ULUSAL YETERLİLİK [11UY000-4] TREN MAKİNİSTİ SEVİYE 4 YAYIN TARİHİ: REVİZYON NO:

Transkript

1 ULUSAL YETERLİLİK [11UY000-4] TREN MAKİNİSTİ SEVİYE 4 YAYIN TARİHİ: REVİZYON NO: 0

2 ÖNSÖZ Tren Makinisti (seviye 4) Ulusal Yeterliliği 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) Kanunu ile anılan Kanun uyarınca çıkartılan Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği hükümlerine göre hazırlanmıģtır. Yeterlilik taslağı, tarihinde imzalanan protokol ile görevlendirilen TCDD Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanmıģtır. Hazırlanan taslak hakkında sektördeki ilgili kurum ve kuruluģların görüģleri alınmıģ ve görüģler değerlendirilerek taslak üzerinde gerekli düzenlemeler yapılmıģtır. Nihai taslak MYK UlaĢtırma, Lojistik ve HaberleĢme Sektör Komitesi tarafından incelenip değerlendirildikten ve Komitenin uygun görüģü alındıktan sonra, MYK Yönetim Kurulunun... tarih ve... sayılı kararı ile onaylanarak Ulusal Yeterlilik Çerçevesine (UYÇ) yerleģtirilmesine karar verilmiģtir. Yeterliliğin hazırlanması, görüģ bildirilmesi, incelenmesi ve doğrulanmasında katkı sağlayan kiģi, kurum ve kuruluģlara görüģ ve katkıları için teģekkür eder, yararlanabilecek tüm tarafların bilgisine sunarız. Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik Kurumu,

3 GĠRĠġ Ulusal yeterliliğin hazırlanmasında, sektör komitelerinde incelenmesinde ve MYK Yönetim Kurulu tarafından onaylanarak yürürlüğe konulmasında temel ölçütler Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliğinde belirlenmiģtir. Ulusal yeterlilik aģağıdaki unsurlarla tanımlanır; a)yeterliliğin adı ve seviyesi, b)yeterliliğin amacı ve gerekçesi, c)yeterliliğin ilgili olduğu sektör, ç)yeterlilik için gerekli olan; Ģekli, içeriği, süresi gibi özellikleri belirtilen eğitim ve deneyim Ģartları, d)yeterliliğe kaynak teģkil eden meslek standardı, meslek standardı birimleri/görevleri veya yeterlilik birimleri, e)yeterliliğin kazanılması için sahip olunması gereken öğrenme çıktıları, f)yeterliliğin kazanılmasında uygulanacak değerlendirme usul ve esasları, değerlendirmede ihtiyaç duyulan asgari sınav materyali ile değerlendirici ölçütleri, g)yeterlilik belgesinin geçerlilik süresi, yenilenme Ģartları, gerekli görülmesi halinde belge sahibinin gözetimine iliģkin Ģartlar. Ulusal yeterlilikler ulusal meslek standardının bulunduğu alanlarda söz konusu ulusal meslek standardı esas alınarak, bulunmadığı alanlarda ise uluslararası meslek standardı esas alınarak oluģturulur. Ulusal yeterlilikler; Örgün ve yaygın eğitim ve öğretim kurumları, YetkilendirilmiĢ belgelendirme kuruluģları, Kuruma yetkilendirme ön baģvurusunda bulunmuģ kuruluģlar, Ulusal meslek standardı hazırlamıģ kuruluģlar, Meslek kuruluģları ile bunların müģterek çalıģmasıyla oluģturulur. Mesleki Yeterlilik Kurumu,

4 ULUSAL YETERLĠLĠK 1) YETERLĠLĠĞĠN ADI: TREN MAKĠNĠSTĠ 2) REFERANS KODU: 11UY ) SEVĠYESĠ: 4 4) TÜRÜ: - 5) KREDĠ DEĞERĠ: - 6) A) YAYIN TARĠHĠ: B) REVĠZYON NO: C) REVĠZYON TARĠHĠ:.../.../ ) ULUSLARARASI SINIFLAMADAKĠ YERĠ ISCO 08: ) AMACI VE GEREKÇESĠ 9) ĠLGĠLĠ OLDUĞU SEKTÖR Demiryolu hizmeti, özellikle 1980 li yılların ikinci yarısından sonra birçok ilde iģletilmeye baģlanan hafif raylı sistemlerle birlikte sadece ulusal demiryolu yolcu ve yük taģımacılığı ile ilgili bir alan olmaktan çıkmıģtır. Önümüzdeki yıllarda özel sektörün de demiryolu iģletmecililiği alanında faaliyet gösterebileceği düģünüldüğünde, bu alanda çalıģan ve çalıģacak olan tren makinistlerinin mesleki yeterliliklerinin ve niteliklerinin belirlenmesi ve belgelendirilmesi gereği ortaya çıkması nedeniyle bu yeterlilik hazırlanmıģtır. MYK ULAġTIRMA, LOJĠSTĠK VE HABERLEġME SEKTÖRÜ 10) YETERLĠLĠĞE KAYNAK TEġKĠL EDEN MESLEK STANDART(LAR)I Tren Makinisti (Seviye 4) Ulusal Meslek Standardı 10 UMS ) YETERLĠLĠĞE KAYNAK TEġKĠL EDEN YETERLĠLĠK BĠRĠM(LER)Ġ - 12) YETERLĠLĠĞĠ OLUġTURAN YETERLĠLĠK BĠRĠMLERĠ Grup A:Zorunlu Yeterlilik Birimleri A1)Genel ve Mesleki ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği (ĠSG) A2) Çevre Koruma Yöntemleri A3) Kalite Yönetim Sistemi A4) Manevra ve SürüĢ Uygulamaları A5) Arızalar ve Olağan DıĢı Durumlara Müdahale A6) Trafik ve Tren ĠĢletme A7) Türkçe Dil ve Anlatım A8) Meslek Kültürü ve Etik Mesleki Yeterlilik Kurumu,

5 13) BĠRĠMLERĠN GRUPLANDIRMA ALTENATĠFLERĠ (varsa) Yeterlilik belgesi alınabilmesi için yeterlilik birimlerinden tamamından baģarılı olunması gerekir. 14) YETERLĠLĠK ĠÇĠN GEREKLĠ EĞĠTĠM ġartinin (varsa) A) ġeklġ i) En az teknik ve endüstri meslek lisesi mezunu olmak. ii) Bu yeterlilikte tanımlanmıģ olan Tren Makinisti Yeterlilik birimlerini kazandıracak örgün veya yaygın eğitim kurumlarında, Tren Makinisti Seviye 4 veya eģdeğeri teorik ve uygulamalı eğitimini baģarıyla tamamlamıģ olmak. (En az bir ana hat lokomotif brövesi veya ana hat tren seti brövesiyle tren makinisti olarak çalışarak en az (altmış bin) km sürüş yapmış olanlardan bu eğitim şartı aranmaz.) Tren Makinisti Seviye 4 teorik ve uygulamalı eğitimi, asgari olarak aģağıdaki konuları içermelidir. B) ĠÇERĠĞĠ 1) OlağandıĢı durumlar ve yapılacak iģlemler 2) Genel ve Mesleki ĠSG 3) Kalite yönetim sistemi 4) Etkili ĠletiĢim 5) Stres ve kriz yönetimi 6) Çevre güvenliği 7) Yangın güvenliği 8) Makinistin görev yetki ve sorumlulukları ile yakın iģ çevresi ile iliģkileri 9) Cer mekaniği 10) Cer aracını servise hazırlama, 11) Treni servise hazırlama, 12) Hava- Fren sistemleri 13) Lokomotif ve tren kullanma 14) Demiryolu Elektrifikasyon sistemleri 15) Demiryolu Sinyalizasyon sistemleri 16) Demiryolu Telekomünikasyon sistemleri 17) Makinist kabini bileģenleri ve fonksiyonları 18) Sayısal teknolojiler, 19) Tren iģletmeciliği, a)-tren trafiği b)-tren trafiği emniyet sistemleri c)-trenlerin hazırlanması d)-hızlar 20. Mesleki Etik 21. Yol alt ve üst yapısı 22. Tren sürüģ uygulamaları Mesleki Yeterlilik Kurumu,

