MUSTAFA UZUNLAR GÜNEŞ ENERJİSİ ELEKTRİK ÜRETİM TESİSİ PROJE TANITIM DOSYASI

Transkript

1 MUSTAFA UZUNLAR GÜNEŞ ENERJİSİ ELEKTRİK ÜRETİM TESİSİ PROJE TANITIM DOSYASI ESKİŞEHİR İLİ, SİVRİHİSAR İLÇESİ, YENİCE MAHALLESİ, ŞOSEALTI MEVKİİ 76 ADA, 8 NO LU PARSEL 04 ŞUBAT 2015

2 PROJE ADI ADRESİ SAHİBİNİN : MUSTAFA UZUNLAR : KARSLI AHMET CAD. MEHTAPLI SK. NO:2 K:2 D:4 İÇERENKÖY ATAŞEHİR/İSTANBUL TELEFON : FA : GSM : E-POSTA PROJENİN ADI : ernurtaskin@hotmail.com : GÜNEŞ ENERJİSİ ELEKTRİK ÜRETİM PROJE BEDELİ : TL. PROJE İÇİN SEÇİLEN : YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ : KAPSAMINDAKİ YERİ PROJENİN KODU: RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADI NACE ADRESİ : TELEFON FAKS RAPOR TARİHİ SUNUM ESKİŞEHİR İLİ, SİVRİHİSAR İLÇESİ, YENİCE MAHALLESİ, ŞOSEALTI MEVKİİ 76 ADA, 8 NO LU PARSEL Ek-II Listesi 45 Kurulu gücü 1-10 MWe olan güneş enerjisi santralleri (çatı ve cephe sistemleri hariç) Bina ve bina dışı yapıların (ulaşım için aydınlatma ve sinyalizasyon sistemleri hariç) elektrik tesisatı, kablolu televizyon ve bilgisayar ağı tesisatı ile konut tipi antenler (uydu antenleri dahil), elektrikli güneş enerjisi kolektörleri, elektrik sayaçları, yangın ve hırsızlık alarm sistemleri vb. Kurulumu : TEMÇEV MÜH. MÜŞ. ARITMA SİST. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. : : BAHÇELİEVLER MAH. PROF DR ORHAN OĞUZ CAD. NO:105 D:1/2/3 ESKİŞEHİR (0222) (0222) : 04/02/2015 2

3 İÇİNDEKİLER TANIMLAR... 6 PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ PROJENİN ÖZELLİKLERİ A. PROJENİN VE YERİN ALTERNATİFLERİ (PROJE TEKNOLOJİSİNİN VE PROJE ALANININ SEÇİLME NEDENLERİ) B. PROJENİN İŞ AKIM ŞEMASI, KAPASİTESİ, KAPLADIĞI ALAN, TEKNOLOJİSİ, ÇALIŞACAK PERSONEL SAYISI B.1. PROJENİN İŞ AKIM ŞEMASI B.2. PROJENİN KAPASİTESİ B.3. PROJEDE ÇALIŞACAK PERSONEL SAYISI B.4. PROJENİN TEKNOLOJİSİ B.5. KAPLADIĞI ALAN C. DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI (ARAZİ KULLANIMI, SU KULLANIMI, KULLANILAN ENERJİ TÜRÜ VB.) C.1.ARAZİ KULLANIMI C.2. SU KULLANIMI C.2.1. İŞLETMEDE ÇALIŞACAK PERSONELİN İÇME VE KULLANMA SUYU; C.3. ENERJİ KULLANIMI Ç. ATIK ÜRETİMİ MİKTARI (KATI, SIVI, GAZ VB.) VE ATIKLARIN KİMYASAL FİZİKSEL VE BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ Ç.1. İŞLETME AŞAMASINDAKİ ATIK ÜRETİM MİKTARLARI: Ç.1.A. OLUŞACAK KATI ATIK MİKTARI: Ç.1.A.1 PERSONELDEN KAYNAKLANACAK KATI ATIK MİKTAR VE ÖZELLİKLERİ: Ç.1.A.2. AMBALAJ ATIKLARI: Ç.1.A.3. TEHLİKELİ ATIK Ç.1.A.4. TIBBİ ATIKLAR: Ç.1.A.5. BİTKİSEL ATIK YAĞLAR Ç.1.B. SIVI ATIKLAR Ç.1.C. HAVA KİRLİLİĞİ MİKTAR VE ÖZELLİKLERİ Ç.1.Ç. GÜRÜLTÜ KİRLİLİĞİ VE ÖZELLİKLERİ D. KULLANILAN TEKNOLOJİ VE MALZEMELERDEN KAYNAKLANABİLECEK KAZA RİSKİ PROJENİN YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ A.MEVCUT ARAZİ KULLANIMI VE KALİTESİ B.) EK V DEKİ DUYARLI YÖRELER LİSTESİ DİKKATE ALINARAK (SULAK ALANLAR, KIYI KESİMLERİ, DAĞLIK VE ORMANLIK ALANLAR, TARIM ALANLARI, MİLLİ PARKLAR, ÖZEL KORUMA ALANLARI, NÜFUSÇA YOĞUN ALANLAR, TARİHSEL, KÜLTÜREL, ARKEOLOJİK VE BENZERİ ÖNEMİ OLAN ALANLAR, EROZYON ALANLARI, HEYELAN ALANLARI, AĞAÇLANDIRILMIŞ ALANLAR, POTANSİYEL EROZYON VE AĞAÇLANDIRMA ALANLARI İLE 167 SAYILI YER ALTI SULARI HAKKINDA KANUN GEREĞİNCE KORUNMASI GEREKEN AKİFER) DOĞAL ÇEVRENİN DEĞERLENDİRİLMESİ B.1. ÜLKEMİZ MEVZUATI UYARINCA KORUNMASI GEREKLİ ALANLAR B.2. ÜLKEMİZİN TARAF OLDUĞU ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER UYARINCA KORUNMASI GEREKLİ ALANLAR B.3. KORUNMASI GEREKEN ALANLAR PROJENIN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL ETKILERI VE ALINACAK ÖNLEMLER A.1. KATI ATIKLAR A.2. AMBALAJ ATIKLARI: A.3. TEHLİKELİ ATIK, ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLER: A.4. TIBBİ ATIKLAR: A.5. BİTKİSEL ATIK YAĞLAR B. SIVI ATIKLAR: C. HAVA KİRLİLİĞİ D. GÜRÜLTÜ SONUÇLAR KAYNAKLAR

4 TABLOLAR TABLO1 PROJE BEDELİ HESABI... 9 TABLO2 TABLO KAPASİTE BİLGİLERİ TABLO3 EVSEL KATI ATIKLARIN KİMYASAL ÖZELLİKLERİ TABLO4 OLUŞMASI MUHTEMEL AMBALAJ ATIKLARI TABLO5 ATIK SUYUN FİZİKSEL, KİMYASAL VE BAKTERİYOLOJİK ANALİZİ TABLO6 ATIK SUYUN FİZİKSEL, KİMYASAL VE BAKTERİYOLOJİK ANALİZİ ŞEKİLLER ŞEKİL 1. TÜRKİYE GÜNEŞ POTANSİYELİ ATLASI (GEPA)... 8 ŞEKİL 2. İŞ AKIM ŞEMASI ŞEKİL 3. İŞ AKIM ŞEMASI ŞEKİL 4. ÖRNEK PANEL GÖRÜNÜMÜ ŞEKİL 5. EVİRİCİ GÖRÜNTÜSÜ ŞEKİL 6. ÖRNEK DESTEK SİSTEMLERİ GÖRÜNÜMÜ ŞEKİL 7. KULLANILAN DİĞER EKİPMANLAR ŞEKİL 8. ACİL MÜDAHALE PLANI ŞEKİL 9. FAALİYET ALANI VE EN YAKIN YERLEŞİM YERLERİNE OLAN UYDU GÖRÜNTÜLERİ

