Mustafa ALTUNDAL DS 2. Bölge Müdürü Mart 2010-AFYON DÜNYA SU GÜNÜ 1 / 17

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Mustafa ALTUNDAL DS 2. Bölge Müdürü. 22-24 Mart 2010-AFYON DÜNYA SU GÜNÜ 1 / 17"

Yonca Günaydın
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Mustafa ALTUNDAL DS 2. Bölge Müdürü Mart 2010-AFYON DÜNYA SU GÜNÜ 1 / 17

2 Bilindii gibi, taknlar doal bir olay olmakla beraber ekonomi ve toplum yaam üzerinde olumsuz etkileri fazla olan doal bir afettir. Ancak, mal ve can kayb fazla olan bir afet olmas genellikle insan müdahalesinden kaynaklanmaktadr DÜNYA SU GÜNÜ 2 / 17

3 Ülkemizde, depremlerden sonra en büyük ekonomik kayplara neden olan yaanm taknlara baktmzda; yllar arasnda; 695 takn olay meydana gelmi, 634 kii ölmü, ha alan su altnda kalm, Toplam zarar ABD $ olmutur. DÜNYA SU GÜNÜ 3 / 17

4 Döneminde Ülkemizde Meydana Gelen Taknlar ve Olumsuz Etkileri Yllar Takn says Ölü Su altnda kalan alan (ha) Toplam zarar ($) TOPLAM DÜNYA SU GÜNÜ 4 / 17

57.000.000 1980-1989 152 63 190.000 1.500.000.000 1990-1999 102 310 250.000 2.000.000.000 2000-2009 281 176 250.

5 Ya rejimindeki deiiklikten ziyade takn zararlarndaki art; Yanl yaplama, Dere yataklarnn daraltlp yok edilmesi, Bitki örtüsünün tahribi gibi nedenlerden kaynaklanmaktadr. Mevcut envanter verileri itibari ile taknlardan kaynaklanan ekonomik kayp her yl için ortalama ABD $na ulamaktadr. DÜNYA SU GÜNÜ 5 / 17

6 Ancak; Çevresel sonuçlar, gücü ve üretim kayplar gibi dolayl zararlar bu rakamlara dahil edilmemitir. Bu kayplar da gözönüne alndnda, taknlarn ülkeye verdii zararlarn boyutlarn daha da artrd açktr. DÜNYA SU GÜNÜ 6 / 17

Bu kayplar da gözönüne alndnda, taknlarn ülkeye verdii

7 Dünyada, son 20 ylda sel, deprem, yangnlar, frtna ve volkan patlamalar gibi felaketler sonucu ölen 560 bin kiinin % 49u taknlar nedeni ile birinci srada yer almaktadr. DÜNYA SU GÜNÜ 7 / 17

8 Sellerin neden olduu olumsuz etkiler öyle özetlenebilir: Fiziksel Ykm, Can Kayplar, Su kaynaklarnn kirlenmesi, Hastalklar, Ekili Ürünler ve Yiyecek Kaynaklar, Asayi sorunlar, Ekonomik, Psikolojik Etkiler, DÜNYA SU GÜNÜ 8 / 17

Hastalklar, Ekili Ürünler ve Yiyecek Kaynaklar, Asayi

9 Takn zararlarnn sektörler itibari ile dalmna bakacak olursak; % 45i tarmsal alanlarda, % 32si yerleim ve altyapda, % 7si tanabilir mal ve araçlarda, % 1i ulam, % 15 dier alanlarda olduu tespit edilmitir. (Ü. Klçer, H. Özgüler, Türkiyede Takn Durumu,Türkiyede Mühendislik Haberleri, Say: / 2002/4-5-6, sayfa:142.) DÜNYA SU GÜNÜ 9 / 17

alanlarda olduu tespit edilmitir. (Ü. Klçer, H.

% Tarmsal Alanlar Yerleim ve altyap Tanabilir mal ve araçlar Ulam Dier alanlar 45 32 7 1 15 (Ü. Klçer, H.

