İÇİNDEKİLER I. KASKO POLİÇESİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARA İLİŞKİN KARARLAR... 1

Transkript

1

2 İÇİNDEKİLER I. KASKO POLİÇESİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARA İLİŞKİN KARARLAR /05/2012 tarih ve K-2012/614 sayılı Hakem Kararı tarih ve K-2012/637 sayılı Hakem Kararı tarih ve K-2012/386 sayılı Hakem Kararı tarih ve K-2012/446 sayılı Hakem Kararı II. KARAYOLLARI MOTORLU ARAÇLAR ZORUNLU MALİ SORUMLULUK (TRAFİK) SİGORTASI POLİÇESİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARA İLİŞKİN KARARLAR /04/2012 tarih ve K-2012/384 sayılı Hakem Kararı tarih ve K-2012/406 sayılı Hakem Kararı tarih ve K-2012/417 sayılı Hakem Kararı tarih ve K-2012/420 sayılı Hakem Kararı III. DİĞER SİGORTA POLİÇELERİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLAR HAKKINDAKİ KARARLAR tarih ve K-2012/502 sayılı Hakem Kararı tarih ve K-2012/449 sayılı Hakem Kararı tarih ve K-2012/425 sayılı Hakem Kararı tarih ve K-2012/575 sayılı Hakem Kararı tarih ve K-2012/400 sayılı Hakem Kararı tarih ve K-2012/551 sayılı Hakem Kararı

3 I. KASKO POLİÇESİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARA İLİŞKİN KARARLAR 1. 30/05/2012 tarih ve K-2012/614 sayılı Hakem Heyeti Kararı. Başvuruda Belirtilen Talep Başvuru sahibi tarafından, X Sigorta AŞ ile yaşandığı beyan edilen uyuşmazlık talebinin konusu, ilgili sigorta kuruluşu tarafından tanzim edilen 416 sayılı klasik kasko sigorta poliçesi ile teminat altına alınan 63 DY plakalı römorkun tarihinde uğradığı maddi zararlı kazaya ilişkin olup başvuru sahibi firma temsilcisi tarafından 63 DY plakalı araçlarında meydana geldiği beyan ve iddia edilen ve sigorta şirketi tarafından istiap haddinin aşıldığı gerekçesi ile reddedilen hasarın karşılanması talebi ile Tahkim Komisyonuna müracaatta bulunulmuştur. Değerlendirme Sigorta Tahkim Komisyonuna intikal eden ve karar oluşturulmak üzere Hakem Heyetimize tevdii edilen uyuşmazlık konusu ile ilgili olarak tarafların ileri sürdükleri iddialar ve sundukları belgeler, Sigorta Kuruluşunun rizikonun teminat dışında kaldığı savunması nazara alınmış; Kasko Sigortası Poliçe Genel Şartlarında düzenlenmiş bulunan teminat kapsamında bulunan haller ile teminat dışında bulunan haller, sigortacının rizikonun oluşması halinde hasar tazminatı ödeme yükümlüğü, talebe konu hasar/zararın Kara Yolları Trafik Kanunu ve Yönetmeliğindeki hükümlere ve emsal Yargıtay kararları, kazanın poliçe şartlarına uygun oluşup oluşmadığı, gerçekleşen riziko ile ilgili tutanaklar, araç sigorta ve tescil belgeleri ile fiili durumu, kaza ile ilgili dosyada mevcut sair tutanaklar, ihbar ile ispat külfetine yönelik hususlar, oluşan gerçek hasar/zarar miktarı değerlendirme konusu yapılmıştır. Gerekçeli Karar ve Hukuki Dayanak: Hakem Heyetimizce tarafların iddia ve savunmaları ile dosya münderecatı ve taraf delillerinin yürürlükte bulunan mevzuat ve Yargıtay Kararları doğrultusunda, tarafların talep ve savunmalarının, uyuşmazlığın çözümünde öncelikli incelenmesi gereken sıralama nazara alınarak yapılan inceleme ve değerlendirmeler çerçevesinde; taraflar arasındaki uyuşmazlık konusu incelenmiş ve yukarıda belirtilen belgeler ve değerlendirmeler, gerekçelendirilmiştir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık 63 DY plakalı kasko sigortalı araçta meydana geldiği beyan ve iddia edilen ve sigorta şirketi tarafından istiap haddinin aşıldığı gerekçesi ile reddedilen hasarın sigorta teminatı kapsamına girip girmediği ve teminat kapsamında ise tazmini mümkün hasar tutarına ilişkindir. Uyuşmazlığa konu olan olayda kaza tarihini kapsayan kazaya konu römorka ait geçerli bir kasko sigorta poliçesi mevcuttur. Kasko Sigorta Genel Şartları, A.5. başlıklı Teminat Dışı Kalan Zararlar başlığı altında maddesine göre Taşıtın ruhsatında belirtilen taşıma haddinden fazla yük ve yolcu taşıması sırasında meydana gelen zararlar kasko sigorta teminatı dışında sayılmıştır. Dosyada mevcut tarihli Olay Yeri Görgü ve Tespit Tutanağı na göre araç çekicisi ve römork üzerine yüklü olan kumu boşaltma esnasında 63 DY plakalı römorkun yan yatmış vaziyette olduğu, bundan dolayı 63 KL çekicinin sol üst tavan kısmının zarar gördüğü, kum boşaltına esnasında damper pistonunun kırıldığının görüldüğü, 63 DY plakalı römork

4 kum boşaltma esnasında yan yatarak sol arka tekerlekleri ile birlikte hasarlı olduğunun tespit edildiği, ayrıca 63 KL çekicinin sol arka lastikleri ile birlikle kısmi olarak hasarlandığı, olay yerinde sürücü olarak H.T.'nin olduğu, alkol tespit raporunun alındığı tespitlerinin yapıldığı, yine tarihli şoför H.T.'ye ait Müşteki İfade Tutanağı na göre günü Adıyaman ilinden getirdiği beton kumunu boşalttığı esnada, 63 KC plakalı çekicinin arkasında bulunan 63 DY plakalı römorkun yan yattığı, bundan dolayı römork ve çekicinin zarar gördüğü, hemen jandarmaya haber verdiği ifadesinin yazılı olduğu görülmektedir. TTK maddesi uyarınca sigortacı geçerli bir sigorta ilişkisi kurulduktan sonra oluşan rizikolardan sorumlu bulunmaktadır. TTK.1281/2 maddesine göre de kural olarak rizikonun teminat dışında kaldığına ilişkin iddianın sigortacı tarafından kanıtlanması gerekmektedir. Olayın sigortalının ihbar ettiği şekilde değil de sigortacının iddia ettiği şekilde gerçekleşmesi halinde ise bu oluş şeklinin aynı zamanda sigorta genel şartlarında sayılan teminat dışında kalan hallerden olması gerekmektedir. Poliçe Genel Şartları ve TTK nun maddesi uyarınca rizikonun gerçekleştiğine dair doğru ihbar mükellefiyetini kasten yerine getirmez veya iyiniyet kurallarına açıkça aykırı şekilde sigorta teminatı dışında kalan bir hususu sanki bu oluşan riziko teminat içinde imiş gibi ihbar ederse ispat külfeti yer değiştirip, oluşan rizikonun teminat içinde kaldığını ispat külfeti sigortalıya geçer. Ancak rizikonun ihbar edilenden farklı şekilde gerçekleştiğini ispat külfeti sigortacıda bulunmakta olup, sigortacı bunu soyut iddialarla değil, somut delillerle kanıtlamalıdır (Emsal; Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarih E. 688 K.sayılı kararı, Yargıtay 17.Hukuk Dairesi Tarih 2009/10681 E. 2010/4958 K. sayılı kararı, Yargıtay 11.Hukuk Dairesi tarih 2005/13829 E. 2007/700 K. Sayılı kararı). Kara Taşıtları Kasko Sigortası Genel Şartları'nın A.5.10 maddesinde yazılı "Taşıtın ruhsatında belirtilen taşıma haddinden fazla yük ve yolcu taşınması sırasında meydana gelen zararların teminat dışında olduğuna" ilişkin istisna hükmünün uygulanabilmesi için, riziko ile istiap haddinden fazla yük ve yolcu taşıma arasında uygun illiyet bağının bulunması ve kazanın sırf bu nedenle meydana gelmesi gerekmektedir (Hukuk Genel Kurulu 2001/ E. 2001/1108 K ). Yargıtay uygulamasında bu husus yerleşmiş olup Taşıtın ruhsatında belirtilen taşıma haddinden fazla yük ve yolcu taşınması sırasında meydana gelen zararların teminat dışı kabul edilebilmesi için, riziko ile istiap haddinden fazla yük yada yolcu taşıma arasında uygun nedensellik bağı nın bulunması ve kazanın salt bu nedenle meydana gelmesi gerekir. Başka bir anlatımla, sadece istiap haddinin aşılmış olması, rizikonun teminat dışı olduğu sonucunu doğurmaz. Ayrıca, bu hususun davacı sigorta şirketince kesin bir şekilde kanıtlanması gerekir (11.HD , ). Olayın münhasıran istiap haddi nin aşılması suretiyle meydana gelip gelmediğinin ve gelmiş olması ihtimalinde somut olaydaki hukuksal durumun açıklığa kavuşturulmasında yarar bulunmaktadır. Sigorta Kuruluşu tarafından sunulan ekspertiz raporuna göre yapılan ölçümlerde aracın damper boyunun 800 cm, genişliğinin (ortalama) 225 cm, yüksekliğinin ise 170 cm olduğunun anlaşıldığı, buna göre olay esansında araçtaki yük miktarının 8.00x2.25*1.70 = 30.6 m3 olduğu, ıslak kum, çakıl vs özgül ağırlığının ton/m3 olduğu, buna göre 30.6 m3 x m3 ton = kg biçimindeki tespitin reel bir ağırlık ölçümü değil, azami kapsam varsayımlı ihtimal hesabı olduğu görülmektedir. O halde araçtaki yüke ilişkin tek belge başvuru evrakı içinde dosyaya ibraz edilen 63 KL plakalı araç için düzenlenen A. A. A.Ş başlıklı taşınan yükün 0.5 numara kum olduğu ve tarihi 04:46 itibariyle yapılan 2

