ŞİRİN ET VE SUCUK SAN. TİC. LTD. ŞTİ.

Transkript

1 ŞİRİN ET VE SUCUK SAN. TİC. LTD. ŞTİ. ŞİRİN ET VE SUCUK SAN. TİC. LTD. ŞTİ. ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRME BAŞVURU DOSYASI Beyköy Mah. Kızılkayaaltı Mevkii, 4I22C20D Pafta, 240 Ada, 3 Parsel Tavşanlı/KÜTAHYA ENVİRO MÜH. MED. İNŞ. KAUÇUK VE MAD. SAN. TİC.LTD. ŞTİ. KÜTAHYA HAZİRAN

2 Proje Sahibinin Adı Adresi Telefon, GSM ve Faks Numarası e-posta Projenin Adı Proje Bedeli Proje İçin Seçilen Yerin açık Adresi ( İli, İlçesi, Mevkii) Projenin ÇED Yönetmeliği Kapsamındaki Yeri(Sektör, Alt Sektör) Projenin NACE Kodu Raporu Hazırlayan Çalışma Grubunun/ Kuruluşun Adı Adresi Telefon ve Faks Numaraları Başvuru Dosyasının Sunum Tarihi ŞİRİN ET VE SUCUK SAN. TİC. LTD. ŞTİ. Tunçbilek Tavşanlı Karayolu 4. Km. Şirin Et Kombinası Tavşanlı/KÜTAHYA +90 (274) (T) +90 (274) (F) +90 (533) (GSM) kadirgorenli@hotmail.com KAPASİTE ARTIRIMI ,00- TL BEYKÖY MAH. KIZILKAYAALTI MEVKİİ, 4I22C20D PAFTA, 240 ADA, 3 PARSELDE TAVŞANLI/ KÜTAHYA Sektör Gıda Alt Sektör Kesimhaneler EK-1 Madde 18- Hayvan kesim tesisleri: a) Büyükbaş ve/veya küçükbaş hayvan kesiminin yapıldığı tesisler, [(100 kesim ünitesi/gün ve üzeri), (Her bir kesim ünitesi eşdeğerleri: 1 baş sığır, 2 baş deve kuşu, 4 baş domuz, 8 baş koyun, 10 baş keçi, 130 baş tavşan)] ENVİRO MÜHENDİSLİK MED. KAUÇ. İNŞ. MAD. LTD. ŞTİ. Fatih Mah. Koray Sk. No:30 Selçuklu/KONYA 0 (332) (pbx) 0 (332) /06/2015 2

3 İÇİNDEKİLER LİSTESİ Sayfa No İÇİNDEKİLER 3 TABLOLAR DİZİNİ 4 ŞEKİLLER DİZİNİ 5 EKLER DİZİNİ 6 PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ 7 8 BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ a) Proje konusu yatırımın tanımı, özellikleri, ömrü, hizmet maksatları, önem 9 ve gerekliliği b) Projenin yer ve teknoloji alternatifleri, proje için seçilen yerin koordinatları 20 BÖLÜM II: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ Proje alanının ve önerilen proje nedeniyle etkilenmesi muhtemel olan çevrenin; nüfus, fauna, flora, jeolojik ve hidrojeolojik özellikler, doğal afet durumu, toprak, su, hava, atmosferik koşullar, iklimsel faktörler, mülkiyet durumu, mimari ve arkeolojik miras, peyzaj özellikleri, arazi kullanım durumu, hassasiyet derecesi (EK-5 deki Duyarlı Yöreler Listesi de dikkate alınarak)benzeri özellikleri BÖLÜM III: PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL 42 ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER Projenin; a)çevreyi etkileyebilecek olası sorunların belirlenmesi, kirleticilerin miktarı, alıcı ortamla etkileşimi, kümülatif etkilerin belirlenmesi 42 b)sera gazı emisyonların belirlenmesi ve iklim değişikliğine etkileri 49 c)projenin çevreye olabilecek olumsuz etkilerinin azaltılması için alınacak 49 önlemler ç)izleme Planı (inşaat dönemi) 50 BÖLÜM IV: HALKIN KATILIMI 51 a)projeden etkilenmesi muhtemel ilgili halkın belirlenmesi ve halkın 51 görüşlerinin çevresel etki değerlendirmesi çalışmasına yansıtılması için önerilen yöntemler b)görüşlerine başvurulması öngörülen diğer taraflar 51 NOTLAR KAYNAKLAR 52 YARARLANILAN YASAL DÜZENLEMELER 53 EKLER Çevresel Etki Değerlendirmesi Başvuru Dosyası hazırlanmasında kullanılan 54 bilgi ve belgeler ile raporda kullanılan tekniklerden rapor metninde sunulamayan belgeler. 23 3

