1 Genel Kullanıcı Bilgileri Standart Modeller Tanım Ve Özellikler Tanım Teknik Özellikler Kutu Özellikleri...

Transkript

1 1 Genel Kullanıcı Bilgileri Standart Modeller Tanım Ve Özellikler Tanım Teknik Özellikler Kutu Özellikleri Montaj ve Kurulum Montaj Kurulum Genel Görünüm Genel Görünüm Ana Ekran Bileenleri ve Anlamları Kullanım Menü ve Parametrelere Eriim Cihaz Çıkıı Kontrol Modunun Ayarlanması USER/ KULLANICI MENU User/Kullanıcı Menü Giri Set Rly Out/Rl Çıkı Ayar Set An Out/Analog Çıkı Ayar Date/Time / Tarih/Saat Language / Dil Display / Ekran Alarm Limits/Alarm Limitleri Log Limits/Kayıt Limitleri CALIBRATION/ KALBRASYON MENU Calibration/Kalibrasyon Menü Giri Cal.History/ Geçmi Kal Kalibrasyon Parametresi Seçimi Yeni Kalibrasyon INSTALLATION/KURULUM MENU Relay Out/ Röle Çıkı Analog Out/Analog Çıkı Menü Sensor Setup/Sensör Ayar Counter/Sayıcı Communicat./Haberleme Password/ ifre Factory Defult/ Fabrika Ayar MB REGISTER LSTES PARAMETRE LSTES

2 1 Genel Kullanıcı Bilgileri Lütfen aaıdaki bilgiyi dikkatlice ve eksiksiz okuyunuz. Bu bilgi kullanım yönergelerinden en yüksek ekilde faydalanmanızı salayacaktır. GÜVENLK BLGS!!! "!! # $!!!!!!! %&!!! "!! '!(! ) $!! BALANGIÇ GÜVENLK FRELER OmniCon kontrol cihazının yetkili kiiler haricinde kullanımını engellemek amacıyla kullanıcı ifreleri yetkilendirme derecesine göre 3 ayrı sınıfa ayrılmıtır. ifreleri düzenlemek için _bknz. 8.6 Password/ifre_ Yetki Seviyesi Yeni ifre Fabrika Ayarı User/Kullanıcı 1111 Calibration/Kalibrasyon 2222 Admin/Yönetici

3 2 Standart Modeller 2.1 Model Listesi Modeller Modüller GPPA CON ISODC BNC OmniCon ST 2 2 OmniCon ph 1 1 OmniCon ORP 1 1 OmniCon CON 1 OmniCon GP 1 1 OmniCon ph-orp 2 2 OmniCon ph-con OmniCon ph-fcl 2 2 OmniCon ph-gp OmniCon 2GP 2 1 OmniCon ph-orp-con OmniCon ph-orp-fcl 3 3 OmniCon ph-orp-gp OmniCon ph-con-gp OmniCon Expert

4 2.2 Modüller GPPA GPPA (Genel Amaçlı Ön-Yükselteç) devresi bir analog-dijital çevirici ve mikroilemci katından oluur. Sensör ve sıcaklık sensöründen gelen bilgileri kontrol cihazına gönderir. Sensör girii ph, ORP, 4 20 ma ve 0-10V olarak, sıcaklık sensör girii ise NTC, PT100 ve PT1000 için konfigre edilerek kullanılabilir CON ekil 1 CON devresi bir analog-dijital çevirici ve mikroilemci katından oluur. letkenlik ve sıcaklık sensöründen gelen bilgileri kontrol cihazına gönderir. EC (Elektriksel letkenlik) ve TDS (Toplam Çözünmü Madde Miktarı) ölçme amacıyla gelitirilmi olup 2Pole ve 4Pole elektrotlarla uyumludur, düük - orta ve yüksek kademelerde ölçüm yapılabilir. ekil ISO-DC CON devresi bir analog-dijital çevirici ve mikroilemci katından oluur. letkenlik ve sıcaklık sensöründen gelen bilgileri kontrol cihazına gönderir. EC (Elektriksel letkenlik) ve TDS (Toplam Çözünmü Madde Miktarı) ölçme amacıyla gelitirilmi olup 2Pole ve 4Pole elektrotlarla uyumludur, düük - orta ve yüksek kademelerde ölçüm yapılabilir. ekil 3 4

5 2.2.4 AN-OUT AN-OUT devresi istenilen fonksiyonlara uygun olarak kontrol cihandan gelen dijital bilgileri analog sinyallere dönütürür. Üzerinde 4 adet programlanabilir analog çıkı bulunmaktadır. ekil RS 485 OmniCon kontrol cihazının RS 485 protokolü ile dier cihazlarla haberlemesini salamak amacıyla kullanılır. A,B GND data uçlarına balantı yapılır. ekil ETHERNET OmniCon kontrol cihazının Ethernet ara yüzü ile TCP üzerinden dier cihazlarla haberlemesin salamak amacıyla kullanılır. Standart RJ45 konektörü ile balantı yapılır. ekil 6 5

6 3 Tanım Ve Özellikler 3.1 Tanım OmniCon kontrol cihazı ph, ORP, EC, TDS, FCL, TCL, CLO2, Ozon, HCL, H2O2, PAA, DO..vb. gibi deerlerin ölçümünü yapmak, çeitli çıkı birimlerine dönütürmek ve kontrol etmek amacıyla gelitirilmi bir Ölçüm Dönütürme ve Kontrol cihazıdır. OmniCon cihazının çeitli konfigürasyonlarda üretilmekte olup kullanıcı ihtiyaç ve taleplerine göre modüler olarak da yapılandırılabilmektedir. Isı kompanzasyonu, günlük-haftalık periyot, özel kule ve kazan uygulamaları vb. özel programlarda yer almaktadır. ekil 7 OmniCon Kontrol Cihazı Blok ema 6

7 3.2 Teknik Özellikler Besleme VAC, 50-60Hz, 0,1AMax 12VDC, 1A Max * Kullanıcı Ara yüzü 128x64 Grafik LCD Ayarlanabilir Iık, Kontrast ve Ses Membran Tu Takımı Giriler (Modellere göre deiir) ph 0,00 14,00 ph 0,01pH ORP mv 1mV letkenlik ms_prg_ TDS ppt_prg_ Tuzluluk 0,0-100,0 FCL 0,00-10,00 ppm GP (4-20mA sensör giri) ph, ORP, CON, FCL, TCL, CLO2, Ozon, HCL, H2O2, PAA, DO.vb ppt _prg_ Sıcaklık ºC RTD -5 80ºC NTC Nem 0,0-100,0 rh% Sıvı Seviye, Akı, Harici Alarm Girileri Sayıcı Girii Çıkılar 4x5A programlanabilir çıkı rölesi 1x5A NO-NC alarm rölesi 4x 0-20mA, 4-20mA Analog Çıkı* Merkezi 16 bit RISC mikro denetleyici Gerçek Zaman Saati Geriye dönük kayıt hafızası Yazılım ngilizce Türkçe Dil seçenei 5 tip kalibrasyon seçenei Tutulan logların hem liste hem de grafik olarak gösterilmesi Programlanabilir röle çıkıları (Düürme Kontrol, Yükseltme Kontrol, PID düürme kontrol, PID yükseltme kontrol, Sayıcı, Zamanlayıcı, Alarm) Programlanabilir analog çıkılar ( Dorusal çıkı, Düürme Kontrol, Yükseltme Kontrol, PID düürme kontrol, PID yükseltme kontrol, Sınır anahtarı, Darbe genilik) Programlanabilir Sayıcı girii (Lt, m^3, adet sayabilir) (bölücü ve çarpan seçenei) 3 seviyeli ifreleme sistemi Haberleme * RS485 Ethernet MODBUS RTU Master MODBUS RTU Slave MODBUS TCP Slave Yazıcı Balantısı OmniCon Visio Ara yüzü * Opsiyoneldir. 7

8 3.3 Kutu Özellikleri 1010 Kasa 206 x 214 x 88mm (G x Y x D) Ölçüler ekil Kasa 254 x 214 x 88mm (G x Y x D) ekil Kasa 3 x PG7 Rekor (3 6,5mm Kablo) 3 x PG9 Rekor (6 8mm Kablo) Balantılar ekil Kasa 4 x PG7 Rekor (3 6,5mm Kablo) 5 x PG9 Rekor (6 8mm Kablo) ekil 11 Yalıtım Aırlık IP Kasa: Max: 1620 gr 1020 Kasa: Max: 1325 gr Hammadde Gövde Kapak Vidası Re korlar ABS PP Polyamide 6 (PA) - IP 68, 5 bar 8

