KURGES ENERJİ ÜRETİM A.Ş. GÜNEŞ ENERJİ SANTRALİ PROJESİ

Transkript

1 KURGES ENERJİ ÜRETİM A.Ş. PROJESİ Nevşehir İli, Avanos İlçesi, Özkonak Kasabası, 3103 Parsel, 3099 Parsel ÇEV-MED ÇEVRE MED. MÜH. EĞT. MAD. MAK. DAN. PAZ. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Çayhane Sokak No:27/10 Gaziosmanpaşa Çankaya-ANKARA TEL: FAX: info@cevmed.com.tr NİHAİ EKİM 2014

2 PROJE SAHİBİNİN ADI KURGES ENERJİ ÜRETİM A.Ş. ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI E-POSTA ADRESİ Altınörnek Sanayi Sitesi 563 Sokak No:35 İvoksan Yenimahalle / ANKARA Tel: Faks: Gsm: mukurnaz@msn.com PROJENİN ADI PROJESİ PROJENİN BEDELİ (TL) PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) Nevşehir İli, Avanos İlçesi, Özkonak Kasabası, 3103 Parsel, 3099 Parsel PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) Ek-2 Madde 51- Güneş enerjisi santralleri (kapladığı alan 2 hektar ve üzeri) PROJENİN NACE KODU Elektrik Enerjisi Üretimi PROJEYİ HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI ÇEV-MED ÇEVRE MED. MÜH. EĞT. MAD. MAK. DAN. PAZ. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. PROJEYİ HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI Çayhane Sokak No:27/10 Gaziosmanpaşa Çankaya-ANKARA TEL: FAX: info@cevmed.com.tr Yeterlik No: 229 SUNUM TARİHİ 22-EKİM

3 İÇİNDEKİLER SAYFA NO İÇİNDEKİLER... 3 TABLOLAR... 4 ŞEKİLLER... 5 EKLER LİSTESİ... 5 Projenin Teknik Olmayan Özeti:... 6 BÖLÜM I: PROJENİN ÖZELLİKLERİ... 8 I.a Proje ve Yerin Alternatifleri... 8 I.b Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknoloji, Çalışacak Personel Sayısı I.c) Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan Enerji Türü vb.) I.ç) Atık Miktarı (katı, sıvı, gaz vb.) ve Atıkların Kimyasal, Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri I.d) Kullanılan Teknoloji ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski BÖLÜM II: PROJENİN YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ II.a) Mevcut Arazi Kullanımı ve Kalitesi (tarım alanı, orman alanı, planlı alan, su yüzeyi vb.) II.b) EK-V Deki Duyarlı Yöreler Listesi Dikkate Alınarak Korunması Gereken Alanlar BÖLÜM. III Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Çevresel Etkileri ve Alınacak Önlemler NOTLAR VE KAYNAKLAR EKLER LİSTESİ

4 TABLOLAR SAYFA NO Tablo 1: Tahmini Ortalama Maliyetler...10 Tablo 2: Kullanılacak Makina Ekipman Listesi...13 Tablo 3: Proje Alanı Koordinatları...14 Tablo 4: Evsel Katı Atıkların Kimyasal Özellikleri...23 Tablo 5: Atık suyun Fiziksel, Kimyasal ve Bakteriyolojik Analizi...24 Tablo 6: Tehlikeli Atıklar...27 Tablo 7: Oluşacak Muhtemel Ambalaj Atıkları...28 Tablo 8: Dizel Yakıtın Özellikleri...30 Tablo 9: Diesel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Yayın Faktörleri (kg/t)...30 Tablo 10: Diesel Araçlardan Kaynaklanması Beklenen Kirletici Tahmin Değerleri (kg/h)...31 Tablo 11: Diesel Araçlardan Kaynaklanması Beklenen Kirletici Tahmin Değerleri (kg/h)...31 Tablo 12:Tesisin İnşaat Aşamasında Kullanılacak Araçlar Ve Gürültü Seviyeleri...33 Tablo 13: Kullanılacak Ekipmanlar ve Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantları Üzerine Dağılımı...34 Tablo 14: Ekipmanların Mesafeye Göre Ses Basınç Düzeylerinin Oktav Bantları Üzerine Dağılımı...34 Tablo 15: Frekans- Mesafe İlişkisine göre Atmosferik Yutuşun Bulunması...36 Tablo 16: Mesafeye Göre Net Ses Basınç Düzeyi...37 Tablo 17: Frekanslara Göre Düzeltme Faktörleri...38 Tablo 18: Ekipmanların Düzeltme Faktörüne Göre Net Ses Basınç Düzeyleri...38 Tablo 19: 3000m. lik Alan İçerisinde Gürültünün Dağılımı...40 Tablo 20: Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri...41 Tablo 21: Acil Durumlar İçin Gerekli Telefon Numaraları...48 Tablo 22: Endemik Bitkilerin Fitocoğrafik Bölgelere Göre Dağılımı...61 Tablo 23: Endemik Bitkilerin Coğrafik Bölgelere Göre Dağılımı...61 Tablo 24:Proje Alanı ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Endemik Bitki Taksonları, Türleri ve Koruma Statüleri...62 Tablo 25:Proje Alanı ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Bitki Taksonları, Türleri ve Koruma Statüleri...63 Tablo 26:Proje Alanı ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel İki Yaşamlı (Amphibia) Türleri ve Koruma Statüleri...68 Tablo 27:Proje Alanı ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Sürüngen (Reptilia) Türleri ve Koruma Statüleri...69 Tablo 28:Türkiye Haritası Üzerinde Bulunması Muhtemel Kuş Türlerini Gösterir Harita...70 Tablo 29:Proje Alanı ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Kuş (Aves) Türleri ve Koruma Statüleri...71 Tablo 30: Proje Alanı ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Memeli (Mamalia) Türleri ve Koruma Statüleri

5 ŞEKİLLER SAYFA NO Şekil 1: Türkiye Güneş Potansiyeli Atlası (GEPA)...9 Şekil 2: İş Akım Şeması...11 Şekil 3: İş Akım Şeması...11 Şekil 4: Örnek Panel Görünümü...17 Şekil 5: Örnek Evirici...18 Şekil 6: Örnek Destek Sistemleri...18 Şekil 7: 3000m lik Alan İçerisinde Gürültünün Dağılımı Grafiği...40 Şekil 8: Acil Müdahale Planı...47 Şekil 9: Nevşehir İli Depremsellik Haritası...56 Şekil 10: Türkiye Fitocoğrafik Bölgeleri...60 Şekil 11: Davis Grid Kareleme Sistemi...60 Şekil 12: Endemik Taksonların Türkiye Florasındaki Kareleme Sistemine Göre Sayısı...62 Şekil 13: İki Yaşamlı Türlerin Fotoğrafları...68 Şekil 14: Sürüngen Türlerin Fotoğrafları...69 EKLER LİSTESİ EK:1 KOORDİNATLAR EK:2 YER BULDURU HARİTASI EK:3 VAZİYET PLANI EK:4 TAPU VE KİRA SÖZLEŞMESİ EK:5 KURUM GÖRÜŞLERİ EK:6 1/ ÖLÇEKLİ TOPOGRAFİK HARİTA EK:7 JEOLOJİK HARİTA VE DEPREM HARİTASI EK:8 PROJE ALANINA AİT FOTOĞRAFLAR EK:9 FOSSEPTİK PLANI EK:10 ÇDP PLANI EK:11 METEOROLOJİK VERİLER EK:12 TAAHHÜTNAME EK:13 İMZA SİRKÜSÜ VE VEKALETNAME EK:14 TİCARİ SİCİL GAZETESİ 5

