GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Ocak Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü

Transkript

1 GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ocak 2015

2 HAYVAN SAĞLIĞI VE KARANTİNA: Kuduz Hastalığına Karşı Oral Aşılama Projesi Projenin planlanan bütçesi Avro olup Avro AB hibesi, Avro ulusal katkı olarak sağlanmıştır. Yürütülecek olan proje ile kilometrekare alanda (Ege Bölgesi, Kuzeybatı Akdeniz, İç Anadolu nun Batısı ve Marmara Bölgesinin Güneyi) yaban hayatı ağız yolu ile aşılanacaktır. Yaban hayatından çiftlik hayvanlarına ve sahipsiz hayvanlara hastalık bulaşması engellenecek, hastalığa duyarlı tüm hayvan topluluklarında eş zamanlı bağışıklık sağlanarak hastalığın eradikasyonuna imkân sağlanacak, ülkemiz insan ve hayvan sağlığı statüsü kuduz hastalığı bakımından AB standartları seviyesine getirilecektir. Koyun ve Keçilerin Küpelenmesi ve Aşılanması Projesi AB yardımları kapsamında 3 yıl sürecek olan projenin planlanan bütçesi 44.6 Milyon Avro olup avrosu AB hibesi, 10.1Milyon avrosu Ülkemiz katkısıdır. Yapılan ihaleler neticesinde proje bütçesi 29.6 Milyon Avro olarak kesinleşmiştir. Türkiye deki tüm koyun keçi cinsi hayvanların küpelenmesi, kayıt altına alınması ve PPR hastalığına (koyun keçi vebası) karşı tüm populasyonun aşılanarak hastalığın kontrol altına alınması hedeflenmiştir ilkbahar aşılama kampanyası ile başlanan projede aşı ve küpe tedariki gerçekleşmiş, kampanyalara lojistik destek sağlanması amacıyla araç ve yakıt dağıtımı yapılmıştır. Hastalığın Ülkemizdeki durumu, sosyoekonomik kayıpları vb. konularda proje uzmanlarından teknik destek alınmış, iletişim materyalleri hazırlanarak il müdürlüklerine dağıtılmıştır.

3 2012 yılında sonbahar aşılama kampanya döneminde de aşılama ve küpeleme faaliyetleri sürdürülecektir. Yapılan aşılama ve küpeleme faaliyetlerinin kayıt altına alınmasına yönelik geçici veritabanı oluşturulmuş ve kullanıma açılmış olup 2012 yılı itibarı ile kalıcı veritabanı kullanıma hazır hale getirilmiştir. HAYVAN SEVKLERİ Yurt içi canlı hayvan sevkleri; Yurt İçinde Canlı Hayvan ve Hayvansal Ürünlerin Nakilleri Hakkında Yönetmelik çerçevesinde yapılmaktadır. Söz konusu Yönetmelik ticarete konu olmayan hayvanların nakilleri dışında bir ilden başka bir ile yapılacak olan hayvan sevklerinin veteriner sağlık raporu ile gerçekleştirileceğini hüküm altına almıştır. Düzenlenen veteriner Sağlık raporu hayvan sahibinin isteği üzerine gideceği yer belirtilerek tanzim edilmektedir. Hayvan sahibi sevk edeceği hayvanları söz konusu mevzuat gereği veteriner sağlık raporunda belirtilen işletme dışında başka bir yere nakledemez.

4 YILLARA GÖRE HAYVAN HAREKETLERİ HAYVAN HAREKETLERİ Büyükbaş Küçükbaş

5 HAYVAN SATIŞ YERLERİ Ülkemizde hayvan satış yerleri, tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Hayvan Satış Yerlerinin Ruhsatlandırılma ve Denetleme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde ruhsatlandırılmaktadır. Bu kapsamda ülkemizde toplam 92 Ruhsatlı Hayvan Pazarı ve 11 Hayvan Borsası olmak üzere toplam 103 ruhsatlı hayvan satış yeri bulunmaktadır. Ruhsatlı Hayvan Pazarı ve Borsası Sayısı Bulunan İl Sayısı Bulunmayan İl Sayısı Hayvan Pazarı Hayvan Borsası Hayvan Pazarı ve Borsası