9 4 Montaj ve Kurulum 4.1 Montaj Montaj Delik Ölçüleri NOT! Kullanım kolaylıı açısından cihazınızı göz hizasına monte ediniz. Cihazın monte edilecei yüzeyin kuru ve temiz olmasına dikkat ediniz. Cihazınızı duvara monte etmek için 4 adet montaj askı aparatını kullanınız. Aaıdaki ekilde OmniCon cihazlarına ait montaj delik ölçüleri gösterilmektedir. Cihazınızın montajı yapmak istediiniz 1010 Kasa A 258 mm B 110 mm C Ø 4,5 mm ekil Kasa A 210 mm B 110 mm C Ø 4,5 mm ekil 13 9

10 4.1.2 Duvara Montaj " *+, (!!!!!--.! Delik ölçülerini montaj yapacaınız yüzey üzerine iaretleyin ve delik açın (1). 2 numara ile gösterilmi olan dübeli açmı olduunuz deliklere çakınız. Cihaz üzerinde bulunan askı aparatlarını deliklere hizalayarak vidalayarak cihazınızı monte ediniz (4). 1. Ø 8x50mm 2. 8mm Dübel 3. Askı Aparatı x50 YSB Vida ekil Panele Montaj " *+, (!!!!!--.! Belirtilen delik ölçülerine uygun olarak montaj yapacaınız paneli iaretleyiniz. Montaj aparatlarını iaretli yerlere denk getirerek 4,2x9,5 YSB Sac Vidası kullanarak cihazı sabitleyiniz. ekil 15 10

11 4.1.4 Park Pozisyonu /012%+ 3 #! 1. Cihazın ön kapaını açınız. ekil Ön kapaı yerinden çıkartınız. 3. Kapaı park pozisyonu için yapılmı raylara oturtunuz. ekil 17 11

12 4.2 Kurulum Elektrik Balantısı ekil 18 - Ana Kart $! 4! # # 4 #! $ Cihazınız; VAC, 50-60Hz AC gerilim ile çalıır. Girie maksimum 3A sigorta balanabilir. Çıkılarına maksimum 5A yük balanabilir. ekil 19 4 adet programlanabilir kontrol ve 1 adet NO-NC alarm olmak üzere 5 adet röle çıkıı bulunmaktadır. Çıkılarına maksimum 5A yük balanabilir. Elektronik devre ve röle çıkıları sigorta ile korunmutur. Elektronik devre için maksimum 3A, röle çıkıları için maksimum 5A sigorta kullanınız. Klemenslerin ve elektronik kartın üzerinde terminal balantı isimleri kısaltmalar ile belirtilmitir. Programlanabilir kontrol çıkıları sigorta takılı iken VAC çıkı verirken alarm rölesinin uçları kullanıcıya bırakılmıtır. 12

13 ! ( (! Röle 1 için VAC Çıkı ekil 20 Yukarıda F2 sigortası takılı iken RL1 için V AC çıkı balantı ekli verilmitir. L comlx, N comnx terminalleri arasına köprü atılır. RL1 e balanacak olan cihazın besleme kablosu L (Faz) ucu Lx, N (Nötr) ucu Nx ve E (Toprak) ucu terminallerine balanır Dijital Giriler Cihaz üzerinde 5 adet dijital giri kullanılmıtır. Bunlar Sıvı Seviye, Akı, Harici Alarm ve Sayıcı girileridir. No Tanımı Açıklama 1 Akı Algılayıcı 2 Tank 1 Seviye Düük 3 Tank 2 Seviye Düük 4 Harici Alarm 5 Sayıcı Sıvı akı kontrol giriidir. Akı durduunda alarm durumu oluur. Eer parametre ile ayarlanmısa cihaz oluan alarm durumuna balı olarak istenilen çıkı ya da çıkıları kapatır. Kanal 1 için kimyasal seviye kontrolü. Tankta sıvı bittiinde alarm durumu oluur. Eer parametre ile ayarlanmısa cihaz oluan alarm durumuna balı olarak istenilen çıkı ya da çıkıları kapatır. Kanal 2 için kimyasal seviye kontrolü. Tankta sıvı bittiinde alarm durumu oluur. Eer parametre ile ayarlanmısa cihaz oluan alarm durumuna balı olarak istenilen çıkı ya da çıkıları kapatır. Genel amaçlı alarm durum kontrolü. Eer parametre ile ayarlanmısa cihaz oluan alarm durumuna balı olarak istenilen çıkı ya da çıkıları kapatır. Bu giri sayıcı girii için ayrılmıtır. Kanala balanan sayıcı girii bir ya da birkaç röleye atanarak ayarlanan set deerine göre çıkı verir. 13

14 IN1 Akı Algılayıcı Balantısı ekil 21 Örnekte Inductive Proximity Switch (PNP 12-24V DC Normally Open) balantısı gösterilmitir. K8 klemensinde yer alan GND ucundan K9 klemensinde yer alan COM ucuna yandaki ekilde gösterildii gibi jumper atınız. Akı algılayıcı besleme uçları K8 klemensinde yer alan + 12V ve GND uçlarına, çıkı ucu ise IN1 giriine balayınız IN2 IN5 Dijital Girilerin Balantısı ekil 22 K8 klemensinde yer alan GND ucundan K9 klemensinde yer alan COM ucuna yandaki ekilde gösterildii gibi jumper atınız. Dijital giri besleme uçları K8 klemensinde yer alan + 12V ucuna, çıkı ucunu ise IN1..IN5 giriine balayınız. 14

15 5 Genel Görünüm 5.1 Genel Görünüm OmniCon cihazı kontrol paneli 128x64 Grafik LCD ekran, alfanumerik membran tu takımı ile 4 adet fonksiyon butonunda olumaktadır. Ekranın altında bulunan (2) numara ile gösterilmi satır fonksiyon butonlarının görevlerini göstermektedir. ekil 23 Genel Ekran Görünümü 1. Ana Ekran 2. Alfanumerik Tu Takımı 3. Fonksiyon Satırı 4. Enter ( Onay ) butonu 5. Fonksiyon Butonları 6. ESC ( PTAL) butonu 15

16 5.2 Ana Ekran Bileenleri ve Anlamları Aaıdaki resimlerde OmniCon kontrol cihazına ait ana ekran görüntüsü ve anlamları yer almaktadır. butonuna basarak (1), (2) ve (3) numaralı ekranlar arasında geçi yapılabilir. (F2) (1) numaralı ekranda kanal adı, kanala ait okunan deer ve kullanılan röleler ile fonksiyonları gösterilir. ekil 24 (2) numaralı ekrana da röle durum ekranı diyebiliriz. Bu ekranda röleye ait kanal adı, set deeri, fonksiyonu, çalıma durumu ve nitelii gösterilmektedir. ekil 25 (3) numaralı ekran da ise analog çıkılara ait bilgilere yer verilmitir. Bu ekran sadece analog çıkılar aktif ise görüntülenir. Kontrol cihazı için analog çıkılar fonksiyoneldir. ekil 26 a. Kanal adı b. Kanala ait okunan deer c. Röle çıkı fonksiyonu d. Röle numarası e. Kanal numarası f. Kanal set deeri g. Röle çalıma durumu (Auto-on-off) h. Röleye atanan dozaj pompasının dozladıı kimyasalın adı i. Analog çıkı numarası j. Analog çıkı fonksiyonu k. Analog çıkı çalıma durumu bar-grafik görünüm l. Analog çıkı çalıma durumu % olarak görünüm 16

17 Ana ekranın sol alt köesinde saat bilgisine yer verilmitir. Saat/tarih bilgisi ekranı için (F1) butonuna basınız. ekil 27 Saat/Tarih bilgi ekranından (F1), (F4) ya da herhangi bir butona basarak bir önceki ekrana geri dönebilirsiniz. Aynı zamanda Saat/Tarih bilgi ekranındayken herhangi bir butona basılmazsa bilgi ekranını 2dk. görüntüler ardından bir önceki ekrana döner. ekil 28 Ana ekranda (F3) butonuna basılarak Alarm durum ekranına kısa yoldan eriilebilir. ekil 29, (F2, F3) butonları ile alarm durum ekranını hareket ettirebilirsiniz. Ana ekrana dönmek için (F1) butonunu kullanınız. Her bir daire gerçekleebilecek alarm durum parametrelerini simgeler. çi dolu olarak gösterilmi daireler ise gerçeklemi alarm durumlarıdır. ekil 30 17