5 KISALTMALAR BAT (Best AvailableTechnique): Mevcut En İyi Teknik BREF (BAT Reference Documents): Mevcut En İyi Teknikler Referans Dokümanları B : Batı ÇED : Çevresel Etki Değerlendirmesi Eur-lex : Avrupa Birliği yasal dokümanları ile ilgili bilgi sağlayan resmi internet sitesi IPPC (IntegratedPollutionPreventionand Control): Entegre Kirlilik Önleme ve Kontrol OSB : Organize Sanayi Bölgesi PM : Partikül madde SKKY : Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği PTD : Proje tanıtım dosyası DYK : Doğaya yeniden kazandırma AMP : Acil müdahale planı Bkz. : Bakınız cm : Santimetre ÇGDYY : Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği D : Doğu dba : A-Ağırlıklı desibel DSİ : Devlet Su İşleri EPDK : Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu g : Gram G : Güney GWs : GigaWatt Saat ha : Hektar SKHKKY :Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrol Yönetmeliği HKKY : Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği HTİYAKY : Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Hz : Hertz IUCN : Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kırmızı listesi K : Kuzey kg : Kilogram km 2 : Kilometrekare kv : Kilo volt kva : Kilo volt amper L : Litre m : Metre mm : Milimetre MW : Mega Watt m 3 /sa : Metreküp/saat No. : Numara sa : Saat sn : Saniye T.C. : Türkiye Cumhuriyeti TÜİK : Türkiye İstatistik Kurumu USEPA : Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı vb. : Ve başkaları, ve benzerleri o : Derece % : Yüzde : Binde 5

6 TANIMLAR Bakanlık : Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. Çevre : Canlıların hayatları boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve karşılıklı olarak etkileşim içinde bulundukları biyolojik, fiziksel, sosyal, ekonomik ve kültürel ortamı, Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED): Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmaları, ÇED Gerekli Değildir Kararı: Seçme eleme kriterlerine tabi projelerin önemli çevresel etkilerinin olmadığı ve Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hazırlanmasına gerek bulunmadığını belirten Bakanlık kararı, ÇED Olumsuz Kararı: Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu hakkında Kapsam Belirleme ve İnceleme Değerlendirme Komisyonunca yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak, projenin çevre üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle uygulanmasında sakınca görüldüğünü belirten Bakanlık kararını, ÇED Süreci :Gerçekleştirilmesi planlanan projenin çevresel etki değerlendirmesinin yapılması için bu ÇED Yönetmeliğinin 8 inci ve 16 ncı maddelerinde belirtilen başvuru ile başlayan ve işletme sonrası çalışmaların uygun hale geldiğinin belirlenmesi ile sona eren süreç, Etki : Bir projenin hazırlık, inşaat ve işletme sırasında ya da işletme sonrasında, çevre unsurlarında doğrudan ya da dolaylı olarak, kısa veya uzun dönemde, geçici ya da kalıcı, olumlu ya da olumsuz yönde ortaya çıkması olası değişiklikler Etki Alanı : Gerçekleştirilmesi planlanan bir projenin işletme öncesi, işletme sırası ve işletme sonrasında çevre unsurları olarak olumlu veya olumsuz yönde etkilediği alan. İzleme ve Kontrol : "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" veya "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararı alındıktan sonra, projenin inşaat, işletme ve işletme sonrası aşamalarında, kararın verilmesine esas teşkil eden şartlar doğrultusunda ve çevre değerlerini olumsuz etkilemeyecek biçimde yürütülmesinin sağlanması için yapılan çalışmaların bütününü, Proje Projesi : Gerçekleştirilmesi planlanan Güneş Enerjisi Elektrik Üretim Tesisi Proje Sahibi :ÇED Yönetmeliğine tabi bir projenin her aşamada yürütülmesini üstlenen MUSTAFA UZUNLAR Proje Tanıtım Dosyası: Seçme Eleme Kriterlerine tabi projelere Çevresel Etki Değerlendirmesi uygulanmasının gerekli olup olmadığının belirlenmesi amacıyla hazırlanan dosya, Seçme, Eleme Kriterleri: Proje Tanıtım Dosyasının hazırlanmasında esas alınacak bu Yönetmeliğin EK-IV ünde kriterler 6

7 PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ Proje konusu faaliyet Eskişehir İli, Sivrihisar İlçesi, Yenice Mahallesi, Şosealtı mevkiinde 76 Ada ve 8 no lu parselde bulunan, MUSTAFA UZUNLAR tarafından toplam 6,19 hektarlık arazi üzerinde işletilecek olan Güneş Enerjisi Elektrik Üretim Tesisi projesidir. Proje kapsamında her biri 1000 kw (1 MWe ) olmak üzere 4 adet elektrik üretim tesisi kurulacak olup tesisin toplam gücü 4000 kw (4 MWe) olacaktır. 6,19 hektarlık alan 4 parçaya bölünecektir. İlgili vaziyet planı ek 4 te tarafınıza sunulmuştur. 8 no lu parsel Mustafa Uzunlar a ait olup, tapu fotokopisi ek 5 te tarafınıza sunulmuştur. İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nden alınan görüş doğrultusunda arazinin Kuru Marjinal Tarım Arazisi olduğu tespit edilmiş olup, ilgili görüş yazısı ek 8 de tarafınıza sunulmuştur. Bahsi geçen proje, Güneş Enerjisi Elektrik Üretim Tesisi ile ilgili olarak çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesi ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmaları içeren Proje Tanıtım Dosyasıdır. Söz konusu proje, Tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-II Listesinin madde 45 Kurulu gücü 1-10 MWe olan güneş enerjisi santralleri (çatı ve cephe sistemleri hariç) sınıfına girdiğinden dolayı Proje Tanıtım Dosyası hazırlanmış ve tarafınıza sunulmuştur. 7

8 1.PROJENİN ÖZELLİKLERİ 1.a. Projenin Ve Yerin Alternatifleri (Proje Teknolojisinin ve Proje Alanının Seçilme Nedenleri) Proje konusu faaliyet Eskişehir İli, Sivrihisar İlçesi, Yenice Mahallesi, Şosealtı mevkiinde 76 Ada ve 8 no lu parselde bulunan, MUSTAFA UZUNLAR tarafından toplam 6,19 hektarlık arazi üzerinde işletilecek olan Güneş Enerjisi Elektrik Üretim Tesisi projesidir. Proje kapsamında her biri 1000 kw (1 MWe ) olmak üzere 4 adet elektrik üretim tesisi kurulacak olup tesisin toplam gücü 4000 kw (4 MWe) olacaktır. 6,19 hektarlık alan 4 parçaya bölünecektir. İlgili vaziyet planı ek 4 te tarafınıza sunulmuştur. 8 no lu parsel Mustafa Uzunlar a ait olup, tapu fotokopisi ek 5 te tarafınıza sunulmuştur. İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nden alınan görüş doğrultusunda arazinin Kuru Marjinal Tarım Arazisi olduğu tespit edilmiş olup, ilgili görüş yazısı ek 8 de tarafınıza sunulmuştur. Güneş enerjisi sistemleri çevreye zararlı gazlar vermeyen, tükenmeyen bir enerji türüdür. Çevreye zarar vermediği, tükenmeyen ve çok ucuz bir enerji kaynağı olduğu için güneş panelleri her gün artan bir yaygınlıkta kullanılmaktadır. Güneş pil ya da panelleri elektrik şebekesinden uzak bölgelerde, bedava elektrik sağlamaktadır. Bununla beraber çevreye zarar vermeden enerji kullanmak isteyen birçok kişi güneş panellerini tercih etmektedir. Güneşlenme süresi uzun olan Türkiye, güneş enerjisinden elektrik üretimi açısından oldukça avantajlı bir konumdadır. Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Güneş Enerjisi Potansiyel Atlası na göre proje yeri olan Eskişehir ili, Sivrihisar ilçesi de, yıllık ortalama kwh/m 2 güneş radyasyonu ile güneş santrali kurmak için çok elverişli bir bölgedir (kaynak: Şekil 1. Türkiye Güneş Potansiyeli Atlası (GEPA) Proje alanı güneşlenme süresinin uzun olması, ulaşımın rahat olması gibi faktörler göz önünde bulundurulursa proje sahasının alternatifsiz olduğu görülmektedir. Bahsi geçen proje, Güneş Enerjisi Elektrik Üretim Tesisi ile ilgili olarak çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile 8

