HABER BÜLTENİ. Haber Özetleri. Irak. 10 Kasım 2008

Transkript

1 HABER BÜLTENİ 10 Kasım 2008 Haber Özetleri Irak Irak Başbakanı Nuri El Maliki, güvenlik ve diğer kilit öneme sahip konularda merkezi hükümete daha fazla yetki verecek anayasal değişiklikler yapılmasını istedi. Irak Başbakanı Maliki, Bağdat'ta düzenlediği basın toplantısında, "güvenlik, egemenlik ve diğer konularda tam sorumluluğa sahip güçlü bir federal hükümetin inşa edilmesi" gerektiğini söyledi. Maliki, federal sorumluluklar ile vilayetlerin sorumluluklarını dışlayan bir anayasaları olduğunu belirterek, "Bunun doğru olmadığını düşünüyorum. Temel olarak sorumluluk, ülkenin inşasını ve korumasını üstlenen federal hükümete verilmeli", diye konuştu. Mevcut anayasanın Irak geçiş sürecindeyken aceleyle yazıldığını hatırlatan Maliki, artık bu anayasanın gözden geçirilme zamanının geldiğini ifade etti. Maliki, bölgesel yönetimlere kendi ekonomileri, tarımları, yatırımları ve yerel yönetimle ilgili konular hakkında söz söyleme hakkı verecek, ancak güvenlik ve dış ilişkileri Bağdat'a bırakacak olası bir çözüme dikkat çekti. Bu konulardaki başarısızlığınsa ileride yeni şiddet olaylarına kapıyı açabileceğini kaydeden Maliki, siyasal sistem ve egemenlik konusunda açık bir vizyonun olmaması halinde birbiriyle savaşan hükümetlere dönebilecekleri uyarısında bulundu. (AA)(REUTERS) Irak Başbakan Yardımcısı Berham Salih, ülkesinin hâlâ Amerikan ordusuna ihtiyacı olduğunu söyledi. Kürt Başbakan Yardımcısı Salih, gazetecilere yaptığı açıklamada, BM Güvenlik Konseyi'nin Irak'taki Amerikan askeri varlığı için tanıdığı son tarih olan 31 Aralık 2008'den sonra da Amerikan birliklerinin Irak topraklarında kalabilmesinin yasal temellerinin oluşturulması hedeflenen güvenlik anlaşmanın onaylanması için zamanın azaldığını kaydetti. Bağdat ile Washington arasında yıl sonundan önce bir güvenlik anlaşmasına varılmaması durumunda Irak'ın "yasal boşluk dönemine" gireceğini ifade eden Salih, söz konusu anlaşmanın, ülkede güvenlik alanında sağlandığını söylediği iyileşmenin korunması için çök önemli olduğunu kaydetti. ABD ile Irak arasında imzalanması planlanan güvenlik anlaşmasıyla ilgili iki ülke yetkililerinin çalışmaları sürüyor. (AA)(AP) Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık El-Haşimi, ABD Başkanı George W. Bush un güvenlik anlaşmasıyla ilgili Irak hükümetine gönderdiği mesajı ifşa etti. Amerika nın Irak hükümetinin güvenlik anlaşmasında yapılmasını istediği değişikliklere verdiği cevaba ilişkin açıklamada bulunan Tarık El-Haşimi, ABD Başkanı Bush un Irak tarafına mevcut taslak anlaşmanın nihai şeklidir, bunun içeriğinde hiçbir değişiklik yapılmayacak şeklinde bir mesaj gönderdiğini 1

2 belirtti. Amerikan tarafının bu mesajla anlaşmayla ilgili son noktayı koyduğuna işaret eden Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık Haşimi, anlaşmayla ilgili müzakerede son aşamaya gelmiş bulunuyoruz. Anlaşmanın mevcut şeklini ya kabul edeceğiz ya da reddedeceğiz, dedi. Öte yandan Irak ta yayımlanan Şark gazetesi de Hükümet Sözcüsü Ali Debbağ ın Bağdat henüz mevcut güvenlik anlaşmasına alternatif yeni bir plan düşünmüyor, umarım ABD ile mevcut anlaşma taslağında ortak bir noktada buluşuruz dediğini nakletti. Amerikan askerlerine yargı dokunulmazlığı tanınmasında ısrarcı olan Washington, Amerikan askerlerine gelen posta veya kargoya Iraklıların nezaret etmesini kabul etmekle birlikte bunların Iraklılar