6 23. Manevra uygulamaları 24. Tren üstü personeli 25. Enerji tasarrufu 26. ĠĢ alma iģlemleri 27. Çeken ve çekilen araçlar 28. Temel Mekanik 29. Mesleki elektrik 30. Mesleki terimler 31. Motor 32. Temel hidrolik 33. Süspansiyon sistemleri ve eklenti cihazları C) SÜRESĠ Teorik Eğitim 540 saat Uygulamalı eğitim 420 saat 15) YETERLĠLĠK ĠÇĠN GEREKLĠ OLAN DENEYĠM ġarti VE DĠĞER ġartlar(varsa) A) NĠTELĠĞĠ -- B) SÜRESĠ -- C)YETERLĠLĠĞE GĠRĠġ ĠÇĠN DĠĞER ġartlar i)yeterlilik sınavına girmek isteyen adaylar, EK-9 da belirtilen beden yetenekleri ve psikoteknik yeterliliklere sahip olduğunu belgelemelidir. ii)sağlık Bakanlığının Ġlkyardım Yönetmeliğine göre Ġlkyardımcı Sertifikası na sahip olmak. 16) SAHĠP OLUNMASI GEREKEN ÖĞRENME ÇIKTILARI BĠLGĠLER Altyapı ve üstyapının kuvvetler karģısında davranıģını bilir. Ana yolda vagon ve lokomotiflerin yoldan çıkması, tren ve vagon kaçması nedenlerini bilir. Anlatım bozuklukları bilir. Araç kullanım özelliklerinin yol üzerindeki etkilerini bilir. Araç-yol-zemin etkileģiminde ideal yük aktarımı Ģartları ve bunu bozan faktörleri bilir. Basınçlı hava üreten elemanları ve görevlerini bilir. Basınçlı hava-fren tekniğine ait kavramları bilir. Basınçlı havanın kullanıldığı emniyet devrelerini bilir. Basınçlı havanın kullanıldığı yardımcı devreleri bilir. Basit ve tam fren denemelerinin nasıl yapıldığını bilir. Birbirlerini takip eden trenler arasında bulunması gereken zaman aralığını bilir. BuluĢma ve öne geçme kurallarını bilir. Cer aracı destek iģlemlerini bilir. Cer aracı ve tren sürüģ tekniklerini bilir. Cer aracına ait sayısal sistemlerini bilir. Cer aracının çoklu kumandasının kullanımına iliģkin kuralları bilir. Cer aracının makinist kabini bileģenlerini ve bu bileģenlerin fonksiyonlarını bilir. Cer aracının park ve soğuk sevk iģlemlerinin nasıl yapılacağını bilir. Mesleki Yeterlilik Kurumu,

7 Cer aracının servise hazırlanması sürecini bilir. Cer araçları üzerindeki basınçlı hava donanımlarını ve çalıģma prensiplerini bilir. Cer araçlarında fren sistemine ait mekanik elemanları bilir. Cer araçlarında hidrolik sistemleri bilir. Cer araçlarında kullanılan Ģanjmanları bilir. Cümlede anlamı bilir. Cümlenin öğelerini bilir. Cümlenin yapısını bilir. Çeken araç mekanik aksamlarını bilir. Çeken araçların dingil tertiplerine göre sınıflandırılmasını bilir. Çeken araçların elektrik sistemlerini bilir. Çeken araçların enerji türlerine göre sınıflandırılmasını bilir. Çeken araçların fren sistemlerine göre sınıflandırılmasını bilir. Çeken araçların güç aktarma düzenlerine göre sınıflandırılmasını bilir. Çeken araçların numaralandırılmasını bilir. Çeken araçların sınıflandırılmasını bilir. Çeken ve çekilen araçlarda süspansiyon sistemlerini bilir. Çeken ve çekilen araçların bağlantı elemanlarını bilir. Çekilen araçlarda fren tecrübelerini ve fren arızalarını bilir. Çekilen araçları oluģturan ana parçaları ve iģlevlerini bilir. Çekilen araçları sınıflandırılmasını bilir. Çekilen araçların arızalarını bilir. Çekilen araçların hava fren sistemlerini bilir. Çekilen araçların numaralandırılmasını bilir. Çekilen araçların üzerindeki yazı ve iģaretleri bilir. Çekilen araçların yüklenmesini bilir. Çevre koruma yöntemlerini bilir. Çevresel risklerin azaltılma yöntemlerini bilir. Demiryolu araçlarının trafiğini bilir. Demiryolu iģletmeciliği kavramlarını bilir. Dizel motor arızalarını bilir. Dizel motor emniyet devreleri ve görevlerini bilir. Dizel motor kumanda regülâtörlerini bilir. Dizel motor marģını ve marģı kolaylaģtıracak sistemlerini bilir. Dizel motorlarda kullanılan sıvıları bilir. Dizel motorların ana parçaları ve görevlerini bilir. Dizel motorların ana sistemleri ve görevlerini bilir. Doğal kaynakların tüketiminde tasarruflu hareket etme yöntemlerini bilir. Düzensizlik soruģturma sürecini bilir. Elektrik akım çeģitlerini bilir. Elektrik akımına karģı alınacak güvenlik önlemlerini bilir. Elektrik makinelerini bilir. Elektrik, Elektronik devre elemanları ve kullanım amaçlarını bilir. Elektrikli iģletme yapılan bölgelerde taģıma araçlarının seyirlerini bilir. Elektrifikasyon sistemlerini bilir. Elektrikli iģletme yapılan bölgelerde uyulması gereken kuralları bilir. Elektriksel büyüklükleri ve ölçülmesini bilir. Empati kavramını bilir. ETCS/ERTMS sistemlerini bilir. Etik davranıģ ilkelerini bilir. Etik ve mesleki etik kavramlarını bilir. Etkili dinleme yöntemlerini bilir. Fren çeģitlerini ve çalıģma prensiplerini bilir. Genel kalite prosedürlerini bilir. Genel sağlık kavramını bilir. Mesleki Yeterlilik Kurumu,