9 teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesi ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmaları içeren Proje Tanıtım Dosyasıdır. Proje Bedeli aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo1 Proje Bedeli Hesabı Tahmini Proje Bedeli (TL) 1 Tesis için 4 Tesis için Paneller Eviriciler Destek Sistemleri İnşaat Toplam ( TL )

10 1.b. Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, Çalışacak Personel Sayısı 1.b.1. Projenin İş Akım Şeması GÜNEŞ PANELİ PANELDEN ALINAN AKIMIN DOĞRU AKIMA ÇEVRİLMESİ ŞARJ KONTROL SİSTEMDEN DOĞRU AKIMA ÇEVİRME SAYAÇ AKIM ÇEVİRİCİ ALTERNATİF AKIM TUTUCU PANEL EV KULLANIMI SAYAÇ ŞEBEKEYE VERİLMESİ Şekil 2. İş Akım Şeması Yukarıdaki iş akım şeması bir ünite için verilmiştir. İş akım şeması her bir ünite için aynı şekilde olacaktır. 10

11 Şekil 3. İş Akım Şeması Güneş hücreleri (fotovoltaik hücreler), yüzeylerine gelen güneş ışığını doğrudan elektrik enerjisine dönüştüren yarıiletken maddelerdir. Yüzeyleri kare, dikdörtgen, daire şeklinde biçimlendirilen güneş hücreleri alanları genellikle 100 cm² civarında, kalınlıkları ise 0,1-0,4 mm arasındadır. Güneş hücreleri fotovoltaik ilkeye dayalı olarak çalışırlar, yani üzerlerine ışık düştüğü zaman uçlarında elektrik gerilimi oluşur. Hücrenin verdiği elektrik enerjisinin kaynağı, yüzeyine gelen güneş enerjisidir. Güneş enerjisi, güneş hücresinin yapısına bağlı olarak % 5 ile % 30 arasında bir verimle elektrik enerjisine çevrilebilir. Güç çıkışını artırmak amacıyla çok sayıda güneş hücresi birbirine paralel ya da seri bağlanarak bir yüzey üzerine monte edilir, bu yapıya güneş hücresi modülü ya da fotovoltaik modül adı verilir. Güç talebine bağlı olarak modüller birbirlerine seri ya da paralel bağlanarak bir kaç Watt'tan mega Watt'lara kadar sistem oluşturulur. İstenen enerji miktarına göre güneş paneli ve sayısı belirlenir. Güneş olmadığı zamanlarda ve şebekeye bağlantısı olmayan yerlerde enerjisiz kalmamak için akü grubu sisteme dahil edilir. Akünün aşırı şarj ve deşarj olarak zarar görmesini engellemek için akü şarj regülatörü kullanılır. Şarj regülatörü akünün durumuna göre, güneş pillerinden gelen akımı keser ya da yükün çektiği akımı keser. Şebekeye bağlı yerlerde akü kullanılmayabilir. Bu proje de doğrudan şebekeye bağlanacağı için akü kullanılmayacaktır. Evirici, alternatif akım istenen uygulamalarda panelde elde edilen doğru akım elektriğini alternatif akım elektriğine dönüştürmek için kullanılır. Bu projede şebekeye alternatif akım verileceğinden eviriciler ( invertörler ) kullanılacaktır. 11

12 1.b.2. Projenin Kapasitesi Faaliyetin; Eskişehir İli, Sivrihisar İlçesi, Yenice Mahallesi, Şosealtı mevkiinde yapılması planlanmaktadır. Proje kapsamında her biri 1000 kw (1 MWe ) olmak üzere 4 adet elektrik üretim tesisi kurulacaktır. Kurulması planlanan elektrik üretim tesisinde toplam adet çok kristalli fotovoltaik panel ve her biri 20 kwe olan 100 adet evirici (invertör) kullanılacaktır. Böylece proje kapsamında adet çok kristalli fotovoltaik panellerin toplam m 2 lik arazinin m 2 lik alanında düz zemine optimum açıda sabitlenmesi güneş ışığından yılda toplam 4 MWe lik tesisten yaklaşık MWh lik elektrik enerjisi üretilmesi planlanmaktadır. Panellerin her birinin kapladığı alan yaklaşık 1,637 m 2 olduğundan, projede dört tesis için toplam adet panelin kullanımı ile panellerin kapladığı alan toplamda m 2 ( 3,01 hektar ) olacaktır. Projeden üretilecek elektrik, trafolar ile orta gerilim seviyesine yükseltilecek ve dağıtım şirketine ait en yakın hatlara saplanma yöntemi ile bağlanarak sisteme aktarılacaktır. Tablo2 Tablo Kapasite bilgileri Kullanılacak Ekipmanlar Listesi 1 Tesis için (1000kW) 4 adet tesis olacak Panel Sayısı (adet) Panel Gücü (W) 250 W Evirici Sayısı (adet) 25 Evirici Gücü (W) We (20 kwe) Tesis Toplam Kurulu Gücü DC (kw) 1150 kw Tesis Toplam Kurulu Gücü AC (kwe) 1160 kw Panellerin Kapladığı Alan (m²) 1,637 Panellerin Kapladığı Toplam Alan (m²) 7530,2 Yaklaşık Yıllık Elektrik Üretim Miktarı (kwh) kwh Projenin kapasitesi 1 MWe Üretilen elektrik enerjisinin DC ve AC çevrimleri sırasında yaklaşık %10 - %15 kayıp yaşanmaktadır. Buna göre, yaşanan bu kaybı önlemek için yukarıdaki tabloya göre 1000 kw lık bir tesiste DC ve AC gücü 1150 ve 1160 olarak belirlenmiştir. 1.b.3. Projede Çalışacak Personel Sayısı Proje konusu Güneş Enerjisi Elektrik Üretim Tesisinde 2 kişinin istihdam edilmesi planlanmaktadır. 1.b.4. Projenin Teknolojisi Güneş enerjisi kullanarak elektrik üretimi, bugünlerde sıkça konuşulan yenilenebilir enerji kaynağı uygulamalarının oldukça popüler olan bir çeşididir. Bol olması, bedava olması, işletme maliyetinin düşük olması ve çevre kirliliğine yol açmaması gibi birçok iyi nedenden dolayı yatırımcıların dikkatini çekmektedir. Güneş enerjisinden elektrik üretmek için kurulacak bir sistemde akü grubu, akü şarj regülatörü, evirici ve yardımcı elektronik devreler bulunabilir. Tabi ki uygulamaya göre bu bileşenler değişiklik gösterebilir. İstenen enerji miktarına göre güneş paneli ve sayısı belirlenir. Güneş olmadığı zamanlarda enerjisiz kalmamak için akü grubu sisteme dahil edilir. Proje şebeke bağlantılı olacağından, elektrik üretimi doğrudan şebekeye aktarılacaktır. Bu nedenle projede akü yer almayacaktır. Evirici, alternatif akım istenen uygulamalarda panelde 12