5 tartım sonucunun kg olduğunu gösteren kantar fişidir kg. dan çekicinin ve yarı römorkun ruhsatlarında yazılı net ağırlıkları ( ) düşüldüğünde kg. kalmakta olup bu tutar çekicinin ruhsatnamede yazılı azami yüklü ağırlık bareminin ( kg) altındadır. Taraflar, sigortalı yarı römorkun azami ağırlığını olarak belirtmekte iseler de hem ruhsatnamede hem römorka ait çekilen fotoğraflarda römorkun şasisi üzerine yapıştırılmış, aracın tanıtım bilgilerini içeren Monovela amblemli levhada azami yük kütlesinin Kg. olduğu açıkça yazılı bulunmaktadır. Bu durumda aracın istiap haddinin aşıldığının kabulü mümkün olmayıp eksper tarafından yapılan römorkun ebatlarını esas alan azami kapasite hesabı üzerinden ihtimal düzeyli değerlendirme ile sonuca varılması mümkün değildir. Diğer yandan istiap haddinin aşıldığı kabul edilse dahi yükün boşaltılması sırasında aracın boşaltma işlemi/fonksiyonunun devreye girmesi üzerine meydana gelen yan yatma/devrilme olayında münhasır nedenin yük olamayacağı açık olup, zeminin durumu/kayganlığı, açık kasa pozisyonunda bekleme süresi, fazla yük olmasa dahi ince kumun boşaltma esnasında dorse üst sol ya da sağ yana yapışıp zorlayarak yana ağırlık vermesi gibi herkesçe kabulü mümkün nedenlerle aracın yan yatması olayında araçta fazla yük bulunması nedenlerden biri olarak kabul edilse bile zorunlu olarak başka nedenlerle birlikte düşünülmesi gereği ortaya çıkmaktadır. Bu durumda devrilme olayının liftin kırılmasından değil, liftin zorlanması ya da devrilme sonucu kırılmış olacağı, fotoğraflarda görülen devrilme şekline göre dorsenin içerisindeki ince kum malzemenin yapışması, dengesiz boşalma ve zeminin bozuk/kaygan gibi sebepler olabileceği -yani münhasır nedenin araçtaki yük olamayacağı- anlaşılmaktadır. Birden fazla olasılık aynı anda mevcut olduğuna göre fazla yük unsuru devrilmenin münhasır nedenini teşkil etmemektedir. Yukarıda yer alan açıklamalar ve emsal kararlar doğrultusunda, sigortalının beyanının aksini gösterir şekilde araçta fazla yük bulunduğu hususu ve miktarının ispat edilemediği, Yargıtay ın yerleşik görüşüne göre istiap haddinin aşılması halinin tek başına hasarı sigorta teminatı kapsamı dışında bırakmayacağı, teminat dışında kalma halinin sigorta şirketi tarafından somut delillerle ispat edilmesinin gerektiği kanaatine varılmıştır. İstiap haddinin aşıldığını gösterir kayıt bulunmadığı gibi istiap haddi aşımı tek başına sigorta teminatını kaldıran bir unsur olarak kabul edilmemesi, yani kaza ile münhasır illiyet bağı aranması karşısında istiap haddi aşımı varsayımında kazaya münhasır etkili olma hususu ispat edilemediğinden mevcut bilgi ve belgeler dahilinde sigorta şirketinin hasarın teminat haricinde bulunduğu yönündeki savunması kapsamında ispat külfetinin yerine getiremediği kanaatine varılmıştır. TTK.1264 ve 1283.madde hükümlerine göre, Sigortacı, sigorta ettiren veya sigortadan faydalanan kimsenin ancak hakikaten uğradığı zararı tazmine mecburdur Bu hüküm, sigorta hukukunda geçerli olan zenginleşme yasağı prensibinin bir gereği bulunmaktadır. Mevcut hükümler karşısında, davacının GERÇEK ZARAR tutarının tespiti gerekmektedir. Zarara uğrayan, zararın varlığını ve kapsamını kanıtlamakla yükümlüdür. Başvuru evrakları içerisinde yer alan ve talebe dayanak olarak gönderilen K. Damper Treyler Otomotiv Nak. Gıda Tic. Ltd.Şti. tarafından 63 DY plakalı dorse için düzenlenen Yedek Parça ve Tamir Formu incelendiğinde, yeni şase, damper düzeltimi ve tadilatı, dingil bakımı, lift braket, çamurluklar, su tankı, king pimi, yangın dolabı, yağ tankı, hidrolik hortumlar, hidrolik yağ, elektrik tesisatı, boya ve kumlama, işçilik bedelleri toplamının TL ve KDV ilavesi ile (hasarlı parça ve işçilik tutarının) toplam KDV dahil TL olarak belirlenmiş olduğu görülmektedir. 3

