TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI BURSA ŞUBESİ UYGULAMALI EĞİTİM MERKEZİ -UEM-

Transkript

1 TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI BURSA ŞUBESİ UYGULAMALI EĞİTİM MERKEZİ -UEM- BİLGİSAYAR DESTEKLİ KONTROL UYGULAMALI KAYNAKÇI EĞİTİMLERİ VE KAYNAKÇI SINAVLARI KAYNAK KOORDİNASYON PERSONELİ EĞİTİMİ TAHRİBATSIZ MUAYENE UYGULAMALI PNÖMATİK EĞİTİMİ UYGULAMALI HİDROLİK EĞİTİMİ YORULMA TEST VE ANALİZLERİ 0

2 Bilgisayar Destekli Kontrol Nedir? BĠLGĠSAYAR DESTEKLĠ KONTROLLER Birçok mühendislik probleminin çözümü formüller kullanılarak, analitik yöntemlerle elde edilebilir. Basit veya basitleģtirilmiģ tasarımlarda, analitik yöntemler kullanıģlıdır ve iyi sonuç verirler fakat problemin karmaģık bir yapıda olması, sistemin analitik olarak ifade edilmesini zorlaģtırır. Dolayısı ile bu durumda, sonlu elemanlar yöntemi devreye girmektedir. Sonlu elemanlar yöntemini kısaca tanımlayacak olursak Ģu Ģekilde açılayabiliriz; incelenecek sonsuz büyüklükteki çizimlerin, yüzeylerin, malzemenin, uygun sayıda sonlu elemana bölünmesiyle hesabı kolaylaģtırma esasına dayanan pratik çözüm yöntemine sonlu elemanlar yöntemi denir. Yapılan iģlemlerde prensip olarak model sonlu sayıda elemana ayrılmaktadır. Bu elemanlar ise birbirlerine düğüm noktaları ile bağlanırlar. Çözüm hassasiyeti, eleman sayısı ile birlikte değiģir. AraĢtırma ve geliģtirmeye açık olan SEM yazılımları, günümüzde ise birçok alanda kullanılmaktadır. Odamız da bu teknolojiyi firmaların istekleri doğrultusunda test ve kontroller için kullanabilmektedir. Yapılan ĠĢlemler Yapılan kontroller için bilgisayar destekli tasarım ve analiz süreci kısaca Ģu Ģekilde gerçekleģir; Konstrüksiyonun bilgisayar destekli modelinin oluģturulması SEM yazılımı kullanarak konstrüksiyonun analizinin yapılması Yapılan analizin sonucunun değerlendirilmesi ve raporlanması Verilen Raporun Ġçeriği Rapor aģağıdaki konuları içermektedir; Konstrüksiyonun firma tarafından belirtilen koģullarda kullanımının uygun olup olmadığı Uygun olmaması durumunda, uygun olmayan konstrüksiyon kısımlarının belirtilmesi 1

3 Konstrüksiyonun hangi koģullar altında kullanılabileceği Ek olarak hangi test ve kontrollerin yapılabileceği ĠletiĢim ve BaĢvuru Bilgi almak ve baģvuruda bulunmak için aģağıdaki iletiģim bilgilerini kullanabilirsiniz: TMMOB Makina Mühendisleri Odası Bursa ġubesi Tel : Fax : Ersan GÖNÜL ersan.gonul@mmo.org.tr Burak BAYRAKTAROĞLU burak.bayraktaroglu@mmo.org.tr 2

4 AMAÇ VE KAPSAM KAYNAK KOORDĠNASYON PERSONELĠ EĞĠTĠMĠ Kaynaklı imalat yapan firmalarda çalıģan personele yönelik Kaynak Koordinasyon Personeli (Ġnspektör) Eğitimi verilecektir. Eğitim toplam beģ gün sürecektir. Eğitimler teorik bilgileri ve Kaynak Merkezi Atölyesinde yapılacak olan uygulamaları kapsayacaktır. Eğitim sonunda sınav yapılacak olup, baģarılı olan katılımcılara TMMOB Makina Mühendisleri Odası Kaynak Koordinasyon Personeli Eğitimi BaĢarı Belgesi verilecektir. ĠÇERĠK EĞĠTĠM YERĠ o Kaynak Nedir? o Kaynak Yöntemleri o Kaynak Sembolleri o Malzeme o Kaynak Hataları o Kaynak Uygunluğu ve Kaynakçı Sertifikasyonu o Tahribatlı Muayene o Tahribatsız Muayene o Kaynaklı Ġmalat Uygulamaları ve Kaynak Pratik Eğitimi o Sınav TMMOB Makina Mühendisleri ve Hizmet Birimi BeĢevler Küçük Sanayi Sitesi, 65. Blok, No: (Mobilyacılar Sitesi), NĠLÜFER/BURSA EĞĠTĠM SÜRESĠ Eğitim Saatleri : Toplam Süre :4 Gün / 28 Saat. *Eğitimin son günü sınav yapılmaktadır. ĠLETĠġĠM VE BAġVURU Bilgi almak ve ön kayıt yaptırmak için aģağıdaki iletiģim bilgilerini kullanabilirsiniz: TMMOB Makina Mühendisleri Odası bursa.uem@mmo.org.tr Ġlgili Teknik Görevliler Ersan GÖNÜL / ersan.gonul@mmo.org.tr Burak BAYRAKTAROĞLU / burak.bayraktaroglu@mmo.org.tr 3

