Havacılık Sektöründe Kullanılan Mobil Teknolojiler Elektronik Uçuş Çantası. Akademik Bilişim 2014 Emrah Ayanoğlu Cem Gündüz Doruk Pancaroğlu

Transkript

1 Havacılık Sektöründe Kullanılan Mobil Teknolojiler Elektronik Uçuş Çantası Akademik Bilişim 2014 Emrah Ayanoğlu Cem Gündüz Doruk Pancaroğlu 7 Şubat 2014

2 GÜNDEM STM Hakkında Havacılık Sektöründe Kullanılan Mobil Teknolojiler EFB Özet Bilgisi EFB nin Kullanıldığı Operasyonel Süreçler EFB nin Faydaları EFB Sınıfları STM AeroTab EFB Kazanımlarımız Sorular 1

3 Kuruluş STM, TSK ve Savunma Sanayii Müsteşarlığı na (SSM) sistem mühendisliği, teknik destek, proje yönetimi, teknoloji transferi, lojistik destek hizmetleri sağlamak, Savunma sistemleri için yazılım teknolojilerini kazanmak ve yazılım geliştirme ve bakım/idame amaçlı milli bilgisayar merkezleri kurmak ve işletmek, amacıyla 1991 yılında kurulmuştur. 2

4 Sermaye Yapısı SSM % 34 SAVRONİK % 34 HAVELSAN % 31,9 STFA Enerji % < 0,1 SAVRONİK Grup % < 0,1 STM hisselerinin % 65,9 u kamu kurum/kuruluşlarına aittir. 3

5 Kalite Yönetim Sistemi SEI-CMMI Seviye-3 (Sistem Mühendisliği, Yazılım Geliştirme, Alt Yüklenici Yönetimi) ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi Belgesi (Danışmanlık, Yazılım Ağırlıklı Sistem Tasarımı, Geliştirilmesi, Kurulumu ve Bakımı) NATO AQAP-160 (Yazılım Tabanlı Sistem Tasarımı, Geliştirme, Entegrasyon ve Bakımı) TS ISO/IEC BGYS Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi NATO Güvenlik Sistemi ile uyumlu Tesis Güvenlik Belgesi 4

6 İnsan Kaynakları Doktora 8 MYO 8 Diğer 16 Lisans 220 Yüksek Lisans 205 Toplam Çalışan : 457 % 97 si (443) Lisans ve Lisans Üstü öğrenim seviyesindedir. 5

7 Faaliyet Alanları 6

8 Sivil Havacılık Havacılık Sektöründe Kullanılan Mobil Teknolojiler Online Rezervasyon E-Bilet Anlık İniş Kalkış Bilgileri İndirimli Biletler Check-in Electronic Flight Bag Cabin Management Systems 7

9 Askeri Havacılık Havacılık Sektöründe Kullanılan Mobil Teknolojiler Askeri Uçuş Çantası (Military EFB) Askeri Mobil Cihazı 8

10 EFB? 9

11 Electronic Flight Bag (EFB) Electronic Flight Bag (EFB), uçuş ekibine uçuş süreçlerinde yardımcı olmak, uçuş görevlerini daha kolay ve etkili biçimde, daha az basılı kağıt kullanarak gerçekleştirmelerini sağlamak amacıyla kullanılan elektronik bilgi sistemidir. EFB genel anlamda, pilotların uçuşlarda taşıdıkları, kullandıkları ve uçak içinde de kokpitte sabit olarak bulunabilen, içinde; - Uçak İşletim Kılavuzu - Uçuş Ekibi İşletim Kılavuzu - Seyir Çizelgeleri gibi dokümanları barındıran ve Uçuş Çantası olarak adlandırılan basılı dokümanların zamanla tamamen yerini alacak olan bilgisayar platformlu uygulamalardır. Bunun yanında EFB sistemleri, günümüzde manuel olarak yapılan performans hesaplama, zaman&yakıt kontrolü gibi işlemleri otomatik olarak hesaplayan bir takım alt uygulamaları da sağlayabilmektedir. 10

12 Kokpitte Bulunan Dokümanlar FCOM 4 Bindings : Flight Manual 1 Binding : MEL 1 Binding : AFML 2 Bindings : SAFA Checklist 1 Binding : MTOW Charts : Trim and Load Sheet : Flight Charts 14 Bindings : OPMAN A-B-C : Dangerous Goods : Document Boxes 3 units : 11

13 Doküman Maliyeti - Kokpitte taşınan 42 Kglık Yükün Maliyeti; Yıllık Uçuş Frekansı ( ) : ( saat) Bir uçuşta 42kgı taşımak için gerekli yakıt : 1.68 Kg (2.14 Litre) Toplam yıllık uçuş frekansı yakıt maliyeti 2.14 Litre X : Litre 1 Litre yakıt maliyeti (Ortalama) : 1,1 $ Toplam Maliyet : $ / Filo (15 uçak için) / Yıl 12

