KİTABE METNİ Haza Gabrul el merhum El meğfur...abdul Şafi KOMPOZİSYON CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI Abdul Şafii Mezarı...Abdul Şafii İNCELEME TARİHİ

Transkript

1 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI ESER ADI KİME AİT OLDUĞU BUGÜNKÜ DURUMU FORM İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT46...Abdul Şafii Mezarı...Abdul Şafii TARİHİ MALZEME 1323 Kumtaşı KİTABE Arapça Mezarlıkta dikili vaziyette bulunmaktadır. Dikdörtgen gövdeli, üst kısmı yukarıya doğru iki profilli kademelenme yapıp, kemerli şekilde sonlanmaktadır. Bitkisel süsleme ve yazı Şahidenin alınlık kısmı ile gövde kısmı bir ÖLÇÜLER (m) 0,27 0,49 0,12 SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma GENEL TANIMI bütün olarak değerlendirilmiştir. İç yüzeylerde stilize edilmiş bitkisel motifler ve yazıya yer verilmiştir. Şahidenin iç yüzeyinde alınlık kısmında bitkisel motife yer verilmiş gövde kısmı üçe ayrılarak yazılara yer verilmiştir. Şahidenin dış yüzeyinde alınlık kısmı ile gövde kısmında stilize edilmiş bitkisel motiflere yer verilmiştir. Yaprakların birleşme yerlerinde lale bulunmaktadır. Kenarlarda bitkisel motiflere yer verilmiştir. Haza Gabrul el merhum El meğfur......abdul Şafi 171

2 İNCELEME TARİHİ 2005 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT3 ESER ADI Abdulgafur ibn-i Hasan Haydari TARİHİ KİME AİT OLDUĞU Abdulgafur ibn-i Hasan Haydari MALZEME Kumtaşı KİTABE Arapça FORM Dikdörtgen formda gövdesi üstten kademeli olarak sonlanmaktadır. Merkezi kompozisyon GENEL TANIMI Şahidenin doğu yüzeyi alınlıkla gövde bir ÖLÇÜLER (m) 0,39 1,39 0,13 bütün olarak değerlendirilmiştir. Bitkisel motiflere yer verilmiştir. SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma Batı yüzeyinde bitkisel motifler ve yazıya yer verilmiştir. Şahidenin batı yüzeyinde alınlık kısmına yarım daire içinde Ya Gaffar lafzı yazılmıştır. Gövdenin üstüne yatay düzende kartuş içine tek sıra yazı kazınmıştır. Altta ortaya ikizkenar üçgen içinde altı sıra yazıya yer verilmiştir. Yanlarında kalan boşluklar bitkisel motiflerle doldurulmuştur. Şahidenin doğu yüzeyinde alınlık ve gövde kısmı bir bütün olarak değerlendirilmiş ve alınlık kısmına hilal içinde bir yıldıza yer verilmiştir. Hilalin altında sağda ve solda birer tane mühür bulunmaktadır. Alınlık kısmında bulunan hilale bitkisel bir motifle tutturulan kandil aşağıya doğru sarkmaktadır. Kandili çevreleyen zincirler ve kenarlardaki bitkisel süslemelerle taşın tüm yüzeyi doldurulmuştur. Ayrıca kandilin hemen altında daire içine alınmış gülbezek yer almaktadır. Get- tavaffiye el- mağfur Merhum Abdulgafur ibn-i Hasan Haydari Tevafiye fi şehri Nisan 172

3 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI İNCELEME TARİHİ HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT86 ESER ADI KİME AİT OLDUĞU Abdulhamid ibni hacı Ramazan Baş Şahidesi İbrahim Bin Hamza TARİHİ MALZEME 1323 Kumtaşı 1905 KİTABE Arapça FORM Dikdörtgen gövdeli, üst kısmı yukarıya doğru iki profilli kademelenme yapıp, kemerli şekilde sonlanmaktadır. Bitkisel süsleme, geometrik şekiller, yazı GENEL TANIMI Şahidenin hem doğu hem de batıya ÖLÇÜLER (m) 0,40 1,25 0,16 bakan yüzeyinde yazı ağırlıklı süslemeler SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma bulunmaktadır. Gövde ve alınlık bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Yazılar bir bordürle çevrelenmiştir. Baş şahidenin doğu yüzeyinde alınlık kısmında geometrik bir şekil içinde Ya Gaffar lafzı yer almaktadır. Alt kısımda enine bölünmüş dikdörtgenler içinde yazılara yer verilmiştir. Yazıların etrafı bordürle çevrelenmiştir. Batı yüzeyinde ise alınlık kısmında geometrik şekil içinde Ya Gahhar lafzı yer almaktadır. Altta enine bölünmüş dikdörtgenler içinde yazılara yer verilmiş, bunların etrafı bir bordürle çevrelenmiştir. Alt kısımda kare içinde aşağı doğru bir hilal ve ortasında çoklu bir yıldız kenarlarda palmetlere yer verilmiştir. Şahidenin batı yüzeyinde alınlık kısmında palmet bulunmaktadır. Gövdenin etrafı yarım dairelerle çevrelenmiştir. Gövde de tüfek, kütüklük kenarlarda palmetler, el bombası, ve köşede yarım bir tüfek yerleştirilmiştir. Kenarlar karelere ayrılarak dokuz sıra palmet yerleştirilmiştir Ya Gahhar Felev kanetu dünya Teduvmu le vahidun Le kane kesulul Lahi fiha muğelede 173

4 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI İNCELEME TARİHİ HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT87 ESER ADI Abdulhamid İbni Hacı Ramazanın Ayak Şahidesi TARİHİ KİME AİT OLDUĞU İbrahim Bin Hamza MALZEME Kumtaşı KİTABE Arapça FORM Dikdörtgen gövdeli, üst kısmı yukarıya doğru iki profilli kademelenme yapıp, kemerli şekilde sonlanmaktadır. Bitkisel süsleme, geometrik şekiller, yazı GENEL TANIMI Ayak şahidesinin hem doğu hem de batıya ÖLÇÜLER (m) 0,40 1,25 0,16 bakan yüzeyinde yazı ağırlıklı süslemeler SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma bulunmaktadır. Alınlık kısmında tahrip olan şahide çimento ile yapıştırılmış, gövde ve alınlık bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Şahidenin batı yüzeyinde alınlık kısmında daire içine alınmış El Fatiha yazısı yer almaktadır. Hemen altında iki sıra çerçeve içine alınmış iki yazıta yer verilmiştir. En alt kısımda üç bölüme ayrılmış yanlarda kalan üçgenler içinde sarmaşık şeklinde bitkisel süslemeye yer verilmiştir. Şahidenin doğu yüzeyinde alınlık kısmında etrafı çevrilmiş bir palmet bulunmaktadır. Gövde kısmın da çapraz yerleştirilen bir tüfek hemen altında yine küçük bir tüfek ile hareketlendirilmiştir. Alt sol köşede bir adet sarmaşık dalına yer almaktadır. Sağ köşede ise palmet ve kama ya yer verilmiştir. Gövde kısmı ile alt kısım kütüklük ile ayrılmıştır. Alt kısımda kama, bıçak, palmet ve silah malzemeleri yerleştirilmiştir. Kenarlar karelere ayrılarak dokuz sıra palmet yerleştirilmiştir El fatiha Haza gabrül el merhumul El mağfur Abdulhamid İbni hacı Ramazan Tevefa fi Şehri nisan Fi seneti

5 İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT47 ESER ADI Abdulkerim Beg Bin Mustafa Paşa Baş Şahidesi TARİHİ KİME AİT OLDUĞU Abdulkerim Beg Bin Mustafa MALZEME Kumtaşı KİTABE Arapça FORM Dikdörtgen gövdeli, üst kısmı yukarıya doğru iki profilli kademelenme yapıp, kemerli şekilde sonlanmaktadır. Geometrik şekiller, bitkisel süslemeler, Silah ve Yazı GENEL TANIMI Şahidenin iç yüzeyinde yazı ve süslemeler ÖLÇÜLER (m) 0,38 1,46 0,14 yer verilmiş alınlık kısmında madalya ve puanlara yer SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma verilmiştir. Şahidenin alınlık kısmında üstte hilal ve içinde çiçek motifi vardır. Hilale altta bağlı yıldız bulunmakta ve etrafında da puanlar bulunmaktadır. Gövde kısmında kılıç, kama, tüfek, el bombası altta yıldız ve kütüklükle sonlandırılmıştır. Yanlarda yarım dairelerle çevrelenmiştir. Gövde kısmında sağ tarafta bayrak direği ile üstte bayrağa yer verilmiştir. Alt kısım kütüklükle kesilmiş altta beş sıra yazıya yer verilmiştir. Kenarlarda çapraz karelerle hareketlendirilmiştir. Yazılar duvarlarla çevrelendiği için fotoğraflandırılamamıştır. Haza Gabrul el merhum meğfur Fenni magami hamidiye Abdulkerim Beg Bin Mustafa Paşa Tevafa fi şehril Muharrem