6 Projenin Teknik Olmayan Özeti: Nevşehir İli, Avanos İlçesi, Özkonak Kasabası, 3103 ve 3099 parsellerinde KURGES Enerji Üretim A.Ş. tarafından 3103 nolu parselde 2,5 MWe, 3099 nolu parselde 1,5 MWe toplamda 4MW kurulu gücünde Güneş Enerji Santrali kurularak Elektrik Enerjisi Üretimi yapılması planlanmaktadır.proje alanı ile ilgili tapu EK-4 olarak verilmiştir. Proje kapsamında kullanılan alan Mustafa Uzelli, İsmail Uzelli ve Yusuf Çilden den tarihinde kiralanılmış olup kira sözleşmesi EK-4 de verilmektedir. ÇED izin alanı talep edilen saha tapulu tarım alanı olarak görünmektedir. Söz konusu projede 3103 nolu parselde m2 kullanım alanı, 3099 nolu parselde m2 kullanım alanı olmak üzere toplam m2 kullanım alanına sahip olacak tesis, 3103 nolu parselde birbirinden bağımsız her biri 500 kw kurulu gücünde olmak üzere toplam 5 ayrı GES den, 3099 nolu birbirinden bağımsız her biri 500 kw kurulu gücünde olmak üzere toplam 3 ayrı GES den meydana gelecektir.3103 nolu parselde ve 3099 nolu parselde 4MW kurulu gücünde toplam 8 adet lisanssız Güneş enerji santrali kurulacaktır.proje alanına ait koordinat listesi (EK-1) de verilmiştir. 8 GES Prosesi ile birlikte toplam 8 ayrı GES Projesi bütün olarak değerlendirilerek toplam m2 kullanım alanına sahip olacaktır.vaziyet planı EK-3 olarak verilmiştir. Her 500 kw kurulu gücünde santralde kwh, olmak üzere toplam elektrik üretimi kwh olacaktır.proje alanına ait mülkiyet belgesi EK-4 olarak verilmiştir Bahsi geçen proje, Güneş Enerjisi Elektrik Üretim Tesisi ile ilgili olarak çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesi ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmaları içeren Proje Tanıtım Dosyasıdır Nevşehir Valiliği İl Gıda Tarım ve Hayvancılıktan Müdürlüğü tarafından tahihli sayılı görüşte bahse kon u Nevşehir İli Avanos İlçesi, Özkonak Kasabası, K.33.B.12.B-K.33.B.17.D pafta 6280, 6285, 6316, 3103, 3099, 2990 ve 2994 parsel nolu taşınmazlar, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu çerçevesinde Müdürlüğümüz teknik elemanlarınca yerinde görülerek değerlendirilmiş ve etüt raporu düzenlenmiştir. Düzenlenen etüt raporuna göre arazilerin Marjinal Tarım Arazisi olduğu ve tarımsal bütünlüğün bozulmayacağı belirlenmiştir. Bu yazı Tarım 6

7 Dışı Arazi Kullanımı izni yerine geçmeyip, söz konusu santral kurulmadan önce yeniden izin alınması gerekmektedir denmektedir. Proje ile ilgili Nevşehir Valiliği İl Gıda Tarım ve Hayvancılıktan Müdürlüğü tarafından tarihli sayılı görüş EK-5 olarak verilmiştir. Yatırımcı firma Güneş Enerji Santrali kurmadan önce proje ile ilgili Nevşehir Valiliği İl Gıda Tarım ve Hayvancılıktan Müdürlüğünden yeniden izin alacağını taahhüt etmektedir. Proje alanı en yakın yerleşim birimi olan Özkonak Kasabasına yaklaşık m. Avanos İlçe merkezin 18 km. Nevşehir İl Mekezine 32 km mesafededir. Proje alanın, tarıma elverişsiz ve tarımsal bütünlüğü bozmayan arazi olması, ulaşımı rahat olması gibi faktörler göz önünde bulundurulursa proje sahasının alternatifsiz olduğu görülmektedir. Nevşehir Valiliği Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne Çevre Düzeni Planı görüşü sorulmuş sayılı görüşte ''Müdürlüğümüz arşiv kayıtlarınna göre söz konusu parseller Bakanlığımızca onaylı Kırşehir-Nevşehir-Niğde-Aksaray planlama Bölgesi 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planında; Tarımsal Nitelikli Arazi içinde kalmaktadır. 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı genel hükümler 7.20 Bu planda, tüm tarım arazilerinde, tarım dışı amaçla kullanılmasına dair taleplerde İl Toprak Koruma Kurulunun uygun görüşünün alınması gerekmektedir. Tarım arazilerinde tarımsal amaçlı yapılan yapılar, küçük sanayi, sanayi veya başka amaçlı kullanımlara dönüştürülemez. 8,3 Tarım Arazileri bölümünde Bu planda yer alan tarım alanları '' Tarım Alanları'' olarak tek gösterim altında gösterilmiş olup 5403 sayılı kanun ve ilgili yönetmeliğinde tanımlanan ''Tarım arazileri sınıflarına'' ayrılmamıştır.tarım alanlarında yapılacak ifraz işlemlerinde ; 5403 sayılı kanun ve bu kanuna dayanılarak çıkarılmış yönetmelik/tüzük hükümleri uyarınca işlem yapılır. Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünden ayrıca görüş alınmalıdır. Bakanlığımızca onaylı Kırşehir-Nevşehir-Niğde-Aksaray Planlama Bölgesi 1/ Ölçekli Çevre Düzeni Planı 8,12 Doğalgaz Boru Hatları ve Enerji İletim Hatları Geçiş Alanları Enerji iletim tesislerinde, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı'nın uygun görüşünün alınması kaydıyla 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı değişikliğine gerek kalmaksızın, imar planlarının ilgili kurum ve kuruluş görüşleri doğrultusunda, ilgili idarece onaylanmasını müteakip uygulamaya geçilir. Onaylı imar planları, sayısal ortamda, bilgi için Bakanlığa gönderilir.'' denmektedir.çevre Düzeni Planı Görüşü EK-10 olarak verilmiştir. 7

