HAYVANSAL YAN ÜRÜN VE BUNLARIN TÜREV ÜRÜNLERĠNDEN ÜRETĠLEN ORGANĠK GÜBRE VE TOPRAK ZENGĠNLEġTĠRĠCĠLERLE ĠLGĠLĠ UYGULAMA TALĠMATI. A-ÇEġĠTLĠ HÜKÜMLER

Transkript

1 HAYVANSAL YAN ÜRÜN VE BUNLARIN TÜREV ÜRÜNLERĠNDEN ÜRETĠLEN ORGANĠK GÜBRE VE TOPRAK ZENGĠNLEġTĠRĠCĠLERLE ĠLGĠLĠ UYGULAMA TALĠMATI A-ÇEġĠTLĠ HÜKÜMLER Tanımlar: Guano: Yarasa ve yabani kuģların dıģkılarından toplanan ve mineralize olmamıģ doğal ürünü, Gübre: Çiftlikte yetiģtirilen balıklar hariç çiftlik hayvanlarının, altlık olarak kullanılan saman ve talaģ parçaları ile karıģık olsun veya olmasın dıģkı ve idrarını, Hayvansal yan ürün: YetiĢtiricilikte kullanılmayacak olan sperma, oosit, embriyo dâhil, insanlar tarafından tüketimi amaçlanmayan hayvan kökenli ürünler veya hayvanların bütün vücut veya parçaları ile artıklarını, ĠĢlenmiĢ hayvansal protein: ĠĢlenmiĢ hayvansal protein ve diğer türev ürünlerine iliģkin özel koģullara uygun olarak; yem materyali veya yemlerde kullanım veya organik gübre ve toprak zenginleģtirici olarak kullanılmak için uygun hâle getirmek için iģlemden geçmiģ kategori III ürünlerinden elde edilmiģ olan (kan unu ve balık yemini de içeren), ancak kan ürünleri, süt, süt ürünleri, süt türevi ürünler, kolostrum, kolostrum ürünleri, santrijüj veya separatör tortuları, jelatin, hidrolize edilmiģ protein ve dikalsiyum fosfat; yumurta ve yumurta kabuklarını içeren yumurta bazlı ürünler, trikalsiyum fosfat ve kolajeni içermeyen hayvansal proteini, Organik gübre ve toprak zenginleģtirici: Toprağın fiziksel, kimyasal ve bitki besleme özellikleri ile biyolojik aktivitesinin sürdürülmesi veya geliģtirilmesi için ayrı ayrı veya birlikte kullanılan gübre, mineralize olmayan deniz kuģu gübresi, sindirim kanalı içeriği, kompost ve sindirim kalıntıları dâhil hayvansal ürünleri, Sevk Raporu: ĠĢletmeciler tarafından, hayvansal yan ürün ve bunların türev ürünlerinin sevkinde düzenlenecek olan belgeyi( EK-1), Sindirim kanalı içeriği: Memeliler ve uçamayan kuģların sindirim kanalının tüm içeriğini, Türev ürün: Hayvansal yan ürünlerin bir ya da daha fazla muameleye, dönüģtürmeye ve iģlemeye tabi tutulması sonucunda elde edilen ürünleri, Ürün: Organik gübre ve toprak zenginleģtiricileri, Yönetmelik: Ġnsan Tüketimi Amacıyla Kullanılmayan Hayvansal Yan Ürünler Yönetmeliğini, ifade eder. Hayvansal yan ürünler ve bunların türev ürünlerinin sınıflandırılması: Hayvansal yan ürünler, bu ürünlerin halk ve hayvan sağlığına karģı oluģturduğu risk seviyesine göre sınıflandırılır. Aksi belirtilmedikçe türev ürünler elde edildikleri hayvansal yan ürünün sınıfındaki kurallara veya Bakanlıkça çıkarılan/çıkarılacak mevzuat hükümlerine tabidir. Sınıflandırmaya giren hayvansal yan ürünler listeden çıkarılamaz. 1) Kategori I materyaline giren materyaller aģağıda belirtilmiģtir. (a) TSE hastalığı taģıdığından Ģüphelenilen veya resmî olarak doğrulanmıģ hayvanların, (b) TSE hastalığının eradikasyonu amacıyla itlaf edilen hayvanların, (c) Çiftlik hayvanları ve yabani hayvanlar hariç, pet hayvanları, sirk ve hayvanat bahçesi hayvanları gibi hayvanların, (ç) 13/12/2011 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Deneysel ve Diğer Bilimsel Amaçlar Ġçin Kullanılan Hayvanların Refah ve Korunmasına Dair Yönetmelik hükümleri saklı kalmak Ģartıyla deneysel amaçlar için kullanılan hayvanların, (d) Ġnsan veya hayvanlara bulaģabilecek bir hastalık etkeni taģıdığından Ģüphelenilen yaban hayvanlarının deri ve postları dâhil tüm gövdeleri veya parçaları, (e) BelirlenmiĢ risk materyali, (f) Ġmha anında, belirlenmiģ risk materyali taģıyan ölü hayvanların vücutlarının tamamı veya parçaları, (g) 17/12/2011 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Canlı Hayvanlar ve Hayvansal Ürünlerde Belirli Maddeler ile Bunların Kalıntılarının Ġzlenmesi Ġçin Alınacak Önlemlere Dair Yönetmelik ile ilgili diğer mevzuat hükümlerince yasaklanmıģ maddelerin verildiği hayvanlardan elde edilen hayvansal yan ürünler, (ğ) Canlı Hayvanlar ve Hayvansal Ürünlerde Belirli Maddeler ile Bunların Kalıntılarının Ġzlenmesi Ġçin Alınacak Önlemlere Dair Yönetmeliğin EK 1 Grup B Veteriner ilaçları ve bulaģanlar listesinde yer alan ve

2 Bakanlık tarafından kullanılmasına izin verilen bileģenlerin kullanım düzeylerini aģan kalıntıları taģıyan hayvansal yan ürünler. (h) Kategori I materyali iģleyen, belirlenmiģ risk materyalinin çıkarıldığı iģletme veya tesislerde atık su muamelesi sırasında toplanan hayvansal yan ürünler, (ı) Uluslararası taģımacılık yapan araçlardan gelen yemek atıkları, (i) Kategori I materyali ile karıģmıģ kategori II veya kategori III materyali. 2) Kategori II materyaline giren materyaller aģağıda belirtilmiģtir. (a) Mineralize olmamıģ deniz kuģları gübresi, gübre ve sindirim kanalı içeriği, (b) Kategori II materyalini iģleyen iģletme veya tesisler ile birinci fıkranın (h) bendinde belirtilenler dıģında kalan kesimhanelerden elde edilen hayvansal yan ürünler, (c) Canlı Hayvanlar ve Hayvansal Ürünlerde Belirli Maddeler ile Bunların Kalıntılarının Ġzlenmesi Ġçin Alınacak Önlemlere Dair Yönetmelik gereğince kullanılmasına izin verilen düzeylerin üzerinde onaylı madde veya bulaģan kalıntıları içeren hayvansal yan ürünler, (ç) Ġçerisinde bulunan yabancı cisimler sebebiyle insan tüketimine uygun olmadığı belirlenen hayvansal ürünler, (d) Ġlgili mevzuat uyarınca özel Ģartlara tabi olarak ülkeye giriģine izin verilenler veya mahrecine iadesine izin verilmiģ olanlar hariç, ülkeye giriģine uygun bulunmayan kategori I materyali dıģındaki hayvansal ürünler, (e) Ġhracattan geri dönüp menģe iģletmenin kabul etmediği kategori I materyal dıģındaki hayvansal ürünler, (f) Kategori I ve III de yer almayan; ceninler, damızlık amaçlı olmayan oosit, embriyo, sperma ve yumurta içinde ölmüģ kanatlılar ile hastalık kontrolü amacıyla öldürülen hayvanlar dâhil insan tüketimi amacı dıģında ölen veya öldürülen hayvanlar ve bunların parçaları, (g) Kategori III materyali ile karıģmıģ kategori II materyali, (ğ) Kategori I veya kategori III materyali dıģındaki hayvansal yan ürünler. (3) Kategori III materyaline giren materyaller aģağıda belirtilmiģtir. (a) Ġnsanların tüketimine uygun olup ticari sebeplerle insan tüketimine sunulması amaçlanmayarak kesilen hayvanların karkas ve parçaları ile öldürülen av hayvanlarının gövdesi veya parçaları, (b) Kesim öncesi muayene sonucu insan tüketimi için uygun bulunan ve kesimhanede kesilen hayvan karkas ve parçaları, insan tüketimi için öldürülen av hayvanı gövde ve parçaları; insan ve hayvanlara geçebilen bulaģıcı hastalık belirtisi göstermeyen ancak insan tüketimi için reddedilmiģ olan hayvan karkas veya gövdeleri ile bunların parçaları, kanatlı kafaları, TSE testi gerekmeyen geviģ getirenler harici hayvanlar ile TSE testi yönünden negatif sonuç alınan geviģ getirenlerin kırpıntı ve parçaları dâhil deri ve postları, boynuz, diz ve dirsek eklemi dâhil ayakları, domuz kılları, tüyler, (c) Hayvansal Gıdalar Ġçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliğine göre insanlara ve hayvanlara geçebilen bulaģıcı hastalık belirtisi göstermeyen, çiftlikte kesilen kümes hayvanları ve tavģanımsılardan elde edilen hayvansal yan ürünler, (ç) Kesim öncesi muayenede kan yolu ile insan ve hayvanlara bulaģabilecek hastalık belirtisi göstermeyen ve insan tüketimi için uygun bulunan TSE testi gerekmeyen geviģ getiren hayvanlar dıģındaki hayvanların kanları ile TSE testi yönünden negatif sonuç alınan geviģ getiren hayvanların kanları, (d) Yağı alınmıģ kemikler, don yağı tortusu ve sütün iģlenmesi sonucu ortaya çıkan santrifüj veya seperatör tortuları dahil insan tüketimi amaçlı ürünlerin üretiminden kaynaklanan hayvansal yan ürünler, (e) Üretim veya paketleme hataları bulunan veya halk ve hayvan sağlığı için risk taģımayan diğer kusurları olan veya ticari sebeplerle insan tüketimine sunulması amaçlanmayan hayvansal ürünler veya hayvansal ürün içeren gıda maddeleri, (f) Üretim veya paketleme hataları bulunan veya halk ve hayvan sağlığı için risk taģımayan diğer kusurları olan veya ticari sebeplerle yem olarak kullanılması amaçlanmayan pet hayvanı yemi ve hayvansal yem veya hayvansal yan ürün veya türev ürünlerini içeren yem maddeleri, (g) Ġnsan ya da hayvanlara geçebilen bulaģıcı hastalık belirtisi göstermeyen canlı hayvanlardan elde edilen kan, plasenta, yün, tüy, kıl, boynuz, toynak ve çiğ süt, (ğ) Ġnsan ya da hayvanlara geçebilen bulaģıcı hastalık belirtisi göstermeyen, deniz memelileri hariç su hayvanları ve bu hayvanların parçaları, (h) Ġnsan tüketimi amaçlı ürünler üreten iģletme veya tesislerde su hayvanlarından elde edilen hayvansal yan ürünler, (ı) Ġnsan ya da hayvanlara geçebilen bulaģıcı hastalık belirtisi göstermeyen yumuģak doku veya etini içeren su kabuklularının kabukları, kara hayvanlarından elde edilen kuluçka yan ürünleri, yumurta ve yumurta kabuğu içeren yumurta yan ürünleri, ticari amaçlarla öldürülen günlük civcivler, (i) Ġnsan ve hayvanlarda hastalık yapıcı olanlar dıģındaki su ve kara omurgasızları, (j) Pet, sirk veya hayvanat bahçesi hayvanı olmayan, deney hayvanı olarak kullanılmamıģ, insana ve hayvana geçecek bulaģıcı hastalık taģımayan veya hastalık Ģüphesiyle itlaf edilmemiģ olan kemirgen ve

