamayan nirengi noktasından başka en az bir nirengi noktasını görmesi gerekir. Zemin noktası ile nirengi noktası arasındaki uzunluk tek veya iki üçgen yardımıyla, açıklık açısı ise tek veya iki nirengi noktasına yapılacak doğrultu gözlemleri yardımıyla hesaplanıp ortalamaları alınarak bulunur. Zemin noktası için oluşturulacak üçgenlerin açıları 30g dan küçük olamaz ve en az bir kenarı mm incelikle ölçülür. Üçgen açıları ve nirengi doğrultuları, 2cc'yi doğrudan ölçen aletlerle ikişer silsile olarak ölçülür. Zemin noktası ve yardımcı noktaların zemin tesisleri ve röperleri poligon noktalarındaki gibidir. Problemin kontrollü çözümü için;