6 Sigorta şirketi savunmasında ise eksper raporuna göre aracın hasar bedelinin 7.050,00 TL olarak belirlendiğini, talep miktarının da fahiş bulunduğunu iddia etmekte ise de taraflarınca ibraz edilmiş bulunan ekspertiz raporunda servis yetkililerine liftin kendi ayıbından dolayı hasarlandığı, bu konudaki hasarın tamirat dışı olduğunun anlatıldığı, diğer hasarlar ile ilgili gerekli çalışma ve pazarlıklar yapılarak hasar durumunun çıkarıldığının belirtildiği, eksper raporunun Hesap Özeti başlıklı bölümünde sadece işçilik ile ilgili tutar belirlendiği, hasar gören parçalar karşılığı kısmının boş olduğu, tespit edilen hasar miktarının da işçilik için KDV hariç 7.050,00 TL hesaplandığı, hasar yönetim sisteminde bu markaya ait yedek parça fiyat bilgisi bulunmadığından dolayı yedek parça fiyat kontrolü oto analiz sisteminden yapılamadığı görülmekte olup hasarlı parçalara ilişkin ayrıntı ve hasar toplam tutarına ilişkin Sigorta Kuruluşu tarafından sunulmuş herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Hasar miktarı hususunda da taraflar arasında ihtilaf bulunması nedeniyle hakem heyetimizce alınan tarihli ara karar doğrultusunda mahkeme bilirkişi listesinden ismi temin edilen Ç.Ü. Makine Mühendisliği, Otomotiv Bölümünde öğretim görevlisi bilirkişi Prof. Dr. K. A. dan rapor alınmasına karar verilmiştir. Bilirkişi Prof. Dr. K. A. tarafından heyetimize sunulan tarihli bilirkişi raporuna göre; söz konusu hasar nedeniyle değişmesi gereken parça ve tutarları (KDV hariç) (hidrolik silindir ve bağlantıları 2.250, sol çamurluk 300, su tankı 50, yangın dolabı, 75, king pimi 175, yağ tankı 150, hidrolik hortumlar 400, hidrolik yağ 440 olmak üzere) %1 hurda tenzili (38,40) ile ulaşılan 3.801,60 TL net parça bedeline işçilik tutarları eklendiğinde (şase, damper, kaporta ve boya işçiliği 4.600, dingil bakımı ve hidrolik aksam mekanik işçiliği 2.250, elektrik işçiliği 200 olmak üzere) ,60 TL rakamına ulaşılarak %18 KDV (1.953,29) ilavesi ile ,89 TL hasar bedeli tespit edilmiştir. Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş, sigorta kuruluşu vekili bilirkişi raporuna karşı vermiş olduğu tahkim havale tarihli beyanında raporun sonuç bölümünde de ifade edildiği üzere yüklü bulunan kumu boşaltmak için hidrolik silindir vasıtası ile römork kasasını kaldırırken aracın istiap haddinden fazla yüklü olması sebebi ile hidrolik silindirin koparak römork kasasının sol yana devrilmesi sonucu söz konusu hasar meydana geldiğini, bir an için istiap haddinin aşılmasının kazaya sebebiyet vermediği belirlenmiş olsaydı dahi bilirkişi tarafından tespit edilen hasar miktarı yerinde olmadığını zira lifte meydana gelen hasarın kendi ayıbından kaynaklandığı ve bunu da teminat haricinde kaldığının tespit edildiğini, gerçek zarar miktarının eksper tarafından TL olarak tespit edilmiş olup bunun üzerinde kalan hasar miktarı gerçeği yansıtmadığı ifade edilmiştir. Ara kararımız ile bilirkişi incelemesi yapılması istenen husus zarar hesabı yapılması ile sınırlı olup raporda istiap haddine yönelik açıklamalar, dosyadaki evraklarında yer alan hususların tekrarı ve açıklanmasından ibarettir. Sigorta şirketi vekilinin, bilirkişi raporu sonuç kısmını dayanak göstermek suretiyle istiap haddinden fazla yüklü olması nedeniyle hidrolik silindirin koparak römork kasasının yol yanına devrilmesi yönündeki açıklamayı dayanak gösteren itirazına ise hakem heyetimizce yukarıdaki değerlendirme (araçtaki yük miktarına ya da ne kadar fazla olduğuna ilişkin somut delil bulunmaması, zeminin kumdan dolayı kayganlık durumu, boşaltma sırasında kumun kasaya devrildiği yöne doğru ağırlık verecek şekilde yapışması ve diğer etkenler) kapsamında itibar edilmemiştir. Hasar miktarına ilişkin itiraza gelince, dayanak gösterilen ekspertiz raporunda parça tutarına ilişkin inceleme yapılamadığı zaten ifade edilmiş, öngörülen işçilik ücretinin bilirkişi raporundaki tespiti aşmadığı görülmüştür. Kasko sigortalı yarı römorkun ruhsatnamesinde yazılı araç muayene geçerlilik süresinin , çekicisinin ise olduğu görülmekte olup aracın/araçların tarihi itibariyle teknik aksamı yönünden sigortalıya kusur yüklenmesini gerektiren bir neden mevcut olmadığı gibi sigorta kuruluşunun ekspertiz raporuna atıfla liftin kendi ayıbından dolayı hasarlandığı savunması da ispat edilememiş olup bilirkişi raporunda hidrolik silindirde herhangi bir üretim 4

7 hatası tespit edilemediği belirtilmiş, liftin ayıplı bulunduğu yönünde bir kanaat bildirilmemiş olup anlatılan nedenlerle sigorta kuruluşu vekilinin hasar tutarına ilişkin itirazları da yerinde görülmemiştir. Yine başvuru sahibi tarafından gönderilen tarihli (bilirkişi raporuna beyan) dilekçesinde raporun aleyhlerine düzenlendiği, araçlarının yasal limiti aşmadan toplamda 42 tondan fazla yükleme yapmadığını, kaza esnasında artça bulunan yükün kantar fişini gönderdiklerini, hiçbir araca 70,2 ton yüklemelerinin mümkün olmadığı beyanları yer almış olup, heyetimizce yapılan değerlendirme sonucu, istiap haddi konusunda yukarıdaki gerekçeler karşısında ayrı bir incelemeye gerek bulunmadığı, hasar tutarına gelince, başvuru sahibi tarafından dosyaya sunulan Koneksan tarafından düzenlenmiş tek taraflı belgenin hükme esas kanıt gücüne sahip bir belge olamayacağı, kaza nedeniyle değişmesi gerekli parçalar ve işçilik değerlendirmesinin uzman bilirkişi incelemesini gerektirdiği, heyetimizce alınan tarihli bilirkişi raporundaki hasar tespit ve hesabının somut olaya uyarlı ve denetime elverişli bulunduğu, başkaca inceleme yapılmasına gerek olmadığı kanaatine varılmış olup rapora karşı itiraz kapsamında yeniden incelemeye gidilmesine gerek görülmemiştir. Poliçe Özel Şartları arasında yer alan Amortisman Özel Şartı na göre kısmi hasar halinde, onarım sonucu araçta meydana gelen kıymet artışı (eskime payı) düşülmeden hasar ödenir. Ancak lastik, akü ve katalitik konvertör gibi kullanım süresi sınırlı olan parçalarda azami %50 oranında kıymet artışı indirimi uygulanır denilmekte olup değişmesi gerekli parçalar listesi itibariyle bilirkişi raporunda amortisman indirimi yoluna gidilmemesi yerinde görülmüştür sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1 inci maddesine göre Türkiye de yapılan ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyet çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabidir. Sigortalının, verilen zararın onarımı için satın alacağı malzeme ve onarım için gerekli işçilik hizmeti de anılan yasa maddesi gereğince katma değer vergisine tabidir. O halde, başvuru sahibi yararına hükmedilecek tazminat miktarına, bu miktar üzerinden hesap edilecek KDV nin de eklenmesi gerekir (Y.11.HD, Esas: 2004/1604, Karar: 2004/10732, Tarih: ). Başvuru sahibinin rizikonun gerçekleşmesiyle talep edebileceği gerçek zarar miktarına KDV'de dahil olduğu gözetilmeden bu miktarın hasar bedelinden düşülmesi doğru olmayacağından (Y.11.HD, Esas: 2005/2116, Karar: 2006/1881, Tarih: ) heyetimizce yapılan değerlendirmede, tarihli bilirkişi raporunda KDV dahil ,89 TL olarak tespiti yapılan hasar tutarının kadri matuf zarar miktarı bulunduğuna kanaat getirilmiştir Sonuç Yapılan değerlendirmeler ve belirtilen gerekçeler neticesinde; 1. Başvuru sahibinin talebinin kısmen kabul kısmen reddi ile ,89 TL tutarındaki hasar tazminatının, X Sigorta AŞ den alınarak başvuru sahibi davacı M. Tar. Güb. Zir. İl. San.Tic.Ltd.Şti. ne ödenmesine, 2. Başvuru sahibi kendisini vekille temsil ettirmediğinden ve faiz talebinde bulunmadığından bu hususlarda karar verilmesine yer olmadığına, 3. Sigorta Tahkim Komisyonuna yapılan TL tutarındaki başvuru gideri ve 300,00 TL tutarındaki bilirkişi masrafı toplamını teşkil eden 550,00 TL den, kabul ve red oranlarına göre 5