6 BÜYÜKBAŞ VE KÜÇÜKBAŞ HAYVAN SAYISI Büyükbaş Hayvan Sayıları (TÜİK) Küçükbaş Hayvan Sayıları (TÜİK) Yıl Adet Adet

7 BÜYÜKBAŞ VE KÜÇÜKBAŞ İŞLETME SAYISI Türkvet te Kayıtlı Büyükbaş Hayvancılık İşletme Sayısı: Adet KKKS de Kayıtlı Küçükbaş Hayvancılık İşletme Sayısı: Adet Türkvet ve KKKS de Toplam İşletme Sayısı (Diğer işletmeler dâhil): Adet Kayıtlı Kulak Küpesi Üretici Firma Sayısı: 11 Adet BÜYÜKBAŞ VE KÜÇÜKBAŞ HAYVANLARIN KAYIT ALTINA ALINMASI Büyükbaş hayvanlar Türkvet veri tabanına, küçükbaş hayvanlar Koyun ve Keçi Kayıt Sistemi (KKKS) veri tabanına kayıt edilmektedir. Büyükbaş hayvanların kayıt altına alınması çalışmalarına 2001 yılında Vetbis olarak başlanmış, 2006 yılından itibaren Türkvet yazılım sistemi devreye sokulmuştur. Küçükbaş hayvanların tanımlanarak kayıt altına alınması çalışmaları 2010 yılında başlamıştır.

8 SIĞIR CİNSİ HAYVANLARIN KAYIT ALTINA ALINMASI Ülkemizde sığır cinsi hayvanlar; tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sığır Cinsi Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliği hükümlerine göre tanımlanmakta ve kayıt altına alınmaktadır. Türkvet e yılları arasında kaydedilen büyükbaş hayvan sayıları Yıl Kayıt Altına Alınan Büyükbaş Hayvan Sayısı

9 KOYUN VE KEÇİ TÜRÜ HAYVANLARIN KAYIT ALTINA ALINMASI Küçükbaş hayvanların tanımlanarak kayıt altına alınması çalışmaları 2010 yılında başlamıştır tarihinde AB mevzuatına uyumlu Koyun ve Keçi Türü Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliği yayımlanmıştır. Koyun ve keçi türü hayvanların kayıt edildiği Koyun-Keçi Kayıt Sistemi (KKKS) nin 2012 yılı başında geçici kabulü yapılmıştır. Koyun Keçi Kayıt Sistemi (KKKS) ye kaydedilen hayvan sayıları: Yıl Kayıt Altına Alınan Küçükbaş Hayvan Sayısı

10 HAYVAN VE HAYVANSAL ÜRÜNLER 1.İthalat 2014 Yılında Hayvan ve Hayvansal Ürün-Hayvansal Yan Ürünler İçin Ülkeye Girişte Gerçekleştirilen Veteriner Kontrolleri; Veteriner Kontrolleri (İthalat, Geçici İthalat, Transit Geçiş Toplam İşlem Sayısı) Analiz Sayısı İthalat İçin Düzenlenen Uygunluk Yazısı Sayısı İthalat İçin Düzenlenen Uygunsuzluk Yazısı Sayısı Hayvan, Hayvansal Ürün ve Hayvansal Yan Ürün

11 1.1.Canlı Hayvan İthalatı -Sağlık Sertifikası Üzerinde Anlaşılan Ülkeler ve Yayınlanan Sağlık Sertifikaları: AB ülkeleri: Damızlık ve besilik sığır Hollanda: Damızlık keçi Uruguay: Besilik Sığır Tüm Ülkeler: Su Hayvanları (2 sertifika), Damızlık Günlük Civciv, Kuluçkalık Yumurta, Vahşi Karnivor

12 1.2.Hayvansal Ürün ve Hayvansal Yan Ürün İthalatı -Onaylanan Ülkeler ve Ürünler: Ülke Faaliyet Alanı Onaylanan İşletme Sayısı Azerbaycan Pikle Deri 4 Gürcistan Ham Deri 1 Kırgızistan Çiğneme Ürünleri Üretiminde Kullanılan 1 KKTC Ham Deri 4 Libya Ham Deri, İşlenmiş Ham Deri, İşl. Deri ve Pikle Deri 2 Moritanya Pikle Deri 1 Sudan Pikle Deri 1 Türkmenistan İşlenmiş Deri ve Post 1 Serbest Bölge (İzmir Menemen Deri S.B.) Deri-Yün 40 TOPLAM 55 -Sağlık Sertifikası Üzerinde Anlaşılan Ülkeler ve Yayınlanan Sağlık Sertifikaları: Bosna Hersek: Sığır eti