5 A) AMAÇ VE KAPSAM UYGULAMALI KAYNAKÇI EĞĠTĠMLERĠ VE KAYNAKÇI SERTĠFĠKALANDIRMA SINAVLARI Kaynaklı imalat yapan iģletmelerde kaynakçı olarak çalıģanların/çalıģtırılacakların, kullandıkları kaynak metotlarına uygun olarak teorik-uygulamalı eğitim verilmesi ve uluslararası geçerlilikte belgelendirilmesi amaçlanmaktadır. Eğitimler ve belgelendirme aģağıda belirtilen 5 yöntemde yapılacaktır; Elektrik Ark Kaynağı Gazaltı MIG/MAG Kaynağı TIG(Argon) Kaynağı Oksi-Asetilen Kaynağı Polietilen Kaynağı Kaynakçı eğitimleri bilgi ve becerileri geliģtirmeye yönelik, teorik ve pratik bilgilerin aktarıldığı ve birbirlerini takip eden eğitim basamakları olarak sınıflandırılmıģlardır. Eğitimle ilgili tüm program MMO tarafından yürütülmektedir. Eğitimler TMMOB Makine Mühendisleri Odası nde bulunan Kaynak Merkezi Atölyesi nde veya yeter sayıdaki baģvurularda firmaların bünyesinde gerçekleģtirilecektir. Tercih edilen eğitim sonrasında veya isteğe göre yapılacak sınavla birlikte kaynakçıların EN 287-1, EN ISO , EN ISO veya EN standartlarına göre akredite belgelendirilmesi yapılacaktır. B) EĞĠTĠM SÜRELERĠ Kaynak yöntemleri ile ilgili kaynakçı eğitimleri aģağıda belirtilen sürelerde ve fiyatlarda gerçekleģecektir: 2 Günlük Eğitimler Bu eğitimler plastik kaynakçısı eğitimi almak isteyen kaynakçılar içindir. Eğitime katılmak için belgelendirme standartlarına uygun olarak eğitim veya tecrübeyi (en az iki yıl) kanıtlayan belge gereklidir. 7 saat teorik ve 7 saat pratik olmak üzere toplam 14 saatlik bir eğitimdir. 3 Günlük Eğitimler Tecrübeli çelik ve alüminyum kaynakçıları için yapılan eğitimlerdir. Eğitimler 3 saat teorik ve 18 saat pratik olmak üzere toplam 21 saatlik süreyi kapsamaktadır. 7 Günlük Eğitimler Birkaç yıl kaynakçılık yapan ve tecrübesi orta düzeyde 4