4 TABLOLAR DİZİNİ Tablo 1 Kapasite Kıyaslama Tablosu 9 Tablo 2 Tesiste Üretilmesi Planlanan Ürünlerde Kullanılacak Karkas Et 9 Miktarları Tablo 3 Faaliyet Alanı Koordinatları 21 Tablo 4 Kütahya Nüfus Verileri 24 Tablo 5 Proje Alanı ve Çevresinin Flora(Bitki) Listesi 26 Tablo 6 Proje alanı ve Etki Alanındaki İki Yaşamlı Türleri, Korunma 27 Durumları ve Statüleri Tablo 7 Proje alanı ve Etki Alanındaki Sürüngen Türleri, Korunma Durumları 27 ve Statüleri Tablo 8 Proje alanı ve Etki Alanındaki Kuş Türleri, Korunma Durumları ve 28 Statüleri Tablo 9 Proje alanı ve Etki Alanındaki Memeli Türleri, Korunma Durumları ve 29 Statüleri Tablo 10 Bazı İklimsel Özelliklerin Ölçüm Sonuçları (Yıllık Ortalama) Tablo 11 Kütahya İli Basınç Değerleri ( ) 32 Tablo 12 Kütahya İli Yağış Değerleri ( ) 34 Tablo 13 Kütahya İli Nem Değerleri ( ) 35 Tablo 14 Kütahya Yağış Türleri ( ) 35 Tablo 15 Kütahya Yönlere Göre Rüzgar hızları ( ) 36 Tablo 16 Rüzgar Yönlerine Göre Esme Sayıları 37 Tablo 18 SKKY Tablo 5.6: Sektör: Gıda Sanayii (Mezbahalar ve Entegre Et Tesisleri) 44 4

5 ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil 1 Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Kesimhanesi İş Akım Şeması 11 Şekil 2 Köfte Üretimi İş Akım Şeması 14 Şekil 3 Sucuk Üretimi İş Akım Şeması 15 Şekil 4 Kavurma Üretimi İş Akım Şeması 17 Şekil 5 Pastırma Üretimi İş Akım Şeması 18 Şekil 6 Döner Üretimi İş Akım Şeması 19 Şekil 7 Yer Bulduru 22 Şekil 8 Proje Sahasının Ülke İçerisindeki Konumu 23 Şekil 9 Proje Sahasının Bölge İçerisindeki Konumu 23 Şekil 10 Faaliyet Alanının Türkiye Diri Fay Haritası Üzerinde Gösterimi 31 Şekil 11 Kütahya İli Basınç Değerleri Grafiği 33 Şekil 12 Kütahya İli Sıcaklık Değerleri Grafiği 33 Şekil 13 Kütahya İli Yağış Değerleri Grafiği 34 Şekil 14 Kütahya İli Nem Değerleri Grafiği 35 Şekil 15 Kütahya İli Sayılı Günler Grafiği 36 Şekil 16 Hızlarına Göre Rüzgar Diyagramı (Yıllık) 37 Şekil 17 Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı (Yıllık) 38 Şekil 18 Atıksu Arıtma Tesisinin Şematik Görünümü 45 KISALTMALAR: ÇED : Çevresel Etki Değerlendirme SKKY : Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği SKHKKY : Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrol Yönetmeliği AAT : Atıksu Arıtma Tesisi 5

6 EKLER DİZİNİ EK 1 : PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI EK 2/a: 1/25000 ÖLÇEKLİ TOPOGRAFİK HARİTA EK 2/b: UYDU FOTOĞRAFLARI EK 2/c: HALİ HAZIR HARİTA EK-2/d : DEPREM HARİTASI EK 2/e: VAZİYET PLANI EK-3/a : MEVCUT TESİSE AİT ÇED BELGESİ EK-3/b : TAPU ÖRNEĞİ EK-3/c: YAPI RUHSATI 6