3 tavģanımsılara ait hayvanlar ve bunların parçaları, (k) (b) bentte belirtilenler hariç, insan ya da hayvanlara geçebilen bulaģıcı hastalık belirtisi göstermeyen ölü hayvanlardan elde edilen deri ve postlar, toynak, tüy, boynuz, yün, kıl ve kürkler, (l) Kesim öncesi yapılan muayene sonucu insan tüketimine uygun bulunan, kesimhanede kesimi yapılan ve insan ya da hayvanlara geçebilen hastalık belirtisi göstermeyen hayvanların yağ dokusu, (m) Uluslararası taģımacılık yapan ulaģım araçlarından elde edilenler hariç diğer yemek atıkları. Organik gübre üretiminde kullanılacak materyaller: 1)Kategori II materyalleri, basınçlı sterilizasyonla iģlendikten sonra piyasaya sunulmak üzere kalıcı olarak iģaretlenerek toprak zenginleģtirici veya organik gübre üretiminde kullanılır. 2) Guano, çiftlik gübresi, boynuz ve tırnaklar, bu Talimatta belirtilen veya yetkili otoritenin onay verdiği iģleme metot ve Ģartlarını yerine getirmek Ģartıyla organik gübre veya toprak zenginleģtirici üretiminde kullanılır. 3) Kategori III materyalleri, belirlenen kriterlere uygun iģlem yapılmak Ģartıyla organik gübre veya toprak zenginleģtirici üretiminde kullanılır. Hayvansal yan ürünler ve bunların türev ürünlerinin sevk raporları ve sağlık sertifikaları, toplama ve taģınması ile izlenebilirliğe dair koģullar: 1) Gübre, organik gübre ve toprak zenginleģtiriciler; kapalı yeni paketlerle(ambalaj) ya da kapalı sızdırmayan konteynir ya da araçlarda toplanmalı ve taģınmalıdır. 2)Ürünler ile temas eden araçlar, yeniden kullanılabilir konteynırlar ve tüm ekipmanlar temiz tutulmalıdır. 3)Konteynır ve araçlar, gübre, organik gübre ve toprak zenginleģtiricilerin taģınmasına tahsis edilmemiģse özellikle çapraz bulaģmayı önleyecek Ģekilde aģağıdaki koģulları sağlamalıdır: (a) Kullanımdan önce kuru ve temiz olmalıdır. (b) Her kullanımdan sonra, çapraz bulaģmayı önlemek için temizlenmeli, yıkanmalı ve/veya dezenfekte edilmelidir. 4)Yetkili otorite tarafından onaylandığı takdirde, yeniden kullanılabilir konteynırlar; aģağıdaki koģullarda kullanılabilir. (a)paketleme materyalleri (ambalaj materyalleri), çevre mevzuatına uygun olarak yakılarak veya diğer yöntemlerle imha edilir. (b)ġnsan ve hayvan sağlığına karģı oluģabilecek riskleri ortadan kaldırmak Ģartıyla farklı koģullarda taģınmasına izin verebilir. 5)TaĢınma sırasında sevkiyata bir sevk raporu veya sağlık sertifikası eģlik etmelidir. 6)Ürünleri sevk eden, taģıyan ya da teslim alan iģletmeciler, sevkiyat ve ilgili sevk raporu ya da sağlık sertifikalarını muhafaza etmelidir. Ürünlerin tanımlanması: 1) TaĢıma araçları(kamyon, tır, vagon vb.) üzerinde görünür Ģekilde taģınan malın tanımı, 2) Ürünlerin taģınmasında konteynır, kap, paket veya ambalajlarında aģağıdaki ifadeler bulunmalıdır. a) Boynuz, toynak ve organik gübre ve toprak zenginleģtirici üretiminde kullanılacak olan ürünlerde "INSAN VE HAYVAN TÜKETIM AMAÇLI DEĞILDIR"; b) Organik gübre ve toprak zenginleģtiricilerde; "ORGANIK GÜBRE VE TOPRAK ZENGINLEġTIRICILER/UYGULANDIKTAN SONRA EN AZ 21 GÜN BOYUNCA HAYVANLAR OTLATILMAZ VEYA BURADAN BĠÇĠLEN OTLAR HAYVANLARIN BESLENMESINDE KULLANILMAZ". c) Gübre ve sindirim kanalı içeriği için, "GÜBRE", ç) 50 kg ı aģan paket ve dökme ürünler söz konusu olduğunda bu ifadeler ürüne eģlik eden belgelerde belirtilmelidir. d) Çiftlik hayvanlarının eriģebildiği toprağa uygulanmayacağı belirtilmiģ olması. Çiftlik hayvanlarının otla beslenmesi: 1)Organik gübre ve toprak zenginleģtiricilerinin çiftlik hayvanlarının otlatıldığı topraklarda veya bu alanlardan biçilmiģ olan otlarla beslenmesinde aģağıdaki koģullar geçerlidir: a)organik gübre ve toprak zenginleģtiricilerin toprağa uygulanmasını yetkili otorite onaylar. b)en az 21 günlük bekleme süresinden sonra bu otlar çiftlik hayvanlarının beslenmesinde kullanılabilir. c) Bazı organik gübre ve toprak zenginleģtiricilere iliģkin koģullar a uygun olarak üretilen organik

4 gübre ve toprak zenginleģtiriciler kullanılmıģ olmalıdır. 2) Toprağa aģağıdaki organik gübre ve toprak zenginleģtiriciler uygulanmıģ olduğunda, Birinci fıkra hükümleri uygulanmaz. (a) Hayvan dıģkısı ve guano; (b) Yetkili otoritenin, bir hayvan hastalığının yayılması riski olmadığına karar verdiği, sindirim kanalı içeriği, süt, süt ürünleri, süt türevi ürünler, kolostrum ve kolostrum ürünleri. 3) Kullanıcı, organik gübre ve toprak zenginleģtiricilerin kullanım tarihlerini ve kullanılan gübreyi kayıt altına alır. B-TESĠSLERĠN KAYDI VE ONAYLANMASI Ham maddelerin iģlenmesi için koģullar: 1) ĠĢlemede uygulanan ısıl iģlemin derecesini belirten kritik kontrol noktaları, aģağıdakileri içermelidir. (a) Ham madde partikül büyüklüğü (çiftlik gübresi kullanıldığında bu nokta aranmaz), (b) Isıl iģlem sırasında ulaģılan ısı, (c) Ham maddeye uygulanan basınç ( çiftlik gübresi kullanıldığında bu nokta aranmaz), (ç) Isıl iģlemin süresi veya hammaddenin akıģ periyodu. (d) Her kritik kontrol noktası için minimum iģleme standartları belirtilmelidir. 2) Her bir kritik kontrol noktası için tutulan kayıtlar, iģlemede minimum değerlerin uygulandığını göstermek amacıyla en az iki yıl boyunca saklanmalıdır. Ürün ĠĢleme Tesislerinin onayı için koģullar 1)ĠĢletmeci, sorumluluğu altındaki tesislerde aģağıda belirtilen koģulları sağlar. (a) bu Talimatta belirtilen iģleme metotlarını kullanan tesisler aģağıdaki koģulları sağlamalıdır: (ı) Tesis diğer tesislerden fiziksel olarak tamamen ayrı olmalıdır. (ıı) Tesiste aģağıdakiler kurulmuģ ve çalıģıyor olmalıdır. - Tesis ile diğer tesislerin bağlantısını sağlayacak ve baypas edilemeyecek bir taģıyıcı sistem. - Tesis ile diğer tesisler için ayrı giriģler, ayrı kabul bölmeleri, ayrı ekipman ve ayrı çıkıģlar. (ııı) Tesis ya da diğer tesislerde çalıģan personelin çalıģmasından kaynaklanacak riskleri ortadan kaldırmak amacıyla gerekli önlemler alınmalıdır. (ıv) Yetkisi olmayan kiģiler ile hayvanların iģleme tesislerine giriģi engellenmelidir. (b) ĠĢleme tesisindeki temiz ve kirli alanlar fiziki bulaģmayı engelleyecek Ģekilde birbirinden ayrılmıģ olmalıdır. Hammadde kabul alanı kapalı, kolay temizlenebilen ve dezenfekte edilebilir, zemin sıvıların tahliyesi için uygun Ģekilde tasarlanmıģ olmalıdır. (c) ĠĢleme tesisinde çalıģanlar için yeterli sayıda lavabo, soyunma odası ve küvet gibi bölümler bulunmalıdır. (ç) Hammadde kabul alanında(kirli alanda), gerektiğinde hayvansal yan ürünlerin boyutlarını küçültecek ve kırılmıģ hayvansal yan ürünleri iģleme ünitesine yerleģtirecek ekipmanlar bulunmalıdır. (e) Isıl iģlem gerektiğinde, aģağıdaki donanımlar bulunmalıdır. (ı) Zamana karģı sıcaklığı ve eğer iģleme yöntemi için uygunsa kritik noktalardaki basıncı izlemek için ölçüm cihazları, (ıı) Denetim ve yasal kontroller sırasında, kolayca ulaģılabilir olmaları için ölçüm sonuçlarının sürekli olarak kayıt edecek cihazlar, (ııı) Belirlenen ısının altına düģmesini engelleyecek güvenlik önlemleri. (f) ĠĢlenmiĢ ürünün iģlenmemiģ hayvansal yan ürün ile bulaģmasının engellenmesi amacıyla, tesiste iģleme için gelen materyalin indirildiği, bu ürünün iģlendiği ve türev ürünün saklandığı alanlar net olarak birbirinden ayrı olmalıdır. 2) ĠĢleme tesisinde hayvansal yan ürünlerin teslim alındığı konteynır ve kaplarla; sevkiyat için kullanılan taģıma araçlarının temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi için, yeterli altyapı bulunmalıdır. 3) Araç, iģleme tesisinin kirli bölümünden ayrılırken tekerleri ve diğer parçalarının temizlenip dezenfekte edilebilmesi için, tüm tesislerde uygun olanaklar bulunmalıdır. 4) Atık suyun iģlenmesi için, Çevre ve ġehircilik Bakanlığının ilgili mevzuat hükümlerini karģılayan bir sistem bulundurmalıdır. 5)ĠĢleme tesisleri, bünyelerinde laboratuvar bulundurmalı veya tesis dıģındaki bir laboratuvardan yararlanmalıdır. Bu laboratuvarlar, gerekli analizleri gerçekleģtirebilecek ekipmana sahip olmalı ve yetkili otorite tarafından, laboratuvarın söz konusu analizleri gerçekleģtirebilecek kapasiteye sahip olduğu onaylanmalıdır.

