GAZ TÜRBİNLİ BİR ISIL-GÜÇ (KOJENERASYON) ÇEVRİM SANTRALİNİN ENERJİ VE EKSERJİ ANALİZİ: ANKARA ŞARTLARINDA UYGULAMA

Transkript

1 Yıl: 213, Clt: 6, Sayı: 2, Sayfa:19-27 TÜBAV BİLİM DERGİSİ GAZ TÜRBİNLİ BİR ISIL-GÜÇ (KOJENERASYON) ÇEVRİM SANTRALİNİN ENERJİ VE EKSERJİ ANALİZİ: ANKARA ŞARTLARINDA UYGULAMA Murad A. RAHİM 1 *, Duygu GÜNDÜZ 2 1,2 Gaz Ünvrsts, Makn Mündslğ Bölümü, Ankara mram@gaz.du.tr, duygu_gunduz88@otmal.com Özt Glşmkt olan ülklr gb ülkmz çnd nrj tyacı r gçn gün büyük br ızla artmaktadır v bu artışın glckt d sürkllk göstrms bklnmktdr. Endüstryl sktörlr s lktrk tüktmnd lk sırada yr almaktadır. Brçok ülk, nrj poltkalarını, yatırımcılarını lktrk ürtm konusunda tşvk tmk çn yndn gözdn gçrmktdr. Bu doğrultuda, knd lktrk ürtmn yapmak styn ndüstryl oluşumlar çn cazp konomk ortam l nrj tasarrufu; brlşk ısıl - güç ürtmyl yan kojnrasyon sstmlr l mümkün olablmktdr. Trmodnamk açıdan trmal sstmlrn prformansları, trmodnamğn brnc yasası (nrjnn korunumu-nrj analz) v knc yasası (kullanılablrlk-ksrj analz) l doğrulanmaktadır. Trmal sstmlrn nrj v ksrj vrmlr; sstmlrn dzaynın da, sstmlrn sçlmsnd v sstmn çalışma şartlarının blrlnmsnd önml karar paramtrlrdr. Bu çalışmada, tasarlanan br ısıl güç (kojnrasyon) çvrm sstmn trmodnamğn brnc v knc yasası (ksrj analz) uygulanarak, santraldk kayıpların blrlnmsn çalışılmıştır. Anatar Klmlr: Isıl güç (kojnrasyon), kombn çvrm santralı, nrj, xrgy. ENERGY AND EXERGY ANALYSIS OF A GAS TURBINE CO- GENERATION POWER PLANT: APPLICATION FOR ANKARA CONDITIONS Abstract Enrgy nd s grong as a rsult of t dvlopmnt of tcnology n todays. Elctrcty consumpton s t frst plac n all ndustral plants. Many countrs ar rvng to ncourag t lctrcal producton. In ts contxt, ndustral ntts o s to produc tr on lctrcty t t nrgy savngs for t attractv conomc nvronmnt, combnd at por (cognraton) systms and por gnraton s possbl. Trmal systms prformanc ar confrmd t frst la of t trmodynamc (nrgy consrvaton, nrgy analyss) and scond la of trmodynamc (usablty, xrgy analyss). Enrgy and xrgy ffcncs of trmal systms, systms dsgn, t slcton of systms and orkng condtons ar mportant to dtrmn t paramtrs of t systm. In ts study, t frst and scond la of trmodynamc for a at por (cognraton) systm s studd to xamn t losss on t plant. Kyords: Hat por (co-gnraton), combnd cycl por plant, nrgy, xrgy 19