6 olan çelik ve alüminyum kaynakçıları için yapılan eğitimlerdir. Eğitimler 7 Saat teorik ve 42 saat pratik olmak üzere toplam 49 saatlik süreyi kapsamaktadır. 20 Günlük Eğitimler Kaynak konusunda çok fazla çalıģmamıģ ve kaynak ile ilgili çok az tecrübesi olan çelik ve alüminyum kaynakçıları için yapılan eğitimlerdir. Eğitimler 14 saat teorik ve 126 saat pratik olmak üzere toplam 140 saatlik süreyi kapsamaktadır. **Eğitimden sonra sınav olmak isteyen (uluslararası sertifika isteyen) katılımcılara EN 287-1,EN ISO , EN ISO veya EN standartlarına göre sınav yapılacak olup, sınav sonunda baģarılı olan katılımcılara uluslararası geçerlilikte olan Kaynakçı Vasıflandırma Sertifikası verilecektir. Sınava girmek istemeyen katılımcılara ise eğitime katıldığını bildiren Kaynakçı Eğitimi Katılım Belgesi verilecektir. C) SINAV VE SERTĠFĠKA Belgelendirme için yapılan baģvurular ardından gerçekleģtirilen sınavlarda baģarılı olan kaynakçılara MMO tarafından TURKAK onaylı Kaynakçı Vasıflandırma Sertifikası verilmektedir. Bu sınavlar; 1) Çelik kaynakçıları için EN veya EN ISO standardına göre, 2) Alüminyum kaynakçıları için EN ISO standardına göre(turkloydu iģbirliği) 3) Polietilen kaynakçıları içinse EN standardına göre yapılacaktır. Sınav adımları ise aģağıdaki gibidir; MMO Kaynak Merkezi Eğitimi ve Sınavı BaĢvuru Formu nun doldurulması ve alınmak istenen sertifika ile ilgili bilgilerin formda belirtilmesi (Malzeme adı, malzeme kalınlığı, kaynak yöntemi, kaynak pozisyonu vs.) 5

7 Uluslararası geçerlilikte olan Kaynakçı Vasıflandırma Sertifikası isteyen katılımcılara formda belirtilen kaynak yöntemi için ilgili standarda göre (EN 287-1/EN ISO (metalik malzemelerin ergitme kaynağı - Çelik), EN ISO (metalik malzemelerin ergitme kaynağı Alüminyum) ve EN (Kaynakçı nitelik sınavları-plastik kaynağı yapan personel-kaynaklı termoplastik birleģtirmeler) sınavın yapılması ve yine ilgili standarda göre sınavın değerlendirilmesi Sınav sonucunda baģarılı olan katılımcılara uluslararası geçerlilikte olan Kaynakçı Vasıflandırma Sertifikası düzenlenmesi Sınavlar MMO Kaynak Merkezinde veya sınav yeterliliklerinin sağlanması durumunda toplu baģvuruda bulunan firmaların atölyelerinde baģvuru yeter sayılarına ulaģıldığında yapılacaktır. Çelik kaynakçısı ve alüminyum kaynakçısı için sınavlar uygulamalı olacaktır. Uygulamalı sınavların ardından her bir kaynakçının parçası EN 287-1, EN ISO ve EN standartlarında belirtildiği üzere çeģitli tahribatsız ve tahribatlı testlere tabii olacaktır. Bu testlerden baģarı ile çıkan kaynaklı parçaları uygulamalı sınavda gerçekleģtiren kaynakçılar uluslararası geçerlilikte olan Kaynakçı Vasıflandırma Sertifikası nı almaya hak kazanacaktır. Polietilen kaynakçısı içinse EN ye uygun olarak teorik ve pratik bilgisini sınamaya yönelik sınavlar gerçekleģtirilecektir. Sınavlar sonunda baģarılı olan katılımcılar uluslararası geçerlilikte olan Kaynakçı Vasıflandırma Sertifikası nı almaya hak kazanacaktır. Sınava katılmayan, sadece eğitime katılan katılımcılara Kaynakçı Eğitimi Katılım Belgesi verilecektir. D) AÇIKLAMALAR Kursiyerler teorik ve uygulamalı eğitimler sırasında MMO yetkililerince yapılan tüm sözlü-yazılı uyarılara ve belirlenen iģ güvenliği kurallarına uymak zorundadır. Eğitimin yapılacağı yerde konaklama yeri seçimi ve konaklama ücreti kursiyerlere aittir. Konaklama gereksinimi olan kursiyerler için konaklama seçenekleri talep etmeleri durumunda, MMO tarafından kursiyerlere yardımcı olmak amacıyla bildirilir. MMO konaklama yerlerinin hizmet kalitesinden sorumlu değildir. Öğle yemekleri, eğitim sırasındaki ikramlar ve ders notları eğitim ücretine dahildir. Eğitim ve sınavlar en az 10 kiģilik baģvuru olması durumunda açılacaktır. 6

