1. ÜNİTE İÇİNDEKİLER EĞİTİM PSİKOLOJİSİ / 1

Transkript

1 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... iii YAZARLAR HAKKINDA... iv 1. ÜNİTE EĞİTİM PSİKOLOJİSİ / 1 Giriş... 2 Eğitim Psikolojisi ve Öğretmen... 3 Eğitim Psikolojisi... 3 Bilim... 6 Psikoloji... 8 Davranış... 9 Eğitim Öğretme ve öğrenme Öğretmen Eğitim Psikolojisinde Araştırma I. Eğitim Psikolojisinde Araştırmanın Önemi II. Eğitim Psikolojisinde İlke ve Kuram III. Eğitim Psikolojisinde Araştırma Yöntemleri A- Deneysel Yöntem B- Betimsel Yöntem C- İlişkisel Yöntem ÖZET DEĞERLENDİRME SORULARI KAYNAKÇA vii

2 2. ÜNİTE GELİŞİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR, GELİŞİMİN TEMEL İLKELERİ VE GELİŞİMİ ETKİLEYEN ETMENLER / 29 GELİŞİMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR GELİŞİMİN TEMEL İLKELERİ GELİŞİMİ ETKİLEYEN ETMENLER Kalıtım Çevre A. Doğum Sırası Etmenler B. Doğum Sırası Etmenler C. Doğum Sonrası Etmenler Beslenme Yorgunluk Hastalık, kazalar ve savaşlar Aile Sosyo-ekonomik ve kültürel düzey Eğitim Arkadaş grupları Kitle iletişim araçları ÖZET DEĞERLENDİRME SORULARI KAYNAKÇA ÜNİTE BEDENSEL VE DEVİMSEL GELİŞİM / 47 Bedensel ve Devimsel Gelişim Doğum Öncesi Evrede Bedensel ve Devimsel Gelişim Yenidoğan Bebeğin Bedensel Özellikleri Yaştaki Bedensel Gelişim Yaştaki Devimsel Gelişim Yaştaki Bedensel Gelişim Yaştaki Devimsel Gelişim Bedensel ve Devimsel Gelişimin Eğitime Yansıması ÖZET DEĞERLENDİRME SORULARI KAYNAKÇA viii

3 4. ÜNİTE BİLİŞSEL GELİŞİM / 73 Bilişsel gelişimle ilgili temel kavramlar Bilişsel gelişim dönemleri Duyu motor dönem İşlem öncesi dönem Somut işlemler dönemi Soyut işlemler dönemi Dil Gelişimi Dil gelişimine yönelik yaklaşımlar Dil gelişim dönemleri Dil gelişimini etkileyen faktörler Bilişsel gelişim eğitime yansıması ÖZET DEĞERLENDİRME SORULARI KAYNAKÇA ÜNİTE AHLAKİ (TÖREL) GELİŞİM / 109 Ahlaki (Törel) Gelişim Ahlaki Gelişim Kuramları Psikanalitik Kuramları Bilişsel Gelişim Kuramları J. Piaget e Göre Ahlaki Gelişim Ahlaki Gerçekçilik Aşaması Ahlaki Özerklik Aşaması L. Kohlberg in Ahlaki Gelişim Kuramı Gelenek Öncesi Düzey Geleneksel Düzey Gelenek Ötesi düzey Toplumsal Öğrenme Kuramına Göre Ahlaki Gelişim C. Gilligan ın Ahlaki Gelişime İlişkin Görüşleri Ergenlikte Ahlak Gelişimi Ahlaki (Törel) Gelişimin Eğitime Yansıması ÖZET DEĞERLENDİRME SORULARI KAYNAKÇA ix