8 hesaplanan 299,00 TL. nın X Sigorta AŞ den alınarak başvuru sahibi M. San.Tic.Ltd.Şti. ne ödenmesine, 4. Sigorta şirketi kendisini vekille temsil ettirdiğinden yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 16, 20. madde ile üçüncü kısım gereği 1.295,52 TL vekalet ücreti takdirine, başvuru sahibi M. San.Tic.Ltd.Şti. dan alınarak X Sigorta AŞ ne ödenmesine, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu nun Md. 30/12,16,22. hükümleri uyarınca ve 6100 Sayılı HMK.436. ve 439. Maddeleri hükmü gereğince, Hakem kararının taraflara tebliği tarihinden itibaren bir ay içerisinde iptal davası açma hakları bulunmak üzere ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu nun Md. 30/12 hükmü gereğince kesin olarak tarihinde oybirliği ile karar verildi. * * * 6

9 tarih ve K-2012/637 sayılı Hakem Heyeti Kararı Başvuruda Belirtilen Talep Başvuru sahibi tarafından, tarihinde saat sıralarında, maliki bulunduğu 34 GN plaka sayılı aracın eşi K.M. sevk ve idaresinde iken, Yayla Sahili bölgesinde yol kenarındaki çukura düşmesi sonucu hasarlandığı, Jandarmaya tutanak tutturulduğu, alkol raporu alındığı, alkol raporunda sürücünün 0,35 promil alkollü olduğunun belirlendiği, ancak sigorta şirketinin alkol raporunun geç alınmış olmasından dolayı kazanın alkol etkisinde kaynaklandığından bahisle ödenmediği belirtilerek, araç bedeli ,00-TL nın ödenmesi talep edilmiştir. Değerlendirme Usul Yönünden, Başvuran A.M. nin sigorta konusu 34 GN plaka sayılı aracın ruhsatnamesine göre tescil tarihi itibariyle maliki olduğu, aracın kaydında bulunan rehin kaydının bankanın Gaziosmanpaşa 3. Noterliği nin 25 yevmiye no lu tarihli yazısı ile kaldırılmış olduğu, görülmekle, husumete mesnet kasko sigorta poliçesinin sigortalı tarafı olan başvuranın TTKnun 1269 maddesi gereğince araç üzerindeki menfaatini sigorta ettirme menfaati bulunduğu ve sigortadan doğan zararı talep etme bakımından aktif husumet sıfatının mevcut olduğu benimsenmiştir. X Sigorta AŞ nin husumete mesnet sigorta poliçesinin rizikoyu üstlenen tarafı olarak, pasif husumet sıfatının bulunduğuna karar verilmiştir. Esas Yönünden Dosya kapsamında yapılan incelemede, * Husumete mesnet, vadeli 502 nolu kasko sigorta poliçesinin sigortalı tarafı A. M. olup, 34 GN plaka sayılı araca ait çarpa ve çarpışma dahil kasko rizikolarını kapsadığı ve riziko tarihi itibariyle geçerli sigorta poliçesinin mevcut olduğu görülmüştür. * Uyuşmazlık Noktalarının Tespiti Tarafların iddia ve savunmaları kapsamında, Uyuşmazlığın * kazaya münhasıran alkollü araç kullanmanın sebebiyet vermiş olup olmadığı ve bu bakımdan da talep edilen hasarın teminat kapsamında olup olmadığı ile *talep edilen tazminat miktarının gerçek zararı yansıtıp yansıtmadığı noktalarından ibaret olduğu anlaşılmıştır. 1- Rizikoyu doğuran sebep yönünden; *Sigortalı başvuran tarafından dosyaya sunulan ve gerek kendisinin gerekse sürücü eşinin imzasını taşıyan tarihli beyanda, tarihinde sigortalı araçla oğullarını İstanbul a yolcu etmek üzere saat 5.30 sırasında Yayla sahili Otogarı na geldiklerini, oğullarını yolcu ettikten sonra yazlığa geri dönerken Kumcular mevkiinde, havanın karanlık 7

10 olması sebebiyle arabayı toprak kanala düşürdükleri, 2 hava yastığının da açıldığını, Jandarmaya haber verdikleri açıklanmıştır. K.M. tarafından verilen tarihsiz diğer bir beyanda da benzer şekilde kazanın aktarıldığı, aracın ön taraftan altının vurulduğu arabayı çalıştıramadığını ve 9.30 sıralarında Jandarmaya haber verdiğini beyan ettiği görülmüştür saat da mahalli jandarma karakolu tarafından şahsın beyanına göre hazırlanan tutanakta da aracın havanın karanlık olması sebebiyle ve dikkatsizlik yüzünden yol kenarındaki çukura düştüğünün ve araçtaki hasar durumunun aktarıldığı görülmüştür. Özel K. Hastanesi nin laboratuar analiz raporuna göre, sürücü K.M. nın hastaneye öğlenden sonra 16:59 da müracaat ettiği, kan örneğinin te laboratuar a girdiği ve kişinin bu saat itibariyle kanında 0.35,1 alkol tespit edildiği görülmektedir. Dosyada mevcut diğer bir raporda da öğlenden sonra saat 5:06 da normal kontrol de 27,6 promil bir tespit yapıldığı görülmektedir. K. Hastanesi ile yapılan görüşmede bu normal kontrol olarak belirlenen oranın 0-50 promil esasına göre tespit yapan sistemin doğru çalıştığını test etmek amacıyla yapıldığı, sistemin doğru çalıştığı bu belirleme ile ortaya konulduktan sonra kişiden alınan kan ile yapılan test sonucunda kişinin 35.1 alkollü olduğunun tespit edildiği ifade edilmiştir. Araç sürücüsü tarafından kazanın havanın karanlık olmasından dolayı yol kenarındaki toprak zemine düşmesinden kaynaklandığı ifade edilmiştir. Açıkça kaza saati belirtilmemiştir. Jandarmaya müracaatın 9.30 da yapıldığı beyan edilmiş ve Jandarma tutanağı da hazırlanmıştır. Ancak kaza saati hakkında net bir açıklama bulunmamaktadır. Beyanlara göre kazanın 5.30 ile 9.30 arasında meydana geldiği anlaşılmaktadır. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Astronomi Laboratuarı tarafından hazırlanan ilçelere göre güneşin doğuş ve batış saatlerine ait yıllara göre değişmeyen ancak yaz saati uygulamasının devrede olduğu dönemde 1 saat ilave edilmek suretiyle hesaplanan takvime göre, ( 2009 yılında yaz saati uygulaması da sona ermiştir.) Keşan da 2 eylülde yaz saati uygulamasına göre 1 saat ilavesiyle günün 6.58 de aydınlandığı belirlenmiştir. Bu durumda kazanın ( havanın karanlık olduğuna dair beyan çerçevesinde) 5.30 ile 6.58 arasında meydana gelmiş olduğu belirlenmiştir. Kasko Sigorta Genel Şartlarının teminat dışı kalan halleri düzenleyen A.5 maddesinin 5.5 maddesi ile Taşıtın, uyuşturucu maddeler veya Karayolları Trafik Kanunu uyarınca yasaklanan miktardan fazla içki almış kişiler tarafından kullanılması sırasında meydana gelen zararlar, teminat kapsamı dışında bırakılmıştır sayılı Karayolları Trafik Kanunu nun 48. maddesi ile Uyuşturucu veya keyif verici maddeleri almış olanlar ile alkollü içki almış olması nedeniyle güvenli sürme yeteneklerini kaybetmiş kişilerin kara yolunda araç sürmeleri yasaktır. (Değişik: 8/1/ /3 md) Uyuşturucu veya keyif verici maddelerin cinsleri ile alkollü içkilerin etki dereceleri ve kandaki miktarlarını tespit amacıyla, trafik zabıtasınca teknik 8