5 6) ĠĢlenen ürünün miktarı ve risk değerlendirmesine göre yetkili otoritenin düzenli veya daimi olarak iģletmede bulunmasını gerekiyorsa, iģleme tesislerinde sadece denetçinin kullanabileceği, kilitlenebilir ve yeterli Ģekilde donatılmıģ bir oda bulundurulmalıdır. 7) Tesislerde ortaya çıkan atık su, Çevre ve ġehircilik Bakanlığının ilgili mevzuatına göre iģlem görmelidir. 8) Böcek, fare, gelincik,...vb haģerelere ve kuģlara karģı yazılı ve kayıtlı bir koruma kontrol programı oluģturur. 9) ĠĢleme koģullarının sürekli olarak takip edilmesi için doğru kalibre edilmiģ ölçüm veya kayıt cihazları kullanılmalı ve kalibrasyon tarihleri belli olacak Ģekilde kaydedilmelidir. 10) Önceki iģlemden artan veya kazanlardan sızan ve ısıl iģlemlerden geçmemiģ olan materyaller toplanmalı, ısıl iģlemle tekrar iģlenmeli veya Yönetmeliğe uygun olarak imha edilmelidir. Tesislerin onayı: 1) Yetkili otorite Ürün üreten tesislerin bu talimat hükümlerine uygun olduğunu doğrularsa Yönetmeliğin 19 uncu Maddesine göre söz konusu tesisleri onaylar. 2)Yetkili otorite, insan ve hayvan sağlığı açısından oluģacak risklerin tesisler arasında bulaģmasını önlemek koģuluyla aynı alanda hayvansal yan ürünlerle çalıģan birden fazla tesisin bir arada bulunmasını onaylayabilir. 3)ĠĢletmeciler, sorumlulukları altındaki ve Tarımda Kullanılan Organik, Organa mineral Gübreler ve Toprak Düzenleyiciler ile Mikrobiyal, Enzim Ġçerikli ve Diğer Ürünlerin Üretimi, Ġthalatı ve Piyasaya Arzına Dair Yönetmelik hükümlerine göre onaylanmıģ hayvansal yan ürün iģleyen tesisler, Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren 13/12/2014 tarihine kadar bu Talimata uyum sağlar. Kayıtlı tesislerin iģletmecileri aģağıdaki koģulları sağlamalıdır: Aracılar, taģıyıcılar, satıcılar aģağıdaki koģullara göre yetkili otorite tarafından kayıt altına alınır: 1) Tesis, kolay temizlenebilir ve dezenfekte edilebilir Ģekilde inģa edilmelidir 2) Tesiste, böcek, fare, kuģ gibi haģerelere karģı gerekli önlemler alınmıģ olmalıdır. 3) Ekipmanlar hijyenik koģullarda tutulmalıdır. 4) Ürünlerin kontaminasyonu engelleyecek Ģekilde depolamalıdır. 5) Kayıtlar(sevk raporu ve sağlık sertifikaları) gerektiğinde yetkili otoriteye sunulacak Ģekilde tutulmalıdır. 6) Ürünleri, aynı iģletmecinin sorumluluğu altındaki alanlar arasındaki taģıma haricinde, taģıyan nakliyeciler özellikle aģağıdaki durumları karģılamalıdır: (a)ürünlerin taģınmasında kullanılacak olan taģıma araçlarının bilgilerine iliģkin kayıtların tutulmasını sağlar. (b)taģıma araç ve kaplarının temizlenmesini ve dezenfekte edilmesini sağlar. (c)ġnsan ve hayvanlara bulaģabilecek hastalıkların yayılmasını önlemek için gerekli tüm önlemlerin alınmasını sağlar. Depolama tesislerine iliģkin koģullar: Ürünlerin depolandığı yerler aģağıdaki koģulları sağlamalıdır. 1) Tesiste, ürünleri teslim almak ya da sevk etmek için kapalı bir alan bulunmalıdır. 2) Tesisler kolay temizlenebilir ve dezenfekte edilebilir Ģekilde inģa edilmelidir. Yerler, temizlik ve dezenfeksiyonda sıvının akıģını kolaylaģtıracak Ģekilde olmalıdır. 3) Tesiste, çalıģanlar için lavabo, soyunma odası, küvet gibi yeterli imkânlar bulunmalıdır. 4) Tesiste, böcek, fare, kuģ gibi haģerelere karģı gerekli önlemler alınmıģ olmalıdır. 5) Tesislerde, ürünlerin taģındığı kapların temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi için yeterli imkanlar bulunmalıdır. 6) Ürünler, yeniden sevk edilecekse sevke kadar uygun Ģekilde depolanmalıdır. 7) Farklı kategoride ürünler kontaminasyonu önleyecek Ģekilde ayrı depolanmalıdır. Depolama ve taģıma: Organik gübre ve toprak zenginleģtiriciler iģlendikten ya da dönüģtürüldükten sonra; 1) Dökme hâldeki ürünlerin kontaminasyonunu engelleyecek koģullar altında, 2) Son kullanıcıya satılması amaçlanan organik gübre ve toprak zenginleticiler söz konusuysa, paketlenerek veya büyük çuvallarda,

6 3) Çiftlikte depolanması halinde, çiftlik hayvanlarının eriģemediği depolama alanında depolanmalı ve taģınmalıdır. C-KAYITLAR ve ĠġARETLEME Sevk raporu ve sağlık sertifikaları: 1) TaĢıma sırasında, ürünlere EK-1 ve/veya EK-2 deki belgeler eģlik etmelidir. Söz konusu belge veya sertifika son kullanıcılarda aranmaz. 2) Sevk raporu aslı ve iki sureti olmak üzere en az üç suret olmalıdır. Belgenin aslı sevkiyata varıģ noktasına kadar eģlik etmeli, alıcı söz konusu dokümanı saklamalıdır. Kopyaların biri üretici, diğeri taģıyıcı tarafından saklanmalıdır. 3) Sağlık sertifikaları, yetkili otorite (Veteriner Hekim) tarafından düzenlenir. 4) Kayıtlar ve ilgili sevk raporu ya da sağlık sertifikaları, yetkili otoriteye sunulmak amacıyla en az iki yıl saklanmalıdır. 5) Sevk raporunun aslı, sevkiyattan sorumlu kiģi tarafından tamamlanmalı ve imzalanmalıdır. Bazı organik gübre ve toprak zenginleģtiricilerin uygulanmasına iliģkin kayıtlar: Hayvan dıģkısı, guano, herhangi bir risk taģımadığı yetkili otorite tarafından onaylanan sindirim kanalı içeriği, süt ve süt bazlı ürünler dıģındaki organik gübre ve toprak zenginleģtiricileri kullanacak ve mera, ya da yem bitkisi yetiģtirilen alanlarından sorumlu iģletmeciler, en az iki yıl boyunca aģağıdakilerin kaydını tutmalıdır. 1) Kullanılan organik gübre ve toprak zenginleģtiricinin miktarı, 2) Organik gübre ve toprak zenginleģtiricinin uygulandığı tarih ve uygulandıkları yerler, 3) Organik gübre ve toprak zenginleģtiricinin uygulama tarihi. Bazı türev ürünlerin iģaretlenmesi: 1) Kategori I ve kategori II ürünlerinin iģlendiği tesislerde, özellikle gübre üretimi için üretilen türev ürünler gliserotriheptanoat (GTH) ile, kalıcı olarak, aģağıdaki Ģekilde iģaretlenmelidir. (a) GTH, önceden en az 80 o C ısıda sterilize edilmiģ ve yeniden bulaģmaya karģı önlem alınan türev ürünlere katılır. (b) GTH, türev ürünün yağ oranına göre 1 kg yağ/250 mg GTH oranında homojen olarak katılır. 2) GTH kullanan iģletmeciler GTH yoğunluğunun yukarıda belirtilen koģulları sağlandığını gösteren izleme ve kayıt sistemi kurar. Ġzleme ve kayıt sistemi, temizlenmiģ petrolyum-eter ekstraktında trigliserit formundaki, bozulmamıģ GTH ın belirlenmesi için düzenli aralıklarla numune alınmasını kapsar. Ç-PĠYASAYA ARZ Organik gübre ve toprak zenginleģtiricilerin piyasaya sürümü ve kullanılması: 1)ĠĢletmeciler; organik gübre ve toprak zenginleģtiricileri, bu talimatta belirtilen ürünlerden elde edilmiģ olması, ruhsatlı iģletmelerden gelmiģ olması, bu talimatın D-ĠġLENMEMĠġ GÜBRE, ĠġLENMĠġ GÜBRE VE ĠġLENMĠġ GÜBREDEN ÜRETĠLEN TÜREV ÜRÜNLERE ĠLĠġKĠN KOġULLAR bölümündeki Ģartları sağlaması Ģartıyla piyasaya sürülebilir. Ancak kimyasal analiz bakımından 4/6/2010 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Tarımda Kullanılan Organik, Organomieral Gübreler ve Toprak Düzenleyiciler ile Mikrobiyel, Enzim Ġçerikli ve Diğer Ürünlerin Üretimi, Ġthalatı ve Piyasaya Arzına Dair Yönetmelik teki koģullar geçerlidir. 2) Deniz kuģlarından elde edilen guanonun piyasaya sürülmesi ve ithalatında herhangi bir hayvan sağlık koģulu aranmaz. 3) Yetkili otorite, organik gübre ya da toprak zenginleģtiricilere karıģtırılmak üzere bir veya daha fazla bileģeni, Üretime dair koģular bölümünde belirtilen kriterlere göre onaylar. Hayvansal yan ürün ve bunların türev ürünlerinin ithalatı, transiti: 1)ĠĢlenmemiĢ gübrenin ithalatı ve transiti yasaktır. 2) Ġthal edilecek ve transit geçiģ yapacak ürünler bu talimat hükümlerine uygun olmalıdır. 3)Ürünlerin ithalatı veya transitinde bir sağlık sertifikası, sevk raporu ve ilgili belgeler eģlik eģlik eder. 4)Sevkiyatlar ülkeye bir Veteriner Sınır Kontrol Noktası Müdürlüğünden giriģ yapar. 5)Veteriner kontrolleri; Ürünlerin Ülkeye GiriĢinde Veteriner Kontrollerinin Düzenlenmesine Dair Yönetmelik hükümlerine göre gerçekleģtirilir.

