GELİŞİM PSİKOLOJİSİ TEST 4

Transkript

1 1. Yeni doğanın hareket repertuarını refleksler oluşturur fakat hareketler korteksin gelişmesinden büyük ölçüde etkilenir. Korteksin gelişmesi ve kısıtlayıcı çevresel faktörlerin azalmasıyla refleksler zayıflayarak zaman içinde kaybolurlar. Birincil ve duruşa ilişkin refleksler, istemli davranışlar ile yer değiştirir. Reflekslerin ortadan kalktığı evrede, istemli hareketlerde farklılaşma ve bütünleşme zayıftır çünkü yeni doğanın motor-sinir sistemi henüz ilkel gelişim safhasındadır. Amaçlı olarak yapılan hareketler kontrolsüz ve kabadır Eğer yeni doğan bir objeye temas etmek isterse, el, bilek, kol, omuz ve hatta tüm vücudu ile hareket edecektir. Objeye temas etme süreci istemli olmasına karşın kontrolsüzdür. Bu parçada anlatılanlar için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Bebeğin objeye temas etmek istediğinde el, bilek, kol omuz ve hatta tüm vücudu ile hareket etmesi gelişimin genelden özele olduğunu göstermektedir. B) Korteks ve beyin sinir sisteminin gelişmesi ile reflekslerin zayıflayıp ortadan kalkması ve yerine istemli hareketlerin gelmesi gelişimde kayıplar olsa da yönün daima ileri olduğu ilkesi ile ilişkilidir. C) Bebeğin reflekslerinin tasfiye edilme sürecini sadece genetik faktörler belirlerken; istemli hareketleri kazanmasında doğrudan çevresel faktörler etkilidir. D) Bebeğin başta objeleri bütün vücudu ile kavramaya çalışması beyin sinir sisteminin yeterince olgunlaşmaması ile ilgilidir. E) Bebeğin psiko-motor becerileri geliştikçe objeye temas etmesi daha kontrollü hale gelecektir. GELİŞİM PSİKOLOJİSİ TEST 4 3. Ankara da orta sosyo-ekonomik düzeyi temsil eden farklı bölgelerden beş anaokuluna devam eden üç-beş yaş grubundaki 157 çocuğun motor gelişim özellikleri incelenmiştir. Sonuçlar aşağıdaki gibidir: I. Evin tek çocuğu olan ve çok çocuklu aileden gelen çocukların motor beceri korelasyonu 0,91 II. Evin ilk çocuğu olan ve son çocuğu olan çocukların motor beceri korelasyonu 0,93 III. 3 yaşında olan ve 5 yaşında olan çocukların motor beceri korelasyonu 0,45 IV. Kız ve erkek çocuklarının ince motor beceri korelasyonları 0,41 V. Anaokuluna yeni başlayanlar ile iki yıldır devam edenlerin motor beceri korelasyonu 0,58 Yukarıda verilen araştırma sonuçlarına göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Çocuğun doğuş sırasının motor gelişim üzerinde anlamlı derecede ( yüksek düzeyde) etkisi vardır. B) Tek çocuklu ailelerin çocukları ile çok çocuklu ailelerin çocuklarının motor gelişimi arasında anlamlı farklar vardır. C) Çocuğun yaşının motor gelişim üzerinde anlamlı denecek bir etkisi yoktur. D) Çocuğun cinsiyetinin kız ya da erkek olmasının motor gelişimde anlamlı bir etkisi vardır. E) Anaokuluna yeni başlayan ve uzun süredir devam eden çocukların motor gelişim düzeyleri oldukça benzerdir. 2. I. Küçük bir bebeğin uzanma-yakalama ve bırakma gibi manipülatif becerileri oldukça zayıftır ve hareket kontrolü çok azdır. Fakat çocuk geliştikçe çeşitli kas grupları arasında ayrım yapar ve kontrol kazanmaya başlar II. Küçük bir bebek ellerini ve gözlerini bir arada örgütlü bir şekille kullanmakta zorlanır ancak olgunlaştıkça bu organlarını koordineli bir biçimde bir arada kullanabilir hale gelir. Yukarıdaki iki açıklama sırasıyla aşağıdaki kavramlardan hangileri ile açıklanır? (ÖS) A) Gelişimin yönü hormonlar B) Farklılaşma bütünleşme C) Kritik dönem olgunlaşma D) Filogenetik otogenetik E) Bağlanma çevresel faktörler 4. Bir anaokulu öğretmeni öğrencilerine kesme, çizme, boyama ve boncuk geçirme çalışmaları yaptırmaktadır. Bu durum için aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi doğrudur? A) Kaba motor kasların gelişmesine katkı sağlayan bu hareketler yaptırılmalıdır. B) Çocukların ince kasları yeterince gelişmediği için bunlar yaptırılmamalıdır. C) Çocuğun göz el organizasyonu gelişmediği için bunlar yaptırılmamaldır. D) Göz el uyumu ve ince kas gelişimini destekleyeceği için yaptırılmalıdır. E) Çocuğun öz bakım becerilerini geliştirecek bu çalışmalar çocuğa yaptırılmalıdır.

