Merkez Bankası nın Uyguladığı Para Politikası, Enflasyonla Mücadelede Ciddi Bir Risk Unsuru Haline Gelmiştir

Transkript

1 Merkez Bankası nın Uyguladığı Para Politikası, Enflasyonla Mücadelede Ciddi Bir Risk Unsuru Haline Gelmiştir Sayın Çağlayan, sizin başlattığınız, ama bitirmenin bize nasip olduğu bu binaya verdiğiniz emek ve hizmetler için tüm üyelerimiz adına size bir kez daha teşekkürlerimizi sunuyoruz. de 1,15 oranında azalarak 75,36 değerine düştü. Tabloda da görülüyor, seçimlerden sonra dünyada ve ülkemizde yaşanan olaylardan dolayı güven endeksi devamlı olarak aşağı düşmektedir. Nurettin ÖZDEBİR ASO YÖNETİM KURULU BAŞKANI Sayın Bakanım, sayın Başkanım, değerli Meclis üyeleri, basınımızın seçkin temsilcileri; hepinizi şahsım ve Yönetim Kurulu adına saygıyla selamlıyorum. Sayın Bakanım, yeni binamızın yeni Meclis salonunda yaptığımız bu ilk toplantıda sizi de aramızda görmekten büyük mutluluk duyduğumuzu ifade etmek istiyorum. Yeni binamızı sizin koyduğunuz hedefler doğrultusunda zamanında bitirip taşınmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Kuşkusuz yeni binamıza alışmamız, eksiklerimizi gidermemiz zaman alacak. Bu nedenle bu toplantımızı Temmuz ayında yapacağımız açılış töreninin bir provası olarak kabul etmenizi diliyorum. Sayın Bakanım, sizin başlattığınız, ama bitirmenin bize nasip olduğu bu binaya verdiğiniz emek ve hizmetler için tüm üyelerimiz adına size bir kez daha teşekkürlerimizi sunuyoruz. Siz başlamasaydınız biz bitiremezdik. Bunun özellikle değerlendirilmesi gerekir. Tabii zaman geçti, böyle bir binaya kavuştuktan sonra o günleri hatırlamak belki zor oluyor. O gün ASO nun kıt imkanlarıyla böyle bir işe cesaret edebilmek gerçekten önemli bir karardı. Onun için size minnet borçluyuz. Değerli Meclis üyeleri, ekonomideki moral bozukluğu ne yazık ki devam ediyor. Nisan ayında 76,24 olan tüketici güven endeksi, Mayıs ayında Nisan ayına göre yüz- Yaşanan ekonomik ve siyasi çalkantıların şirket karlılığı üzerindeki olumsuz etkileri de ortaya çıkmaya başlamıştır. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası na kayıtlı 228 şirketin 111 i, yani neredeyse yüzde 50 si bu yılın ilk çeyreği için zarar açıklamışlardır yılının ilk çeyreğinde zarar açıklayan şirketlerin sayısı ise 68 civarındaydı. Şirket zararlarındaki artışın bir nedeni ekonomideki yavaşlama ise diğer bir nedeni de finansman maliyetlerinin artmasıdır. Kar açıklayan şirketlerin kar marjlarında da bir düşüş var. Kurulan yeni şirket sayısındaki düşüş, girişimcilerin morallerinin de etkilendiğini göstermektedir. Kapanan ticaret unvanlı şirket sayısı da geçen yılın aynı ayına göre yüzde 47,4 artmıştır. Ülkemizde yaşanan gerginliklerin, gelişmelerin doğal sonucu olarak piyasalar kilitlenmiş, bu çarkın dönmemesi sonucu protestolu senet sayısı ve tutarında kayda değer bir artış olmuştur Haziran 2008

2 yatırım maliyetleri hem de yeni yatırımların o tarafa doğru yönelmesi, kaydırılması açısından da faydalı olacaktır. Artık cesur açılımlar yapmanın zamanı gelmiştir. Küresel ekonomideki değişen koşullar bizi buna zorlamaktadır. Değerli Meclis üyeleri, sanayi üretimi hız kesmekle birlikte artmaya devam ediyor. Mayıs Ocak- Mayıs Şirket, kooperatif ve ticaret ünvanları Değişim (%) Değişim (%) Şirketler ve kooperatifler Kurulan , ,6 Kapanan , ,3 Ticaret Ünvanlı İşyerleri Kurulan , ,8 Kapanan (*) , ,4 Değerli Meclis üyeleri, görüldüğü gibi ekonomideki yavaşlamanın reel kesim üzerindeki etkileri artık iyice hissedilir hale gelmiştir. Diğer yandan enflasyondaki artış da devam etmektedir. Mayıs ayı enflasyonu yüzde 1,49 olurken yıllık enflasyon da yüzde 10,74 e yükselmiştir. Burada 2004 yılından itibaren enflasyonun seyrini izlersek, para politikasındaki kazanımların sona erdiğini 2004 yılından beri söylemekteyiz. Bugünden itibaren de maliyetler artmakta, enflasyon da yükselmektedir. Ekonomideki yavaşlama kendini işsizlik oranlarında da hissettirmektedir. Geçen yılın Mart döneminde yüzde 10,4 olan işsizlik, bu yıl aynı dönemde yüzde 10,7 olmuştur. İşsizlikteki artışın yanı sıra işgücüne katılım oranı da düşmektedir. Geçen yılın Mart döneminde yüzde 47 olan işgücüne katılım oranı bu yılın Mart döneminde yüzde 46,7 ye gerilemiştir. Kadınlar arasında işgücüne katılım oranı ise yüzde 24,1 dir. Bizim bu rakamları her halükarda yüzde 60 ların üzerine çıkarmamız gerekmektedir. Hükümetimizin Mayıs ayı sonunda açıkladığı GAP Eylem Planı, bölgeler arası gelir dağılımı dengesizliğini gidermede ve işsizliği önlemede önemli bir adım olacaktır. Ancak, Ankara Sanayi Odası Başkanlığınız döneminde Türkiye nin gündemine getirdiğiniz bölgesel asgari ücretin mutlaka devreye sokulması gerekir. Bu hem Dünyanın en yüksek faizine rağmen artış trendine giren enflasyon, hızla artan ihracata rağmen ondan daha fazla artan dış ticaret ve cari işlemler açığı, ekonomik büyüme ve artan sanayi üretimine rağmen artan işsizlik, ekonomik politikalarda köklü bir değişikliğe gidilmesi gerektiğini açıkça ortaya koymaktadır. Aylık sanayi üretim endeksi, 2008 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6,3 arttı. Nisan ayında üretim, madencilik sektöründe yüzde 1,1 azalırken, imalat sanayii sektörü endeksinde yüzde 6,7, elektrik-gaz ve su sektöründe yüzde 5,2 arttı. Yılın ilk dört ayında üretim, toplam sanayi sektöründe yüzde 6,7, madencilik sektöründe yüzde 7,6, imalat sanayiinde yüzde 6,5, elektrik, gaz ve su sektöründe ise yüzde 9,1 arttı. İhracattaki artış da devam etmektedir. Nisan ayında ihracat yüzde 37 oranında artarak 11,4 milyar dolara ulaşmıştır. Ancak, ithalat daha hızlı artmaktadır. Nisan ayında ithalat yüzde 38,3 oranında artarak 17,9 milyar dolara ulaşmıştır. Böylece Nisan ayında dış ticaret açığı 40,8 oranında artarak 4,6 milyar dolardan 6,5 milyar dolara yükselmiştir Nisan ayında yüzde 64,3 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2008 Nisan ayında 63,7 ye gerilemiştir. Yılın ilk dört ayında ise ihracat yüzde 41,4 artarak 44,5 milyar dolar, ithalat ise 39,3 artarak 67 milyar dolar oldu. Geçen yılın ilk dört ayında 16,6 milyar dolar olan dış ticaret açığı bu yıl yüzde 35,2 oranında artarak 22,5 milyar dolara yükseldi. Değerli Meclis üyeleri, tüm bu ekonomik veriler, ekonomide işlerin yolunda gitmediğini göstermektedir. Dünyanın 27 Haziran