8 Görev sonunda teslimat iģlemlerini bilir. Görevi esnasında iģ iliģkisinde olduğu diğer çalıģanların yetki ve sorumluluklarını bilir. Görevi ile ilgili form ve kayıtların neler olduğunu bilir. HaberleĢme arızalanmasında tren trafiğinin düzenlenmesine iliģkin kuralları bilir. Hareket emri alıp verme kurallarını bilir. Hemzemin geçitleri, yaya geçitleri, yerleģim yerlerinden nasıl geçileceğini bilir. Ġdeal yük aktarımı modelinin bozulması ve sonuçlarını bilir. ĠletiĢim süreci ve öğelerini bilir. Ġmdat isteme, ana yolda arızalanan trenlerin korunmasına iliģkin kuralları bilir. Ġstasyon yollarında dikkat edilecek konuları bilir. Ġstasyonlarda bulunan tesisleri bilir. ĠĢ kazası ve meslek hastalıklarını bilir. ĠĢ sağlığı ve güvenliğine iliģkin kuralları bilir. ĠĢyerinde sağlık ve güvenliğe etki eden unsurları bilir. Kalite denetleme yöntemlerini bilir. Kalite formlarını bilir. Kalite kavramını bilir. Kalite standartlarını bilir. Kamu etiği ile ilgili mevzuatı bilir. Kaza ve risk analizlerini bilir. Kılavuzla tren trafiğinin düzenlenmesini bilir. Kırmızı geçiģ izni, bölge zaman izni alınmasına iliģkin kuralları bilir. KoĢum takımlarının kopması, tamponların düģmesi halinde yapılacak iģlemleri bilir. Krize neden olan kaynakları bilir. Kriz tiplerini bilir. Kriz yönetim sürecini bilir. Krize yol açan nedenleri bilir. Kuruma ait kalite prosedürlerini bilir. Lokomotif düdüğünün bozulması halinde yapılacak iģlemleri bilir. Lokomotif ve vagonların fren ağırlıklarını bilir. Lokomotif, tren ve tren setlerinde yangına karģı alınacak önlemleri bilir. Lokomotifin tren yükünü çekememesi halinde yapılacak iģlemleri bilir. Lokomotiflerin trenlerdeki yerlerini bilir. Makinistin görevlerini, yetkilerini ve sorumluluklarını bilir. Makinistlik mesleği ile ilgili riskleri bilir. Makinistlikle ilgili tehlikeli davranıģları ve durumları bilir. Meslek disipliniyle ilgili kuralları bilir. Mesleki değerleri bilir. Mesleki terimleri bilir. Motorların çalıģma prensiplerini bilir. Motorların sınıflandırılmasını bilir. Motorların teknik tanımlarını ve terimlerini bilir. Orer dıģı durma nedenlerini ve kurallarını bilir. Orerde gösterilen durmanın kaldırılması nedenlerini ve kurallarını bilir. Orerleri bilir. Otomatik tren durdurma sistemlerinin ve sinyal sistemlerinin çalıģma ilkelerini bilir. Önden ve arkadan destek verilmesi kurallarını bilir. Örgütsel ve bireysel stresin etkilerini bilir. Özelliklerine göre yolların sınıflandırılmasını bilir. Servis esnasında, manevra sahalarında, depolarda yapılacak manevra Mesleki Yeterlilik Kurumu,

9 iģlemlerini bilir. Sesleri ve seslerin özelliklerini bilir. Seyir emniyet kurallarını bilir. Seyir sırasında dikkat edilecek kuralları bilir. Seyyar telefonların nasıl kullanılacağını bilir. Sinyallerin sönük olması ve görülememesi hallerinde yapılacak iģlemleri bilir. Sözsüz iletiģimin özelliklerini bilir. ġartlı sevk emrinin kurallarını bilir. Tehlikeli maddelerin taģınmasıyla ilgili kuralları bilir. Telsiz sistemlerinin özelliklerini bilir. Temel elektrik ve elektrik devrelerini bilir. TMĠ sistemini bilir. Trafik sistemlerini bilir. Trafikle ilgili düzenlenecek formları bilir. Trafikle ilgili görevlileri bilir. Trenlerde görev alma kurallarını bilir. Trenlerin hazırlama kurallarını bilir. Tren makinistinin görevlerini, yetkilerini ve sorumluluklarını bilir. Trenlerin numaralandırma sistemini bilir. Trenlerin seyir kurallarını bilir. Trenlerin trafiğinde kullanılan iģaretleri bilir. Tren ve cer aracı kullanmada tasarruf tedbirlerini bilir. Trenlerde yangın çıkması halinde yapılacak iģlemleri bilir. Trene verilecek vagonlarla ilgili sınırlamaları bilir. Trenin normal hızını yapamaması halinde yapılacak iģlemleri bilir. Treninin servise hazırlatılması kuralları bilir. Trenlerde frenli vagonların dağılımı hakkındaki kuralları bilir. Trenlerde görevlendirilecek personelin unvan ve sayılarını bilir. Trenlerin ağırlığının ve uzunluğunun hesaplanmasını bilir. Trenlerin fren ihtiyacını ve fren hesabını bilir. Trenlerin hareket bildirisi kurallarını bilir. Trenlerin istasyonlara giriģini ve yolların kullanılıģını bilir. Trenlerin istasyonlardan durmadan geçmesine iliģkin kuralları bilir. Trenlerin istasyonlardan hareket etmesi kurallarını bilir. Trenlerin kabulü ve gönderilmesi kurallarını bilir. Trenlerin türlerini ve trenlerin üstünlük sıralarını bilir. Trenlerin yapabileceği hızları bilir. TSĠ sistemini bilir. TSĠ sistemindeki sinyallerin renk ve anlamlarını bilir. TSĠ sisteminin arızalanması halinde trafiğin yürütülmesi kurallarını bilir. Türkçe de sözcük yapısını sözcükte anlam özelliklerini bilir. Türkçe nin ses yapısını bilir. Üçüncü Ģahıslarca yapılacak trafiği ilgilendiren çalıģmalar hakkındaki kuralları bilir. Vagonların trenlerdeki yerlerini bilir. Vaktinden önce tren gönderilmesi kurallarını bilir. Yangın çeģitlerini bilir. Yangın söndürme yöntemleri ve kullanılan malzemeleri bilir. Yerel kumandalı sistemleri bilir. Yol taģıt etkileģimi ve bundan kaynaklanan özellikleri bilir. Yol altyapısını oluģturan elemanları ve görevlerini bilir. Yol boyu sinyal sistemlerini bilir. Yol boyu telekomünikasyon sistemlerini bilir. Yol geometrisine etki eden temel büyüklük ve kavramları bilir. Yol geometrisine etki eden temel büyüklük ve kavramların trenle ve sürüģle Mesleki Yeterlilik Kurumu,