6 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI ESER ADI KİME AİT OLDUĞU BUGÜNKÜ DURUMU FORM GENEL TANIMI İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT36 Abdurrahman İbni Osman nın Ayak Şahidesi Abdurrahman İbni Osman TARİHİ MALZEME 1321 Kumtaşı KİTABE Arapça Mezarlıkta dikili vaziyette bulunmaktadır. Dikdörtgen şeklinde aşağıdan yukarıya doğru kademeli bir şekilde sonuçlandırılmıştır. Merkezi Kompozisyon ÖLÇÜLER (m) 0,38 1,42 0,13 SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma Şahidenin iç yüzeyinde alınlık kısmında en üst tarafında palmet aşağı kısmında etrafa çevrelenmiş Ya Gaffar lafzı yer almaktadır. Gövde kısmında altı sıra yazıya yer verilmiştir. Şahidenin dış yüzeyinde alınlık kısmında üstte palmet etrafı çizgilerle çevrelenmiş alan ve bu alan içinde Ya Mennan lafzına yer verilmiştir. Gövde kısmı ise iki dikdörtgen alanda yazıya yer verilmiştir. Aşağı kısımdan ters bir kütüklük enine yerleştirilmiştir. Aşağı kısımdan enine yerleştirilmiş Tüfek ve üst tarafta kalan boşluklarda birer kalp formu vardır. Aşağı kısmı çapraz yerleştirilmiş birer kılıç bulunmaktadır. Aşağıda sol köşeden bir madalyon, yukarıya doğru devam eden bir kurdelesi vardır. Sağ köşede kalp formu bulunmaktadır. Kılıçların kabzasının arasında küçük bir kalp ve madalyon bulunmaktadır. Kitabe 1 : Ya Gaffar Rabbi fe entel gafferu ve ömri Ğabet min ehli vedaret gurbeti Sümme ğiltu saviyen fi mergedin Ve fi irtihalil belaya hadreti illa rahmeti.. Kitabe 2: Ya Mennan Haza gebrul merhumun meğfur Abdurrahman ibni Osman Tevefa fi seneti

7 İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO 09 ESER ADI Adalet Binti Hâcî Ömer in Mezarı Baş Şahidesi TARİHİ KİME AİT OLDUĞU Adalet Binti Hâcî Ömer in Mezarı MALZEME Kumtaşı KİTABE FORM Dikdörtgen şeklinde aşağıdan yukarıya doğru kademeli bir şekilde sonuçlandırılmıştır. Merkezi kompozisyon GENEL TANIMI Mezar baş ve ayak şâhidelerinden oluşmaktadır. ÖLÇÜLER (m) Mezarlığın doğusunda yer almaktadır. Kitabesinde 1315 /1897 tarihine yer verilmiştir. Sülüs hatla yazılan kitabede mezarın Adalet SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma Binti Hâcî Ömer e ait olduğu belirtilmiştir. YAZI KARAKTERİ Baş şahide kumtaşından dikdörtgen gövdeli, üst kısmı iki yandan yukarıya doğru iki kademeli profillenme yapıp, üstten kemerli şekilde sonlanmaktadır. Baş şâhide 1.30 m. boyunda 0.36 m. eninde 0.14 m. kalınlık ölçülerine sahiptir. Şâhidenin ön yüzeyinde alınlık kısmındaki bordürün içi geometrik şekiller ile hareketlendirilmiş olup ortada damla içinde Huvel Gaffar lafzı yer almaktadır. Gövde kısmında yazılar kartuşlar içinde yedi satır halinde kabartılarak verilmiştir. Yanlarda birbirine çapraz oluşturulan çizgiler ile hareketlendirilmiştir. Şâhidenin arka yüzeyinde alınlık kısmında palmet ile başlayan damla içinde Huvel Gaffâr lafzına yer verilmiştir. Gövdenin alınlıkla birleşen yerlerinde daire içine alınmış gülbezekler bulunmakta ve alt kısmı dairesel biçimde başlayıp yukarı doğru daralan damla motifi içerisindeki yazılar kartuşlar içinde yedi satır halinde kabartılarak verilmiştir. Yanlarda kalan dik üçgenler içinde üst kısmında hilallerin çevrelediği çarkıfelek yer almaktadır. Ve aşağı doğru bitkisel motifler yer almaktadır. Huvel Gaffâr Ente hasbi ente kafi ente şafi Kad Tevefet El mağfûretul merhûme Adalet Binti Hâcî Ömer Fî şehr-i Ramazanul Muazzamul mübarek Fî seneti

8 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI ESER ADI KİME AİT OLDUĞU BUGÜNKÜ DURUMU FORM GENEL TANIMI İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT32 Ahmet Bin Hüseyin nin Baş Şahidesi Ahmet Bin Hüseyin TARİHİ MALZEME Kumtaşı KİTABE Arapça Mezarlıkta dikili vaziyette bulunmaktadır. Dikdörtgen şeklinde aşağıdan yukarıya doğru kademeli bir şekilde sonuçlandırılmıştır. Merkezi Kompozisyon ÖLÇÜLER (m) 0,34 0,86 0,13 SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma Şahidenin iç yüzeyinde alınlık kısmında damla içinde Ya Gaffar lafzı yer almaktadır. Gövde kısmında beş sıra yazıya yer verilmiştir. Şahidenin dış yüzeyinde alınlık kısmında üstte çiçek motifi ve buna bağlı olarak aşağı doğru çiçek formunda bir dilimli kemerli yüzey içinde Ya Rahim lafzı yer almaktadır. Gövde kısmı ortadan aşağıya doğru damla formu ile hareketlendirilmiş aşağıya doğru genişleyerek içinde yedi sıra yazıya yer verilmiştir, yanlarda kalan üçgen alanlarda bitkisel motifler ile hareketlendirilmiştir. Kitabesi 1: Ya. Haza Gebrul El merhum Ahmet Bin Hüseyin Fi Şehri Kitabe 2: Ya Gaffar Velev kanetu dünya Tedumu li vahidin Levkane resulullahi Fiha muğeleda 178

9 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI ESER ADI KİME AİT OLDUĞU BUGÜNKÜ DURUMU FORM GENEL TANIMI İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT33 Ahmet Bin Hüseyin nin Ayak Şahidesi Ahmet bin Hüseyin TARİHİ MALZEME Kumtaşı KİTABE Arapça Mezarlıkta dikili vaziyette bulunmaktadır. Dikdörtgen şeklinde aşağıdan yukarıya doğru kademeli bir şekilde sonuçlandırılmıştır. Merkezi Kompozisyon ÖLÇÜLER (m) 0,33 0,94 0,13 SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma Şahidenin alınlık kısmında daire içinde Ya Settar lafzı yer almaktadır. Gövde kısmında dört sıra yazıya yer verilmiştir. Şahidenin dış yüzeyinde alınlık kısmında damla içinde Ya.. lafzı yer verilmiştir. Gövde kısmı beş sıra yazıya yer verilmiştir. Yanlarda çapraz yerleştirilmiş çubuklar ile hareketlendirilmiştir. Kitabe 1: Ya Settar Leysel ğeribul ğerib Fi şammi vel yemeni Belil ğeribul ğerib Fi lehti vel kefeni Kitabe 2: El mevtu kesun veku llun Nasi şaribuha Ve kullun nasi dahiluha Felem yebgi sivel baki huvel Baki huvel hayyun 179