8 Eğitimler isteğe bağlı olarak TMMOB Makina Mühendisleri Odası Uygulamalı Eğitim Merkezi nde bulunan kaynak merkezi atölyesinde veya toplu katılımlarda (En az 10 kiģi) firmaların bünyesinde gerçekleģtirilebilmektedir. DüĢük alaģımlı çelikler, paslanmaz çelikler ve alüminyum alaģımlarının sınava girenlerce temin edilmesi gerekmektedir. En az 10 kiģilik grup katılımlarda eğitim ve sınav ücretlerinde %10 indirim uygulanacaktır. Sadece sınava katılacak olan ve en az 10 kiģilik grup katılımlarda sınav ücretlerinde % 10 indirim uygulanacaktır. Kaynakçı Vasıflandırma Sınav nda baģarılı olan kaynakçılara uluslararası geçerliliği olan ve TÜRKAK onaylı Kaynakçı Vasıflandırma Sertifikası düzenlenmektedir. Uluslararası geçerliliği olan Kaynakçı Vasıflandırma Sertifikası, kaynakçıların çalıģtıkları iģyerlerinde, 6 ayda bir, kaynakçılık iģine devam ettiğine dair onaylatmaları durumunda, belgelerin geçerlilik süresi 2 yıldır. TMMOB Makina Mühendisleri Odası eğitimlerin ve sınavların tarihlerini değiģtirme, iptal etme veya yıl içinde ilave eğitim açma hakkına sahiptir. TMMOB Makina Mühendisleri Odası eğitimlerin ve sınavların fiyatlarını değiģtirme hakkına sahiptir. ĠletiĢim ve BaĢvuru Bilgi almak ve baģvuruda bulunmak için aģağıdaki iletiģim bilgilerini kullanabilirsiniz: TMMOB Makina Mühendisleri Odası Bursa ġubesi bursa.uem@mmo.org.tr Tel : Fax : Ersan GÖNÜL ersan.gonul@mmo.org.tr Burak BAYRAKTAROĞLU burak.bayraktaroglu@mmo.org.tr 7

9 TAHRĠBATSIZ MUAYENE Tahribatsız malzeme muayenesi, kalite kontrolün en önemli bölümü olup, üretimin tamamlayıcı son kısmıdır. Tahribatsız muayene, incelenen parçanın malzemesine zarar vermeden muayene edilerek, dinamik ve statik yapıları hakkında bilgi edinilen muayene yöntemlerinin tümüne verilen addır. Tahribatsız muayene yöntemi ile malzemeler üretim sırasında veya belli bir süre kullandıktan sonra örneğin, korozyon veya aģınma gibi nedenlerden dolayı oluģan çatlak, içyapıda meydana gelen boģluk, kesit azalması vb. hataların tespiti gerçekleģtirilir. Bu iģlemlerde, malzemelerden numune almaya gerek yoktur. Testler, doğrudan parça üzerinde yapılır. Tahribatsız muayene yöntemleri, küçük parçalarda kullanılabileceği gibi, tüm metal konstrüksiyonlarda kullanılabilir. Vinç, her türlü basınçlı kap, köprü ve gemi gibi çelik konstrüksiyonların ana malzemelerindeki yorulma ve yapısal kusurları; kaynak dikiģlerindeki hataların, deformasyonların ve kaynak nüfuziyeti gibi kaynakla ilgili bilgilerin elde edilmesinde, tahribatsız muayene yöntemleri kullanılmaktadır. Odamız tahribatsız muayene ile ilgili çalıģmasını uzun süredir devam ettiriyor olup, tahribatsız muayene kontrollerine baģlamıģtır. Bu kontroller sertifikalı uzman ekipler tarafından gerçekleģtirilmektedir. Odamızın aktif olarak devam ettiği tahribatsız muayene yöntemleri ise Ģunlardır. - Gözle Muayene(VT) - Ultrasonik Muayene(UT) - Radyografik Muayene(RT) - Manyetik parçacık Muayene(MT) - Penetrant Muayenesi(PT) 8

10 Gözle Muayene Çıplak gözle yapılan muayenedir. Bir ürünün yüzeyindeki süreksizlikler, yapısal bozukluklar, yüzey durumu gibi kaliteyi etkileyen parametrelerin, optik bir yardımcı (büyüteç gibi) kullanarak veya kullanmaksızın muayene edilmesidir. Gözle muayene çok basit bir metot olarak görünse de, kendine özgü incelikleri vardır. Genellikle bir baģka tahribatsız muayene metodunun uygulanmasından önce, yapılması gereken bir çalıģmadır. Zaten diğer tahribatsız muayene yöntemleri için hazırlanmıģ uygulama standartlarının çoğunda da, öncelikle gözle muayene yapılması ve bulguların kaydedilmesi istenir. Metalik veya metalik olmayan bütün malzemelere uygulanabilir. Çoğu durumda muayene yüzeyi hazırlığı olarak, yüzey temizliği yapılması istenmez. Daha doğrusu yüzeyin, beklenen hataların en iyi görüneceği Ģekilde olması gerekir. Yeterli ıģık Ģartları altında ve uygun bakma açılarında inceleme yapılmalıdır. 1.1) Gözle muayene yöntemiyle belirlenebilen hatalar - Çatlaklar, - Görülebilir gözenekler, - Görülebilir katı çökeltiler, - BirleĢtirme hataları, - Yetersiz kaynak nüfuziyeti, - Çentikler, - Krater çatlakları, - DikiĢ yükseltileri, - Yanarak delinme, yanma oluğu, - Eriyerek yapılmıģ sıçrantılar. Odamızın vasıflı personeli tarafından gözle muayene ile ilgili hizmetler aktif olarak verilmektedir. Özellikle diğer tahribatsız muayene ile ilgili yöntemlerden önce gözle muayene personelimiz tarafından mutlaka yapılmaktadır. 9

