Makro Veri Mart 2019 Enflasyonu

Transkript

1 i Makro Veri Mart 2019 Enflasyonu Yüksek gıda enflasyonu dezenflasyon sürecini sekteye uğratıyor Serkan Gönençler Ekonomist TÜFE : %1,03 (Piyasa: %0,9, Şeker Yatırım: %0,4), Yıllık: 19,7% (Şubat-19: %19,7) Yİ-ÜFE: %1.58, Yıllık: %29,6 (Şubat -19: %29,6) Mart ayı TÜFE enflasyonu, %0,9 luk medyan piyasa beklentisinin hafif üzerinde %1,03 seviyesinde gerçekleşirken, bu rakam bizim %0,4 lük tahminimizin oldukça üzerinde kaldı. Bu rakamla yıllık TÜFE enflasyonu değişmeyerek %19,7 de kaldı. Yİ-ÜFE enflasyonu TL de değer kaybı ve petrol fiyatlarındaki artışa bağlı olarak aylık %1,58 seviyesinde gerçekleşirken, yıllık bazda %29,6 da sabit kaldı. Böylece Eylül 2018 de görülen %46,4 zirve seviyesinden başlayan düşüş trendine bu ay ara verilmiş oldu. Tablo 1: TÜFE enflasyonu alt kalemleri Aylık Yılbaşından beri Yıllık Ağırlık Mart 19 Mart 18 Mart 19 Mart 18 Mart 19 Şubat 19 TÜFE 100.0% 1.03% 0.99% 2.27% 2.77% 19.7% 19.7% Gıda ve Alkolsüz İçecekler 23.0% 2.44% 2.03% 10.01% 6.06% 29.8% 29.3% Alkollü İçecekler ve Tütün 5.1% 0.01% 0.00% 0.74% 0.42% 2.7% 2.7% Giyim ve Ayakkabı 7.2% 0.46% 1.05% % -8.92% 11.0% 11.6% Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar 14.9% 0.27% 0.44% -2.83% 3.33% 16.4% 16.6% Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri 7.7% 0.30% 0.78% 1.02% 4.50% 27.0% 27.6% Sağlık 2.6% 3.48% 1.90% 9.81% 7.04% 19.7% 17.9% Ulaştırma 17.5% 0.75% 0.76% 1.67% 2.38% 15.2% 15.2% Haberleşme 3.9% -0.29% 0.10% 0.12% -0.67% 10.5% 10.9% Eğlence ve Kültür 3.4% 0.22% 0.51% 3.03% 3.70% 20.1% 20.4% Eğitim 2.7% 1.45% 0.94% 3.19% 1.37% 12.2% 11.6% Lokanta ve Oteller 7.3% 0.67% 0.83% 2.64% 2.81% 19.6% 19.8% Çeşitli Mal ve Hizmetler 4.8% 0.58% 0.69% 3.82% 4.51% 27.9% 28.1% Yurtiçi ÜFE 1.58% 1.54% 2.14% 5.29% 29.6% 29.6% Ara malı 1.98% -0.84% 2.04% 5.38% 29.9% 30.4% Enerji 0.20% 0.76% -1.23% 7.61% 44.2% 39.8% Mart enflasyonunu etkileyen temel faktörler; gıda enflasyonundan baskı devam ediyor Tahminimizdeki sapma çok büyük ölçüde (hatta sadece) gıda enflasyonundan kaynaklanıyor. Özellikle sebze-meyve fiyatlarındaki %9,1 lik artışa bağlı olarak aylık gıda enflasyonunun %2,4 seviyesinde gerçekleştiğini görüyoruz. Bu rakamla yıllık gıda enflasyonu da %29,3 ten %29,8 e yükselmiş oldu. Bu noktada özellikle sebze fiyatlarındaki muazzam yükselişten bahsetmek gerekiyor; son artışlarla sebze fiyatlarında geçen yılın aynı dönemine göre artış oranı %90 ı buldu, bunun da %80 lik kısmı Ağustos ayı sonrasında gerçekleşti. Bununla beraber, diğer işlenmemiş gıda (ağırlıkla et) fiyatlarındaki %25 ve işlenmiş gıda fiyatlarındaki %19 luk yıllık artışlar, yüksek gıda enflasyonunun tek suçlusunun sebze fiyatları olmadığını da gösteriyor. Ekonomik Araştırma S a y f a 1