2 5. Sinaptik Yoğunluk 8. 5 yaşındaki Ali, babasının kol kaslarını güçlendirmek için kullandığı 10 kiloluk ağırlıkları eline almış ancak babası gibi kaldıramamıştır. Ali nin ağırlığı kaldıramaması aşağıdakilerden hangisi ile en iyi açıklanır? A) İnce kasları yeteri olgunluğa erişmediği için ağırlığı tutmakta zorlanmaktadır. B) El göz koordinasyon becerisi yeteri kadar olgunlaşmadığı için zorlanmıştır. C) Kaba kasları daha 10 kiloluk bir ağırlığı kaldıracak düzeyde değildir. D) İnce kasları bir ağırlığı kaldıracak derecede büyümemiştir. E) Kalıtsal problemlerden kaynaklı ağırlığı kaldırmakta zorlanmaktadır. Doğumda 6 Yaş 14 Yaş Yukarıdaki şekilde de görüldüğü gibi beyindeki sinaptik yoğunluğun 6 yaşında fazla olduğu halde ergenlik döneminde yoğunluğunun azalmasına ne ad verilir? A) Öğrenme B) Gerileme C) Budama D) Hazır olma E) Teratojen 6. Yeni araştırmalar beslenmenin doğum öncesi gelişim üzerinde yaratabileceği dramatik etkiyi ortaya çıkarmaktadır. Hem hayvan hem de insan araştırmaları, eğer kötü beslenme birçok organın hücrelerinin ilk kez bölündüğü ve sayısının arttığı embriyo evresi sırasında ortaya çıkarsa, bir ya da daha çok organın büyümesinin geriye dönülmez biçimce gecikebileceğini göstermektedir. Daha sonraki ceninin gelişmesi evresinde kötü beslenme de büyümeyi yavaşlatacaktır ama beslenme daha sonra uygun hale gelirse bu etki düzeltilebilmektedir. Embriyo dönemindeki beslenmenin sonraki dönemlerdeki beslenmeden daha fazla önem taşıması aşağıdaki kavramlardan hangisi daha iyi açıklar? A) Kritik dönem B) Çevre C) Kalıtım D) Olgunlaşma E) Büyüme 7. Ayşe Hanım, hamile olduğunu anladıktan sonra kilo almaktan aşırı çekindiği için beslenmesine dikkat etmiştir. İnceliği korumak için yaptığı diyet karnındaki bebeğin gelişimini de tehlikeye atmaktadır. Yukarıda anlatılan bu durum bebeğin gelişimi açısından aşağıdaki kavramlardan hangisi ile açıklanabilir? A) Çevre B) Kalıtım C) Olgunlaşma D) Tarihsel zaman E) Hücre transfer hatası 9. Bu durum bir saatin önceden kurulması gibidir. Saat kurulduğu zaman gelmeden çalmaz. Ne yaparsanız yapın saat yine vakti geldiğinde çalacaktır. Yukarıdaki örnek durumda saati kuran ve saatin vakti geldiğinde çalması gelişimin hangi kavramları ile en iyi açıklanır? Saati Kuran Saatin Çalması A) Genetik Olgunlaşma B) Çevre Büyüme C) Kalıtım Büyüme D) Genetik Hazır olma E) Çevre Olgunlaşma 10. Aşağıdaki kavramlardan hangisi insan gelişiminde dış etkilere karşı daha çok direnç gösteren değişmeleri anlatır? A) Büyüme B) Öğrenme C) Hazır olma D) Olgunlaşma E) Tarihsel zaman yaşında bir çocuk olan Ahmet, tırnaklarını keserken oldukça zorlanırken 12 yaşındaki abisi Metin tırnaklarını daha rahat kesmektedir. İki kardeş arasındaki bu fark I. İnce kas olgunlaşması II. Gelişimin genelden özele seyri III. Algılama düzeyi Yukarıdaki durumlardan hangisi ile açıklanması en doğrudur? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I. ve II. D) I. ve III. E) II. ve III.