7 PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ: Kütahya İli, Tavşanlı İlçesi, Beyköy Mah. Kızılkayaaltı Mevkii, Tunçbilek Yolu nda (Tapuda 4I22C20D Pafta, 240 ada, 3 parsel), mülkiyeti yaptırımcı firmaya ait olan sahada Şirin Et ve Sucuk San. Tic. Ltd. Şti. tarafından 2012 yılında yapılan planlama ile günde 150 adet büyükbaş ve 200 adet küçükbaş hayvan kesiminin yapılacağı ve elde edilecek karkas etten sucuk, salam, sosis, köfte, kıyma vb. ürünlerin elde edileceği Et ve Et Ürünleri Üretim Tesisi kurulması amacıyla Proje Tanıtım Dosyası hazırlanmış ve ÇED Gerekli Değildir Kararı alınmıştır. Tesise Ait Mevcut ÇED Belgesi Ek-3/a da ve Tapu Örneği Ek-3/b de sunulmuştur. ÇED Kararının alındığı 29 Kasım 2012 tarihinden sonra, proje sahasında herhangi bir çalışma yapılmamış, 19/06/2014 tarihinde inşaat çalışmalarına başlanmıştır. Kaba inşaat çalışmaları ilerleyen tesiste, kesimle ilgili taleplerin artması üzerine, ilave makine ekipmanla kapasite artırımına gidilmesi planlanmıştır. Kapasite artırımı ile tesiste, günlük 200 adet büyükbaş ve 400 adet küçükbaş hayvan kesiminin yapılması planlanmaktadır. Söz konusu kapasite artırımı projesi, 25/11/2014 Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği, Ek-1 Listesinde; 18- Hayvan kesim tesisleri: a) Büyükbaş ve/veya küçükbaş hayvan kesiminin yapıldığı tesisler, [(100 kesim ünitesi/gün ve üzeri), (Her bir kesim ünitesi eşdeğerleri: 1 baş sığır, 2 baş deve kuşu, 4 baş domuz, 8 baş koyun, 10 baş keçi, 130 baş tavşan)] kapsamında yer aldığından ÇED Başvuru Dosyası hazırlanmıştır. Kapasite artırımı planlanan tesis, mevcut ÇED Gerekli Değildir Kararında tanımlanmış olan toplam m 2 olan sahada herhangi bir değişikliğe gitmeyecek olup, m 2 taban alanı bulunan, 3 katlı, toplam alanı m 2 kapalı alana sahip olacaktır. Tesis için daha önce alınan ÇED Belgesi nde tesis bünyesinde 30 kişinin çalıştırılacağı planlanmış olup, kapasite artırımı ile birlikte çalışan kişi sayısının 45 e çıkarılması planlanmaktadır. Tesis yerine en yakın yerleşim; tesisin kuş uçumu 225 m. mesafede yer alan Beyköy Mahallesidir. Tesis Tavşanlı ilçe merkezine kuş uçuşu 1,16 km ve Kütahya merkeze 43 km mesafede yer almaktadır. 7

8 BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ 1.a) Proje konusu yatırımın tanımı, özellikleri, ömrü, hizmet maksatları, önem ve gerekliliği Tanımı: Kütahya İli, Tavşanlı İlçesi, Beyköy Mah. Kızılkayaaltı Mevkii, Tunçbilek Yolu nda (Tapuda 4I22C20D Pafta, 240 ada, 3 parsel), mülkiyeti yaptırımcı firmaya ait olan sahada Şirin Et ve Sucuk San. Tic. Ltd. Şti. tarafından 2012 yılında yapılan planlama ile günde 150 adet büyükbaş ve 200 adet küçükbaş hayvan kesiminin yapılacağı ve elde edilecek karkas etten sucuk, salam, sosis, köfte, kıyma vb. ürünlerin elde edileceği Et ve Et Ürünleri Üretim Tesisi kurulması amacıyla Proje Tanıtım Dosyası hazırlanmış ve ÇED Gerekli Değildir Kararı alınmıştır. Tesise Ait Mevcut ÇED Belgesi Ek-3/a da ve Tapu Örneği Ek-3/b de sunulmuştur. ÇED Kararının alındığı 29 Kasım 2012 tarihinden sonra, proje sahasında herhangi bir çalışma yapılmamış, 19/06/2014 tarihinde inşaat çalışmalarına başlanmıştır. Kaba inşaat çalışmaları ilerleyen tesiste, kesimle ilgili taleplerin artması üzerine, ilave makine ekipmanla kapasite artırımına gidilmesi planlanmıştır. Kapasite artırımı ile tesiste, günlük 200 adet büyükbaş ve 400 adet küçükbaş hayvan kesiminin yapılması planlanmaktadır. Daha önce ÇED belgelendirmesi yapılmış tesis için yapılan planlamada, kesimi yapılacak 150 büyükbaş ve 200 küçükbaş hayvan kesiminden elde edilecek ton/gün etten, köfte, sucuk, salam sosis, kavurma, pastırma, döner üretiminin gerçekleşmesi planlanmıştır. Yapılması planlanan kapasite artırımı ile tesiste günlük 100 adet büyükbaş ve 200 adet küçükbaş hayvan kesiminin, sadece kesim hizmeti amacıyla gerçekleştirilmesi, 100 adet büyükbaş ve 200 adet küçükbaş hayvan kesiminin gerçekleştirilmesi sonrası elde edilen etten ise sucuk, kavurma, pastırma, döner ve köfte üretilmesi planlanmıştır. Tesisin, mevcut ÇED Belgesine esas kapasite bilgileri ile kapasite artırımı sonrası ulaşılacak değerleri içeren kapasite kıyaslama tablosu Tablo-1 de verilmiştir. Kapasite hesaplamaları yapılırken, 1 adet büyükbaş hayvan kesiminden 250 kg, 1 adet küçükbaş hayvan kesiminden 25 kg karkas et elde edileceği varsayımından hareket edilmiştir. 8