8 Yatırımcı Firma Çevre Düzeni Planı görüşünde yer alan tüm hususlara uyacağını taahhüt etmektedir. Söz konusu proje, Tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-II Listesinin madde 51 Güneş Enerjisi Santralleri (Kapladığı Alan 2 Hektar Üzeri) sınıfına girdiğinden dolayı Proje Tanıtım Dosyası hazırlanmış ve tarafınıza sunulmuştur. BÖLÜM I: PROJENİN ÖZELLİKLERİ I.a Proje ve Yerin Alternatifleri Söz konusu proje; KURGES Enerji Üretim A.Ş.tarafından Nevşehir İli, Avanos İlçesi, Özkonak Kasabası, 3103 ve 3099 nolu parsellerde yaklaşık ,000 m2 lik arazi üzerinde işletilecek olan Güneş Enerji Santrali Projesidir.Proje alanına ait mülkiyet belgesi EK-4 olarak Sanayileşmeyle birlikte dünyada, her geçen gün artan enerji ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik olarak mevcut fosil kaynakların tükenebilir olması, fosil yakıtlardaki maliyet artışları ve çevreye verdiği zararlar, yenilenebilir enerjiyi stratejik sektör konumuna getirmiş, biyokütle (biyoyakıt), hidrolik enerji, rüzgar enerjisi, güneş, jeotermal enerji ve diğer yenilenebilir enerji teknolojilerin kullanımı yaygınlaşmıştır. Ülkemizde yenilenebilir enerji kaynakları olan rüzgar ve güneş potansiyellerinin değerlendirilmesine yönelik araştırmalar sonrasında enerji üretimi yatırımlarının gerçekleştirilmesi yönündeki çalışmalara hız verilmiştir. Tükenmeyen, çevreyi kirletmeyen, dışalım gerektirmeyen ve bir ölçüde de bedava sayılabilecek kaynak olan güneş enerjisi, yeni ve yenilenebilir enerji kaynakların başta gelenidir. Türkiye de güneşlenme süresi yönünden en zengin bölge 2993 saat ile Güneydoğu Anadolu olurken, bunu sırasıyla Akdeniz (2956 saat), Ege (2664 saat), İç Anadolu (2628 saat), Doğu Anadolu (2664 saat), Marmara (2409 saat) bölgeleri izlemekte ve en düşük değeri 1971 saat ile Karadeniz Bölgesi almaktadır. Türkiye ortalama 2623 saat gibi yüksek bir güneş enerjisi potansiyeline sahiptir. Ülkemizde ortalama ışıma 1500 kwh/m2 yıl dan büyük olan 4600 m2 üç bölgedir. Bu bölgelerde güneş santrali alanı olarak kullanılabilir alan oranı %25 dır. Güneşlenme süresi uzun olan Türkiye, güneş enerjisinden elektrik üretimi açısından oldukça avantajlı bir konumdadır. 8

9 Şekil 1: Türkiye Güneş Potansiyeli Atlası (GEPA) Şekilde de görülebileceği gibi güneş enerjisi kurulacak alanlar oldukça kısıtlıdır. Ayrıca Türkiye de kurulacak güneş enerji santralinin; Arazi eğimi 3 dereceden büyük olan alanlarda, Yerleşim bölgeleri ile 500 metre emniyet şeridi içindeki alanlarda, Kara ve demir yolları ile 100 metre emniyet şeridi içindeki alanlarda, Havaalanları ile 3 km emniyet şeridi içindeki alanlarda, Çevre Koruma, Milli Parklar ve Tabiat Alanları ile 500 metre emniyet şeridi içindeki alanlarda, Göl, nehir, baraj gölü ile sulak alanlarda, Koru Ormanları, Ağaçlandırma Alanları, Özel Ormanlar, Fidanlıklar, Sazlık ve Bataklıklar, Muhafaza Ormanları gibi alanlarda kurulması uygun değildir. Proje kapsamında yapılan fizibilite çalışmalarında yukarıda verilen kriterler ve İç Anadolu Bölgesi elektrik üretim potansiyeli göz önünde bulundurularak proje alanı uygun alan olarak belirlenmiştir. Güneş enerjisi sistemleri çevreye zararlı gazlar vermeyen, tükenmeyen bir enerji türüdür. Çevreye zarar vermediği, tükenmeyen ve çok ucuz bir enerji kaynağı olduğu için güneş panelleri her gün artan bir yaygınlıkta kullanılmaktadır. Güneş pil ya da panelleri elektrik şebekesinden uzak bölgelerde, bedava elektrik sağlamaktadır. 9

10 Proje alanı en yakın yerleşim birimi olan Özkonak Kasabasına yaklaşık m. Avanos İlçe merkezin 18 km. Nevşehir İl Merkezine 32 km mesafededir. Proje alanın, tarıma elverişsiz ve tarımsal bütünlüğü bozmayan arazi olması, şebeke hattına yakın olması, ulaşımı rahat olması gibi faktörler göz önünde bulundurulursa proje sahasının alternatifsiz olduğu görülmektedir.yer buludur haritası EK-2 olarak verilmiştir. Bahsi geçen proje, Güneş Enerjisi Elektrik Üretim Tesisi ile ilgili olarak çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesi ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmaları içeren Proje Tanıtım Dosyasıdır. Proje Bedeli aşağıdaki tabloda ayrıntılı olarak verilmiştir. Tablo 1: Tahmini Ortalama Maliyetler Paneller Eviriciler Destek Sistemleri İnşaat Arazi ve Proje Geliştirme TOPLAM

11 I.b Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknoloji, Çalışacak Personel Sayısı Şekil 2: İş Akım Şeması Şekil 2 de verilen iş akım şeması bir ünite için verilmiştir. İş akım şeması her bir ünite için aynı şekilde olacaktır. Şekil 3: İş Akım Şeması 11

12 Güneş hücreleri (fotovoltaik hücreler), yüzeylerine gelen güneş ışığını doğrudan elektrik enerjisine dönüştüren yarıiletken maddelerdir. Yüzeyleri kare, dikdörtgen, daire şeklinde biçimlendirilen güneş hücreleri alanları genellikle 100 cm² civarında, kalınlıkları ise 0,1-0,4 mm arasındadır. Güneş hücreleri fotovoltaik ilkeye dayalı olarak çalışırlar, yani üzerlerine ışık düştüğü zaman uçlarında elektrik gerilimi oluşur. Hücrenin verdiği elektrik enerjisinin kaynağı, yüzeyine gelen güneş enerjisidir. Güneş enerjisi, güneş hücresinin yapısına bağlı olarak % 5 ile % 30 arasında bir verimle elektrik enerjisine çevrilebilir. Güç çıkışını artırmak amacıyla çok sayıda güneş hücresi birbirine paralel ya da seri bağlanarak bir yüzey üzerine monte edilir, bu yapıya güneş hücresi modülü ya da fotovoltaik modül adı verilir. Güç talebine bağlı olarak modüller birbirlerine seri ya da paralel bağlanarak bir kaç Watt'tan mega Watt'lara kadar sistem oluşturulur. İstenen enerji miktarına göre güneş paneli ve sayısı belirlenir. Güneş olmadığı zamanlarda ve şebekeye bağlantısı olmayan yerlerde enerjisiz kalmamak için akü grubu sisteme dahil edilir. Akünün aşırı şarj ve deşarj olarak zarar görmesini engellemek için akü şarj regülatörü kullanılır. Şarj regülatörü akünün durumuna göre, güneş pillerinden gelen akımı keser ya da yükün çektiği akımı keser. Şebekeye bağlı yerlerde akü kullanılmayabilir. Bu proje de doğrudan şebekeye bağlanacağı için akü kullanılmayacaktır. Evirici, alternatif akım istenen uygulamalarda panelde elde edilen doğru akım elektriğini alternatif akım elektriğine dönüştürmek için kullanılır. Bu projede şebekeye alternatif akım verileceğinden eviriciler ( invertörler ) kullanılacaktır. Projenin Kapasitesi; Güneş Enerjisi Santrali toplam 4 MWe Kurulu gücünde olacaktır.3103 nolu parselde m2 kullanım alanı, 3099 nolu parselde m2 kullanım alanı olmak üzere toplam m2 kullanım alanına sahip olacak tesis, 3103 nolu parselde birbirinden bağımsız her biri 500 kw kurulu gücünde olmak üzere toplam 5 ayrı GES den, 3099 nolu birbirinden bağımsız her biri 500 kw kurulu gücünde olmak üzere toplam 3 ayrı GES den meydana gelecektir.3103 nolu parselde ve 3099 nolu parselde 4MW kurulu gücünde toplam 8 adet lisanssız Güneş enerji santrali kurulacaktır.proje alanına ait koordinat listesi (EK-1) de verilmiştir. Projeden üretilecek elektrik, trafolar ile orta gerilim seviyesine yükseltilecek ve dağıtım şirketine ait en yakın hatlara saplanma yöntemi ile bağlanarak sisteme aktarılacaktır. 12