tarafından incelenmesine karşı çıkıyor. ( Irak Uzlaşma Cephesi, Irak la ABD arasında yapılması düşünülen güvenlik anlaşmasında İran ın nükleer programının da yer alabileceğini açıkladı. Irak parlamentosundaki Uzlaşma Cephesi milletvekillerinden Haşim Tai, İran ın nükleer programının Irak la ABD arasında yapılacak güvenlik anlaşmasında etkileyici bir husus olarak yer alabileceğini söyledi. Amerika nın Bağdat la Washington arasında yapılacak güvenlik anlaşması konusunda İran ın engel çıkarmasını önlemek için İran a uranyum zenginleştirme konusunda izin vereceğine inanıyorum diyen Tai, bu meselenin güvenlik anlaşması çerçevesinde gündeme geleceğini söyledi. Irak Uzlaşma Cephesi nin güvenlik anlaşması konusundaki tutumuna değinmeyen Tai, Irak güvenlik güçlerinin ülkede güvenliği sağlayabilecek yeterliliğe henüz ulaşmadığını söyledi. Tai, Irak Uzlaşma Cephesi nin ABD ile yapılması düşünülen güvenlik anlaşması konusunda konsensüs sağlanması durumunda anlaşmaya olumsuz oy vermeyeceğini ifade etti. ( Irak'ta bölgesel seçimlerin 31 Ocakta yapılacağı bildirildi. Irak Yüksek Seçim Kurulu İdari Başkanı Kasım El Abudi, seçimlerin Bağdat ve diğer bölgelerde 31 Ocakta yapılacağını belirterek, seçim kampanyasının bu ay sonunda veya gelecek ay başında başlayacağını ve iki ay süreceğini açıkladı. Seçim kuruluna göre, bölgesel seçimler için siyasi parti ve bağımsız adaylardan 401 liste kayda geçirildi. Irak'taki 18 vilayetten 14'ünde yapılacak seçimlerde toplam 440 sandalye sahibini bulacak. Kuzeydeki bölgesel yönetimin kontrolündeki vilayetler Duhok, Erbil ve Süleymaniye ile tartışmalı Kerkük'te seçimler daha sonra düzenlenecek. (AA)(AFP) Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani ile iki yardımcısından oluşan Cumhurbaşkanlığı Divanı, ülkedeki Hıristiyanlar ile diğer azınlıkların yerel meclislerde temsil edilebilmeleri için kota belirleyen bir yasa tasarısını imzaladı. Cumhurbaşkanlığı Divanı ndan yapılan yazılı açıklamada, yeni yasa ile ilgili önemli noktanın sandalye sayısından ziyade azınlıklara kota verilmesi olduğuna dikkati çekildi. Azınlık grupların yetersiz bulduğu yasa tasarısı, 31 Ocak'a kadar yapılması planlanan yerel seçimlerde, 440 vilayet meclis sandalyesi için 6 kota sağlıyor. Hıristiyanlar ile diğer azınlık gruplarının temsilcileri, son günlerde Iraklı yetkilileri ziyaret etmiş ve kendilerine ayrılan sandalye sayısının artırılmasını talep etmişti. Iraklı Hıristiyan liderler 28 milyon nüfuslu Irak'ta 750 bin civarında Hıristiyan olduğu tahmininde bulunuyor, ancak 1997 yılından sonra ülkede nüfus sayımı yapılmadığı ve savaşta çok sayıda Iraklı ülkesinden kaçtığı için kesin rakam bilinmiyor. (AA) 2

3 Irak Parlamentosundaki Kürt Grubu sözcüsü Feryad Revanduzi, Irak Başbakanı Nuri El-Maliki yi ağır bir dille suçlayarak, anayasanın yeniden yazılmasına ilişkin açıklamalarını eleştirdi. Revanduzi, Maliki nin Irak ta olup bitenler hakkında tek başına karar veremeyeceğini, Irak ın geleceğini ancak Irak taki yasama ve yargı organlarının kararlaştırabileceğini söyledi. (EL-BEDİL EL- IRAQI) Irak ın kuzeyindeki Erbil de yayın yapan yarı resmi bir gazete, Irak Yüksek Öğretim Bakanlığı nın Irak ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin denetimi altındaki şehirler (Duhok, Erbil ve Süleymaniye) dışında Kerkük dâhil Irak ın hiçbir vilayetinde Kürtçe eğitim yapılmasını yasakladığını yazdı. ( Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ün