Yerli İnsansız Hava Aracı Projelerinde Sertifikasyon ve Uluslararası Rekabete Katkısı

Transkript

1 Yerli İnsansız Hava Aracı Projelerinde Sertifikasyon ve Uluslararası Rekabete Katkısı Göker AKINCI Uçak Yüksek Mühendisi Hülya TATAS Elektrik ve Elektronik Mühendisi

2 BİZ KİMİZ? Mühendislik Teknoloji Danışmanlık 2

3 MÜHENDİSLİK VE SERTİFİKASYON MÜDÜRLÜĞÜ 3

4 STM AKADEMİ Uçuşa Elverişlilik Sertifikasyonu Siber Güvenlik ve Büyük Veri Savunma Projeleri Yönetimi 4

5 İÇERİK Giriş Amaç İHA Regülasyonları ve Organizasyonları NATO İHA Uçuşa Elverişlilik Standartlarına Bakış Türkiye de İHA lara Yönelik Uçuşa Elverişlilik Sertifikasyonu Sonuç ve Değerlendirme Referanslar 5

6 GİRİŞ Küresel piyasa boyutunun 2017 de %34 artarak 6 milyar $ olması Kişisel ve Ticari İnsansız Hava Aracı 2020 yılında 11 milyar $ a ulaşması 2016 yılında 2 milyon adeti bulan üretim miktarının 2017 yılında 3 milyon adeti bulması Öngörüleri (1) 6

7 GİRİŞ Kişisel amaçlı kullanım 7milyon Güvenlik Tarım Enerji Sektörü Taşımacılık Ticari ve resmi amaçlı kullanım Avrupa 2050 Beklentileri (2) 7

8 GİRİŞ 8

9 GİRİŞ Emniyet Riski Yaratan İHA Olayı (ABD) (3) Ağu - Eyl 15 Eki - Ara 15 Oca - Mar 16 Nis - Haz 16 Tem - Eyl 16 9

10 AMAÇ Farkındalık; Uçuşa Elverişlilik Emniyet İHA Sertifikasyon 10

11 İHA REGÜLASYONLARI VE ORGANİZASYONLARI 11

12 İHA REGÜLASYONLARI VE ORGANİZASYONLARI 12

13 İHA REGÜLASYONLARI VE ORGANİZASYONLARI Emniyetli ve Sürdürülebilir Büyüme 13

14 İHA REGÜLASYONLARI VE ORGANİZASYONLARI uçuşa elverişlilik, operasyonlar, lisanslar, hava trafik yönetimi, komuta kontrol, algıla ve sakın, emniyet yönetimi, güvenlik. 14

15 AYNI İHA REGÜLASYONLARI VE ORGANİZASYONLARI Hava sahası Hava Trafik Yönetimi Prosedür 15

16 İHA REGÜLASYONLARI VE ORGANİZASYONLARI 16

17 İHA REGÜLASYONLARI VE ORGANİZASYONLARI 17

18 İHA REGÜLASYONLARI VE ORGANİZASYONLARI Riga Deklarasyonu 18

19 İHA REGÜLASYONLARI VE ORGANİZASYONLARI CS-UAS 19

20 NATO İHA UÇUŞA ELVERIŞLILIK STANDARTLARINA BAKIŞ Kanada Portekiz Türkiye İspanya İngiltere ABD Askeri Havacılık Otoritesi Temsilcileri Fransa Almanya İsrail İtalya 20

21 NATO İHA UÇUŞA ELVERIŞLILIK STANDARTLARINA BAKIŞ Döner Kanatlı Sabit Kanatlı < 150 kg > 150 kg 21

22 NATO İHA UÇUŞA ELVERIŞLILIK STANDARTLARINA BAKIŞ 14 CFR Part 23 CS-23 CS-27 CS-VLA CS-VLR CS-22 22

23 TÜRKİYE DE İHA LARA YÖNELİK UÇUŞA ELVERİŞLİLİK SERTİFİKASYONU Sivil Askeri 23

24 TÜRKİYE DE İHA LARA YÖNELİK UÇUŞA ELVERİŞLİLİK SERTİFİKASYONU 2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu uçuşa elverişli olma şartı 24