10 BECERĠLER iliģkisini bilir. Yol kenarında bulunan iģaretlerin anlamlarını bilir. Yol üstyapısını oluģturan elemanları ve görevlerini bilir. Yola etki eden kuvvetler ve etkilerini bilir. Yolda meydana gelen arıza ve deformasyonları bilir. Yolda meydana gelen arıza ve deformasyonların sonuçlarını bilir. Yolda meydana gelen arıza ve deformasyonların trenle ve sürüģle iliģkisini bilir. Yol-tekerlek-hız iliģkisi ve sonuçlarını bilir. Yolun yapısı ve yol yatağı tabakalarının özelliklerini bilir. Anayolda kalan treni emniyete alır. Anlamlı ve Türkçeye uygun sözcükler oluģturur. Arızaları ilgili birimlere ve görevlilere bildirir. ATS kabin ekipmanlarının kontrolünü yapar; belirlediği aksaklıkları ilgili birimlere ve görevlilere bildirir. Basit motor arızalarını giderir. Beden dilini etkili kullanabilir. Bulunduğu kilometreyi, yolu, geçeceği makasları belirler, seyir ve manevra planı yapar, BuluĢma ve öne geçme değiģiklikleri veya gecikmeler nedeniyle seyir sürelerine uyar Cer aracı ile destek yapar. Cer aracında gerekli testleri yapar. Cer aracını altyapı üzerinde kullanırken aracın özelliklerine uygun kullanır. Cer aracını çalıģtırır. Cer aracını çoklu kumandaya hazırlar. Cer aracını deposuna teslim eder. Cer aracını kontrol eder ve teslim almakla ilgili kuralları uygular. Cer aracını meslektaģına teslim eder. Cer aracını park eder. Cer aracını servise hazırlarken gördüğü aksaklıkları raporlar. Cer aracını soğuk sevke hazırlar Cer aracının çalıģtırma öncesi ve sonrası kontrollerini yapar Cer aracının makinist kabini bileģenlerini kontrol eder. Cer aracının makinist kabini bileģenlerinin arızalarını tespit eder ve raporlar. Cer aracının, trenin ve hattın özelliklerini, dikkate alarak tasarruf tedbirlerine ve kalkıģ varıģ tarifelerine uygun Ģekilde trenin hızını ayarlar. Cer araçlarında elektrik devrelerinin arızalarını tespit eder ve raporlar. Cer araçlarında fren sistemine ait basit mekanik arızaları giderir Cer araçlarında fren sistemine ait mekanik arızaları tespit edebilmek ve raporlar. Cümlenin öğelerine, yapısına uygun, anlamlı ve düzgün cümlelerle konuģur. ÇalıĢırken yapılan uygulamaların çevresel etkilerini gözlemler ve zararlı sonuçlarının önlenmesi çalıģmalarına katılır. ÇalıĢma ortamında yangın meydana gelmesini önleyici önlemleri alır. ÇalıĢma sırasında saptanan hata ve arızaları engelleme çalıģmalarına katılır. ÇalıĢtığı alanlarda bulunan dönüģtürülebilir malzemelerin doğru yere iletilmesini sağlar. Çeken araçlarda yardımcı donanımların kontrolünü yapar, arızalarını tespit eder ve raporlar. Çeken araçların Ģasi ve Ģasisinde bulunan yardımcı donanımların kontrolünü yapar, arızalarını tespit eder ve raporlar Çeken ve çekilen araçların bağlantı elemanlarının arızalarını tespit eder ve Mesleki Yeterlilik Kurumu,

11 raporlar Çekilen araçların arızalarını tespit eder ve raporlar. Çekilen araçların kontrolünü yapar Çekilen araçların yükleme hatalarını tespit eder ve raporlar Çevre koruma yöntemleri konusunda iģyerinin ve iģyeri dıģındaki kurumların eğitimlerine katılır. DeğiĢik yol, iklim ve çevre Ģartlarında emniyeti, konforu ve verimliliği sağlayacak tren kullanma tekniklerine uygun sürüģ yapar Dizide bulunan vagonların özelliğine göre hızı ve seyri belirler, Doğal kaynakları tasarruflu ve verimli bir Ģekilde kullanır/kullanımını sağlar. Doğal kaynakların iktisatlı ve verimli kullanımı için gerekli tespit ve planlama çalıģmalarına katılır. Döner köprülerde çevrilirken pantografları indirir/indirebilir. Eğitimlerde öğrendiklerini iģinde uygular ve uygulanmasını sağlar. Elektrik akımına karģı güvenlik tedbirleri alabilir Elektrik makinelerinde arıza tespit eder ve raporlar. Elektrik makinelerinin çalıģmasını kontrol eder Elektrikli taģıtları dizel ile cer ederken pantografları indirir/indirebilir. Elektrikli tren iģletmeciliğinde sistemi etkin bir Ģekilde kullanır. Etik ve mesleki etik kavramlarına uygun olarak çalıģır/çalıģabilir. Etkili iletiģim kurar/kurabilir. Fren denemelerini yapar Fren denemesine katılır ve yapar Frenlerin kontrollerini yapabilir Frenli vagonların dağılımının kurallara uygun olup olmadığını kontrol eder Gerektiğinde ĠĢ sağlığı ve güvenliği koruma ve müdahale araçlarını kullanır Gerektiğinde yangın çevresinde önlemleri alır, ilgilere durumu bildirir ve yangına müdahale eder Gerektiğinde, yol boyu telekomünikasyon sistemlerini kullanarak ilgililerle gerekli iletiģimi kurar. Görev alma kurallarına göre davranır. Göreve baģlamadan önce ve iģ bitiminde lokomotifin/tren setinin teslim alınması ve teslim edilmesi ile ilgili iģlemleri güvenlik gereklerine ve ĠĢ güvenliği kurallarına uygun Ģekilde yapar Görevi ile ilgili form ve kayıtları, düzenli olarak doldurur Görevin sonunda yaptığı iģ ile ilgili olarak yazılı veya sözlü bilgiler verir Görevini mevzuatlara göre yapar Görevlendirildiği trenin genel ilkelere uygun hazırlanıp hazırlanmadığını kontrol eder Görevlerini yerine getirirken etik davranıģ ilkelerini esas alır/alabilir. Görevlerini, yetkilerini ve sorumluluklarını meslek disiplinine uygun olarak yerine getirir. Grafik ve kalkıģ-varıģ tarifelerini okur, trenin seyrini bunlardaki bilgilere uygun düzenler HaberleĢme olmadığında ya da sinyaller bozuk olduğunda treni ilerletir Hareket bildirisi yapar Hava fren donanımlarındaki aksaklıkları tespit eder, raporlar ve gerektiğinde müdahale eder Hava fren donanımlarındaki basit arızaları giderir Hava fren donanımlarını kontrol eder Hız limitlerini aģmaz, Hidrolik sistemlerdeki arızaları tespit eder ve raporlar. Hidrolik sistemleri kontrol eder. Mesleki Yeterlilik Kurumu,