Ortadoğu Danışmanı Erşat Hürmüzlü, İstebrek Yazaroğlu başkanlığındaki Türkmen Gençlik Birliği nden bir heyeti kabul etti. Irak tan gelen ziyaretçilerle yapılan görüşme sırasında bir konuşma yapan Hürmüzlü, Türkmen gençliğini destekleyeceklerini ve gelişmelerine katkı sağlayacak her türlü projeye olumlu bakacaklarını söyledi. ( Sadr Grubunun Irak la ABD arasında yapılması düşünülen güvenlik anlaşmasına karşı çıkmalarını sağlamak için diğer siyasi gruplarla temaslar kurmaya başladığı bildirildi. Gazetecilere açıklamada bulunan Sadr Grubu sözcüsü Salah El-Ubeydi, 275 sandalyeli Irak parlamentosunda 30 milletvekili bulunan Sadr Grubunun ABD ile yapılması düşünülen güvenlik anlaşmasına ret oyu verilmesini sağlamak için diğer siyasi grupların temsilcileriyle görüşmeler başlattıklarını söyledi. Irak parlamentosundaki Sadr Grubu milletvekillerinden Bayan Lika Al-i Yasin de İran televizyonuna yaptığı açıklamada Bağdat la Washington arasında yapılması düşünülen güvenlik anlaşmasının Irak ı uzun vadeli bir bağımlılığa sürükleyeceğini belirterek anlaşma konusunda Irak ın istediği değişikliklerin kabul edilmesinin de bu durumu değiştirmeyeceğini söyledi. ABD nin anlaşma taslağını Irak tarafının istekleri doğrultusunda değiştirmesi durumunda da Sadr Grubu olarak anlaşmaya yönelik reddedici tutumlarını sürdüreceklerini belirten Lika Al-i Yasin, diğer siyasi grupları da parlamentoda anlaşmaya olumsuz oy vermeye çağırmaya devam edeceklerini ifade etti. ( Irak taki Şiilerin en büyük dini merci Büyük Ayetullah Ali Sistani yi ziyaret eden Arap Birliği Temsilcisi Hani El-Halaf, Ayetullah Sistani nin Irak ın Araplığına yaptığı vurgunun kendilerini memnun ettiğini söyledi. Ayetullah Sistani yi ziyaretinden sonra Necef te bir basın toplantısı düzenleyen Arap Birliği Temsilcisi Hani El-Halaf, dini merciiyetin Irak halkını birleştirici konumuna değinerek görüşmede Arap Birliği nin Irak taki rolünü ele aldıklarını söyledi. Görüşmede gelecekte Irak ı ilgilendiren meseleleri ele aldıklarını ve Ayetullah Sistani nin Arap Birliği konusundaki düşüncelerinden memnuniyet duyduğunu belirten Halaf, Ayetullah Siatani, Arap Birliği nin Irak taki rolünü olumlu karşılıyor, biz de onun Irak ın Araplığı ile iftihar ettiğine ilişkin sözlerinden büyük mutluluk duyduk, dedi. Ayetullah Sistani ile sadece dini açıdan değil fikri açıdan da sürekli temas halinde bulunulması gerektiğini belirten Arap Birliği Temsilcisi Hani El-Halaf, Birliğin ABD ile Irak arasında yapılması beklenen güvenlik anlaşmasına yönelik tutumu konusunda da Arap Birliği 3

4 Ortadoğu güvenlik anlaşması konusunda resmi olarak bilgilendirilmedi, Irak bu konuda Arap Birliğini resmi olarak bilgilendirebilir ve bizden görüş isteyebilir; ancak Arap Birliği bu konuyu Irak ın bir iç meselesi olarak görüyor. Irak Arap Birliği nden müdahale istemedikçe Birlik bu konuda hiçbir müdahalede bulunmayacaktır. Irak ın Arap Birliği nden müdahale etmesini istemesi durumunda da bu müdahale uluslararası yasalar çerçevesinde olacaktır, diye konuştu. Arap Birliği Temsilcisi, Ayetullah Sistani yi ziyaret ettikten sonra Necef teki Sadr bürosu temsilcisiyle ve diğer taklit mercileriyle görüştü. ( Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, başkent Şam'da Arap ülkelerinden parlamenterlerin katıldığı bir toplantının açılışında yaptığı konuşmada, Bağdat ile Washington arasında imzalanması planlanan, Amerikan askerlerinin BM'nin tanıdığı