7 D-ĠġLENMEMĠġ GÜBRE, ĠġLENMĠġ GÜBRE VE ĠġLENMĠġ GÜBREDEN ÜRETĠLEN TÜREV ÜRÜNLERE ĠLĠġKĠN KOġULLAR ĠĢlenmemiĢ gübre: 1) Kanatlı ya da tek tırnaklı hayvanlar dıģındaki türlerden elde edilen iģlenmemiģ gübrenin ticaretinde, iģletmeci, iģletmenin bulunduğu yerdeki ve varıģ iģletmesinin bulunduğu yerdeki yetkili otoriteyi sevkiyat hakkında bilgilendirir ve ek olarak aģağıdaki kurallar geçerlidir. (a)bulaģıcı hayvan hastalıkları sebebiyle kısıtlamalara tabi olan alanlardan gelen iģlenmemiģ gübrenin yurt içindeki hareketi yasaktır, (b)ancak, yetkili otorite(il Müdürlüğü), gübrenin orijini, varıģ yeri ve hayvan sağlığı koģullarını göz önüne alarak aģağıdaki koģulları karģılayan iģlenmemiģ gübrenin il/ilçeye giriģine özel izin verebilir. (ı) AĢağıdaki amaçlar için kullanılacak gübrelere: - Yem zincirinin dıģında kullanım için türev ürünler üreten tesislerde iģlenmesi, - Yönetmeliğe ve bu Talimatın Yarasalardan elde edilen guano, iģlenmiģ gübre ve iģlenmiģ gübre türevi ürünler kısmında belirtilen ürünlerin üretimine iliģkin Ģartlara uygun olarak biyogaza dönüģtürme ya da kompostlama amacıyla gönderilmesi durumda, varıģ yerindeki yetkili otorite, söz konusu gübrenin menģeini göz önünde bulundurarak, söz konusu materyalin tesislere alınmasını onaylayabilir. (ıı)yetkili otoritenin izin vermesi durumunda bir iģletmede toprağa uygulanacak gübreye. (c) (b) alt bendinin uygulanması durumunda sevkiyata eģlik eden sevk raporuna veteriner sağlık belgesi eģlik etmelidir. 2) Kanatlılardan elde edilen iģlenmemiģ gübrenin yurt içindeki hareketinde iģletmeci, iģletmenin bulunduğu yerdeki ve varıģ iģletmesinin bulunduğu yerdeki yetkili otoriteyi sevkiyat hakkında bilgilendirir ve ek olarak aģağıdaki kurallarda geçerlidir: (a) Gübre, Newcastle veya Avian influenza hastalıkları sebebiyle kısıtlamalara tabi olmayan bir alandan gelmelidir: (b) Newcastle hastalığına karģı aģılanmıģ sürülerden gelen iģlenmemiģ gübre, Newcastle hastalığına karģı aģılanmamıģ statüsü almıģ sürülerin bulunduğu bir alana sevk edilmemelidir. (c) Sevkiyata eģlik eden sevk raporuna Ek 2de verilen veteriner sağlık sertifikası eģlik etmelidir. 3)Tek tırnaklı hayvanlardan elde edilen iģlenmemiģ gübrenin hareketinde, iģletmeci, iģletmenin bulunduğu yerdeki ve varıģ iģletmesinin bulunduğu yerdeki yetkili otoriteyi sevkiyat hakkında bilgilendirir ve ek olarak ruam, veziküler stomatit, antraks veya kuduz hastalığına iliģkin mevzuata uygun olarak söz konusu hastalıklar sebebiyle kısıtlamalara tabi olmayan bir alandan gelmelidir. Yarasalardan elde edilen guano, iģlenmiģ gübre ve iģlenmiģ gübre türevi ürünler: 1) ĠĢlenmiĢ gübre, iģlenmiģ gübre türevi ürünler ve yarasalardan elde edilmiģ olan guanonun hareketinde iģletmeci, iģletmenin bulunduğu yerdeki ve varıģ iģletmesinin bulunduğu yerdeki yetkili otoriteyi sevkiyat hakkında bilgilendirir ve ek olarak aģağıdaki koģulları sağladığı takdirde piyasaya sürülebilir. (a) Yem zincirinin dıģında kullanılacak olan türev ürünler üreten tesislerden, biyogaz ve kompostlama tesislerinden ya da organik gübre ve toprak zenginleģtiriciler üreten tesislerden gelmelidirler. (b) 70 o C'lik ısıda, en az 60 dakika süren ısıl iģlemden geçmiģ ve tehlike olarak tanımlandığı durumlarda, spor oluģturan bakteri ve toksin oluģumunun azaltılması iģlemine tabi tutulmalıdır. (c) Yetkili otorite, baģvuru sahibinin biyolojik risklerin en aza indirildiğine dair kanıt gösterdiği takdirde (b) maddesinde belirtilen koģullardan farklı standardize parametrelerin kullanımına izin verebilir. BaĢvuru sahibi aģağıda verilenlere iliģkin kanıt sunmalıdır: (ı) Normal olan ve olmayan durumlarda, özel iģleme koģullarının uygulamada nasıl sağlandığının görülmesi amacıyla iģleme koģullarının tanımı, risk değerlendirmesi ve girdi materyalinin etkisi dahil olası tehlikelerin tanımlanması ve analizi; (ıı) Hedeflenen sürecin doğrulanması; (ıı-1)endojen Ġndikatör aģağıdaki durumları karģıladığı takdirde, iģlem süresince endojen indikatör organizmaların yaģama gücü/infektivitesinin azaltılmasının ölçülmesi yoluyla :

8 - Ham maddede, yüksek miktarlarda devamlı hâlde bulunması, - Sürecin ölümcül safhalarındaki ısıya dayanıklı olmasına rağmen, izlenmeleri adına kullanılan patojenlerden daha dayanıksız olması; - Miktarlarının belirlenmesi ile tanımlanmaları ve doğrulanmasının kolay olması. (ıı-2) Maruz bırakılma sırasında, baģlangıç maddesi içine uygun test biriminde, iyi tanımlanmıģ test organizması veya virüsün yaģama gücü/infektivitesinin azaltılmasının ölçülmesi yoluyla; (ııı) (ıı)numaralı alt bentte belirtilen doğrulama, aģağıdakilere iliģkin genel riskin azaltıldığını göstermelidir: - Isı ve kimyasal iģlemler için; Enterococcus faecalis'in 5 log10 oranında ve tehlike olarak tanımlandıklarında parvovirüs gibi ısıya dayanıklı virüslerin infektivite titresinin en az 3 log10 oranında azaltılması, - Kimyasal iģlemler için: Ascaris sp. gibi dayanıklı parazit yumurtalarının, yaģamsal fazlarda en az %99,9 (3 log10) oranında azaltılması, (ıv) Sürecin izlenmesini de kapsayan, tam bir kontrol programının oluģturulması, (v) Tesisin iģletilmesi sırasında, kontrol programı ile tespit edilmiģ olan parametrelerin sürekli olarak izlenmesi ve kontrol edilmesine dair önlemler. Tesisin sahibi, iģletmeci veya temsilcileri ile yetkili otorite tarafından izlenebilmesi amacıyla tesiste kullanılan iģleme parametrelerinin yanında diğer kritik kontrol noktalarına iliģkin detayları kaydetmeli ve sürdürülmelidir; Kayıtlar, yetkili otorite talep ettiği takdirde, iģletmeciler tarafından yetkili otoriteye sağlanmalıdır. (ç)ġģlemden hemen sonra, ya da iģlem sırasında temsili amaçla gübreden alınan temsili örnekler, aģağıdaki standartları karģılamalıdır: Escherichia coli ; n =5, c = 5, m = 0, M = 1000, 1 gramında; Entertococcaceae ; n =5, c = 5, m = 0, M = 1000, 1 gramında; Anhtrax* ; n =5, c = 5, m = 0, M = 1000, 1 gramında; Salmonella : 25 gramda: n = 5, c = 0, m = 0, M = 0 * Kanatlı gübresi ve Guano da aranmaz Gübre, depolandığı süre boyunca ya da depodan çıkarılmasında üretim tesisinde veya biyogaz veya kompostlama tesislerinde alınan temsilî örnekler, aģağıdaki standartları karģılamalıdır: Salmonella: 25 gramda: n = 5, c = 0, m = 0, M = 0 aģağıdakiler göz önünde bulundurularak: n = Test edilen örnek sayısı m = Bakteri sayısında eģik değeri; eğer bütün örneklerde bakteri sayısı bu değeri aģmaz ise sonuç olumlu değerlendirilir. M = Bakteri sayısı için en yüksek değer: eğer bakteri sayısı bir ya da fazla örnekte M ya da daha fazla miktarda ise sonuç olumsuz olarak değerlendirilir. c = Bakteri sayısının m veya M arasında olabileceği örnek sayısı, diğer örneklerde bakteri sayısı m veya bunun altında ise sonuç yine kabul edilebilir sayılır. ĠĢlenmiĢ gübre ve iģlenmiģ gübreden elde edilen türev ürünler bu noktadaki standartlara uymuyorsa, iģlenmemiģ olarak kabul edilir. (d)gübreler bir kez iģlendiklerinde kontaminasyon ya da ikincil enfeksiyon ve rutubet en aza indirgenecek Ģekilde saklanmalıdır. AĢağıdaki yöntemler kullanılarak depolanmalıdır. (ı) Sızdırmaz ve yalıtılmıģ silolar, ya da uygun olarak inģa edilmiģ depolama alanları; ya da (ıı) Plastik torba ya da çuvallar gibi uygun Ģekilde kapatılmıģ paketler. E-BAZI ORGANĠK GÜBRE VE TOPRAK ZENGĠNLEġTĠRĠCĠLERE ĠLĠġKĠN KOġULLAR Üretime iliģkin koģullar: 1) Hayvansal yan ürünler veya türev ürünlerin biogaza dönüģtürülmesi sırasında ortaya çıkan iģleme artıkları (posa), gübre, sindirim kanalı içeriği, kompost, süt, süt ürünleri, süt türevi ürünler, kolostrum ve kolostrum ürünleri haricindeki organik gübre ve toprak zenginleģtiriciler aģağıdaki yöntemler kullanılarak üretilmelidir: (a) BaĢlangıç maddesi olarak kategori II materyali kullanılıyorsa, 1. iģleme metodu (basınçlı sterilizasyon) ; (b) ĠĢlenmiĢ hayvansal protein üretiminde kullanılmayan kategori III materyalinin baģlangıç maddesi olarak kullanılması halinde, iģleme metotlarından 6. metot hariç diğer yöntemlerden herhangi birini kullanarak,