13 elde edilen doğru akım elektriğini alternatif akım elektriğine dönüştürmek için kullanılır. İstenirse sisteme bir de maksimum güç noktası izleyicisi (MPPT) eklenebilir. Fotovoltaik (Solar) Paneller Güneş ışınlarını elektrik enerjisine çeviren cihazdır. Verimleri panel tipine göre değişmekle birlikte % arasındadır. Türkiye şartlarında güneşlenme süresi; kışın 5 saat, sonbaharda 7 saat ve yazın 11 saattir. Paneller, ortam koşullarının elverişli olması durumunda nominal güçlerini üretebilirler. Panel camının kirli olması, güneş ışınlarının geliş açısının dik olmaması, havanın çok sıcak veya çok soğuk olması panel verimini düşürecektir. Bu yüzden hesaplanan güç değerinin biraz yukarısında bir değerde panel kullanmak uygun olacaktır. Şekil 4. Örnek Panel Görünümü Proje kapsamında 4 tesiste toplam adet panel kullanılacaktır. Evirici Doğru akım enerjisini alternatif akım enerjisine çevrilmesine yarayan cihazlardır. Genel olarak tam sinüs çıkışı veren ve vermeyen olmak üzere iki çeşit evirici bulunmaktadır. Hassas yüklerin bulunduğu sistemlerde tam sinüs çıkışı verebilen eviricilerin kullanılması gereklidir. Evirici gücü, sistemde aynı anda çalışabilecek yüklerin güç değerleri toplanarak elde edilir. Proje kapsamında 4 tesiste toplam 100 evirici kullanılacaktır 13

14 Şekil 5. Evirici Görüntüsü Destek Sistemleri Şekil 6. Örnek Destek Sistemleri Görünümü Panellerin sabit açı ile yüzeye sabitlenmesi ve rüzgar, kar yükü oluşturacak hava koşullarından etkilenmemesi için genellikle alüminyumdan yapılan destek sistemleri kullanılır. 14

15 Destek sistemleri proje yerinin jeolojik özelliklerine göre doğrudan çakma yöntemi ile monte edilebileceği gibi, betonarme yapılar ile güçlendirilebilirler. Diğer Ekipmanlar Sistemde kullanılması gereken diğer elemanlar kablolar ve sigortalardır. Ayrıca sistemi izleyebilmek için çeşitli elektronik devreler de kullanılabilir. Sigorta ve kablo seçimi sistemin düzgün çalışabilmesi için son derece önemlidir. Kablo seçiminde gerilim düşümü de dikkate alınmalıdır. Şekil 7. Kullanılan Diğer Ekipmanlar 1.b.5. Kapladığı Alan Proje konusu faaliyet Eskişehir İli, Sivrihisar İlçesi, Yenice Mahallesi, Şosealtı mevkiinde 76 Ada ve 8 no lu parselde bulunan, MUSTAFA UZUNLAR tarafından toplam 6,19 hektarlık arazi üzerinde işletilecek olan Güneş Enerjisi Elektrik Üretim Tesisi projesidir. Proje kapsamında her biri 1000 kw (1 MWe ) olmak üzere 4 adet elektrik üretim tesisi kurulacak olup tesisin toplam gücü 4000 kw (4 MWe) olacaktır. 8 no lu parsel Mustafa Uzunlar a ait olup, tapu fotokopisi ek 5 te tarafınıza sunulmuştur m 2 lik arazinin m 2 lik bölümü Güneş Elektrik Santrali (GES) alanı olarak belirlenmiştir. İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nden alınan görüş doğrultusunda arazinin Kuru Marjinal Tarım Arazisi olduğu tespit edilmiş olup, ilgili görüş yazısı ek 8 de tarafınıza sunulmuştur. Proje kapsamında 2 kişilik personel istihdam etmesi planlanmakta personel için 10 m 2 kapalı alan oluşturulacaktır. 15

16 1.c. Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi kullanımı, su kullanımı, kullanılan enerji türü vb.) 1.c.1.Arazi Kullanımı Proje konusu faaliyet Eskişehir İli, Sivrihisar İlçesi, Yenice Mahallesi, Şosealtı mevkiinde 76 Ada ve 8 no lu parselde bulunan, MUSTAFA UZUNLAR tarafından toplam 6,19 hektarlık arazi üzerinde işletilecek olan Güneş Enerjisi Elektrik Üretim Tesisi projesidir. Proje kapsamında her biri 1000 kw (1 MWe ) olmak üzere 4 adet elektrik üretim tesisi kurulacak olup tesisin toplam gücü 4000 kw (4 MWe) olacaktır. 8 no lu parsel Mustafa Uzunlar a ait olup, tapu fotokopisi ek 5 te tarafınıza sunulmuştur. İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nden alınan görüş doğrultusunda arazinin Kuru Marjinal Tarım Arazisi olduğu tespit edilmiş olup, ilgili görüş yazısı ek 8 de tarafınıza sunulmuştur. Kurulması planlanan tesiste soğutma sistemi bulunmayacaktır. Ayrıca, soğutma sıvısı kullanımı söz konusu olmayacaktır. Kurulacak olan tesiste paneller güneye bakacak olup, panellerde kullanılacak malzeme mat ve gelen güneş ışınlarını absorbe edecek özelliktedir. Buna göre, tesis yakınında ki yerleşimin ve Ankara-Eskişehir karayolundaki sürücülerin yansımadan etkilenmesi beklenmemektedir. Proje alanındaki faaliyetten dolayı çevre halkının, doğal yaşamdaki canlıların ve tarım arazilerinin zarar görmemesi için faaliyet alanının komşu parsellerle olan sınırları boyunca 5 m. ve yol ile olan sınırında 10 m. koruma bandı bırakılacaktır. Ayrıca koruma bantları çimlendirilecek üzerine çeşitli dış mekan süs bitkileri dikilecektir ve kesinlikle koruma bantları üzerine sabit tesis yapılmayacaktır. Proje alanında sınırların kolaylıkla kontrolünü sağlamak ve yanlışlıkla koruma bandı üzerine kazı yapılmasını ve çevre halkının, doğal yaşamdaki canlıların faaliyet alanlarına girmesine önlemek için proje alanının bütün sınırları boyunca tel çit yapılacaktır. 2 metre boyundaki demir veya beton direklerden 3 metre ara ile 0,5 metresi toprak içinde kalacak şekilde dikilecek ve 1,5 metre örme tel ile çevrilecektir. Ayrıca, proje alanı çevresinde yer alan kuru dere yataklarına, tarım arazilerine ve alıcı ortama zarar verilmeyeceğini, pasa, toprak ve herhangi bir atık atılmayacağını beyan ve taahhüt ederiz. Proje kapsamında 2 kişilik personel istihdam etmesi planlanmakta personel için 10 m 2 kapalı alan oluşturulacaktır. Arazi kullanımları ile ilgili olarak koordinatlar proje ek 1 de verilmektedir. Proje kapsamında ÇED Talep Edilen alanların içerisinden akar ya da kuru dere geçmemektedir. Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Genel Müdürlüğü, Enerji Hammadde Etüt ve Arama Dairesi nde yapılan araştırmalara göre jeotermal kaynak mevcut değildir. Orman Alanları Tarım Alanları : Faaliyet alanı sınırları içerisinde orman alanı bulunmamaktadır. : Faaliyet alanı sınırları içerisinde ki arazi kuru marjinal tarım arazisidir. 16