10 % Tarmsal Alanlar Yerleim ve altyap Tanabilir mal ve araçlar Ulam Dier alanlar (Ü. Klçer, H. Özgüler, Türkiyede Takn Durumu,Türkiyede Mühendislik Haberleri, Say: / 2002/4-5-6, sayfa:142.) DÜNYA SU GÜNÜ 10 / 17

11 Ülkemizde Meydana Gelen Önemli Taknlar Tarih Takn yeri Etkilenen kii says Ölü says Toplam zarar Eylül 1957 Ankara Ankara-stanbul- Senirkent milyon ABD $ Kasm 1995 zmir 63 44,5 milyon ABD $ Mays 1998 Filyos 235 milyon ABD $ 1998 Trabzon-Beköy Bat Karadeniz milyar ABD $ DÜNYA SU GÜNÜ 11 / 17

000 10 65 milyon ABD $ Kasm 1995 zmir 63 44,5 milyon ABD $ Mays 1998 Filyos 235

12 Dünyada yllar arasnda; 2238 takn olmu, 2 milyara yakn kii etkilenmi, 3 milyona yakn kii hayatn kaybetmi, 200 Milyar ABD Dolar üzerinde zarar olumutur. (Uluslararas Acil Afetler Veritaban verilerine göre) DÜNYA SU GÜNÜ 12 / 17

200 Milyar ABD Dolar üzerinde zarar olumutur.

13 Dünyaya bakacak olursak; Taknlar ve sonucunda oluan can ve mal kayplar en çok Banglade ve Çinde meydana gelmektedir. DÜNYA SU GÜNÜ 13 / 17

14 Dünyada Meydana Gelen Önemli Taknlar ve Etkileri (1) Ülke Çin Çin Çin Çin Hindistan (Tamil Nadu bölgesi), Tayland, Maldivler Sebep olan olay 1887 Sar Nehir (Huang He) Seli 1931 Çin Selleri 1938 Sar Nehir (Huang He) Seli 1975 Nina Tayfunu sebebiyle Banqiao barajnn yklmas Hint Okyanusu Tsunamisi sonucu oluan sel Ölü Says ( kii sel, kii sel sonucu hastalklar nedeniyle DÜNYA SU GÜNÜ 14 / 17

2004 Hint Okyanusu Tsunamisi sonucu oluan sel Ölü Says 900.000 2.000.000 2.500.000 3.000.000 500.000 700.000 231.000 (86.

15 Dünyada Meydana Gelen Önemli Taknlar ve Etkileri (2) Yllar Takn yeri Takn says Etkilenen kii says Ölü says Su altnda kalan alan (ha) Toplam zarar ($) Dünya milyar milyar 1953 Hollanda 1 Ülkenin çounluu Ülkenin çounluu ABD ABD milyon 1997 Polonya milyar 2003 Hindistan 1 3 milyon km2 55 milyon 2007 Çin milyon DÜNYA SU GÜNÜ 15 / 17

285 201 milyar 1953 Hollanda 1 Ülkenin çounluu 1.800 Ülkenin çounluu 1969-1981 ABD 32 1.185 1993 ABD 2 54.

16 SONUÇ Takn riski ve zararlarnn en aza indirilmesi için tüm ilgililerin ve toplumun katlmyla, taknlardan önce, ortak bir çalma gerekmektedir. Taknlarn kontrolü ve zararlarnn azaltlmasna yönelik olarak yerel yönetimler ve ilgili kamu kurumlar takn öncesi gerekli alt yap ve slah çalmalar için yeterince kaynak ayrp gerekli önlemleri almaldrlar. DÜNYA SU GÜNÜ 16 / 17

Taknlarn kontrolü ve zararlarnn azaltlmasna yönelik olarak yerel yönetimler ve ilgili kamu

17 Teekkürler DÜNYA SU GÜNÜ 17 / 17