9 Tablo-1:Kapasite Kıyaslama Tablosu Tesisin Mevcut ÇED Belgesine Esas Bilgileri ÇED Başvuru Dosyasına Konu Kapasite Artırımı Sonucu Tesis Bilgileri Tesis Çalışma Süresi 12 ay/yıl 26 gün/ay 8 saat/gün (tek vardiya) 12 ay/yıl 25 gün/ay 8 saat/gün (tek vardiya) Tesis Çalışan Sayısı 30 kişi 45 kişi Kesim Kapasitesi 150 büyükbaş/gün ve 200 büyükbaş/gün ve 200 küçükbaş/gün 400 küçükbaş/gün 150 ad/gün x 250 kg/ad= ad/gün x 250 kg/ad= kg/gün Günlük Elde Edilecek Karkas kg/gün 400 ad/gün x 25 kg/ad= kg/gün Et 200 ad/gün x 25 kg/ad= kg/gün kg/gün kg/gün Aylık Elde Edilecek Karkas Et kg/gün x 26 gün/ay kg/gün x 25 gün/ay kg/ay kg/ay Yıllık Elde Edilecek Karkas Et kg/ay x 12 ay/yıl kg/ay x 12 ay/yıl kg/yıl kg/yıl Dışarıya Satılacak Karkas Et kg/yıl Tesiste İşlenecek Karkas Et kg/yıl kg/yıl Köfte 312 ton/yıl 224,7 ton/yıl Sucuk 936 ton/yıl 669 ton/yıl Fermente Planlanmadı 102 ton/yıl Sucuk Tesis Üretim Salam-Sosis ton/yıl Planlanmadı Kapasitesi Kavurma ton/yıl 49,8 ton/yıl Pastırma ton/yıl 60,6 ton/yıl Döner 312 ton/yıl 60 ton/yıl Özellikleri: Kapasite artırımı planlanan proje kapsamında; 100 adet/gün büyükbaş ve 200 adet/gün küçükbaş hayvan kesiminin sadece kesim hizmeti ve karkas et eldesi, 100 adet/gün büyükbaş ve 200 adet/gün küçükbaş hayvan kesiminin de elde edilecek karkas etten sucuk, kavurma, pastırma ve döner üretimi hedeflenmiştir. Buna bağlı olarak, tesiste kesim sonucu elde edilecek karkas et miktarının kg/yıl olacağı ve bu miktarın yarısına tekabül eden kg/yıl karkas etin direkt kesimi gerçekleştirilen müşteriye teslim edilmesi planlanmıştır. Tesiste üretilmesi planlanan sucuk, kavurma, pastırma ve dönerin elde edilmesi için kullanılacak karkas et miktarları Tablo-2 de verilmiştir. Tablo-2: Tesiste Üretilmesi Planlanan Ürünlerde Kullanılacak Karkas Et Miktarları Elde Edilmesi Planlanan Ürün Kullanılacak Karkas Et Miktarı Elde Edilecek Ürün Miktarı Sucuk 794,62 ton/yıl 669 ton/yıl Fermente Sucuk 132,35 ton/yıl 102 ton/yıl Kavurma 75 ton/yıl 49,8 ton/yıl Pastırma 113,16 ton/yıl 60,6 ton/yıl Döner 73,21 ton/yıl 60 ton/yıl Köfte 256,96 ton/yıl 224,7 ton/yıl Toplam 1.445,3 ton/yıl 1.166,1 ton/yıl Tablodan da görüleceği üzere, ürünlerin elde edilmesinde toplam 1.445,3 ton/yıl karkas et kullanılacak, kalan 7.554,7 ton/yıl karkas etin de firmaya ait işletmelerde(lokanta, restaurant vb) kullanılması planlanmaktadır. 9