13 Tablo 2: Kullanılacak Makina Ekipman Listesi 500 KW kurulu gücünde 6 adet santralde kullanılacak makine ekipman özellik ve 1 MW kurulu gücünde 1 adet santralde kullanılacak makine ekipman özellik ve adetleri adetleri Panel Boyutları 1640x992x40 mm 1640x992x40 mm Panel Gücü (1 Adet) 125 Wp 250 Wp Panel Adedi 6 X X 4000 Kurulu Güç 6 X 500KWe =2000 KWe 1 X 1000KWe =4000 KWe Toplam kullanılan invertör 6 X 17 adet 15 KWac 1 X 33 adet 30 KWac adedi İnvertör Toplam Kurulu güç 6 X 500KWac = 2000 KWac 1 X 1000KWac = 4000 KWac Projenin Kapladığı Alan; Nevşehir İli, Avanos İlçesi, Özkonak Kasabası, 3103 ve 3099 parsellerinde KURGES Enerji Üretim A.Ş. tarafından birbirinden bağımsız 8 adet santralde 4MWe kurulu gücünde Güneş Enerji Santrali kurularak Elektrik Enerjisi Üretimi yapılması planlanmaktadır.proje kapsamında kullanılan alan Mustafa Uzelli, İsmail Uzelli ve Yusuf Çilden den tarihinde kiralanılmış olup kira sözleşmesi EK:4 de verilmektedir. Projeden üretilecek elektrik, trafolar ile orta gerilim seviyesine yükseltilecek ve dağıtım şirketine ait en yakın hatlara saplanma yöntemi ile bağlanarak sisteme aktarılacaktır. Her bir tesiste 62 m2 lik 1 adet idari bina ve 62 m2 lik 1 adet trafo olacaktır. Dolayısı ile toplam 8 adet idari bina olacak ve 8 adet trafo binası olacak toplam alanlar 992 m2 olacaktır. Kurulacak binalar prefabrik binalar olacaktır bu nedenle hafriyat yapılmayacaktır. Doğrudan beton zemin üzerine monte edilecektir. Zemine doğrudan beton dökülmesi planlanmak ile birlikte maksimum 30 cm lik bir hafriyat yapılacağı varsayılmaktadır. Dolayısıyla 8 adet idari bina ve 8 adet trafo için 992 m2 lik hafriyat yapılacaktır; 0,3 m x 992 m2 = 297,6 m3 lük hafriyat oluşacak olup oluşacak hafriyat saha içerisindeki tesviye çalışmalarında değerlendirilecektir. Prefabrik binalar beton zemine montajı ankrajlarla veya çelik dübellerle yapılacaktır. 13

14 Projeden üretilecek elektrik, trafolar ile orta gerilim seviyesine yükseltilecek ve dağıtım şirketine ait en yakın hatlara saplanma yöntemi ile bağlanarak sisteme aktarılacaktır. Güneş Enerjisi Santrali toplam 4 MWe Kurulu gücünde olacaktır.3103 nolu parselde m2 kullanım alanı, 3099 nolu parselde m2 kullanım alanı olmak üzere toplam m2 kullanım alanına sahip olacak tesis, 3103 nolu parselde birbirinden bağımsız her biri 500 kw kurulu gücünde olmak üzere toplam 5 ayrı GES den, 3099 nolu birbirinden bağımsız her biri 500 kw kurulu gücünde olmak üzere toplam 3 ayrı GES den meydana gelecektir.3103 nolu parselde ve 3099 nolu parselde 4MW kurulu gücünde toplam 8 adet lisanssız Güneş enerji santrali kurulacaktır.proje alanına ait koordinat listesi (EK-1) de verilmiştir. Proje kapsamında 4 kişilik personel istihdam etmesi planlanmakta personel için 10 m2 kapalı alan oluşturulacaktır. Vaziyet planı Ek-3 de verilmiştir. Tablo 3: Proje Alanı Koordinatları Koordinat Sırası : Sağa, Yukarı Datum : ED-50 Türü : UTM D.O.M. : 33 Zon : 36 Ölçek Faktörü : 6 derecelik Pafta : 3103 Parsel Koordinatları Koor. Sırası : Enlem,Boylam Datum : WGS-84 Türü : COĞRAFİ D.O.M. : 33 Zon : 36 Ölçek Fak. : Pafta : Nokta No Y X Enlem Boylam T T T T T T T T T T T T T T T

15 T T T T T T T T T T T Parsel Koordinatları Nokta Y X Enlem Boylam T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T

16 T T T T T T T T Trafo Merkezi Koordinatları TRF TRF TRF TRF TRF TRF TRF TRF Projenin Teknolojisi: Güneş pilleri (fotovoltaik piller), yüzeylerine gelen güneş ışığını doğrudan elektrik enerjisine dönüştüren yarıiletken maddelerdir. Yüzeyleri kare, dikdörtgen, daire şeklinde biçimlendirilen güneş pillerinin alanları genellikle 100 cm² civarında, kalınlıkları ise 0,2-0,4 mm arasındadır. Güneş pilleri fotovoltaik ilkeye dayalı olarak çalışırlar, yani üzerlerine ışık düştüğü zaman uçlarında elektrik gerilimi oluşur. Pilin verdiği elektrik enerjisinin kaynağı, yüzeyine gelen güneş enerjisidir. Güneş enerjisi, güneş pilinin yapısına bağlı olarak % 5 ile % 20 arasında bir verimle elektrik enerjisine çevrilebilir. Güç çıkışını artırmak amacıyla çok sayıda güneş pili birbirine paralel ya da seri bağlanarak bir yüzey üzerine monte edilir, bu yapıya güneş pili modülü ya da fotovoltaik modül adı verilir. Güç talebine bağlı olarak modüller birbirlerine seri ya da paralel bağlanarak bir kaç Watt'tan MegaWatt'lara kadar sistem oluşturulur (EİE, 2007). Fotovoltaik modüller uygulamaya bağlı olarak, akümülatörler, invertörler, akü şarj denetim aygıtları ve çeşitli elektronik destek devreleri ile birlikte kullanılarak bir fotovoltaik sistemi oluştururlar. Proje her biri 1MWe gücünde 4 adet sistemden şebeke bağlantısı olacak şekilde planlanmıştır. Sistem 4x4000 adet 250Wp gücünde Fotovoltaik panel ve 4x33 adet 30 KWac gücünde invertör (evirici) den meydana gelecektir. 16