3 12. Bebeğime aldığım şapkayı bir yıl içinde iki kere değiştirdim ancak ayakkabısını bir buçuk yıldır hiç değiştirmedik. Yukarıdaki durum gelişimin hangi ilkesi ile en iyi açıklanır? A) Gelişimde kritik evreler vardır. B) Gelişimin baştan ayağadır. C) Gelişim bütündür. D) Gelişimde bireysel ayrılıklar vardır. E) Gelişimde kalıtım ve çevre etkilidir. 13. Gelişim görevleri için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Gelişim görev ya da krizlerini çözme hazırlığı çözülmesi gereken dönemden önce başlar. B) Gelişim görevlerinin yerine getirilmesi bireyde başarı ve mutluluk yaratır. C) Kriz ya da görev bir sonraki evreye geçmeden çözülmelidir. D) Gelişim görevleri her birey için aynı önem ve önceliğe sahiptir. E) Belli bir kültürdeki tüm bireyler benzer gelişim görevlerini yerine getirmelidir. 14. I. Vatandaşlık görevlerini yerine getirmeye başlama ; örneğin askerlik II. Evlenip yuva kurma III. İşe yerleşme Yukarıda genç yetişkinlik dönemine ait bazı gelişim görevleri verilmiştir. Ahmet, önce vatandaşlık görevini yerine getirip sonra işe yerleşir ve aile kurarım demiştir; Metin ise önce işe yerleşeyip aile kurayım sonra askere giderim demiştir. Metin ile Ahmet arasındaki gelişim ödevleri önceliklerindeki farklılığın nedeni aşağıdaki kavramlardan hangisi ile en iyi açıklanır? A) Nomotetik B) Normatif C) İdiyografi D) Farklılaşma E) Örgütleme 16. I. 12 aylıkken yürür. II. 5 yaşında sek sek oynayabilir. III. 12 yaşında soyut işlem yürütebilir. Yukarıda insanların ortalama olarak hangi yaşlarda ilgili becerileri gösterebilecekleri söylenmiştir. İnsanların hangi beceleri hangi yaşlarda edinebileceklerini söyleyebilmemiz gelişimin hangi ilkesi ile en iyi açıklanır? A) Yordanabilirlik B) Bütünlük C) Yordanabilir D) Kritik dönem E) Geriye döndürülememe 17. Öğrenme ve olgunlaşmanın insan gelişiminde etkili olduğunu aşağıdaki kavramlardan hangisi en iyi açıklar? A) Kalıtım B) Büyüme C) Hazır olma D) Teratojen E) Çevre 18. Öğrencide okul fobisinin olması onun bazı konuları anlamasını zorlaştıracaktır. Okul fobisi olan birinin bazı konuları anlamakta zorlanması aşağıdaki kavram-lardan hangisi ile en iyi açıklanır? A) Olgunlaşma B) Kritik dönem C) Yaş D) Hazır olma ( hazırbulunuşluk ) E) Çevre 15. Aşırı koruyucu ailelerin çocuklarında hem psiko-motor hem sosyal gelişim hem de kişilik gelişimlerinde sorunlar olmaktadır. Yukarıdaki durumu aşağıdaki gelişim ilkelerinden hangisi en iyi açıklar? A) Gelişimde kritik evreler vardır. B) Gelişim bütündür. C) Gelişimde kalıtım ve çevre etkilidir. D) Gelişimde belli eğilimler vardır. E) Gelişimde ödünleme değil ilişkilendirme vardır. 19. I. Sen 1980 darbesini yaşadın mı? II. Sen 1980 darbesi olduğunda kaç yaşındaydın? Yukarıdaki sorular gelişim psikolojisindeki hangi iki kavrama gönderme yapmaktadır? A) Tarihsel zaman kritik dönem B) Duyarlı zaman bölük etkisi C) Tarihsel zaman bölük etkisi D) Bölük etkisi tarihsel zaman E) Çevre kritik dönem

4 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ TEST 5 1. Aşağıda bedensel büyümenin kontrol edildiği zamanlar verilmiştir. I. Doğumda II. 48. saatte III. 15. günde IV. 1,2,3,4,6,9,12,15 ve 18. aylarda V. 2 yaşında VI. Bundan sonra yılda 1 kez Bedensel büyümenin kontrol zamanı sıklıklarının giderek azalması gelişimin hangi ilkesi ile en iyi açıklanır? A) Kritik dönemler vardır. B) Baştan ayağa doğrudur C) İçten dışa doğrudur D) Hızı her zaman aynı değildir. E) Genelden özele doğrudur. 2. Bazı çocuklar görme, işitme ya da zihinsel açıdan akranlarından geride olabilir. Bu durum aşağıdaki gelişim ilkelerinden hangisi ile en iyi açıklanır? A) Gelişim yordanabilir sıra izler B) Gelişim bir bütündür. C) Gelişimde bireysel ayrılıklar vardır. D) Gelişim sürekli ve aşamalıdır. E) Gelişimde kalıtım ve çevre etkilidir. 