10 Tesiste yapılacak iş ve işlemler, ilk olarak kesimi yapılacak hayvanların, padoklara alınması ile başlamaktadır. Kesim için tesise getirilen büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar kesimlerden önce padoklarda dinlendirlecektir. Padoklar, büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar için kolay temizlenip dezenfekte edilebilir özellikte olup, dayanıklı ve su geçirmez zeminde yapılacaktır. Kesilmesi ve parçalanması için tesise getirilecek olan büyükbaş(sığır) ve küçükbaş hayvanlar(koyun), padoklarda beklemeye alınacaktır. Padoklar kolay temizlenip, dezenfekte edilebilir özellikte, dayanıklı ve su geçirmez özellikte olacaktır. Kış aylarında hayvanların olumsuz hava koşullarından etkilenmemesi için, üst kısmının kapalı şekilde dizayn edilmesi planlanmaktadır. Küçükbaş hayvan için ayrı padok, büyükbaş hayvan için ayrı padok bulunacaktır. Kesim öncesi muayene edilerek, sıhhatli ve kesime elverişli olanlar, numaralandırılarak tespit edilecektir. Kesime uygun olmayan hayvanlar ise, gerekli tıbbi müdahaleleri yapılarak, kesime uyugun hale getiriletrk sırayla kesime alınacaktır. Büyükbaş hayvanlar padoktan, büyükbaş mezbaha makinelerinin bulunduğu bölüme alınacaktır. Bu bölümde, ilk olarak sığır devirme hücresinde sığırlar devrilerek, büyükbaş hayvan kaldırma elevatörü ile kanama vincine alınacak ve kanama hattında ilerleyecektir. Burada kellesi kesilecek ve kelle, konveyör aracılığı ile şutlama boşluğuna aktarılacaktır. Kellesi kesilen sığır, aktarma vincine alınacaktır. Birinci aktarma noktasında, kuyruk açma ve ayak alma işlemi gerçekleştirilecektir. Ayak, konveyör aracılığı ile şutlama boşluğuna iletilecektir. İkinci aktarma noktasında, kan akışı tamamlanan hayvanların deri yüzme işlemi gerçekleşecek, deriler, konveyör aracılığı ile şutlama boşluğuna aktarılacaktır. Sığırların derisi yüzüldükten sonra, iç organ cıkarma (işkembe) işlemi gerçekleşecek, çıkan işkembeler, konveyör aracılığı ile şutlama boşluğuna aktarılacaktır. Sonrasında ciğer alma işlemi gerçekleşecek ve ciğerler de, konveyör aracılığı ile şutlama boşluğuna aktarılacaktır. Ciğer alma işleminin ardından, karkas bölme bülümüne aktarılarak, karkas bölme testeresi ile hayvan ikiye ayrılacaktır. İkiye ayrılmış ve temizlenmiş karkas gövde etler, monoray sistemle kantarda tartılarak, et indirme elevatörü aracılığıyla, soğuk hava deposuna, düzgün bir şekilde yerleştirilerek, dinlendirilecek ve sevkiyata hazır hale gelecektir. Küyükbaş hayvanlar(koyun) ise padoktan, küyükbaş mezbaha makinelerinin bulunduğu bölüme alınacaktır. Bu bölüme gelecek olan koyunlar, koyun kaldırma elevatörü ile kaldırılacak ve kanama kancaları vastası ile kanama hattına alınacaktır. Bu aşamada kesimi gerçekleşecektir. Kanama hattından transfer edilerek koyun işleme bölümüne aktarılacak ve bu bölümde koyunun ayak-deri, iç organ(işkembe), kelle kısımları alınacaktır. Büyükbaş hayvanların kesiminde olduğu gibi alınan kısımlar konveyör aracılığı ile şutlama boşluklarından zemin katta bulunan odalara aktarılacaktır. Bu arada, tüm kesim işlemleri boyunca, hayvanlardan kaynaklanan kan akışı söz konusu olacaktır. Büyükbaş ve küçükbaş hayvanların kesim işlemlerinin başladığı andan itibaren, işletme hattı boyunca bulundurulması gereken, kan boşaltımının sağlandığı gider tavası paslanmaz kanal ızgaralar vasıtası ile hayvanlardan akan kanların, zemin katta bulunacak kan tankına alınması planlanmaktadır. 10