13 2.İhracat 2014 Yılında Hayvan ve Hayvansal Ürün-Hayvansal Yan Ürünler İçin Gerçekleştirilen İhracat Kontrolleri; İhracat Kontrolleri Analiz Sayısı Düzenlenen Sağlık Sertifikası Sayısı (Denetim Sayısı) Hayvan, Hayvansal Ürün ve Hayvansal Yan Ürün

14 2.1.Canlı Hayvan İhracatı Ülke Büyükbaş Damızlık (Baş) Küçükbaş Damızlık (baş) Büyükbaş Kesimlik (Baş) Küçükbaş Kesimlik (Baş) Koyun Keçi Koyun Keçi Suriye Azerbaycan Türkmenistan Katar Kuveyt Lübnan Nahcivan TOPLAM

15 -Sağlık Sertifikası Üzerinde Anlaşılan Ülkeler ve Yayınlanan Sağlık Sertifikaları: Sudan: Damızlık Erkek Sığır Lübnan: Kesimlik Koyun ve Keçi Rusya: Günlük Civciv ve Kuluçkalık Yumurta 2.2.Hayvansal Ürün ve Hayvansal Yan Ürün İhracatı yılı içerisinde ülkemizde bulunan tesislere yapılan denetimler sonucunda 62 tesis için ihracat onayı verilmiştir. -Sağlık Sertifikası Üzerinde Anlaşılan Ülkeler ve Yayınlanan Sağlık Sertifikaları: Rusya: Süt ve süt ürünleri, kırmızı et ve et ürünleri, kanatlı et ve et ürünleri ile diğer hayvansal ürünler (Bombus arısı, arıcılık ürünleri, yumurta tozu ve yenilebilir yumurta ürünleri, balık unu, deri-post ve bağırsak, kedi köpek maması ve işlenmiş et ürünleri) Lübnan: Kanatlı eti ve ürünleri Fas: Kedi-Köpek Maması Azerbaycan: Kanatlı Eti ve Ürünleri BAE: Kanatlı eti ve ürünleri S.ARABİSTAN: Kanatlı eti ve ürünleri - Yapılan çalışmalar sonucunda Çin Halk Cumhuriyeti web sayfasında balıkçılık ve su ürünleri ihracatı yapabilecek tesis listeleri yayınlanmıştır.

16 - Japonya ya kanatlı eti ve ürünleri ihracatına ilişkin çalışmalar: 2014 Yılında Japon Uzmanlar Grubunun Türkiye ziyareti sonrasında gönderilen yazıda; Türkiye'de Al (Avian infulenza) konusunda "Active Suveillance" yapılmadığının, konu için planlanan takvimin bildirilmesi, Türkiye'deki ND vakalarının azaltılması için ne gibi önlemler planlandığını resmi yazı ile taraflarına iletilmesini istemişlerdir. Konu ile ilgili olarak 2015 yılında uygulaması başlatılmak üzere Avian influenza aktif survey ve Newcastle aktif survey programları hazırlanmıştır. Söz konusu programlara ait çalışmalar 30/11/2014 tarihinde Japonya'ya iletilmiştir yılında ilk kez Arnavutluk, Bangladeş, Gine Bissau, Güney Kore, Lübnan, Fas ve Yemen'e kanatlı eti ihracatı yapılmıştır. 3.Veteriner Sınır Kontrol Noktası Müdürlükleri hedeflerinde yer alan 23 adet Veteriner Sınır Kontrol Noktası (VSKN) Müdürlüğü sayısına ulaşılmıştır yılı içerisinde 14 adet VSKN müdürlüğünün kurulumu tamamlanmıştır. -Atatürk Havalimanı, Esenboğa Havalimanı, Adnan Menderes Havalimanı, Antalya Havalimanı için yer tahsisleri yapılmıştır. -Kapıkule Sınır Kapısına kara taşıtları için dezenfeksiyon sitemi kurulmuştur.