17 İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nden alınan görüş doğrultusunda arazinin Kuru Marjinal Tarım Arazisi olduğu tespit edilmiş olup, ilgili görüş yazısı ek 8 de tarafınıza sunulmuştur. Mera Alanları : Faaliyet alanı sınırları içerisinde mera alanı bulunmamaktadır. Turizm Alanları : Anılan yer 2634 sayılı yasa gereğince ilan edilen herhangi bir Turizm Alanı veya Turizm Merkezi içerisinde kalmamaktadır. Sanayi alanları : Üretim çalışması yapılması planlanan alan sanayi alanları içerisinde bulunmamaktadır. Rekreasyon Alanları :Rekreasyon alanı yoktur. Yerleşim Alanları :. Faaliyet alanına en yakın yerleşim yerleri, faaliyet alanının yaklaşık 430 metre kuzeydoğusundaki tesis, 525 metre batısındaki tesis ve metre kuzeydoğusunda Sivrihisar İlçesi dir. 1.c.2. Su Kullanımı Proje kapsamında su ihtiyacı sadece personelin ihtiyaç duyacağı sudur. İşletmede çalışacak personelin içme suyunu damacanalardan karşılanacaktır. Personelin kullanma suyu ise en yakın yerleşim biriminden tankerlerle getirilip karşılanacaktır. 1.c.2.1. İşletmede çalışacak personelin içme ve kullanma suyu; Personelin içme suyunun tamamı hazır pet şişe ve damacanalar vasıtasıyla sağlanacaktır. Tesiste çalışacak personel sayısının 2 kişi olacağı düşünüldüğünde ve her işçinin günlük içme ve kullanma suyu gereksinimi; 150 lt/gün (Kaynak: Köy Hizmetleri Su Getirme Etüd ve Proje Bilgisi, Ankara) olacağı varsayıldığında günlük içme ve kullanma suyu ihtiyacı; 2 kişi x 150 lt = 300 lt /gün olarak hesaplanmaktadır. 1.c.3. Enerji Kullanımı Proje kapsamında ihtiyaç duyulabilecek elektrik tesiste üretilecek elektrik enerjisinden sağlanacaktır. 1.ç. Atık Üretimi Miktarı (Katı, sıvı, gaz vb.) ve Atıkların Kimyasal Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri Proje kapsamında arazi topoğrafyası genellikle düz bir zeminden oluşmaktadır. Dolayısıyla arazi tesviye çalışması yapılması düşünülmemektedir. Güneş panelleri zemin üzerine direk olarak yerleştirilecektir. Ayrıca 2 kişilik personelin istihdamı için kullanılacak 10 m 2 kapalı alan konteynır olacak olup beton temel kazma çalışması yapılmayacak beton zemin üzerine ünite yerleştirilecektir. Dolayısıyla atık üretimi miktarı işletme aşaması olarak ele alınmaktadır. 1.ç.1. İşletme Aşamasındaki Atık Üretim Miktarları: 1.ç.1.a. Oluşacak Katı Atık Miktarı: Tesiste oluşması muhtemel katı atıklar personelden kaynaklanacak atıklar, ambalaj atıkları, atık piller, tıbbi atıklar ve lastik atıkları başlıkları altında incelenecektir. 17

18 1.ç.1.a.1 Personelden Kaynaklanacak Katı Atık Miktar ve Özellikleri: Personelden kaynaklanacak evsel nitelikli katı atıklar organik kökenli yemek atıkları, mutfak atıkları v.b. şekilde oluşacaktır. Bir kişinin ortalama katı atık üretiminin 1,15 kg/kişi.gün ( olduğu kabul edilirse, toplam 2 kişilik personelin oluşturacağı katı atık miktarı; q katıatık = 1,15 kg/kişi-gün P T = 1,15 kg/kişi-gün x 2 = 2,30 kg/gün kadar olacaktır. Tablo3 Evsel Katı Atıkların Kimyasal Özellikleri Parametreler Birim Analiz Sonucu Ortalama ± 8 Toplam Rutubet (Orijinal Numune) % 69,59 ± 2,86 Toplam Azot (Kjeldahl) - (Kuru Ağırlık) % 1,31 ± 0,15 Toplam Fosfor (PO4) - (Kuru ağırlık) % 0,12 ± 0,03 Üst Kalori Değeri (Orijinal Numune) Kcal/Kg 1138 ± 90 Alt Kalori Değeri (Orijinal Numune) Kcal/Kg 839 ± 90 Toplam Karbon (Kuru Ağırlık) % 9,11 ± 0,54 Toplam Uçucu Katı Madde (Kuru Ağırlık) % 67,12 ± 1,18 ph (Orijinal Numune) 6,85 ± 0,01 1.ç.1.a.2. Ambalaj Atıkları: Proje konusu faaliyette işletme aşamaları sırasında oluşması muhtemel ambalaj atıkları yiyecek ve içecek ambalajları, kırtasiye işlemleri neticesinde oluşacak ambalaj atıkları, tesise yapılacak araç bakımları, temizlik ürünleri vb. ambalajlarının atıkları şeklinde olacaktır. Bahsi geçen ambalaj atıklarının miktarı evsel nitelikli atıkların % 12,5 i kadar olacaktır. Ambalaj Atıklarının Miktarı (kg/gün) = evsel nitelikli atıklar x 0,125 Ambalaj Atıklarının Miktarı (kg/gün) = 2,30 kg/gün x = 0,287 kg/gün kadar olacaktır. ( Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Tematik Paneli, Cezmi Neyim Çevko Vakfı). Tablo4 Oluşması Muhtemel Ambalaj Atıkları Malzeme Cinsi Kullanım Yerleri Plastik Polietilen (PE) Polivinilklorür (PVC) Polietilenterftalat (PET) Polipropilen (PP) Polistiren (PS) Metal Alüminyum Teneke Cam Renkli Şeffaf Karışık Kağıt-Karton Kağıt Karton Lamine Karton Çamaşır suyu, deterjan ve şampuan şişeleri, kozmetik ürün ambalajları Su ve sıvı deterjan şişeleri, kozmetik ürün ambalajları Su, meşrubat ve yağ şişelerinin ambalajları Deterjan kutusu kapakları ve margarin kapları Yoğurt ve margarin kapları Meşrubat kutusu, konserve kutusu Meşrubat kutusu, yağ tenekesi Cam şişe ve kavanozlar Gazete kağıdı, yazı kağıdı, ambalaj kağıtları, karton kutu vs. Süt ve meyve suyu kutusu 18

19 1.ç.1.a.3. Tehlikeli Atık İşletmede üretim kaynaklı tehlikeli atık oluşum beklenmemektedir. Tesiste kullanılacak ekipmanların kullanım ömrünü doldurması neticesinde açığa çıkacak atıklar olacaktır. Bu atıklar; Panellerin kullanım ömrü yaklaşık 30 yıldır. 30 yıl sonunda paneller sökülerek bertaraf edilecektir. Paneller tehlikesiz atık sınıfında yer almaktadır. Buna göre sökülen paneller lisanslı tehlikesiz atık toplama tesislerine gönderilecektir. Eviriciler ve sigortalar elektronik eşya sınıfında yer almakta olup ekonomik ömrü yaklaşık 15 yıldır. Herhangi bir arıza veya ekonomik ömrünü tamamlaması nedeni ile eviricilerin değiştirilmesi sonucu açığa çıkacak olan eviriciler ( , ve dışındaki ıskarta elektrikli ve elektronik ekipmanlar) kodu kapsamında lisanlı firmalara gönderilerek bertaraf edilecektir. Panellerin yerleştirileceği destek sistemlerinin ömrü minimum 30 yıldır. Açığa çıkacak destek sistemleri tehlikesiz atık kapsamında olup (Metaller) kodu ile lisanlı firmalara gönderilerek bertaraf edilecektir. Kullanılacak kablolar güneş ve ısıya dayanıklı seçilecek olup kullanım ömrü minimum 20 yıldır. Açığa çıkacak kablolar ( dışındaki kablolar) kodu ile lisanslı firmalara gönderilerek bertaraf edilecektir. Ayrıca, zehirli madde kullanımı olmayacaktır. Tesisin faaliyetleri sonucunda açığa çıkacak tüm atıklar Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik kapsamında değerlendirilerek lisanslı bertaraf veya toplama ayırma tesislerine gönderilecektir. Hiçbir şekilde etrafa atılmayacaktır. Ayrıca, tesiste oluşacak tehlikeli atıklar ayrı ayrı variller içerisinde toplanacak ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (değişiklik tarih ve sayılı) hükümlerine uyulacaktır. 1.ç.1.a.4. Tıbbi Atıklar: İşletme faaliyetleri sırasında tesiste çalışacak personel sayısı 2 kişi olacaktır. Çalışacak personel sayısı 50 kişinin altında olduğundan dolayı işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu bulunmamaktadır. Kaza ve benzeri durumlarda ilk müdahale ardından sağlık ocağı ve hastaneye sevki yapılacaktır. Tesis bünyesinde tıbbi atık oluşması söz konusu olmayacaktır. 1.ç.1.a.5. Bitkisel Atık Yağlar İşletme faaliyetleri sırasında tesiste çalışacak personel sayısı 2 kişi olacaktır. Yemekler anlaşmalı tesisten karşılanacaktır. Yemekler anlaşmalı tesisten karşılanacağından Bitkisel Atık yağ oluşması beklenmemektedir. Ancak oluşması durumunda bu atık yağlar uygun kaplarda biriktirilerek Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ndan lisanslı tesislere gönderilecektir. Tesiste tarih ve sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (değişiklik tarih ve sayılı) esas ve hükümlerine uyulacaktır. 1.ç.1.b. Sıvı Atıklar Proje konusu faaliyette sıvı atıklar sadece personelden kaynaklı evsel nitelikli atıksu olacaktır. 2 kişilik personelden kaynaklanacak olan atıksu 0,30 m 3 /gün kadar olacaktır. Bahsi 19