2 Yıl: 213, Clt: 6, Sayı: 2, Sayfa:19-27 TÜBAV BİLİM DERGİSİ Smbollr v Kısaltmalar K YO AIK BT GT YOĞ BSP SK Subscrpts CV m Q T W η ψ Komprsör Yanma Odası Atık Isı Kazanı Buar Türbn Gaz Türbn Yoğuşturucu Bslm Pompası Soğutma Küls Control volum Inlt Ext Mass Flo Rat Nt Hat Tmpratur Por Enrgy Effcncy Exrgy Exrgy Effcncy xn Mol Fracton CH Cmcal Exrgy R Unvrsal Gas Constant 1. Grş Türky artan nüfusu v glşn konoms l nrj tyacı gün gçtkç, ızla artan buna karşılık yrl nrj kaynakları sınırlı olan v nrj talbnn büyük br kısmını tal dn br ülkdr. Bu gün çn yaklaşık % 58 olan tal nrj payının 22 d % 78 olması bklnmktdr. Ülkmzd tüktln nrjnn yaklaşık % 36'sı konutlarda, % 34'ü sanayd, % 21' ulaştırmada, % 5 s tarımda kullanılmaktadır. Enrj kaynakları kısıtlı olan ülkmzd, nrjy tkn kullanma v tasarruf uygulamalarının arttırılması ülkmzn nrj talatının azaltılması yönünd olumlu katkı sağlayacaktır [1]. Kombn ısı v güç ürtm vya n blnn adıyla kojnrasyon, düşük malytl yatırımı, daa kısa kuruluş sürs, düşük yakıt tüktm v bunlarla brlkt çvr krllğ v gdrk artan yakıt çştllğn bağlı olarak dünya çapında tpk güç v ısı ürtm sçnklrnn yrn alacak cazp br altrnatf olarak blnmktdr [2]. Trmodnamk açıdan trmal sstmlrn prformansları, trmodnamğn brnc yasası (nrjnn korunumu-nrj analz) v knc yasası (kullanılablrlk-ksrj analz) l doğrulanmaktadır. Trmal sstmlrn nrj v ksrj vrmlr; sstmlrn dzaynın da, sstmlrn sçlmsnd v sstmn çalışma şartlarının blrlnmsnd önml karar paramtrlrdr [3]. Trmodnamğn brnc yasası nrj korunumuna dayanır v nrjnn var vya yok dlmycğn vurgular. Enrj analz sstmn bütünü akkında blg vrr, nrjnn nclğyl lglnr, sstm çrsndk trsnmzlklrdn (ntrop ürtm) mydana gln kayıpları göz önün almaz. Trmodnamğn knc yasası, br al dğşm sırasında nrjnn ntlğnn azalması, ntrop ürtm v ş yapablm olanağının dğrlndrlmsn analz dr. Trsnr sstmlrn arcnd kullanılablrlk (ksrj) nrj gb korunmaz. Eksrjnn br bölümü sstm çrsndk trsnmzlklrdn dolayı yok olur, br bölümü s sstm sınırlarından çvry atılır (ksrj kaybı). Eksrj analz; ksrj kayıplarının yrn, tpn v mktarını doğru br şkld blrlybldğ çn sstmlrn tasarlanmasında v glştrlmsnd kullanışlı br mtot olarak son zamanlarda yoğun br şkld kullanılmaya başlanmıştır.eksrj vrm, br sstmn vya prossn dal şartlara n kadar yaklaştığının br göstrgsdr. Ayrıca ksrj analz yöntm; br sstmdk trmodnamk vrmszlklrn düşülrk daa vrml sstm tasarımının nasıl yapılablcğn v mvcut şartların doğru tanımlanmasını sağlamaktadır. 2

3 TÜBAV Blm () M. Ram, D. Gündüz Isıl - güç (kojnrasyon) santralnn nrj v ksrj analz l lgl yapılan çalışmalar nclndğnd [4-13], Sürr, Kombn Gaz/Buar Türbnl Kojnrasyon Sstmlrnn Trmodnamk v Ekonomk Analz sml yüksk lsans tz çalışmasında, lktrk ürtm çn blşk gaz/buar türbn kullanan v ısı ürtm çn buar türbnndn ara buar çkn br kombn kojnrasyon sstmn nclmştr [4]. El-Masr ksrj analznn buar çvrm dzayn v optmzasyonunda önml br yöntm olduğunu blrtrk, buar türbn grubuna ksrj analzn uygulamıştır. Komponntlr kütl, nrj v bunlara bağlı ksrj dng dnklmlrn uygulamış v ksrj vrmlrn çıkartmıştır. Yanma