11 PİYASADAN HAYVAN TEMİNİ HAYVANLARIN GETİRİLMESİ HAYVANLARIN PADOKLARA ALINMASI ÇALIŞANLARDAN KAYNAKLI KATI,SIVI ATIK ÇIKACAKTIR GÜBRE VETERİNER KONTROLÜ HAYVANIN KESİMİ ÇİFTÇİLERE SATIM DERİ YÜZME KELLE VE AYAK KAN KONVEYÖR PARÇALAMA ŞUTLAMA BOŞLUĞU KAN TANKI SOĞUK HAVA DEPOSUNA ALINMASI SOĞUK HAVA DEPOSU ATIKSU BELEDİYENİN İZİN VERECEĞİ ALANDA BERTARAFI DİNLENDİRME SATIŞ ATIKSU A.T. KESİME GETİRENLERE TESLİM İŞLEME TESİSLERİNE AKTARIM ALICI ORTAM Şekil 1: Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Kesimi İş Akım Şeması 11

12 Büyükbaş Hayvan Kesimi İş Akım Şeması Detayı Hayvan İndirme Rampası Rampaların, hayvanların rahatlıkla indirilmesini sağlayacak ve nakil araçlarının yanaşmasına imkan verecek şekilde yapılacaktır. Kesim Salonu Bu ünitede hayvanların başları kesilecektir. Hayvan kesildikten sonra kanının iyice akması için beklenecektir. Oluşacak kan, kan toplama çukurunda (beton ve geçirimsiz) biriktirilecektir. Büyükbaş Hayvan Kaldırma Vinci Başı kesildikten sonra, hayvanın daha kolay taşınabilmesi için vinç kullanılacaktır. Vinç halatlarının uç kısımlarında sığır kanama ve işleme kancalarının takılabileceği şekilde bir ekipman bulunacaktır. Büyükbaş Hayvan İşleme Kademeli Platformu Kanama hattındaki asılı hayvanın boştaki ayağı açılacaktır. Kanama hattındaki hayvanlar işleme hattına alınacaktır. İşleme hattında ikinci ayak ve döş bu platformun en alt seviyesinde açılacaktır. Büyükbaş Hayvan İşleme Monoray Hattı Bu üniteye gelene kadar sığırların, ayak, döş açma işlemi, kuyruk açma işlemi, deri yüzülmesi, iç organların çıkartılması ve gövdenin ikiye bölünmesi işlemleri yapılacaktır. Deri Yüzme Makinesi Derisi yüzülecek sığır, makinenin tam karşısına alınarak ön ayaklarından bağlanacak, kasapların yüzme esnasında üzerine çıkabileceği platformlar olacaktır. Yüzme işlemi yukarıdan aşağıya doğru yapılacaktır. İç Organ Çıkarma Platformu İşkembe ve iç organların çıkarılacağı bölümdür. Bu bölümde, işkembenin patlatılmadan ve iç organlara zarar verilmeden çıkarılması sağlanacaktır. Duşlama Kabinleri Kesim ve parçalama işlemleri bitmiş olana karkas temiz su ile yıkanacak ve biraz bekletildikten sonra tartıma geçilecektir. Bekletme süresi yıkama suyunun tamamen akıtılması gereken süre kadar olacaktır. Havai Hat Monoray Karkas et kantara getirilerek tartımı yapılacaktır. Veteriner hekim tarafından muayene edilecektir. Muayene edilen karkas et soğutma bölümüne alınacak ve ısı +4 dereceye düşene kadar kademeli olarak soğutulacaktır. 12