17 Şebeke uyumlu alternatif akım elektriğinin gerekli olduğu uygulamalarda, sisteme invertör (evirici) eklenerek akümülatördeki DC gerilim, 220 V, 50 Hz.lik sinüs dalgasına dönüştürülür. Bu sistemin kontrolü için kumanda kontrol bölümü olacaktır. Böyle bir sistemde enerji depolaması yapmaya gerek yoktur, yalnızca üretilen DC elektriğin, AC elektriğe çevrilmesi ve şebeke uyumlu olması yeterlidir. Proje için kullanılacak ekipman listesi tablo- 1 de verilmiştir. Fotovoltaik (Solar) Paneller Güneş ışınlarını elektrik enerjisine çeviren cihazdır. Verimleri panel tipine göre değişmekle birlikte % arasındadır. Türkiye şartlarında güneşlenme süresi; kışın 5 saat, sonbaharda 7 saat ve yazın 11 saattir. Paneller, ortam koşullarının elverişli olması durumunda nominal güçlerini üretebilirler. Panel camının kirli olması, güneş ışınlarının geliş açısının dik olmaması, havanın çok sıcak veya çok soğuk olması panel verimini düşürecektir. Bu yüzden hesaplanan güç değerinin biraz yukarısında bir değerde panel kullanmak uygun olacaktır. Şekil 4: Örnek Panel Görünümü Evirici Doğru akım enerjisini alternatif akım enerjisine çevrilmesine yarayan cihazlardır. Genel olarak tam sinüs çıkışı veren ve vermeyen olmak üzere iki çeşit evirici bulunmaktadır. Hassas yüklerin bulunduğu sistemlerde tam sinüs çıkışı verebilen eviricilerin kullanılması gereklidir. Evirici gücü, sistemde aynı anda çalışabilecek yüklerin güç değerleri toplanarak elde edilir. 17

18 Şekil 5: Örnek Evirici Destek Sistemleri Şekil 6: Örnek Destek Sistemleri Panellerin sabit açı ile yüzeye sabitlenmesi ve rüzgar, kar yükü oluşturacak hava koşullarından etkilenmemesi için genellikle alüminyumdan yapılan destek sistemleri kullanılır. Destek sistemleri proje yerinin jeolojik özelliklerine göre doğrudan çakma yöntemi ile monte edilebileceği gibi, betonarme yapılar ile güçlendirilebilirler. Proje kapsamında 8 tesis içinde aynı şekilde yapılacaktır. 18

19 Diğer Ekipmanlar Sistemde kullanılması gereken diğer elemanlar kablolar ve sigortalardır. Ayrıca sistemi izleyebilmek için çeşitli elektronik devreler de kullanılabilir. Sigorta ve kablo seçimi sistemin düzgün çalışabilmesi için son derece önemlidir. Kablo seçiminde gerilim düşümü de dikkate alınmalıdır. Proje kapsamında 8 tesis için de ayrı ayrı ekipman kullanılacaktır Proje için ÇED izin süreçlerinin tamamlanmasını takiben proje ile ilgili inşaat işleri başlayacak; hazırlanan projeye uygun olarak arazinin tesviyesi, montaj sehpalarının kurulması, PV panellerin ve inverterin montajı yapılacaktır. Elektrik İşleri; uygun elektriksel dizayna göre, AC, DC kablolamaları, inverter bağlantıları, transformatör bağlantıları, tüketim birimine (şebekeye) bağlantı, görüntüleme sistemi kurulumu ve topraklama işlemlerinden sonra bağlantı ve kabul işlemleri resmi kurumlarca tamamlanarak sistem yasal olarak üretime başlayacaktır. Proje kapsamında toplam gücü 4 MWe olan 8 adet lisanssız elektrik üretim tesisi kurulacaktır. Projenin yatırım süresi 12 ay olarak öngörülmektedir. Çalışacak Personel Sayısı: Projenin inşaat aşamasında 5 kişi işletme aşamasında ise 4 kişi çalıştırılması planlanmaktadır. I.c) Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan Enerji Türü vb.) Arazi Kullanımı: Nevşehir İli, Avanos İlçesi, Özkonak Kasabası, 3103 ve 3099 nolu parsellerinde KURGES Enerji Üretim A.Ş. tarafından 4MWe kurulu gücünde Güneş Enerji Santrali kurularak Elektrik Enerjisi Üretimi yapılması planlanmaktadır.proje kapsamında kullanılan alan Mustafa Uzelli, İsmail Uzelli ve Yusuf Çilden den tarihinde kiralanılmış olup kira sözleşmesi EK-4 de verilmektedir. ÇED izin alanı talep edilen saha tapulu tarım alanı olarak görünmektedir. Proje ile ilgili inşaat faaliyetlerine başlamadan önce jeolojik zemin etüdleri yaptırılacaktır. 19

20 Her bir tesiste 62 m2 lik 1 adet idari bina ve 62 m2 lik 1 adet trafo olacaktır. Dolayısı ile toplam 8 adet idari bina olacak ve 8 adet trafo binası olacak toplam alanlar 992 m2 olacaktır. Kurulacak binalar prefabrik binalar olacaktır bu nedenle hafriyat yapılmayacaktır. Doğrudan beton zemin üzerine monte edilecektir. Zemine doğrudan beton dökülmesi planlanmak ile birlikte maksimum 30 cm lik bir hafriyat yapılacağı varsayılmaktadır. Dolayısıyla 8 adet idari bina ve 8 adet trafo için 992 m2 lik hafriyat yapılacaktır; 0,3 m x 992 m2 = 297,6 m3 lük hafriyat oluşacak olup oluşacak hafriyat saha içerisindeki tesviye çalışmalarında değerlendirilecektir. Prefabrik binalar beton zemine montajı ankrajlarla veya çelik dübellerle yapılacaktır. Proje kapsamında ÇED Talep Edilen alanların içerisinden akar ya da kuru dere geçmemektedir. Orman Alanları : Faaliyet alanı sınırları içerisinde orman alanı bulunmamaktadır. Tarım Alanları : Faaliyet alanı sınırları içerisinde ki arazi tapulu tarım arazisidir. Gerekli izinler İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünden alınmış olup, santralin kurulması için gerekli imar planı çalışması devam etmektedir. Mera Alanları : Faaliyet alanı sınırları içerisinde mera alanını bulunmamaktadır. - Turizm Alanları : Anılan yer 2634 sayılı yasa gereğince ilan edilen herhangi bir Turizm Alanı veya Turizm Merkezi içerisinde kalmamaktadır. Sanayi alanları : Üretim çalışması yapılması planlanan alan sanayi alanları içerisinde bulunmamaktadır. Rekreasyon Alanları :Rekreasyon alanı yoktur. Yerleşim Alanları : Faaliyet alanına en yakın yerleşim yerleri, faaliyet alanının yaklaşık metre Güneydoğusunda bulunan Özkonak Kasabası'dir. Ayrıca Avanos İlçe merkezin 18 km. Nevşehir İl Mekezine 32 km mesafededir Ulaşım :Proje Sahasına Özkonak Kasabası yolunu kullanılarak ulaşım sağlanacaktır. 20