sonucu sıcaklık dğşmyl nt ş v ksrj dğşmlrn nclyrk r br blşndk ksrj bozunumlarını v kayıplarını, basınç oranı l nt ş arasında da aynı lşky göstrmştr [5]. Alln v Kovack [6], Gaz türbnl kojnrasyon sstmlrnn prnsplr v uygulamaları başlıklı makald, gaz türbnl kojnrasyon sstmlrnn avantajları v gaz türbn gzozunu kullanan ısı kazanım sstmnn nclnms yapılmıştır. İnallı, Yücl v Işık [7], çalışmalarında, kojnrasyon sstmlrnn tknk v konomk açılardan olablrlğn tartışmış v GAP bölgs çn önmn vurgulamışlardır. Arpacı [8], Doğal Gazlı Kojnrasyon Sstmlrnd Exrgy Analz sml yüksk lsans tz çalışmasında, nrj dng dnklmnn uygulandığı trmal sstmn ana parçalarını formül tmştr. Bu formülasyonun ksrj çrn ayrı görünüşlrn trmal sstmn parçaları çrsnd ksrj akışı, ntrop ürtm akışı, kullanılablr ş gb ksrj oranı trmlrn ayırmıştır. Cn v El-Masr [9], gaz türbn grubunun çıkışına lav dln çft basınçlı buar çvrmn ksrj analz yapmışlardır. Analz ntcsnd buar türbn paramtrlrn gaz türbn gzoz gaz sıcaklığının fonksyonu olarak yazıp optmum şartları tspt tmşlrdr. Daa sonra tk basınçlı türbn l optmz dlmş çft basınçlı türbn karşılaştırmışlar v güçt % 3 lük br artış gzoz gazından ısı transfrndk trsnmzlklrd % 15 l %8 arasında azalma olduğunu blrtmşlrdr. Horlock [1], kapalı sstmlrn trmk vrmnn; ld dln nt şn vrln ısıya oranı olduğunu, açık çvrmlrd s ld dln nt şn dal şartlarda ld dlblck trsnr ş oranı olduğuna vurgulamışlardır. Bu tanımdan arktl ltratürd trmk santrallr çn üç ayrı vrm fads olduğunu blrtmşlrdr. Yapılan bu çalışmalara bnzr çalışmalar Rosn v Dnçr [11], Scubba [12] v Savruk v Yşn [13] gb çalışmalardır. Bu çalışmada, br ısıl-güç çvrm sstmn trmodnamğn brnc (nrj) v knc yasası (ksrj) analz uygulanarak, santraldk kayıpların blrlnmsn çalışılmıştır. 2. Isıl-Güç (Kojnrasyon) Sstm Yapısı v Çalışma Prnsb Kojnrasyon tsslrnn bast çvrmdk sstmlrdn daa yüksk vrml çalışmasının başlıca ndn gzoz gazlarından faydalanarak knc br nrj ürtmktr. Bast br çvrmd, sadc lktrk ürtn gaz türbn ya da motor, nrjnn % 3-4 ını lktrğ çvrrkn; kojnrasyon sstmnd dışarıya atılacak ısının büyük kısmı kullanılablr nrjy dönüşmktdr. Gaz türbn, avayı sıkıştırıp, gaz vya sıvı yakıtı yakarak lktrk jnratörünü döndürn sstmdr. Gaz türbnndn çıkan gzoz gazları, sıcaklığı çok fazla olduğundan, atık ısı kazanında dğrlndrlp yüksk vrmd ısı nrjs ld tmd kullanılmaktadır. Kabul dln ısıl güç (kojnrasyon) çvrm santral üntsnn şması Şkl 1 d göstrlmştr. Sçln modld, komprsör, yanma odası, gaz türbn, ısı gr kazanım buar jnratörü, buar türbn, pompa v yoğuşturucu kullanılmıştır [4]. Bu çalışmada kullanılmış olan türbn tp GE 6541B dr. Komprsör bölgsnd sıkıştırılan ava sstm göndrlmkt v türbnd yanma sonucu oluşan atık