9 2)Kategori II materyalleri ya da iģlenmiģ hayvansal proteinden elde edilmiģ et ve kemik unundan üretilmiģ olan ya da söz konusu materyalleri içeren organik gübre ve toprak zenginleģtiriciler toprağa uygulanacaksa daha sonradan besleme amacı olarak kullanılmamaları için kayıtlı bir tesis veya iģletmede yetkili otoritenin onayladığı bir bileģen(katkı maddesi) ile yeteri oranda karıģtırılmalıdır. 3) Ġkinci fıkrada belirtilmiģ olan bileģen( katkı maddesi) Yetkili otorite tarafından aģağıdaki koģullarda onaylanır: (a)bileģen, hayvan yemlerinde kullanılmayacak ve iyi tarım uygulamalarına göre daha sonra hayvan besleme amacından çıkarılacak Ģekilde kireç, doğal gübre, idrar, hayvansal yan ürünlerin biyogaz ya da diğer maddelere dönüģtürülmesiyle açığa çıkan iģleme artığı, mineralli gübre gibi diğer maddelerden oluģmalıdır; (b) BileĢen, karıģımın gübre olarak kullanılmasında iklim ve toprak koģullarının değerlendirilerek, karıģımın hayvanlar için lezzetli olmayacağı veya karıģımın besleme amaçlı kullanılmasını engelleyecek Ģekilde ve ulusal mevzuata göre toprak ve yer altı suyunun korunmasına iliģkin kurallara uygun olarak belirlenmelidir. Yetkili otorite izin verilen bileģenlerin listesini yayınlar. 4) Ancak, ikinci fıkrada belirtilen koģullar aģağıdaki durumlarda uygulanmaz: (a) Son kullanıcının kullanımı için, ağırlığı 50 kg'ı aģmayan ve satılmaya hazır paketlerdeki organik gübre ve toprak zenginleģtiriciler. (b) Ağırlığı 1000 kg'ı aģmayan, paketlerin üzerinde söz konusu organik gübrenin çiftlik hayvanlarının eriģebildiği alanda kullanılması amacıyla olmadığının belirtildiği, çuvallardaki organik gübre ve toprak zenginleģtiriciler; yetkili otorite, organik gübre ve toprak zenginleģtiricilerin uygulanacağı alanlar göz önüne alınarak, söz konusu çuvalların kullanımını, söz konusu maddelerin çiftlik hayvanlarının bulunduğu çiftliklere ya da çiftlik hayvanlarının eriģebileceği alanlarda kullanılabilmesine iliģkin olasılığı değerlendirerek, bu tür büyük çuvalların kullanılmasına izin verir. 5) Organik gübre ve toprak zenginleģtirici üreticileri organik gübre ve toprak zenginleģtiricileri piyasaya sunmadan önce aģağıda belirtilenlere göre patojenlerin bulaģmasını önleyici tedbirler almalıdır. Kategori II ya da kategori III materyalinden elde edilmiģ türev ürünler ya da iģlenmiģ hayvansal proteini söz konusuysa, AĢağıdaki mikrobiyolojik standartlar, türev ürünler için geçerlidir. Depolanma süresince veya depodan çekilme anında son üründen alınan örnekler, aģağıdaki standartlara uymalıdır. Salmonella: 25 gramında namevcudiyeti, n = 5, c = 0, m = 0, M = 0 Enterobacteriacae: n = 5, c = 2, m = 10, M = 300, 1 gramında, Veriler için aģağıdakiler geçerlidir. n = test edilen örnek sayısı m = bakterinin eģik değeri; tüm örneklerdeki bakteri sayısı m'yi aģmadığında geçerlidir.. M = bakteri sayısı için maksimum sayı; bir veya birden fazla örnekteki bakteri sayısı M veya M'den daha fazlaysa, geçerli değildir. c = bakteri sayıları M ve m arasında bir değer taģıyan örnek sayısı; söz konusu örnekler diğer örneklerdeki bakteri sayısı m veya m'den az ise, örnekler yine de kabul edilebilir sayılır. Toynaklı hayvanların derilerine ve deriden elde edilen türev ürünlere iliģkin özel koģullar: Yetkili otorite, hayvan besleme amaçlı jelatin, organik gübre ve toprak zenginleģtiricilerin üretimi amacıyla kireçlenmiģ deri dâhil, triming ve deri parçaları tedarik etmek için aģağıdaki koģullar sağlayan tesisleri onaylayabilir. 1) Tesiste, temizlik ve dezenfeksiyonun kolay olacağı Ģekilde zemin ve duvar yüzeyleri sert ve kaygan olmalıdır ve mümkünse soğutma imkânları sağlanmalıdır; 2) Depolama alanları ham maddelerin kontaminasyonunu engelleyecek Ģekilde, temiz ve bakımlı olmalıdır: 3)Tesislerde bu Bölümde belirtilen koģullara uygun olmayan ham madde depolanması ve/veya iģlenmesi söz konusuysa, bu ham maddeler alım, depolama, iģleme ve sevk edilme süresince bu Bölümde belirtilen koģullara uygun ham maddeyle ayrı tutulmalıdır; 4) KireçlenmiĢ derilerden elde edilen triming ve deri parçaları söz konusu olduğunda, Organik gübre ve toprak zenginleģtirici üretiminde kullanılmadan önce insan ve hayvan sağlığına karģı riskleri ortadan kaldıracak Ģekilde iģlemden geçer. Organik gübre ve toprak zenginleģtirici üretiminde kullanılacak olan boynuz unu dıģındaki boynuz ve boynuz ürünleri ile tırnak unu dıģındaki tırnak ve tırnak ürünlerine iliģkin özel koģullar: Organik gübre ve toprak zenginleģtirici üretiminde kullanılacak olan boynuz unu dıģındaki boynuz ve boynuz ürünleri ile tırnak unu dıģındaki tırnak ve tırnak ürünlerinin piyasaya sürülmesinde, aģağıdaki koģullar