14 Dünyada EFB Sistemleri Havacılık sektöründe, doğru zamanda, doğru yerde doğru bilgilere erişebilmek karar verme süreci için önem arzetmektedir. Elektronik Uçuş Çantaları kullanıcılara dijital bir ortamda yenilikçi çözümler sunarak, kağıtsız bir kokpite doğru harekete yardımcı olmaktadır. Son yıllarda mobil tablet donanımlarının ucuzlamasıyla birlikte EFB sistemleri daha maliyet etkin olmaya ve sivil havacılık dünyasında yer etmeye başlamıştır. Süreçlerinin verimini artırmak isteyen ve maliyetlerini azaltmaya çalışan önde gelen havayolu şirketleri, EFB çözümlerini filolarına katmaya ve EFB projeleri için kurumsal destekler vermeye başlamıştır. Ülkemizde de AtlasJet ve THY öncülüğünde EFB sistemleri kullanılmaya başlanmıştır. Hava Kuvvetlerimiz de askeri uçuşlarda kullanmak üzere bir uçuş yardımcı sistemi projesine yönelik araştırmalara devam etmektedir. 13

15 EFB nin Kullanıldığı Operasyonel Süreçler Uçuş planının oluşturulması Uçuş Planının incelenmesi Ekip atamalarının gerçekleştirilmesi Weight&Balance Uçuş Planı Paketinin uçağa aktarılması Uçuşla ilgili dokümanların ve havacılık haritalarının yönetimi Uçuş Planı ve Doküman Yönetimi Kalkış Öncesi EFB Kullanımı Performans Hesabı Uçuş Süreci Ve EFB Kullanımı Uçuş planı paketinin yer birimine aktarılması elog ve Rapor Gönderimi Havayoluna Özel İşlemler Uçuş Sonunda EFB Kullanımı Uçuş Sırasında EFB Kullanımı Time & Fuel Check elogs Uçuş Bilgilerine Erişim Uçuş planının doldurulması Bir sonraki Uçuş Planını İnceleme 14

16 EFB nin Faydaları Pilotların işyükünü azaltır. Gerekli bilgiye, istendiği zamanda kolay erişim sağlar. Dijital ortamda uçuş operasyonlarını destekler. Durumsal farkındalık oluşturur. Kolay doküman revizyonu ile bilginin güncel tutulmasını sağlar. Basılı kağıtlar üzerinden yapılan işlemleri azaltarak maliyeti düşürür ve etkinliği artırır. Otomatik kalkış ve iniş hesaplamaları ile yakıt ve bakım maliyetlerini düşürür. 15

17 EFB Sınıfları Class1 Doküman okuma. Uçak sistemine bağlı değildir. Monte edilmez. Pilot yanında götürür Class2 Uçak üzerinde askıya monte edilir. Uçak güç sistemine bağlanabilir. Uçak üzeri sistemlerden pasif dinleme yapabilir Class3 Uçak üzerine sabitlenir. DO-160 testi gerekir. İki yönlü haberleşme yapabilir. Tamamlayıcı tip sertifikası. Class 2 Type B 16

18 EFB Yazılım Tipleri Tip A Tip B Tip C Döküman gösterme gibi statik bir uygulama yapısına sahiptir Tüm EFB sistemlerinde kullanılabilir Uçuş Kitabı gibi basılı olarak pilotların kullandığı dökumanların gösterimini gerçekleştirir Dinamik ve interaktif verileri kullanır Tüm EFB sistemlerinde kullanılabilir Elektronik olarak uçuş planı görüntüleme, yaklaşma, mesafe ayarlama gibi işlemlerin yapılmasını sağlar MFD olarak kullanılabilir RTCA DO-178B gereksinimlerine tabidir Sadece Class 3 EFB sistemleri ile kullanılabilir 17

19 Electronic Flight Bag (EFB) Projesi Electronic Flight Bag (EFB), pilotların uçuş sırasında ihtiyaç duydukları ve kağıt üzerinde sakladıkları bilgileri elektronik ortamda tutan, uçaktaki aviyonik sistemler ile entegre olabilen, uçuş sırasında oluşturulan dökümanların elektronik ortamda yaratılmasına ve yönetilmesine imkan veren sistem. PROJE HEDEFLERİ: Mobil Teknolojiler kullanarak yazılım geliştirme yetkinliğini artırmak Ürüne dönüşebilir Class 2 Type B EFB prototipini geliştirmek Milli imkanlarla EFB geliştirmek ve dünya pazarına sunmak Sertifikasyon süreci konusunda deneyim kazanmak 18

20 AeroTab STM EFB Çözümü 19

21 AeroTab Yetenekler Ground Segment (ABIS) Map OFP Management Document Management E-Log Management System Management EFB Management User Management Online, offline map display Moving map Display Waypoints, Airports Map enhancements Operational Flight Plan (OFP) Parse OFP data Display Parsed OFP Data on EFB Time & Fuel Check Waypoint Integration Fuel Planning & Checklist Authorize OFP (Digital Sign) Finalize Flight OFP to Map, Map to OFP Performance Load & Trim Sheet OFP Manager Online (Wireless/3G) Offline (SD-Card/USB) Activate deactivate, edit OFP Document Manager (DMS) Enhancements Category structure Revision history Integration with Airline Business Management Systems Online/Offline document download Airport Details Display Airport Details on EFB Online/Offline METAR/TAF & NOTAM Information Airport details to Map, Map to Airport details HMI Enhancements 20