21 Su Kullanımı: İnşaat Aşaması: Güneş enerjisi santralinin inşaat aşamasında, panellerin zemine yerleştirilmiş beton bloklara monte edilecektir. Beton bloklar, hazır beton olarak sahaya nakledilecek ya da beton mikseriyle getirilerek sahada kalıba dökülecek, böylece beton için sahada su kullanılmayacaktır. inşaat aşamasında su ihtiyacı sadece personelin ihtiyaç duyacağı sudur. Kişi başına günlük içme ve kullanma suyu tüketimini 150 lt olarak düşünürsek; Personelin toplam su ihtiyacı = 5 x 150 lt = 750 lt/gün olacaktır. İşletme Aşaması: İşletme aşamasında su ihtiyacı sadece personelin ihtiyaç duyacağı sudur. İşletmede çalışacak personelin içme suyunu damacanalardan karşılanacaktır. Personelin kullanma suyu ise en yakın yerleşim biriminden tankerlerle getirilip karşılanacaktır. Kişi başına kullanılacak su miktarı 150 lt/gün alınarak (Devlet Planlama Teşkilatı, Türkiye Ortalama Evsel Su Tüketim Miktarı, Kasım 2002) tesisin inşaat aşamasında çalışacak 5 kişi için 0,75 m3/gün işletme aşamasında çalışacak 4 kişi 0,6 m3/gün su kullanımı olacaktır. Kullanılacak içme suyu damacanalar ile piyasadan kullanma suyu ise en yakın yerleşim yeri olan yaklaşık m uzaklıktaki Özkonak Kasabasından sağlanacaktır. Tesiste proses kaynaklı herhangi bir su tüketimi olmayacaktır. Kullanılan Enerji Türü: Projenin inşaat çalışmalarında, iş makineleri ve kullanılacak araçlar için mazot, benzin, makine yağı vb. akaryakıt ve madeni yağa ihtiyaç olup, tüm bunlar en yakın akaryakıt istasyonundan karşılanacaktır. Çalışmalar sırasında gerekli olacak elektrik ihtiyacı mevcut şebekeden yararlanılarak giderilecektir. 21

22 I.ç) Atık Miktarı (katı, sıvı, gaz vb.) ve Atıkların Kimyasal, Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri Katı Atıklar ; Kurulacak tesisin inşaat aşamasında ve işletme aşamasında çeşitli katı atıklar oluşacaktır. Bu katı atıklar inşaat aşamasında hafriyat atıkları, montaj işlerinden dolayı ambalaj atıkları ve inşaat işçilerinden kaynaklı evsel nitelikli atıklardır. İşletme aşamasında ise çalışacak işçilerden kaynaklı evsel nitelikli atıklar ve bakım esnasında ortaya çıkabilecek kablo, metal parça, elektronik devre atıkları oluşacaktır. İnşaat Aşaması; Tesisin inşaat ve montaj aşamasında yaklaşık 5 personel çalışacak olup bir kişiden kaynaklanacak günlük katı atık miktarı yaklaşık 1,34 kg/gün-kişi (Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü, 2005,) alınarak, oluşacak toplam katı atık miktarı 5 kişi x 1,34 kg/kişi/gün = 6.7 kg/gün olacaktır. İşletme Aşaması; Tesisin işletme aşamasında çalışacak 4 personelden kaynaklanacak evsel nitelikli katı atık miktarı 4 kişi x 1,34 kg/kişi/gün = 5.36 kg/gün olacaktır. İşletim ömrü sonunda sökülecek paneller tehlikesiz atık olarak değerlendirilmektedir. Elektronik eşya sınıfında yer alan eviriciler ve sigortaların herhangi bir arıza veya ekonomik ömrünü tamamlaması nedeni ile değiştirilmesi sonucunda açığa çıkacak olan eviriciler ( , ve dışındaki ıskarta elektrikli ve elektronik ekipmanlar) kodu ile tanımlanmaktadır. İnşaat ve işletme aşamasında oluşacak katı atıklar; tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren ve tarih, sayılı Resmi Gazete de ve tarih, sayılı Resmi Gazete ve tarih, sayılı Resmi Gazete ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de değişikliği yayınlanan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak depolanacak ve Avanos ilçe belediyesi Çöp Depolama Sahasına götürülecektir. 22

23 Tablo 4: Evsel Katı Atıkların Kimyasal Özellikleri Sıvı Atıklar ; İnşaat Aşaması; İnşaat ve montaj çalışmaları kapsamında çalışacak 5 personelin her türlü ihtiyacı proje alanına yerleştirilecek olan prefabrik şantiye binasından karşılanacaktır. Kişi başına günlük su tüketim miktarı 150 litre alınarak kullanılacak toplam su kullanım miktarı = 150 lt/gün x 5 kişi = 750 litre/gün olacaktır. İçme ve kullanma suyunun tamamının atık su olarak geri döneceği kabulü ile tesiste 0,75 m3/gün evsel atık su oluşacaktır. İşletme Aşaması; Tesisin işletme aşamasında proses kaynaklı sıvı atık oluşmayacak, ancak; tesiste görev yapacak 4 personelden kaynaklanacak evsel nitelikli sıvı atık oluşumu söz konusu olacaktır. Personel su kullanımı miktarı = 150 lt/gün x 4 kişi = 600 litre/gün olacaktır. İçme ve kullanma suyunun tamamının atık su olarak geri döneceği kabulü ile işletme aşamasında tesiste 0.60 m3/gün evsel nitelikli sıvı atık oluşacaktır. Proje nin inşaat ve işletme aşamasında çalışan personelden kaynaklanacak evsel kökenli atık sular tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Lağım Mecrası İnşaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik te belirtilen hususlar doğrultusunda şantiye sahasında sızdırmaz fosseptik çukuru açılarak bertaraf edilecektir. Gerek inşaat gerekse işletme aşamasında oluşacak evsel nitelikli atıksular, Tarih ve sayılı değişik Tarih ve sayılı Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (SKKY) gereğince sızdırmasız fosseptikte biriktirilerek fosseptikte biriktirilecek atıksular, atıksu arıtma tesisi ile sonlanan atıksu 23

24 altyapı tesislerine verilmesi gerekmektedir bu nedenle atıksu arıtma tesisi olan Avanos belediye başkanlığı tarafından bertarafı sağlanacak ve fosseptik planının sızdırmaz olduğuna dair Avanos belediye başkanlığından onay alınacaktır.. İnşa edilecek sızdırmaz fosseptik 4 m x 4 m x 2,40 m ebatlarında olmak üzere 38,4 m3 hacminde olacaktır. Sızdırmasız fosseptik plana ait çizimler (Ek-9) da yer almaktadır. Tablo 5: Atık suyun Fiziksel, Kimyasal ve Bakteriyolojik Analizi Atık Yağlar; İnşaat aşamasında kullanılan araçların bakım ve onarımı tesis dışındaki servis istasyonlarında yapılacaktır. İşletme aşamasında ise kurulması planlanan panellerin bakım ve temizlikleri periyodik aralıklarla yapılacaktır. bakım ve onarım sonucu aylık 20 lt atık yağın çıkması beklenmektedir. Tesisin inşaat ve işletme aşamasında oluşabilecek elektronik devre vs. atıklar ve panellerin bakımı sonucu oluşabilecek atık yağlar tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ve tarih ve sayılı, değişik ve sayılı "Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği" 9. Maddesinde verilen Atık yağ üreticisinin yükümlülükleri başlığı altında verilen hususlara uygun olarak 6 ayı geçmeyecek şekilde yönetmeliğin 18.maddesine uygun olarak oluşturulacak geçici depolama sahasında depolanacak ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ndan lisans almış Geri Kazanım Lisanslı Firmalara gönderilerek bertarafı yapılacaktır. Tehlikeli Atıklar; İnşaat ve işletme aşamalarında oluşacak tehlikeli atıklar tarih ve sayılı, değişik ve sayılı "Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği" nin Atık üreticisinin yükümlülükleri başlıklı 9.maddesi; a) Atık üretimini en az düzeye indirecek şekilde gerekli tedbirleri almakla, b) Atıkların insan sağlığı ve çevreye yönelik zararlı etkisini, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak en aza düşürecek şekilde atık yönetimini sağlamakla, üç yıllık atık 24