11 cihazlar kullanılır. Tespit usulleri ve muayene şartları, Sağlık Bakanlığının görüşüne uygun olarak hazırlanacak yönetmelikte düzenlenir. Karayolları Trafik Yönetmeliği nin Uyuşturucu ve Keyif Verici Maddeler İle Alkollü İçkilerin Etkisinde Araç Sürme Yasağı başlıklı 97. maddesi ile Uyuşturucu, uyutucu ve keyif verici gibi özelliklere sahip doğal ve sentetik psikotrop maddeleri almış olanlar ile alkollü içki almış olması nedeniyle güvenli sürme yeteneklerini kaybetmiş kişilerin karayolunda araç sürmeleri yasaktır. 97/b bendinde düzenlenen Alkollü içki almış olarak kandaki alkol miktarına göre araç sürme yasağı; başlıklı düzenlemenin 2. fıkrası ile de Alkollü içki almış olarak araç kullandığı tespit edilen diğer araç sürücülerinden kanlarındaki alkol miktarı 0.50 promilin üstünde olanlar araç kullanamazlar düzenlemesi getirilmiştir. Bu yasal düzenlemelerde aranan güvenli araç sürme yeteneğinin kaybedilmesi ve kazanın münhasıran bundan kaynaklandığının tespit edilmiş olmasıdır. Yargıtay ın yerleşik içtihatları da bu doğrultuda olup, kişinin kaza zamanında aldığı alkolün güvenli sürme yeteneğini etkilemiş olmasından dolayı kazanın meydana geldiğinin nörolog bilirkişi marifetiyle tespitinin gerektiği ortaya konulmuştur. Bu nedenle de uyuşmazlığa konu olayda şahsın kaza zamanındaki alkol oranının tespiti ve kazanın münhasıran alınmış bu alkolün etkisinde iken meydana gelmiş olup olmadığının tespiti için uzman görüşü alınması gereği doğmuş ve bu konuda nörolog bilirkişiden görüş alınmıştır. Nörolog bilirkişinin tarihli raporunda, Alkolün etkilerindeki en önemli faktör kana karışma miktarıdır. Promil kelime anlamı olarak kan alkol konsantrasyonu olup, 100 ml kanda mg cinsinden bulunan alkol konsantrasyonunu ifade eder. Kan alkol konsantrasyonu ile gelişen bulgu ve semptomlar arasında genellikle bir korelasyon bulunduğu, 100 ml kanda mg cinsinden belirli alkol konsantrasyonlarında beklenen semptom ve bulgular şu şekilde özetlenebilir ( Adli Bilimler Dergisi Aralık 2009) mg etki az mg derin görüş keskinliği, karanlığa adapte olma zorluğu mg keyiflenme, hareket serbestliği, reaksiyon zamanının uzaması mg belirli sarhoşluk, hareketlerde dengesizlik, koordinasyon bozukluğu mg derin sarhoşluk, derin bilinç bulanıklığı mg derin ve öldürücü koma Vücut etanol üretmemektedir. Ancak, üzüm, incir turunçgil gibi bazı meyvelerin hazır meyve sularının veya kolalı içeceklerin bazı ilaçlarla tüketilmesiyle, yani dışarıdan alınan alkol dışı besinlerle bile kan alkol düzeyinin ancak 8 mg/dl saptanabileceği, ( Adli Bilimler Dergisi Aralık 2009) Bu bilgiler kapsamında 35.1 mg/dl alkol değerinin yiyecek ve içeceklerin ortaya koyabileceği bir değer olamayacağı, Alkolün vücutta denge durumuna ulaştıktan sonra erişkin insanda klasik bilgilere göre kandaki alkol oranının 1 saate ortalama 15mg/dl (0.15 promil) hızla düştüğü kabul edilmektedir. Konu olayda, kaza saati 5.30 olarak kabul edildiği aşamada, saat da alınan kan ile kazadan yaklaşık 11saat 30 dakika ( 690 dakika) sonra kandaki alkol oranı 35.1 mg/dl saptanmıştır. 9

12 Kandaki alkol oranının saate ortalama 0.15 promil düştüğü kabul edildiğinden, test saati ile kaza saati arasındaki 690 dakikada, kandaki alkolün promil azalmış olacağı, bu oranın test zamanındaki alkol oranına ilavesi ile kişinin kaza saatinde 2.07 promil alkollü olacağı, En iyi ihtimalle sigortalı lehine olarak kazanın havanın aydınlanma saati olarak belirlenen 6.58 de meydana geldiği kabul olunduğu ahvalde de aradan geçen 10 saat 2 dakika ( 602 dakika) arasında kişinin alkol düzeyinin promil azalmış olacağı, bu oranın test zamanında belirlenen orana ilavesiyle de kişinin olası kaza saatinde 1.86 promil alkollü olduğunun söylenebileceği, Bu orandaki alkolün de kişinin reaksiyon zamanının uzaması, koordinasyon bozukluğu, görüş keskinliği üzerine etki ederek kazanın meydana gelmesine münhasıran etkili olduğu kanaatine varıldığı mütalaa edilmiştir. Bilirkişi raporunda da incelemeye esas alınan Türk Ceza Yasasına Göre Alkollü Araç Kullanmanın Güvenli Sürüş Yeteneğine Etkileri konulu Çalıştay Sonuç Bildirgesi nde (*Adli Bilimler Dergisi Aralık 2009 da yayımlanmıştır) Konsantrasyon Etkisi % mgr Etki az. % mgr Derin görüş keskinliği, karanlığa adapte olmada zorlanma % mgr Keyiflenme, hareket serbestliği, reaksiyon zamanının uzaması, en çok trafik kazaları bu aşamada meydana gelmektedir Kan alkol düzeyi 0.50 promil iken pek çok kişi, 0.90 iken hemen hemen herkes etkilenmiş olmaktadır. %0.02'nin altındaki kan alkol düzeyleriyle bile sürüş kabiliyetinde anlamlı bozulma tespit edilmiştir. ALKOL ETKİSİ ALTINDA ARAÇ KULLANMA İLE İLGİLİ BİR SINIFLAMADA 1 Kandaki alkol % 0 (Binde) 0,2 ise % 20 şahıs kendinden emin şekilde otomobil kullanır. 2 Kanda % 0 0,2 alkol olunca, şahsın reaksiyonları, hareketli bir ışıkta daha çok bozulur. 3 Kanda % 0 0,3 alkol varsa derinlik hissi bozulur, mesafe tahmini ve sürat ayarlanması güçleşir. 4 Kandaki alkol % 0 0,4 ise, kornea hassasiyeti azalır. Normal süratte otomobil kullanılamaz. 5 Kandaki alkol % 0 0,5 ise % şahıs otomobil kullanamayacak halde kabul edilmelidir. Bu miktarda normal görme bozulmaktadır. 6 Kandaki alkol % 0 0,65 ise şahısta denge bozuklukları olur. 7 Kandaki alkol % 0 0,97 olunca, gözün kamaşması bakımından önemli olan, karanlığa uyma fonksiyonu yavaşlar. 8 Kandaki alkol %0 1,0 olunca; % 10 şahısta karar verme zamanı bozulur; % 17 sinde reaksiyon zamanı uzar; % 35 inde dikkat azalır; % 65 inde ise otomobil sürme emniyeti azalır. Bu miktarda alkol tesirleri çoğunlukla görülür. 10