12 ĠletiĢim kurduğu insanları etkili bir Ģekilde dinler/dinleyebilir. Ġmdat telgrafı yazabilir, Ġstasyon kumanda panolarını ve yol boyu sinyal sistemlerini mevzuata uygun olarak kullanır. Ġstasyon, trafik kontrolörü ve diğer personelle kurallara uygun haberleģme yapar, ĠĢ baģlangıcında ve iģ sürecinde gerekli iģ sağlığı ve güvenliği önlemlerini alır ĠĢ sağlığı ve güvenliğini etkileyecek riskleri belirler ĠĢe ait kalite gerekliliklerini uygular. Kalite sağlamadaki teknik prosedürleri uygular KalkıĢ-varıĢ tarifesinde belirlenmiģ birbirinden farklı hızlanma, yavaģlama ve duruģ uygulanmalarını yol geometrisine uygun olarak yapar. Kamu kurum ve kuruluģlarında etik davranıģ ilkelerine aykırı uygulamalar bulunduğu iddiasıyla, Etik Kurulu ya da disiplin kurullarına usule uygun olarak baģvuruda bulunur. Kaza ve olayları ilgilere bildirir, Kendini karģısındakinin yerine koyar/koyabilir. Kırmızı geçiģ izni ve bölge ve zaman izni alır, ilgili formları doldurur, Kurallara uygun hızda sürüģ yapar, Lokomotif ve vagonların raydan çıkması durumunda kaldırılıp kaldırılamayacağı kararını verir, Lokomotif ve vagonların trene kurallara uygun olarak verilip verilmediğini kontrol eder, Makasları düzenler Manevra hizmetlerini, manevra vaziyet planına uygun Ģekilde, Ģ ve trafik güvenliğini risk altına sokmadan cer aracı ile manevra sahası özelliklerini ve hava koģullarını dikkate alarak manevra yapar Manevra iletiģim araçlarını ve iģaretlerini uygular Mesleğin disiplin ilkelerine ve kurallarına uyar. Mesleki değerlere uygun görev yapar. Mesleki terimleri anlar, konuģur ve uygular Mevzuata uygun olarak telsizle haberleģmeyi sağlar Motor arızalarını tespit eder ve raporlar Motorları kontrol eder Nötr (gerilimsiz) bölgelerden geçerken, taģıtın kesicisini (disjonktörünü) açar. Olaylara baģkasının gözüyle bakar/bakabilir. Örgütsel ve bireysel stresle baģa çıkar/çıkabilir. Pnömatik büyüklükleri gösteren manometre değerlerine göre arıza tespit eder Risk faktörlerinin belirlenmesi ve azaltılmasına yönelik yapılan çalıģmalara katılır. Sayısal sistemleri, Otomatik tren durdurma sistemi(ats),tren denetim sistemi(tds),tren monitör sistemi(tms),avrupa demiryolları trafiği yönetim sistemi(ertms),kablolu kamera görüntüleme kayıt sistemi (CCTV),Cer aracı bilgisayarı (SICAS) kontrol eder Sayısal sistemlerin arızalarını tespit eder ve raporlar. Sayısal sistemlerin basit arızalarına müdahale eder ve raporlar. Servis esnasında cer aracında gördüğü aksaklıkları raporlar. Servis esnasında cer aracının ara kontrollerini yapar. Seyir halinde tek pantografı kaldırır/kaldırabilir. Seyir halindeyken öngörülen hızda pantograf değiģtirme iģlemini kurallara Mesleki Yeterlilik Kurumu,

13 uygun olarak yapar/yapabilir. Seyir sırasında diziyi kontrol eder, aksaklıkları belirler ve gereken önlemleri alır Seyir sırasında, katenerde bir sarsıntı veya anormal bir durum gördüğünde hemen taģıtı durdurur/durdurabilir. Seyir sırasında, katenerde bir sarsıntı veya anormal bir durum gördüğünde ilgili birimlere ve görevlilere gerekli bildirimleri yapar/yapabilir. Seyir sırasında, yol boyu telekomünikasyon sistemlerinde gözle tespit ettiği bir sıradıģılık varsa, bu durumu ilgililerine bildirir. Seyirdeki düzensizlikleri ilgilere bildirir. Seyredilen hat kesimini ve sinyalleri tanır, Seyyar telefonların çalıģıp çalıģmadığını kontrol eder. Seyyar telefonların pillerinin bakım ve kontrolünü yapar. Sinyal sistemlerinin çalıģmasını aksatmadan araç sürer. Sözcüklerdeki sesleri doğru sesletir/sesletebilir. Süspansiyon elemanlarını tanır. Süspansiyon elemanlarının arızalarını tespit eder ve raporlar ġartlı sevk emrindeki Ģartları yerine getirir TMĠ sisteminde kurallara uygun yol ve hareket bildirisi alır, verir, Trafikle ilgili formlardaki bildirimleri okur, doldurur. Tren ağırlığı ve uzunluğunu hesaplar, trenin iģletileceği hat kesiminin özelliklerine uygunluğunu kontrol eder, Tren hazırlık testlerini makinist kabininden yapar Trende görevli personelin tam ve görev yerlerinde olup olmadıklarını kontrol eder Treni emniyetli olarak sürer Treni hareket ettirir ve durdurur Treni kontrol eder ve teslim alır ile ilgili kuralları uygular, Treni servise hazırlayanları kontrol eder, Treni seyir esnasında kontrol eder, Trenin fren ağırlığını ve fren ihtiyacını hesaplar, Trenin hareketinde trafik sistemlerine göre sevk kurallarına uygun hareket eder, Trenin sefer öncesi dizi kontrollerini yapar Trenin seyir planını ve seyrini iģaretlere göre düzenler Trenin seyri esnasında cer aracında ve trende oluģabilecek her türlü aksaklıklarda tedbirleri alır Trenin seyri sırasında istasyonlara giriģ ve çıkıģlarda yolu, verilen iģaretleri, gereken önlemlerin alınıp alınmadığını kontrol eder TSĠ sisteminde sinyal bildirilerine uyar, yerel kumanda masasını kullanır, istasyon, trafik kontrolörü ve diğer personelle kurallara uygun haberleģme yapar, makasları düzenler Yangın çıkan vagonu diziden ayırır Yangın söndürme cihazını kullanır Yapılan çalıģmaların kalitesini denetim altında tutar. Yetkilerini kullanır Yol boyu merkezden kumandalı sinyalleri kontrol eder. Yol kenarında bulunan iģaret ve levhalar yardımıyla bulunduğu yeri belirler ve konumuna uygun sürüģ uygulamaları yapar. Yolda arıza ve deformasyonlara neden olmamak için doğru sürüģ tekniklerini uygular. Mesleki Yeterlilik Kurumu,