11 Penetrant Muayenesi Yüzey hatalarının tespiti için kullanılan bir muayene metodudur. Tespit edilmek istenilen hataların, muayene iģlemi uygulanan yüzeye açık olması gerekir. Bu nedenle yüzey altında kalan veya herhangi bir nedenle yüzeyle bağlantısı kesilmiģ bulunan hatalar, bu metotla tespit edilemez. Metalik veya metalik olmayan bütün malzemelerde, aģırı gözenekli olmamaları koģulu ile beklenen yüzey hatalarının tespiti için kullanılabilir. Muayene yüzeyine açık süreksizlikler içine,kapiler etki ile nüfuz etmiģ olan penetrant sıvısı geliģtirici tarafından tekrar yüzeye çekilerek, süreksizlik belirtileri elde edilir. Süreksizlikler; çatlaksa çizgisel belirtiler, gözenekse yuvarlak belirtiler elde edilir. Metalik veya metalik olmayan bütün malzemelerde beklenen yüzey hatalarının tespiti için kullanılabilir. Penentrant muayenesinde, yüzey temizliği büyük önem taģımaktadır. Yüzey temizliğinin uygun yapılmamıģ olması, sonucu doğrudan olumsuz etkiler. Muayene sonrasında ilave olarak bir son temizlik iģlemi gerekebilir. Penetrant muayenesiyle belirlenebilen hatalar Sadece muayene yüzeyine açılan; - Süreksizlikler, - Görülebilir gözenekler, - BirleĢme hataları, - Yetersiz kaynak nüfuziyeti, - Yanma oluğudur. Bu yöntem daha çok manyetik parçacık yönteminin uygulanamadığı durumlarda kullanılmaktadır. Bununla beraber odamız laboratuar çalıģmalarında, küçük ve tek parçaların yüzey kontrollerinde penetrant muayenesini gerçekleģtirmektedir. 10

12 Manyetik Parçacıkla Muayene Manyetik parçacık yöntemi, yüzey ve yüzeye yakın hataların tespitinde ve yerlerinin belirlenmesi iģleminde kullanılmaktadır. Oldukça basit, hızlı ve düģük maliyetle uygulanabilirliği nedeniyle ferromanyetik malzemelere uygulanır ve oldukça geniģ bir kullanıma sahiptir. Bu yöntemde yüzey hatalarının belirlenebilmesi, hatanın boyutuna ve yüzeye yakınlığına bağlı olup sadece ferromanyetik yani mıknatıslanabilen malzemelere uygulanır. Yöntemin temeli incelenen malzemenin manyetikleģtirilmesi esasına dayanmaktadır. ManyetikleĢtirme iģlemi, parçadan elektrik akımı veya doğrudan manyetik akı geçilerek gerçekleģtirilir. Ferromanyetik malzemeler, bu manyetik akıya hiç bir direnç göstermezler, aksine bu manyetik akının geçmesine katkıda bulunurlar. Eğer manyetik alan içerisinde hata varsa, hatadaki boģluk alan çizgilerini engelleyecek ve saptıracaktır. Bu durum hata üzerinde yoğun bir kaçak akım oluģturur ve kaçak akımın büyüklüğü, hatanın boyutu ile doğru orantılıdır. Bünyesinde hata bulunan bir malzeme yüzeyine, manyetik alan uygulanması halinde,yüzeye ferromanyetik tozlar serpilirse, bu tozlar hataların bulunduğu bölgelerde toplanırlar. Böylece, mevcut süreksizliklerin yerleri tespit edilmiģ olur. Ferromanyetik bütün malzemelere uygulanabilirken; ferromanyetik olmayan malzemelere bu yöntem kullanılamaz.hata uygulanan manyetik alan yönüne uygun açıda konumlanmamıģ durumda ise belirlenemeyebilir. Büyük parçalar için çok yüksek mıknatıslama akımları gerekebilir. Muayene yüzeyinin çok pürüzlü olması, sonucu olumsuz etkiler. Yüzeysel hataların tespit edilebilmesi için malzeme yüzeyinin temiz olması gerekir, muayene yüzeyinde boya veya kaplama varsa bunun kalınlığı muayene sonucunu doğrudan etkiler. Manyetik parçacıkla muayene yönteminde belirlenebilen hatalar Akım yönüne paralel ya da manyetik alana dik, yüzeyde veya yüzeyin en fazla 40mm altındaki - Çatlaklar, - Gözenekler, - Çentikler, - Yetersiz kaynak nüfuziyeti, - Yanma oluğu bu yöntemle belirlenebilir. 11