gazlar 38 MW lık gaz türbnnn mln tark vrmktdr. Gaz türbn ml bu tark l dönmy başlamakta v kndsn bağlı gaz türbn jnratörünün mln döndürrk lktrk ürtmn grçklştrmktdr. Gaz türbnndk yanma sonucu oluşan atık gazlar, gaz türbnndn çft basınçlı (yüksk v alçak basınç) Atık Isı Kazanı (AIK) sstmn göndrlmktdr. Gaz türnndn gln atık gaz 534 C d atık ısı kazanına grmkt v bu sstmd buar ld dlmktdr. Atık ısı kazanındak atık gazlar, sstm v bağlantılı bölglrd (kızdırıcı, buarlaştırıcı, konomzr vb.) yüksk v alçak basınç olmak üzr suyun buar olarak ld dlmsn sağlar. Atık gazlar, AIK dan gçrk br baca yoluyla çvry salınır. AIK sstmnd oluşan yüksk basınç buar (75 bar, 454 C v 6372 kg/) v alçak basınç buar (1 bar, 231 C v 1242 kg/) buar türbnn göndrlr. Buar türbnn göndrln yüksk v alçak basınçtak buar, türbnn mln tark dr. Buar türbnn mlnn dönmsyl d jnratör tark dlmş olur. Buar türbnndn çıkan buar yoğuşturucuda yoğuşturularak, bslm suyu pompalarıyla tkrar sstm gr bslnr. Buar türbnndn çıkan düşük basınçlı (1.1 bar, 182 C v 18 kg/) buar s borular vasıtasıyla trmk santraln çvrsndk yrlşm bölglr çn bölgsl ısıtma vya ndüstryl amaçla kullanılmak üzr göndrlr. Sstmn gnl vrlr Tablo 1 d göstrlmştr. 21

4 TÜBAV Blm () M. Ram, D. Gündüz Şkl 1. Isıl güç (kojnrasyon) çvrm santral üntsnn şması Tablo 1. Isıl-Güç Santraln Gnl Sstm Vrlr Paramtr Brm Dğr Çvr kuru trmomtr sıcaklığı C 15 Çvr yaş trmomtr sıcaklığı C 1.87 Gaz türbn modl - GE 6541B Kapast faktörü % 85 Yakıt türü - Doğal Gaz Yakıt dbs kg/s 2.6 Türbn grş sıcaklığı C 115 Türbn çıkış sıcaklığı C 534 Basınç oranı Yoğuşturucu Basıncı bar.68 YB, AIK çıkış basıncı Bar 75 AB, AIK çıkış basıncı Bar 1 YB, AIK çıkış sıcaklığı C 554 AB, AIK çıkış sıcaklığı C 23 Atık gaz AIK grş basıncı Bar 1.43 Atık gaz AIK grş sıcaklığı C 534 YB, AB, yaklaşım sıcaklığı C 15 Buar turbn çıkış gücü MW 2 Gaz türbn çıkış gücü MW 38 Sstm toplam çıkış gücü MW 57 Sstm lktrk vrm % 47.5 Sstm toplam pross çıkış gücü MWt

5 TÜBAV Blm () M. Ram, D. Gündüz 3. Trmodnamk Analz Trmal sstmlrn dğrlndrlms v glştrlms çn trmodnamk vrmszlklrn kaynağı v sstm blşnlr arasındak tklşmn anlaşılması grkldr. Tüm nrj dönüşüm sürçlr, kmyasal raksyon, ısı transfr boyunca oluşan br sonlu sıcaklık farkı, farklı blşm vya fazlarda madd karışımı, kontrolsüz gnlşm v sürtünm gb yutucu tklr ndnyl trsnmzdr. Eksrj dnglr, sstm blşnlr çndk ksrj yıkımları saplanırkn yardımcı olmaktadır. Böylc trmodnamk vrmszlk v buna ndn olan sürçlr tanımlanır. Bu çalışma boyunca aşağıdak varsayımlar kabul dlmştr : - Tüm sstm opratörlr kararlı rjm şartlarındadır. - Hava v gzoz gazları çn dal gaz kuralları uygulanmıştır. - Yanma raksyonları yanma odasında tamamlanmıştır. - Kntk v potansyl