3. Ankara da yapılan bir araştırmada, üst sosyo ekonomik düzeydeki ailelerin çocuklarının benlik tasarımının, alt sosyo-ekonomik ve kültürel düzeydeki ailelerin çocuklarına göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Buna göre benlik tasarımında oluşan bu farklılığı aşağıdaki kavramlardan hangisi en iyi açıklar? A) Kalıtım B) Yaş C) Hazırbulunuşluk D) Tarihsel zaman E) Çevre 4. Çocukları ile sık sık konuşan, çocuğunun konuşmalarını dinleyen ( anlaşılmasa bile ) ve çocuğuna öyküler okuyan anne babaların çocuklarının dil gelişimlerinin daha ileri düzeyde olduğu görülmektedir. Bu durum aşağıdaki kavramlardan hangisi ile en iyi açıklanır? A) Yetenek B) Kalıtım C) Anne baba tutumu D) Model olma E) Sosyo- ekonomik düzey 5. Yapılan bir araştırmada, okulöncesi dönemdeki erkek çocuklarının %91 inin ve kız çocuklarının %82 sinin televizyondaki şiddet içeren filmlerden etkilendiği, hatta erkek çocukların %76 sının şiddet kahramanlarını taklit ettiği ortaya çıkmıştır. Buna göre I. Televizyondaki şiddet içerikli filmlerden etkilenmede cinsiyet faktörü etkilidir. II. Şiddet içerikli filmlerden etkilenme düzeyi, şiddet içerikli olmayan filmlerden etkilenme düzeyinden daha fazladır. III. Şiddet içerikli filmlerden etkilenme düzeyi yaşla beraber azalmaktadır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) I. ve II. D) II. ve III. E) I. II. ve III. 6. Çocukların psiko-motor gelişiminlerine katkıda bulunmak isteyen bir okul öncesi öğretmeninin aşağıdakilerden hangisini yapmaması beklenir? A) Çocukların yerine getirdikleri devinimleri tarihi ile kaydetme ve inceleme B) Çocukların öykü dinleme etkinliği sırasına çiçek olmalarını isteme C) Çocuklara oyunlar oynatma ya da drama yaptırma D) Etkinlikleri yaparken araç gereç kullandırma E) Sürahiden bardağa su doldurma, iri bocukları ipe geçirtme 7. Abim evimizin dahisiydi. Doktor olacağından tüm aile emindik. Şu anda da bir doktor. Küçük kardeşim ise oldukça yaratıcı, risk almaktan korkmayan, özgüveni yüksek bir çocuktur. Ben ise okuyamadım. Ancak arakaşlık ilişkilerin çok iyidir. Bu anlatımlar gelişimi etkileyen aşağıdaki kavramlardan hangisi ile en iyi açıklanır? A) Sosyo- ekonomik düzey B) Zeka C) Aile içindeki sıra D) Anne baba tutumu E) Kritik dönem

5 8. I. Ahmet, seçimler döneminde oy kullanmaktadır. II. Mehmet, seçimler döneminde milletvekili adayı olmaktadır. Yukarıda verilen örnekler hangi gelişim görevi ile sırası ile ilişkilendirilebilir? 12. Bir genotipten sınırsız sayıda ve değişik özelliklere sahip fenotipler oluşabilir sözü, gelişimi etkileyen hangi kavrama vurgu yapmaktadır? A) Hormonlar B) Kalıtım C) Yaş D) Çevre E) Kritik dönem A) Vatandaşlık görevlerini yerine getirme Yetişkin vatandaşlık ve toplumsal sorumluluğuna erişme B) Yetişkin vatandaşlık ve toplumsal sorumluluğuna erişme Vatandaşlık görevlerini yerine getirme C) Kendine uygun bir sosyal gruba girme Yetişkin vatandaşlık ve toplumsal sorumluluğuna erişme D) Vatandaşlık görevlerini yerine getirme Vatandaşlık görevlerini yerine getirme E) Sosyal grup ve kurumlara karşı tutum oluşturma Vatandaşlık sorumluluklarını yerine getirme 9. Organizmanın, olgunlaşma sürecinde çevresiyle etkileşerek deneyim kazanması ifadesi aşağıdaki kavramlardan hangisini en iyi açıklar? A) Hazır olma B) Büyüme C) Bölük etkisi D) Öğrenme E) Yaş 13. Okul öncesi eğitim evresindeki bir çocuk, sağlığı için yararlı olacak birçok besini yalnızca arkadaşları yemediği için yemek istemeyebilir. Böylece yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı bozulur ve dolayısıyla bedensel ve devinimsel gelişimi yavaşlayabilir. Yukarıdaki parçada gelişimi etkileyen çevresel faktörlerden özellikle hangisine örnek verilmiştir? A) Sosyo- ekonomik düzey B) Kitle iletişim