13 Ultrasonik Muayene Bu tahribatsız muayene yöntemi, incelenecek malzemedeki süreksizlikleri tespit edebilmek için, muayeneprobu tarafından üretilen, yüksek frekanstaki ( MHZ) ses üstü dalgalarının, test malzemesi içerisinde yayılması ve bir süreksizliğe çarptıktan sonra tekrar proba yansıması ve böylece prob tarafından algılanması temeline dayanmaktadır. Prob tarafından algılanan dalgalar elektrik sinyallerine dönüģtürülür vekatod ıģınları tüpü ekranında, malzeme içyapısının habercisi olan yankılar (ekolar) Ģeklinde görülür. Ekran üzerinde gözlenen ekoların konumları ve genlikleri, süreksizliğin bulunduğu yer ve boyutları hakkında bilgi verir. Tüm döküm, dövme ve kaynak dikiģlerinde tüm malzemelerde güvenle kullanılabilir. Ultrasonik muayene yönteminde kontrolü yapılabilen kaynak dikişleri - Alın kaynakları - Bindirme, birleģtirme kaynakları - KaynaklanmıĢ T birleģtirmeleri - Boruların T birleģtirmeleri - KöĢe kaynakları (iyi sonuç vermez) Odamız yapmıģ olduğu çalıģmalar sonucunda Ultrasonik muayene yöntemini kullanmaktadır. Özellikle kaynakların kontrolünde ve laminasyon testlerinde etkin bir Ģekilde muayenelere devam edilmektedir. Yapılan çalıģmalar sonucunda birçok basınçlı kabın ve kaldırma makinasının ultrasonik yöntemle kaynak testleri gerçekleģtirilmiģtir. Bu kaynak testlerinde sertifikasız kaynakçıların yapmıģ olduğu kaynaklarda bir çok hata bulunmuģ olup, bu tür üretimlerin bir çoğunda hiçbir kalite sisteminin uygulanmaması büyük sorunları ve tehlikeleri de beraberinde getirmektedir. Yapısal çelik konstrüksiyonların kontrolleri de odamız tarafından yapılabilmektedir. Özellikle kamu kurumları tarafından özel firmalara taģere edilmiģ olan üretimlerin denetimleri odamız tarafından aktif olarak sürmektedir. 12

14 Radyografik Muayene Yüksek enerjili elektromanyetik dalgalar (ıģınım) pek çok malzemeye nüfuz edebilirler. Belli bir malzemeye nüfuz eden ıģınım malzemenin diğer tarafına konan ıģınıma duyarlı filmleri de etkileyebilir. Bu filmler daha sonra banyo iģlemine tabi tutulduklarında ıģınımın içinden geçtiği malzemenin iç kısmının görüntüsü ortaya çıkar. Bu görüntü malzeme içindeki boģluklar veya kalınlık / yoğunluk değiģiklikleri nedeniyle oluģur. Malzemenin içinin bu Ģekilde görüntülenmesi Radyografi olarak adlandırılır. Eğer malzemenin arka tarafına film yerine bir dedektör konup malzemeden geçen ıģınım toplanarak bir monitöre aktarılırsa bu teknik te Radyoskopi olarak adlandırılır. Metalik veya metalik olmayan bütün malzemelerde beklenen hacimsel ve yüzey hatalarının tespiti için kullanılabilir. Odamız radyografik muayene alanındaki uzmanlığını kaynakçı sınavları ve kaynak değerlendirmeleri için film kontrollerinde kullanılmaktadır. Bu kontroller laboratuar ortamında gerçekleģtirilmektedir. ĠletiĢim ve BaĢvuru Bilgi almak ve baģvuruda bulunmak için aģağıdaki iletiģim bilgilerini kullanabilirsiniz: TMMOB Makina Mühendisleri Odası Bursa ġubesi bursa.uem@mmo.org.tr Tel : Fax : Ersan GÖNÜL ersan.gonul@mmo.org.tr Burak BAYRAKTAROĞLU burak.bayraktaroglu@mmo.org.tr 13