18 6 Kullanım 6.1 Menü ve Parametrelere Eriim Menüye ve parametrelere eriim için ana ekranda iken (F4) butonuna basınız. ekil 31 Menü ve parametreler arasında dolamak için, (F2, F3) butonlarını kullanınız. ekil 32 Alt menülere ve parametrelere eriim için (F4) butonunu ana ekrana geri dönmek için (F1) butonunu kullanınız. ekil 33 Yandaki örnekte kalibrasyon alt menü ekranı yer almaktadır. ph kanalı kalibrasyon parametrelerine eriim için (F4), bir önceki ekrana dönmek için (F1) butonu kullanılır. Tüm menü ilemlerinde ekranda fonksiyon satırı takip edilirken, ilgili fonksiyon butonu ile ilem gerçekletirilir. ekil 34 18

19 6.2 Cihaz Çıkıı Kontrol Modunun Ayarlanması OmniCon kontrol cihazında 5 adet röle çıkıı ve bu rölelere ait 3 adet çalıma tipi vardır. AUTO : Röle çıkıı ayarlanan deere göre otomatik olarak çalıır. ON : Röle sürekli açıktır. OFF : Röle sürekli kapalıdır. Cihaz Ana ekranda iken röle çıkı tipini deitirebilmek için bir kısa yol gelitirilmitir. RL1 den RL5 e kadar röleler 1 den 5 e kadar olan tulara karılık gelecek ekilde sıralanmıtır. ekil 35 ekil 36 Cihaz röle tipini deitirmek için sadece kayıtlı kullanıcılara izin vermitir. Açılan ekranda., (F2, F3) butonlarını kullanarak kullanıcı tipinizi seçiniz ve ifrenizi girip (F4) butonu ile onayınız. ekil 37 _Örnekte RL1 için çalıma tipinin deitirilmesi gösterilmitir_ Girilen ifre doru ise [1] tuuna ardı ardına basarak yandaki resimde görüldüü gibi röle çıkı tipi AUTO ON OFF modları arasında deiecektir. stediiniz çalıma tipi ekranda iken herhangi bir tua basmadan 2 sn. bekleyiniz. Röle çalıma tipinin yazılı olduu ekran kaybolacaktır. " *+ 5 2!% '$2" '26 19

20 6.3 Parametreler Ana Menü ekil 38 OmniCon otomatik kontrol ve ölçüm cihazlarını Status/Durum, User/Kullanıcı, Calibration/Kalibrasyon, Installation/Kurulum olmak üzere dört adet ana menü ve alt menüler yönetmektedir. Bu menülere eriim kullanıcıların ihtiyaçları göz önüne alınarak sınıflandırılarak yetkilendirilmitir. Bu yapı karıık ve zor kullanıcı ayarlarını sadeletirerek sadece sık düzenleme ihtiyacı duyulan parametreleri öne çıkartarak zamandan da tasarruf salamaktadır Status/Durum Menü ekil 39 Durum menüsünde yer alan parametreler cihazın genel ve kayıt altına alınmı çeitli bilgilerine eriebilmek için düzenlemitir. Alarm Status/ Alarm Durumu parametresinde cihaz alarm uyarı mesajları bulunmaktadır._ (Alarm parametre ayarları için bkz. User/Kullanıcı Alarm Limits/Alarm Limitleri)_ kanallarda ve dijital girilerde gerçeklemi tüm alarm durumları sıralanmıtır. butonlarını kullanarak ekranda hareket edebilirsiniz. View Log/ Kayıt Göster parametresinde kanallara ait tutulan kayıtlar bulunmaktadır. Kanala ait bilgiler sondan baa doru sıralamı olup sayıt numarası, tarih, saat ve deer olarak görüntülenmektedir. _(Kayıt tutma sıklıı parametre ayarları için bkz. User/Kullanıcı Log Interval/Kayıt Aralıı)_ View Chart/ Grafik Göster parametresinde kanallara ait tutulan kayıtlar grafik olarak görüntülenir. _(Grafik sınır ayarları için bkz. User/Kullanıcı Log Limits/ Kayıt Limitleri)_ Device Info/ Cihaz Bilgisi parametresinde cihaza ait PD/cihaz üretim tarihi, SN/Cihaz Seri No ve FW/ cihaz versiyon bilgileri bulunmaktadır. 20

21 6.3.3 User/ Kullanıcı Menü ekil 40 Kullanıcı menüsünde yer alan parametreler cihazın genel kullanım ayarlarını kapsamaktadır. Kullanıcının sık ihtiyaç duyduu parametreler (röle ve analog çıkı set noktaları, tarih/saat, menü dil seçenei, ekran ayarları ile alarm ve grafik alan limitleri) bu menüde bulunmaktadır. Menüye giri User /Kullanıcı ve daha yüksek yetki sahibi olan kiilerce yapılabilir Calibration/ Kalibrasyon Menü ekil 41 Kalibrasyon menüsünde yeni kalibrasyon giriinin yanı sıra kalibrasyon ayar parametreleri ve geçmi kalibrasyon bilgilerine de eriilebilir. Menüye giri Calibration/Kalibrasyon ve Admin yetkisi olan kiilerce yapılabilir Installation/ Kurulum Menü ekil 42 Kurulum menüsünde yer alan parametreler cihaza ait tüm kurulum ayarları kapsar. Röle ve analog* çıkılara ait tüm fonksiyon ve set deeri ayarları, kullanılan sensörlere ait kurulum, counter/sayıcı*, haberleme* ayarları ile birlikte ifre ayarları da bu menüden yapılmaktadır. Menüye giri sadece Admin yetkisi olan kiilerce yapılabilir. 21

22 7 USER/ KULLANICI MENU 7.1 User/Kullanıcı Menü Giri ekil 43 User/Kullanıcı menüsüne giri yetkilendirilmi olup sadece görevlendirilmi cihaz kullanıcısın parametrelerde deiiklik yapmasına izin verir. Menüye giri için ana ekranda (F4) Main Menu/Ana Menü ye giri yapınız., (F2,F3)butonlarını kullanarak User/Kullanıcı menüsü üzerine gelip (F4) butonuna basarak yukarıdaki ekilde gösterildii gibi ifre seviyenizi seçerek açılan ekranda tu takımını kullanarak daha önceden oluturulmu olan ifreyi tulayıp (F4) butonuna basınız. Eer girdiiniz ifre doru ise User/Kullanıcı menüsüne ait parametreler ekrana gelecektir. 7.2 Set Rly Out/Rl Çıkı Ayar Set Rly Out/Rl Çıkı Ayar parametresinde kanallara atanmı rölelerin set noktaları ve açık/kapalı kalma zamanları düzenlenmektedir. Eer çıkı (röle çıkı parametre ayarları için bkz. Installation/Kurulum Relay Out/ Röle Çıkı RL Function/ Fonksiyon ) Periyodik Düürme, Periyodik Yükseltme ya da Periyodik Kontrol fonksiyonlarından biri olarak kullanılıyor ise Açık ve Kapalı kalma süre ayarları görüntülenir. Parametrede deiiklik yapmak için User/Kullanıcı menüsü içerisindeyken, (F2,F3) butonlarını kullanarak Set Rly Out/Rl Çıkı Ayar parametresi üzerine gelip (F4) butonuna basarak açılan ekranda, (F2,F3) butonları ile deiiklik yapmak istediiniz röle üzerine gelerek (F4) butonuna basınız. Açılan ekranda, (F2,F3) butonları ile Set Point/ Set Noktası, T on/t Açık* ya da Toff/TKapalı* parametrelerinden birini seçerek (F4) ile deer girii yapacaınız pencereyi açınız. Tu takımını kullanarak istediiniz deeri giriniz. Kaydederek bir önceki ekrana dönmek için çıkmak için (F1) i kullanınız. (F4), herhangi bir deiiklik yapmadan parametreden ekil 44 22