nrj dğşmlr mal dlmştr. Yukarıdak varsayımlarla rang br kararlı rjm sstm çn kütl, nrj v ksrj dngs aşağıdak gb yazılablr: m m (1) Q W m m (2) E at W m ψ m ψ E dst (3) Burada Q v W nt ısı v ş grş, m akışkanın kütlsl dbs, ntalp, v ndslr s grş v çıkış anlamına glmkt; E dst, kayıp ksrj oranı v E at, T sıcaklıkta ısı yoluyla nt ksrj transfr olmak üzr şu şkld vrlmştr: T E at 1 T Q (4) Burada T grçklşn ısı transfrnd yr alan sıcaklıktır. Kısm akış ksrj oranı v toplam ksrj oranı şu şkld vrlmktdr: ψ ( ) T ( s s ) E m (5) (6) Burada nds sınırlı arktsz durum anlamına glmktdr v T arktsz durum sıcaklığıdır. Enrj v ksrj vrmllklr şu şkld blrtlblr: ÇııkanEnrj η Toplam Grn Enrj (7) Ç ııkan Eksrj Toplam Eksrj (8) Br trmal sstmn trmodnamk analz gnllkl sstm blşnlrnn prformanslarının ayrı ayrı dğrlndrlmsn çrr. Türbnlr, komprsörlr v ısı dğştrclr gaz türbnl ısıl-güç nrj sstmlrnd kullanılan önml blşnlr arasındadır. Br adyabatk türbn v komprsörün zntropk vrm sırayla şu şkld vrlblr: 23

6 TÜBAV Blm () M. Ram, D. Gündüz turb comp a s s a,s,s (9) (1) Burada W a v W s sırasıyla grçk v zntropk şlrdr. Br adyabatk türbnn knc kanun vrm(ksrj) l fads, ml şndk akışkanın nasıl davrandığı l ölçülblr. turb a rv T ( s s ) (11) Burada W rv, trsnr v grçk şn ortalaması olan trsnmzlk şdr (ksrj kaybı). Komprsörün knc kanun vrm bnzr ama trs bçmd açıklanablr. comp rv a T ( s s ) (12) Bu çalışma çn trsnr ş grçk ş v ksrj yıkımı arasındak farktır. Gaz türbnl ısıl-güç nrj sstmlrnd, ısı dğştrclrn knc kanun vrm soğuk akımın ksrjsndk yükslmnn, sıcak akımın ksrjsndk azalmaya bölünmsyl saplanablr. at xc ( E ( E out n E E n out ) ) cold ot m m cold ot T ( s s ) T ( s s cold ) ot (13) Burada m cold v m ot sırasıyla soğuk v sıcak akımın kütlsl dblrdr. Gaz türbnl br ısıl-güç nrj sstmnn toplam trmal vrmllğ l ısı grş oranını ayarlayan kpmana şt olan gaz vya buar türbnyl mydana gln nt güç oranı gb tanımlanablr v şu şkld fad dlblr: t, ovrall W Q nt n W m q ful nt LHV (14) Burada m yakıt, gaz türbnl br ısıl güç sstmn yakıtın grş dbs v q LHV yakıtın alt ısıl dğrdr. Sstmn toplam ksrj vrmllğ şu şkld fad dlblr. ovrall W E nt ful W nt m ful ful (15) Br maddnn kmyasal ksrjs, ortamın özllklrn bağlı olarak standart kmyasal ksrj tablolarından ld dlblr. Karışım çrn gazlar çn kmyasal ksrj, rfrans tablolardansa aşağıdak ştlkl saplanması daa doğru olmaktadır. CH xn ( CH ) n RT x n ln x n (16) Burada X n, karışımdak gazın mol ksr v R vrnsl gaz sabtdr. 24