10 sağlanmalıdır. 1) AĢağıdaki hayvanlardan elde edilmelidir. (a) Kesim öncesi muayenesi yapılmıģ ve sağlıklı olduğuna karar verilen, mevzuata uygun olarak mezbahada insan tüketimi amacıyla kesilmiģ olan, (b) Ürününden insanlara ya da hayvanlara geçebilecek herhangi bir hastalık belirtisi taģımayan, hayvanlardan elde edilmiģ olmalıdırlar. 2) Ġç ısısı en az 80 o C sıcaklığa ulaģacak ortamda, bir saat boyunca ısıl iģlemden geçmiģ olmalıdırlar; 3) Boynuzlar, kafatası boģluğu açılmadan alınmalıdır. 4) ĠĢleme, depolama ve taģımanın her aģamasında, çapraz kontaminasyonun önlenmesi için her türlü önlem alınmalıdır. 5) Paketlenirken yeni ambalaj ya da konteynır kullanılmalı; veya yükleme öncesi yetkili otorite tarafından onaylanan bir ürün kullanılarak temizlenmiģ ve dezenfekte edilmiģ olan dökme konteynırı ya da araçlarla taģınmalıdır. 6) Ambalaj ya da konteynırlarda; (a) Ürünün tipi belirtilmelidir (boynuz, boynuz ürünü, tırnak, tırnak ürünü gibi). (b) Kayıtlı ya da onaylı varıģ tesisinin adı ve adresi, konteynır ya da ambalajlarda belirtilmelidir. F-RESMĠ KONTROLLER Resmi Kontroller: 1)Resmi Kontroller, Gıda ve Yemin Resmi Kontrollerine ĠliĢkin Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yürütülür. 2) Resmi kontroller, kayıtların tutulmasının ve diğer dokümanların kontrol edilmesini de içerir. 3) Ülkedeki tüm kayıtlı ve onaylı kuruluģ, tesis ve iģletmecilerin ana listesini internet sitesinde yayınlar ve bağlantı adresini ulusal ve uluslararası kuruluģlara bildirilir. 4)Yetkili makam, kısıtlamalara tabi olan organik gübrelerin ve toprak ıslah edicilerin tüm üretim zinciri ve kullanımları boyunca kontroller gerçekleģtirecektir. 5)Söz konusu kontroller, bir bileģen ile karıģtırılmanın kontrolünü ve çiftlikte tutulan bu tür ürünlerin stokunun kayıtların kontrolünü içerecektir. Üretimin denetlenmesi: 1) Bu talimata uyulmasını sağlamak için yetkili makam iģleme tesislerini denetleyecektir. (a) Denetimlerde aģağıdaki hususlara dikkat edilecek ve EK-3 te verilen Denetim Tutanağı kullanılacaktır. (ı)tesisin, ekipmanın ve çalıģanların genel hijyen durumları. (ıı) ĠĢleme tesisinin iģletmecisi tarafından yapılan kontrollerin etkinliği; bu kontroller söz konusu kontrollerin sonuçlarının incelenmesini ve gerekiyorsa, numune alınmasını içermelidir. (ııı)kritik Kontrol Noktaları ilkelerini temel alan kalıcı bir yazılı prosedürün etkili bir biçimde uygulanması, bu kontroller söz konusu uygulamanın sonuçlarının incelenmesini ve gerekiyorsa, numune alınmasını içermelidir. (ıv)iģlendikten sonra ürünlerin standartları; analizler ve testler bilimsel olarak kabul gören, özellikle de ilgili mevzuatında belirtilen yöntemlerle yapılmalıdır, eğer ilgili mevzuatında herhangi bir yöntem belirtilmediyse, kabul görülen uluslararası standartlara göre yapılmalıdır. (v)depolama Ģartları. (b) Laboratuvar testleri için gerekli her türlü numuneyi almak. (c) Yönetmeliğe ve bu talimata uyulmasını sağlamak için (Denetim Tutanağında) gerekli gördüğü her türlü baģka kontrolleri yapmak. 2) Birinci fıkradaki sorumluluklarını yerine getirmesini sağlamak için, yetkili otoritenin iģleme tesisinin tüm kısımlarına ve kayıtlara, sevk raporlarına ve sağlık sertifikalarına daima kısıtlamasız eriģebilmesi gerekir. Doğrulama prosedürleri: 1) Yetkili otorite; iģletme veya tesise onay vermeden önce söz konusu tesisin, iģletmeci tarafından aģağıdaki prosedür ve göstergelere göre doğrulandığını kontrol etmesi gerekir. (a) ĠĢ akıģ diyagramı ile sürecin tarifi, (b) Kesintisiz sistemler için materyal iģleme oranı dâhil kritik kontrol noktalarının belirlenmesi, (c) Bu Talimat ile belirlenen özel iģleme metotlarına uyumu,

11 (ç) AĢağıdaki Ģartların sağlanması: (ı)batch basınç ve kesintisiz sistemler için, kıyma deliği veya örs aralığının boyutu ile tanımlanan, parçacık boyutu; (ıı)sıcaklık, basınç, iģleme süresi ve kesintisiz iģleme sistemleri söz konusuysa, materyal iģleme oranı. 2) Batch basınç sistemi söz konusuysa: (a) Kalıcı bir ısı ölçme cihazı ile sıcaklık gözlemlenmeli ve gerçek zamana karģı planlanmalıdır; (b)kalıcı bir basınçölçer ile basınç kademesi gözlemlenmelidir; basınç gerçek zamana karģı planlanmalıdır; (c) ĠĢleme zamanı, zaman/sıcaklık ve zaman/basınç diyagramları ile gösterilmelidir. (ç)yılda en az bir kere ölçme cihazları kalibre edilmelidir. 3) Kesintisiz basınç sistemi söz konusuysa: (a) Sıcaklığın ve basıncın ölçme cihazları ya da bir kızılötesi ısı tabancası ile gözlemlenmesi gerekir. Sıcaklık ve basıncın kesintisiz sistemin tamamında ya da bir bölümünde istenilen Ģartlara uymasını sağlayacak Ģekilde iģleme sistemi boyunca basınçölçerler belirlenmiģ konumlarda kullanılmalıdır; sıcaklık ve basınç gerçek zamana karģı planlanmalıdır. (b) Kesintisiz sistemin ilgili bölümünün tamamının içindeki sıcaklık ve basıncın istenilen Ģartlara uyduğu asgari geçiģ süresinin ölçümü, mangan dioksit gibi çözünmez keçeli kalem ile ya da eģdeğer garantiler sağlayan bir yöntem ile yetkili otoriteye bildirilmelidir. (c) Materyal sürecinin doğru ölçümü ve kontrolü çok önemlidir ve aģağıdakiler gibi kesintisiz gözlemlenebilen bir kritik kontrol noktası ile bağlantılı doğrulama testi sırasında; (ı) Dakika baģına besleme vidası dönüģ sayısı (dön./dak.), (ıı) Elektrik enerjisi (belirli bir voltajdaki amper sayısı), (ııı) BuharlaĢma/yoğunlaĢma oranı, (ıv)her birim süre baģına pompa hareketi sayısı ölçülmelidir. (v)tüm ölçme ve gözlemleme donanımlarının yılda en az bir kere kalibre edilmesi gerekir. 4) Gerek görüldüğü zaman, yetkili otoritenin doğrulama prosedürleri üzerindeki kontrolleri (numune analizlerini yaptırma, ısı ölçme, vb) tekrarlaması gerekir. Her durumda ve süreçte makinelerde modifikasyon veya hammaddelerde herhangi bir önemli değiģiklik yapıldığı zaman kontrollerin tekrarlanması gerekir. Türev ürünlerin iģaretlenmesi ile ilgili resmi kontroller: Yönetmeliğe ve bu talimata uygunluğu sağlamak için yetkili otorite, bu talimatın Bazı türev ürünlerinin iģaretlenmesi baģlığının ikinci fıkrasında bahsedilen gözlem ve kayıt sisteminin performans kontrolünü gerçekleģtirecek ve gerekli gördüğü durumlarda, aynı maddenin ikinci paragrafında bahsedilen yönteme uygun olarak ek numunelerin test edilmesini isteyebilir. Toplama merkezleri ile ilgili resmi kontroller: 1)Yetkili otorite; (a)yetkili otorite tarafından hazırlanan onaylı ve kayıtlı iģletme listesine toplama merkezlerini dâhil edecektir. (b)her toplama merkezine bir kayıt numarası verilecektir. 2) Bu talimata uyulduğunu teyit etmek için yetkili makam toplama merkezlerinde yılda en az iki defa resmi kontroller gerçekleģtirecektir. GeçiĢe dair önlemler: 1) Bu Talimatın yürürlüğe giriģinden itibaren 3 ay sonrasına kadar bir geçiģ dönemi boyunca organik gübre ithalatına ve arzına izin verilir. 2) ĠĢletmeciler, sorumlulukları altındaki ve Tarımda Kullanılan Organik, Organomineral Gübreler ve Toprak Düzenleyiciler ile Mikrobiyel, Enzim Ġçerikli ve diğer ürünlerin üretimi, ithalatı ve Piyasaya Arzına Dair Yönetmelik hükümlerine göre onaylanmıģ hayvansal yan ürün iģleyen tesislerde üretilen ürünler e kadar piyasaya sürebilir G-STANDART ĠġLEME YÖNTEMLERĠ Birinci Metot (basınçlı sterilizasyon): 1)Küçültme: ĠĢlenecek hayvansal yan ürünlerde, partikül büyüklüğü 50 milimetreyi aģıyorsa, hayvansal yan ürünler uygun ekipman kullanılarak 50 milimetreyi aģmayacak Ģekilde küçültülmelidir. Küçültücünün