23 SET DEER SINIRLARI PH 0,00-14,00 ORP mv CON/ letkenlik ms TDS/ Toplam Çözünmü Madde ppt FCL/ Serbest Klor TCL/ Toplam Klor CLO2/ KlorDioksit ppt O3/ Ozon H2O2/ HidrojenPeroksit PAA/ ParasetikAsit CCL/ Baıl Klor ppm DO/ Çözünmü Oksijen H/Nem 0,0-100,0 rh% Temp/Sıcaklık ºC _RTD -5-80ºC _NTC 7.3 Set An Out/Analog Çıkı Ayar Set An Out/Analog Çıkı Ayar parametresinde kanallara atanmı analog çıkıların yüksek ve düük set noktaları düzenlenmektedir. Bu parametrenin kullanılması için cihaz donanımının analog çıkıı desteklemesi gerekmektedir. _(Analog çıkı ayarları için bkz. Installation/kurulum Analog Out/Analog Çıkı)_ Parametrede deiiklik yapmak için User/Kullanıcı menüsü içerisindeyken, (F2, F3) butonlarını kullanarak Set An Out/An Çıkı Ayar parametresi üzerine gelip (F4) butonuna basarak açılan ekranda, (F2,F3) butonları ile deiiklik yapmak istediiniz analog çıkı üzerine gelerek (F4) butonuna basınız. Açılan ekranda, (F2,F3) butonları ile Set 1 ve Set 2 parametrelerinden birini seçerek (F4) ile deer girii yapacaınız pencereyi açınız. Tu takımını kullanarak istediiniz deeri giriniz. Kaydederek bir önceki ekrana dönmek için çıkmak için (F1) i kullanınız. (F4), herhangi bir deiiklik yapmadan parametreden ekil 45 23

24 7.4 Date/Time / Tarih/Saat Date/Time / Tarih/Saat parametresinde cihaz tarih/saat ayarları yapılmaktadır. Tutulan geçmi bilgileri ile zamana balı kullanılan programların kullanımı için tarih/saat bilgileri cihazın fonksiyonlarının düzgün çalıması için gereklidir. Parametrede deiiklik yapmak için User/Kullanıcı menüsü içerisindeyken, (F2, F3) butonlarını kullanarak Date/Time / Tarih/Saat parametresi üzerine gelip (F4) butonu ile deer girii yapacaınız pencereyi açınız. Açılan ekranda tu takımını ve, (F2, F3) kullanarak sırasıyla gün, ay, yıl, hafta gün numarası (1_Pazartesi - 7_Pazar) ve saat bilgilerini düzenleyebilirsiniz. Kaydederek bir önceki ekrana dönmek için çıkmak için (F1) i kullanınız (F4), herhangi bir deiiklik yapmadan parametreden ekil Language / Dil Language / Dil parametresinde cihaz menü dil ayarları yapılmaktadır. Menü tercihe göre ngilizce ya da Türkçe olarak kullanılabilir. Parametrede deiiklik yapmak için User/Kullanıcı menüsü içerisindeyken, (F2, F3) butonlarını kullanarak Language / Dil parametresi üzerine gelip (F4) butonu ile seçim yapacaınız pencereyi açınız. Açılan ekranda, (F2, F3) kullanarak seçim yapınız. Kaydederek bir önceki ekrana dönmek için çıkmak için (F1) i kullanınız (F4), herhangi bir deiiklik yapmadan parametreden ekil 47 24

25 7.6 Display / Ekran Display / Ekran parametresinde cihazın kullanıldıı ortama uygun olarak kullanıcı istedii görü ve ses özelliklerini ayarlar. Ekran arka ıık ve kontrast ayarları ile ses iddeti de ayarlanabilir. Parametrede deiiklik yapmak için User/Kullanıcı menüsü içerisindeyken, (F2, F3) butonlarını kullanarak Display / Ekran parametresi üzerine gelip (F4) butonu ile seçim yapacaınız pencereyi açınız., (F2, F3) kullanarak deiiklik yapmak istediiniz parametre üzerine gelerek (F4) butonu ile seçimi onaylayınız. Açılan ekranda ıık, kontrast ve ses iddeti bir bar grafik eklinde gösterilmitir., (F2, F3) kullanarak iddeti arttırıp azaltabilirsiniz. Kaydederek bir önceki ekrana dönmek için çıkmak için (F1) i kullanınız (F4), herhangi bir deiiklik yapmadan parametreden ekil Alarm Limits/Alarm Limitleri Alarm Limits/Alarm Limitleri parametresinde kanallara ait alarm bilgilerinin sınır deerleri ayarlanmaktadır. Her kanal için Alt ve Üst olmak üzere 2 adet alarm limit belirlenmitir. Kanallardan gelen bilgiler belirlenen limit deerleri dıında ise alarm durumu meydana gelir ve bu deerler Status/Durum menüsünde yer alan Alarm Status/Alarm Durumları parametresinden izlenebilir. Kanala ait alt ve üst alarm limitlerini düzenlemek için User/Kullanıcı menüsü içerisindeyken, (F2, F3) butonlarını kullanarak Alarm Limits/Alarm Limitleri parametresi üzerine gelip (F4) butonuna basarak açılan ekranda, (F2,F3) butonları ile deiiklik yapmak istediiniz kanal üzerine gelerek (F4) butonuna basınız. Açılan ekranda, (F2,F3) butonları ile Low Limit/Alt Limit ve High Limit/Üst Limit parametrelerinden birini seçerek (F4) ile deer girii yapacaınız pencereyi açınız. Tu takımını kullanarak istediiniz deeri giriniz. Kaydederek bir önceki ekrana dönmek için çıkmak için (F1) i kullanınız. (F4), herhangi bir deiiklik yapmadan parametreden ekil 49 25

26 7.8 Log Limits/Kayıt Limitleri Log Limits/Kayıt Limitleri parametresinde kanal deer grafii alt ve üst limit sınır deerleri ayarlanmaktadır. Her kanal grafii için Alt ve Üst olmak üzere 2 adet sınır limiti belirlenmitir. Kanallardan gelen bilgiler belirlenen limit deerleri dıında ise grafik ekranda gösterilir ve bu deerler Status/Durum menüsünde yer alan View Chart/Grafik Göster parametresinden izlenebilir. Kanala ait grafik alt ve üst limitlerini düzenlemek için User/Kullanıcı menüsü içerisindeyken, (F2, F3) butonlarını kullanarak Log Limits/Kayıt Limitleri parametresi üzerine gelip (F4) butonuna basarak açılan ekranda, (F2,F3) butonları ile deiiklik yapmak istediiniz kanal üzerine gelerek (F4) butonuna basınız. Açılan ekranda, (F2,F3) butonları ile Low Limit/Alt Limit ve High Limit/Üst Limit parametrelerinden birini seçerek (F4) ile deer girii yapacaınız pencereyi açınız. Tu takımını kullanarak istediiniz deeri giriniz. Kaydederek bir önceki ekrana dönmek için çıkmak için (F1) i kullanınız. (F4), herhangi bir deiiklik yapmadan parametreden ekil 50 26

27 8 CALIBRATION/ KALBRASYON MENU 8.1 Calibration/Kalibrasyon Menü Giri Calibration/Kalibrasyon menüsüne giri yetkilendirilmi olup sadece görevlendirilmi cihaz kullanıcısın parametrelerde deiiklik yapmasına izin verir. Menüye eriim için ana ekranda (F4) Main Menu/Ana Menü ye giri yapınız., (F2,F3) butonlarını kullanarak Calibration/Kalibrasyon menüsü üzerine gelip (F4) butonuna basarak yukarıdaki ekilde gösterildii gibi ifre seviyenizi seçerek açılan ekranda tu takımını ile daha önceden kalibrasyondan görevli personel için oluturulmu olan ifreyi tulayıp (F4) butonuna basınız. Eer girdiiniz ifre doru ise Calibration/Kalibrasyon menüsüne ait parametreler ekrana gelecektir. ekil 51 Kalibrasyon menüsünden kanallara ait yeni kalibrasyon giriinin yanı sıra kalibrasyon ayar parametreleri ve geçmi kalibrasyon bilgilerine de eriilebilir. Kanala ait kalibrasyon parametrelerine eriim için Calibration/Kalibrasyon menüsü içerisindeyken, (F2, F3) butonlarını kullanarak düzenleme yapmak istediiniz kanal üzerine gelerek (F4) butonuna basınız. Açılan ekranda, (F2,F3) butonları ile deiiklik yapmak istediiniz parametre üzerine gelerek (F4) butonuna basınız. Açılan pencerede; New Cal./Yeni Kalibrasyon, Cal.History/Geçmi Kalibrasyon ve Parameters/Parametreler den birini seçebilirsiniz. 8.2 Cal.History/ Geçmi Kal. Cal.History/ Geçmi Kalibrasyon parametresinde daha önce yapılmı son 3 kalibrasyon bilgileri tutulmaktadır. Bu bilgiler veri olarak kullanılabilecei gibi zero ve span deerleri bilinen bir elektrotun baka bir OmniCon kontrol cihazında kullanılmak istenmesi halinde de tampon sıvılar ile yeni bir kalibrasyon yapılmaksızın Data Entry/Data Giri parametresi ile elektrot kullanılmasına olanak salar. ekil 52 27