20 geçen atıksu ile ilgili olarak tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Hakkındaki Yönetmelik hükümlerine uygun sızdırmasız fosseptik yapılacaktır. Sıvı atıklar bu sızdırmasız fosseptikte biriktirilecek ve fosseptiğin dolması durumunda vidanjörle çektirilerek, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği 32. Maddesi doğrultusunda bir atıksu altyapı tesisine verilerek bertaraf edilecektir. Tablo5 Atık suyun Fiziksel, Kimyasal ve Bakteriyolojik Analizi Parametre Atıksu Karakteri (mg/l) AKM (Askıda Katı Madde) 200 BOI (Biyolojik Oksijen İhtiyacı) 200 KOI (Kimyasal Oksijen İhtiyacı) 500 Toplam Azot 40 Fosfor 10 Klorürler 50 Alkalinite (CaCO3) 100 Yağ-Gres 100 Kaynak: Çevre Mühendisliği Uygulamaları, TMMOB Çevre Mühendisleri Odası (2002) 1.ç.1.c. Hava Kirliliği Miktar ve Özellikleri Güneş enerjisi sistemleri çevreye zararlı gazlar vermeyen, tükenmeyen bir enerji türüdür. Çevreye zarar vermediği, tükenmeyen ve çok ucuz bir enerji kaynağı olduğu için güneş panelleri her gün artan bir yaygınlıkta kullanılmaktadır. Dolayısıyla proje kapsamında hava kirliliğine neden olabilecek bir faktör bulunmamaktadır. 1.ç.1.ç. Gürültü Kirliliği ve Özellikleri Güneş santralleri, gün ışınlarını (fotonları) doğrudan elektriğe çevirdiklerinden, işletme sırasında herhangi bir gürültü oluşumu söz konusu değildir. Ancak yine de tesiste Tarihli Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanarak Yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nin 22. Maddesi; a) Her bir işletme ve tesisten çevreye yayılan gürültü seviyesi Ek-VII de yer alan Tablo-4 te verilen sınır değerleri aşamaz. b) Gürültüye hassas kullanımları etkileyebilecek şekilde yakınında, bitişiğinde, altında veya üstünde faaliyetini sürdüren; her bir işyeri, atölye, imalathane ve benzeri işletmelerden hava yoluyla çevreye yayılan veya ortak bölme elemanları, ara döşemeler, tavan veya bitişik duvarlar aracılığıyla hassas kullanımlara iletilen çevresel gürültü seviyesi Leq gürültü göstergesi cinsinden arka plan gürültü seviyesini 5 dba dan fazla aşamaz. c) Birden fazla işyeri, atölye, imalathane gibi işletmeler ile organize sanayi bölgesi veya küçük sanayi sitesinden çevreye yayılan toplam çevresel gürültü seviyesi Leq gürültü göstergesi cinsinden arka plan gürültü seviyesini 7-10 dba aralığından fazla aşamaz. Bu aralık esas alınmak kaydıyla, toplam çevresel gürültü seviyesi; gürültüye maruz kalınan alandaki etkilenen kişi sayısı, gürültü kaynağı ile gürültüye hassas mekânlar arasındaki mesafe ve benzeri faktörler göz önünde bulundurularak İl Mahalli Çevre Kurulu Kararı ile belirlenir. Bu bentte verilen sınır değerin aşılması halinde, arka plan gürültü seviyesine katkısı olan her bir işyeri sınır değer aşımından eşit olarak sorumludur. Gürültüye katkı oranları belirlendikten sonra her bir işletme gerekli tedbirleri alır. ç) İşletme, tesis, atölye, imalathane ve işyerlerinin faaliyeti sonucu oluşabilecek darbe gürültüsü LCmax gürültü göstergesi cinsinden 100 dbc yi aşamaz hükümlerine uyulacaktır. 20

21 1.d. Kullanılan Teknoloji ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski İşletme aşamasında herhangi bir bilinen neden ile kaza riski bulunmamaktadır. Ancak, personelin dikkatsizliğinden kaynaklanacak yaralanmalar olabilmektedir. Tüm bu kazaları azaltmak ve engel olabilmek için çalışanlara iş güvenliği ile ilgili gerekli eğitimler verilecektir. Muhtemel acil durumlarda, aşağıda belirtilen öncelik sırasına göre müdahale edilecektir: Haberleşmenin Temini Ulaştırma Sağlanması Kurtarma Tıbbı İlk yardım Hasta ve Yaralıların Hastaneye Nakli Yangın Söndürme Emniyet ve asayiş Sağlama Yedirme, Giydirme, Isıtma ve aydınlatma Geçici Barınmayı Sağlama Ölülerin Defini Enkaz Kaldırma ve Temizleme Altyapı Tesislerinin Düzenlenmesi Karantina Tedbirlerinin Alınması Acil durum planı kapsamında oluşturulacak eğitimlerin konuları aşağıda özetlenmiştir. Koruma Eğitimi: Oluşabilecek doğal felaket (sel, deprem vb.), yangın, sabotaj ve endüstriyel kazalarda meydana gelebilecek acil durumlara anında müdahale edebilmek, meydana gelebilecek zararları en aza indirebilmek ve bunun çevresel etkilerini önleyebilmek amacıyla olaya ilk anda müdahaleyi sağlama, Tesiste sürekli olarak güvenliği sağlamak, Tesis alanına giriş ve çıkışları kontrol altında tutmak, Tesiste olabilecek herhangi bir sabotaj, saldırı veya buna benzer acil durumlarda haberleşmeyi sağlamak ve emniyet güçlerine derhal haber vermek, Tesis kapsamında meydana gelmesi muhtemel iş kazalarında ilgili birimlere vakit kaybetmeksizin meydana gelen olayı ayrıntılı bir şekilde haber vermek, Tesiste meydana gelebilecek olan acil durumlarda, olay mahallinden kaçış ve tahliyeyi en kısa süre içerisinde gerçekleştirme, Tesiste meydana gelebilecek olan acil durumlarda ekipler arasında iş birliği sağlayarak arkadaşlarına yardımcı olmak, Tesiste yer alan toplanma bölgesinde toplanmayı sağlamak, Tesiste meydana gelebilecek olan acil durumlarda verilebilecek talimatlara göre hareket etmek. Kurtarma Eğitimi: Oluşabilecek doğal felaket (sel, deprem vb.), yangın, sabotaj ve endüstriyel kazalarda meydana gelebilecek acil durumlara anında müdahale edebilmek, meydana gelebilecek 21