14 YETKĠNLĠKLER Yolda meydana gelen ve sürüģ sırasında görülebilen arızalı ve deformasyona uğramıģ yol bölgelerinde, riskleri azaltabilecek sürüģ uygulamalarını gerçekleģtirir. Yolda meydana gelen ve sürüģ sırasında görülebilen arızalı ve deformasyona uğramıģ yol bölgelerini ilgililere bildirir. Yolun geometrik özelliklerinden yararlanarak enerji tasarrufu sağlayacak sürüģ tekniklerini uygular. Eğitimlerde edindiği bilgi ve becerileri günceller. Doğal kaynakları verimli ve tasarruflu bir Ģekilde kullanır. Hizmet kalitesini artırıcı önerilerde bulunur. Hata ve arızaları oluģturan nedenlerin belirlenmesine ve ortadan kaldırılmasına katkıda bulunur. Yetkisi dahilinde olmayan veya gideremediği hata ve arızaları ilgililere rapor eder. ĠĢyeri kurallarına ve çalıģma prensiplerine uyar. ĠĢine özen gösterir. ĠĢinde dikkatli davranır. Acil durumlarda soğukkanlı davranır. KiĢisel bakımını yapar ve hijyen kurallarına uygun davranır. Görevlerini, demiryolu trafik güvenliği kurallarına uygun olarak yapar. Treni, yolun geometrik özelliklerini ve yoldaki arıza ve deformasyonları dikkate alarak sürer. Yolu ve çevresini oluģturan elemanları kontrol ederek ve olası olağandıģı durumları ilgililere bildirerek seyir güvenliğini sağlar. Treni, yolda arıza ve deformasyonlara neden olmayacak sürüģ tekniklerini kullanarak sürer. Yol kenarında bulunan iģaret ve levhaların bildirilerine uygun davranır. Enerjiyi tasarruflu kullanır. Türkçenin ses kurallarına uygun konuģur. Türkçeyi doğru anlamlandırarak konuģur. AnlaĢılır, doğru ve düzgün bir Türkçe ile konuģur. Seyir sırasında, katenerde bir sarsıntı veya anormal bir durum olduğunda gerekli önlemlere uygun davranır. Elektrikli tren iģletmeciliği kurallarına uygun davranır. ĠĢ yaģamında etkili iletiģim kurar. ĠletiĢim kurduğu kiģilerin konuģma sürelerine saygı gösterir. Yüz yüze baģkalarının kiģisel alanına saygılı davranır. ĠletiĢimde empati kurar. Krizi yönetir. Kurduğu iletiģimlerde bu süreci etkili bir Ģekilde iģletir. Etik ilkelerine uygun davranır. Kamu kurum ve kuruluģlarında etik davranıģ ilkelerine aykırı uygulamalar karģısında duyarlı davranır. Görevlerini, yetkilerini ve sorumluluklarını yerine getirir. Mesleki değerleri korur. Mesleğin disiplin kurallarına uyar. Merkezden kumandalı sinyallere uyar. Otomatik tren durdurma sistemlerini sürekli çalıģır durumda bulundurur. HaberleĢme araçlarını etkin bir Ģekilde kullanır. Planlama yapar. Programlara uygun çalıģır. Denetime açık davranır. Mesleki Yeterlilik Kurumu,

15 Hız sınırlamalarına uyar. ÇalıĢma arkadaģlarının haklarına saygı duyar. 17) ÇALIġMA ORTAMI VE KOġULLARI Tren makinistliğinin önemli bir kısmı cer araçlarının içinde geçmektedir. Ġdeal koģullarda cer aracı, aydınlatılmıģ, havalandırılmıģ, nem ve sıcaklık kontrolünün sağlandığı, toz, kir veya kirlilik yaratan etkenlerden arındırılmıģ bir ortamdır. ÇalıĢma ortamının uluslararası standartların üzerinde olmamak kaydıyla, olumsuz koģulları arasında, koku, gürültü, nem, titreģim, aģırı hava akımı ve elektrik akımına maruz kalma tehlikesi sayılabilir. Uzun yol sürüģlerinde sürekli kabin içerisinde bulunmak ve gece sürüģleri, meslek elemanlarında yalnızlık duygusu yaratabilir. Günün her saatinde ve resmi tatil günlerinde çalıģma söz konusudur. Makinistlik yoğun dikkat gerektiren bir meslek olup, iģ sağlığı ve güvenliği kurallarına uymada istisnasız bir duyarlılık ve dikkat gerekmektedir. Bu nedenlerle Tren Makinisti Seviye 4 Yeterlilik belgesi almak isteyenlerin yetkili kurumca akredite edilmiģ sağlık kuruluģları ve psikoteknik laboratuarlarından EK 9'da belirtilen sağlık ve psikoteknik koģulları sağlamıģ olduğunu belgelemesi gerekmektedir. 18) YETERLĠLĠK ĠÇĠN UYGULANACAK SINAV VE DEĞERLENDĠRMEYE ĠLĠġKĠN BĠLGĠLER A) SINAV VE DEĞERLENDĠRME ARAÇLARINA ĠLĠġKĠN BĠLGĠLER Teorik ölçme araçları Değerlendirme Araçları Değerlendirme Materyalleri Puanlama T1) Çoktan seçmeli 4 seçenekli test A1-Genel ve Mesleki ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği 10 soru A2-Çevre Koruma Yöntemleri 10 soru A3-Kalite Yönetim Sistemi 10 soru A4-Manevra ve SürüĢ Uygulamaları 50 soru A5-Arızalar ve OlağandıĢı Durumlara Müdahale 40 soru A6-Trafik ve Tren ĠĢletme 60 soru A7-Türkçe Dil ve Anlatım 10 soru A8-Meslek Kültürü ve Etik 10 soru Cevap anahtarı Her soru eģit puan değerindedir. BaĢarı Ölçütü Gerekli Görülen Diğer ġartlar (varsa) Performansa dayalı ölçme araçları Değerlendirme Araçları Her yeterlilik birimi için en az %70 baģarı Soru baģına bir dakika süre verilecektir. YanlıĢ cevaplar dikkate alınacak, düzeltme formülü uygulanacak ve üç yanlıģ cevap bir doğru cevabı götürecektir. Sınavlar iki oturum halinde gerçekleģtirilecektir. Değerlendirme, her yeterlilik birimi için ayrı ayrı yapılacaktır. BaĢarısız olanlar, bir yıl içinde açılacak sınavlara baģvurmaları halinde, en fazla iki kez, baģarısız oldukları yeterlilik birimi/birimleri ile ilgili bütünleme sınavına katılırlar. P1) Makinist adayının makinistlik yetkinliklerini ölçmek amacıyla tren üzerinde gözlem formu kullanılarak yapılacak uygulamalı sınav. A1, A4, A5, A6, A7 Mesleki Yeterlilik Kurumu,