araçları C) Anne baba tutumu D) Akran grupları E) Eğitim 10. Gelişim görevlerinin alt gelişim görevleri vardır. Bu alt gelişim görevleri yerine getirilmeden bir üst gelişim görevinin öğrenilmesi olası değildir. Yukarıdaki açıklama aşağıdaki kavramlardan özellikle hangisini en iyi açıklar? A) Büyüme B) Hazırbulunuşluk C) Kritik dönem D) Tarihsel zaman E) Yaş kuşağı 11. Bir insanda yetenek olması bunun bir yeterliğe dönüşeceği anlamına gelmez. Yukarıdaki söz aşağıdaki gelişim ilkelerinden hangisi ile en iyi açıklanır? A) Gelişimde kritik dönemler vardır. B) Gelişimde belli eğilimler vardır. C) Gelişim, kalıtım ve çevrenin ortak etkileşiminin sonucudur. D) Gelişim nöbetleşedir. E) Gelişim alanları birbiri ile ilişkilidir. 14. İkizlerin kullanıldığı bir araştırmada ikizlerden biri, yürüme, sandalyeye tırmanma gibi temel motor becerilerde eğitilirken, diğerine bu eğitim verilmemiştir. Sonuçta alıştırma yapan ikizin motor becerilerde diğerinden daha üstün olduğu, ancak bu üstünlüğün fazla sürmediği görülmüştür. Eğitim almayan bebeğin yeterli olgunlaşma düzeyine ulaştığında benzer alıştırmaları yaptığında, eğitim almamış olana hızlı bir şekilde yetişerek, aynı düzeyde hareket yeterliğine ulaştığı gözlenmiştir. Bu parçadan çıkarılabilecek sonuç açağıdakilerden hangisidir? A) Olgunlaşmanın genetik planı normal çevresel faktörlerden kısa sürede etkilenir. B) Çevresel uyarıcılardan yoksun bırakmak olgunlaşmanın seyrini değiştir. C) Bireyler er ya da geç öğreneceklerdir. D) Olgunlaşma süreci sonucunda ortaya çıkan davranış örüntülerini hızlandırmada, yapılan etkinlikler etkilidir. E) Egzersiz yaptırmamak olgunlaşma süreci sonucunda ortaya çıkan davranış örüntülerini ortadan kaldırır.

6 15. Yeni doğan bebeğin ve yetişkinlerin başlarının toplam vücutlarına oranları farklıdır. Örneğin bebeklerin başlarının toplam vücut uzunluğuna oranı yaklaşık 1/ 4 iken yetişkinlerde bu oran yaklaşık 1/8 dir. Aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla bebeklerin ve yetişkinlerin bacak uzunluklarının toplam vücut uzunluğuna oranı doğru verilmiştir? ( Soru yorum sorusudur, dikkatli düşünürseniz bulursunuz) A) 1 / 3-1/ 4 B) 1 / 3 1 / 2 C) 1 / 2 1 / 3 D) 1 / 2 1 / 4 E) 3 / 4 7 / Ayşe Hanım ın yeni doğan bir bebeği emme refleksini göstermemektedir. Yukarıdaki durum aşağıdakilerden hangisi ile en iyi açıklanır? A) Dudak kasları yeteri kadar olgunlaşmadığı için bu refleksi göstermemektedir. B) Dudakları anne memesini kavrayacak kadar büyümemiştir. C) Bebekte beyin hasarı olabilir, doğum sırasında olumsuzluk yaşamış olabilir. D) Bireysel farklılıklardan kaynaklı bazı bebekler emme refleksi göstermez E) Bebekler emme refleksini doğumdan sonraki birkaç gün içinde ilk kez gösterirler. 17. Bebeklik dönemi bedensel ve motor gelişim için aşağıdaki ifadelerden hangisi hatalıdır? A) Kas ve sinir yapılarının olgunlaşmasını takiben yapılacak yürüme alıştırmaları, onların yürüme becerisi gelişimi hızlandıracaktır. B) Bireysel farklar olmakla beraber genellikle tuvaletini kendiliğinden haber verme alışkanlığı 2 3 yaşlar dolayında kazanılmaktadır. C) Bebeklik döneminde, fiziksel gelişimdeki çoğu değişmeler olgunlaşmaya ve geçirilen yaşantıya bağlı olarak bireysel farklar gösterebilir. D) Bebeklerin genellikle boşaltım sistemiyle ilgili kasları aylar arasında olgunlaşır; ancak bebeğin kısa zamanda tuvalet alışkanlığı kazanması beklenmemelidir. E) Bebeklerin elle tutma becerisinin gelişimi, bebeğin kas ve sinir sisteminin olgunlaşmasına bağlıdır; geçirilen deneyimlerin bu becerileri geciktirici ya da hızlandırıcı bir etkisi yoktur. 