15 UYGULAMALI PNÖMATĠK EĞĠTĠMĠ Amaç ve Kapsam Mühendislere ve teknik elemanlara yönelik temel seviye ve ileri seviye pnömatik eğitimi verilecektir. Eğitim sonunda kursiyerlerin ileri seviyede pnömatik bilgisine sahip olması amaçlanmaktadır. Eğitim, iki gün temel seviye ve iki gün ileri seviye olmak üzere toplam dört gündür. Eğitimler teorik bilgileri ve eğitim setiyle yapılacak olan uygulamaları kapsayacaktır. Eğitim sonunda sınav yapılacak olup, baģarılı olan katılımcılara TMMOB Makina Mühendisleri Odası Temel Seviye ve Ġleri Seviye Pnömatik Eğitimi BaĢarı Belgesi verilecektir. Konu Dağılımı Temel Seviye Eğitim o Pnömatik Kavramı ve GiriĢ o Pnömatikte Genel Tanımlar o Pnömatik Devre Elemanları o Pnömatik Devre Elemanlarının Sembollerle Gösterimi o Temel Seviye Uygulamaları Ġleri Seviye Eğitim o Ġkinci Seviyeye GiriĢ o ArdıĢık Kontrol o Zaman Geciktirme o Özel Devreler o Ġleri Seviye Uygulamaları 14

16 Eğitim Yeri TMMOB Makina Mühendisleri Odası Bursa ġubesi Uygulamalı Eğitim Merkezi ve Hizmet Birimi BeĢevler Küçük Sanayi Sitesi, 65. Blok, No: (Mobilyacılar Sitesi), NĠLÜFER/BURSA Eğitim Süresi Eğitim Saatleri : Toplam Süre :4 Gün / 28 Saat ĠletiĢim ve BaĢvuru Bilgi almak ve baģvuruda bulunmak için aģağıdaki iletiģim bilgilerini kullanabilirsiniz: TMMOB Makina Mühendisleri Odası Bursa ġubesi bursa.uem@mmo.org.tr Tel : Fax : Ersan GÖNÜL ersan.gonul@mmo.org.tr Burak BAYRAKTAROĞLU burak.bayraktaroglu@mmo.org.tr 15

17 UYGULAMALI HĠDROLĠK EĞĠTĠMĠ Amaç ve Kapsam Mühendislere ve teknik elemanlara yönelik temel seviye ve ileri seviye hidrolik eğitimi verilecektir. Eğitim sonunda kursiyerlerin ileri seviyede hidrolik bilgisine sahip olması amaçlanmaktadır. Eğitim, iki gün temel seviye ve iki gün ileri seviye olmak üzere toplam dört gündür. Eğitimler teorik bilgileri ve eğitim setiyle yapılacak olan uygulamaları kapsayacaktır. Eğitim sonunda sınav yapılacak olup, baģarılı olan katılımcılara TMMOB Makina Mühendisleri Odası Temel Seviye ve Ġleri Seviye Hidrolik Eğitimi BaĢarı Belgesi verilecektir. Konu Dağılımı o GiriĢ o Pompa ve motorlar o ĠĢ elemanları o Debi - basınç - yön valfleri o Hidrolik ünite o Hidrolik ünite elemanları o Temel devre uygulamaları o Semboller o Devre tasarımı o Hidrolik bağlantı elemanları o Uygulamalar 16

18 Eğitim Yeri TMMOB Makina Mühendisleri Odası Bursa ġubesi ve Hizmet Birimi BeĢevler Küçük Sanayi Sitesi, 65. Blok, No: (Mobilyacılar Sitesi), NĠLÜFER/BURSA Eğitim Süresi Eğitim Saatleri : Toplam Süre :4 Gün / 28 Saat. ĠletiĢim ve BaĢvuru Bilgi almak ve baģvuruda bulunmak için aģağıdaki iletiģim bilgilerini kullanabilirsiniz: TMMOB Makina Mühendisleri Odası Bursa ġubesi bursa.uem@mmo.org.tr Tel : Fax : Ersan GÖNÜL ersan.gonul@mmo.org.tr Burak BAYRAKTAROĞLU burak.bayraktaroglu@mmo.org.tr 17