13 9 Kandaki alkol % 0 1,7 olunca, belli şekilde sarhoşluk görülür. Mesafe tayin olunamaz, denge bozuklukları ağır şekilde olur. Yapılan çalışmalarda kan alkol konsantrasyonu 0,5-1,0 promil/gram arasında iken sürücünün kaza yapma riskinin 1,5 kat arttığı; 1,0-1,5 promil/gram arasında 4 kat; 1,5 promil/gram üzerinde ise 18 kat arttığı gösterilmiştir. Araç sürme yeteneğinin kaybedilmesi kavramının açıklanabilmesi, bunun karşıt kavramı olan araç kullanma yeteneğinin bulunması durumuna ne anlam verildiğine bağlıdır. Bir kimsenin araç sürmeye elverişli durumda sayılabilmesi için, trafikte olduğu her anda; hiç kimseye zarar vermeyecek, tehlikeye sokmayacak ve herhangi bir şekilde trafiği engellemeyecek şekilde davranabilmesi gerekmektedir. Ayrıca, trafiğin akışı içinde ortaya çıkabilecek ani durumlardan kaçınabilmesi ve bunlara tepki (reaksiyon) gösterebilmesi, bu çerçevede dikkatini bu koşullara yoğunlaştırabilme yeteneğinden yoksun bulunmaması da gerekir. Alkol kullanımı sonrasında aracın idaresinde çeşitli zorluklar ve buna bağlı tehlikeler söz konusu olmaktadır. Alkolün bu etkilerine örnek olarak, dikkat, odaklanmada zorlanma, konsantrasyon eksikliği, reaksiyon yada refleks zayıflığı ile buna benzer durumlar sayılabilir. ülkemizdeki ve dünyadaki bilimsel çalışmaların incelenmesi sonucunda görülmüştür ki; alkol güvenli sürüş yeteneğini kişiden kişiye değişmekle beraber 0.30 promil düzeyinden itibaren olumsuz etkilemektedir. Türk Ceza Yasası 179/3. maddesi kapsamında alkollü araç kullanmanın güvenli sürüş yeteneğini bozduğu sınır başka bir değişle trafikte tehlikelilik sınırı (kim olursa olsun etkilenecek düzey) 1.00 promil (g/l), kabul edilmelidir. Bu sınırı geçmiş kan alkol düzeyinde bir sürücünün, güvenli sürüş yeteneğinin bozulduğunun kabulü gerekir. Ayrıca adli tıbbi muayene ile bunun belirlenmesine gerek olmamalıdır. Alıntı yapılan iş bu rapor " türk ceza yasasına göre alkollü araç kullanmanın güvenli sürüş yeteneğine etkileri çalıştay sonuç bildirgesi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Dr.Hamit Hancı'e aittir ve makale, yazarı tarafından Türk Hukuk Sitesi ( kütüphanesinde yayınlanmıştır. Dosyada bulunan delil ve belgeler, alınan bilirkişi raporu ve yapılan inceleme sonuçlarına göre sigortalı araç sürücüsünün kaza sırasında alkol tesiri altında bulunduğu, kazanın oluşumuna etki edecek başkaca bir dış etkenin mevcut olmadığı, dolayısıyla kazanın münhasıran alkol tesiri altında meydana gelmiş olduğu belirlenmiş olmakla, uyuşmazlık konusu kazaya dayanan hasar tazminatı talebinin kasko sigortası teminat kapsamı dışında kaldığına karar vermek gerekmiştir. Gerekçeli Karar ve Hukuki Dayanak Yukarıdan beri açıklanan iddia, savunma ve taraf delilleri doğrultusunda yapılan değerlendirmenin ışığında; İhtilafa uygulanacak başvuru sahibine hasar tazminatı talep hakkı veren TTK Sigorta Hukuku düzenlemelerine uygun şekilde karşılıklı hak ve yükümlülükleri gösteren geçerli bir sigorta poliçesinin mevcut olup, riziko da sigorta teminat devresi içerisinde meydana gelmiştir. Başvuru sahibinin, sigorta akdi tarafı ve sigorta konusunun maliki olması sıfatıyla, TTK nun maddesi gereğince menfaat sahibi olarak sigorta konusu araçta oluşan zararın teminat 11

14 kapsamında ödenmesini sigortacısı X Sigorta AŞ den talep edebileceği, bu bakımdan da aktif husumet sıfatının mevcut olduğu kabul edilmiştir. X Sigorta AŞ nin de, husumete mesnet sigorta poliçesinin, rizikoyu üstlenen tarafı olarak pasif husumet sıfatının mevcut olduğu benimsenmiştir. Dosya içeriği taraf beyanları ve kapsamı deliller ile bilirkişi raporunda yer alan tespitler ve yukarıda değerlendirme kısmında detaylı olarak açıklanan belirlemeler kapsamında başvuran sigortalının rızası dahilinde araç kullanan sürücünün kaza sırasında alkollü olması sebebiyle, kaza saati itibariyle almış olduğu alkolün etkisi altında olup, güvenli araç sürme yeteneğini kaybetmiş olduğunun belirlenmiş olması sebebiyle Kasko Sigortası Genel Şartlarının A.5.5 maddesi gereğince hasar talebinin teminat kapsamı dışında bulunduğu, bu nedenle sigortacının konu hasar dolayısıyla tazminat ödeme yükümlülüğü bulunmadığına karar vermek gerekmiştir. Sonuç Yukarıdan beri açıklanan iddia, savunma ve taraf delilleri doğrultusunda yapılan değerlendirme ve gerekçeler doğrultusunda, Başvuran A.M. nin ,00-TL dan ibaret talebinin uyuşmazlık konusu hasar teminat kapsamı dışında kaldığından reddine, Başvuran tarafından yapılan başvuru ücreti ve bilirkişi ücretinden ibaret masrafın başvuran üzerinde bırakılmasına Kendini vekille temsil ettirmiş olan sigorta şirketi lehine tarihli Asgari Ücret Tarifesine göre reddedilen kısım üzerinden hesaplanan 3.990,00-TL avukatlık ücretinin başvurandan tarafından X Sigorta AŞ ne ödenmesine 5684 sayılı yasanın 30/12 maddesi gereğince, tarihinde İstanbul Kadıköy de oybirliği ile kesin olarak karar verilmiştir. * * * 12

15 tarih ve K- 2012/386 sayılı Hakem Heyeti Kararı. Başvuruda Belirtilen Talep Başvuru sahibi B. İnşaat Taah. Turizm ve Organizasyon San. ve Tic. Ltd. Şti. adına şirket ortağının Sigorta Tahkim Komisyonuna yaptığı başvuruda; sigorta poliçesinde yeni değer klozu olduğu belirtilerek, sigortalı aracının çalınması sonrasında alınan yeni aracın sıfır bedelinin ,51 TL, ruhsat+tescil+muamele bedeli toplamının da 1.386,00 TL olmasına rağmen X Sigorta AŞ nin ,00 TL ödeme yaptığını bakiye TL nin de taraflarına ödenmesi gerektiğini belirtilmektedir. Değerlendirme Somut olayda, çözümlenmesi gereken husus, kasko sigortası genel ve özel şartları değerlendirilerek başvuru sahibinin yeni değer klozu kapsamındaki talebinin yerinde olup olmadığı ile miktarının tespitidir. Gerekçeli Karar ve Hukuki Dayanak Dava, kasko sigorta poliçesi ile teminat altına alınan aracın anahtarı ele geçirilerek çalınması sonucu uğranılan zararın, davalı sigortacıdan tahsili istemine ilişkin davadır sayılı Sigortacılık Kanunu nun madde 30/22 hükümlerine göre Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde HMK hükümleri sigortacılıktaki tahkim hakkında kıyasen uygulanır hükmü gereği HMK nın 25 inci maddesi uyarınca taleple bağlı kalınarak değerlendirme yapılmıştır. 553 numaralı Maksimum Kasko Sigorta Poliçesi ile 05/01/ dönemini kapsamak üzere, X Sigorta AŞ tarafından TL bedelle sigorta teminatı altına alınmış bulunan B İnşaat Taah. Ltd. Şti ne ait 34 UD plakalı aracın 05/07/2011 tarihinde çalınması nedeni ile şirket nezdinde hasar dosyası açılmıştır. Başvuruya konu olay, B. İnşaat Taah. Ltd. Şti. adına kayıtlı, şirket çalışanı M. K. nın kullanımına tahsis edilmiş olan aracın M. K. nın evine 05/07/2011 gecesi giren hırsızın evdeki diğer taşınabilir ve maddi değeri yüksek (dizüstü bilgisayar, cep telefonu) eşyalar ile birlikte aracın anahtarının da çalınması sonucu oluşan oto hırsızlığı olayıdır. M. K. 06/07/2011 günü Polis Merkezinde verdiği ifadesinde; aracı 05/07/2011 gecesi saat 23:00 sıralarında evinin önüne park ettikten sonra arabanın anahtarını her zamanki gibi evindeki anahtarlığa astığını, evde yalnız olduğunu ve kapıyı kilitleyip kilitmediğini hatırlamadığını, sabah uyandığında cep telefonu, kimlikleri, diz üstü bilgisayarı ile birlikte kullanımına tahsis edilmiş olan aracın anahtarının ele geçirilerek arabanın da çalındığını ifade etmiştir. Bayrampaşa İlçe Emniyet Müdürlüğü tarafından 06/07/2011 tarihinde düzenlenen Olay Yeri İnceleme Raporunda; Bahse konu ikamette müşteki nezaretinde yapılan incelemede ikamet çelik giriş kapısı ve kilit mekanizmaları üzerinde sert alet ve zorlama izlerinin olmadığı, İkamet girişe göre solda bulunan ve duvara monteli ikamete ve şahsın kendisine ait anahtarların bulunduğu anahtarlık yerinin olduğu ve bu anahtarlık kısmında da birkaç anahtarın takılı vaziyette olduğu, fakat mağdurun sabah kalktığında buraya taktığını beyan ettiği araba anahtarının yerinde olmadığını... beyan etmiş olup, ikamet görünüş haliyle tarafımızca fotoğraflanmıştır. ifadeleri yer almaktadır. 13