12 etkinliği günlük kontrol edilmeli ve durumu kayıt altında tutulmalıdır. Kontrollerde 50 milimetreden büyük partiküllerin tespiti durumunda, iģlemler durdurulmalı ve küçültücü, tamir edildikten sonra iģlemler devam etmelidir. 2)Zaman, ısı ve basınç: Hayvansal yan ürünler, partikül büyüklüğü en çok 50 milimetre, en az 3 bar basınç ve aralıksız olarak en az 20 dakika boyunca iç ısısı 133 o C'nin altına düģmemek Ģartıyla ısıtılmalıdır.(piģirilmeli). Basınç, sterilizasyon odası/piģirme kabındaki havanın tahliye edilmesi ve havanın buharla ("doymuģ buhar") yer değiģtirmesi yoluyla oluģturulmalıdır; ısıl iģlem tek bir iģlem olarak, ya da iģlem öncesi ve sonrası sterilizasyon amacıyla uygulanabilir. 3. ĠĢlem, dizi (batch) veya devamlı(continuous) sistemlerde gerçekleģebilir. Ġkinci Metot: 1)Küçültme: ĠĢlenecek hayvansal yan ürünlerde, partikül büyüklüğü 150 milimetreyi aģıyorsa, hayvansal yan ürünler uygun ekipman kullanılarak 150 milimetreyi aģmayacak Ģekilde küçültülmelidir. Küçültücünün etkinliği günlük kontrol edilmeli ve durumu kayıt altında tutulmalıdır. Kontrollerde 150 milimetreden büyük partiküllerin tespiti durumunda, iģlemler durdurulmalı ve küçültücü, tamir edildikten sonra iģlemler devam etmelidir. 2)Zaman, ısı ve basınç: Küçültme iģleminden sonra, hayvansal yan ürünler en az 125 dakika boyunca, en az 100 o C'yi aģan iç sıcaklıkta, en az 120 dakika boyunca 110 o C'yi aģan iç sıcaklıkta ve en az 50 dakika boyunca 120 o C'yi aģan iç sıcaklıklarda ısıtılmalıdır. PiĢirme sıcaklığı iki sıcaklık arasında ise(115 o C ise) alt sıcaklık derecesinin piģirme süresi esas alınır (110 o C). 3) ĠĢlem, sadece yığın (batch) sistemlerde gerçekleģebilir. Üçüncü Metot: 1)Küçültme: ĠĢlenecek hayvansal yan ürünlerde, partikül büyüklüğü 30 milimetreyi aģıyorsa, hayvansal yan ürünler uygun ekipman kullanılarak 30 milimetreyi aģmayacak Ģekilde küçültülmelidir. Küçültücünün etkinliği günlük kontrol edilmeli ve durumu kayıt altında tutulmalıdır. Kontrollerde 30 milimetreden büyük partiküllerin tespiti durumunda, iģlemler durdurulmalı ve küçültücü, tamir edildikten sonra iģlemler devam etmelidir. 2)Zaman, ısı ve basınç: Küçültme iģleminden sonra, hayvansal yan ürünler en az 95 dakika boyunca 100 o C'yi aģan iç sıcaklıkta, en az 55 dakika boyunca 110 o C'yi aģan iç sıcaklıkta ve en az 13 dakika boyunca 120 o C'yi aģan iç sıcaklıklarda ısıtılmalıdır. PiĢirme sıcaklığı iki sıcaklık arasında ise(115 o C ise) alt sıcaklık derecesinin piģirme süresi esas alınır (110 o C). 3) ĠĢlem, yığın (batch) veya devamlı(continuous) sistemlerde gerçekleģebilir. Dördüncü Metot: 1)Küçültme: ĠĢlenecek hayvansal yan ürünlerde, partikül büyüklüğü 30 milimetreyi aģıyorsa, hayvansal yan ürünler uygun ekipman kullanılarak 30 milimetreyi aģmayacak Ģekilde küçültülmelidir. Küçültücünün etkinliği günlük kontrol edilmeli ve durumu kayıt altında tutulmalıdır. Kontrollerde 30 milimetreden büyük partiküllerin tespiti durumunda, iģlemler durdurulmalı ve küçültücü, tamir edildikten sonra iģlemler devam etmelidir. 2)Zaman, ısı ve basınç: Küçültme iģleminden sonra, hayvansal yan ürünler eklenen yağla bir kanala yerleģtirilmeli ve en az 16 dakika boyunca 100 o C'yi aģan iç sıcaklıkta, en az 13 dakika boyunca 110 o C'yi aģan iç sıcaklıkta, en az 8 dakika boyunca 120 o C''yi aģan iç sıcaklıkta ve en az 3 dakika boyunca 130 o C'yi aģan sıcaklıklarda ısıtılmalıdır. PiĢirme sıcaklığı iki sıcaklık arasında ise(115 o C ise) alt sıcaklık derecesinin piģirme süresi esas alınır (110 o C). 3. ĠĢlem, yığın (batch) veya devamlı(continuous) sistemlerde gerçekleģebilir. BeĢinci Metot: 1)Küçültme: ĠĢlenecek hayvansal yan ürünlerde, partikül büyüklüğü 20 milimetreyi aģıyorsa, hayvansal yan ürünler uygun ekipman kullanılarak 20 milimetreyi aģmayacak Ģekilde küçültülmelidir. Küçültücünün etkinliği günlük kontrol edilmeli ve durumu kayıt altında tutulmalıdır. Kontrollerde 20 milimetreden büyük partiküllerin tespiti durumunda, iģlemler durdurulmalı ve küçültücü, tamir edildikten sonra iģlemler devam etmelidir. 2)Zaman, ısı ve basınç: Küçültme iģleminden sonra, hayvansal yan ürünler koyulaģana kadar ısıtılmalı ve sıkıģtırılmalıdır; böylece su ve yağ, proteinsiz maddeden ayrılır. Proteinsiz madde, söz konusu iģlemi takiben en az 80 dakika boyunca,120 o C'yi aģan iç sıcaklıkta ve en az 60 dakika boyunca 100 o C'yi aģan iç sıcaklıklarda ısıtılmalıdır. PiĢirme sıcaklığı iki sıcaklık arasında ise(115 o C ise) alt sıcaklık derecesinin piģirme süresi esas alınır (100 o C). 3) ĠĢlem, yığın (batch) veya devamlı(continuous) sistemlerde gerçekleģebilir.

13 Altıncı Metot (kaynağı su hayvanları ya da su omurgasızları olan kategori III hayvansal yan ürünleri için): 1)Küçültme: Hayvansal yan ürünlerdeki partikül büyüklüğü, aģağıdakileri aģmayacak Ģekilde küçültülür. (a) 50 mm büyüklükte en az 60 dakika boyunca 90 o C yi aģan iç sıcaklıkta; (b) 30 mm büyüklükte en az 60 dakika boyunca 70 o C'yi aģan iç sıcaklıkta. -Küçültmeden sonra formik asitle karıģtırılarak ph değerlerinin 4,0 veya 4 ün altında kalması sağlanır. - KarıĢım en az 24 saat bekleme süresinden sonra bir sonraki iģleme tabi tutulur. 2)Zaman, ısı ve basınç: Küçültme iģleminden sonra, karıģım aģağıdaki derecelerde ısıtılmalıdır. (a) en az 60 dakika boyunca 90 o C yi aģan iç sıcaklıkta ya da (b) en az 60 dakika boyunca 70 o C'yi aģan iç sıcaklıkta. Devamlı(continuous) sistemi kullanıldığında, ürünün ilerlemesi, yer değiģtirmesini önleyecek Ģekilde mekanik olarak kontrol edilmelidir. Böylece, ısıl iģlem uygulamasının sonunda, ürün zaman ve ısı açısından yeterli döngüden geçmiģ olacaktır. 3) ĠĢlem, yığın (batch) veya devamlı(continuous) sistemlerde gerçekleģebilir. Yedinci Metot: 1)Herhangi bir iģleme yöntemi iģletmeci tarafından yetkili otoriteye tanıtılarak aģağıdaki koģulları sağladığı gösterildiğinde onaylanabilir: (a) ürünün kökeni dikkate alınarak ilgili baģlangıç materyalindeki tehlikeler ile ülkedeki veya bölgedeki hayvan sağlığı durumu dikkate alınarak kullanılacak yöntemle ilgili potansiyel riskin belirlenmesi; (b) söz konusu tehlikelerin insan ve hayvan sağlığına karģı belirgin riskler oluģturmayacağı seviyeye düģürülmesi bakımından, iģleme yönteminin kapasitesi; (c) elde edilen üründen 30 üretim günü boyunca alınan numunelerin aģağıdaki mikrobiyolojik standartlara uygun olması (ı) iģlemden hemen sonra, materyalden alınan numunelerde: Ürünlerin 1 gramı, Clostridium perfringens içermez. (ıı) depolama sırasında veya depolamadan hemen sonra, maddeden alınan numunelerde; n = test edilen numune sayısı m = bakterinin eģik değeri; tüm numunelerdeki bakteri sayısı m'yi aģmadığında tatmin edicidir; M = bakteri sayısı için maksimum sayı; bir veya birden fazla numunedeki bakteri sayısı M veya M'den daha fazlaysa, uygun değildir. c = bakteri sayıları M ve m arasında bir değer taģıyan numune sayısı; söz konusu numuneler diğer numunelerdeki bakteri sayısı m veya m'den az ise, numuneler uygun sayılır. Salmonella: 25 gramda bulunmaz: n=5, c=0, m=0, M=0 Enterobacteriacae: 1 gramında n=5, c=2; m=10, M=300 2) Her iģletim tesisinin mikrobiyolojik standartları karģıladığını gösteren kritik kontrol noktalarının detayları, iģletmeci ve yetkili otoritenin söz konusu iģleme tesisinin nasıl çalıģtığını izlemesi için kaydedilmeli ve korunmalıdır. Kaydedilecek ve korunacak olan bilgi; partikül büyüklüğünü, ısıyı, zamanı, mutlak basıncı, ham madde besleme sıklığını ve yağın geri dönüģüm oranını içermelidir. 3) 1(a) ve (b) bentlerinde belirtilmiģ olan herhangi bir durumda değiģiklik yapılması halinde, yetkili otorite birinci fıkrada belirtilmiģ olan iģleme yöntemlerine iliģkin baģvuruları geçici veya kalıcı olarak askıya alabilir. 4) Yetkili otorite, baģka bir ülkenin yetkili otoritesini, onaylanmıģ olan bir iģleme yöntemine iliģkin, birinci ve ikinci fıkralar göz önünde tutularak, bilgilendirebilir..

14 Bölüm I : Sevk Edilen Ürün Bilgisi HAYVANSAL YAN VE TÜREV ÜRÜNLERĠ SEVK RAPORU NO:. I.1 Gönderenin I.2-a I.2-b Adı/ Unvanı : I.3 Merkezi Yetkili Otorite EK-1 Posta Kodu : Tel/Faks/e-posta : I-5 Alıcının Adı/ Unvanı : Posta Kodu : Tel/Faks/e-posta : I.10 Ürünün Geldiği KuruluĢ I.4 Yetkili otorite I.6 Geldiği ülke ve ISO Kodu I.7 Geldiği il ve Kodu I.8 Gideceği ülke ve ISO Kodu I.9 Gideceği il ve Kodu I.11 Ürünün Gittiği KuruluĢ Adı/Unvanı : Ruhsat No Adı/Unvanı : Ruhsat No Posta Kodu : Tel/Faks/e-posta Posta Kodu : Tel/Faks/e-posta I.12 Yükleme Yeri I.13Gönderme tarihi I.14 Nakliye aracı/araçları: Karayolu Gemi Demiryolu Uçak Diğer Aracın Tanımı: I.15 TaĢıyıcının Adı/Unvanı : Posta Kodu : Tel/Faks/e-posta Ruhsat No I.16 Nakledilen Ürünün Ürünün Isısı Nevi : Çevre ısısında Miktarı : SoğutulmuĢ Ambalajı : DondurulmuĢ TaĢıma kaplarının/mührünün no su I.17 Ürünün kullanım amacı I.18 Transit GeçiĢlerde a)çıktığı ülke kodu ve ISO I.19 Ürünün Cinsi (Bilimsel adı): Doğal yapısı : Kategorisi : b)gittiği ülke kodu ve ISO I.20 Ürünün ĠĢleneceği ĠĢletmenin Ruhsat Numarası : ĠĢleme tipi : Üretim planı : Kapasitesi :