28 8.3 Kalibrasyon Parametresi Seçimi ekil 53 Parameters/ Parametreler den kanala ait kalibrasyon modu ve kullanılan kalibrasyon moduna uygun olarak kullanılan tampon sıvıların deerlerinin düzenlenecei bir alt menüye eriilir. Kalibrayon modunda ya da kullanılacak tampon sıvı deerlerinde deiiklik yapmak için Parameters/ Parametreler menüsü içerisindeyken, (F2, F3) butonlarını kullanarak seçiminiz üzerine gelerek (F4) butonuna basarak açılan ekranda, (F2,F3) butonları ile deiiklik yapmak istediiniz kanal üzerine gelerek (F4) butonuna basınız. Açılan ekranda, (F2, F3) ve tu takımını kullanarak istenilen deerler girilir. Kaydederek bir önceki ekrana dönmek için (F4), herhangi bir deiiklik yapmadan parametreden çıkmak için (F1) i kullanınız. Single Point/ Tek Nokta ve Dual Point/ ki Nokta kalibrasyonu kullanım açısından birbiri ile aynı niteliktedir. Ancak biri tek nokta kalibrasyonu yeterli görüldüü durumlarda kullanılır. Kalibrasyon ilemi belirlenmi bir adet tampon sıvı kullanılarak yapılır. Kullanılacak tampon sıvı deeri de yine parametreler menüsünden düzenlenir. Daha yüksek hassasiyet için Dual Point/ iki Nokta kalibrasyon tercih edilmelidir. Kalibrasyon ilemi belirlenmi iki adet tampon sıvı kullanılarak yapılır. Kullanılacak tampon sıvı deeri de yine parametreler menüsünden düzenlenir. Automatic/Otomatik Kalibrasyon modunda ise cihaz kalibrasyon esnasında elektrotun daldırıldıı tampon sıvı deerini otomatik olarak algılar ve kalibrasyon ilemini bu deerler üzerinden gerçekletirir. Nitelik olarak tek nokta ve iki nokta kalibrasyondan herhangi bir farkı bulunmaz ancak kullanılacak tampon sıvıların sıralamasında esneklik salar. Üç adet tampon sıvı deeri tanımlanabilir. Data Entry/Data Giri modunda ise zero ve span deerleri bilinen elektrot tampon sıvı kullanılmaksızın kalibre edilmi olur. Bu mod sayesinde elektrotun baka bir OmniCon cihazına transfer edilmesi ilemi basitletirilmi ve zamandan tasarruf salanmı olur. Sample/Örnek modunda standart tampon sıvı yerine deeri bilinen bir örnek sıvı ile kalibrasyon ilemi gerçekletirilebilir. Bu mod özellikle sahada kalibrasyon ilemi için gerekli teçhizatın olmaması sebebiyle gerçekletirilemeyen kalibrasyon ilemleri düünülerek hazırlanmıtır. 5 '3!1!! 28

29 8.4 Yeni Kalibrasyon Yeni kalibrasyon ilemi için Calibration/Kalibrasyon menüsü içerisindeyken, (F2, F3) butonlarını kullanarak kalibrasyon yapmak istediiniz kanal üzerine gelerek (F4) butonuna basınız. Ekrana daha önce seçilmi olan kalibrasyon moduna uygun kalibrasyon ilem menüsü gelecektir Single Point/Tek Nokta Kalibrasyon ekil Adım Elektrot ekranda Bf2 de belirtilen tampon çözeltiye daldırılır. Yandaki ekilde daire içine alınan alan elektrotun tampon çözelti içerisindeki deerini gösterir. Deer sabitlendikten sonra (F4) butonuna basınız. 2. Adım ekil 55 Yandaki ekilde gösterildii gibi elektrotun okuduu deer V2 alanının karılıına atanmı ve okunan deere göre zero ve span deerleri hesaplanmıtır. 3. Adım ekil 56 (F3) butonuna basarak ve Save alanı aktif hale getiriniz. Kalibrasyon ilemini kaydederek bir önceki ekrana dönmek için (F4), herhangi bir deiiklik yapmadan kalibrasyondan çıkmak için (F1) i kullanınız. ekil & '* 7 # :$!!,, '1, '$ ; & '& < 29

30 8.4.2 Dual Point/ki Nokta Kalibrasyon 1. Adım ekil 58 Elektrot ekranda Bf1 de belirtilen tampon çözeltiye daldırılır. Yandaki ekilde daire içine alınan alan elektrotun tampon çözelti içerisindeki deerini gösterir. Deer sabitlendikten sonra (F4) butonuna basınız. ekil Adım Yandaki ekilde gösterildii gibi elektrotun okuduu deer V1 alanının karılıına atanmı ve okunan deere göre zero ve span deerleri hesaplanmıtır. ekil Adım (F3) butonuna basarak ve V2 alanı aktif hale getiriniz. Elektrotunuzu Bf1 tampon çözeltisinden çıkartarak temiz su ile temizleyerek kurulayınız. Daha önceden hazırladıınız Bf2 tampon çözeltisinde daldırınız. Elektrot deeri sabitlendikten sonra (F4) butonuna basınız. ekil Adım Yandaki ekilde gösterildii gibi elektrotun okuduu deer V2 alanının karılıına atanmı ve okunan deere göre yeni zero ve span deerleri hesaplanmıtır. ekil Adım (F3) butonuna basarak ve Save alanı aktif hale getiriniz. Kalibrasyon ilemini kaydederek bir önceki ekrana dönmek için (F4), herhangi bir deiiklik yapmadan kalibrasyondan çıkmak için (F1) i kullanınız. ekil 63 30

31 = & '> 7 #-?.. 7 # :$!!,, '1, '$ ;& '& < Automatic/ Otomatik Kalibrasyon ekil 64 Automatic/Otomatik kalibrasyonda ise cihaz kalibrasyon esnasında elektrotun daldırıldıı tampon sıvı deerini önceden tanımlanmı olan tampon sıvı deerleri ile karılatırarak hangi ilemde hangi sıvının kullanıldıını otomatik olarak algılar ve kalibrasyon ilemini bu deerler üzerinden gerçekletirir. Automatic/Otomatik kalibrasyon için seçilmi olan tampon sıvılar ile 1 den 5 e kadar adımları takip ederek ilemi tamamlayınız. Elektrotun daldırıldıı tampon sıvı deeri ile Bf 1 ve Bf 2 tampon sıvı deerleri elemiyor ise; kullanılan tampon sıvı deerinin tanımlanmı olup olmadıını kontrol ediniz. Yukarıdaki örnekte kanal olarak ph tampon sıvılar için 4.00pH, 7.00pH ve 10.00pH deerleri tanımlanmıtır. lemde Bf1 için 4.00 ph ve Bf 2 için ph tampon sıvıları kullanılmıtır. 7.00pH kalibrasyon ileminde kullanılmadıı için Bf 2 deeri otomatik olarak 10.00pH olarak deimi ve ilem bu deere uygun olarak tamamlanmıtır. (Kalibrasyon modu ve tampon sıvıları düzenlemek için bkz. Main Menu/Ana Menu Calibration/Kalibrasyon Chx Parameters/Parametreler ) 31