2 Gıda fiyatlarındaki aylık %2,44 lük artış, sebzede süpermarket fiyatlarını da etkileyen indirimli tanzim satışlarının TÜİK in enflasyon sepetini çok da etkilemediğini gösteriyor. Bizim (önceki aylarda görece başarılı olan) gıda fiyat takip modelimiz fiyatlarda aylık düşüşe işaret etmişti. Bu fark, manşet TÜFE enflasyon tahminimizdeki sapmayı çok büyük ölçüde açıklıyor. Grafik 1: Gıda enflasyonu gıda enflasyonu tahminimiz 7.0% 6.0% 5.0% 4.0% 3.0% 2.0% 1.0% 0.0% -1.0% -2.0% -3.0% -4.0% Gıda enflasyonu gerçekleşmesi Gıda enflasyonu tahminimiz 04/16 07/16 10/16 04/17 07/17 10/17 04/18 07/18 10/18 Gıda dışında ise, özellikle çekirdek mallar tarafında ılımlı bir görünüm olduğunu söyleyebiliriz. Çekirdek mallar enflasyonu aylık bazda %0,0 seviyesinde gerçekleşti ve yıllık bazda %21,2 den %19,9 a geriledi. Bu rakam Eylül ayında %35,1 e ulaşmıştı. Bu düşüş ise büyük ölçüde dayanıklı mal grubu enflasyonundan kaynaklanıyor. Eylül deki %46,4 seviyesine kadar yükselen dayanıklı mal grubu yıllık enflasyonu bu tarihten sonra düşüşe geçerek Mart ta %15,4 e ulaştı. Şubat ayında da %17,5 seviyesindeydi. Tablo 2: Çekirdek enflasyon göstergeleri Aylık Yılbaşından beri Yıllık Mart 19 Mart 18 Mart 19 Mart 18 Mart 19 Şubat 19 A Mevsimsel ürünler hariç 88.1% 0.58% 0.94% 1.46% 3.34% 18.08% 18.50% B İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç 73.2% 0.28% 0.92% 0.31% 2.38% 17.72% 18.48% C Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç 58.6% 0.28% 0.79% 0.06% 1.76% 17.53% 18.12% İşlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün D ürünleri hariç 85.8% 0.55% 0.84% 0.11% 2.38% 17.81% 18.15% Mal Grubu 72.1% 1.20% 1.19% 1.87% 2.83% 21.53% 21.51% Enerji 12.7% 1.94% 0.32% -1.62% 2.11% 16.41% 14.57% İşlenmemiş gıda 8.9% 4.50% 2.56% 18.98% 6.71% 41.71% 39.07% İşlenmiş gıda 14.6% 0.25% 1.51% 1.56% 5.43% 18.69% 20.18% Enerji ve gıda dışı mallar 36.1% 0.07% 0.94% -2.19% 0.97% 17.96% 18.98% Temel mallar (Altın hariç) 30.7% -0.03% 1.06% -2.96% 0.88% 19.92% 21.22% Giyim ve ayakkabı 7.2% 0.45% 1.06% % -9.15% 10.82% 11.49% Dayanıklı mallar (Altın hariç) 14.6% -0.79% 0.95% -1.15% 4.09% 15.45% 17.48% Diğer temel mallar 8.9% 0.76% 1.24% 1.42% 4.34% 33.77% 34.42% Hizmet Grubu 27.9% 0.59% 0.53% 3.29% 2.62% 15.21% 15.14% Kira 4.8% 0.54% 0.60% 2.46% 1.99% 10.12% 10.19% Lokanta ve oteller 7.9% 0.67% 0.83% 2.64% 2.81% 19.60% 19.79% Ulaştırma hizmetleri 3.3% -0.06% 0.17% 0.28% 1.18% 10.70% 10.95% Haberleşme hizmetleri 2.9% 0.14% 0.16% 1.54% -0.72% 12.47% 12.49% Diğer hizmetler 9.0% 0.91% 0.52% 5.86% 4.45% 17.12% 16.67% Ekonomik Araştırma S a y f a 2