25 yönetim planını bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren altı ay içinde hazırlayarak valilikten onay almakla, c) Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak, atıklarını tesislerinde geçici olarak depolaması durumunda valilikten izin almakla, d) Ürettiği atıklarla ilgili kayıt tutmakla, atığını göndereceği çevre lisansı almış olan geri kazanım ya da bertaraf tesisinin istemiş olduğu uluslararası kabul görmüş standartlara uygun ambalajlama ve etiketleme yapmakla, e) Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-IV te (M) işareti ile bulunup EK-III B de belirtilen özellikleri içermediği öne sürülen atıklar için bu atıkların tehlikeli olmadığını Bakanlıkça yetkilendirilmiş kurum/kuruluşlara ait laboratuvarlar ve/veya uluslararası kabul görmüş kuruluşlarca yapılan analizlerle Bakanlığa belgelemekle, f) Atığın niteliğinin belirlenmesi için yapılan harcamaları karşılamakla, g) Atık beyan formunu her yıl takip eden yılın en geç Mart ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait bilgileri içerecek şekilde Bakanlıkça hazırlanan web tabanlı programı kullanarak doldurmak, onaylamak ve çıktısını almak ve beş yıl boyunca bir nüshasını saklamakla, h) Atık depolanması veya bertarafının tesis dışında yapılması durumunda; taşıma formunu doldurmak ve öngörülen prosedüre uymakla, ı) Atık taşımacılığında mevcut uluslararası standartlara uymakla, j) Atığı bertaraf tesisinin kabul etmemesi durumunda taşıyıcıyı başka bir tesise göndermekle veya taşıyıcının atığı geri getirmesini ve bertarafını sağlamakla, k) Bu Yönetmelikteki esaslara uygun olarak atıkların bertaraf edilmesi amacıyla belediyelerle ya da gerçek ve tüzel kişilerle ortak atık bertaraf tesisleri kurmak ve gerekli harcamalara katkıda bulunmakla, l) Atıklarını bu Yönetmelikteki esaslara uygun olarak kendi imkanları ile veya çevre lisansı almış atık bertaraf tesisinde gerekli harcamaları karşılayarak veya belediyelerle ya da gerçek ve tüzel kişilerle kurulacak ortak atık bertaraf tesislerinde bertaraf etmek veya ettirmekle, m) Atıkların fabrika sınırları içinde tesis ve binalardan uzakta beton saha üzerine yerleştirilmiş sağlam, sızdırmaz, emniyetli ve uluslararası kabul görmüş standartlara uygun konteynırlar içerisinde geçici olarak muhafaza etmekle, konteynırların üzerinde tehlikeli atık ibaresine yer vermekle, depolanan maddenin miktarını ve depolama tarihini konteynırlar üzerinde belirtmekle, konteynırların hasar görmesi durumunda atıkları, aynı özellikleri taşıyan 25

26 başka bir konteynıra aktarmakla, konteynırların devamlı kapalı kalmasını sağlamakla, atıklarını kimyasal reaksiyona girmeyecek şekilde geçici depolamakla, n) Ayda bin kilograma kadar atık üreten üretici biriktirilen atık miktarı altı bin kilogramı geçmemek kaydı ile valilikten izin almaksızın atıklarını arazisinde en fazla yüz seksen gün geçici depolayabilir. Bu durumda herhangi bir tehlike halinde arazide önlem alabilmek için en az bir kişiyi görevlendirmekle ve bu kişinin iletişim bilgilerini valiliğe bildirmekle, o) Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak geri kazanım ve bertaraf tesislerine gönderilmeden önce kendi atıklarını gerekli önlemleri alarak fiziksel, kimyasal veya biyolojik işlemlerle zararsız hale getirmek, bakiye atık oluşuyor ise uygun şekilde çevre lisansı almış bertaraf ve geri kazanım tesisine götürmekle veya gönderilmesini sağlamakla, p) Tesis içinde atıkların toplanması taşınması ve geçici depolanması gibi işlemlerden sorumlu olan çalışanların sağlığı ve emniyeti ile ilgili her türlü tedbiri almakla, r) Kaza sonucu veya kasti olarak atıkların dökülmesi ve bunun gibi olaylar sunucu meydana gelen kirliliğin önlenmesi amacıyla, atığın türüne bağlı olarak olayın vuku bulduğu andan itibaren en geç bir ay içinde olay yerinin eski haline getirilmesi ve tüm harcamaların karşılanmasıyla, s) Kaza sonucu veya kasti olarak atıkların dökülmesi ve bunun gibi olaylar vuku bulduğunda valiliği bilgilendirmek ve kaza tarihi, kaza yeri, atığın tipi ve miktarı, kaza sebebi, atık bertaraf işlemi ve kaza yerinin rehabilitasyonuna ilişkin bilgileri içeren raporu valiliğe sunmakla, t) Faaliyetlerine yönelik inşaat ve işletme ruhsatı alınması aşamasında, tehlikeli atıklarının bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda bertarafının sağlanacağını belgelemekle, hükümlerine uygun olarak bertaraf edilecektir. İnşaat ve işletme aşamasında oluşacak tehlikeli atıklar aşağıda tabloda verilmiştir. 26

27 Tablo 6: Tehlikeli Atıklar Ambalaj Atıkları; Proje konusu faaliyette işletme aşamaları sırasında oluşması muhtemel ambalaj atıkları yiyecek ve içecek ambalajları, kırtasiye işlemleri neticesinde oluşacak ambalaj atıkları, tesise yapılacak araç bakımları, temizlik ürünleri vb. ambalajlarının atıkları şeklinde olacaktır. Bahsi geçen ambalaj atıklarının miktarı evsel nitelikli atıkların % 12,5 i kadar olacaktır. İnşaat aşamasında hazır beton kullanılacak olması ve hazır olarak piyasadan temin edilecek ekipmanın montaj çalışması olacağı için inşaat aşamasında ambalaj atığı olması beklenmemektedir. Tesisin işletme aşamasında çalışanlardan kaynaklanacak evsel nitelikli ambalaj atığı dışında ambalaj atığı oluşmayacaktır. Ambalaj Atıklarının Miktarı (kg/gün) = evsel nitelikli atıklar x 0,125 Ambalaj Atıklarının Miktarı (kg/gün) = 5,36 kg/gün x = 0,67 kg/gün kadar olacaktır. ( Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Tematik Paneli, Cezmi Neyim Çevko Vakfı) İnşaat ve işletme aşamasında ambalaj atığı oluşması halinde tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği 23. Maddesi 1. fıkrası uyarınca, kullanılan malzemeye ve oluştuğu kaynağa bakılmaksızın, çevre kirliliğinin azaltılması, düzenli depolama tesislerinden azami istifade 27

28 edilmesi ve ekonomiye katkıda bulunulması amacıyla oluştukları yerlerde diğer atıklardan ayrı olarak biriktirilerek lisanslı geri kazanım tesislerine verilecektir. Tablo 7: Oluşacak Muhtemel Ambalaj Atıkları Tıbbi Atıklar; İnşaat ve İşletme sırasında çalışacak kişi sayısı az olacağı için işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu bulunmamaktadır. Kaza ve benzeri durumlarda müdahalenin ardından en yakın sağlık ocağı ve hastaneye sevk yapılacaktır. Tesis bünyesinde tıbbi atık oluşması söz konusu olmayacaktır. Ömrünü Tamamlamış Lastikler; İşletme aşamasında Araç lastik değişimleri yetkili servislerde yapılacaktır tarih ve sayılı (Değişik tarih ve sayı) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği nde belirtilen hususlara uyulacaktır. Bitkisel Atık Yağlar İnşaat ve işletme aşamasında personelin yemek ihtiyacı dışarıdan anlaşmalı tesislerden karşılanacaktır.inşaat faaliyetlerinde çalışacak personel sayısı 5 kişi, İşletme faaliyetleri sırasında tesiste çalışacak personel sayısı 4 kişi olacaktır. Yemekler anlaşmalı 28