16 Çalınma hasarı ile ilgili inceleme, T Sigorta Ekpertiz Hizm. Ltd. Şti. tarafından 07/07/2011 tarihinde yapılmış ve düzenlenen ekspertiz raporunda Hasarın durumu ve evraklar incelenmiş, sigortalı ile görüşülerek olay yerine gidilmiş ve gerekli inceleme yapılmıştır. Olay yeri resimlenmiş, çevreden yapılan incelemelerde kamera tespit edilememiştir. Sonuç olarak, sigortalı aracın çalınma olayının ifade tutanaklarında belirtildiği şekilde meydana geldiği kanaati hasıl olduğu belirtilmiştir. Ekspertiz Raporunda yer alan bu ifadeden, M. K. nın evinde hırsızlık olayının meydana geldiği ancak eve zor kullanılarak girilmediği anlaşılmaktadır sayılı TTK nun Sigorta Ettirenin Mükellefiyeti ve Borçları başlıklı bölümünde 1293 üncü maddede Koruma Tedbirleri düzenlenmiştir. Madde Sigorta ettiren kimse zararı önlemeye, azaltmaya ve hafifletmeye yarıyacak tedbirleri almakla mükelleftir. Alınan tedbirlerden doğan masraflar bu tedbirler faydasız kalmış olsa bile sigortacı tarafından ödenmek lâzımdır; şu kadar ki; sigorta, menfaat değerinin tamamına taallûk etmiyorsa vâkı masraflar ancak sigorta bedelinin menfaat değerinin tamamına olan nispetine göre ödenir nci maddenin son fıkrası hükmü burada da tatbik olunur. Madde 1292/Son Fıkra - Sigorta ettiren kimsenin kusuru halinde, kusurun ağırlığına göre sigortacının ödemekle mükellef olduğu bedel indirilebilir. Benzer düzenleme Kara Taşıtları Kasko Sigortası Genel Şartlarının B.2. Koruma Önlemleri ve Kurtarma başlıklı bölümünde de yapılmıştır. X Sigorta AŞ tarafından düzenlenen Maksimum Ticari Kasko Sigorta Poliçesinde Anahtar Kullanılarak Araç Çalınması Klozu özel koşul olarak düzenlenmiştir. Bu özel koşula göre; Kasko Sigortası Genel Şartları uyarınca; sigortalı araç anahtarları kullanılarak aracın çalınması veya çalınmaya teşebbüsü sonucu meydana gelecek ziya ve hasarlar bu poliçe teminatı dışındadır. Ancak; Sigortalı araç anahtarlarının gasp sonucunda ele geçirilmesi yoluyla aracın çalınması veya çalınmaya teşebbüs edilmesi Araç anahtarlarının, sigortalının veya aracı kullanımına tahsis ettiği kişinin kendi ev veya işyeri niteliğindeki kapalı ve kilitli bir mekanda muhafazası esnasında, bu mekana; kırma, delme, yıkma, devirme, zorlama,öldürme, yaralama, zor ve şiddet kullanarak veya tehditle ya da araç gereç veya bedeni çeviklik sayesinde tırmanmak suretiyle ele geçirilerek aracın çalınması veya çalınmaya teşebbüs edilmesi, teminat kapsamına alınmıştır. Ayrıca; kanunen geçerli bir belge karşılığında, gözetim, bakım ve onarım amacı ile aracın teslim edildiği otopark, oto yıkama, tamirhane vb. işletmelerden aracın çalınması veya çalınmaya teşebbüs edilmesi sonucu meydana gelecek ziya ve hasarlar, sigortalının yasal sorumlular hakkında yasalbir tahkikat başlatması ve hasarın % 20 si sigortalının üzerinde kalmak suretiyle teminat kapsamına alınmıştır. Aracın çalınması veya çalınmaya teşebbüsü sonucu meydana gelecek ziya ve hasarlar Kasko Sigortası Genel Şartlarınca teminat kapsamında sayılan haller arasındadır. Ancak araç anahtarının ele geçirilerek aracın çalınması Genel Şartların A.4-12 nci maddesinde ek sözleşme ile teminat kapsamına dahil edilecek haller arasında sayılmıştır. X Sigorta AŞ tarafından düzenlenen Kasko Sigorta Poliçesi özel şartında, sigortalı araç anahtarları kullanılarak aracın çalınması poliçe teminatı dışında tutulmuştur. Ancak; sigortalı araç 14

17 anahtarının gasp sonucunda ele geçirilmesi yoluyla aracın çalınması ve araç anahtarının, sigortalının veya aracı kullanımına tahsis ettiği kişinin kendi ev veya işyeri niteliğindeki kapalı ve kilitli bir mekanda muhafazası esnasında, bu mekana; zor kullanılarak girilmesi sonucu aracın çalınması teminat kapsamına alınmıştır. Ayrıca; kanunen geçerli bir belge karşılığında, gözetim, bakım ve onarım amacı ile aracın teslim edildiği otopark, oto yıkama, tamirhane vb. işletmelerden aracın çalınması sonucu meydana gelecek ziya ve hasarlar, sigortalının yasal sorumlular hakkında yasal bir tahkikat başlatması ve hasarın % 20 si sigortalının üzerinde kalması koşuluyla teminat kapsamına alınmıştır. Başvuruya konu olayda araç anahtarı hırsızlık sonucu ele geçirilmiş, ancak araç kullanımına tahsis edilen kişi polise verdiği ifadesinde; eve geldiğinde kapıyı kilitleyip kilitlemediğini hatırlamadığını belirtmiştir. Bayrampaşa İlçe Emniyet Müdürlüğü tarafından yapılan olay yeri incelemesinde evin çelik giriş kapısı ve kilit mekanizmaları üzerinde sert alet ve zorlama izlerinin olmadığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla bir hırsızlık olayı mevcut olmakla birlikte sigortalı veya sigortalı adına hareket eden (araç kullanımına tahsis edilen) kişinin gerekli koruma tedbirlerini almadığı (evinin kapısını kilitlemediği), bu nedenle sigorta sözleşmesinde tazminatın ödenmesi için gerekli şartların yerine getirilmediği anlaşılmaktadır. Sigorta eksperi de raporunda hırsızlık olayının tutanaklarda belirtildiği şekilde gerçekleştiğini, ancak zorla girildiğine dair bir bulgu olmadığını belirtmektedir. Ayrıca söz konusu ekspertiz raporunda aracın yeni değer klozunun olması sebebiyle yeni değerinin TL, ikinci el değerinin ise TL olduğu belirtilmiştir. X Sigorta AŞ, ihbarı müteakip hasar dosyası açmış, eksper görevlendirmiş, ekspertiz yaptırmış, başvuru sahibi sigortalı ile ödeme konusunda mutabakat sağlamış ve sigortalı tarafından imzalanmış, 23/09/2011 tarihli Araç çalınması Taahhütnamesi ni almıştır. Bu taahhütnamede tacir olan ve basiretli davranması gereken sigortalı, çalınma ile ilgili dava konusu olayın TL üzerinden işlem görmesini kabul ve taahhüt etmiş, bu beyan ve taahhüdünün ihlali halinde bu sebeple meydana gelebilecek olan zararı da ihtara hacet kalmaksızın defaten ve nakden ödeyeceğini kabul, beyan ve taahhüt etmiştir. Bunun üzerine X Sigorta AŞ tarafından 27/09/2011 tarihinde sigortalıya TL tazminat ödenmiştir. Sigorta şirketi cevabında ihtilaf konusu olayın esasen teminat dışında kaldığını, başlangıçta da ödenmemesi gerektiği halde müşteri memnuniyeti sebebiyle 27/09/2011 tarihinde TL ödendiğini beyan ederek, başvuru sahibinin yeni değer klozu sebebiyle oluşan yeni talebinin de aynı çerçeve içinde olayın teminat kapsamı dışında kalması sebebiyle reddi gerektiğini ifade etmiştir. Poliçedeki teminatı hiçbir ihtirazi kayıt ileri sürmeksizin ve itirazda bulunmaksızın belirlediği TL teminatı ödeyen ve taahhütname alan sigorta kuruluşunun bu iddiası samimi ve yerinde görülmemiştir. Ayrıca sigorta kuruluşunun ödediği paranın hataen ödendiğine ilişkin istirdat anlamında herhangi bir talebi de bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu aşamada, tazminat ödendikten sonra ve istirdat anlamında bir talepte de bulunulmadan, hasarın teminat kapsamında olmadığının tartışılması yersizdir. Sigortalı taahhüdüne bağlı olarak TL tutarındaki ödemeyi kabul etmiştir. Bu tutar üzerinden aracın devrini vereceğini de kabul ve beyan etmiştir. Bu belge ile taraflar arasındaki sigorta sözleşmesinden doğan tüm işlemler tamamlanmış olmaktadır. Ayrıca başvuru sahibi 15