10 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI ESER ADI KİME AİT OLDUĞU BUGÜNKÜ DURUMU FORM GENEL TANIMI İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT27 Ahmet El Cezeri İbni Fettah Ali nin Baş Şahidesi Ahmet El Cezeri İbni Fettah Ali TARİHİ MALZEME 1322 Kumtaşı KİTABE Arapça Mezarlıkta dikili vaziyette bulunmaktadır. Dikdörtgen gövdeli üst kısmı palmet formunda sonuçlandırılmıştır. Merkezi Kompozisyon ÖLÇÜLER (m) 0,35 1,00 0,15 SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma Şahidenin iç yüzeyinde kartuşlar içinde yazılara yer verilmiştir. Şahidenin dış yüzeyinde alınlık kısmı üst taraftan kırılmış olup ortada etrafı çevrelenmiş el Fatiha yazısı yer almaktadır. Hemen alt kısımda iki sıra yazıya yer verilmiştir. Aşağı kısım üçe yarılmış ortada kalan alan kandil formunda değerlendirilmiş üstte dar alanda bitkisel motif aşağıda kısımda beş sıra yazıya yer verilmiştir. Yanlarda kalan çapraz alanlarda üst üste bindirilmiş yedi palmet sırası büyükten küçüğe doğru sıralanmıştır. Yanlarda çapraz çubuklar ile hareketlendirilmiş olup ortadaki düz çubuk daire ile hareketlendirilmiştir. Kitabe 1: Ya Gahhar Femhi zunuben Bihel eğleku daigetun Ve fericul hemme Rabbi ente mugtedirun Ya rabbi inne zunubi leyseten kesiru Yegtesiru ente rabbi Kitabe 2: El Fatiha Haza Gebrul el merhumul el meğfur Ahmet El Cezeri İbni Fettah Ali Teveffa Fi Şehri Şevval Fi Seneti

11 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI ESER ADI KİME AİT OLDUĞU BUGÜNKÜ DURUMU FORM GENEL TANIMI İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT28 Ahmet El Cezeri İbni Fettah Ali nin ayak şahidesi Ahmet El Cezeri İbni Fettah Ali TARİHİ MALZEME 1322 Kumtaşı KİTABE Arapça Mezarlıkta dikili vaziyette bulunmaktadır. Dikdörtgen gövdeli üst kısmı palmet formunda sonuçlandırılmıştır. Merkezi Kompozisyon ÖLÇÜLER (m) 0,37 0,90 0,15 SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma Şahidenin iç yüzeyinde alınlık kısmında etrafı çevrelenmiş ya Gaffar lafzına yer verilmiş olup gövde kısmında yedi sıra yazıya yer verilmiştir. Yanlarda ise on sıra çapraz çubuklar ile kareler oluşturulmuştur. Şahidenin dış yüzeyinde alınlık kısmında çevrelenmiş alan içinde büyükçe bir palmet bulunmaktadır. Gövde kısmında birbirine eşit olmayan dört sıra dikdörtgen alan içinde yazılara yer verilmiştir. Alt kısımda oluşturulan dikdörtgen alanda kenarda palmet yanında namlusu uzun bir tabanca hemen altında palmet ve yan yatırılmış bir damla, dikdörtgen alanı dikine bölen bir testi ağzı ve kenarda palmet vardır. En alt kısımda daire içinde gülbezek ve testiye yer verilmiştir. Kenarlar yarım daireler ile çevrelenmiştir. Kitabe 1: Ya Rabbi inne zunubi Ente tehlemuha Etake vesiatun Ebdu muftekirun Kitabe 2: Ya Gaffar Rabbi gaidül hakaik yesirli şükrek Ğibtumun ehli vedalet Sümme hiltu saviyen fi mergedi Fihi encabül belaya hayreti Rabbi feirmi abdun muznimun İştu fi İslami Ferhem zunubi 181

12 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI ESER ADI KİME AİT OLDUĞU BUGÜNKÜ DURUMU FORM GENEL TANIMI İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT30 Ahmet Kari nin Baş Şahidesi Ahmet Kari TARİHİ MALZEME 1322 Kumtaşı KİTABE Arapça Mezarlıkta dikili vaziyette bulunmaktadır. Dikdörtgen şeklinde aşağıdan yukarıya doğru kademeli bir şekilde sonuçlandırılmıştır. Merkezi Kompozisyon ÖLÇÜLER (m) 0,34 0,86 0,13 SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma Şahidenin iç yüzeyinde alınlık kısmında Ya Settar lafzı bulunmaktadır. Gövde kısmında altı sıra yazıya yer almaktadır. Kenarlarda üçgen ve farklı geometrik şekiller ile hareketlendirilmiştir. Şahidenin alınlık kısmı ile gövde kısmı bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Alınlık kısmında palmet hemen altında puan ve alt kısmında yan yana yerleştirilmiş iki farklı formda kılıç vardır. Puanın altında kalan yerde barutluğa yer verilmiştir. Barutluğun hemen altında tekrar bir palmet dalına yer verilmiştir. En alt kısımda üst üste biri büyük diğeri küçük olmak üzere iki tabanca ya yer verilmiştir. Ya Settar İntegele illa rahimetillahi Teala El merhumul meğfur Ahmet Kari tevefa fi şehri. Aşe illa ruhihi el Fatiha 182

13 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI ESER ADI KİME AİT OLDUĞU BUGÜNKÜ DURUMU FORM GENEL TANIMI İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT31 Ahmet Kari nin Ayak Şahidesi Ahmet Kari TARİHİ MALZEME 1322 Kumtaşı KİTABE Arapça Mezarlıkta dikili vaziyette bulunmaktadır. Dikdörtgen şeklinde aşağıdan yukarıya doğru kademeli bir şekilde sonuçlandırılmıştır. Merkezi Kompozisyon ÖLÇÜLER (m) 0,34 0,86 0,13 SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma Şahidenin iç yüzeyinde alınlık kısmı ile gövde kısmı bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Şahidenin tüm çevresi yarım daireler ile hareketlendirilmiştir. Orta kısmında daire içine alınmış tam ortasında gülbezek ve bu form ile oluşturulmuş onikili bir yıldız bulunmaktadır. Şahidenin alt kısmında hayat ağacı ve yanlarda üst kısımlarda dallarına yer verilmiştir. Şahidenin iç yüzeyinde alınlık kısmında Ya Gaffar lafzı yer almaktadır. Gövde kısmı çapraz çizgiler ile oluşturulmuş altı bölüme ayrılmış üstte ve altta kalan küçük alanlarda birer palmete yer verilmiş olup üstte kalan dört sıra yazıya yer verilmiştir. En altta kalan düz alanda palmet ve bitkisel süslemelere yer almaktadır. Kenarlarda üstte daire içine alınmış gülbezek alt kısımda yan yana dizilmiş üst üste oturtulmuş üçgenler ile hareketlendirilmiştir. Ya Gaffar Ercuke ya Rabbi Fi dareyni terhemuna Neca men fi yedeyhi sebeha Zilhicce

14 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI ESER ADI KİME AİT OLDUĞU BUGÜNKÜ DURUMU FORM İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT88 Aliye Binti Hüseyin Bin Şeyh Celali Süleyman nın Baş Şahidesi Aliye Binti Hüseyin Bin Şeyh Celali Süleyman TARİHİ MALZEME 1323 Kumtaşı KİTABE Arapça Mezarlıkta dikili vaziyette bulunmaktadır. Dikdörtgen gövdeli, üst kısmı yukarıya doğru iki profilli kademelenme yapıp, kemerli şekilde sonlanmaktadır. Bitkisel süsleme, yazı Şahide üzerinde yazı ve bitkisel ÖLÇÜLER (m) 0,36 1,23 0,12 SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma GENEL TANIMI süslemeler yer almaktadır. Gövde ve alınlık bir bütün olarak değerlendirilmiştir.yazıların çevresi bordürlerle çevrelenmiştir. Baş şahidenin iç yüzeyinde gövde ve alınlık kısmı bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Alınlık kısmının damla içinde Hüvel Baki lafzı yer almaktadır. Şahidenin gövde kısmında yedi sıra yazıya yer verilmiştir. Kenarda herhangi bir süsleme unsursu yoktur. Şahidenin dış yüzeyinde alınlık kısmında yarım daire içinde Hüvel Baki lafzına yer verilmiştir. Üst tarafta bordürle çevrelenmiş iki sıra yazıya yer verilmiştir. Bordürle ayrılmış yerden aşağı doğru üç ayrı üçgen parçaya ayrılmıştır. Ortada kalan kısım aşağıdan yarım daire ile çevrelenmiş içinde ise altı sıra yazıya yer verilmiştir. Yanlarda kalan üçgenlerde ise salkım şeklinde bitkisel motiflere yer verilmiştir. Kitabe 1: Hüvel Baki Ve Kunlil emvati get nezelte min indiha Ve selten kenzen ente fihi muvehedan Get tevefat el merhumetil el meğfuretun Aliye binti Hüseyin bin Şeyh Celali Süleyman... el şehri muharrem Fi seneti 1323 Kitabe 2: Hüvel Baki Ya rabbi haza mergedun halet fiha Ümmetun lekefi men fihi ve teferada Min ehliha fehsin biha vemeheda Fi zulmetin get teveheda fiha ve tecerada Kanet teselli ve fiha min ferida Feltuf biha ve fiha get teveheda Ve sallahul aleyhi vessellam 184