3 Sürdürülen yüksek faiz politikası, Merkez Bankası nın para politikası üzerindeki etkinliğini de azaltmaktadır. Ekonomik büyümeye rağmen para arzında üç yıla yakın bir süredir kayda değer bir reel artış olmamıştır. Böyle bir ortamda yapılacak bir faiz artırımının, enflasyonist beklentiler ve dolayısıyla enflasyon üzerinde çok sınırlı bir etki yaratacağı açıktır. Faiz artırımı; yabancı portföy yatırımcılarına verilen örtülü kur garantisini yeniden teyit etmekten öte gitmemekte, buna karşın reel sektörün sıkıntıları ise daha da derinleşmektedir. Ancak, bu faiz artırımlarının küresel yatırımcılar üzerindeki etkisi sınırlı olacaktır. Küresel yatırımcılar bizim gibi ülkelerden çıkmaen yüksek faizine rağmen artış trendine giren enflasyon, hızla artan ihracata rağmen ondan daha fazla artan dış ticaret ve cari işlemler açığı, ekonomik büyüme ve artan sanayi üretimine rağmen artan işsizlik, ekonomik politikalarda köklü bir değişikliğe gidilmesi gerektiğini açıkça ortaya koymaktadır. Ayrıca, küresel ekonomideki gelişmeler de endişe vermektedir. Dünyada bir yandan enflasyon, diğer yandan stagflasyon endişeleri giderek artmaktadır. Gelişmiş ülkelerin faiz artırımına gitmeleri durumunda küresel likidite koşulları önemli ölçüde değişecektir. Biz, ekonomideki dengelerin sürdürülemez bir trende girdiği endişesini taşıyoruz. Bu nedenle geçtiğimiz günlerde Merkez Bankası Başkanı Sayın Durmuş Yılmaz, Ekonomi Koordinasyon Kurulu ndan Sorumlu Başbakan Yardımcısı Sayın Nazım Ekren ve Hazineden Sorumlu Devlet Bakanı Sayın Mehmet Şimşek e bir mektup yazarak bu konudaki görüşlerimizi ilettik. Değerli Meclis üyeleri; Merkez Bankası nın enflasyon hedeflerini yukarıya çekmesi doğru bir adım olmakla birlikte, yeterli değildir. Zaten biz Ocak ayında yapmış olduğumuz yazılı açıklamada, enflasyona karşı orta vadeli mücadele perspektifini koruyan, konjonktür ve rekabet gücündeki gelişmeleri de dikkate alan esnek enflasyon hedeflemesi rejimine geçilmesi gerektiğini ifade etmiştik. Bunun için para politikasında enflasyon hedeflerinin değiştirilmesinin dışında, köklü değişikliklerin yapılması gerekmektedir. Çünkü, Merkez Bankası nın uyguladığı para politikası, enflasyonla mücadelede ciddi bir risk unsuru haline gelmiştir. Cari işlemler açığındaki hızlı artış kaygı vericidir. YTL nin değerinde sert bir düzeltme ve enflasyonla mücadelede elde edilen tüm kazanımların geri verilme riski giderek artmaktadır. Sürdürülen yüksek faiz politikası, Merkez Bankası nın para politikası üzerindeki etkinliğini de azaltmaktadır. Ekonomik büyümeye rağmen para arzında üç yıla yakın bir süredir kayda değer bir reel artış olmamıştır. Piyasaya sağlanan likidite esas olarak para tabanındaki artıştan kaynaklanmakla birlikte bu artışın tamamı, zaman zaman daha fazlası Merkez Bankası nın rezervlerindeki artıştan kaynaklanmıştır. Merkez Bankası, üç yıla yakın bir süredir piyasalara borçlanmaktadır. Bankaların Merkez Bankası nezdindeki serbest rezervleri, uzunca bir süredir zorunlu karşılıkların üzerindedir. Tüm bunlar, Merkez Bankası nın, açık enflasyon hedeflemesine geçildiği günlerden beri likiditeye faiz ödeyip, bir döviz alım bürosu olarak çalıştığını göstermektedir. Bugün bankacılık sektörünün bizlere vermesi gereken kredileri, bizlere dağıtması gereken paraları Merkez Bankası na park etmekteler ve Merkez Bankası artırmış olduğu 0,50 puan faizle, 16,25 den onları faizlendirmektedir. Yani, hem muhafaza ediyor hem de üste faiz ödüyor. Yüksek faiz uygulaması ve bunun sonucunda aşırı değerlenen YTL nedeniyle reel sektörün rekabet gücü aşınmıştır. Yüksek faiz sadece iç talebi bastırmakla kalmıyor, ithal malları ucuzlatarak yerli sanayiyi de batma noktasına sürüklüyor. Son dönemlerde daralan iç talep nedeniyle birçok işyeri işçi çıkarıyor ya da çalışanlarına ücretsiz izin vererek zaman kazanmaya çalışıyor. I. OSB de elektrik tüketimindeki yüzde 10 luk düşüş, üretimdeki daralmanın en açık delilidir. Görüldüğü gibi gelişmeler olumsuzdur. Ancak, Merkez Bankası faizleri yükseltirse durum daha da kötü olacak, birçok fabrika kapanacak, işsizlik daha da artacaktır. Bu durumda, Hükümet üzerinde mali disiplini bozacak taleplerin artması ve mali disiplinin siyasi maliyetinin daha da yükselmesi kaçınılmazdır. Diğer bir ifadeyle Merkez Bankası nın yüksek faiz politikası, bütçe disiplinini de tehdit eder hale gelmiştir. Dünyada enflasyonist baskılar artmaktadır. Gıda ve enerji fiyatlarındaki artışların önümüzdeki dönemde de devam etmesi beklenmektedir. Bu artışlar beklentileri bozmuştur. Ayrıca, artan cari işlemler açığı da YTL de sert bir düzeltme ihtimalini artırarak enflasyon beklentilerini olumsuz etkilemektedir Haziran 2008

4 ya başlarlarsa faiz artırımlarıyla bunu durdurabilmemiz mümkün değildir. Geçen gün Credit Suisse adlı uluslararası yatırım bankası, aralarında Türkiye nin de olduğu gelişen ülke piyasalarının yatırım portföylerindeki ağırlığını yüzde 15 ten yüzde 5 e indirdi. Önümüzdeki günlerde başka uluslararası yatırım kuruluşları da benzer kararlar alacaklardır. Eğer ABD de faiz artırım süreci başlarsa bizim gibi ülkelerden sermaye çıkışı hız kazanacaktır. Bu nedenle yapılan faiz artırımlarının ne bozulan beklentileri düzeltmek ne de yabancı portföy yatırımcılarının bizim gibi piyasalardan çıkış kararlarını engellemek yönünde bir etkisi olmayacaktır. Yüksek faizin maliyetini her zaman olduğu gibi yine bizler ödeyeceğiz. Bu nedenlerden dolayı; Merkez Bankası nın faizleri artırmaması, hatta uygun fırsat buldukça faiz indirimlerine gitmesi, zorunlu karşılık oranları ve serbest rezervlere verilen faiz ve bu gibi diğer para politikası araçlarından da yararlanması gerekmektedir. Ancak, Merkez Bankası bunu yapmak yerine kolay yolu seçmiş ve faiz artırımına gitmiştir. Değerli Meclis üyeleri, Para Politikası Kurulu nun faiz artırım kararından sonra Merkez Bankası Başkanı ile yaptığım görüşmede edindiğim izlenim, faiz artırımlarının önümüzdeki dönemde de devam edeceği yönündedir. 1,5 saat Merkez Sayın Bakanım, neyse ki bizim sesimizi Hükümete iletecek siz varsınız. Sizin bizler için nasıl bir mücadele yürüttüğünüzü biliyor, çalışmalarınızı yakından izliyor ve başta zorunlu istihdam, KOSGEB in tekrar harekete geçirilmesi, Projeniz olmak üzere reel sektörün sıkıntılarını azaltmak için alınan tedbirlerle sağladığınız hayati katkılar için teşekkür ediyor, sanayi stratejisi ve sanayi envanteri çalışmalarınızın sonuçlarını da sabırsızlıkla bekliyoruz. Bankası Başkanımız ve ekibiyle konuştuk. Bizim tarafımızdan bakıldığında olayı nasıl gördüğümüzü kendilerine anlatmaya çalıştık. Merkez Bankası Başkanı, Benim için hedef enflasyondur, enflasyon düştüğü zaman bugün kaybedenler yarın o refahları tekrar karşılayacaktır. Onun için ne pahasına olursa olsun, siz ne kadar sıkıştırırsanız sıkıştırın biz bu işte kararlıyız diyor. Diğer yandan, Temmuz ayına 40 milyar doları aşan bir itfanın yığılmasını anlamak mümkün değildir. Hazine nin daha uzun vadeli borçlanmalara giderek Merkez Bankası nın faiz politikasında önerdiğimiz değişiklik sürecini desteklemesi gereklidir. Yaşanan siyasi krizin, ülkemizi erken bir seçime götürme olasılığı da giderek artmaktadır. Bu durum, seçim ekonomisi uygulanması riskini doğurmaktadır. Bu nedenle Hükümetin mali disiplini bozacak harcamalardan kaçınması ve mikroekonomik reformları hızlandırması gereklidir. Bu konudaki gecikmelerin maliyetini 1 Temmuz dan itibaren uygulamaya geçecek yüzde 22 lik elektrik zammıyla ödeyeceğiz. Bununla şunu demek istiyorum: Sayın Bakanım, kararlar keşke daha hızlı gerçekleşebilse daha faydalı olacaktır. Dünyada enerji maliyetleri artmaktadır. Ancak elektrik dağıtımının özelleştirilmesinde yaşanan gecikme, bu maliyetleri daha ağır yaşamamıza neden olmaktadır. Sayın Bakanım, yeni binamızda düzenlediğimiz ilk Meclis toplantımızda daha iç açıcı bir tablo üzerinde konuşmayı tercih ederdik. Ancak, Merkez Bankası ve ekonomi yönetiminin bizlerin yaşadığı sorunların ciddiyetini anladıklarından emin değiliz. Onlar, ölen ölür, kalan sağlar bizimdir diyorlar. Ancak, sağlıklı olan, normal koşullarda rekabet edebilecek firmaları, yüksek faiz ve düşük kur politikasıyla ölüme mahkum edersek elimizde fazla bir şey kalmayacak. Sayın Bakanım, neyse ki bizim sesimizi Hükümete iletecek siz varsınız. Sizin bizler için nasıl bir mücadele yürüttüğünüzü biliyor, çalışmalarınızı yakından izliyor ve başta zorunlu istihdam, KOSGEB in tekrar harekete geçirilmesi, Projeniz olmak üzere reel sektörün sıkıntılarını azaltmak için alınan tedbirlere sağladığınız hayati katkılar için teşekkür ediyor, sanayi stratejisi ve sanayi envanteri çalışmalarınızın sonuçlarını da sabırsızlıkla bekliyoruz. Sözlerime son verirken Sayın Bakanımıza, bunu saymayız diyor, ilk fırsatta tekrar aramızda görmek istediğimizi ifade ediyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum. 27 Haziran

5 Benim Görevim Sizlere Hizmet Etmek; Sizlerin Ülke Ekonomisiyle İlgili Dile Getirdiği Her Konuda Aracılık Etmektir Ankara Sanayi Odası, Türkiye de gerek sanayide, üretimde, sosyal sorumluluk bilincinde gerekse ülkenin demokratik sürecine, laikliğe, cumhuriyetin temel değerlerine, Atatürk ün koymuş olduğu çağdaş ilkelere bağlılığı noktasında çok önemli projeleri Türkiye nin gündemine getirdi. Zafer ÇAĞLAYAN SANAYİ VE TİCARET BAKANI Benim çok değerli dostum değerli Başkanım, Yönetim Kurulumuzun çok değerli başkanı, çok değerli eski ve eskimeyen değerli Meclis Odası üyesi arkadaşlarım, basınımızın değerli temsilcileri, çalışanlarımız, değerli misafirlerimiz, hepinizi saygıyla, sevgiyle selamlıyorum. Evet, uzun yıllar Meclis Üyeliğini, Yönetim Kurulu Başkanlığını yapmaktan şeref ve onur duyduğum Ankara Sanayi Odası nın bu yeni hizmet binasında gerçekleştirilen ilk meclis toplantısında sizlerle beraber olmak benim için de büyük bir şeref, büyük bir onurdur. Bu binanın yapılmasında tabii ki ben tek başıma hareket etmedim, benimle beraber Yönetim Kurulu Üyesi arkadaşlarım sağ olsunlar sonuna kadar destek verdiler, hepsinden önemlisi siz değerli Meclis Başkanım başta olmak üzere bütün meclisimizin bu konuda vermiş olduğu destekle böylesine önemli bir eseri vücuda getirebildik. Evet, bu konuda mutluyum, gururluyum, gerçekten sevinçliyim. Biraz evvel birçok değerli arkadaşım konuşurken ifade etti, geçmiş dönemlerde gerek Organize Sanayi Bölgesi gerek Ankara Sanayi Odası nın önceki binası her fırsatta dile geldiğinde emeği geçenleri her zaman rahmetle ve minnetle andım. Gerçekten Ankara Sanayi Odası nın çok kıt, çok mütevazı imkanlarıyla Ankara sanayii ve sanayicilerine verdiği çok büyük imkandı. Ancak, Ankara Sanayi Odası nın kabına sığmaz bir yapısı vardır. Ankara Sanayi Odası, Türkiye de gerek sanayide, üretimde, sosyal sorumlu- luk bilincinde gerekse ülkenin demokratik sürecine, laikliğe, cumhuriyetin temel değerlerine, Atatürk ün koymuş olduğu çağdaş ilkelere bağlılığı noktasında çok önemli projeleri Türkiye nin gündemine getirdi. Bu projeleri sizlerle beraber yaptık, sizlerle beraber gerçekleştirdik ve 12 yıl önce Başkan olduğum zaman İstanbul daki bir toplantıda Ben Zafer Çağlayan, Ankara Sanayi Odası Başkanıyım dediğimde oradaki bir katılımcının anlayamadım diyen ifadesi üzerine bir kez daha şöyle bir ifadede bulunmuştum: Ben Zafer Çağlayan, Ankara Sanayi Odası Başkanıyım dediğimde yahu arkadaş Zafer Çağlayan ı anladım da Ankara da sanayi mi var ki sen Sanayi Odası Başkanısın diye sorduğunu bugün hala iliklerime kadar hissederim. Evet, şükürler olsun Ankara da sanayi zaten vardı, geçmiş dönemde de birçok değerli Başkanımız, benden önceki bütün kurucu başkanlarımızın hepsi çok Haziran 2008

6 Ankara Sanayi Odası Meclis üyelerinin her ne olursa olsun konuşan bir meclis olması ve kendi cephelerinden ülke ekonomisi ve sektörel bazda görüşlerini dile getirmesi gerekiyor. değerli hizmetler vermişti ve Ankara Sanayi Odası geçmiş dönemde oluşturduğu altyapı, bilgi birikimi, Meclis üyelerinin ve komuta üyelerinin birbiriyle dayanışması ve Yönetim Kuruluna vermiş olduğu destekle Türkiye nin en önemli kurumlarından biri haline geldi. Dolayısıyla Türkiye nin en önemli kurumlarından biri olan Ankara Sanayi Odası na da yeni bir bina, yeni bir mekan gerekirdi. Bu da 12 yıl şeref ve onurla yaptığım ve sizlerden büyük destek gördüğüm Ankara Sanayi Odası Başkanlığı dönemimde akıllarda kalacak belki de son uygulamaydı. Bu Oda için, sizler için her ne yaptıysam helali hoş olsun. Ben her zaman size haklarımın hepsini helal ettim, sizlerden de zaten helallik aldım, sağ olun. Çünkü, bu Oda, biraz evvel belirttim, gerek cumhuriyet ilkelerine, demokrasiye, laikliğe, sosyal hukuk devleti olmaya gerekse Türkiye nin üretmekten, sanayileşmekten başka çaresi olmadığına her zaman biat etti ve bu kurumla ilgili projeleri ortaya koydu. Bunları Sayın Başkanımla beraber biraz evvel konuşan Meclis Üyesi arkadaşlarım da dile getirdi. Ankara Sanayi Odası nın bu Meclisi, benim üniversite eğitimimden sonra mastırımı, doktoramı yapmış olduğum en önemli kurumdur. Bunları size gaz vermek için söylemiyorum. Evet, bu Oda her zaman hayatımın en önemli dönüm noktalarından biri olmuştur. Dile kolay, 20 yıl Ankara Sanayi Odası nda Meclis Üyeliği yaptım ve bunun 12 yılında siz bana başkanlık görevini lütfettiniz, ben de şükürler olsun hiçbir zaman sizlerin başını önüne eğdirecek kötü davranışta bulunmadım ve bulunmamaya gayret ettim. Bu noktada, tabii ki Yönetim Kurulu ve Meclis üyelerimin her zaman desteğini arkamda hissederek bunları yaptım. Bugün de sizlerin içinden çıkmış, sanayi ve ticaret hayatının hizmetine kendisini adamış bir arkadaşınız olarak sorunlarınızın, gerek kendi bakanlığımda gerekse diğer bakanlıklarda gündeme getirilmesi, Ekonomi Koordinasyon Kurulu nda bu konuların tartışılması benim öncelikli görevlerim arasında olacaktır. Bakan olduktan sonra katıldığım ilk meclis toplantısında da hatırlarsanız sizlere Ben sanayiciye ve ticaret kesimine teşrifatçılık yapmaya, hizmet etmeye geldim demiştim. Evet, bugün tekrar ifade ediyorum ki benim görevim sizlere hizmet etmek, sizlerin ülke ekonomisiyle ilgili dile getirdiği her konuda aracılık etmektir. Bu noktada görüş belirten bütün arkadaşlarıma teşekkür ediyorum. Özellikle altını çizmek istiyorum ki bu hep özlemimdi, inşallah bu şekilde de devam edecektir. Ankara Sanayi Odası Meclis üyelerinin her ne olursa olsun eksiktir, doğrudur, yanlıştır- konuşan bir meclis olması ve kendi cephelerinden ülke ekonomisi ve sektörel bazda görüşlerini dile getirmesi gerekiyor. Değerli arkadaşlarım sizden rica ediyorum buna devam edin, sizlerin vermiş olduğu görüşler son derece önemli. Ankara Sanayi Odası nın eski binasını şöyle bir hatırlıyorum. Ankara Sanayi Odası binası dedirtmek için gerçekten çok uğraştık. Binanın altında kiracı vardı, uzun yıllar Çanakkale Seramik binası ondan sonra da Vakıflar Bankası binası olarak anıldı ama şükürler olsun bugün sadece Ankara ya değil, tüm Türkiye ye örnek, yakışır bir binayı gerçekleştirdik. Sayın Başkanıma teşekkür ediyorum, bir bayrak koşucusu gibi almış olduğu bayrağı, Yönetim Kurulu Üyesi, Meclis Üyesi ve bu işte emeği geçen bütün arkadaşlarımızın desteği ile hepimizin düşündüğü tarihten daha önce gerçekleştirdi. Değerli arkadaşlarımın gündeme getirmiş olduğu konular üzerinde -tabii bunlar içinde uygulanabilir olan var, uygulanamaz olan var, yapılabilirliği olan var- yoğun çalışmalar yapıyoruz. Aslında ortaya çıkan durum farklı. Türkiye, ciddi anlamda bir yapısal değişim ve dönüşüm sürecinden geçiyor. Bunu her alanda görüyoruz, ilk örneğini de işte Ankara 27 Haziran

7 Bugün sadece Ankara ya değil, tüm Türkiye ye örnek, yakışır bir Ankara Sanayi Odası binası gerçekleştirdik. Sayın Başkanıma, Yönetim Kurulu Üyesi, Meclis Üyesi ve bu işte emeği geçen bütün arkadaşlarımıza teşekkür ediyorum Sanayi Odası gösterdi, böyle bir bina yaparak biz de bu yapısal değişime, dönüşüme ayak uydurduk. Eski binamızın artık bize yetmediğini, bunun yerine modern ve büyük bir alan olması gerektiğini, böylesine güzel modern bir meclis salonunun olması, bu yapısal değişim ve dönüşümün çıkartmış olduğu bir sonuç. Sanayi Odası Başkanlığım döneminde görmüş olduğum fotoğraf ile daha sonra siyasetin içine girerek görev aldığım ortamda gördüm ki, geçmiş dönemde aslında birçok şeyi söylerken bazen haksızlık etmişim. Bunları söylemeyin diye söylemiyorum, sakın ha! Söylemeye devam edeceksiniz arkadaşlar ve bu konuda da bilin ki sizlerin hislerine, sizlerin duygularına her zaman kulak veren bir hükümet var, Sayın Başbakan var, benim zaten görevim. Ancak, diğer taraftan da çok yoğun işler yapıldığını sizlere özellikle ifade etmek istiyorum. Ekonomi Koordinasyon Kurulu nda benim de dahil olduğum 5 bakan sürekli her Pazartesi Bakanlar Kurulu öncesi, Bakanlar Kurulu sonrası çok ciddi toplantılar yapıyoruz, yani çay, kahve sohbetleri değil bunlar. Sohbet edecek zamanımız hakikaten yok, çünkü her birimizin çok ciddi sorumluluk ve mesuliyetleri var. Sürekli, ekonominin gidişatıyla ilgili, ekonomik konularda gerekli koordinasyonun sağlanması, alınacak kararlarda en doğru kararın alınması ve uygulamanın yapılması yönünde zaman zaman da sektör bazında detaylara, incelemelere girerek çok önemli çalışmalar yapıyoruz. Bunlardan ilki özellikle tekstil, konfeksiyon sektörü; her zaman söylemişimdir Türkiye açısından vazgeçilemez çok önemli bir sektördür. Her ne kadar şu anda ihracatta Türkiye lokomotifinin 2. durumuna geçmiş olsa dahi inanıyorum ki çok kısa sürede kendisini tekrar toparlayarak lokomotif duruma geçecek olan tekstil, konfeksiyon sektörüyle ilgili çok önemli bir çalışma yaptık. Bütün tarafları katarak Ekonomi Koordinasyon Kurulu nda bunun görüşmesini yaptık, önümüzdeki birkaç gün içinde inşallah tekstil, konfeksiyon sektöründeki stratejiyi, yol haritasını açıklamış olacağız. Evet, Ekonomi Koordinasyon Kurulu bu çalışmaları yaparken bir taraftan da ekonomik hedefler, ekonomik büyümeler ve ekonomik parametrelerle ilgili de sürekli bir çalışma içindeyiz. Zaman zaman bürokratlar toplantıya katılıyor, zaman zaman direk bakanlarımızla ve Sayın Başbakanın Başkanlığında her ay ekonomi değerlendirme toplantısı yapıyoruz. Bakın istihdam paketi; yıllarca burada dilimizde tüy bitti, Ar-Ge yasası ve yine sosyal güvenlik reformunun özü, belirtmiş olduğum bu kurullarda görüşülerek bugün hayatiyete kavuşmuştur. Bu toplantılarda, alınması gereken tedbirlerin, yapılması gereken çalışmaların sürekli olarak canlı bir network ortamında tutulduğunu ifade etmek istiyorum ve tabii ki her hafta yapılan Bakanlar Kurulu nda da ilgili tüm arkadaşlarımız ekonomi konusunda veya kendi branşları doğrultusundaki bütün görüşlerini Bakanlar Kurulu nun gündemine getiriyor ve çalışmayı yapıyor. Diğer taraftan değerli arkadaşlar, dediğim gibi çok hummalı bir çalışma içerisindeyiz. Bakın sadece benim bakanlığımın şu anda 25 ten fazla kanun tasarısı var, dile kolay 25 kanun tasarısı. Geçmiş hükümetler döneminde bu kadar sayıda bile kanun yapılamadığını hep beraber gördük. Bütün kurumlarımızı, bütün kurullarımızı, bütün sistemlerimizi gelişen bu dünyada ve küreselleşmenin gerektirdiği tarzda yeniden gözden geçiyoruz. Hani ben zaman zaman artık her birimizin boy aynasına geçip hesaplaşmamız gereken bir dönemden geçtiğimizi söylerim. İşte bu çalışmaları da bunun için yapıyoruz. Milli Prodüktivite Merkezi, Türk Standartları Enstitüsü, Rekabet Kurumu başta olmak üzere bütün sektörlerimizi, bütün kuruluşlarımızın kuruluş kanunlarını tek tek yeniden gözden geçiriyoruz. 25 tane kanun çalışmasının yapılıyor olması dile kolay... Bakanlar Kurulu nda her hafta ben ve diğer Bakan arkadaşlarımızın yapmış olduğu bu kanun çalışmalarıyla ilgili sunumlarını hep beraber dinleyip orada kendi görüşlerimizi ifade ediyor ve bu konudaki önerilerimizi, tespitlerimizi, tekliflerimizi dile getiriyoruz. Şunu bilin ki: 24 saate yakın durmaksızın çalışan bir hükümet var. Bu çalışmaların hepsinden şimdi size detaylarıyla bahsedeceğim. Biraz evvel Sayın Aynagöz -sağ olsun benim değerli dostum- yapmış olduğum konuşmadaki notlarımı ifade etti. Evet, Türkiye Cumhuriyeti açısından son derece öneme haiz, geçmiş dönemlerde bu Meclisin, bu Odanın sıkça dile getirdiği ve Türkiye nin eksikliği olan çok önemli bir çalışmayı yapıyoruz. Birincisi, sana Haziran 2008

8 yi envanteri çalışması. Evet, bir sanayi stratejisinin oluşturulması ve bununla beraber de yeni bir teşvik sisteminin, modelinin gündeme getirilmesiyle ilgili çok yoğun çalışmalarımız var. Arkadaşlar, size çok net söyleyeyim. Türkiye yi il il, sektör sektör, firma firma tarıyoruz. İşletmelerimizi sektör bazında, işletme bazında -isimlerine bakılmaksızın- girdileri çıktıları, kullandığı enerji, istihdam ettiği insan, vermiş olduğu ücretler, ödemiş olduğu vergiler, borcu alacağı ve diğer taraftan şirketle ilgili bütün aktif yapılarını teker teker çıkartıyoruz. Yapmış olduğumuz çalışmalarda çok önemli tespitlerimiz var. Niyetimiz, inşallah bu yılın Eylül ayına kadar bitirip, yapmış olduğumuz sanayi envanteri ve sanayi stratejisi çalışmasını önce Ekonomi Koordinasyon Kurulu nda, sonra Sayın Başbakanın Başkanlığında ve Bakanlar Kurulu na sunduktan sonra bunun üzerine sektörel, bölgesel ve proje bazlı yeni teşvik sistemini oturtmanın çalışması içindeyiz. Eylül sonuna kadar programımız, sanayi envanteri ve sanayi stratejisinin ana yapısını, yani o iskeleti oluşturmak. Eylül den itibaren de yeni teşvik sisteminin getireceği uygulamayla bu iskelete et sarmak, yani vücudu ortaya çıkartmak. Bunu yaparken hangi sektörlerimizin yüksek katma değer üretip üretmediği, diğer sektörlerle irtibatlarının ne olduğu noktasında çok önemli bulgularımız var. Bakın sizlerle yıl boyu yaptığımız bu çalışmalarda, karşılaştığımız sorunların tamamını demiyorum, bugün sorunların bir kısmını oluşturan asıl nedenleri tek tek tespit etmeye başladık. Türkiye nin son 5 yılda ihracatını 36 milyar dolardan bugün 122 milyar dolara çıkartması, bu ülkede her 24 saniyede bir aracın üretilmesi ve bugün Türkiye nin 1 milyar doların üzerinde 20 den fazla ülkeye ihracat yapması ve yine 1 milyar doların üzerinde 20 den fazla ihraç ürün kapasitesine sahip olması ve dünyanın 17. büyük ekonomisi olmasının altında yatan en önemli etken, siyasi istikrardır. Türkiye nin, bugün dünden daha fazla siyasi istikrara ihtiyacı vardır. Siyasi istikrarla beraber özel sektör, kamu diyaloğu ve biraz evvel belirtildiği gibi konulmuş olan o dinamitlerin, o mayınların tek tek temizlenmesiyle beraber Türk özel sektörünün sayesinde Türkiye dünyanın 17. büyük ekonomisi oldu. Bunun asıl mimarları, 659 milyar dolarlık gayrisafi milli hasılanın kahramanı sizlersiniz. Çok sevdiğim, çok inandığım bir laf vardır der ki: Tarlada izi olmayanın harmanda sözü olmaz Evet, sizler tarlada izi olup harmanda sözü olan insanlarsınız. Onun için biraz evvel konuşun, söyleyin, söylemek mecburiyetindesiniz dememin nedeni, taşın altında eli değil, gövdesi olan insanlarsınız ve 659 milyar dolarlık gayrisafi milli hasıla üstüne 122 milyar dolarlık ihracat yapan, yapmış olduğu ihracatın yüzde 60 tan fazlasını da Avrupa Birliği ne satan sizlersiniz. Bu nedenle bugün, öngörülebilirliğin olması için geçmiş dönemlerden çok daha fazla siyasi istikrara ihtiyacımız var. Sanayi Odası Başkanlığım döneminde görmüş olduğum fotoğraf ile daha sonra siyasetin içine girerek görev aldığım ortamda gördüm ki, geçmiş dönemde aslında birçok şeyi söylerken bazen haksızlık etmişim. Evet, bugün piyasalarda bir durgunluk, sıkıntı var; ortalık güllük gülistanlık değil. Ben de isterdim ki her şey dört dörtlük, mükemmel diyebileyim. Ancak, son 5 yılda yapılmış olanlar önemli ve bakın biz bugün neyin mücadelesini yapıyoruz. Ankara Sanayi Odası Meclisi nde eyvah batıyoruz, Türkiye yüzde 8,5 küçüldü, ne olur hiç olmazsa 8,5 değil de 5 küçülsün, 3 küçülsün, 2 küçülsün dediğimiz günleri hatırlıyorum ve şükürler olsun Türkiye 24 çeyrektir arka arkaya sizlerin marifetiyle ortalama yüzde 7 büyüdü ve bugün büyüme rakamlarının yüzde 4,5 lara düşmüş olmasından duyduğumuz endişeyi dile getiriyorsunuz. Bugün Türkiye nin gelmiş olduğu durum bu. Türkiye nin istenilen seviyeye gelmesi, Türk sanayicisinin rekabet gücünün artırılması ve hak ettiği şekilde ülkeye faydalı olmasının yolu elbette ki yüzde 6, yüzde 7 lik bir büyümeyi geçmesi. Ancak değerli arkadaşlar, Türkiye küresel bir oyuncu, Türkiye dünyanın 17. büyük ekonomisi, dünyadaki bütün gelişmelerden Türkiye de öyle veya böyle etkilenmek mecburiyetinde. Niye? Dedik ya ihracatımızın yüzde 60 tan fazlasını Avrupa Birliği ile yapıyoruz, Avrupa Birliği ülkelerindeki ekonomik büyümeler, küçülmeler direk bir şekilde Türkiye yi de etkileyecektir. Bunun için biraz evvel Sayın Aynagöz ün belirttiği gibi evet, ben dünyayı bir otobüse, Türkiye yi de bu otobüsün içindeki yolculardan birine benzetiyorum. Bu otobüs zaman zaman kasislere, zaman zaman çukurlara girecek ve bu otobüsün içindeki yolcular mutlak suretle bundan öyle veya böyle etkilenecek. Türkiye şükürler olsun gerek bütçe açıkları gerek kamunun iç-dış borç toplamının gayrisafi milli hasılaya oranı gerekse elde etmiş olduğu birçok ekonomik performansla beraber teker üstünde değil. Türkiye de bu otobüsün yolcusu ve öyle ya da böyle etkileniyor, ancak gördük ki çok büyük bir etkilenme yok. Hatırlayın, bundan 6-7 yıl öncesine kadar Türkiye ye 50 milyar dolarlık fatura ödeten bir bankacılık kurtarma operasyonu vardı ama hiçbirimiz Amerikan Merkez Bankası nın, İngiltere Merkez Bankası nın bir bankayı kurtardığına şahit olmamıştık. Amerika mortgage kaynaklı krizin etkileri bir şe- 27 Haziran

9 kilde tüm dünyaya yayılıyor ve bugün karşılaştığımız sorunların bir bölümünde bunun da etkisi var ama bu kriz Amerika daki şiddetiyle Türkiye yi etkileyecek mi derseniz; hayır. Çünkü şartlar ve ortada duran hiçbir şey zaten bunu doğrulamıyor, göstermiyor ve dediğim gibi bugün biz yüzde 4,5 luk büyümeden duyduğumuz kuşku ve endişeden bahsediyoruz. Bu nokta da değerli arkadaşlar, enflasyon sadece Türkiye nin başının belası değil, enflasyon tüm dünyanın başının belası şu anda ve Türkiye dışarıdan artık enflasyon ithal eder bir yapıya dönüşmüştür. Bakın altını çizerek söylüyorum; Türkiye dünyadan enflasyon ithal eden bir yapıya dönüşmüştür. Niye? Çünkü dünyada enerji ve gıda fiyatlarında çok ciddi artışlar var. Çin in 2007 Nisan ayında enflasyonu yüzde 2,8 ken bugün 8 ler seviyesine çıkmıştır. Amerika Birleşik Devletleri nde, Avrupa da, dünyanın bütün ülkelerinde enflasyon dengeleri bozulmuştur ama bunun yanı sıra Amerikan Merkez Bankası ülkede olabilecek bir durgunluğu, piyasalarda olabilecek sıkıntıları önlemelidir. Bu noktada, kendi iş aleminin bir problemle karşı karşıya kalmaması için oturdu, belli aralıklarla çok kısa bir süre içinde FED faizlerini 5,25 ten 2 ye kadar düşürdü ve üstüne üstlük bir de Başkanın talimatıyla piyasaya 150 milyar dolarlık bir pa- ra sirküle edildi. Evet, bugün bu tartışılır, doğrudur yanlıştır ama Amerika bu noktada ciddi anlamda olabilecek durgunluğun önüne geçmeye çalıştı. Biraz evvel Sayın Başkan faizlerin yüksekliğinden bahsetti. Evet, ben de şikayet ediyorum. Ancak, biliyorsunuz ki Türkiye de faizi belirleyen otorite, Merkez Bankası nın bağımsız olan Para Politikası Kuruludur ve biz her zaman Merkez Bankası nın bağımsızlığına göre tavır koyduk. Ankara Sanayi Odası olarak bugün de aynı konumumdayım ve burada suçu başkasına atma niyetinde ve bir başka kurulla çatışmak gibi bir lüks içinde de değilim ama şunu ifade edeyim: İki gün evvel Dünya Ekonomistler Birliği Calvo bir şey söyledi; evet, faizi yükseltebilirsiniz. Değerli arkadaşlar faizi yükseltiriz, likidite konusunda olabilecek bazı problemleri önleyebilirsiniz ancak, faiz yükseltmesinin ortaya çıkarmış olduğu 2 sonuç var: Biri üretim kaybı, diğeri işsizliktir. Bunun da bu dengede gözetilmesi gerektiğini özellikle ifade ediyorum. Burada topu taca atmak, topu başkasına atmak gibi bir lüksüm de yok ama diyorum ki faiz belirleme yetkisi bağımsız bir kurul olan Para Politikası Kurulu nundur. Ben ilk Bakan olduğumda, Efendim büyüme rakamları 3,9 a düştü, Merkez Bankası bununla kendine bir görev çıkarsın, faiz düşüşü yapsın dedim. Ertesi gün gazetecilerin birkaç tanesi hemen köşelerinde yazı yazdılar, bakın işte siyasetçi, hükümet faize müdahale ediyor dediler. Ben o zaman müdahale edemiyorum, bunu sizler söyleyeceksiniz, sizler dile getireceksiniz ve bu noktada maalesef Türkiye treni kaçırdı arkadaşlar. Merkez Bankası, geçen sene, 6-8 ay öncesinde bunu yapabilme imkanına sahipti, şu anda suyu tersine de çeviremez, onu da size çok net bir şekilde söyleyeyim. Değerli arkadaşlar, 2007 yılında ülkemiz -rakamları yuvarlayarak söylüyorum- 530 bin kurumlar vergisi mükellefi, 1 milyon 570 bin gelir vergisi mükellefi, ki ücretleri de içinde tutarak söylüyorum, toplam 2 milyon 100 bin mükellefe sahip ve 2007 yılında Türkiye deki toplam net satış hasılatı 1,7 trilyon YTL. 2 milyon 100 bin vergi mükellefinin oluşturduğu kar 95 milyar YTL. Teoman beyin kaşlarının kalktığını görüyorum. Evet, 1,7 trilyon net satış hasılatının olduğu bir Şu anda sadece kendi bakanlığımın 25 ten fazla kanun tasarısı var. Geçmiş hükümetler döneminde bu kadar sayıda bile kanun yapılamadığını hep beraber gördük. Milli Prodüktivite Merkezi, Türk Standartları Enstitüsü, Rekabet Kurumu başta olmak üzere bütün sektörlerimizi, bütün kuruluşlarımızın kuruluş kanunlarını tek tek yeniden gözden geçiyoruz. Şunu bilin ki: 24 saate yakın durmaksızın çalışan bir hükümet var Haziran 2008

10 ortamda ortaya çıkan kar 95 milyar YTL. Yani, biraz evvel ifade edildi; Türk müteşebbisi, satış hasılatı içindeki oranın yüzde 6 sının daha altında para kazanmıyor. Evet, sektörel bazlı baktığınız zaman yüzde kazanımlar var, ortalama bu rakamları yakalayanlar var, cebinden şu anda finanse edip sonunun nereye gideceği malum olan sektörler var. Bu 95 milyar YTL karın 50 milyar YTL si yani yüzde 52 si toplam 1541 mükellef-şirket tarafından elde ediliyor. Bakın 1541 mükellef toplam karın yüzde 52 sini, 50 milyar YTL yi oluştururken geriye kalan 2 milyon küsur yüzde 48 karı elde ediyor. Diğer yandan bu 2 milyon 100 bin mükellef içinde aktif toplamı 100 milyon YTL ve üzerinde olanlara baktığınız zaman yine bu 1541 firma ortaya çıkıyor. Bu 1541 firma, Türkiye de Ar-Ge nin de yüzde 60 ını gerçekleştiriyor. Firmalarımızın aktif borç yapısına bakıyoruz arkadaşlar, hepsi bizim sanayi stratejimizin ana altyapısını oluşturacak rakamlar olduğu için bunları sizlerle paylaşıyorum. Aktif borç dengesine baktığınız zaman da Türkiye de maalesef bu konuda özellikle küçük işletmelerin çok ciddi sıkıntılarla karşı karşıya kaldığını görüyoruz. Bugün Türkiye nin aktif borç oranı yaklaşık yüzde 56 lar mertebesinde, bunun uluslararası alanda kabul edilebilirliği ise ortalama yüzde 50 dir. Yani yüzde 50, aktif içinde borç kabul edilebilir bir seviyedir. Ama bir başka bulgu, 2 milyon 100 bin mükellefin yüzde 97 sine bakın, sayısal bazda söylüyorum; yüzde 97 sinin borcunun aktife oranı yüzde 67. Evet, bu da bizim ciddi anlamda tasarruf eksikliğimizin çok tipik bir göstergesi ve firmalar küçüldükçe, boyutlar küçüldükçe bunun çok daha belirgin, net bir şekilde ortaya çıktığını görüyoruz. Bu da Türkiye nin ölçek probleminin, tasarruf probleminin ortaya koymuş olduğu çok net bazı gerçekler. Şunu çok net söyleyeyim, yine sanayi stratejisi çalışmasında iftihar ettiğimiz, yüzde 90 ını sanayi mamulünün oluşturduğu ihracatımız, 2007 sonu itibarıyla 150 milyar dolarla bitmişti. 