18 bu taahhüdüne aykırı davranışı sebebiyle ortaya çıkacak zararları da ihbara gerek kalmadan karşılamayı da taahhüt etmiştir. Başvuru sahibi tarafından imzalanan bu taahhüt sigortalının poliçeden doğabilecek sair haklarından zımnen feragat anlamını taşıdığından, Hakem Heyetimizce, X Sigorta AŞ nin, başvuru konusu TL den, başvuru sahibinin imzalamış olduğu taahhütname sebebi ile herhangi bir sorumluluğu bulunmadığı kanaatine ulaşılmıştır. Hüküm 1- Başvuru sahibi B. İnşaat Taah. Turizm ve Organizasyon San. ve Tic. Ltd. Şti nin TL lik tazminat talebinin REDDİNE, 2- Başvuru sahibinin yaptığı masrafların üzerinde bırakılmasına, 3- Aleyhine Başvuru Yapılan Sigorta Kuruluşunun yaptığı masrafların üzerinde bırakılmasına, 4- Aleyhine Başvuru Yapılan Sigorta Kuruluşu dosya içinde avukatla temsil edildiğinden Avukatlık Ücret Tarifesi gereği asgari vekalet tutarı dikkate alınarak 600 TL vekalet ücretinin B. İnşaat Taah. Turizm ve Organizasyon San. ve Tic. Ltd. Şti nden alınarak X Sigorta AŞ ye ödenmesine, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu nun 30 uncu maddesinin 16 ncı fıkrası uyarınca 03/04/2012 tarihinde oybirliği ile karar verildi. *** 16

19 tarih ve K-2012/446 sayılı Hakem Kararı. Başvuruda Belirtilen Talep Başvuru sahibi F.A. tarafından sürücü belgesini Alman Devletinden almış olduğu; eşi ve kendisinin Türkiye ve bütün Avrupa Devletlerini nüfus kağıdı ile dolaşabildikleri, çifte vatandaş oldukları, kasko sözleşmesi yapılırken aracın Türk plakalı olduğu; sigorta şirketinin durumu bildiği, hal böyle iken kendilerine yabancı ehliyet sahibi olarak zararın ödenmeyeceği hususunda bilgi verildiği, sigorta poliçesinde de herhangi bir açıklama olmadığı; Türkiye de ehliyetin bir yıl içinde Türk ehliyetine dönüşmesi zorunluluğunun çifte vatandaşlar için sözkonusu olmadığı belirtilerek sigorta şirketince kaza bedelinin tarafına ödenmesi talep edilmiştir. Değerlendirme Dosya içeriğine göre müracaat konusu ihtilafın, kendisine dosya tevdi edilen hakemin görev alanına girdiği görülmüş ve esasa geçilmiştir. Başvuru sahibi ile X Sigorta AŞ arasında geçerli bir kasko sigortası sözleşmesinin bulunduğu; zararla ilgili olarak, kaza ile araçtaki zararın uyumlu olduğu; ancak sürücünün geçerli bir ehliyete sahip olmadığı iddiası ile hasar ödemesinin reddedildiği görülmüştür. Gerekçeli Karar ve Hukuki Dayanak Dosya içeriğinde yer alan bilgi ve belgelerden, taraflar arasında geçerli bir Kasko Sigortası Sözleşmesinin varlığı sabit olmuştur. Sigortacı, işbu sigorta sözleşmesi ile teminat altına alınmış olan, poliçede gösterilen ve riziko gerçekleştiğinde ödenmesi kararlaştırılmış olan meblağı (sigorta bedeli) ödemekle yükümlüdür. Sigorta ilişkisinde amaç, poliçede gösterilen meblağ ile sınırlı olarak sigortalının uğramış olduğu zararı maddi anlamda telafi etmektir. Dosya içeriğine göre taraflar arasındaki ihtilaf; Alman makamlarından alınmış olan ehliyetle bir yılı aşkın süredir Türkiye de araç kullanımının kasko sigortası sözleşmesini ihlal edip etmeyeceğine ilişkindir Sayılı Karayolları Trafik Kanunu nun (Resmi Gazete: /18195) 40 ıncı maddesinde dış ülkelerden alınmış olan sürücü belgelerinin değiştirilmesi ve bu belgelerle ülkemizde araç kullanma esasları şu şekilde gösterilmiştir: a) Yönetmelikte belirtilen süre içinde Türk vatandaşlarının ve ilgili kanunlar ile ikili veya çok taraflı anlaşma hükümleri saklı kalmak kaydıyla istekleri halinde yabancıların dış ülkelerden aldıkları sürücü belgeleri sınav şartı aranmaksızın karşılığı veya dengi olan sürücü belgesi ile değiştirilir. b) Türk vatandaşları ve ilgili kanunlar ile ikili ve çok taraflı anlaşma hükümleri saklı kalmak üzere yabancılar, dış ülkelerden aldıkları cinsi için geçerli sürücü belgeleri ile yabancı ve Türk plakalı araçları ülkemizde kullanabilirler. Aynı maddenin son fıkrasına göre, Türk vatandaşlarının ve yabancıların; dış ülkelerden aldıkları sürücü belgelerinin değiştirilmesine ve bu belgeler ile ülkemizde araç kullanmalarına ilişkin esaslar yönetmelikte gösterilir. Maddede adı geçen Yönetmeliğin 88 inci maddesine göre (Karayolları Trafik Yönetmeliği, Resmi Gazete /23053 sayılı 1. Mükerrer) Türk vatandaşları yurda dönüşlerinde 1 yıl içinde sürücü belgelerini değiştirmedikleri takdirde, değiştirinceye kadar araç kullanamazlar. Kara Taşıtları Kasko Sigortası Genel Şartlarının A.5.4 hükmünde Poliçede gösterilen taşıtın, Karayolları Trafik Kanunu hükümlerine göre, gerekli sürücü belgesine sahip olmayan kimseler tarafından kullanılması sırasında meydana gelen zararlar himaye dışı bırakılmıştır. 17

20 Yukarıda açıklanan hukuki sebeplere istinaden dosya içeriğinden bir yıllık sürenin geçirilmiş olması sebebiyle başvuru sahibinin sigorta himayesinden yararlanamayacağı görüşüne varılmıştır. Sonuç İhtilaf konusu miktar, Sigortacılık Kanunu nun 30 uncu maddesinin 12 nci fıkrasında öngörülen TL lik sınırın altında kalması sebebiyle kesin olarak; Gerekçeleri yukarıda açıklandığı üzere; 1. Başvuru sahibi F. A. nın TL tutarındaki talebinin reddine; 2. Sair tahkim masraflarının ve başvuru ücretinin başvuru sahibinin üzerinde kalmasına; 3. Sigorta Şirketi vekil ile temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 16 ncı ve 12 nci maddeleri uyarınca hesaplanan 400 TL vekalet ücretinin başvuru sahibinden alınarak X Sigorta AŞ. Vekiline verilmesine; hükmolunmuştur. *** 18