19 Yorulma Test ve Analizi Nedir? YORULMA TEST VE ANALĠZLERĠ Günümüzde metalik malzemeler, devasa konstrüksiyonlardan basit makina parçalarına kadar kullanılmaktadır. Basınçlı kaplar, vinçler, gemiler metal konstrüksiyonlara birer örnektir. Çok sayıda kaynak bağlantısı bulunan metal konstrüksiyonların farklı bölgelerine etki eden kuvvetler; farklı türde gerilmeler, eğimler ve sehimler oluģturur. Vinç gibi konstrüksiyonlarda her yüklemede kiriģte sehim meydana gelecek, kaynak bölgelerinde basma ve çekme gerilmeleri oluģacak; yük kaldırıldığında kiriģ eski konumuna gelecek, yükün meydana getirdiği gerilmeler ortadan kalkacaktır. Statik analizlerde ve hesaplamalarda konstrüksiyonun yapısı açısından tehlike yaratmayan bu sehim ve gerilmeler; yıllar boyunca tekrarlandığından malzemede yorulmaya neden olmaktadır. Yorulma kendini malzemede veya kaynak dikiģinde çatlak olarak gösterir. Sanılanın aksine; belirli bir tekrarlı gerilmenin üzerinde çalıģan her metal konstrüksiyonun bir ömrü vardır, ömrünü tamamlayan konstrüksiyonlarda yorulmaya bağlı çatlaklar gözlenir. Yorulma çatlakları ani kırılmalara neden olabileceğinden iģ güvenliği ve iģçi sağlığı bakımından son derece büyük risk oluģturmaktadır. Çok sayıda kaynaklı birleģim içeren konstrüksiyonlarda, tüm kaynak bağlantılarını kontrol etmek, tüm kaynakların tahribatsız muayenesini gerçekleģtirmek hem maliyetli hem de uzun zaman gerektiren bir süreçtir. Bilgisayar destekli analiz yardımıyla, farklı durumlar için gerilmelerin oluģtuğu bölgeler belirlenerek kaynak dikiģleri kritik olanlar ve olmayanlar olarak sınıflandırılabilir. Ġlk yorulmaya uğrayacak olan, gerilmelerin oluģtuğu bölgelerde bulunan kritik kaynak dikiģlerinin kontrolü maliyeti azaltır, zamandan tasarruf sağlar. Ülkemizde 20 yılı geçen kaldırma makinalarının ve basınçlı kaplarının yorulma test ve analizlerinin yapılması iģ güvenliği ve iģçi sağlığı açısından büyük önem taģımaktadır. 18

20 Yapılan ĠĢlemler KeĢif çalıģmasının yapılması Konstrüksiyonun tasarlanması (Bilgisayar Destekli Tasarım) Konstrüksiyonun statik analizlerinin yapılması (Bilgisayar Destekli Analiz) Konstrüksiyonun standartlara uygunluk analizlerinin yapılması (Bilgisayar Destekli Analiz) Konstrüksiyonun tahmini yorulma ömürleri için analizlerinin yapılması (Bilgisayar Destekli Analiz) Konstrüksiyonun standart testlerinin yapılması Konstrüksiyon hatalarının incelenmesi Konstrüksiyon için belirlenen kısımların tahribatsız muayenesinin yapılması Elde edilen bilgilerle konstrüksiyonun durumunun değerlendirilmesi Verilen Raporun Ġçeriği Rapor aģağıdaki konuları içermektedir; Kontrol edilen konstrüksiyonun kullanılmasının uygun olup olmadığı Kontrol edilen konstrüksiyonun kullanılmasının uygun olması durumunda yapılması gereken kontroller ve sıklıkları Kontrol edilen konstrüksiyonun tadilat durumu Kontrol edilen konstrüksiyon için alınması gereken önlemler ĠletiĢim ve BaĢvuru Bilgi almak ve baģvuruda bulunmak için aģağıdaki iletiģim bilgilerini kullanabilirsiniz: TMMOB Makina Mühendisleri Odası Bursa ġubesi Tel : Fax : Ersan GÖNÜL ersan.gonul@mmo.org.tr Burak BAYRAKTAROĞLU burak.bayraktaroglu@mmo.org.tr 19

21 TMMOB Makina Mühendisleri Odası Bursa ġubesi BeĢevler Küçük Sanayi Sitesi, 65. Blok, No: (Mobilyacılar Sitesi), NĠLÜFER/BURSA Tel : Fax :