15 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI ESER ADI KİME AİT OLDUĞU BUGÜNKÜ DURUMU FORM İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT89 Aliye Binti Hüseyin Bin Şeyh Celali Süleyman nın Ayak Şahidesi Aliye Binti Hüseyin Bin Şeyh Celali Süleyman TARİHİ MALZEME 1323 Kumtaşı KİTABE Arapça Mezarlıkta dikili vaziyette bulunmaktadır. Dikdörtgen gövdeli, üst kısmı yukarıya doğru iki profilli kademelenme yapıp, kemerli şekilde sonlanmaktadır. Geometrik şekiller Şahidenin gövde kısmından itibaren tahrip ÖLÇÜLER (m) 0,36 1,23 0,12 SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma GENEL TANIMI edilmiştir. Alınlık kısmı yerde bulunmaktadır. Üzerinde yazı ve bitkisel süslemeler yer almaktadır. Şahidenin dış yüzeyinde alınlık kısmında başlayıp gövdeyi üst bölümüne kadar olan alanda sarmal bir şekilde oluşturulan yarım daireler bulunmaktadır. Oluşturulan bu şeklin ortasında kalan boş alanda bir yıldız bulunmakla beraber sarmalların arasında birer küçük üçgen de yer almaktadır. Gövdenin kırık olan bölgesinin hemen altında daire içine alınmış sekiz köşeli bir yıldız bulunmaktadır. Yıldız oluşturan şeritlerin arasında kalan üçgenler üçgenler içinde damlalara yer verilmiştir. Tam ortada ise bir çokgen şekil bulunmaktadır. Şahidenin iç yüzeyinde yedi sıra yazıya yer verilmiştir ve etrafları bordürle çevrelenmiştir. Hüvel Gaffar Ve men kane azizen muhtacen rıdvaneka Enha bi affike ve tevedada

16 İNCELEME TARİHİ 2005 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT5 ESER ADI Bedriye binti Sadık ın Baş Şahidesi TARİHİ KİME AİT OLDUĞU Bedriye binti Sadık MALZEME Kumtaşı KİTABE Arapça FORM Gövdesi dikdörtgen formda olup, üst kısmı kademeli olarak daralmaktadır. GENEL TANIMI Yazı Bitkisel süsleme Şahidenin iç ve dış yüzeyinde yazıya ve ÖLÇÜLER (m) EN 0,36 YÜKSEKLİK 1,27 KALINLIK 0,14 bitkisel motiflerden oluşan süslemelere yer verilmiştir. SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma Şahidenin iç yüzeyinin alınlık kısmında damla içinde Ruhiha el- Fatiha yazısı yer almaktadır. Gövdede bordür içine alınmış, üç sıra yazıya yer verilmiştir. Alt kısımlar kandil oluşturacak şekilde üçgenlere ayrılmış ortada beş sıra yazıya yer verilmiştir. Yanlarda stilize edilmiş bitkisel süslemelere yer verilmiştir. Şahidenin dış yüzeyinde alınlık kısmında sivri kısma saç örüğü şeklinde motif, yanlarda daire içine alınmış gülbezeklere yer verilmiştir. Gövde kısmında aşağı sarkan bir kandil bulunmaktadır. Kandilin ortasını daire içine alınmış bir gülbezek ve etrafını bitkisel motifler doldurmaktadır. Kandil üstten bir zencirekle tutturulmuştur. Ruhiha El Fatiha Ya vegıfa inde gabri İnni muftegirun maletefe Bi fatihante ene ele gademu Haza Gabru merhumeti Bedriye Binti Sadık Get tevaffa Fi seneti

17 İNCELEME TARİHİ 2005 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT6 ESER ADI Bedriye binti Sadık ın Ayak Şahidesi TARİHİ KİME AİT OLDUĞU Bedriye binti Sadık MALZEME Kumtaşı KİTABE Arapça FORM Gövdesi dikdörtgen formda olup, üst kısmı kademeli olarak daralmaktadır. Yazı Bitkisel süsleme GENEL TANIMI Şahidenin iç yüzeyinde süslemelere yer ÖLÇÜLER (m) 0,36 1,29 0,13 verilmiştir. Dış yüzeyinde gövde ve alınlık bir bütün olarak SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma değerlendirilmiş yazıya yer verilmiştir. Şahidenin alınlığı süslü bir kemerle doldurulmuştur. Gövdenin üst kısmına dört sıra yarım daire şeklinde kadın takılarına yer verilmiştir. Bunların alt köşelerine daire içine alınmış gülbezekler yapılmıştır. Alt kısmına ise, üstten bir hilalle çevrelenmiş güneş motifi işlenmiştir. İçerisi altı kollu yıldızla doldurulmuştur. En alta da beşik ve çocuk oyuncağı tasvirleri yapılmıştır. Şahidenin dış yüzeyinde gövde ve alınlık bir bütün olarak değerlendirilmiş, sekiz sıra yazıya yer verilmiştir. Ya Gaffar El Mevtu Kasu kul Kullun Nasi lareybe İllal gabri babul ve kullun nasi 187

18 İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT51 ESER ADI Celile Binti İsmail Ahmet Baş Şahidesi TARİHİ KİME AİT OLDUĞU Celile Binti İsmail Ahmet MALZEME Kumtaşı KİTABE - FORM Dikdörtgen gövdeli, üst kısmı yukarıya doğru iki profilli kademelenme yapıp, kemerli şekilde sonlanmaktadır. Kadın süs takıları, bitkisel süsleme GENEL TANIMI Şahidenin batı yüzeyinde alınlık kısmı ile gövde kısmı ÖLÇÜLER (m) 0,39 1,42 0,14 bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Alınlık kısmında stilize edilmiş takılar ve bitkisel süslemeler yer almaktadır. Şahidenin doğu SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma yüzeyinde ise bitkisel süslemelere ve şekillere yer verilmiştir. Şahidenin doğu yüzeyinde alınlık kısmında bitkisel motif bulunmaktadır. Bu motifin çevrelediği stilize edilmiş bir bayan yüzü yer almaktadır. Hemen altında sıra gerdanlık bulunmaktır. Alınlık kısmının yanlarında birer tane küpeye yer verilmiştir. Gövdenin ortasında bordür içine alınmış yatay simetrik yapraklara yer verilmiştir. Hemen altta tartı aletini tasvir eden ortadan birleştirilen yarım daireler altında üçgen ve çubuklar bulunmakta bu şeklin bir simetrisi de altta bulunmaktadır. Şahidenin doğu yüzeyinde alınlık kısmı ile gövde kısmı bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Alınlık kısmında bitkisel motifler yer almakta alınlığa iliştirilmiş üçgen oluşturulmuş saçı tasvir eden şeritlere yer verilmiş yanlarda kalan alanlarda ise bitkisel motiflere yer verilmiş olup etrafı bir bordürle çevrelenmiştir. Kenarlarda yan çevrilmiş üçgenler ile hareketlendirilmiştir. 188

19 İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT52 ESER ADI Celile Binti İsmail Ahmet Ayak Şahidesi TARİHİ KİME AİT OLDUĞU Celile Binti İsmail Ahmet MALZEME Kumtaşı KİTABE Arapça FORM Dikdörtgen gövdeli, üst kısmı yukarıya doğru iki profilli kademelenme yapıp, kemerli şekilde sonlanmaktadır. GENEL TANIMI Bitkisel süsleme, geometrik şekiller, Yazı Şahidenin doğu ve batı yüzeyinde ağırlıklı ÖLÇÜLER (m) EN 0,39 YÜKSEKLİK 1,42 KALINLIK 0,14 olara yazılı süslemelere yer verilmiştir. Alınlık kısmı ile gövde SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma kısmı bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Şahidenin doğu yüzeyinde alınlık kısmı ile gövde kısmı bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Alınlık kısmında bitkisel motif içinde El Fatiha lafzı yer almaktadır. Bu gövdeden bir bordürle ayrılmıştır. Enine bölünmüş altı dikdörtgen içinde yazılara yer verilmiştir. Şahidenin batı yüzeyinde alınlık kısmında bitkisel süslemeler içinde Ya Gaffar lafzına yer verilmiştir. Gövde kısmında beş sıra yazıya yer verilmiştir. Kenarlarda içi oyulmuş üst üste baklava dilimleriyle hareketlendirilmiştir. Kitabe 1: El fatiha İntegele illa rahmeti llahi teala el merhumeti el meğfureti celile binti İsmail Ahmet fi şehri muharrem fi seneti 1321 Kitabe 2: Ya Gaffar Rabbi gaidül hakaik yessrli şükrek Ğıbtimun ehli vedalet eybetti Sümme hiltu saviyen fi mergedi Fihi encabül belaya hayreti. Gerebtu en ehli vatani ve veledi 189