18. Tek yumurta ikizleriyle onların ağabeyleri arasında ortaya çıkan bir yiyecek tercihi farklılığının nedeni araştırıldığında şu sonuçlarla karşılaşılmıştır. Annenin ikizlere ve onların ağabeylerine gebeyken farklı yiyecekleri tercih etmesi, annenin her iki gebeliğinde de yediği farklı yiyecekler, doğmamış bebeklerin beyin nöronlarının ve bağlantılarının gelişmesini etkileyebilmektedir. Bu nöral bağlantılarsa tek yumurta ikizlerinde aynı, ağabeylerinde ise farklı yiyecek tercihlerine neden olabilmektedir. Yukarıdaki açıklamalara göre ikizler ve onların ağabeyleri arasındaki yiyecek tercihlerindeki farklılığın nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Kalıtım B) Tarihsel zaman C) Kuşak etkisi D) Çevre E) Kritik dönem 19. Psikolog J. Kogan a göre bazı bebekler genetik özelliklerinden dolayı yeni durumlara karşı diğerlerinden daha fazla tepki göstermektedirler. En küçük bir stres bile kalp atışlarını hızlandırmakta, kas gerilimini arttırmakta ve hormonal düzeyde değişikliklere neden olmaktadır. Bu aşırı fizyolojik tepki gösterme özelliği de daha sonraları sosyal ortamlarda bebeklerin utangaçlık örüntüsü göstermelerine yol açmaktadır. Diğer yandan tüm bebekler, onların utangaç olmalarına yol açacak kolaylıkla uyarılabilen bir sinir sistemiyle doğmamalarına rağmen, olumsuz koşullar olduğunda utangaç olma ihtimalleri artacaktır. Yukarıdaki parçada çocuğun utangaç olup olmayacağına dönük açıklamalar gelişimin hangi ilkesi ile en iyi açıklanır? A) Gelişim alanları bir bütündür. B) Gelişim nöbetleşerek devam eder C) Gelişimde belli yönelimler vardır. D) Gelişim çevre ve kalıtımın etkileşmesi sonucudur. E) Gelişim sürekli ve aşamalıdır. 20. Aşağıdakilerden hangisi gelişim psikolojisindeki olgunlaşma kavramına örnektir? A) Anne karnındaki bir bebeğin annesinin gebeliğin 6. haftasında kullandığı ilaçtan kaynaklı kolsuz dünyaya gelmesi B) Doğuştan kör birinin araba sürerken ya da yazı yazarken zorlanması C) Bir bebeğin yaklaşık 4. ayda, yüz üstü yatarken yana dönerek sırt üstü yatar hale gelmesi D) Bir çocuğun model alma yoluyla babası gibi yürüyüp onun gibi konuşma davranışı göstermesi E) Özdeş ikizlerin kişiliklerinin mizaç boyutlarının birbirine çok benzemesi

7 GELİŞİM PSİKOLOJİSİ TEST 6 1. Bir insanın aya çıkması gençlerin de aya merakını artırır, bir ülkede savaş çıkması gençlerin silaha olan merakını artırır. Bu söz gelişimdeki hangi kavrama özellikle vurgu yapmaktadır? A) Olgunlaşma B) Kritik dönem C) Tarihsel zaman D) Büyüme E) Yaş 2. Birbirlerinden ayrı büyütülen özdeş ikizler üzerinde yapılan bir araştırmada, özdeş ikizlerin ilgi, tutum gibi özellikleri arasındaki korelasyon.52 çıkarken, soğukkanlılık ya da duyarlılık gibi mizaç özelliklerinin korelasyonu.83 çıkmıştır. Bu araştırmanın sonuçlarına bakılarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Kalıtımla gelen özellikler çevresel etkilere büyük ölçüde direnç göstermektedir. B) Gelişimde kritik dönemlerdeki yaşantılar sonraki yaşantılardan daha önemlidir. C) Çevrenin kalıtımla geçen bir özelliğin ortaya çıkması üzerinde etkisi yoktur. D) İlgi tutum gibi özellikler yaşla beraber daha kararlı hale gelmektedir. E) Mizaç gibi özellikler bireyden bireye çok büyük farklılıklar göstermez. 3. Resim kursu veren bir öğretmenin yanına giden Ayşe Hanım, 4 yaşındaki oğlunun kursa yazılmasını istemiş ancak kurs öğretmeni 7 yaşından önce alamayacağını söylemiştir. Öğretmenin, 4 yaşındaki öğrenciyi kursa almamasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Çocuğun hafızasının verilen kurs bilgilerini depolayacak düzeyde olmaması B) Çocuğun cinsiyetinin resim kursunu 4 yaşındayken almaya uygun olmaması C) Çocuğun kaba motor becerilerinin yeterince olgunlaşmamış olması D) Çocuğun ilgi alanının kararlı olabileceği bir yaşta olmaması E) Çocuğun küçük motor kaslarının yeterince olgunlaşmamış olması 4. İlkokul 3. sınıf öğrencisi Alpay ın annesi, oğlunun derslere düzenli devam