29 tesisten karşılanacaktır. Yemekler anlaşmalı tesisten karşılanacağından Bitkisel Atık yağ oluşması beklenmemektedir. Ancak oluşması durumunda bu atık yağlar uygun kaplarda biriktirilerek Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ndan lisanslı tesislere gönderilecektir. Tesiste tarih ve sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (değişiklik tarih ve sayılı) esas ve hükümlerine uyulacaktır. Atık pil ve Akümülatör İnşaat ve işletme aşamasında oluşacak atık pil ve akümülatörler, tarih ve sayılı Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği nin 13.maddesi Pil ve akümülatör tüketicileri başlıklı; a) Atık pilleri evsel atıklardan ayrı toplamakla, pil ürünlerinin dağıtımını ve satışını yapan işletmelerce veya belediyelerce oluşturulacak toplama noktalarına atık pilleri teslim etmekle, b) Aracının akümülatörünü değiştirirken eskisini, akümülatör ürünlerinin dağıtım ve satışını yapan işletmeler ve araç bakım-onarım yerlerini işletenlerin oluşturduğu geçici depolama yerlerine ücretsiz teslim etmekle, eskilerini teslim etmeden yeni akümülatör alınması halinde depozito ödemekle, c) Tüketici olan sanayi kuruluşlarının üretim süreçleri sırasında kullanılan tezgah, tesis, forklift, çekici ve diğer taşıt araçları ile güç kaynakları ve trafolarda kullanılan akümülatörlerin, atık haline geldikten sonra üreticisine teslim edilene kadar fabrika sahası içinde sızdırmaz bir zeminde doksan günden fazla bekletmemekle, hükümlerine uygun olarak bertaraf edilecektir. Hava Kirliliği Miktar ve Özellikleri Güneş enerjisi sistemleri çevreye zararlı gazlar vermeyen, tükenmeyen bir enerji türüdür. Çevreye zarar vermediği, tükenmeyen ve çok ucuz bir enerji kaynağı olduğu için güneş panelleri hergün artan bir yaygınlıkta kullanılmaktadır. Dolayısıyla proje kapsamında hava kirliliğine neden olabilecek bir faktör bulunmamaktadır. 29

30 Gaz Atıklar; İnşaat Aşaması; Projenin inşaatı sırasında kullanılacak iş makinelerinde yakıt olarak dizel yakıtı kullanılacaktır. Dizel yakıtının genel özellikleri Tablo-10 da verilmektedir. Tablo 8: Dizel Yakıtın Özellikleri Sahada çalışan iş makineleri için gerekli yakıt ihtiyacı yaklaşık 10 İt/h alınarak 10 İt/h x 0,835kg/lt = 8,3kg/h (0,008 t/h) Tablo 9: Diesel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Yayın Faktörleri (kg/t) Kaynak: Hava Kirliliğinin ve Kontrolünün Esasları, 1991 verilmiştir. İş makinelerinden kaynaklanması öngörülen kirletici değerleri aşağıda tablo-12 de 30

31 Tablo 10: Diesel Araçlardan Kaynaklanması Beklenen Kirletici Tahmin Değerleri (kg/h) İş makinelerinden kaynaklanacak kütlesel debi değerleri çok küçük olduğundan mevcut hava kalitesine önemli bir etkisi olmayacaktır. Hafriyat Atıkları ve Toz Emisyonu İnşaat Aşaması; Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına kadar oluşacak toz miktarları aşağıdaki gibi hesaplanmıştır: Tablo 11: Diesel Araçlardan Kaynaklanması Beklenen Kirletici Tahmin Değerleri (kg/h) Her bir tesiste 62 m2 lik 1 adet idari bina ve 62 m2 lik 1 adet trafo olacaktır. Dolayısı ile toplam 8 adet idari bina olacak ve 8 adet trafo binası olacak toplam alanlar 992 m2 olacaktır. Kurulacak binalar prefabrik binalar olacaktır bu nedenle hafriyat yapılmayacaktır. Doğrudan beton zemin üzerine monte edilecektir. Zemine doğrudan beton dökülmesi planlanmak ile birlikte maksimum 30 cm lik bir hafriyat yapılacağı varsayılmaktadır. Dolayısıyla 8 adet idari bina ve 8 adet trafo için 992 m2 lik hafriyat yapılacaktır; 0,3 m x 992 m2 = 297,6 m3 lük hafriyat oluşacak olup oluşacak hafriyat saha içerisindeki tesviye çalışmalarında değerlendirilecektir. Prefabrik binalar beton zemine montajı ankrajlarla veya çelik dübellerle yapılacaktır. 31

32 Hafriyat miktarı göz önüne alındığından hava kirliliği açısından olumsuz bir etkisi olmayacaktır. Arazinin hazırlanması sırasında çıkacak hafriyat, temel ve çukur kısımların dolgusunda, tesis içi yolların yapım işlemlerinde kullanılacağı için hafriyat atığı oluşmayacaktır. Beklentilerin aksine hafriyat atığı malzeme olması halinde tarih ve sayılı Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümleri gereği Avanos belediyenin göstereceği hafriyat döküm alanına taşınacaktır. Projenin inşaat aşamasında emisyon oluşumuna sebebiyet verecek bir çalışma gerçekleştirilmeyecektir. Proje kapsamında tarih ve 27277sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiş olan ve tarih ve sayılı Resmi Gazete değişikliği ile yayınlanan Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ne uygun çalışılacaktır. İşletme Aşaması; İşletme sırasında proses ve ısınma amaçlı elektrik enerjisi kullanılacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında atık gaz oluşumu söz konusu değildir. Tesisin işletilmeye başlatılması ile birlikte toz oluşturan aktiviteler yürütülmeyecektir. Bu nedenle faaliyetin işletme aşamasında gaz ve toz oluşumu söz konusu değildir. Gürültü Faaliyet kapsamında inşaat ve işletme aşamasında gürültü kaynakları inşaat çalışmalarında kullanılacak makineler ile üretimde kullanılan makine ekipmanlar olacaktır. İnşaat aşamasında: Gürültü, ses gücü, ses şiddeti, ses basıncı veya bunların desibel(db) birimindeki logaritmik değerleri gibi temel ses birimleri yardımı ile ölçülmekte, ayrıca insan kulağının algılama gücüde hesaba katılarak frekans ağırlıklı şebekeler (dba) gürültü değerlendirilmesinde kullanılmaktadır. DBA, insan kulağının en çok hassas olduğu orta ve yüksek frekansların özellikle vurgulandığı bir ses değerlendirmesi birimidir. Gürültü azaltılması veya kontrolünde çok kullanılan dba birimi, ses yüksekliğinin subjektif değerlendirmesi ile ilişkilidir. Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğine göre şantiye alanındaki faaliyet türlerine ve zaman dilimine bağlı olarak bu Yönetmeliğin 23 üncü maddesinin (a) bendi çerçevesinde yapılan değerlendirme sonuçlarına göre, şantiye alanı çevresel gürültü düzeyleri L gündüz cinsinden Yönetmelikteki Tablo-5 teki sınır değerleri 32