7 TÜBAV Blm () M. Ram, D. Gündüz 4. Isıl-Güç Çvrmnn Enrj v Eksrj Analz Dğrlr v Sonuç Tasarlanan v analz dln sstmd 38 MW lık br adt gaz türbn v 2 MW lık br buar türbn bulunmaktadır. Sstm ava l soğutulmuştur. Gaz türbnnd yakıt olarak doğalgaz kullanılmıştır. Hr klm v coğrafyanın kndn özgü koşulları olduğu çn tüm gaz türbnlrnn kabul dlmş standart kapast dğr Uluslararası Standartlar Organzasyonu (ISO) tarafından fad dln çalışma koşulu olan 15 C grş avası sıcaklığında, % 6 bağıl nm, dnz svysnd 11,3 kpa şartında fad dlmktdr. Tablo 2 d tasarlanan ısıl - güç santralnn gnl çıkış vrlr göstrlmştr. Tablo 2. Isıl - güç santraln gnl çıkış vrlr GT (MW) 38 ST (MW) 2 Toplam Güç (MW) 58.8 Toplam Nt Güç (MW) 57.3 Kayıplar ( MW) 1.45 LHV ( kj/kw) 757 Nt Elktrk vrm (%) 47.5 GT Elktrk vrm (%) HRSG vrm (%) Baca Gazı Sıcaklığı (ºC) 12 Tasarlanarak analz yapılan ısıl-güç santralnn nrj balans dğrlr Tablo 3 d. Sstm toplam MW lık br nrj grş v MW lık da sstmdn nrj çıkışı olmaktadır. Sstmd ürtln nt güç çıkışı 57,4 MW olmuştur. Çvrmdk sstmlrdn daa yüksk vrml çalışmasının başlıca ndn gzoz gazlarından faydalanarak knc br nrj ürtmktr. Bast br çvrmd, sadc lktrk ürtn gaz türbn ya da motor, nrjnn % 3-4 ını lktrğ çvrrkn; kojnrasyon sstmnd dışarıya atılacak ısının büyük kısmı kullanılablr nrjy dönüşmktdr. Tablo 3. Isıl-Güç Santralnn Enrj Balansı Enrj Grş kw Çvr avası duyulur 278,4 kw Çvr avası gzl 2158,2 kw Yakıt kw Gr Dönüşüm 29,3 kw Enrj Çıkışı kw Nt Güç Çıkışı kw Baca Gazı duyulur kw Baca Gazı gzl kw GT mkank kayıp 414,9 kw GT dşl kutusu kayıp 698,7 kw GT jnratör kaybı 786,2 kw GT dğr kayıplar 663,6 kw Kondnsr kw Pross Buarı 1418,3 kw Blöf 278,7 kw Çvrm ısıl kayıpları 197 kw ST mkank kayıpları 448 kw Transformatör kayıpları 251,2 kw Enrj Grş Enrj çıkış 28,7 kw 25

8 TÜBAV Blm () M. Ram, D. Gündüz Isıl güç santraln ksrj akış şması v ksrj kayıplarının dağılımı Şkl 2 v Şkl 3 d göstrlmştr. Yakıt Hava 52,35 Kondnsr soğutma suyu 1288,8 Pross dönüşü 14,33 Santral GT Eksrj kaybı = HRSG Eksrj kaybı = 5794 ST Eksrj kaybı = 464 Condnsr Eksrj kaybı = 321 Dğr kayıplar = 339,2 Baca gazı 3339 Pross su v buarı 273,2 Brüt Güç Non at balanc aux. 873,8 Transformr loss 251,2 Hat balanc aux. 329,3 Nt Güç Şkl 2. Isıl - Güç (kojnrasyon) Santral Eksrj Akış Şması (kw) GT ksrj kayıpları 52282, 4,97 % HRSG ksrj kayıpları 5794, 4,54 % Buar türbn ksrj kayıpları 464, 3,61 % Kondnsr ksrj kayıpları 321, 2,52 % Baca gazı 3339, 2,62 % Mkank 665,9,,52 % Dğr 339,2,,27 % Nt lktrk ürtm 57384, 44,97 % Şkl 3. Isıl-Güç Santralnn Eksrj Kayıplarının Dağılımı Şkl 4 d görüldüğü gb, gaz türbnnn ksrj analznd, toplam ksrj çrsnd % 41,4 oranında br kayıp olduğu saplanmıştır. Bu oranın büyük br kısmını gaz türbnnd yanma ksrj kayıpları, kalan kısmını da komprsör, türbn l mkank ksrj kayıpları oluşturmaktadır. 26