etmediğini, derslere girdiğinde ise çabuk sıkıldığını, dersleri anlamakta güçlük çektiniği söylemektedir. Verilen ödevleri ise hiç umursamadığını, evde sürekli çizgi film izlediğini belirtmiştir. Ancak yaşıtı çocukların böyle bir durumu olmadığını da belirtmektedir. Yukarıdaki parçada Alpay ın durumu aşağıdakilerden hangisi ile kesin olarak açıklanır? A) Zihinsel kapasiteleri okulda anlatılan kavramları algılayabilecek olgunlukta değildir. B) Geliştirdiği okul fobisi yüzünden akademik becerileri de düşmektedir. C) Okulda verilen öğrenme yaşantıları konusunda hazır bulunuşluğu düşüktür. D) Bellek gelişimi açısından okulda anlatılacak kavramları depolayabilecek düzeyde değildir. E) Zeka kapasitesi okulda anlatılacak kavramları anlayabilecek düzeyde değildir , 15 ve 20 yaş grubundaki bireylere uygulanan bir ilgi envanteri bireylere iki kere uygulanmış ve iki uygulama arasındaki korelasyonlar sırası ile şöyle çıkmıştır. 10 yaş grubundaki bireylerde 0,34, 15 yaş grubundaki bireylerde 0,56 çıkarken 20 yaş grubundaki bireylerde 0,79 çıkmıştır. Bu araştırmaya göre ilgilerin kararlılığın giderek artması aşağıdaki kavramlardan hangisi ile en iyi açıklanır? A) Hazır olma B) Yaş C) Büyüme D) Öğrenme eksiklikleri E) Kalıtım 6. Yapılan bir çalışmada 20 yaş grubu çocuklarına bir ilgi envanteri uygulanmış. Aynı ilgi envanteri aynı çocuklara 9 ay sonra bir daha uygulandığında iki uygulama arasındaki korelasyon 0,43 olarak bulunmuştur. Uygulanan ilgi envanterinin güvenilir olduğu var sayılırsa 9 ay ara ile uygulanan ilgi envanterinin korelasyonunun düşük çıkması aşağıdakilerden hangisi ile en iyi açıklanır? A) Hazırbulunuşluk B) Yaşantı C) Büyüme D) Öğrenme E) Motivasyon

8 7. Değişme 9. Aşağıdaki grafiklerden hangisi olgunlaşma ve yaşantının, öğrenme üzerindeki etkisini en iyi yansıtır? B E Olgunlaşma Öğrenme Yaşantı A A) F D C B) G Yaş Yukarıdaki tabloda değişmelerin yaşa göre durumu verilmiştir. Yaşa göre olması gereken evrensel değişim aralığı birbirine paralel iki koyu çizgi ile belirtirlmiştir. Dikey eksen değişmeyi yatay eksen ise yaşı ifade etmektedir. Buna göre aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi hatalıdır? A) C durumundan F durumuna geçiş gerileme olarak düşünülebilir. B) C durumundan D durumuna geçiş olgunlaşma kavramı ile açıklanabilir. C) D durumundan G durumuna geçiş gerileme olarak düşünülebilir. D) A durumundan B durumuna geçiş normatif olmayan bir değişme olarak düşünülebilir. E) D durumundan E durumuna geçiş devlik ( jigantizm ) olarak düşünülebilir. C) D) E) 8. Psiko-motor gelişim temelde (--I--) bağlı iken (--II--) yetersizliği motor gelişim sürecini olumsuz etkileyebilir. Boş bırakılan yerlere sırası ile aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? I II A) yaşantıya olgunlaşma B) beslenmeye kalıtım C) olgunlaşmaya deneyim D) öğrenmeye deneyim E) deneyime olgunlaşma

9 10. Daha 1,5 yaşında olan Merve nin anne ve babası çalıştıkları için Merve yi sık sık evde bakıcı ile bırakmaktadırlar. Evde olduklarında ise çocukları ile çok fazla ilgilenmeyen anne baba gün içinde sıklıkla kavga etmekte ve çocuklarını korkutacak derecede birbirlerine bağırmaktadırlar. Merve ise son süreçte ayrılık kaygısını daha çok yaşamakta ve gün boyunca tedirgindir, daha önceden kolaylıkla yapabildiği yatağa tırmanma ya da bisiklete binme gibi davranışları artık eskisi gibi yapamamaktadır ya da yaparken oldukça tereddüt yaşamaktadır. Yukarıdaki örnek durumdan aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir? A) Dil gelişiminin olumsuz olması bedensel gelişimi de olumsuz etkilemektedir. B) Duygusal ve sosyal gelişimdeki sıkıntılar bedensel gelişimi de olumsuz etkilemektedir. C) Bedensel gelişim açısından olgunlaşmamış olması sosyal gelişimini de olumduz etkilemektedir. D) Uzun süreli deneyim yoksunlukları psiko-motor becerilerde gerileme yaratmıştır. E) Anne baba tutumları bebeğin motor beceriler açısından olgunlaşmasını engellemektedir. 