32 8.4.4 Data Entry/ Data Giri Kalibrasyon ekil 65 Data Entry/Data Giri kalibrasyonunda ise zero ve span deerleri bilinen elektrot herhangi bir tampon sıvı kullanılmaksızın kalibre edilir. Kalibrasyon ilemi esnasında elektrottan gelen bilgi önemsenmez. Kalibrasyon ilemi için yukarıdaki adımları takip ediniz. 1. Adım: Zero deeri girii yapmak için (F4) butonuna basınız. 2. Adım: Açılan ekran Zero deeri giri ekranıdır. Elektrotunuza ait tespit edilmi Zero deerini tu takımını ve (F2) butonunu kullanarak giriniz. (F4) butonuna basınız. 3. Adım: Span deeri girii yapmak için (F4) butonuna basınız. 4. Adım: Açılan ekran Span deeri giri ekranıdır. Elektrotunuza ait tespit edilmi Span deerini tu takımını kullanarak giriniz. (F4) butonuna basınız. 5. Adım: Girilen Zero ve span deerleri onaylayarak kalibrasyonu tamamlamak için (F3) butonuna basarak aktif ilem ekranını Save üzerine getirerek (F4) butonuna basınız. Herhangi bir deiiklik yapmadan kalibrasyondan çıkmak için (F1) i kullanınız Sample/ Örnek Kalibrasyon ekil 66 Sample/Örnek kalibrasyonuda standart tampon sıvı yerine deeri bilinen bir örnek sıvı ile kalibrasyon ilemi yapılır. Elektrotunuzu deeri belirlenmi örnek sıvıya daldırınız. Kalibrasyon ilemi için yukarıdaki resimde verilen adımları takip ediniz. 1. Adım: Örnek sıvı deeri girii yapmak için (F4) butonuna basınız. 2. Adım: Açılan ekran örnek sıvı deeri giri ekranıdır. Tu takımını kullanarak örnek sıvı deerini giriniz. (F4) butonuna basınız. 3. Adım: Girdiiniz örnek sıvı deeri Bf 2 olarak atanır ve V2 deeri de elektrotun okuduu deer hanesi ile eleir. Cihaz girilen örnek sıvı deerine balı olarak zero ve span deerlerini de hesaplar. Yapılan ilemleri onaylayarak kalibrasyonu tamamlamak için (F3) butonuna basarak aktif ilem ekranını Save üzerine getirerek (F4) butonuna basınız. Herhangi bir deiiklik yapmadan kalibrasyondan çıkmak için (F1) i kullanınız. 32

33 9 INSTALLATION/KURULUM MENU Installation/Kurulum menüsüne giri yetkilendirilmi olup sadece görevlendirilmi cihaz kullanıcısın parametrelerde deiiklik yapmasına izin verir. Menüye eriim için ana ekranda (F4) Main Menu/Ana Menü ye giri yapınız., (F2, F3)butonlarını kullanarak Installation/Kurulum menüsü üzerine gelip (F4) butonuna basarak yukarıdaki ekilde gösterildii gibi ifre seviyenizi seçerek açılan ekranda tu takımını ile daha önceden Admin için oluturulmu olan ifreyi tulayıp (F4) butonuna basınız. Eer girdiiniz ifre doru ise Installation/Kurulum menüsüne ait parametreler ekrana gelecektir. Kurulum menüsü cihaz için tüm yapılandırma ayarlarının bulunduu bölümdür. Röle çıkı, analog çıkı, sensor, sayıcı, haberleme ve ifre ayarları yapılabilir. 9.1 Relay Out/ Röle Çıkı RL 1 RL 2 RL 3 RL 4 RL 5 InterRelay/ Röleler Arası CyclePrg/ Periyot Prg RunMode/Çalıma Tipi Function/Fonksiyon Device/Aygıt Alarm Sens/Alarm Duyar. 0-60sec/sn. Prg 1 Prg 2 Auto :Röle belirlenen fonksiyona ve set deerlere göre otomatik olarak çalıır. On : Röle sürekli açıktır. Off : Röle sürekli kapalıdır. No Function/ Fonksiyon Yok Boost Control/ Yükseltme Kontrol Reduce Control/ Düürme Kontrol PID Boost Control/ PID Yükseltme Kontrol PID Reduce Control/ PID Düürme Kontrol Periodic Boost/ Periyodik Yükseltme Kontrol Periodic Reduce/ Periyodik Düürme Kontrol PreBoost Control (Biocide)/ Ön Yükseltme Kontrol PreReduce Control (Biocide)/ Ön Düürme Kontrol Counter/ Sayıcı Periodic Control/ Periyodik Kontrol Slave Relay/ Alt Röle Boost Feeder/ Toz CL Düürme Slave Shaker/ Toz Dökme Acid Pump/ Asit Pompası Base Pump/ Baz Pompası Chlorine P./ Klor Pompası Amine Pump/ Amine Pompası Peroksid P./ Peroksit Pompası Biocide P./ Biosit Pompası Selenoid V./ Selenoid V. Elektro V./ Elektro Vn. Reserved/ Rezerve Cycle Range/Periyot Ara. Current Week/Hafta No Cycle/Periyot Week/Hafta Day/Gun Time/Zaman Duration/Sure 33

34 9.1.1 RunMode/ Çalıma Tipi Rölenin çalıma tipini belirler. Cihazın ölçülen parametreye göre otomatik kontrol yapması isteniyorsa kanala balanmı röle Auto konumunda olmalıdır. Auto konumunda röle belirlenen fonksiyona ve set ayarlarına balı olarak otomatik kontrol yapar. Röle istenirse sürekli açık (On) ya da kapalı (Off) konuma getirilebilir. Auto On Off :Röle belirlenen fonksiyona ve set deerlere göre otomatik olarak çalıır. : Röle sürekli açıktır. : Röle sürekli kapalıdır Function/ Fonksiyon Ölçüm yapılan kanalın kontrol fonksiyonun seçildii alt menüdür No Function/ Fonksiyon Yok Röleye herhangi bir kanal ya da fonksiyon atanmadıını gösterir. Fonksiyon atanmamı röle istenirse (sadece kurulum menüsünden) sürekli açık (On) ya da kapalı (Off) konuma getirilebilir Boost Control/ Yükseltme Kontrol Bu fonksiyonda röle belirlenen set deerinin altına düerse pompa veya selenoidi açarak deeri set deerinin üstüne çıkarana kadar çalıır. lgili röleye balı kanal için yükseltme kontrol fonksiyonu aktif hale getirildiinde aaıda verilen yükseltme kontrol ayarları yapılmalıdır Settings/ Ayarlar Source Ch/Kaynak Kanal Set Point/Set Noktası Set Offset/Set Ofset Relay Sens/Role Duyarlı Rly Delay/Role Bekle Yükseltme kontrol yapılan röleye balanacak kanal seçilir. Set deeri girii yapılır. Röle bu deere gelene kadar çık ı verir. Ofset deeri girii yapılır. 0 dan farklı seçilirse röle, (Set + Offset) deerinin üzerine çıkana kadar çıkı verir. Üzerine çık ınca keser, tekrar (Set Offset) deerinin altına düene kadar bekler. Röle devreye girmeden önce bu parametrede belirlenen röle ya da rölelerin devreden çıkmasının beklenmesi istendii durumlarda kullanılır. Röle devreye girecei anda duyarlılıı açılan rölelerin çalıma durumlarını kontrol eder, çalıır durumda ise bekler. Duyarlılıı açılan röle kapanınca devreye girer. Röle gecikme süresi girilir. 0 dan farklı bir deer seçilmi ise Röle devreye girmeden önce belirlenen deer kadar bekler sonra devreye girer. 34