25 TÜRKİYE DE İHA LARA YÖNELİK UÇUŞA ELVERİŞLİLİK SERTİFİKASYONU SHY-21 Uçuşa Elverişlilik Yönetmeliği usul ve esaslar Şikago Konvansiyonunun Uçuşa Elverişlilik konulu Ek-8 i ve EASA Part-21 25

26 TÜRKİYE DE İHA LARA YÖNELİK UÇUŞA ELVERİŞLİLİK SERTİFİKASYONU SHT-21 Uçuşa Elverişlilik Talimatı EASA tarafından yayımlanmış Uçuşa Elverişlilik Kodlarının Uçuşa Elverişlilik Şartnameleri olarak kullanması 26

27 TÜRKİYE DE İHA LARA YÖNELİK UÇUŞA ELVERİŞLİLİK SERTİFİKASYONU SHT-İHA (Talimat) Ayrılmış Hava Sahası Operasyonlarına ait usul ve esaslar >150Kg = İnsanlı Hava Araçları 27

28 TÜRKİYE DE İHA LARA YÖNELİK UÇUŞA ELVERİŞLİLİK SERTİFİKASYONU SHT-İHA (Talimat) İHA Kategorileri Bölge Kategorileri Risk Değerlendirme Süreci 28

29 TÜRKİYE DE İHA LARA YÖNELİK UÇUŞA ELVERİŞLİLİK SERTİFİKASYONU Kalite-Test ve Sertifikasyon Daire Başkanlığı İnsansız ve Akıllı Sistemler Daire Başkanlığı 29

30 TÜRKİYE DE İHA LARA YÖNELİK UÇUŞA ELVERİŞLİLİK SERTİFİKASYONU kaynakların verimli kullanılmasını sağlamaya yönelik planlamalara yardımcı olacak bir başvuru kaynağı SSM Türk Silahlı Kuvvetleri Sanayi kuruluşları Üniversiteler 30

31 TÜRKİYE DE İHA LARA YÖNELİK UÇUŞA ELVERİŞLİLİK SERTİFİKASYONU ÖNGÖRÜ: Uluslararası kabul görecek olan sertifikasyon standartlarının askeri havacılık projelerinde Türk Askeri Havacılık Sertifikasyon Otoritesi (TAHSO) tarafından kullanılması SHGM nin EASA tarafından oluşturulacak sivil İHA uçuşa elverişlilik standartlarını uygulaması (gündeme gelebileceği) 31

32 TÜRKİYE DE İHA LARA YÖNELİK UÇUŞA ELVERİŞLİLİK SERTİFİKASYONU Milli imkanlarla gerçekleştirmek Geliştirilen özgün platform ve sistemlerin uluslararası pazarda rekabet edebilirliğini sağlamak 32

33 TÜRKİYE DE İHA LARA YÖNELİK UÇUŞA ELVERİŞLİLİK SERTİFİKASYONU

34 SONUÇ VE DEĞERLENDİRME 90 lar tedarik 2000 li yıllar Geliştirme Projeleri / SSM Ürün Kataloğu 6 Firma 11 Ürün 34

35 SONUÇ VE DEĞERLENDİRME Geliştirilen özgün platform ve sistemlerin uluslararası pazarda rekabet edebilirliğini sağlamak 35

36 SONUÇ VE DEĞERLENDİRME farkındalık Otorite 36

37 REFERANSLAR (1) (2) pean_drones_outlook_study_2016.pdf (3)

38 STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş. Mustafa Kemal Mahallesi 2151.Cadde No:3/A Çankaya / Ankara / TÜRKİYE t : f : STM 2017 All Rights Reserved Bu doküman ve içerdiği tüm bilgiler STM nin fikri mülkiyetidir. Bu dokümanın dağıtımı veya sunumu ile bu haklar ortadan kalkmış olmaz. STM nin yazılı izni olmadan bu dokümanın ve içerdiği bilgilerin üçüncü kişilere aktarımı, çoğaltımı ve dağıtımı yapılamaz. Bu doküman ve içeriği hazırlanma amacının dışında kullanılamaz. This document and all information contained herein is the sole property of STM. No intellectual property rights are granted by the delivery of this document or disclosure of its content. This document shall not be reproduced or disclosed to a third party without the express written consent of STM. This document and its content shall not be used for any other purpose other than for which it is supplied.