15 B Bölüm-II :Sertifikasyon II-Sağlık Bilgisi II.a-Sertifika Referans No: Ürünü gönderenin beyanı : a) Bölüm I deki bilgilerin doğruluğunu, b) Hayvansal yan ve türev ürünlerinin, kategorilerin karıģması ve patojenik ajanlarla bulaģmasını önleyici tüm tedbirlerin alındığını, c) Bölüm-I deki; I.7 ve I.9 deki (uygunsa), I.10, I.11 ve I.15 deki onay/kayıt numaralarının, I.12 deki, I.17 deki hayvanları besleme dıģındaki teknik kullanımlar, d) I.19 hayvan türlerinin yazıldığını (kategori III ve bunların türev ürünlerinden yem materyali kullanımı için gönderilenler) e) i-i.20 deki ürünün mahiyetinin (arıcılık yan ürünleri, kan, kan ürünleri, kan unu, türev ürünleri, sindirim artıkları, çeģitli vücut artıkları, köpek çiğneme ürünleri, balık unu, iç organ tatlandırıcıları, jelatin, donyağı artığı, post ve deriler, hidrolize proteinler, organik gübreler, pet gıdası, iģlenmiģ hayvan proteini, iģlenmiģ pet gıdası, çiğ pet gıdası, parçalanmıģ yağlar, kompost, iģlenmiģ gübre, balık yağı, süt ürünleri, süt ürünleri atık ve tortu santrifüjleri, dikalsiyumfosfat, trikalsiyumfosfat, kollogen, yumurta ürünleri, tek tırnaklı serumu, av ürünü, yün, kıl, domuz kılı, kuģ tüyü, iģlemek için hayvansal yan ürün) f) ii-i.20 deki ürünün kategorisi (kategori I, II veya III. kategori III ün durumu hangi çeģide girdiğini) g) Birden fazla kategori ürünü taģınırken, (mümkünse )her kategorinin taģındığı kapların numarası ve kategorisi açıkça belirtildiğini, h) ĠĢleme tipi; Post ve deriler, hayvansal orijinli gıdalar için gerekli genel hijyen kurallarına aykırı olmamak Ģartıyla, tahnitleme, tabaklama, kireçleme ve deriyi salamura yapmadan önce; ı) kurutulmuģ, ıı) sevkten en az 14 gün önceden kuru veya ıslak olarak tuzlanmıģ veya ııı) %2 sodyum karbonatlı deniz tuzu salamurası içinde 7 gün bekletilmiģ olduğunu, ı)yemde kullanılmak üzere gönderilen kategori III materyali ve türev ürünleri, eğer belirtilmiģse doğal ve iģleme metodunu, i)yığın veya kulak numarasının yazıldığını (mümkünse), Beyan eder ve onaylarım. Gönderen/ Sorumlu KiĢinin Adı Soyadı: Ürünün Yüklendiği yer: Tarih: KaĢe/ imza:

16 Bölüm I : Sevk Edilen Ürün Bilgisi EK-2 SAĞLIK SERTĠFĠKASI I.1 Gönderenin Adı/ Unvanı : NO I.2-a I.2-b I.3 Merkezi Yetkili Otorite Posta Kodu : Tel/Faks/e-posta : I-5 Alıcının Adı/ Unvanı : Posta Kodu : Tel/Faks/e-posta : I.10 Ürünün Geldiği KuruluĢ I.4 Yetkili otorite I.6 Geldiği ülke ve ISO Kodu I.7 Geldiği il ve Kodu I.8 Gideceği ülke ve ISO Kodu I.9 Gideceği il ve Kodu I.11 Ürünün Gittiği KuruluĢ Adı/Unvanı : Ruhsat No Adı/Unvanı : Ruhsat No Posta Kodu : Tel/Faks/e-posta Posta Kodu : Tel/Faks/e-posta I.12 Yükleme Yeri I.13Gönderme tarihi I.14 Nakliye aracı/araçları: Karayolu Gemi Demiryolu Uçak Diğer Aracın Tanımı: I.15 TaĢıyıcının Adı/Unvanı : Posta Kodu : Tel/Faks/e-posta Ruhsat No I.16 Nakledilen Ürünün Ürünün Isısı Nevi : Çevre ısısında Miktarı : SoğutulmuĢ Ambalajı : DondurulmuĢ TaĢıma kaplarının/mührünün no su I.17 Ürünün kullanım amacı I.18 Transit GeçiĢlerde a)çıktığı ülke kodu ve ISO I.19 Ürünün Cinsi (Bilimsel adı): Doğal yapısı : Kategorisi : b)gittiği ülke kodu ve ISO I.20 Ürünün ĠĢleneceği ĠĢletmenin Ruhsat Numarası : ĠĢleme tipi : Üretim planı : Kapasitesi :

17 B Bölüm-II :Sertifikasyon II-Sağlık Bilgisi II.a-Sertifika Referans No: II.b Ben, bu sağlık sertifikasını imzalayan resmi veteriner hekim, varıģ yeri yetkili otoritesinin iģlenmemiģ gübrenin kendi sorumluluğundaki alana giriģinde rızasının olduğunu ve 1.18 numaralı kutu referansında belirtilen iģlenmemiģ gübrenin aģağıdaki koģullara uygun olduğunu beyan ederim. (a) Kümes hayvanlarından elde edilen iģlenmemiģ gübre ( 1 ): [Söz konusu doğal Newcastle hastalığı ya da Avian Influenza hastalığı sebebiyle kısıtlamalara tabi tutulmayan alanlardan gelmiģtir.] Ve [ Newcastle hastalığına karģı aģılanmıģ kümes hayvanlarından elde edilen iģlenmemiģ gübre söz konusuysa, gübre Newcastle hastalığına karģı aģı yapılmayan bölgelere sevk edilmez.] (b) Kümes hayvanları ve tektırnaklı hayvanlar dıģındaki türlerden elde edilen iģlenmemiģ gübre ( 1 ): [Söz konusu gübre, ciddi bulaģıcı hastalıklar sebebiyle kısıtlamalara tabi tutulmayan alanlardan gelmiģtir.] Ve [gübre, yem zincirinin dıģında kullanılacak türev ürünler üreten, ya da biyogaz ve kompostlama için doğal gübre sağlayan tesislere gönderilme amaçlıdır. Notlar Kısım I Kısım II (1) Ya da [bir iģletmede toprağa uygulanmak içindir.] - Kutu Referansları 1.9 ve 1.11, uygunabilir olduğunda, - Kutu Referansları ve 1.17: onay yada kayıt numarası - Kutu referansları sevk edenden farklıysa doldurunuz. - Kutu referansları 1.25: teknik kullanım: Hayvan tüketimi amacı dıģındaki her kullanım - Kutu referansı 1:31 Malın cinsi: Gübre Uygun Ģekilde siliniz. Resmi/Yetkili Veteriner Hekim Adı Soyadı(Büyük harflerle) Tarih: KaĢe /Damga Ġmza:

18 1) Sevk raporlarının aslı, iki yüzü de kullanılan tek bir kağıttan oluģur, ya da daha fazla kağıt gerekiyorsa, ihtiyaç duyulan tüm kağıtlar bölünmez bir bütünün parçaları olacak Ģekilde düzenlenmelidir. 2) Sevkiyattaki parçaların tanımlanması için gereken ek sayfalar sevk raporuna iliģtirilir, bu sayfalarında da asıl belgenin bir parçasının olduğu, sevkiyattan sorumlu kiģinin her sayfayı numaralandırması (sayfa numarası / toplam sayfa sayısı Ģeklinde), varsa dökümanın kodu olarak belirlenmiģ olan kod numarasını yazıp onaylaması gerekir. 3)Belgedeki her bölüm doldurulmalı(yazılmalı) 4) Sorumlu kiģinin imzasının rengi baskı renginden farklı olmalıdır. 5) Belgenin referans numarası ve yerel referans numarası, aynı sevkiyat için yalnızca bir kere kullanılabilir..

19 S.NO EK-3 HAYVANSAL YAN ÜRÜN ĠġLEYEN ORGANĠK GÜBRE ĠġLETME KONTROL TUTANAĞI KONTROL NOKTASI 1 ĠĢletme yeri 2 ĠĢletmenin izolesi 3 Atık/yağmur su sistemi 4 TaĢıma araçları 5 TaĢıma araç/ekipman dezenfeksiyon yeri 6 ÇalıĢanların Genel Hijyeni 7 Hammadde giriģ noktası 8 Hammadde depolama alanı 9 Çapraz bulaģma önlemi 10 ĠĢleme metodu ve yeterlilik 11 HACCP /KKN uygulaması 12 Ölçme cihazlarının kalibrasyonu 13 Kalıcı ısı/basınç/zaman kayıt sistemi 14 ĠĢ akıģ Ģeması/süresi 15 Otomatik kontrol sistemi 16 Mamul ürün depolama yeri 17 Analiz Laboratuvarı 1 Organizasyon ġeması 2 Hammadde temin yeri 3 Ham-mamul madde için Ticari ve Sağlık Belgesi 4 Analiz raporları 5 Denetim raporları 6 Ölçüm kayıtları 7 TaĢıma araç kayıtları 1 Ambalaj/dökme 2 Ürün bilgisi 3 Uyarı bilgileri YETER LĠ NETĠCE ĠġLETME YETERS ĠZ KAYITLAR AMBALAJ TESPĠT EDĠLEN OLUMSUZLUKLAR. isimli iģletmede yapılan kontrol ve denetim sonucu tespit edilen eksiklikler (yoktur)yukarıda belirtilmiģ olup eksikliklerin giderilmesi için süre verilmiģ olup iģ bu tutanak mahallinde tutularak imza altına alınmıģtır. / / ĠĢletme Sorumlusu Veteriner Hekim Veteriner Hekim

20 EK-4.Gıda Tarım ve Hayvancılık Ġl/Ġlçe Müdürlüğüne AĢağıda beyan ettiğim bilgiler ve EK te sunduğum yapı planı ve iģletmenin harita/kroki bilgileri kapsamında gerekli kontroller yapılarak uygun görüldüğü takdirde iģletmenin Kayıt edilmesi/onaylanması hususunda gereğini arz ederim.././. Yetkilinin Adı Soyadı Ġmzası ORGANĠK GÜBRE ĠġLETMESĠ KAYIT/ONAY BAġVURUSU Tesis/ĠĢletme Sahibinin Adı, Soyadı/Ticari Unvanı : Telefon/Faks numarası : adresi : Tesisin kurulduğu Ġl : Ġlçe : Kasaba/Köy : ĠĢletme/Tesisin Faaliyeti Kullanılan ürün Ürünün Kategorisi : (Üretim, Tedarikçi, Depolama,SatıĢ, ) : (Et-Kemik unu, Rendering ürünü, Çiftlik Gübresi, Guano, Mezbaha artığı, ) : (Kategori II, Kategori III, Kategori II-III) EKLER: