TG 14 ÖABT FEN VE TEKNOLOJİ

Transkript

1 KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ FEN BİLİMLERİ / FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ TG 4 ÖABT FEN VE TEKNOLOJİ Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının İhtiyaç Yayıncılık ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.

2 AÇIKLAMA DİKKAT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ.. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz.. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 3. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz.

3 05 ÖABT / FBT. Otobüs ve yağmurun hızını çizelim. 53 v = 50 m/s vyağmur votobüs v yağmur = 50:cos53 v yağmur = 50:0,6 v yağmur = 30 m/s v otobüs = 50:sin53 v otobüs = 50:0,8 v otobüs = 40 m/s. T T f s h m mgsina x f s h m mgsina x a a K L f s + T = mgsina f s + T = mgsina fs fs Sürtürmeli eğik düzlemde ivme a = gsina- kg cos a dır. fs fs olduğundan sürtünme katsayısı k k dir. Bunun için a a olur ve x = at den şekil - I deki cisim daha kısa sürede eğik düzlemin alt ucuna iner. Cisimlerin K ve L deki hızları v = ax formülüne göre eşit olmaz. Ek = mv den hızları eşit olmadığından kinetik enerjileri de eşit olmaz. FEN BİLİMLERİ / FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ 3. İvme - zaman grafiğinin alanı hız değişimini verir. İvme Hız v a v t t 0 +v v Zaman x x 0 Zaman a t t Hız - zaman grafiğinde grafik parçası zaman ekseninden uzaklaşırken hız artar, yaklaşırken azalır (I. yargı doğru). at = v olsun ivme - zaman ve hız - zaman grafiği şekildeki gibi İvme - zaman grafiğinin alanı hız değişimini verir. Hız - zaman grafiğinin alanı yer değişimini verir. (0 t) ve (t t) zaman aralıklarında hız değişimi ve yer değişiminin büyüklüğü eşittir. Hız vektörel büyüklük olduğundan hız değişimleri eşit olmaz (II. yargı yanlış). Hız - zaman grafiğinin alanı sıfır olmadığından yer değiştirme sıfır değildir (III. yargı yanlış). 4. Kaldırma kuvveti, cisme etki eden sıvı basınç kuvvetleri farkına eşittir. F kal = P alt - P üst (I. yargı doğrudur.) Cisim sıvı içinde askıda ise Fkal = Gcisim (II. ve III. yargı yanlıştır.) TG 4 6. Dişlilerin alt ve üst tarafındaki zincirler aynı yöne eşit hızlarla giderse dişliler dönmeden öteleme hareketi yaparlar. Zincirler zıt yönde eşit hızlarla hareket ederse bu kez dişliler sadece yerinde dönme hareketi yapar. Dişlilerin dönerek öteleme hareketi yapmaları için zincirler aynı ya da zıt yönde farklı hızlarla hareket etmelidir. 7. Konum ile momentumun belirsizliği & 3 x:3 P $ 3 x : : 0-34 : 0 = x = = 05, metre 4 3 x = 50 mm 8. Işık kaynağının gücü h: c P = n : dir. m : t C de suyun yoğunluğu (öz kütle) en büyük, hacmi en küçüktür. Bundan dolayı su ısıtılınca ya da soğutulunca öz kütle azalır, hacim artar , : 0 : 3: 0 8, = n : : 0 : 8 n = 77, : 0 tane 3

4 05 ÖABT / FBT TG M 9, güneş kütlesi olmak üzere kütlesi; 3m m m m K K V 5 V d V M 9 den küçük olan yıldızlar beyaz cüce olarak, M9-5M9 olan yıldızlar kahverengi (siyah) cüce olarak, 5M9-5M9 olan yıldızlar nötron yıldızı olarak, Kaynak K den K ye gelmiş. m = v: T den kaynak ve dalganın periyotları aynıdır. Dalga m kadar ilerleyince kaynak 3m kadar ilerlemiş. 3m vk : T vk = & = 3 m v : T vd d m = d: V dir. Boşaltılan sıvının kütlesi mb = V : d dir. 5 Karışımın kütlesi V V V d mk = d - Vn: d+ d + n: t r ü V 9 d 4 mk = : d + V : = V: d = V: d mk = m b 5M 9 den büyük olan yıldızlar kara delik olarak ömürlerini tamamlarlar. 4. Samanyolu galaksisinin altı adet sarmal kolu vardır. Bunlar; Avcı kolu Kahraman kolu Erboğa kolu Cetvel kolu Kuğu kolu Yay koludur. d: Xn 0. Çift yarıkta 3 S = = nm aydınlık saçak L 5. 7 d: Xn 3 S = = 5m dır. L Tek yarıkta ~ Xn 3 S = = dn + n m ise L aydınlık saçak d: X n L 5m = & d: Xn dn + nm L 5 = n + 5 & n + =. F kal ip T P Sıvı Türdeş çubuğun ağırlığı tam orta noktasıdır. T ye göre tork alalım. F : = P: & F = P kal kal Kesiti verilen uyumsuzluk çeşidi parakonformitedir. İki seri arasında sadece sedimanter süreçlerin duraklamasıyla meydana gelmiş bir çökelmemezlik varsa bu durumda parakonformite oluşur. Sadece zaman boşluğu söz konusudur n = - & n =. aydınlık saçak 6. Tebeşir, Tersiyer de canlı kalıntılarının taşlaşmasıyla meydana gelmiştir. 4

5 05 ÖABT / FBT TG X: s s p 4s ( uyar lm fl) 6 X: s s p 3s ( temel hâl) 4s deki e, 3s ye geçerken (temel hâle dönerken) aldığı enerjiyi dışarıya ışıma olarak yayar (II doğru). X atomu Mg den daha büyük atom hacmine sahiptir (III doğru). Elekron alışverişi olmadığından e sayısı değişmez (I yanlış). 9. Kaynama sıcaklığındaki artış, çözünen maddenin tanecik sayısı ile doğru orantılıdır. _ x:3t 3 tanecik b b Y: t tanecik` olmal dr. b Z: 4t 4tanecik b a O hâlde, MgCI $ Mg + CI + - C H O $ C H O AICI $ AI + 3CI Tümü gaz ve denge hâlindedir. NH E N + 3H 3( g) ( g) ( g) Denge 8 atm x atm atm K p PN : P = P x : = 8 3 H NH3 3 x = 6 atm bulunur. 8. Pistonlu kap kullanıldığından mol sayısı ile hacim doğru orantılı değişir. Birim hacimdeki molekül sayısı değişmez (III doğru). Molekül sayısı azalır, 4 mol girenlere göre mol ürün oluşmaktadır (II doğru). Kaptaki toplam kütle daima korunur (I doğru). 0. Hidrojen - çinko pilinde yükseltgenme potansiyeli Zn nin büyük olmasından dolayı Zn anot Anot: Zn $ Zn + e E 76V () k Katot: H + e $ H E = 000, V E pil = 076, V Zn katısının miktarı zamanla azalır (I doğru). Hidrojen - bakır pilinde yükseltgenme potansiyeli H de büyük olduğundan bakır katottur. + - Anot: H $ H + e E 00V + - Katot: Cu + e $ Cu E 34V () k E 34V pil. İyonlaşma enerjileri (E) arasındaki kat artışına bakılarak artışın en fazla olduğu aralık belirlenir O hâlde atomun son katmanında e bulunur. 3. elektron soy gaz düzeninden koparılmaya çalışılmıştır. Toprak alkali metaldir (I doğru). ns ile sonlanır (II doğru). Değerlik e sayısı dir (III yanlış). Pil çinko ve bakır arasında gerçekleşseydi aktiflik farkı büyük olduğundan daha yüksek potansiyel elde edilirdi (III doğru). + - Anot: Zn $ Zn + e E 76V + - Katot: Cu + e $ Cu E 34V () k E =, V pil 5

6 05 ÖABT / FBT TG CH6 + O $ CO + 3 H O ( g) ( g) ( g) ( g) TH = RH - RH üü r n giren = _ H + 3H i - H CO HO CH6 = _ ( - 390) + 3( - 60) i - (- 90) =-470 kj m 60 n = = = mol M 30 A mol C H 470 kjsverirse 6 mol J 6. OH fenol (zayıf asit) COOH benzoik asit (karboksilli asit) CH 3 CH 3 o dimetil benzen ya da ksilen Üçü de benzen yapısından dolayı aromatiktir. I ve II bileşiği asit olduğundan H + iyonları derişimini artırır. III. bileşik orto (o-) yani, on eki alarak okunmalıdır. 8. Tiroid bezi tiroksin ve kalsitonin hormonlarını üretir. Tiroksin, hücrelerin solunum hızını, vücut sıcaklığını, metabolizma hızını; kalsitonin ise kemiklere geçen Ca + miktarını etkiler. Tiroksinin hiposekresyonu sonucu hücrelerin solunum hızı ve vücut sıcaklığı azalır ( ve 3. grafikler yanlış). Kalsitoninin hiposekresyonu sonucu ise kemiklere Ca + geçişi azalır (. grafik doğru). 940 kj sverilir. 4. T eğrisinde eşik enerjisini geçen tanecik sayısı daha fazla olduğundan sıcaklık artırılmıştır. T T dir. Bundan dolayı, Kinetik enerji artar. Tepkime hızı artar. Eşik enerjisini geçen tanecik sayısı artar. 7. CH 3 CH 3 COOH asit NH baz Bileşik amino asittir. (I doğru) Hem asit hem de baz kökü bulundurduğundan amfoter özellik gösterir (III doğru). Amino asitler polimerleşerek (peptit bağları ile) proteinleri oluşturur (II doğru). 9. Genotipi aynı olan bireylerde, çevre değişikliklerinin fenotip değişikliğine yol açması modifikasyondur. Verilenlerden II ve III deki örnekler modifikasyondur. I deki tek yumurta ikizlerinin genetik özelliklerinin aynı olduğuna bir örnektir. IV teki ise termonasti örneği olup modifikasyon değildir KOH CI $ KCI + KCIO + H O 3 e almış (indirgenmiş) 5e vermiş (yükseltgenmiş) mol CI atomu 5 mol e vermiştir (III doğru). KCIO 3 : yükseltgenme ürünüdür (II doğru). 30. Şekilde gösterilen yapı, simbiyotik bir yaşam şekli olan mikorizadır. Mikoriza bitkinin topraktan su ve mineral almasını sağlar. Mikorizayı oluşturan iki canlı yapıdan biri olan mantar hifi, topraktan aldığı su ve mineralleri (X, Y, T) bitkiye verirken, bitki kökleri ise glikoz gibi organik besinleri (Z) mantar hifine verir. 6

7 05 ÖABT / FBT TG 4 3. Azot bağlayan bakteriler (örneğin, rhizobium), sahip oldukları nitrogenaz enzimi aracılığıyla atmosferik azotun NH 4 e çevrilmesini sağlar (A doğru). Rhizobium cinsi bakteriler O li solunum yapar (B yanlış). Baklagil köklerindeki nodüllere ait hücreler, içerdikleri leghemoglobin sayesinde, aldıkları oksijeni azot tutan bakterilere taşırlar (C doğru). Saprofitler organik atıkları ve cesetleri parçalayıp NH 3 açığa çıkartırlar (D doğru). Bitkiler havadaki atmosferik azotu (N ) kullanamaz, azotu topraktan nitrat ya da nitrat tuzu şeklinde alırlar (E doğru). 35. Hayvansal bir hücrede nişasta bulunmadığından nişastanın hücre içinde sindiriminden de söz edilemez. Ancak otçul ya da omnivor bir canlının sindirim kanalında nişastanın sindirimi gerçekleşir. Amilaz ayrıca omnivor ve karnivor canlıların sindirim kanalında glikojenin sindirimini de gerçekleştirir. 38. Karbon ayak izi, insanın çevreye verdiği zarar ölçüsünde artmaktadır. Ağaç dikimi, geri dönüşüm, fosil yakıt kullanımının azaltılıp rüzgâr, güneş enerjisi, jeotermal enerji vb. yenilenebilir enerji çeşitlerinin kullanımını yaygınlaştırmak karbon ayak izini azaltır. Ulaşımda otobüs yerine uçağı kullanmak ise karbon ayak izini artırır. Çünkü uçak yolculuğunda birim mesafedeki emisyon miktarı, diğer ulaşım yöntemlerinden daha fazladır. Emisyon = gaz ve partiküllerin atmosfere salınımı. 3.. bitkinin ortamında ihtiyaç duyduğu oranda yeterli Fe bulunmamakta, CI ve Cu elementlerinden ise istediği oranda bulunmakta, bu nedenle. bitkinin gelişimini sadece Fe sınırlandırmaktadır.. bitkinin yetiştiği toprakta ise Fe, CI ve Cu elementleri bitkinin ihtiyaç duyduğu oranda bulunmaktadır. 3. bitkinin yetiştiği toprakta yeterli CI yoktur. CI, 3. bitkinin gelişimini sınırlayıcı elementtir. 36. Kemofosforilasyonu gerçekleştiremeyen bir canlı hayvan olabilir. Kitinden yapılmış hücre duvarı içerme, canlının mantar olduğunu gösterir. Lizozom organeli bulunduran bir canlı hayvan olabilir. 39. Şekilde, metanefroz böbreğin yapı birimi olan nefron görülmektedir. Bir nefronun glomerulusundan bowman kapsülüne glikojen, protein, yağ gibi büyük moleküller geçemez. Ayrıca kanda da zaten glikojen bulunmaz. Nefron kılcal damarla çevrilidir. Bu sayede vücut için gereken maddeler kılcal damarlarla emilerek vücuda kazandırılır. 33. Kulak temporal kemiğin içine yerleşmiş bir organdır. 37. Primer oosit ve sekonder spermatosit mayoz bölünme geçirerek gametleri (yumurta ve sperm) oluşturacak hücreler olduğundan bu hücrelerde meydana gelen mutasyonlar yavru kuşaklara aktarılır. Sekonder kutup hücresi ise oogenez sırasında oluşan ancak döllenme yetenegi olmayan ve sonraki nesillere aktarılmayan hücredir. Bu yüzden bu hücredeki bir mutasyon sonraki kuşaklara aktarılmaz. Karaciğer hücresi gibi vücut hücrelerindeki mutasyonlar ise yavru kuşaklara aktarılmaz. 34. a) Crossing - over varken (%4) bu hücre 8 çeşit gamet oluşturur. (Gamet çeşidi 3 = 8) Bu gametlerin oranı ve çeşitleri şöyledir. %3 AbGe, %3 abge %3 ABge, %3 abge %3 Abge, %3 abge %3 ABGe, %3 abge b) Crossing-over yokken (%76) bu hücre 4 çeşit gamet oluşturur. Bu gametlerin oranı ve çeşitleri şunlardır: %9 AbGe, %9 abge %9 ABge, %9 abge abge gametinin oluşma olasılığı %3 + %9 = % dir. 40. Mikoplazma $ I, II, III Viroid $ I Virüs $ I Bakteri $ I, II, III özelliklerine sahiptir. 7