20 İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT98 ESER ADI Cevahir Binti Abdulcelil in Baş Şahidesi TARİHİ 1314 KİME AİT OLDUĞU Cevahir Binti Abdulcelil MALZEME Kumtaşı KİTABE Arapça FORM Dikdörtgen gövdeli, üst kısmı yukarıya doğru iki profilli kademelenme yapıp, kemerli şekilde sonlanmaktadır. GENEL TANIMI Geometrik şekiller, bitkisel süsleme ve yazı Şahidenin yüzeyinde geometrik şekiller, ÖLÇÜLER (m) EN 0,36 YÜKSEKLİK 1,25 KALINLIK 0,14 bitkisel süslemelere yer verilmiştir.gövde ve alınlık kısmı bir SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma bütün olarak değerlendirilmiştir. Şahidenin iç yüzeyinin alınlık kısmı ile gövde kısmı bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Alınlık kısmında üstte palmet ve aşağıdan palmete tutturulmuş ve şahidenin aşağı kısmına doğru sonlandırılan bir kandil bulunmaktadır.kandilin alt kısmında kalan köşelerde birer palmet bulunmaktadır.kandilin aşağısında kalan yerde etrafı daire ile çevrelenmiş gülbezek ile yaprakları arasında puanlar bulunmaktadır. Puanların içi oyulmuş vaziyettedir.gülbezeğin yaprakları içinde aynı olay tekrarlanmıştır.dairenin yüzeyinde salkım formunda bir şekle yer verilmiş ve yukarıdaki palmete zincir ile bağlanmıştır. Şahidenin dış yüzeyinde alınlık kısmında ya Gaffar lafzı yer almaktadır. Aşağıda kalan kısımlarda beş sıra yazıya yer verilmiştir.şahide yanlardan bağ şekliyle hareketlendirilmiştir. Kenarlarda sekiz sıra kare içine çarpraz yerleştirilen çubuklarla hareketlendirilmiştir. Hareçtu minel dünya Ve get esbehet

21 İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT99 ESER ADI Cevahir Binti Abdulcelil in Ayak Şahidesi TARİHİ 1314 KİME AİT OLDUĞU Cevahir Binti Abdulcelil MALZEME Kumtaşı KİTABE Arapça FORM Dikdörtgen gövdeli, üst kısmı yukarıya doğru iki profilli kademelenme yapıp, kemerli şekilde sonlanmaktadır. GENEL TANIMI Bitkisel süsleme ve yazı Şahidenin yüzeyinde bitkisel süslemelere ÖLÇÜLER (m) EN 0,36 YÜKSEKLİK 1,25 KALINLIK 0,14 ve yazıya yer verilmiştir.gövde ve alınlık kısmı bir bütün olarak SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma değerlendirilmiştir. Şahidenin iç yüzeyinin alınlık kısmı ile gövde kısmı bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Alınlık kısmında üstte palmete yer verilmiştir. Palmete bağlı kandil aşağı doru hareketlendirilmiştir. Kandilin üstte tekrar bir palmet ve aşağı doğru indirilen bir ip ile yanlara açılmış sarmaşık formda bitkisel motiflerlen hareketlendirilmiştir. Ortada aşağı doğru sarkan bir stilize edilmiş lale bulunmaktadır. Şahidenin dış yüzeyinde alınlık kısmında etrafı yaprak şeklinde bir form ile çevrelenmiş Ya Mu nisi lafzı yer almaktadır. Aşağıda kalan kısımlarda altı sıra yazıya yer verilmiştir. Şahide yanlardan bağ şekliyle hareketlendirilmiştir. Ya mu nisi Haza gebrul merhumeti El meğfureti Cevahir binti Abdulcelil

22 İNCELEME TARİHİ 2005 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT9 ESER ADI El -Hac bin El- Hac Muhammed Hürevi Baş Şahidesi TARİHİ KİME AİT OLDUĞU El Hac Bin El Hac Muhammed Hürevi MALZEME Kumtaşı KİTABE Arapça FORM Dikdörtgen formda, üstten kademeli olarak nihayetlenmektedir. Merkezi Bitkisel, silah kompozisyon ve süvari kompozisyonları GENEL TANIMI Şahidenin batı yüzeyinde bitkisel motiflerden oluşan ÖLÇÜLER (m) 0,38 1,41 0,14 süslemelere yer verilmiştir. Doğu yüzeyinde alınlık ve gövde bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Bitkisel motifler ve yazı süslemeler SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma bulunmaktadır. Şahidenin batı yüzeyinde alınlık kısmında stilize edilmiş bitkisel motiflere yer verilmiş ve gövdeden ayrılmıştır. Alınlığın hemen altında bir hançere yer verilmiş hemen altında da kütüklüğe yer verilmiştir. Şahidenin altında bir binek hayvan üstünde mızraklı bir süvariye yer verilmiştir. Üstünde tüfek ve bitkisel süslemeler vardır. Tüfeğin yanında bir kılıç bulunmaktadır. Boşa kalan yerlere bitkisel motifler yerleştirilmiştir. Süslemeler bir bordürle çerçeve içine alınmıştır. Şahidenin batı yüzeyinde alınlık kısmında bitkisel motif ve el Fatiha yazısına yer verilmiş olup, alınlık bir şeritle gövdeden ayrılmıştır. Gövdede beş sıra yazıya yer verilmiş, etrafları çevrelenmiştir. En alt kısım üçgenlerle ayrılarak ortada üç sıra yazıya yer verilmiş yanlarda ise bitkisel süslemeler bulunmaktadır. Yan yüzeyler karelere bölünerek birbirine çapraz geçen çubuklarla hareketlendirilmiştir. El Fatiha Haza gabru merhumu Meğfur bin El- Hac bin El Hac Muhammed Hürevi Tevefa fi şehri muharrem

23 İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT92 ESER ADI El Şeyh Muhyiddin İbni Şeyh İbrahim in Baş Şahidesi TARİHİ 131 KİME AİT OLDUĞU El Şeyh Muhyiddin İbni Şeyh İbrahim MALZEME Kumtaşı KİTABE Arapça FORM Dikdörtgen gövdeli, üst kısmı yukarıya doğru iki profilli kademelenme yapıp, kemerli şekilde sonlanmaktadır. GENEL TANIMI Bitkisel süsleme, geometrik şekiller ve yazı Şahidenin yüzeyinde yazı, geometrik ÖLÇÜLER (m) EN 0,39 YÜKSEKLİK 1,38 KALINLIK 0,15 şekiller ve bitkisel süslemelere yer verilmiştir. Alınlık kısmı ile SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma gövde kısmı bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Şahidenin iç yüzeyinde alınlık kısmında damla içinde Ya Mu nisi lafzı yer almaktadır. Gövde kısmında beş sıra yazıya yer verilmiş ve bordür içine alınmıştır. En alt kısım üçe ayrılmış kenarlarda kalan kısımlarda daire içine alınmış gülbezek ve yaprakları arasında puanlar bulunmaktadır. Üst köşelerde yan yatırılmış palmetler bulunmaktadır. Ortada kalan üçgen şeklinde başlayıp alttan yarım daire ile sonlandırılan alanda üç sıra yazıya yer verilmiştir. Şahidenin dış yüzeyinde ise alınlık kısmı ile gövde kısmı bir olarak değerlendirilmiştir. Üst kısımda palmet hemen altında ay yıldız bulunmaktadır. Hilale tutturulmuş kandil şahidenin aşağısında sonlandırılmıştır. Hilalin sağında ve solunda çiçek motifi yerleştirilmiştir. Diğer alanlarda ise bitkisel motiflere yer verilmiştir. Kenarlarda bitkisel motiflere bulunmaktadır. Ya Mu nisi Helal cefa ve tecefa Elel medacii hubbi Ve ged veha ehdu Sabri Feşhed kerbi veneha Lakin eltefa rabbi Haza gebrul merhum El Şeyh Muhyiddin İbni Şeyh İbrahimil abri 193