17 BİTKİ SAĞLIĞI VE KARANTİNA: 2014 YILI BİTKİ SAĞLIĞI UYGULAMALARI SÜNE MÜCADELESİ SÜNE MÜCADELESİ Kontrol Yapılan İl Kontrol Edilen Alan (da) Kimyasal Mücadele Yapılan İl Sayısı Mücadele Yapılan Alan (da) Emgi Oranı (%) %1 in altında %1 in altında Buğday üretiminde süne mücadelesinin zamanında ve etkin yapılması büyük bir önem arz etmektedir Yılından itibaren Süne Mücadelesi İzleme ve Yönlendirme Komisyonu kararınca Süne mücadelesi Devlet Yardım Mücadelesinden (DYM) çıkartılarak her türlü eğitim ve teknik destek Bakanlığımızca sağlanmakta, mücadele masrafları ise çiftçilerce karşılanmaktadır. Ülke genelinde 40 milyon dekar alan 500 ekiple taranarak süne yoğunluğu tespit edilmektedir. Biyolojik mücadele kapsamında 2014 Yılında 5.1 milyon adet süne yumurta parazitoiti (Trissolcus spp.) üretimi yapılarak sünenin problem olduğu illere salım yapılmış olup toplam parazitoid sayısı 84,2 milyon adede ulaşmıştır.

18 DEVLET YARDIM MÜCADELESİ Ülkemizde sadece Çekirge Mücadelesi Devlet Yardım Mücadelesi şeklinde yürütülmektedir. Mücadele ile ilgili özet bilgiler aşağıdadır. ÇEKİRGE MÜCADELESİ Kontrol Yapılan İl Kimyasal Mücadele Yapılan İl Sayısı Mücadele Programı (da) Mücadele Yapılan Alan (da) Kullanılan Pestisit

19 BİTKİSEL ÜRETİMDE KULLANILAN BİTKİ KORUMA ÜRÜNLERİNİN KAYITLARININ TUTULMASI VE İZLENMESİ Bakanlığımızca bitkisel üretimde kullanılan kimyasalların kontrollü kullanımı, kayıt altına alınması ve izlenmesi amacıyla 04 Kasım 2008 tarihinden itibaren devam eden çalışmalar 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu na dayalı olarak 25 Kasım 2011 tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bitkisel Üretimde Kullanılan Bitki Koruma Ürünleri(BKÜ) nin Kayıtlarının Tutulması ve İzlenmesi Hakkında Yönetmelik ile sürdürülmektedir. Bu doğrultuda eğitim, yayım ve denetleme çalışmaları devam etmektedir Yılında çiftçi ve ürün alıcısı ve 957 BKÜ uygulayıcısı kontrol edilmiş olup, TL idari para cezası uygulanmıştır. Bakanlığımızca bugüne kadar bitkisel üretimde kullanılan kimyasalların kayıt edileceği yaklaşık adet Üretici Kayıt Defteri bastırılmış yine ayrıca 2014 yılında 27 konuda kitapçık, 4 konuda afiş, 9 konuda liflet ve 5 konuda DVD kayıtlı film hazırlanarak ücretsiz olarak çiftçilerimize ulaştırılmıştır.

20 GIDA VE YEM: 2011 ve 2012 YILI GIDA İŞLETMELERİ DENETİM DEĞERLENDİRME RAPORU Bakanlığımız tarafından 2011 ve 2012 yıllarında gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzemeleri üreten, satan ve toplu tüketime sunan işyerlerinde gerçekleştirilen denetim sayıları aşağıda verilmiştir. Denetim Yeri Yıllar Denetim Sayısı İdari Para Cezası Savcılığa Suç Sayısı Duyurusu Sayısı Gıda Üretim Yerleri Gıda Satış Yerleri Toplu Tüketim Yerleri TOPLAM DENETİM SAYISI* *Toplam Denetim Sayısı İthalat ve ihracat denetimleri hariç her türlü denetimi kapsamaktadır. (yıllık kontrol planı, diğer programlar, rutin, takip, şikayet, ALO 174, numuneli ve numunesiz denetimler)