107 milyar dolar 145 milyar YTL ye denk geliyor. Yine 2007 yılına mukayese yapacak olursak 1,7 trilyon YTL lik net satış hasılatının olduğu bir ortamda övündüğümüz ihracatımızın, toplam net satış hasılatının içindeki oranı yüzde 10 a bile ulaşamıyor. Bu, Türkiye nin ihracat konusunda da çok önemli açılımlar, çok önemli hedefler yapması gerektiğinin bir göstergesi ve Türkiye içe dönük, içe kapalı çalışıyor. Şimdi değerli arkadaşlar bu tespitlerin üzerine diyoruz ki, sektör sektör çekmiş olduğumuz emarla sektörlerin Türkiye Cumhuriyeti açısından son derece öneme haiz, geçmiş dönemlerde bu Meclisin, bu Odanın sıkça dile getirdiği ve Türkiye nin eksikliği olan çok önemli bir çalışmayı yapıyoruz. Birincisi, sanayi envanteri çalışması. Türkiye yi il il, sektör sektör, firma firma tarıyoruz. Eylül sonuna kadar programımız, sanayi envanteri ve sanayi stratejisinin ana yapısını, yani o iskeleti oluşturmak. kendi arasındaki alışverişlerine, girdilerine çıktılarına bakarak sektörlerin ürettiği yüksek katma değere bakıyoruz. İstihdam paketi son derece önemli ama maalesef mevcut gündemin altında ezildi. Ancak, sizler görüyorsunuz, yaşıyorsunuz istihdam paketinin neler getirdiğini bire bir biliyorsunuz. Ar-Ge Teşvik Yasası, Türkiye açısından son derece önemli bir yasadır. Ar-Ge Yasası, özellikle Türkiye yi Ar-Ge de bir üs haline getirecek olan yapıya sahiptir. Bunun yanı sıra 50 den az işçi çalıştıran işletmelerin KOSGEB ten, TÜBİTAK tan ve teknoloji bölgelerinden faydalanması noktasında da bir taraftan bu çalışmalar yapılırken, bir taraftan rekabeti arttıracak yeni birçok düzenleme de şu anda gündemimizde. Biraz evvel sizlere 25 ten fazla çalışma yaptığımızı ifade ettim. Bunların 4 tanesi şu anda Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu na gönderildi, bir tanesi de organize sanayi bölgeleridir. Organize Sanayi Bölgeleri ne yepyeni bir kimlik kazandırıyoruz. 27 Haziran

11 Türkiye nin, bugün dünden daha fazla siyasi istikrara ihtiyacı vardır. Siyasi istikrarla beraber özel sektör, kamu diyaloğu ve biraz evvel belirtildiği gibi konulmuş olan o dinamitlerin, o mayınların tek tek temizlenmesiyle beraber Türk özel sektörünün sayesinde Türkiye dünyanın 17. büyük ekonomisi oldu. Bunun asıl mimarları, kahramanı sizlersiniz. Evet arkadaşlar, yapmamız gereken çok çalışmamız, çok düzenlememiz var ve özellikle bu sanayi stratejisi ve sanayi envanterini yaparken bir önemli çalışma da nitelikli eleman konusunda yapılıyor. İşsizlik sigortası fonundan 300 trilyonluk kaynağın, artık Ankara Sanayi Odası gibi kuruluşlar ve organize sanayi bölgeleri tarafından mesleki eğitim konusunda kullanılması, kullanıma sunulacak illerin istihdam taleplerinin tespit edilip istihdam arzlarının buna göre planlanacağı bir işgücü planlaması yapılacak. Hatırlayın, hep söyledim; işsizliğin temel problemi, istihdamın arz ve talebinin çakışmamasıdır ve şimdi bununla ilgili işgücü planlamasının, bir envanter çalışmasının da orada yapıldığını özellikle ifade ediyorum. Evet, bu sıkıntıların aşılması öncelikle devam eden o hukuki sürecin bir an önce netleşmesi -tabii ki hepimizin demokrasiye, hukuka, yargıya olan inancı tartışılmaz- ve çıkacak olan kararla Türkiye nin en azından siyasi belirsizliğinin ortadan kaldırılması ve bir taraftan yapısal değişim ve dönüşüm projeleri yaparken bir taraftan da sanayi stratejisinde elde etmiş olduğu birçok avantajı bir an önce kullanması gerekiyor. Son bir şey söyleyerek konuşmamı bitirmek istiyorum. Bundan 1,5 ay önce Antalya da sanayi stratejisi programı çerçevesinde bir arama konferansı gerçekleştirdik, sağ olsun Sayın Başkanımız ve 200 e yakın arkadaşımız da bu toplantıya katıldı ve çok çeşitli görüşler ifade ettiler. Orada bir slogan tespit ettik, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bir vizyon tespit etti ve dedi ki: Türkiye, Avrupa nın ve Avrasya nın üretim üssü olacaktır. Mal üretimi, hizmet üretimi hatta hatta akıl üretimi noktasında... Bunu söylerken de birtakım bilgilere, belgelere bakarak -sırf gaz vermek amacıyla değil- tespitleri yaparak bunu ifade ettik. Evet, bugün Türkiye, Çin ile İtalya arasında en rekabetçi konuma sahip ülkelerden biridir. Avrupa bugün üretemez hale gelmiştir. Gerek nüfus yapısıyla gerek şu anda içinde bulunduğu girdi maliyetleri ve işgücü maliyetleriyle beraber Avrupa nın üretim üstünlüğü hepimizin bildiği gibi Uzakdoğu ya kaymıştır. Böyle bir ortamda, böyle bir coğrafyada ciddi bir konumda olan Türkiye, gerek coğrafi konumu ve stratejik yapısı gerekse lojistik yapısına baktığımız zaman çok önemli avantajlara sahip. Böyle bir ülke evet, Avrupa nın ve Avrasya nın çok rahat üretim merkezi, üretim üssü olabilecek bir yapıya sahip. İşte şimdi bu vizyonun altını dolduracak çalışmaları yapıyoruz. Değerli arkadaşlar, Türkiye nin konumuna şöyle bir bakalım. Bakın Türkiye ye 1 saatlik uçuş mesafesinde olan ülkelerde 1,2 trilyon dolarlık bir gayrisafi milli hasıla var ve bir saatlik uçuş mesafesi bu bölgeye ihracatımız 17,2 milyar dolar, bunlar 2007 rakamları. 2 saatlik uçuş mesafesine baktığımız zaman etrafımızdaki ülkelerde 2,6 trilyon dolarlık bir gayrisafi milli hasıla var ve bu bölgeye ihracatımız 34 milyar dolar. Değerli arkadaşlar, 3 saatlik mesafeye çıktığımız zaman yaklaşık 10 trilyon dolarlık bir gayrisafi milli hasıla ve 89 milyar dolarlık toplam ihracat yaptığımız bir coğrafyayı görüyoruz. İşte biraz evvel bahsettiğim gibi doğu ile batı arasında ciddi bir koridor olan, coğrafi üstünlük ve avantaja sahip, bunun üstüne genç nüfusun müteşebbis ve dinamizmini koyduğunuz zaman her türlü avantaja sahip olan Türkiye de bugün, bunların yeniden plan Haziran 2008

12 Ben dünyayı bir otobüse, Türkiye yi de bu otobüsün içindeki yolculardan birine benzetiyorum. Bu otobüs zaman zaman kasislere, zaman zaman çukurlara girecek ve bu otobüsün içindeki yolcular mutlak suretle bundan öyle veya böyle etkilenecek. Türkiye şükürler olsun elde etmiş olduğu birçok ekonomik performansla beraber teker üstünde değil. landığı, yeniden dizayn edildiği önemli bir tasarım döneminden geçiyoruz. İnşallah Eylül sonuna kadar bu çalışmayla beraber, illeri birbiriyle haksız rekabet yapan, sektörleri birbirine kırdıran bir teşvik sistemi değil, müteşebbizmi, yüksek teknolojiyi, yüksek katma değeri ve uluslararası yüksek rekabet gücünü öngören bu teşvik sistemini, teşvik modelini getireceğiz. Bu noktada, -kendimi de katarak- geçmişten de biliyorum; Ankara da yatırım yapmanın cezalandırılmayacağı bir teşvik sistemi ve teşvik modelinin Türkiye ye mutlaka getirilmesi gerekiyor. Tüm gelişmiş ülkelerin yaptığı gibi Türkiye de sanayicisini, müteşebbisini sonuna kadar desteklemelidir. Değerli arkadaşlar, sizlerin dile getirdiği birkaç husus vardı, isterseniz onların da en azından birkaçını cevaplayayım, onlarla ilgili görüşlerimi ifade edip sonra da konuşmamı bitireyim istiyorum. Evet, Sayın Ünal ın bahsetmiş olduğu bu enerji projesinde çok çantacı vardır; doğrudur. Bununla ilgili bildiğiniz gibi bir teminat mektubu uygulaması getirilerek en azından asgariye indirildi, şirket devirlerinde önemli birtakım tahditler konuldu. Maalesef geçmiş yıllardan kaynaklanan bir sıkıntı vardı. Değerli arkadaşlar, elektrik konusunu gündeme getirdiniz. Evet, elektrik konusu benim de Oda Başkanı olduğum