16 Değerlendirme Materyalleri Puanlama BaĢarı Ölçütü Gerekli Görülen Diğer ġartlar (varsa) Sınav ve Değerlendirme Araçlarıyla Ġlgili Diğer KoĢullar (varsa) A1, A4, A5, A6, A7 yeterlilik birimleri için düzenlenmiģ gözlem formu. Uygulama yaparken adayın performansı izlenir. Gösterilen performans, değerlendirme listesine göre değerlendirilir. Aday yapılan uygulama iģlemi ile ilgili olarak hatasız çalıģma ve beklenen sonucu alma açısından değerlendirilir. Her yeterlilik birimi için en az %80 baģarı. Adaylarda her bir uygulamalı iģlem için sınav Materyallerinde (Uygulamalı iģlem gözlem formu) belirtilen asgari kriterler gözlemlenir. Değerlendirme, her yeterlilik birimi için ayrı ayrı yapılacaktır. BaĢarısız olanlar, bir yıl içinde açılacak sınavlara baģvurmaları halinde, en fazla iki kez baģarısız oldukları yeterlilik birimi/birimleri ile ilgili bütünleme sınavına katılırlar. Herhangi bir cer aracı brövesine sahip olmayan adayların yeterlilik sınavı adayların eğitimleri sırasında sürüģ uygulamalarını yaptıkları ulusal hat üzerinde ve kullandıkları bir cer aracında yapılır. Sınav yapılacak hattı ve cer aracın türünü belirlemeye sınav komisyonu yetkilidir. En az bir ana hat lokomotif veya tren seti brövesine sahip tren makinistlerinin sınavı halen görev yaptıkları hat kesimi üzerinde ve kullanmaya yetkili oldukları cer aracı üzerinde yapılır. Teorik sınavdan ve performansa dayalı sınavdan baģarılı olma Ģartı vardır. Sınavın teorik veya performansa dayalı bölümlerinin birinden baģarılı olan, fakat diğer bölümünden baģarısız olanlar 6 ay içinde tekrar sınav baģvurusunda bulunduğu takdirde baģarılı olduğu bölümden muaf tutulur. B) DEĞERLENDĠRĠCĠ ÖLÇÜTLERĠ Yeterlilik sınavının uygulamalı bölümü en az üç değerlendiriciden oluģan bir sınav komisyonu tarafından yapılır. Değerlendiriciler aģağıda belirtilen Ģartları sağlamalıdır. a)en az lisans düzeyinde eğitim almıģ olmak b) BaĢmakinist veya en az 5 yıl makinist olarak görev yapmıģ ve bu sürenin en az 6 ayını son bir yıl içerisinde fiilen yapıyor olmak veya en az 5 yıl makinist olarak görev yapmıģ ve makinist eğitimlerinde öğretmen unvanıyla görev yapıyor olmak. c) Androgojik formasyona yönelik olarak en az 2 hafta süreli bir eğitim programına ve en az 1 hafta süreli ölçme ve değerlendirme teknikleri eğitimine katılmıģ olmak. Yeterlilik belgesinin geçerlilik süresi; 19) YETERLĠLĠK BELGESĠNĠN GEÇERLĠLĠK SÜRESĠ 1)10 yıllık dönem içerisinde fiilen makinistliğe toplam 18 aydan fazla veya kesintisiz 14 aydan fazla ara vermemek, 2)Tren makinistliğinin yapılmasına engel oluģturabilecek ani bilinç kaybı, dikkat veya konsantrasyon azalması, ani güçsüzlük, denge veya koordinasyon kaybı, hareketin önemli ölçüde kaybına sebep olabilecek herhangi ilaç, madde, alkol ve uyuģturucunun geçici veya sürekli kullanımı, vb. durumların tespit edilmemesi, Mesleki Yeterlilik Kurumu,

17 3) Bunun dıģında; makinistler 45 yaģına kadar 4 yılda bir, yaģ arasında 3 yılda bir, 55 yaģından sonra ise her yıl, sağlık ve psikoteknik muayenelerinden geçirilmeleri, KoĢuluyla 10 yıldır 20) BELGE SAHĠBĠNĠN GÖZETĠMĠNDE UYGULANACAK PERFORMANS ĠZLEME METODLARI VE BELGE SAHĠBĠNĠN GÖZETĠM SIKLIĞI Belgenin düzenlendiği tarihten itibaren (yirmi beģinci - otuzuncu), (elli beģincialtmıģıncı) ve (seksen beģinci-doksanıncı) aylar arasında olmak üzere, belge geçerlilik süresince üç kez; belgelendirme kuruluģu tarafından tren makinistinin çalıģtığı süreler ve performansı izlenir. 21) 22) 23) 24) GEÇERLĠLĠK SÜRESĠ DOLAN BELGELERĠN YENĠLENMESĠNDE UYGULANACAK DEĞERLENDĠRME YÖNTEMLERĠ YETERLĠLĠĞĠ GELĠġTĠREN KURULUġ(LAR) YETERLĠLĠĞĠ DOĞRULAYAN SEKTÖR KOMĠTESĠ MYK YÖNETĠM KURULU ONAY TARĠHĠ VE SAYISI Belgelerin yenilenebilmesi için belge sahibinin 18. Bölümde belirtilen Tren Makinisti Yeterlilik Sınavına katılarak baģarılı olması gereklidir. Bu sınavda baģarılı olanların yeterlilik belgelerinin süresi 10 yıl daha uzatılır. TCDD MYK ULAġTIRMA, LOJĠSTĠK VE HABERLEġME SEKTÖRÜ Mesleki Yeterlilik Kurumu,

18 EKLER: EK1: Terimler, Simgeler ve Kısaltmalar AKERMAN: Hava musluğunu, AKÜPLEMAN: Özel elektrik bağlantı elemanını, ANA DEPO BASINCI: Frenler ve yardımcı sistemler için gereken hava basıncını, ANA HAT: Ülkenin; iktisadi, siyasi, kültürel merkezlerini birbiriyle ve komģu ülkelerin demiryollarıyla bağlanmak amacıyla inģa edilen yollarını, ANDROGOJĠK FORMASYON: YetiĢkinlerin öğrenmelerini kolaylaģtırma yeterliliğini, ATM: Atmosferi, ATS (Automatic Train Stop) : Otomatik Tren Durdurma Sistemi ni, BRÖVE: Makinistin sürüģ yapmaya yetkili olduğu cer aracı/araçlarını ve sürüģ yapmaya yetkili olduğu hattı/hatları gösterir iģletmeci kuruluģ tarafından verilen belgeyi, CER ARACI (ÇEKEN ARAÇ): Üzerinde bulunan motor tarafından üretilen tahrik gücüyle hareket eden lokomotif ve otomotrisi, DJ (DĠSJONKTÖR): Yüksek Vakumlu Devre Kesicisini, DÜZELTME FORMÜLÜ: Çoktan seçmeli testlerde Ģans baģarısını ortadan kaldırmak için düzeltilmiģ puanı belirlemeye yönelik formülü, (DüzeltilmiĢ Puan = Doğru Cevap Sayısı YanlıĢ Cevap Sayısı / Seçenek Sayısı-1) DRS: Ġstasyonlardan Sinyallerin Butonlarla Ġdaresini, ERTMS: Avrupa Demiryolu Tren ĠĢletim Sistemi ni, GABARĠ: Sabit tesislerle demiryolu araçları arasındaki emniyet mesafesini, GSM-R (Global System for Mobile Communications-Railway): Trenler için özel iletiģim baz telefonunu, HAMULE TENZĠLĠ: Yük azaltımını, ISCO: Uluslararası Standart Meslek Sınıflaması nı, ĠSG: ĠĢ sağlığı ve güvenliğini, JENERATÖR VAGONU: Yolcu vagonlarının aydınlatma, iklimlendirme ve diğer yardımcı donanımlarının ihtiyacı olan elektrik enerjisini üreten ve yolcu vagonlarına aktaran çekilen demiryolu aracını, KÂL: Rayla teker arasına konulan sabitleme takozunu, KATANER: Elektrifikasyon (yüksek gerilim) hattını, KĠġĠSEL KORUYUCU DONANIM: ÇalıĢanı, yürütülen iģten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği etkileyen bir veya birden fazla riske karģı koruyan, çalıģan tarafından giyilen, takılan veya tutulan, bu amaca uygun olarak tasarımı yapılmıģ tüm alet, araç, gereç ve cihazları, KONDÜVĠT BASINCI: Fren kumanda hava basıncını, KONDÜVĠT HATTI: Fren kumandası için kullanılan düzenleyici basınçlı havanın içinden geçirildiği hattı, KUPLĠNG: Lokomotif ve vagon arasındaki enerji aktarım bağlantı kablosunu LĠMĠT: KesiĢen iki demiryolu arasındaki emniyetli mesafeyi, LOKOMOTĠF: Üzerinde bulunan motor tarafından üretilen tahrik gücüyle hareket eden ve bu hareketiyle önüne veya arkasına bağlı olan çekilen araçları hareket ettiren raylı sistem aracını, MODRABL: Lokomotif frenini, NÖTR: Enerjisiz alanı, ORER: Trenlerin zaman grafiğini, OTOMOTRĠS (MOTORLU VAGON): Üzerinde bulunan motor tarafından üretilen tahrik gücü ile hareket eden, gerektiğinde arkasına ve önüne bağlı olan çekilen araçları da hareket ettiren ve aynı zamanda üzerinde yolcu veya yük taģınmasına olanak sağlayan raylı sistem aracını, PNÖMATĠK: Basınçlı havayı, Mesleki Yeterlilik Kurumu,