22 AeroTab Yetenekler Ground Segment (ABIS) Map Flight Tracking OFP Management for AtlasJet E-Log Management New Capabilities System Management Aircraft Config Management Chart Management EFB Management Aircraft Management User Management Role Management ARINC 424 DB Integration in a layered architecture Operational Flight Plan (OFP) OFP Design and Implementation for AtlasJet Performance Take-off Performance OFP Manager OFP Management for AtlasJet Crew Assignment Document Manager (DMS) Bulk upload and download capability Revision Display E-Log Management E-Log grid view Import e-log to flight package AID Integration AID for the new ipad Use of ARINC 429 Data for new purposes 21

23 AeroTab Sistem Mimarisi EFB Uçak Sistemi Ethernet USB Uçak Arayüz Modülü Ethernet ARINC 429 Konum Bilgisi Yakıt Bilgisi Güç Senkronizasyon ve Veri Transferi 3G/USB Yer İstasyonu 22

24 EFB Veri Akış Modeli 23

25 AeroTab Teknik Özellikler Kağıtsız kokpit konseptine uygun olarak modüler bir altyapı ile geliştirilmiştir. Sınıf 1 ve Sınıf 2 Tip B EFB çözümünü gerçekleştirmektedir. Online veya Offline olarak kayan harita kullanımını sağlamaktadır. Kayan harita üzerinde uçuşun yapılacağı rotayı, uğrayacağı noktaları ve güncel olarak uçağın hareketini ve konumunu göstermektedir. Operasyonel uçuş planı ayrıntılarını, uçuş planına ait hava durumu, yakıt ve performans bilgilerini göstermektedir. Kayan harita üzerinde havaalanı, uçuş yolu, şehir isimleri gibi seyir yardımcı araçlarının katmansal yapıda gösterimine imkan vermektedir. HTML5 tabanlı olarak geliştirilen esnek yer istasyonu sistemine sahiptir. (AeroTab ABIS) Gerekli Performans ve Ağırlık&Denge hesaplarını, havayolu şirketinin kullandığı yazılımlar ile entegre şekilde gerçekleştirir ve kullanıcıya sunar. Akıllı operasyonel uçuş planı işleme ve uçuş planı paketleme altyapısına sahiptir. Havayolu operasyonel sistemleri ile manuel ve otomatik entegrasyon sağlar. Uçuş öncesi ve sonrası süreçte kullanıma yönelik esnek ve modüler pilot asistanlık hizmetleri altyapısı sunmaktadır. 24

26 Kazanımlarımız EFB projesi sayesinde: Tamamen milli kaynaklar kullanılarak ülkemiz ve uluslararası piyasada yer alabilecek bir EFB sistemi geliştirilmiştir. Yurtiçi ve yurtdışında sivil havacılık pazarına açılım sağlanmaktadır. Şirketimizin mobil yazılım geliştirme ve aviyonik sistem bilgi birikimi gelişmiştir. Yeni nesil mobil teknolojiler ve uygulama geliştirme platformları üzerinde yazılım geliştirme yeteneği kazanılmıştır. Sivil Havacılık Bilişim Sistemleri konusunda uzmanlık geliştirilmiştir. Projenin öngörülen hedefleri doğrultusunda bir prototip ortaya çıkarılmış, ürün haline getirilen prototip sistem ile yurt içi ve global pazarda pay elde edilmiştir. Sertifikasyon süreci konusunda ciddi bilgi birikimi oluşturulmuştur. Uluslararası şirketlerle işbirliği yapma imkanı doğmuştur. (Fokker, Aeroconseil, DAC Int., Boeing) 25

27 ANKARA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGESİ, BİLKENT CYBERPARK, E BLOK 5.CADDE NO: 6/A 06800, ANKARA, TURKIYE TEL : FAKS : STM 2014 All Rights Reserved Bu doküman ve içerdiği tüm bilgiler STM AŞ nin fikri mülkiyetidir. Bu dokümanın dağıtımı veya sunumu ile bu haklar ortadan kalkmış olmaz. STM AŞ nin yazılı izni olmadan bu dokümanın ve içerdiği bilgilerin üçüncü kişilere aktarımı, çoğaltımı ve dağıtımı yapılamaz. Bu doküman ve içeriği hazırlanma amacının dışında kullanılamaz. This document and all information contained herein is the sole property of STM AŞ. No intellectual property rights are granted by the delivery of this document or disclosure of its content. This document shall not be reproduced or disclosed to a third party without the express written consent of STM AŞ. This document and its content shall not be used for any other purpose other than for which it is supplied.