24 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI İNCELEME TARİHİ HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT93 ESER ADI KİME AİT OLDUĞU El Şeyh Muhyiddin İbni Şeyh İbrahim in Ayak Şahidesi El Şeyh Muhyiddin İbni Şeyh İbrahim TARİHİ MALZEME 131 Kumtaşı KİTABE Arapça FORM Dikdörtgen gövdeli, üst kısmı yukarıya doğru iki profilli kademelenme yapıp, kemerli şekilde sonlanmaktadır. Bitkisel süsleme, geometrik şekiller ve yazı GENEL TANIMI Şahidenin yüzeyinde yazı, geometrik ÖLÇÜLER (m) 0,39 1,32 0,15 şekiller ve bitkisel süslemelere yer verilmiştir. SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma Şahidenin iç yüzeyinde alınlık kısmında damla içinde Fi Vahdeti lafzı yer almaktadır. Gövde kısmında yedi sıra yazıya yer verilmiş ve bordür içine alınmıştır. Şahidenin alınlık kısmı ile gövde kısmı bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Üstte palmet altında yıldız ve hilal yer almaktadır. Hilale iliştirilen bir kandil aşağıya kadar hareketlendirilmiştir. Hilalin sağında ve solunda birer çiçek motifi bulunmaktadır. Kandilin motif kısmında hilale yer verilmiştir. Aşağı kalan kısımlarda bitkisel motiflere yer verilmiştir Fi vahdeti Get heventü kule suni Ercuhu cennete ğuldun Ve en yuseğe dini Fallahu

25 İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT90 ESER ADI Emine Hatun Binti Şeyh İmat El Vahap ın Baş Şahidesi TARİHİ KİME AİT OLDUĞU Emine Hatun Binti Şeyh İmat El Vahap MALZEME Kumtaşı Arapça KİTABE Osmanlıca FORM Dikdörtgen gövdeli, üst kısmı yukarıya doğru iki profilli iç bükey kademelenme yapıp, kemerli şekilde sonlanmaktadır. GENEL TANIMI Bitkisel süsleme ve yazı Şahidenin üzerinde bitkisel ve yazı ÖLÇÜLER (m) EN 0,38 YÜKSEKLİK 1,28 KALINLIK 0,13 süslemelerine yer verilmiştir.alınlık gövde bir bütün olarak SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma değerlendirilmiştir. Şahidenin iç yüzeyinde alınlık kısmında bir palmet bulunmaktadır. Palmetin hemen altında yarım daire içinde Ya Mu nisi lafzı yer almaktadır. Gövde kısmında iki sıra yazıya yer verilmiştir. Bu yazıların altında aşağıdan daire ile kesilmiş alanda birbirine simetri şekilde stilize edilmiş aşağı doğru sarkan çiçek motifi yer almaktadır. Gövdenin altında kalan kısımda daire içinde yazılara yer verilmiştir. Şahidenin alt köşelerinde üçgen içinde bitkisel motif yer almaktadır. Şahidenin alınlık kısmı ile gövde kısmı bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Alınlıkta başlayıp alt kısma kadar çapraz şeritlerle ikiye ayrılmıştır. Şeritlerin üst kısmında palmet yerleştirilmiştir. Kenarlar hilaller ile çevrelenmiştir. Kenarlarda kalan boşluklarla palmetlere yer verilmiştir. Aşağıda kalan kısımdaki üçgen alanda bitkisel motiflere yer verilmiştir. Aşağıda kalan kısımda daire içinde alınmış gülbezek bulunmaktadır. Gülbezek ve daire içinde kalan alanda altı adet hilale yer verilmiştir. Kenarlarda bitkisel süslemeler yer almaktadır. Ya Mu nisi Ya nefsu la tegneti min azameti rabbin lehu İnnel kübare fil ğufrani kellumem Haza gebrul merhumeti Emine Hatun Binti Şeyh İmat El Vahap essari Ruhuna El fatiha 195

26 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI İNCELEME TARİHİ HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT91 ESER ADI KİME AİT OLDUĞU Emine Hatun Binti Şeyh İmat El Vahap ın Ayak Şahidesi Emine Hatun Binti Şeyh İmat El Vahap TARİHİ MALZEME 1322 Kumtaşı 1906 KİTABE FORM Dikdörtgen gövdeli, üst kısmı yukarıya doğru iki profilli iç bükey kademelenme yapıp, kemerli şekilde sonlanmaktadır. Bitkisel süsleme ve yazı GENEL TANIMI Şahidenin üzerinde bitkisel motifler, yazı ÖLÇÜLER (m) 0,38 1,26 0,13 süslemeler ve geometrik şekillere yer verilmiştir. SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma Şahidenin iç yüzeyinde alınlık kısmında yarım daire içinde fi vahdeti lafzına yer verilmiştir. Gövde kısmında üstte iki sıra yazıya yer verilmiş ve bordür içine alınmıştır. Gövde kısmında başlayıp aşağı kadar devam eden stilize edilmiş bir kandilin içinde üç sıra yazıya yer verilmiştir. Yanlarda kalan üçgenlerde daire içine alınmış gülbezek altında çiçek motifine yer verilmiştir. Şahidenin dış yüzeyinde alınlık kısmında gövdeden ayrıldığı kısımda yarım bir daire ile hareketlendirilmiştir. Altta kalan kısımda palmet bulunmaktadır. Gövdede üstte yanlardan daire içine alınmış birer gülbezek yer almaktadır. Gövdenin aşağısında daire içine alınmış büyük bir gülbezek yer almaktadır. Gülbezek ile alınlık kısmı arasında gövdeyi kaplayacak şekilde bir çiçek motifi bulunmaktadır. Ayrıca alınlık kısmında birbirine simetrik yerleştirilen yarım daireler yerleştirilmiştir. Sol kenarda çiçek motifine yer verilmiştir Fi Vahdeti Le elle rahmetu rabbi hine teksimiha Tehti hesaba teksimi alel isyani fi Get Tevefet fi şehri recep El fatiha Arapça Osmanlıca 196

27 İNCELEME TARİHİ 2005 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT7 ESER ADI Esseyyid İbrahim in Mezarı Ayak Şahidesi TARİHİ KİME AİT OLDUĞU Esseyyid İbrahim MALZEME Kumtaşı KİTABE Arapça FORM Dikdörtgen gövde ve kademeli şekilde daralan üst bölümden oluşmaktadır. GENEL TANIMI Merkezi kompozisyon ve yazı Şahidenin içe bakan yüzeyinde üstte ÖLÇÜLER (m) EN 0,36 YÜKSEKLİK 1,32 KALINLIK 0,13 geometrik kompozisyon alt kısımlarında yazı bulunmaktadır. SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma Dışta üst kesim geometrik motiflerle değerlendirilmiştir. Şahidenin batı yüzeyinde alınlık kısmı tahrip olmuştur. Gövdenin üst kesiminde altı düğüm yaparak oluşturulmuş dairesel bir kompozisyon ve içerisinde altı köşeli bir yıldız yapılmıştır. Alt kısımlarda üç adet dikdörtgen alan içerisinde yazılara yer verilmiştir. Şahidenin doğu yüzeyinde üst kesimde daire içine alınmış beş köşeli bir yıldıza yer verilmiştir. Daire içinde yıldız köşelerinin aralarında kalan boşluklara farklı şekillerde daire, çarkıfelek ve gülbezekler işlenmiştir. Haza kabr ul El- merhum el- muğfur Es-Seyyid Taha bin Yasin

28 İNCELEME TARİHİ 2005 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT8 ESER ADI Esseyyid İbrahim Baş Şahidesi TARİHİ KİME AİT OLDUĞU Esseyyid İbrahim MALZEME Kumtaşı KİTABE Arapça FORM Dikdörtgen formda, üst kısmı kademeli şekilde daralmaktadır. Merkezi kompozisyon GENEL TANIMI Şahidenin alınlık ve gövde bir bütün olarak ÖLÇÜLER (m) 0,36 1,32 0,13 değerlendirilmiş olup, üst bölümü süsleme, alt kısımları yazı ile SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma doldurulmuştur. Şahidenin içe bakan yüzeyinde alınlık kısmında yazıya yer verilmiştir. Bu kısmı tahrip olmuştur. Gövde üst kısmında daire içine alınmış altı üçgenle oluşturulmuş altı köşeli bir yıldız yer almaktadır. Aşağı kısımda dört sıra halinde yazıya yer verilmiştir. Şahidenin doğu yüzeyinde, üst kesime daire içine alınmış geometrik yıldız yapılmıştır. Hereçtu minel dünya İla darül beka-i Ve igenna enel erde Ğeyrul mineli Ve ercu iza enkunte seyyida Ala dua-il affi ene İnkuntum sahiyen 198