4 6. ÜNİTE TOPLUMSAL VE DUYGUSAL GELİŞİM / 137 Toplumsal ve Duygusal Gelişim Kuramları E. Erikson: Psikososyal Gelişim Kuramı Oral-Duyum Dönemi Anal-Kas Dönemi Cinsel-Devimsel Dönem Gizil Dönem Erinlik-Ergenlik Dönemi Genç Yetişkinlik Dönemi Yetişkinlik Dönemi Olgunluk Dönemi Duygusal Bağlanma Kuramları Etholojik Kuram Baba-Bebek Bağlanması Toplumsal Gelişim Aile ve Toplumsallaşmadaki Etkileri Toplumsal Becerilerin Geliştirilmesinde Arkadaş İlişkileri Oyun ve Toplumsal Becerilerdeki Rolü Duygusal Gelişim Genel Duygu Türleri Duyguları Etkileyen Etmenler Öz-bilinçli duygular Duygusal Öz-Düzenleme (Emotional Self-Regulation) Duygusal Gelişim Aşamaları Bebeklik Dönemi İlk Çocukluk Dönemi Okul Çağı İlk Ergenlik Dönemi Son Ergenlik Dönemi Toplumsal ve Duygusal Gelişimin Eğitime Yansıması ÖZET DEĞERLENDİRME SORULARI KAYNAKÇA x

5 7. ÜNİTE KİŞİLİK GELİŞİMİ / 181 Kişilik ve Gelişimi Kişilik Karakter Mizaç Öz kavramı (Benlik) Öz-Farkındalık Özsaygı Kimlik Kişilik Gelişiminin Eğitime Yansıması ÖZET DEĞERLENDİRME SORULARI KAYNAKÇA ÜNİTE CİNSEL GELİŞİM VE EĞİTİM / 203 Cinsel gelişimle ilgili temel kavramlar Cinsel gelişim dönemleri Oral dönem Anal dönem Fallik dönem Gizil dönem Genitel dönem Cinsel eğitim Cinsel eğitimin verilme zamanı Cinsel eğitimi vermesi gereken kişiler Cinsel gelişim kuramının eğitime uygulanması ÖZET DEĞERLENDİRME SORULARI KAYNAKÇA ÜNİTE EĞİTİM-ÖĞRENME İLİŞKİSİ VE TEMEL KAVRAMLAR / 225 Eğitim Öğrenme ve Öğretim İlişkisi Eğitim ve Öğrenme ile İlgili Temel Kavramlar İnsan ve öğrenme Yaşantı xi

6 Davranış Öğrenmeyi Etkileyen Etkenler Öğrenen ile ilgili etkenler Türe özgü hazır oluş Olgunlaşma Genel uyarılmışlık hali ve kaygı Fizyolojik durum Bireysel ayrılıklar Öğrenme Kuramlarına Genel Bir Bakış ÖZET Eğitim Öğrenme Yaşantı Davranış DEĞERLENDİRME SORULARI KAYNAKÇA ÜNİTE DAVRANIŞÇI YAKLAŞIM KLASİK KOŞULLANMA / 243 Giriş Klasik Koşullanma Süreci Klasik Koşullanmayı Etkileyen Faktörler Klasik Koşullanmanın İlkeleri Sınıfta hoşa gitmeyen durumlar Koşullu Tepkinin Ortadan Kaldırılması Klasik Koşullanmanın Eğitim Ortamlarında Kullanılması ÖZET DEĞERLENDİRME SORULARI KAYNAKÇA ÜNİTE EDİMSEL KOŞULLANMA / 267 Giriş Edimsel Koşullanma Süreci Edimsel Koşullama İlkeleri Pekiştirme Genelleme xii

7 Uyarıcı kontrolü Sönme Kendiliğinden geri gelme Olumlu ve Olumsuz Pekiştirme Ceza Birincil ve İkincil Pekiştireçler Pekiştirme Tarifeleri Davranış Biçimlendirme Davranış Biçimlendirmede İzlenecek Adımlar Programlı Öğretim Yeni Bir Edimsel Davranışın Kazandırılması Olumsuz Bir Davranışın Ortadan Kaldırılması Olumsuz pekiştirme Sönmesini bekleme Olumsuz davranışın tam tersini pekiştirme Ortam değiştirme Bıktırma Edimsel Davranışın Ortadan Kaldırılması ÖZET DEĞERLENDİRME SORULARI EK. 1 PROGRAMLI ÖĞRETİM KAYNAKÇA ÜNİTE SOSYAL ÖĞRENME KURAMI / 313 Giriş Gözlem Yoluyla Öğrenme Gözlem Yoluyla Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler Gözlemcinin Özellikleri Sembolleştirme kapasitesi Geleceği düşünme kapasitesi Dolaylı öğrenme kapasitesi Öz yansıtma kapasitesi Öz düzenleme kapasitesi Modelin Özellikleri Gözlem Yoluyla Öğrenme Süreçleri Dikkat Süreci Hatırda Tutma Süreci Davranışı Meydana Getirme Süreci xiii