sürenin dolacağı 31 Aralık 2008'den sonra da Irak'ta kalabilmesinin yasal temelini oluşturacak güvenlik anlaşmasını eleştirdi. Amerikan askerlerinin, bölgenin istikrarsızlığında katkısı olduğunu söyleyen Esad, Amerikan askerlerinin Irak'tan çekilmesi gerektiğini kaydetti. Esad, ABD tarafından geçen ay Suriye'nin Irak sınırındaki bir köye düzenlediği hava saldırısının, "Washington'ın Irak'ı, komşularına saldırı düzenlemek için kullanacağının teyidi" olduğunu söyledi. (AA)(AFP) Bağdat'ta bu sabah peşpeşe düzenlenen bombalı iki saldırıda 25 kişi öldü, 48 kişi yaralandı. Savunma Bakanlığından bir yetkili, bomba yüklü aracın Şiilerin Ademiye mahallesindeki pazar yerinde infilak ettiğini, yardım ekipleri geldiği sırada ikinci bir patlama olduğunu bildirdi. Yetkili, bir intihar komandosunun beline bağladığı patlayıcıları patlattığını söyledi. Sıralı patlama yöntemi, Irak'ta sık sık uygulanıyor. İkinci patlamada, ilk patlamadan sonra bölgeye koşan emniyet ve yardım görevlileri özellikle hedef alınıyor. (AA) Filistinli grupların bir araya gelme girişimleri bir kez daha boşa çıktı. Mısır'ın arabuluculuğunda Kahire'de Filistinli grupların yapması beklenen ulusal birlik toplantısı, Hamas'ın ve Şam'da üslenen bazı Filistinli grupların boykot etmesi üzerine iptal edildi. Hamas lideri, boykot kararına gerekçe olarak El-Fetih'in cezaevinde tuttuğu 500 Filistinlinin serbest bırakılmamasını gösterdi. El-Fetih sözcüsü ise boykot kararının Hamas'ın sorumsuzluğunu gösterdiğini söyledi. Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas da boykotun kabul edilemez olduğunu ifade etti. (TRT) Gazze Şeridi'ndeki fiili Hamas hükümetinin Başbakanı İsmail Haniye, hükümetinin, 1967 sınırlarıyla kurulacak bir Filistin devletini kabul etmeye hazır olduğunu söyledi. Haniye, Gazze'ye uygulanan ablukayı, "Onur" adlı gemiyle Cumartesi günü aşıp bölgeye ulaşan bir grup Avrupalı parlamenterle düzenlediği toplantıda, İsrail'in, bu konudaki girişimini reddettiğini bildirdi. İngiltere kabinesinin eski çalışma bakanlarından milletvekili Clare Short, Haniye'den İsrail'e önerisini yinelemesini istedi. Haniye ise buna karşılık, İsrail'in Filistinlilerin ulusal haklarını kabul etmesi durumunda, Hamas hükümetinin 1967 sınırları üzerinden bir Filistin devletini kabule ve İsrail'le uzun süreli bir ateşkese hazır olduğunu ifade etti. (AA) 4

5 BM, AB, ABD ve Rusya'nın oluşturduğu Ortadoğu Dörtlüsü'nün, barış süreci çabalarının korunmasına destek amacıyla Mısır'da yaptığı toplantıda Arap ülkeleri, uluslararası toplumun İran'a Ortadoğu'da daha fazla söz hakkı vermesi ihtimalinden duydukları endişeyi dile getirdi. Toplantıya katılan Amerikalı bir yetkili, Bahreyn, Ürdün, Mısır, Fas ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin dışişleri bakanlarının, yeni ABD Başkanı Barack Obama'nın, İran ile tartışmalı nükleer programı konusunda anlaşmaya varmak için ne önereceği konusunda endişeli olduklarını söylediklerini bildirdi. ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice'ın ise Arap dışişleri bakanlarını, Washington yönetiminin, nükleer ödünler karşılığında İran'a Ortadoğu'da daha fazla söz hakkı önermeyeceği güvencesini verdiği belirtildi. Arap dışişleri bakanlarının, en çok İran'ın Lübnan, Suriye, Irak ve Körfez'deki diğer bölgeler üzerindeki etkisi konusunda kaygılı oldukları kaydedildi. (AA)(AP) Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, İsrail'in Arap komşularıyla barış konusunda samimi olmadığını söyledi. Esad, başkent Şam'da Arap ülkelerinden parlamenterlerin katıldığı bir toplantının açılışında yaptığı konuşmada, İsrail'in barış istediğini, bütün işgal ettiği Arap topraklarından çekilerek bunu kanıtlaması gerektiğini kaydetti. (AA)(AP) Kafkasya ve Orta Asya Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Kırım'da istikrar sağlama çalışmaları yürütüyor. AGİT'in Milli Azınlıklardan Sorumlu Yüksek Komiseri Knut Vollebek proje uygulamalarını denetlemek üzere Ukrayna'ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti'ni ziyaret etti. Knut Vollebek, yapılan çalışmalardan ilkinin sürgün edilen halklara haklarının iade edilmesi yasası kapsamında, yasama faaliyetlerinin yürütülmesi olduğunu söyledi. Vollebek, yasa tasarısından tartışmaya yol açan maddelerin çıkartılması ve değiştirilmesi için çalıştıklarını kaydetti. AGİT'in yürüttüğü diğer projelerin başında ise etnik olarak heterojen bir ülkede polis faaliyetlerine ilişkin proje geliyor. Proje, emniyet organlarında farklı etnik grupları temsil eden görevlilerin olmasını amaçlıyor. Yüksek Komiser bu iki proje dışında Kırım'ın Aluşta şehrinde devlet memurlarına çok etnisiteli toplumda hoşgörü eğitiminin verileceğini, seminerler ve okullarla ilgili projelerinin olduğunu söyledi. (TRT) Dünya Basını Guardian'ın ön sayfasında Amerikan siyaseti var. ''Bush'un yasalarına Obama vetosu'' diye yazıyor gazete. Guardian'a göre Barack Obama 20 Ocak'ta görevi resmen devralır almaz, Kongre'nin çalışmalarını beklemeden, çok tartışmalı bulduğu bazı konularda Bush'un geride bıraktığı mirası derhal veto yetkisiyle değiştirmeye koyulacak. Başkan Bush, kök hücre araştırmalarına federal bütçeden fon aktarılmasına kısıtlamalar getirmişti. Guardian, Barack Obama'nın bu tip genetik araştırmalara devlet yardımlarının musluğunu yeniden açacağını yazıyor. Öte yandan yeni başkan, çevre koruma kanunlarını ise aynı hızda sıkılaştırmayı hedefliyor. Guardian'a göre Başkan Bush'un petrol arama çalışmalarını kolaylaştırmak için geçirdiği yasalar, Barack 5

6 Obama'nın Kongre'yi beklemeden yürütme yetkisini kullanarak iptal edeceği yasaların başında geliyor. Barack Obama'nın Amerika'nın ilk siyah başkanı olarak kaydettiği tarihi seçim zaferine tepkilere gelirsek. Guardian'ın ortasında iki tam sayfa Barack Obama'ya mesajlar içeren birçok fotoğraf yan yana basılmış. Kimileri, ne kadar çok umut bağladığını söylüyor; kimileri de ''gözüm üzerinde olacak'', diye uyarıyor. Bir tepki de geçen hafta İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi'den gelmişti. Obama'nın ''genç, yakışıklı ve bronz tenli'' olduğunu söyleyen Berlusconi, şimşekleri üzerine çekti. Times gazetesi ise Çin'deki durumu, ''Altın yıllar sona eriyor'' diye tanımlıyor. Gazeteye göre son haftalarda ekonomisi ciddi biçimde yavaşlayan Çin'de yetkililer umutlarını yeni açıkladıkları yaklaşık 600 milyar dolarlık bir kurtarma planına bağladı. Times, kamu harcamalarına pompalanacak parayla karayolu, demiryolu ve havaalanı gibi projelere ağırlık verileceğini yazıyor. Gazete, Çin hükümetinin ekonomisini canlandırmak için bu yönde bir paket baskısını bir süredir üzerinde hissettiğini ve G20 zirvesi öncesinde bu baskının daha da artmış olduğunu yazıyor. Times'ın ifadesiyle geçen yıl küresel ekonomideki büyümenin yüzde 27'sini omuzlarında taşıyan Çin'den diğer ülke liderleri bu yönde bir adım atarak piyasayı canlandırmasını istiyordu. 6