35 Reduce Control/ Düürme Kontrol Bu fonksiyonda röle belirlenen set deerinin üstüne çıkarsa pompa veya selenoidi açarak deeri set deerinin altına düene kadar çalıır. lgili röleye balı kanal için düürme kontrol fonksiyonu aktif hale getirildiinde aaıda verilen yükseltme kontrol ayarları yapılmalıdır Settings/ Ayarlar Source Ch/Kaynak Kanal Set Point/Set Noktası Set Offset/Set Ofset Relay Sens/Role Duyarlı Rly Delay/Role Bekle Düürme kontrol yapılan röleye balanacak kanal seçilir. Set deeri girii yapılır. Röle bu deerin altına düene kadar çıkı verir. Ofset deeri girii yapılır. 0 dan farklı seçilirse röle, (Set + Offset) deerinin altına düene kadar çıkı verir. Altına düünce keser, tekrar (Set Offset) deerinin üstüne çıkana kadar bekler. Röle devreye girmeden önce bu parametrede belirlenen röle ya da rölelerin devreden çıkmasının beklenmesi istendii durumlarda kullanılır. Röle devreye girecei anda duyarlılıı açılan rölelerin çalıma durumlarını kontrol eder, çalıır durumda ise bekler. Duyarlılıı açılan röle kapanınca devreye girer. Röle gecikme süresi girilir. 0 dan farklı bir deer seçilmi ise Röle devreye girmeden önce belirlenen deer kadar bekler sonra devreye girer PID Boost Control/ PID Yükseltme Kontrol PID (Proportional-Integral-Derivative) yükseltme kontrol. Sistemin istenilen ekilde çalıabilmesi için PID parametrelerinin ayarlanması gerekmektedir. PID denetim parametrelerini kullanmadaki esas amaç, ayar deeri (set point) ile ölçüm deeri (measurement) arasındaki hatayı sıfıra indirmek ve bu sayede istenilen deere (controlled variable) ulamaktır. PID kontrol için kapalı döngü sisteme ihtiyaç vardır. P, I, D parametrelerinin uygun bir ekilde ayarlamaları kontrol edilen deikenin set deerine; minimum zamanda ve minimum üst ve alt tepe deerleri (overshoot ve undershoot)'ndan geçerek ulaılmasını salarlar. Burada kısaca P, I ve D olarak adlandırılan parametreler ngilizce karılıkları olan (P)roportional, (I)ntegral ve (D)erivative kelimelerinin ba harfleri olup, sırası ile Oransal-integral ve Türevsel anlamına gelmektedir. P dier adıyla oransal band parametresi kontrol cihazının içinde yer alan denetim mekanizmasının kazanç miktarı ile ters orantısı olan deeridir. %PB=1/Kx100 eitlii ile izah edildii üzere oransal bandı %20'ye ayarlanmı olan bir kontrol cihazının K (kazancı) 5'tir. Oransal bandın çok aza ayarlandıı cihazlarda kazanç çok büyük olacaından, bu cihazın kontrol ettii prosesler dengesiz olacak hatta miktarı artı ve eksi yönde gittikçe artan miktarda osilasyona girecektir. ntegral ve Türevsel parametrelerin söz konusu olmadıı ve sadece P tip kontrol cihazları ile yapılan denetimlerde de dengeye ulamak mümkündür. Ancak sadece P'nin aktif olduu bu tür kontrol sistemlerinde az da olsa set deeri ile kontrol edilen deer (ölçüm deeri) arasında sıfırdan farklı + veya - deerde ve sıfıra indirilemeyen bir deer söz konusu olup, bu deere otomatik kontrol terminolojisinde standart sapma ( x B) adı verilmektedir. 35

36 P Kontrol ekil 67 Sadece P ile kontrol edilen böyle bir sisteme I'nın ( integral etkinin ) ilavesi standart sapmayı ortadan kaldırmaya yöneliktir. Dier bir deile P+I türündeki bir kontrol cihazı ile denetlenen bir proseste normal artlar altında oturma sonuçlandıktan sonra standart sapma oluması söz konusu deildir. Bununla beraber integral zamanın (I) çok kısa olması, prosessin osilasyona girmesine neden olabilecektir PI Kontrol ekil 68 P+I denetim mekanizmasına D (Türevsel) etkinin ilavesi ise set deerine ulamak için geçen zamanı kısaltmaya yaramaktadır PID Kontrol ekil 69 36

37 P, I, D PARAMETRELERNN AYARLANMASI PID ayar yöntemleri her türlü proses için aynı olmakla birlikte gereken oturma zamanı, gerek reaksiyon zamanı ve gerekse de üst ve alt salınımların optimum deerleri doal olarak prosesten prosese deiiklik göstereceinden her proses için ortaya çıkacak olan P, I, D deerleri de doal olarak birbirinden farklı olacaktır. Dier bir deyile herhangi bir sıcaklık prosesi için ayarlanmı bulunan P, I, D parametreleri bir basınç prosesi için uygun olmayabilir. PID parametreleri ilk kez devreye alma esnasında optimum kontrol için ayarlanmaları gerekli olan deerler olup, ilk devreye alma ilemini takiben ölçüm deeri set deerini yakalamıken etkilerini; ya set deerinin ihtiyaca göre eksi veya artı yönde deitirilmesi ya da kontrol edilen parametrede prosesten kaynaklanan ani etkilerin var olması sırasında gösterilecektir Settings/ Ayarlar Source Ch/Kaynak Kanal Set Point/Set Noktası Set Offset/Set Ofset Kp Ti (sec)/ti (saniye) Td (sec)/td (sn Cont.Per(sec)/ Kont.Per(saniye) PID Yükseltme kontrol yapılan röleye balanacak kanal seçilir. Set deeri girii yapılır. Röle bu deere gelene kadar PID parametrelerini kullanarak çıkı verir. Ofset deeri girii yapılır. 0 dan farklı seçilirse röle, (Set + Offset) deerinin üzerine çıkana kadar çıkı verir. Üzerine çıkınca keser, tekrar (Set Offset) deerinin altına düene kadar bekler. Oransal kazanç deerini gösterir ile arasında bir deer girilebilir. ntegral zamanını gösterir. Hesaplamaya dâhil etmek için o dan farklı bir deer vermek gerekir. 0 ile arasında bir deer girilebilir. Türev zamanını gösterir. Hesaplamaya dâhil etmek için o dan farklı bir deer vermek gerekir. 0 ile arasında bir deer girilebilir. Örnekleme zamanını gösterir. Hesaplamaya dâhil etmek için o dan farklı bir deer vermek gerekir. 0 ile arasında bir deer girilebilir PID Reduce Control/ PID Düürme Kontrol PID (Proportional-Integral-Derivative) düürme kontrol. Sistemin istenilen ekilde çalıabilmesi için PID parametrelerinin ayarlanması gerekmektedir Settings/ Ayarlar Source Ch/Kaynak Kanal Set Point/Set Noktası Set Offset/Set Ofset Kp Ti (sec)/ti (saniye) Td (sec)/td (sn Cont.Per(sec)/ Kont.Per(saniye) PID düürme kontrol yapılan röleye balanacak kanal seçilir. Set deeri girii yapılır. Röle bu deere gelene kadar PID parametrelerini kullanarak çıkı verir. Ofset deeri girii yapılır. 0 dan farklı seçilirse röle, (Set + Offset) deerinin altına düene kadar çık ı verir. Altına düünce keser, tekrar (Set Offset) deerinin üstüne çıkana kadar bekler. Oransal kazanç deerini gösterir ile arasında bir deer girilebilir. ntegral zamanını gösterir. Hesaplamaya dâhil etmek için o dan farklı bir deer vermek gerekir. 0 ile arasında bir deer girilebilir. Türev zamanını gösterir. Hesaplamaya dâhil etmek için o dan farklı bir deer vermek gerekir. 0 ile arasında bir deer girilebilir. Örnekleme zamanını gösterir. Hesaplamaya dâhil etmek için o dan farklı bir deer vermek gerekir. 0 ile arasında bir deer girilebilir. 37