19 PSĠKOTEKNĠK ÇalıĢma psikolojisinin bir kolu olan psikoteknik değerlendirme, kiģinin belirli bir iģteki yeterliliğinin ortaya konması amacıyla, gerekli bedensel ve zihinsel özelliklerinin testler aracılığıyla ölçülme iģlemini, PT (PANTOGRAF): Elektrikli cer sistemlerinde, cer aracının ihtiyacı olan elektrik enerjisinin elektrik hattından (katener) cer aracına iletimini sağlayan ekipmanı, RANFOR: Desteği, RAY: Demiryolunu, RÖLE: Elektromanyetik devre koruyucuyu, SABO: Fren pabucunu, SEKSĠYONER: Ayırıcıyı, SICAK: Cer aracının çalıģır vaziyetini, SOFAJ: Isıtmayı, SOĞUK: Cer aracının çalıģmayan vaziyetini, OTOMATĠK KOġUM TAKIMI: Tren setlerini birbirlerine bağlayan, mekanik, fren ve enerji aktarımını sağlayan otomatik kavrama aparatını, TAKAYYÜDAT: Arıza vb. durumlarda hattın belli kesimlerinde yapılacak hız uygulamalarına getirilen geçici sınırlamayı, TAKAYYÜDAT ĠHBARNAMESĠ: Hız sınırlama modelini, TDS: Tren Denetim Sistemini, TERESSÜBAT: Hava deposunda biriken tortuyu (su, yağ, toz vb.), TMĠ: Trafiğin Merkezden Ġdaresi ni, TOTMAN: Tren fren emniyet sistemini, TRAFĠK CETVELĠ: Trenin seyir kayıt cetvelini, TRAFĠK KONTROLORÜ: Tren trafik emniyeti ve yönetimini sağlamak amacıyla tesis edilen sistemleri ve haberleģme araçlarını kullanan, belirlenen bir hat kesiminde tüm tren hareketlerini planlandığı Ģekilde yöneten, plan dıģı durumlarda tren tercihleri ile ilgili kararları veren, yolun kapanması halinde geçici tedbirleri alan trafik yöneticisini, TREN: Bir veya birden fazla cer aracı ile vagonlardan veya bir veya birden fazla cer aracından oluģan bileģik raylı sistem aracını, TREN SETĠ (TREN DĠZĠSĠ): Otomotris/Otomotrislerden ve bunlara uygun olarak dizayn edilmiģ vagonlardan meydana gelen birbirinden ayrılmaz araçların birleģimi olan diziyi, TSĠ: Trenlerin Sinyallerle Ġdaresi ni, VAGON (ÇEKĠLEN ARAÇ): Kendi tahrik gücü bulunmayan, bir cer aracı tarafından çekilerek veya itilerek hareket ettirilen, üzerinde yük veya yolcu taģımaya elveriģli raylı sistem aracını, YHT: Yüksek hızlı treni, ifade eder. Mesleki Yeterlilik Kurumu,

20 YETERLĠLĠK BĠRĠMĠNĠN ADI VE KODU EK 2: Yeterliliği OluĢturan Yeterlilik Birimlerine ĠliĢkin Tablo Genel ve Mesleki ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği (ĠSG) A1 SEVĠYESĠ 4 KREDĠ DEĞERĠ - ĠÇERDĠĞĠ ÖĞRENME ÇIKTILARI BĠLGĠLER ĠĢ sağlığı ve güvenliğine iliģkin kuralları bilir. Genel sağlık kavramını bilir. ĠĢyerinde sağlık ve güvenliğe etki eden unsurları bilir. ĠĢ kazası ve meslek hastalıklarını bilir. Kaza ve risk analizlerini bilir. Makinistlikle ilgili tehlikeli davranıģları ve durumları bilir. Makinistlik mesleği ile ilgili riskleri bilir. Seyir emniyet kurallarını bilir. Tehlikeli maddelerin taģınmasıyla ilgili kuralları bilir. Yangın çeģitlerini bilir. Yangın söndürme yöntemleri ve kullanılan malzemeleri bilir. Lokomotif, tren ve tren setlerinde yangına karģı alınacak önlemleri bilir. Trenlerde yangın çıkması halinde yapılacak iģlemleri bilir. BECERĠLER YETKĠNLĠKLER ĠĢ sağlığı ve güvenliğini etkileyecek riskleri belirler Gerektiğinde ĠĢ sağlığı ve güvenliği koruma ve müdahale araçlarını kullanır Göreve baģlamadan önce ve iģ bitiminde lokomotifin/tren setinin teslim alınması ve teslim edilmesi ile ilgili iģlemleri güvenlik gereklerine ve ĠĢ güvenliği kurallarına uygun Ģekilde yapar ĠĢ baģlangıcında ve iģ sürecinde gerekli ĠĢ sağlığı ve güvenliği önlemlerini alır ÇalıĢma ortamında yangın meydana gelmesini önleyici önlemleri alır. Gerektiğinde yangın çevresinde önlemleri alır, ilgilere durumu bildirir ve yangına müdahale eder ĠĢyeri kurallarına ve çalıģma prensiplerine uyar. ĠĢine özen gösterir. ĠĢinde dikkatli davranır. Acil durumlarda soğukkanlı davranır. Görevlerini, yetkilerini ve sorumluluklarını yerine getirir. ĠĢyerin disiplinine uyar. Tertipli ve düzenli davranır. KiĢisel bakımını yapar ve hijyen kurallarına uygun davranır. YETERLĠLĠK BĠRĠMĠNĠN ADI VE KODU Çevre Koruma Yöntemleri A2 SEVĠYESĠ 4 KREDĠ DEĞERĠ - ĠÇERDĠĞĠ ÖĞRENME ÇIKTILARI BĠLGĠLER Çevre koruma yöntemlerini bilir. Çevresel risklerin azaltılma yöntemlerini bilir Doğal kaynakların tüketiminde tasarruflu hareket etme yöntemlerini bilir. BECERĠLER Çevre koruma yöntemleri konusunda iģyerinin ve iģyeri dıģındaki kurumların eğitimlerine katılır. Mesleki Yeterlilik Kurumu,