22 zararları en aza indirebilmek ve bunun çevresel etkilerini önleyebilmek amacıyla olaylara anında müdahale etmek, Tesiste yer alan yanıcı maddelerin büyük zararlara sebebiyet vermeden olay yerinden uzaklaştırılmasını sağlamak, Tesiste bulunan bölümlerde güvenliği sağlamak, Tesiste meydana gelebilecek olan acil durumlarda, olay mahallinden kaçış ve tahliyeyi en kısa süre içerisinde gerçekleştirmek, Tesiste meydana gelebilecek olan acil durumlarda, meydana gelebilecek zararları minimum düzeye indirilebilmek amacıyla önem sırasına göre kurtarmayı sağlamak, Tesiste meydana gelebilecek olan acil durumlarda, gerekli su tahliyesini sağlamak, Dışarıdan içeriye müdahaleyi sağlamak, Tesiste meydana gelebilecek olan acil durumlarda Tesise gelen ekipler ile uyum sağlayarak iş birliği içerisinde çalışmaktır. İlk Yardım Eğitimi: Oluşabilecek doğal felaket (sel, deprem vb.), yangın, sabotaj ve endüstriyel kazalarda meydana gelebilecek acil durumlara anında müdahale edebilmek için ilk yardım konusunda gerekli eğitim çalışmaları yapmak, Acil ilk yardım gerektiren durumlarda, kişinin en yakınında bulunandan yararlanması gerektiği ortaya çıktığından ayrım yapmaksızın tüm personelin acil ilk yardım konusunda bilgilendirmek, Oluşabilecek olan felaket (sel, deprem vb.), yangın, sabotaj ve endüstriyel kazalarda meydana gelebilecek acil durumlarda yapılacak çalışmalar konusunda bilgilendirmektir. Yangın Eğitimi: Oluşabilecek olan doğal felaket (sel, deprem vb.) yangın, sabotaj, endüstriyel kazalar vb. gibi meydana gelebilecek olan zararların minimum düzeylerde olmasını sağlamak amacıyla olaya ilk anda müdahale etmek, Meydana gelen olayın özelliğine göre ilk müdahale ve ilerlemesini önlemek amacıyla gerekli tedbirlerin alınması, söndürme çalışmalarının gerçekleştirilmesi, Tesiste meydana gelebilecek olan acil durumlarda, olay mahallinden kaçış ve tahliyeyi en kısa süre içerisinde gerçekleştirme, Tesiste yer alan toplanma bölgesinde toplanmayı sağlamak, Tesiste meydana gelebilecek olan acil durumlarda verilebilecek talimatlara göre hareket etmek, Tesiste yer alacak araç, makine ve teçhizatın kullanımında olası dikkatsizlikler sonucu iş kazaları meydana gelebilecektir. Tüm bu kazaları azaltmak ve engellemek amacıyla, çalışanlara eğitim verilerek gerekli uyarılar yapılacak ve uyarı levhaları asılacaktır. İş yeri ile ilgili olarak İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü nde belirtilen ilk yardım malzeme ve gereçleri temin edilebileceği ilk yardım dolabı bulundurulacaktır. 22

23 Yangınlara Karşı Genel Tedbirler Tesiste kurulması planlanan kapalı alan prefabrik yapı olacaktır. Ayrıca kullanılacak destek malzemelerde ahşap ve kereste kullanılmayacağı için yangına mukavimdir. Kullanılacak olan panellerin dış kısmında ısıya dayanıklı temperli kalın cam kullanılacaktır ve dış yüzey mat olacaktır. Böylelikle yangın riski en aza indirilecektir. Tesis genelinde yangın söndürme tüpleri ve dolapları sistemi bulundurulacaktır. Tesiste çalıştırılması planlanan görevlilere yangın söndürme ve müdahale eğitimleri verilecektir. Tesiste patlayıcı, parlayıcı, yanıcı madde deposu olmayacaktır. Ayrıca Sivrihisar Belediyesi nden itfaiye raporu alacağımızı beyan ve taahhüt ederiz. Tesiste üretim ile ilgili olarak İşçi sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü nde belirtilen önlemler alınacaktır. ACİL MÜDAHALE PLANI DOĞAL AFET YANGIN PATLAMA SİVİL SAVUNMA + İLK YARDIM BEKÇİ BEKÇİ AMBULANS TELEFON TELEFON İTFAİYE + İLK YARDIM İTFAİYE + İLK YARDIM AMBULANS AMBULANS HASTAHANE HASTAHANE ACİL TELEFONLAR: İTFAİYE :110 JANDARMA :156 POLİS :155 Şekil 8. Acil Müdahale Planı 23

24 2.PROJENİN YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ 2.a.Mevcut Arazi Kullanımı Ve Kalitesi Proje alanı topoğrafik açıdan genellikle düz bir zeminden oluşmaktadır. Saha tapulu tarım alanıdır. Faaliyet alanına en yakın yerleşim yerleri, faaliyet alanının yaklaşık 430 metre kuzeydoğusundaki tesis, 525 metre batısındaki tesis ve metre kuzeydoğusunda Sivrihisar İlçesi dir. 24

25 430 metre 525 metre metre Şekil 9. Faaliyet alanı ve en yakın yerleşim yerlerine olan Uydu Görüntüleri Tarım Alanları : İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nden alınan görüş doğrultusunda arazinin Kuru Marjinal Tarım Arazisi olduğu tespit edilmiş olup, ilgili görüş yazısı ek 8 de tarafınıza sunulmuştur. 25

26 Mera Alanları Orman Alanları : Faaliyet alanı içerisinde mera arazisi bulunmamaktadır. : Faaliyet alanı sınırları içerisinde orman alanı bulunmamaktadır. Turizm Alanları :Anılan yer 2634 sayılı yasa gereğince ilan edilen herhangi bir Turizm Alanı veya Turizm Merkezi içerisinde kalmamaktadır. Sanayi Alanları :Çalışma alanı sanayi alanı içinde değildir. Rekreasyon Alanları : Çalışma yapılması planlanan alan çevresinde Rekreasyon Alanları bulunmamaktadır. Depremsellik : Faaliyet alanı 3. derece deprem bölgesi içerisinde yer almaktadır. Faaliyet alanı ve yakın çevresinde sel, kaya düşmesi vb tehlikeler mevcut değildir. Yerleşim Alanları :. Faaliyet alanına en yakın yerleşim yerleri, faaliyet alanının yaklaşık 430 metre kuzeydoğusundaki tesis, 525 metre batısındaki tesis ve metre kuzeydoğusunda Sivrihisar İlçesi dir. 26