8 05 ÖABT / FBT TG 4 4. Verilen kazanımlar 03 yılında güncellenen Fen Bilimleri Öğretim Programı nda bilgi öğrenme alanının madde ve değişim alt alanı kapsamında yer alır. 44. Öğretmen. cümlesinde öğrencileri hedeften haberdar etmiştir.. cümlesinde güdülemiştir. 3. cümlesinde açıklama yapmıştır. 4. uygulamasıyla öğrencilere keşfetmeleri için ortam hazırlamıştır. Bu durumda öğretmen öğrencilere geri bildirim vermemiştir. 47. Yapılan deneyde; bağımlı değişken bitkinin kütlesi ve boyudur; bağımsız değişken hormon ve ışıktır; kontrol değişkeni ise gübre cinsi ve toprak miktarıdır. 48. Sözü edilen deney türü kapalı uçlu deneydir. Bu deney türünde deneyle ilgili tüm bilgiler öğrencilere verilir. 4. Tabloda verilen konu alanı ve ünite başlıkları 7. sınıf düzeyinde yer almaktadır. 45. Soruda verilen kazanımda süreç sonunda öğrencinin bir ürün oluşturması istenmektedir. Bu üst düzey bir davranıştır. Bu durumda proje yöntemini kullanmak daha uygundur. Proje yönteminde süreç önemlidir. Üst düzey düşünme becerilerini geliştirir. 49. Verilen uyarı işaretlerinin üçü de anlamıyla doğru eşleştirilmiştir. 43. Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının 5E Modeli ndeki değerlendirme aşamasında öğrencilerin kazanımlara ne kadar ulaştığı kontrol edilir. İnsan anatomisinin gösterildiği fotokopi üzerine öğrencilerin solunum yapı ve organlarını yazması, bu aşamaya uygundur. 46. I, II ve IV. öncüllerdeki cevaplar kavram yanılgısı içerir. Teori ve yasa farklı kavramlardır. Aralarında hiyerarşi yoktur. Her ikisi de bilimsel bilgi olduğundan değişebilir, yenilenebilir. Teoriler birden fazla davranışı açıklarken yasalar genellikle tek bir davranışa yöneliktir. Teoriler kısmen kabul görmüş varsayımlardır. 50. Verilen kazanımlar 3. sınıf düzeyindedir. 8