11. Yasemin yakartop oynamak istiyor. Ancak Yasemin in yakartop oynayabilmesi için öncelikle koşabilecek hatta gerekirse zıplayabilecek (---) olması; yakartopun nasıl oynanacağına dair (---) sahip olması ayrıca bu oyunu oynamayı istemeye dönük bir(---) olması gerekir. Bunlara ek olarak top oynamasına engel teşkil edecek bir (---) sorununun olmaması gerekir. Yukarıdaki şartlardan biri bile yerine gelmiyorsa Yasemin in yakartop oynamaya (---) söylenebilir. Yukarıda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangileri sırasıyla getirilmelidir? A) olgunlukta ön bilgiye motivasyona sağlık - yetecek olgunlukta olmadığı B) olgunlukta ön bilgiye motivasyon sağlık - hazır olmadığı C) ön bilgiye olgunluğa hazır bulunuşluğa - motivasyona D) büyüktükte olgunluğa hazırbulunuşluğa sağlık hazır olduğu E) olgunlukta önbilgiye öğrenmeye sağlık hazır olduğu 12. Çocukta da her yeteneğin ortaya çıkma zamanı farklıdır, bu dönemde uygun ortamlar ve uygun etkileşimler olmazsa normal gelişim engellenebilir. Örneğin, beslenme yetersizliği, baskı, kararsız annelik, çevre yoksunluğu çocuğun gelişiminde özellikle 0-6 yaşlarda olumsuz etkileri olan faktörlerdir. Yukarıdaki parçada aşağıdaki kavramlardan hangisine özellikle vurgu yapılmıştır? A) Olgunlaşma B) Hazır olma C) Kritik dönem D) Tarihsel zaman E) Kalıtım 13. Çocukların ilkel hareketler döneminde ( 0 2 yaş) gösterdikleri manipülatif hareket becerilerin aylara göre dağılımı aşağıda verilmiştir. MANİPULATİF HAREKETLER Hareket Türü Seçilen Beceri Yaş Uzanma Sonuçsuz genel uzanma 1. 3.ay Yukarıdaki tablodan hareketle I. Yardım almadan yemek yeme becerisi ince motor kasların gelişimi ile ilişkilidir. II. III. Bebeklerde yaş ilerledikçe refleksler yerini istemli ve kontrollü hareketlere bırakmaktadır. Bazı becerilerin ilerleyen dönemlerde ortaya çıkmasında olgunlaşma etkildir. hangileri söylenebilir? A) Yalnız I. B) Yalnız III. C) I. ve II. D) II. ve III. E) I. II. ve III. Kesin, tam uzanma Kontrollü uzanma 4. ay 6. ay Yakalama Refleksle yakalama Doğum İstemli yakalama İki-el avuçla yakalama Bir-el avuçla yakalama Parmaklarla yakalama Kontrollü yakalama Yardım olmadan yemek yeme 3. ay 3. ay 5. ay 9. ay 14. ay 18. ay Bırakma Temel bırakma 14. ay Kontrollü bırakma 18. ay 14. Bir grup annenin bebekleri ile olan ilişkileri incelenerek bu bebeklerin ileride akranları ile olabilecek ilişkileri hakkında bazı verilen ortaya çıkabilir. Yukarıda bahsedilen durum gelişimin hangi ilkesi ile doğrudan ilişkilidir? A) Gelişim bir bütündür B) Gelişimde belli eğilimler vardır. C) Gelişim basitten karmaşığa doğrudur D) Gelişimin kestirilebilir bir düzendedir. E) Gelişimde kalıtım ve çevrenin etkileri ortaktır. 15. Bebeklerin birçok ilkel becerileri ve küçük çocukların birçok temel hareket yetenekleri, filogenetik beceriler olarak düşünülmektedir. Filogenetik beceriler; kendiliğinden otomatik olarak ortaya çıkar ve önceden saptanmış bir sıra içinde olgunlaşma süreci boyunca gözlenebilirler. Filogenetik beceriler, çevresel etkenlere direnç gösterirler. Ontogenetik beceriler ise, öncelikle öğrenme ve çevresel fırsatlara bağımlıdırlar. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde becerilerin hangisi baskın olarak otogenetiktir? A) Yürüme B) Koşma C) Atlama D) Emekleme E) Bisiklet sürme

10 YANIT ANAHTARI Test C B D D C A A C A D C B D C B A C D C Test D C E C A B C A D B C D D D B C E D D C Test C A E C B B E C A B B C E D E Bu web sitesinde kullanılan sorular ve görsel malzemeler hiçbir şekilde basılı veya elektronik bir ortamda izinsiz kullanılamaz, çoğaltılamaz. Alpay KÖSE