38 Periodic Boost/ Periyodik Yükseltme Kontrol Bu fonksiyonda röle belirlenen set deerinin üstünde iken ayarlanan T açık zaman kadar çıkı verip, T kapalı zaman kadar bekler. Set deerinin altına düerse pompa veya selenoidi açarak deeri set deerinin üstüne çıkarana kadar sürekli çalıır. lgili röleye balı kanal için periyodik yükseltme kontrol fonksiyonu aktif hale getirildiinde aaıda verilen periyodik yükseltme kontrol ayarları yapılmalıdır Settings/ Ayarlar Source Ch/Kaynak Kanal Set Offset/Set Ofset T Off/T Kapalı T On/T Açık Relay Sens/Role Duyarlı Rly Delay/Role Bekle Periyodik yükseltme kontrol yapılacak röleye balanacak kanal seçilir. Ofset deeri girii yapılır. 0 dan farklı seçilirse röle, (Set + Offset) deerinin üzerine çıkana kadar sürekli çıkı verir. Üzerine çıkınca T Açık kadar çalııp-t Kapalı kadar bekler, tekrar (Set Offset) deerinin altına düene kadar bu ekilde çalımaya devam eder.. Set deeri üstünde çık ıın kapalı kalma zamanını gösterir. Set deeri üstünde çık ıın açık kalma zamanını gösterir. Röle devreye girmeden önce bu parametrede belirlenen röle ya da rölelerin devreden çıkmasının beklenmesi istendii durumlarda kullanılır. Röle devreye girecei anda duyarlılıı açılan rölelerin çalıma durumlarını kontrol eder, çalıır durumda ise bekler. Duyarlılıı açılan röle kapanınca devreye girer. Röle gecikme süresi girilir. 0 dan farklı bir deer seçilmi ise Röle devreye girmeden önce belirlenen deer kadar bekler sonra devreye girer Periodic Reduce/ Periyodik Düürme Kontrol Bu fonksiyonda röle belirlenen set deerinin altında iken ayarlanan T açık zaman kadar çıkı verip, T kapalı zaman kadar bekler. Set deerinin üstüne çıkarsa pompa veya selenoidi açarak deeri set deerinin altına düene kadar sürekli çalıır. lgili röleye balı kanal için periyodik düürme kontrol fonksiyonu aktif hale getirildiinde aaıda verilen periyodik düürme kontrol ayarları yapılmalıdır Settings/ Ayarlar Source Ch/Kaynak Kanal Set Offset/Set Ofset T Off/T Kapalı T On/T Açık Relay Sens/Role Duyarlı Rly Delay/Role Bekle Periyodik düürme kontrol yapılacak röleye balanacak kanal seçilir. Ofset deeri girii yapılır. 0 dan farklı seçilirse röle, (Set + Offset) deerinin altına düene kadar sürekli çık ı verir. Altına düünce T Açık kadar çalııp - T Kapalı kadar bekler, tekrar (Set Offset) deerinin üstüne çıkana kadar bu ekilde çalımaya devam eder.. Set deeri altında çıkıın kapalı kalma zamanını gösterir. Set deeri altında çıkıın açık kalma zamanını gösterir. Röle devreye girmeden önce bu parametrede belirlenen röle ya da rölelerin devreden çıkmasının beklenmesi istendii durumlarda kullanılır. Röle devreye girecei anda duyarlılıı açılan rölelerin çalıma durumlarını kontrol eder, çalıır durumda ise bekler. Duyarlılıı açılan röle kapanınca devreye girer. Röle gecikme süresi girilir. 0 dan farklı bir deer seçilmi ise Röle devreye girmeden önce belirlenen deer kadar bekler sonra devreye girer. 38

39 Periodic Reduce/ Periyodik Düürme Kontrol Bu fonksiyonda röle belirlenen set deerinin altında iken ayarlanan T açık zaman kadar çıkı verip, T kapalı zaman kadar bekler. Set deerinin üstüne çıkarsa pompa veya selenoidi açarak deeri set deerinin altına düene kadar sürekli çalıır. lgili röleye balı kanal için periyodik düürme kontrol fonksiyonu aktif hale getirildiinde aaıda verilen periyodik düürme kontrol ayarları yapılmalıdır Settings/ Ayarlar Source Ch/Kaynak Kanal Set Offset/Set Ofset T Off/T Kapalı T On/T Açık Relay Sens/Role Duyarlı Rly Delay/Role Bekle Periyodik düürme kontrol yapılacak röleye balanacak kanal seçilir. Ofset deeri girii yapılır. 0 dan farklı seçilirse röle, (Set + Offset) deerinin altına düene kadar sürekli çık ı verir. Altına düünce T Açık kadar çalııp - T Kapalı kadar bekler, tekrar (Set Offset) deerinin üstüne çıkana kadar bu ekilde çalımaya devam eder.. Set deeri altında çıkıın kapalı kalma zamanını gösterir. Set deeri altında çıkıın açık kalma zamanını gösterir. Röle devreye girmeden önce bu parametrede belirlenen röle ya da rölelerin devreden çıkmasının beklenmesi istendii durumlarda kullanılır. Röle devreye girecei anda duyarlılıı açılan rölelerin çalıma durumlarını kontrol eder, çalıır durumda ise bekler. Duyarlılıı açılan röle kapanınca devreye girer. Röle gecikme süresi girilir. 0 dan farklı bir deer seçilmi ise Röle devreye girmeden önce belirlenen deer kadar bekler sonra devreye girer PreBoost Control/ Ön Düürme Kontrol Biosit dozlama zaman kontrolü, 10 farklı periyottan oluan 1 günlük ya da haftalık (1 4 hafta) olarak ayarlanan programa göre yapılır. ekil 70 Yukarıda verilen örnekte ön kontrol uygulanacak kanal iletkenlik, biosit dozlanacak röle RL 3, çıkı fonksiyonu ise Ön Düürme Kontrol olarak seçilmitir. Periyot programına uygun olarak t1 anında iletkenlik biosit programı devreye girmektedir. t1 anında ölçülen iletkenlik deeri Ön Kontrol Üst Limit deeri olarak belirlenmi seviye dıında olduu için valf açılarak ölçülen iletkenlik deeri Ön Kontrol Alt Limit deerine gelene kadar blöf yapılır. 39

40 Ön kontrol ilemi ardından valf kapatılarak periyot programında belirtilen süre kadar biosit dozlama ilemine geçilir. Biosit dozlama ilemi ardından kilit zamanında belirlenen süre kadar valf kapalı tutularak blöf engellenilir. Örnekte de gösterildii gibi belirlenen kilit zamanının ardından iletkenlik kontrol valfi bir sonraki biosit periyot programına zamanına kadar otomatik çalıma moduna geri dönerek iletkenlik deerinin istenilen deerlerde tutulması salar. Ön Kontrol Zaman Aım parametresinde belirlenen süre içerinde ölçülen iletkenlik deeri Ön Kontrol Alt Limit deerine ulaamamısa süre bitiminde blöf ilemi sonlandırılarak periyot süresi boyunca RL 3 den biosit dozlanır Settings/ Ayarlar Cycle Prg/Periyot Prg. Relay Sens/Role Duyarlı Rly Delay/Role Bekle Pre Control/Ön Kontrol PreCtrl Ch/Ön Kntrl Kanal PreCtrl U.Lim/ Ön Kntrl Üst. L PreCtrl L.Lim/ Ön Kntrl Alt. L PreCtrl Relay/ Ön Kntrl Role Pre C.Timeout/ Ön K.Zmn. Aım Lockout/ Kilit Lockout Time/ Kilit Suresi Lockout Relay/ Kilit Rölesi Uygulama için seçilen periyot programını gösterir. Röle devreye girmeden önce bu parametrede belirlenen röle ya da rölelerin devreden çıkmasının beklenmesi istendii durumlarda kullanılır. Röle devreye girecei anda duyarlılıı açılan rölelerin çalıma durumlarını kontrol eder, çalıır durumda ise bekler. Duyarlılıı açılan röle kapanınca devreye girer. Röle gecikme süresi girilir. 0 dan farklı bir deer seçilmi ise Röle devreye girmeden önce belirlenen deer kadar bekler sonra devreye girer. Ön kontrol fonksiyonu aktif ya da pasif hale getirilebilir. Aktif olması halinde ön kontrol kanal seçimi, ön kontrol röle seçimi, ön kontrol üst ve alt limit parametreleri düzenlenir. Ön kontrol yapılmak istenen kanalı gösterir. Ön kontrol yapılmak istenilen kanal için üst limit deerini gösterir. Ön kontrol yapılacak kanal için ölçülen deer ön kontrol üst limit deerinin üzerinde ise röle (örn. biosit uygulaması için seçilmi olan) ön kontrol için seçilen röle ile beraber çalıır. Ön kontrol yapılmak istenilen kanal için alt limit deerini gösterir. Ön kontrol yapılacak kanal için ölçülen deer ön kontrol alt limit deerinin altında ise röle (örn. biosit uygulaması için seçilmi olan) ön kontrol zaman aım süresi girilmi ise bu süre kadar ön kontrol için seçilen röleyi açarken kendisi bekler. Zaman aım süresinin ardından kadar ön kontrol için seçilen röleyi kaparak kendisi çalıır. Ön kontrol yapılmak istenen röleyi gösterir. Ön kontrol zaman aım süresini gösterir. Kilit röle fonksiyonu aktif ya da pasif hale getirilebilir. Aktif olması halinde kilit süresi ve kilit rölesi parametreleri düzenlenir. Röle (Örn. biosit uygulaması için seçilmi olan) çalıırken kilitlenecek rölenin kilitli kalma süresini gösterir. Röle (Örn. biosit uygulaması için seçilmi olan) çalıırken kilitlenecek röleyi gösterir. 40