21 Denetim Sayısı İPC Savcılığa Suç Duyurus u Denetim Sayısı İPC Savcılığa Suç Duyurus u Denetim Sayısı İPC Savcılığa Suç Duyurus u Denetim Sayısı İPC Savcılığa Suç Duyurus u 2013 YILI ve 2014 YILI GIDA İŞLETMELERİ DENETİM DEĞERLENDİRME RAPORU Bakanlığımız tarafından 2013 yılı ve 2014 yılı gıda işletmelerinde yapılan denetimlere ilişkin veriler aşağıdaki tabloda bildirilmiştir. GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI GENEL GIDA DENETİM SONUÇLARI GIDA ÜRETİM YERİ GIDA SATIŞ YERİ TOPLU TÜKETİM YERİ TOPLAM* YIL *Toplam Denetim Sayısı İthalat ve ihracat denetimleri hariç her türlü denetimi kapsamaktadır (yıllık kontrol planı, diğer programlar, rutin, takip, şikayet, ALO 174, numuneli ve numunesiz denetimler)

22 GIDA İŞLETMELERİ SAYISI ( tarihi itibariyle) Kayıt ve Onay kapsamında toplam gıda işletmesi bulunmaktadır. Onay Kapsamındaki İşletme Türü İşletme Onay Almış İşletme sayısı Sayısı % Oran Süt işleme Tesisi Süt Toplama Merkezi ,3 76,2 Kesimhane ,2 Kırmızı ,4 Kanatlı ,6 Et Parçalama ve İşleme Tesisi ,1 Su Ürünleri ,2 Hayvansal Yan Ürün ,1 Yumurta ve Ürünleri ,7 Onay kapsamında Üretim Yeri ,8 Toplam ,0 Kayıt Kapsamındaki İşletmeler Kayıt Almış İşletme Sayısı Üretim Yeri Satış Yeri Toplu Tüketim Yeri Toplam

23 YEM Tarihine Kadar Tarihinden a kadar Tarihinden e kadar (Yem Dairesi) Toplam Verilen/ Yayımlanan Verilen/ Yayımlanan Verilen/ Yayımlanan Verilen/ Yayımlanan Karma Yem, Yem Katkı, Rendering ve Ev Hayvanı Yemleri Üreten İşletmelere Verilen Ruhsat Sayısı

24 Tarihinden e kadar Verilen/ Yayımlanan Ocak 2015 Verilen/ Yayımlanan Toplam Verilen/ Yayımlanan Karma Yem, Premiks Üreten, Premiks Satan, Yem Katkı Üreten, Yem Katkı Satan, Rendering, Kedi-Köpek Maması, Köpek Çiğneme Ürünü İşletmelerine Verilen Onay Belgesi Sayısı

25 KARMA YEM ÜRETİMİ ( YILLARI ) (Ton) YILLAR ETLİK PİLİÇ YEMİ YUMURTA YEMİ SIĞIR BESİ YEMİ SIĞIR SÜT YEMİ DİĞER YEMLE R GENEL TOPLAM *

26 RİSK DEĞERLENDİRME: RİSK DEĞERLENDİRME FAALİYETLERİ Gıda ve yem güvenilirliğini doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen konularda Bakanlığımızın çalışmalarını desteklemek ya da kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla tavsiye niteliğinde bilimsel görüş oluşturmak üzere 2 komisyon kurulmuş ve faaliyetlerine devam etmektedir. Bunlar; Gıda Olarak Kullanılabilecek Bitkiler Komisyonu ve Bulaşanlar Komisyonudur. Gıda Olarak Kullanılabilecek Bitkiler Komisyonu, takviye edici gıdalar ile gıda veya gıda bileşeni olarak kullanılmak istenen bitkilerin insan tüketimine uygunluklarına ilişkin değerlendirmeyi yapmak üzere; 07 Ağustos 2012 tarih ve 2058 sayılı Makam Olur u ile kurularak görevine başlayan komisyonun 9 üyesi bulunmaktadır. Bulaşanlar Komisyonu, bulaşanların (mikotoksinler, ağır metaller, dioksinler, vb.) insan sağlığı ile ilgili riskleri ile gıdalarda ve yemlerde bulunabilecek maksimum limitlerini bilimsel çerçevede değerlendirerek bilimsel görüş oluşturmak, gerekli hallerde mevzuat çalışmaları için tavsiyelerde bulunmak üzere; 08 Şubat 2013 tarih ve 444 sayılı Makam Olur u ile kurularak görevine başlayan komisyonun 11 üyesi bulunmaktadır. Komisyon adı Gerçekleştirilen Toplantı Sayısı Gıda Olarak Kullanılabilecek Bitkiler Komisyonu Bulaşanlar Komisyonu

27