27 2.b.) EK V deki Duyarlı Yöreler Listesi Dikkate Alınarak (Sulak alanlar, kıyı kesimleri, dağlık ve ormanlık alanlar, tarım alanları, milli parklar, özel koruma alanları, nüfusça yoğun alanlar, tarihsel, kültürel, arkeolojik ve benzeri önemi olan alanlar, erozyon alanları, heyelan alanları, ağaçlandırılmış alanlar, potansiyel erozyon ve ağaçlandırma alanları ile 167 sayılı yer altı Suları Hakkında Kanun gereğince korunması gereken akifer) Doğal Çevrenin Değerlendirilmesi Bu Yönetmelik kapsamında bulunan projelere ilişkin yapılacak çalışmalar sırasında başvurulması gereken mevzuatın dökümü aşağıda yer almaktadır. Mevzuatta olabilecek değişiklikler bu bölümün ayrılmaz bir parçasıdır. Faaliyet alanı ve yakın çevresi; duyarlı yöreler listesi içindeki dağlık ve ormanlık alanlar içinde olmayıp; bunun dışında, Ek-V deki duyarlı Yöreler Listesindeki; kıyı kesimleri, milli parklar, özel koruma alanları, nüfusça yoğun alanlar, tarihsel, kültürel, arkeolojik vb. önemi olan alanlar, erozyon alanları, heyelan alanları, ağaçlandırılmış alanlar, potansiyel erozyon ve ağaçlandırma alanları ile 167 sayılı yer altı suları hakkında kanun gereğince korunması gerekli akiferler içinde kalmamaktadır 2.b.1. Ülkemiz Mevzuatı Uyarınca Korunması Gerekli Alanlar a) 9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu nun 2 nci maddesinde tanımlanan ve bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca belirlenen "Milli Parklar", "Tabiat Parkları", "Tabiat Anıtları" ve "Tabiat Koruma Alanları" bulunmamaktadır. b) 1/7/2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı nca belirlenen "Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları", bulunmamaktadır. c) 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının "Tanımlar" başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3 ve 5 inci alt bentlerinde "Kültür Varlıkları", "Tabiat Varlıkları", "Sit" ve "Koruma Alanı" olarak tanımlanan ve aynı kanun ile 17/6/1987 tarihli ve 3386 sayılı Kanunun (2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve tescili yapılan alanlar, yer almamaktadır. ç) 22/3/1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri İstihsal ve Üreme Sahaları, bulunmamaktadır. d) 31/12/2004 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği nin 17, 18, 19 ve 20 nci maddelerinde tanımlanan alanlar yoktur. e) 2/11/1986 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği nin 49 uncu maddesinde tanımlanan "Hassas Kirlenme Bölgeleri" bulunmamaktadır. f) 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu nun 9 uncu maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından "Özel Çevre Koruma Bölgeleri" olarak tespit ve ilan edilen alanlardan değildir. g) 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu na göre koruma altına alınan alanlar yoktur. ğ) 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu uyarınca orman alanı sayılan yerler bulunmamaktadır. 27

28 h) 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlar yoktur. ı) 26/1/1939 tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunda belirtilen alanlar bulunmamaktadır. i) 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanununda belirtilen alanlar bulunmamaktadır. j) 17/5/2005 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği nde belirtilen alanlardan değildir. 2.b.2. Ülkemizin Taraf Olduğu Uluslararası Sözleşmeler Uyarınca Korunması Gerekli Alanlar a) 20/2/1984 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi" (BERN Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlardan "Önemli Deniz Kaplumbağası Üreme Alanları"nda belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, "Akdeniz Foku Yaşama ve Üreme Alanları" bulunmamaktadır. b) 12/6/1981 tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Akdeniz in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi" (Barcelona Sözleşmesi) uyarınca korumaya alınan alanlar yoktur. ı) 23/10/1988 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan "Akdeniz de Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol" gereği ülkemizde "Özel Koruma Alanı" olarak belirlenmiş alanlar dışındadır. ıı) 13/9/1985 tarihli Cenova Bildirgesi gereği seçilmiş Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından yayımlanmış olan "Akdeniz de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit" listesinde yer alan alanlar bulunmamaktadır. ııı) Cenova Deklerasyonu nun 17. maddesinde yer alan "Akdeniz e Has Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin" yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar yoktur. c) 14/2/1983 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi nin 1. ve 2. maddeleri gereğince Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan "Kültürel Miras" ve "Doğal Miras" statüsü verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar bulunmamaktadır. ç) 17/5/1994 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi" (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlar yoktur. d) 27/7/2003 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Avrupa Peyzaj Sözleşmesi göre alan bulunmamaktadır. 2.b.3. Korunması Gereken Alanlar a) Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, mevcut özellikleri korunacak alan olarak tespit edilen ve yapılaşma yasağı getirilen alanlar (Tabii karakteri korunacak alan, biogenetik rezerv alanları, jeotermal alanlar ve benzeri) alanlardan Tarım Alanları bulunmaktadır. b) Tarım Alanları: İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü nden alınan görüş doğrultusunda arazinin Kuru Marjinal Tarım Arazisi olduğu tespit edilmiş olup, ilgili görüş yazısı ek 8 de tarafınıza sunulmuştur. 28

29 c) Sulak Alanlar: Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suların durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketinin çekilme devresinde 6 metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerlerden uzaktadır. ç) Göller, akarsular, yeraltı suyu işletme sahaları bulunmamaktadır. Ancak, proje alanı çevresinde yer alan kuru dere yataklarına, tarım arazilerine ve alıcı ortama zarar verilmeyeceğini, pasa toprak ve herhangi bir atık atılmayacağını beyan ve taahhüt ederiz. d) Bilimsel araştırmalar için önem arz eden ve/veya nesli tehlikeye düşmüş veya düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar, biyosfer rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki jeolojik ve jeomorfolojik oluşumların bulunduğu alanlar bulunmamaktadır. Flora-Fauna Türleri Flora-Fauna Bir bölgenin biyoanalizinin yapılabilmesi için bölgede flora ve fauna türlerinin üreme, kışlama, çiçeklenme gibi farklı periyotlarında arazi çalışması yapmak gerekmektedir. Bunun için gerekli süre ise minimum 1 yıl olarak öngörülmektedir. Gözlemlerin en verimli seviyede temsil edildiği bir dönemde bile alandaki türlerin tamamına ulaşabilmek mümkün olmayabilir. Aynı zamanda, araştırılan alanın iklimsel özellikleri de gözlemlerin yapılabilmesi için önemli bir unsurdur. Bu sebepten dolayı bu projenin türlerinin tespitinde daha önceki zamanlarda çeşitli dönemlerde yapılmış olan arazi gözlem ve örneklemleri de dikkate alınmıştır. Teşhis aşamasından önce TUBITAK Türkiye bitkileri veri servisinden (TUBİVES) olası türlerin varlığı gerekse Eskişehir bölgesi dahilinde incelenerek ön bilgiler alınmış, ardından Eskişehir iline bağlı ve proje ve etki alanı sınırları içerisinde nokta gözlemler gerçekleştirilmiş, yaban hayatına herhangi bir zarar verilmeyecek şekilde ayırt edici özelliklerine göre tür teşhisleri yerinde yapılmış, proje alanı ile örtüşen ve bölge civarında yapılmış tezler ve çeşitli yaban hayatı çalışmaları incelenerek literatür çalışmalarıyla desteklenen türler ise raporun takibinde yer almıştır. Flora tablosunda belirtilmiş olan türler tespit edilirken, faaliyet alanı merkezde kalmak üzere, 10 km çapında dairesel bir alanda incelemeler yapılmış, bitki dağılımlarının çoğunlukla faaliyet alanı dışında kaldığı tespit edilmiştir. IUCN Risk Sınıfları (ver ) IUCN tarafından en son yayınlanan European Red List (ERL) kategorileridir. Avrupa ülkelerinde IUCN risk sınıflarına göre flora ve fauna türlerinin sınıflandırılması 1970 li yıllardan itibaren gerçekleştirilmeye başlanmıştır yılında belirlenmiş olan (Version 3.1) IUCN Kırmızı Liste sınıfları ve ölçütleri aşağıdaki açıklanmıştır. Flora türleri için kriterler hakkında açıklayıcı bilgiler: CR, EN ve VU kategorilerine konmak için kabul edilen ek kriterler şunlardır: CR Kategorisi İçin Doğada çok kısa bir sürede kaybolma tehlikesi altında olan bitkiler hakkında aşağıdaki kriterlere göre karar verilebilir. A) Populasyon aşağıdaki tehditler sonucu azalıyor ise; a-habitat özelliğinin değişimi ve türün kapalılık derecesinin azalması; b-aktüel ve potansiyel bir toplama tehdidi altında olması; 29