29 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI ESER ADI KİME AİT OLDUĞU BUGÜNKÜ DURUMU FORM GENEL TANIMI İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT25 Esseyid Musa Bin Seyyid İbrahim in Baş Şahidesi Esseyid Musa Bin Seyyid İbrahim TARİHİ MALZEME 1332 Kumtaşı KİTABE Arapça Mezarlıkta dikili vaziyette bulunmaktadır. Dikdörtgen gövdeli yukarısı iki kademeli bir fes ile sonuçlandırılmıştır. Merkezi Kompozisyon ÖLÇÜLER (m) 0,36 0,36 0,11 SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma Şahidenin ön yüzeyinde külah kısmı iki kademeli olarak değerlendirilmiştir. Külahın alt kısmı çapraz çizgilerle hareketlendirilmiştir. Gövde kısmı üstten üç yarım daire ile tamamlanmış aşağıda kartuşlar içinde üç sıra yazıya yer verilmiştir. En alt kısımda damla içinde yazılar bulunmaktadır. Şahidenin arka yüzeyi beş sıra yazı ile sonuçlandırılmıştır. Kitabe 1: Get tevefal merhumul El meğfur esseyid Musa İbni Seyyid İbrahim. Kitabe 2:. Feltif bi cennetin nettegiruha Enel Alel Kederi Etlimu minellahi Guffran 199

30 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI ESER ADI KİME AİT OLDUĞU BUGÜNKÜ DURUMU FORM GENEL TANIMI İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT34 Fatime Binti Şeyh Abdulhekim El Halidi nin Baş Şahidesi Fatime Binti Şeyh Abdulhekim El Halidi TARİHİ MALZEME 1321 Kumtaşı KİTABE Arapça Mezarlıkta dikili vaziyette bulunmaktadır. Dikdörtgen şeklinde aşağıdan yukarıya doğru kademeli bir şekilde sonuçlandırılmıştır. Merkezi Kompozisyon ÖLÇÜLER (m) 0,34 1,22 0,11 SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma Şahidenin iç kısmının alınlık bölümünde üstte palmet hemen aşağısında damla içinde Ya Mu nisi fi Vahdeti lafzı yer almaktadır. Hemen gövdenin üst kısmında iki sıra yazıya yer verilmiştir. Şahidenin dış yüzeyinde alınlık kısmında herhangi bir süsleme unsuru yoktur. Gövde kısmı boyuna ikiye ayrılarak bitkisel motifler ile hareketlendirilmiştir. Ya Mu nisi fi Vahdeti Ve kunul enise lev enhu nezeltu biha Ve kun megsedi fi daygın ve ğeden Get teveffat El merhumetül mağfireti Fatime Binti Şeyh Abdulhekim El Halidi Fi şehri zilkade

31 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI ESER ADI KİME AİT OLDUĞU BUGÜNKÜ DURUMU FORM GENEL TANIMI İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT35 Fatime Binti Şeyh Abdulhekim El Halidi nin Ayak Şahidesi Fatime Binti Şeyh Abdulhekim El Halidi TARİHİ MALZEME 1321 Kumtaşı KİTABE Arapça Mezarlıkta dikili vaziyette bulunmaktadır. Dikdörtgen şeklinde aşağıdan yukarıya doğru kademeli bir şekilde sonuçlandırılmıştır. Merkezi Kompozisyon ÖLÇÜLER (m) 0,34 1,18 0,10 SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma Şahidenin iç yüzeyinde alınlık kısmında palmet bulunmaktadır. Gövde kısmında etrafı daire ile çevrelenmiş sarmal daireler bulunmaktadır. Aşağı kısmı çapraz çubuklarla kesilmiş ortada kalan bölümlere palmet ve üçgenler yerleştirilmiştir. Şahidenin dış yüzeyinde gövdenin üst kısmında başlayıp alınlıkta sonlandırılan bir palmet yer almaktadır. Gövdenin orta kısmında daire içine alınmış gülbezek ve kenarında palmetler yer almaktadır. Aşağı kısım dokuz adet kare içinde palmet yerleştirilerek hareketlendirilmiştir. 201

32 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI ESER ADI KİME AİT OLDUĞU BUGÜNKÜ DURUMU FORM GENEL TANIMI verilmiştir. İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT104 Filit Bin Abdulmenaf ın Baş Şahidesi Filit bin Abdulmenaf TARİHİ MALZEME 1331 Kumtaşı KİTABE Arapça Mezarlıkta dikili vaziyette bulunmaktadır. Dikdörtgen gövdeli, üst kısmı yukarıya doğru iki profilli kademelenme yapıp, kemerli şekilde sonlanmaktadır. Yazı Şahidenin yüzeyinde yazılara yer ÖLÇÜLER (m) 0,39 1,42 0,14 SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma Şahidenin iç yüzeyinde alınlık kısmında yarım daire içinde Ya Settar lafzı yer almaktadır. Gövde kısmında yedi sıra yazı yer almaktadır. Şahidenin dış yüzeyinde yarım daire içinde el fatiha yazısı yer almaktadır. Aşağıda kalan kısımda yedi sıra yazıya yer verilmiştir. Kenarlar bitkisel süslemelerle hareketlendirilmiştir. Kitabe 1: Ya Settar İlahi ente. Kitabe 2: El fatiha Leysel ğeribu ğerib fi şami vel yemeni Kelil ğeribu ğerib fi lehti vel kefeni Ah minel mevti Leysel yetimi bi validetin Belil yetimu yetimil vel Edebi.. 202

33 İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT105 ESER ADI Filit Bin Abdulmenaf ın Ayak Şahidesi TARİHİ 1331 KİME AİT OLDUĞU Filit bin Abdulmenaf MALZEME Kumtaşı KİTABE Arapça FORM Dikdörtgen gövdeli, üst kısmı yukarıya doğru iki profilli kademelenme yapıp, kemerli şekilde sonlanmaktadır. GENEL TANIMI Yazı, bitkisel süsleme, silah ve malzemeleri Şahidenin yüzeyinde yazı, bitkisel ÖLÇÜLER (m) EN 0,39 YÜKSEKLİK 1,42 KALINLIK 0,14 süslemeler, geometrik şekiller ve silah, kılıç gibi malzemelere SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma yer verilmiştir. Şahidenin alınlık kısmında bir kısım tahrip edilmiştir. Alınlık kısmında yarım daire içinde Ya Mu nisi lafzı yer almaktadır. Gövde kısmında bordür içine alınmış iki sıra yer almaktadır. Aşağıda kalan kısım üçgen olarak başlayan aşağıda yarım daire ile sonuçlandırılan alanda beş sıra yazıya yer verilmiştir. Yazıların yanlarında kalan boşluklarda palmetlere yer verilmiştir. Diğer üçgen alanlarda palmet ve çiçek motifine yer verilmiştir. Şahidenin dış yüzeyinde alınlık kısmında herhangi bir süsleme unsuru bulunmamaktadır. Gövde de üstte birbirine çapraz yerleştirilmiş iki kütüklük bulunmaktadır. Yanlarda kalan üçgenlerde palmetler üstte kalan üçgende ise daire içine alınmış gülbezek ile hareketlendirilmiştir. Aşağıda kalan kısımlarda puan, kama, daire içine alınmış gülbezek bulunmaktadır. Alt kısımlarda üç sıra palmet bulunmaktadır. Yanda büyük bir kılıç ve tüfek yerleştirilmiştir. Yine yan tarafta üç sıra palmet bulunmaktadır. Kenarlar bitkisel süslemeler ile hareketlendirilmiştir. Ya mu nisi Haza gebrul merhum El meğfur filit Get Tevefa el merhum Bin abdulmenaf Fi şehri şaban Fi seneti

34 İNCELEME TARİHİ 2007 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT96 ESER ADI Halime binti Hacı Muhammed El Cizrevi Baş Şahidesi TARİHİ 1318 KİME AİT OLDUĞU Halime binti Hacı Muhammed El Cizrevi MALZEME Kumtaşı KİTABE Arapça FORM Dikdörtgen gövdeli, üst kısmı yukarıya doğru iki profilli kademelenme yapıp, kemerli şekilde sonlanmaktadır. Bitkisel süsleme, silah malzemesi, geometrik şekiller ve yazı GENEL TANIMI Şahidenin alınlık kısmı ile gövde kısmı ÖLÇÜLER (m) 0,36 1,23 0,14 bir bütün olarak değerlendirilmiştir. şahidenin iç ve dış SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma yüzeylerinde yazı ve bitkisel süslemelere yer verilmiştir. Şahidenin alınlık kısmı ile gövde kısmı bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Şahidenin alınlık kısmında üç dallı bir çiçek motifi ve yaprakları yer almaktadır. Gövde kısmında kenarlarda bir palmet ve sağ taraftaki palmete iliştirilmiş aşağı doğru sarkan bir çiçek yer almaktadır. Gövdenin orta kısmında birbirine simetrik iki çiçek yer almaktadır. Bunlar kenarlara yatay şekilde yerleştirilmiştir. Gövdenin orta kısmında bir çiçek motifi bulunmaktadır. Aşağıda sonlandırılmış yaprakları aşağıda tekrar dallarla birleştirilmiş çiçek motifleri ve yapraklar yer almaktadır. Şahidenin dış yüzeyinde yarım daire şeklinde içinde yazı yer almaktadır. Gövde kısmında yedi sıra yazıya yer verilmiştir. Kenarlarda simetrik üçgenler yer almaktadır. Rabbi Gulfil.. 204