9 TÜBAV Blm () M. Ram, D. Gündüz Tablo 4. Gaz Türbn (GE 6541B) Eksrj Analz Sonuçları Eksrj grş kw GT yakıt-yanma kw Hava komprsör -63,72 kw Eksrj çıkış kw GT lktrk kw GT kzos kw Eksrj kayıpları kw GT yanma ksrj kayıpları 4172 kw GT komprsör v türbn ksrj kayıpları 8679 kw Mkank kayıplar 1899,9 kw Dğr 116,1 kw Eksrj analz yapılan v blşk ısıl-güç ürtm grçklşn bu sstmlr tmld, lktrk ürtmnd kullanılan gaz türbn, buar türbn v gaz motorları gb ısı maknalarının atık ısısından yararlanmayı amaçlamaktadır. Böylc yakıt nrjs daa tkn kullanılmış olmaktadır. Bunun k önml sonucu görülmktdr. İlk olarak gdrk tüknn fosl yakıtlardan tasarruf tmk, kncs kürsl ısınma kaygısını, atmosfr daa az karbon dokst atarak azaltmaktır. Glnksl lktrk ürtmnd lktrk nrjsnn uzak msaflr naklnd önml mktarlarda kayıplar oluşmasına karşın yrl lktrk ürtm sağlayan bu tsslrd nakl kayıplarıda ortadan kalkmaktadır. Bu çalışma l bu tp sstmlrn nrjnn dönüşümü v kullanımında vrmllğ artırdığı görülmüştür. Kaynaklar [1]. Aras, H, Enrj Günlüğü, sml köş yazıları, İk Eylül Gazts-Eskşr (27). [2]. Dncr I, Rosn MA, Trmodynamc aspcts of rnabls and sustanabl dvlopmnt, Rnabl and Sustanabl Enrgy Rvs. 9: (25). [3]. Das, RA, Balstr JAP, Enrgtc and xrgtc analyss n a frood bolr, Rvsta D Cnc& Tcnologa. 12(23): (24). [4]. Sürr, F., Kombn Gaz/Buar Türbnl Kojnrasyon Sstmlrnn Trmodnamk v Ekonomk Analz, Yüksk Lsans Tz, Yıldız Tknk Ünvrsts Fn Blmlr, Ensttüsü, İstanbul (23). [5]. El-Masr, MA, Exrgy analyss of combnd cycls: Part 1 Ar coold Brayton cycl gas turbn, ASME J. Eng. Gas Turbn Por (1987). [6]. Alln, R.P., Kovack, J.M., Gas turbn cognraton prncpls and practc, ASME Journal of Engnrng for Gas Turbn and Por (1984). [7]. İnallı, M., Yücl, H.L., Işık, E., Kojnrasyon Sstmlrnn Tknk v Ekonomk Uygulanablrlğ, Münds v Makn, Sayı 56 (22). [8]. Arpacı, İ., Doğal Gazlı Kojnrasyon Sstmlrnd Exrgy Analz, Yüksk Lsans Tz, Marmara Ünvrsts Fn Blmlr Ensttüsü, İstanbul (22). [9]. Cn, WW,. El-Masr, MA. Exrgy analyss of combnd cycls: Part 2 Analyss and optmzaton of toprssur stam bottomng cycl, ASME J. Eng. Gas Turbn Por , (1987). [1]. Harlock, JH. Combnd por plants-past, prsnt and futur, J. Eng. Gas Turbns Por, 117:68 (1995). [11]. Rosn M. A., Dnçr, İ., Trmoconomc Analyss Of Por Plants: An Aplcaton To Coal Frd Elctrcal Gnratng Staton, Elsvr Scnc Ltd., Canada (23). [12]. Scubba, E. Byond Trmoconomcs? T Concpt of Extndd Exrgy Accountng and Its Applcaton to t Analyss and Dsgn of Trmal Systms, Exrgy, An Intrnatonal Journal, 1(2), (21). [13]. Savruk, N., Yşn, T, Gaz/Buar Kombn Çvrm Enrj Santrallrnn Prformans Analz, Isı Blm V Tknğ Drgs (21). [14]. Colpan OC, Exrgy analyss of combnd cycl cognraton systm., A tss submttd to t Graduat Scool of Natural and Appld Scncs of Mddl East Tcncal Unvrsty. Ankara. Turky. 27