13 Küçükbaş Hayvan Kesimi İş Akım Şeması Detayı Muayenesi yapılan küçükbaş hayvanlar, hayvan indirme rampası yardımıyla kesimhaneye alınacaktır. Küçükbaş Hayvan Kanama Kancası Bu bölümde kesimhaneye alınan hayvanın ayaklarına koyun kanama kancası takılacaktır. Küçükbaş Hayvan Kanama Hattı ve Koyun İşleme Hattı Bu hatta gelen canlı küçükbaş hayvanların kesim işlemleri gerçekleştirilecektir. Ayaktan hava verilerek şişirilecek ve ayakların açılma işlemleri yapılacaktır. Küçükbaş Hayvan Yüzme Makinesi Kesim işlemi ve ayak açma işlemi yapılmış hayvanın deri yüzme işlemi gerçekleştirilecektir. Deri yüzme işlemi, büyükbaşta olduğu gibi yukarıdan aşağıya doğru yapılacaktır. Kasap Çalıştırma Platformları İşkembe ve iç organların çıkarılacağı bölümdür. Bu bölümde, işkembe patlatılmadan ve iç organları zarar görmeden çıkarılacaktır. Duşlama Kabinleri Kesim ve parçalama işlemleri bitmiş olan karkas temiz su ile yıkanacak ve biraz bekletildikten sonra tartıma geçilecektir. Bekletme süresi, yıkama suyunun tamamen akıtılması gereken süre kadar olacaktır. Kan Tankı Tesiste kesim sırasında çıkan kanlar, kan tankına alınacaktır. Et Mamulleri İmalatı Planlanan kapasite artırımı ile tesiste rosto, bonfile, kıyma, pirzola, biftek, kuşbaşı, parça etler vb. taze et ürünlerinin satışına devam edilecektir. Bu taze et ürünleri, uygun koşullarda muhafaza edilerek talebe göre satışının yapılması planlanmaktadır. İşlenmemiş et ürünleri arasında karkas etlerde bulunmaktadır. Karkas etler parçalanmakta ve paketleme yapılmadan önce -40 C de şoklanacak ve -20 C de muhafaza edilecektir. İşlenmiş et ürünleri; Sucuk, kuşbaşı, köfte ve kıyma şeklinde işlenen ürünlerdir. 13

14 Köfte Üretimi İş Akış Şeması TAZE ET KIYMA MAKİNESİ BAHARAT KARIŞIMI(Acı biber, kimyon, yeni bahar, karabiber, tuz vb) DİNLENDİRME (5-6 saat) ŞEKİL VERME MAKİNESİ PAKETLEME SOĞUTMA KONTROL ETİKETLEME SEVKİYAT Şekil 2: Köfte Üretimi İş Akım Şeması El değmeden kıyma ile baharatlar makineye verilecek ve karıştırma işlemi gerçekleşecektir. Karıştırma işleminden sonra farklı şekillerde hazırlanan ürünler, ambalajlanarak ve soğutma deposuna gönderilecektir. Önce -40 C de şoklanacak ve daha sonra -20 C de muhafaza edilmesi planlanmaktadır. İmalattan çıkan mamuller kontrolden geçirilerek etiketleme işlemi gerçekleştirecek ve sevkiyata başlanacaktır. 14

15 Sucuk İşleme Bölümü İş Akış Şeması TAZE ET ( 0 4 O C) DONUK ET KIYMA MAKİNESİ MİKSER KARIŞTIRMA ( ET, YAĞ, TUZ) DİNLENDİRME DOLUM KIYMA MAKİNESİ (DAHA KÜÇÜK PARÇALAR HALİNE GETİRME) KATKI MADDELERİ (BAHARAT KARIŞIMI) DOLUM ASKIYA ALMA - DİNLENDİRME FERMENTASYON OLGUNLAŞTIRMA - KURUTMA PAKETLEME DEPOLAMA Şekil 3: Sucuk Üretimi İş Akım Şeması 15

16 1- Uygun et ve yağ alınacaktır. Üretimde büyük ya da küçükbaş kasaplık hayvan etleri ya da bunların belirli orandaki karışımları kullanılabilir. Örneğin % 45 sığır eti, % 45 manda eti ve % 10 kuyruk yağı içeren bir kombinasyonla uygun bir sucuk üretimi yapılabilir. 2- Et ve yağ kuterde 1,5 2,5 cm çapında kuşbaşı büyüklüğünde doğranacak. Parçalanmış bu karışım üzerine çekilmiş sarımsak ilave edilecek ve iyice karıştırılacaktır. Sonra tuz, baharatlar, diğer katkı maddeleri ve starter kültürler ilave edilerek, kuterde homojen karışımı sağlanacaktır. Takiben bu karışım 2,5 5 mm lik ayna takılı makineden birkaç defa ya da sıfır numara ayna takılı makinede bir defa çekilecek ve sucuk hamuru yapılacaktır. Bu hamur içinde hava boşluğu kalmayacak şekilde dinlendirme teknelerine alınacaktır. Eğer starter kültür kullanılmamışsa + 1 C de en az 12 saat veya + 2 C yi geçmeyen koşullarda en fazla 24 saat bekletilecektir. 3- Takiben hamur dolum makinesine alınacak, sığır ince bağırsaklarına ya da benzer çaptaki (36 38 mm) yapay kılıflara doldurulacaktır. Sucukların uçları ya el ile, ya da dolum makinesinin otomatik bağlama düzeneğiyle bağlanacaktır. 16