8 Güdülenme Süreci Model Alma Yoluyla Öğrenme Etkisi Engelleyici-Destekleyici Etki Tepkiyi Kolaylaştırıcı Etki Çevreye İlgi Artırıcı Etki Duygu Yoğunlaştırıcı Etki Öz Düzenleme Öz Yeterlik Sosyal Öğrenme Kuramının Eğitime Yansıması ÖZET DEĞERLENDİRME SORULARI KAYNAKÇA ÜNİTE BİLİŞSEL YAKLAŞIM GESTALT KURAMI / 353 Gestalt Kuramı Gestalt Kuramının Algılamaya ve Öğrenmeye İlişkin Görüşleri Şekil-Zemin İlişkisi Yakınlık Yasası Tamamlama Yasası Benzerlik Yasası Süreklilik Yasası Beyin ve Yaşantı Kazanma Davranışın Belirleyicileri: Fiziksel ve Psikolojik Çevre İçgörüsel Öğrenme Üretici Düşünme Alan Kuramı ÖZET DEĞERLENDİRME SORULARI KAYNAKÇA ÜNİTE BİLGİYİ İŞLEME KURAMI / 367 Bilgiyi İşleme Kuramı Bellek Türleri Duyusal Kayıt Kısa Süreli Bellek Uzun Süreli Bellek Bilişsel Süreçler Bilginin Duyusal Kayıttan Kısa Süreli Belleğe Aktarılmasını xiv

9 Sağlayan Süreçler Dikkat Algı Bilgiyi Kısa Süreli Bellekte Saklama Süreçleri Bilginin Uzun Süreli Belleğe Aktarılmasını Sağlayan Süreçler Açık ve Örtük Tekrar Kodlama Geri Getirme ve Unutma Yürütücü Biliş Öğrenme Stratejileri Dikkat Stratejileri Tekrar Stratejileri Anlamlandırmayı Artıran Stratejiler Yürütücü Biliş Stratejileri Duyuşsal Stratejiler Bilgiyi İşleme Kuramının Eğitime Yansıması ÖZET DEĞERLENDİRME SORULARI KAYNAKÇA ÜNİTE YAPILANDIRMACI ÖĞRENME KURAMI / 417 Giriş Yapılandırmacı Öğrenme Kuramında Bilgi ve Öğrenme Yapılandırmacı Öğrenme Kuramının Temel Varsayımları ve İlkeleri Yapılandırmacı Öğrenme Sınıflarının Temel Özellikleri Yapılandırmacı Öğrenme Sınıflarında Öğretmen ve Öğrenci Rolleri Yapılandırmacı Öğrenme Sınıflarında Değerlendirme Yapılandırmacı Öğretim Planı Tasarlama Yapılandırmacı Öğrenme Kuramının Eğitime Yansıması ÖZET DEĞERLENDİRME SORULARI KAYNAKÇA ÜNİTE BEYİN TEMELLİ ÖĞRENME / 455 Giriş Beynin Yapısı Çocuklukta Nöron Gelişimi Öğrenme Sırasında Beyinde Neler Oluşur? Beyin Temelli Öğrenme İlkeleri Beyin Temelli Öğrenme Ortamları xv

10 Beyin Temelli Öğrenme Kuramının Eğitime Yansıması ÖZET DEĞERLENDİRME SORULARI KAYNAKÇA ÜNİTE GÜDÜLENME /489 Güdülenme ve öğrenme İçsel ve Dışsal Güdülenme Güdülenmeyi Açıklayan Kuramsal Yaklaşımlar Davranışçı Yaklaşım Hümanistik Yaklaşım Temel Gereksinmeler Bilişsel Yaklaşım Neden Bulma(Yükleme Kuramı) Başarılı olma ve Başarısızlıktan Kaçınma Sosyal Öğrenme Yaklaşımı Güdülenme ile İlgili Yaklaşımların Eğitime Uygulanmasında Öğretmenlere Öneriler ÖZET DEĞERLENDİRME SORULARI KAYNAKÇA xvi