35 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI İNCELEME TARİHİ HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT97 ESER ADI KİME AİT OLDUĞU Halime binti Hacı Muhammed El Cizrevi Ayak Şahidesi Halime binti Hacı Muhammed El Cizrevi TARİHİ MALZEME 1318 Kumtaşı KİTABE Arapça FORM Dikdörtgen gövdeli, üst kısmı yukarıya doğru iki profilli kademelenme yapıp, kemerli şekilde sonlanmaktadır. Bitkisel süsleme, silah malzemesi, geometrik şekiller ve yazı GENEL TANIMI Şahidenin iç ve dış yüzeylerinde yazı ve ÖLÇÜLER (m) 0,36 1,23 0,14 bitkisel süslemelere yer verilmiştir. SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma Şahidenin iç yüzeyinde alınlık kısmında palmet ve bitkisel süslemeler yer almaktadır. Gövde kısmında aşağı doğru bir şerit üzerinde üç yarım daire ile hareketlendirilmiştir. Gövde kısmında birbiriyle simetrik gibi bağlanmış çiçek motifleri yer almaktadır. Aynı zamanda kenarlarda üst gibi yarım puanlarla hareketlendirilmiştir. Alta doğru bir gülbezek motifi yer almaktadır. Şahidenin gövdesinin tam ortasında gövdeyi kaplayan aşağı doğru yapılmış bir hilal yer almaktadır. Hilalin altında birbirine simetrik sarmaşık şeklinde çiçek motifleri yer almaktadır. En alt kısımda etrafı çevrelenmiş bir gülbezek, gülbezek yine ortadan daire ile bölünmüş ve içte kalan kısımlarda içi boşaltılarak tasarlanmıştır. Şahidenin dış yüzeyinde alınlık kısmında en üstte palmet bulunmaktadır. Hemen altında yazıya yer verilmiştir. Gövde kısmında dört sıra yazıya yer verilmiştir. En alt kısımda üçgen olarak başlatılan aşağı kısım yarım daire ile sonlandırılan bir şekil ile tamamlanmıştır. Ve için de beş sıra yazıya yer verilmiştir. En alt kısımda mezarın yapılış tarihi yazılmıştır Get eskelet ilahi eşşüheda Radyeza ğufraneke el menfeda raiyyeten Mevkelen bi ismi murdieten nebi Bi hurmeti ölüm tarihi 1321 yapım tarihi 205

36 YERİ CİZRE TARİHİ MEZARLIĞI İNCELEME TARİHİ HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT50 ESER ADI Hatice Binti El Seyyid Ahmet El Haci El Nakşibendi Baş Şahidesi TARİHİ KİME AİT OLDUĞU Hatice Binti El Seyyid Ahmet El Haci El Nakşibendi MALZEME Kumtaşı KİTABE Arapça FORM Dikdörtgen gövdeli, üst kısmı yukarıya doğru iki profilli kademelenme yapıp, kemerli şekilde sonlanmaktadır. Bitkisel süsleme, Geometrik şekil, Yazı GENEL TANIMI Şahidenin iç ve dış yüzeyinde bitkisel motif ÖLÇÜLER (m) 0,36 1,15 0,14 ve süslemelere yer verilmiştir. SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma Şahidenin dış yüzeyinde gövde ve alınlık kısmı ayrı değerlendirilmiştir. Alınlık kısmı başlık ve yanlarda hilaller, hemen onların altında çarkıfeleğe yer verilmiştir. Başlık kısmında birbirine simetrik çiçek motifi bulunmaktadır. Çarkıfeleklerin arasında damla içinde lafza yer verilmiştir. Gövde kısmında yanlarda sarmal bağ şekline yer verilmiştir. Ortada ise yedi sıra yazıta yer verilmiştir. Şahidenin iç yüzeyinde üstte başlık ve başlığa ortadan iliştirilen takı malzemesi ortada damla içinde lafza yer verilmiştir. Lafzın etrafında bitkisel motiflere yer verilmiştir. Gövde kısmında iki dikdörtgen satır yazı, ortada başlayıp aşağıda sonlanan bir kandil içinde beş sıra yazıtla kanarlarda kalan üçgen alanlarda bitkisel motiflere yer verilmiştir. Yanlarda sarmal bağ şekline yer verilmiştir Kitabe 1 :Ya Munisi Get esbehet darül ğuldi haze şüheda Seyid Ahmet ihfi enhum ilahi ğude El mevsumeti bi ismi gencazade Ahmet Kitabe 2 :Ya Gaffar Allahümme hasbi fenelemen vel merdiye Gul el merhumeti el mağfireti Hatice Binti El Seyyid Ahmet El Haci El Nakşibendi.. 206

37 İNCELEME TARİHİ 2005 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT12 ESER ADI Heybet Egnami İbni Mela Baş Şahidesi TARİHİ KİME AİT OLDUĞU Heybet Egnami İbni Mela MALZEME Kumtaşı KİTABE Arapça FORM Dikdörtgen gövde üstten kademeli olarak sonuçlandırılmıştır. Yazı ve bitkisel kompozisyon GENEL TANIMI Şahidenin doğuya bakan yüzeyinde yazı ÖLÇÜLER (m) 0,37 1,32 0,14 ağırlıklı süslemeler vardır. Gövde ve alınlık ayrı değerlendirilmiştir. Yazıtların etrafı bordürle çevrilidir. Batı yüzeyinde ise, alınla SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma gövde kısmı aynıdır. Gövde karelere bölünmüştür. Şahidenin doğuya bakan yüzeyinde alınlık kısmında gövdeden ayrı tutularak bitkisel motif içinde Ya Gaffar lafzı yer almaktadır. Gövde altı sıra yazı ile doldurulmuş, en alttaki alanda bitkisel motifler yer almıştır. Şahidenin batı yüzeyinde alınlık kısmında stilize edilmiş bitkisel motif yer almaktadır. Gövde her sırada dörder kareye ayrılarak 36 adet kareye bölünmüş ve her bir kareye köşelemece laleler yerleştirilmiştir. Laleler ikişerli olarak üstten sapları birleştirilmiştir. Kenar yüzeylerinde ise, boydan boya karşılıklı yarım daireler sıralanmaktadır. Ya Gaffar Haza gabru merhum El meğfu Heybet Egnabi ibni Mela Tevafa fi şehri Nisan

38 İNCELEME TARİHİ 2005 HİCRİ MİLADİ ENV. NO CMT11 ESER ADI Heybet Egnami İbni Mela Ayak Şahidesi TARİHİ KİME AİT OLDUĞU Heybet Egnami İbni Mela MALZEME Kumtaşı KİTABE Arapça FORM Dikdörtgen şeklinde, üstten kademeli bir şekilde sonlanmaktadır. Merkezi Yazı ve bitkisel kompozisyon süsleme GENEL TANIMI Ayak şahidesinin batı yüzeyinde sadece ÖLÇÜLER (m) 0,35 1,36 0,13 yazıya yer verilmiş, doğu yüzeyinde ise stilize edilmiş bitkisel SÜSLEME TEKNİĞİ Kabartma motifler kullanılmıştır. Şahidenin batı yüzeyinde gövde ile alınlık ayrılmıştır. Alınlıkta Ya Settar lafzı yer almaktadır. Gövdede dikdörtgenler içine alınmış sekiz sıra yazıya yer verilmiştir. Şahidenin doğu yüzeyinde alınlık kısmında bitkisel süslemelere yer verilmiştir. Hemen altında dört kare oluşturulmuş olup, içlerine üçgen yapraklar yerleştirilmiş düz bir şeritle birbirlerinden ayrılmıştır. En altta daireyle çevrilmiş merkezi, bitkisel motiflere yer verilmiştir. Kenarlarında ortadan bir şerit ile ikiye ayrılarak iç içe geçmiş karşılıklı yarım dairelerle sonuçlandırılmıştır. Ya Settar Felev kenetu dünya Tadumu livahidin Le kene resulullahi fi ha Muğellege El mevtu 208