3 Diğer temel mal grubu (hızlı tüketim ürünleri) enflasyonu ise çok yüksek seviyelerde seyretmeye devam ediyor; bu kalemdeki %33,8 yıllık artış, Kasım ayındaki %38,8 zirvesinden ancak sınırlı bir düşüşe işaret etmekte. Hizmet enflasyonu ise aylık bazda %0,6 seviyesinde gerçekleşti ve yıllık bazda %15,1 den %15,2 ye hafif yükseldi. Hizmet enflasyonu zirve seviyelerine yakın seyretmeye devam ediyor. Hizmet enflasyonundaki katılığa karşın, temel mallar, özellikle de dayanıklı mal grubu enflasyonundaki düşüşün yardımıyla, çekirdek enflasyon (C grubu enflasyonu) %18,1 den %17,5 e geriledi. Son olarak, enerji kalemi enflasyonu da beklendiği gibi aylık %1,9 artarak Mart ayı enflasyonunu önemli oranda etkilemiş oldu. Grafik 2: Hizmet enflasyonu 17% 16% 15% 14% 13% 12% 11% 10% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 01/04 01/05 01/06 01/07 01/08 01/09 01/10 01/11 01/12 01/13 01/14 01/15 01/16 Grafik 3: Çekirdek enflasyon ve bileşenleri 36% 32% 28% 24% 20% 16% Çekirdek enflasyon Temel mal grubu Hizmetler 12% 8% 4% 0% 01/10 07/10 01/11 07/11 01/12 07/12 01/13 07/13 01/14 07/14 01/15 07/15 01/16 07/16 07/17 07/18 Ekonomik Araştırma S a y f a 3

4 Baz senaryomuz TCMB nin Haziran/Temmuz aylarından itibaren faiz indirim sürecini başlatması olmaya devam ediyor 6 Mart tarihli PPK toplantısı sonrası TCMB nin yayınladığı açıklama, Nisan ayında faiz indirimi beklentilerini zaten büyük ölçüde törpülemişti. Sonrasında Mart ayının sonlarına doğru finansal piyasalarda yaşanan dalgalanma Nisan ayında (PPK toplantısı 25 Nisan da gerçekleştirilecek) faiz indirimi beklentilerini tamamen ortadan kaldırmışa benziyor. Bu arada TCMB de haftalık repo ihalelerini iptal ederek fonlama faizini %24,0 ten %25,5 e çekmişti. Şimdi bazı analistlerin Nisan toplantısında TCMB nin (para politikasının sadeleştirilmesi maksadıyla) haftalık repo faizini %24,0 ten %25,5 e arttırmasını beklediğini görüyoruz. Fonlamanın hâlihazırda zaten %25,5 seviyesinde olması nedeniyle, bu beklenti makul görülebilir. Ancak biz, TCMB nin fonlama maliyetini likidite yönetimi yoluyla belirlemeye devam etmesini ve faizleri sabit tutmasını bekliyoruz. Bu arada, baz senaryomuz olan TCMB nin Haziran (ya da Temmuz) ayından itibaren faiz indirim sürecini başlatacağı yönündeki baz senaryomuza bağlı kalmaya devam ediyoruz. Ancak bu senaryonun hayata geçebilmesinin ön koşulunun TL de yüksek oranlı ve ani bir değer kaybı yaşanmaması olduğunu söylememize sanırız gerek yoktur. TL de stabilizasyon devam ettiği (örneğin $/TL kuru yaz aylarında 6,0-6,5 seviyelerine yükselmediği) taktirde, sene sonu TÜFE enflasyon tahminimizi de, %15-17 aralığındaki piyasa beklentilerinin altında, %13,5 civarında korumaya devam edebileceğimizi düşünüyoruz. Ekonomik Araştırma S a y f a 4

5 UYARI NOTU: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu rapordaki veri, grafik ve tablolar güvenirliliğine inandığımız sağlam kaynaklardan derlenmiş olup, burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu bilgiler ışığında yapılan ve yapılacak olan ileriye dönük yatırımların sonuçlarından ŞEKER YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Ayrıca, Şeker Yatırım Menkul Değerler A.Ş.'nin yazılı izni olmadıkça bu raporların içeriği kısmen ya da tamamen üçüncü kişilerce hiç bir şekil ve ortamda yayınlanamaz, iktisap edilemez, alıntı yapılamaz, kullanılamaz. Şeker Yatırım Menkul Değerler A.Ş.- Büyükdere Cad. No:171 Metrocity A Blok Kat 4-5 ŞİŞLİ /İSTANBUL Tel: , Pbx Fax: , arastirma@sekeryatirim.com Ekonomik Araştırma S a y f a 5