dönemde her zaman zammına karşı çıkmış olduğum bir konu idi ancak, hiç kimsenin, hiç birimizin bundan 5 yıl önce dolara satılan petrol fiyatlarının 140 dolara çıkacağı gibi bir beklentisi yoktu yılında Türkiye enerji ithalatına, petrol ithalatına 9 milyar dolar öderken bugün ödemiş olduğu fatura 39 milyar dolardır, bakın 39 milyar dolar! Yok, Allah vermemiş, mecbursunuz dışarıdan alacaksınız ve dışarıdan aldığınız zaman da özellikle petrol ve petrol türevlerinin her birinin fiyatlarının artmasından kaynaklanan bir fatura var. Bu, elektrikte daha evvel kararlaştırılmış, yani bugün değil daha önceden tespit edilmiş. Özellikle enerji piyasalarının liberalleştirilmesi adına, dağıtım başta olmak üzere öngörülen uygulama, otomatik fiyatlandırılmaya geçilmesidir. Piyasanın kendi fiyatını kendisinin belirlemesiydi ve 1 Temmuz itibarıyla yeni uygulama başlayacak. Bu uygulama iki yönlü yapılabilir; uygularsınız faturası ödenir; uygulamazsanız faturası 70 milyon tarafından ödenir. Bugün dünyada enerji fiyatlarının bu kadar arttığı bir dönemde, maalesef üzüntülüyüm ki elektrik fiyat artışını sizlere savunmak zorunda kaldım ama gerçekleri de sizlerle paylaşmam ve konuşmam gerekiyor. Dünyada ortaya çıkan bu petrol fiyatları ister istemez Türkiye yi de böyle bir davranışın içine sokmak zorunda kalmıştır. Bunun dışında, değerli arkadaşlarımın bahsetmiş olduğu birçok konu var. Demir-çelik fiyat farkıyla ilgili Sayın Başkanım, değerli dostum Sayın Irgıt da ifade etti. Bu konu ile ilgili çalışmayı biz Ekonomi Koordinasyon Kurulu nda yaptık, Bakanlar Kurulumuzla görüştük. Bununla ilgili çalışma önce Bayındırlık Bakanlığı sonra yeni bir kanun yapılması ve aynen sizin belirttiğiniz gibi bir kararnamenin yapılabilmesi için Maliye Bakanlığı tarafından çalışılıyor. Maliye Bakanlığı tarafından yapılan çalışma Bakanlar Kurulu na veya Ekonomi Koordinasyon Enflasyon sadece Türkiye nin başının belası değil, enflasyon tüm dünyanın başının belası şu anda ve altını çizerek söylüyorum; Türkiye dünyadan enflasyon ithal eden bir yapıya dönüşmüştür. Niye? Çünkü dünyada enerji ve gıda fiyatlarında çok ciddi artışlar var. 27 Haziran

13 Elektrik zammı benim de Oda Başkanı olduğum dönemde her zaman karşı çıktığım bir konu idi ve 1 Temmuz itibarıyla yeni uygulama başlayacak. Bugün dünyada enerji fiyatlarının bu kadar arttığı bir dönemde, maalesef üzüntülüyüm ki elektrik fiyat artışını sizlere savunmak zorunda kaldım ama gerçekleri de sizlerle paylaşmam ve konuşmam gerekiyor. Kurulu na veya bugün yapacağımız ekonomi değerlendirme toplantısına geldiği taktirde bununla ilgili strateji verilecektir. Evet, doğrudur. Burada taviz altına girmiş olan sanayicinin de böyle bir haktan faydalanıyor olması en doğal hakkıdır. Erdemir özelleştirmesi gündeme geldi, Erdemir in özelleştirilmesi de bana göre ihanet falan değil! Sayın Irgıt, Türkiye özelleştirmeyi yapmak zorunda. Devletin sacla, çaputla, pille uğraşmaması gerekirdi ama dünyada globalleşmenin yaşandığı, özerkleşmenin yaşandığı, Bulgaristan da kralın bile sarayının satıldığı bir ortamda Türkiye de mutlaka özelleştirme yapmak zorunda. Bakın biraz evvel Başkanımız da, TEDAŞ ta yapılan dağıtım özelleştirmesinin gecikmesinden dolayı bir fatura ödediğimizi ifade etti. Şunu çok net olarak size söyleyeyim ki, bugün benim de yakından tanıdığım, 2 müteşebbisimiz sıcak hadde ile beraber yassı mamulle ilgili biri 1,5 milyar dolar biri de 1 milyar dolarlık 2 yatırımı şu anda Türkiye de yapıyor. Bu konuda inşallah firmalar tek bırakılmayacak, alternatif birkaç firma çıkacak. Ancak, Türkiye gibi cevher ve hurdayı yüzde 70 oranında dışarıdan ithal eden bir ülkenin de dışarıdaki fiyat artışlarından etkilenmemesi kaçınılmazdı. Bu konuda Rekabet Kurumunu süratle hemen devreye soktum, gerekli incelemeyi yaptılar, yapıyorlar. Tabi ortaya çıkacak rekabetin ihlali noktasında bir şey varsa o konuda da gereken yapılır. Evet bu sanayi sicil belgesiyle ilgili eski Başkanım Sözer Bey in dile getirmiş olduğu konu. Sayın Başkanım bu, 5174 sayılı kanundan ortaya çıkan bir durum. O kanun düzenlenirken ben de Odalar Birliği nin yönetimindeydim. O tarihte illerdeki kuruluşların, illerdeki Odalara kayıtlı olması ve onların merkezlerinin Ankara olsun, İstanbul olsun nerede kurulu bulunuyorsa o merkeze yapılması gündeme getirilmiştir. Ankara Sanayi Odası Başkanı da biraz evvel bana hatırlattı, doğrudur, bu konuyla ilgili bize bir yazı yazmış, şikayetini dile getirmişti. Şimdi, Sanayi Sicil Kanunu nu yeniden yapıyoruz. Bu düzeltmenin 5174 sayılı kanunda paralel hale getirilmesi için bir çalışma yapılmasını döner dönmez arkadaşlarımla konuşacağım. Değerli arkadaşlar, aslında söyleyecek daha çok şey var, sizler çok şeyler söylediniz, sağ olun var olun. Notlarımızı aldık, bu notları takip etmek benim en temel, öncelikli konum. Sayın Ertekin in dile getirdiği, KOSGEB 1000 Eylül sonuna kadar illeri birbiriyle haksız rekabet yapan, sektörleri birbirine kırdıran bir teşvik sistemi değil, müteşebbizmi, yüksek teknolojiyi, yüksek katma değeri ve uluslararası yüksek rekabet gücünü öngören teşvik sistemini getireceğiz. Tüm gelişmiş ülkelerin yaptığı gibi Türkiye de sanayicisini, müteşebbisini sonuna kadar desteklemelidir. artı 1000 ile ilgili yapmış olduğumuz uygulamamızda KOSGEB in çok değişik destek modelleri var. Bunlardan bir tanesi de özellikle sektörel anlamda yaptığımız bu çalışmayla Türkiye deki yerli makine-teçhizat sektörünü harekete geçirmek, piyasaya bu modelle yaklaşık 900 trilyonluk bir kaynak sokabilmek ve KOBİ lerimizin, ileri, orta, düşük teknolojideki 2000 işletmemizin de makine teçhizat alımında sıfır faizli, 18 ay vadeli işletme kredisi kullanma imkanı sağlamak. KOS- GEB 1000 artı 1000 KOBİ yle ilgili başvurular bitti, kapandı. Şu anda değerlendirme çalışmaları yapılıyor ve bu ay sonuna kadar da işletmelere bunun kredisi verilmeye başlanacak. Ben, tekrar binamızın hayırlı, uğurlu olmasını temenni ediyorum, bu binayı yapanlara kendimi de katarak teşekkür ediyorum, Allah razı olsun diyorum, tüm emeği geçen arkadaşlarıma mimarından, müteahhidinden, Oda meclisinden, komisyonlarında görev alan ve her ay bu Mecliste bu konuyla ilgili görüş veren, bunu destekleyen ve onların vermiş olduğu aidatlarla, ödemiş olduğu belgelerle bu binanın yapılmasına kaynak, imkan sağlayan ASO nun tüm üyelerine ben de teşekkür ediyorum. Hepinizi sevgiyle, saygıyla selamlıyorum, sağ olun, var olun Haziran 2008