17 Kavurma Üretimi İş Akım Şeması: PARÇALANMADAN ÜRETİME GEÇİŞ TAZE ET KUŞBAŞI MAKİNESİ PİŞİRME KAZANI TUZ KONTROL SÜZME DOLUM DİNLENDİRME PAKETLEME KONTROL SEVKİYAT Şekil 4: Kavurma Üretimi İş Akım Şeması Parçalanan taze etler öncelikle kuşbaşı makinesinde kuşbaşı haline getirilecektir. Kuşbaşı ete tuz ilave edilecek pişirme kazanında, etin pişmesi sağlanacaktır. Belirlenen sıcaklık ve ortam koşullarında kavurma pişirilecek ve işlem bittikten sonra kontrol aşamasına geçilerek yağın süzülmesi sağlanacaktır. Daha sonra kavurma dinlendirilecek ve dinlendirilmiş kavurmalar paketlemeye gidecektir. Burada son kontroller yapıldıktan sonra sevkiyat için hazır hale gelecektir. 17

18 Pastırma Üretimi İş Akım Şeması: PASTIRMALIK ET ÜZERİNE KESİK ATMA 1. TUZLAMA 24 SAAT 2. TUZLAMA 12 SAAT KALIPLARA KOYMA YIKAMA KURUTMA 3 5 GÜN PRESLEME SAAT KURUTMA 2 3 GÜN FIRINLAMA 1 SAAT 35 O C PRESLEME 2 3 SAAT ÇEMENLEME SARIMSAK, ÇEMEN UNU, SU ÇEMENLERİ KURUTMA DEPOLAMA Şekil 5: Pastırma Üretimi İş Akım Şeması 18

19 Temizlenmiş etler pastırmalık olarak ayrılacaktır. Bu etlere tuzlama işlemi uygulanarak 24 saat bekletilecektir. Daha sonra ikinci tuzlama işlemi uygulanacak ve 12 saat beklenilecektir. Pastırma daha sonra doluma gidecek ve uygun kalıplara doldurulmuş olan pastırma yıkama odalarına gönderilecektir. Yıkanan pastırmaların 3 15 gün süre içerisinde kurumaları için beklenilecektir. Kuruyan pastırmalar preslenecek ve tekrar kuruması için 2 3 gün beklenilecektir. Daha sonra fırına alınarak 1 saat pişirilecektir. Pişirildikten sonra tekrar preslenecek ve preslenen pastırmaya sarımsak, çemen unu ve su ilave edilerek çemenlenmesi sağlanılacaktır. Çemenlenen pastırma tekrar kurumaya alınacaktır. Kurumuş pastırmalar depoya gönderilecek ve burada son kontroller yapıldıktan sonra sevkiyat gerçekleştirilecektir. Döner Üretimi İş Akım Şeması: DANA ETİ KUZU ETİ KIYMA MAKİNESİ TRİMMİNG KIYMA TRİMMİNG DANA ETİNİ YAPRAK HALİNE GETİRME KALIPLARA DİZME KUZU ETİNİ YAPRAK HALİNE GETİRME DÖNER BORUSUNA TAKMA DONDURMA KALIPLARDAN ÇIKARMA KONTROL PAKETLEME SEVKİYAT Şekil 6: Döner Üretimi İş Akım Şeması 19

20 Parçalanan taze etler dana eti ve kuzu eti olarak ayrılacaktır. Bu etler ayrı ayrı trimming makinelerinden geçirilerek yaprak haline getirilecektir. Bu etlerin bir kısmı kıyma makinesinde kıyma haline getirilmek üzere çekilecektir. Çekilen kıyma, yaprak haline getirilen kuzu ve dana eti kalıplara dizilecektir. Döner borusuna takılarak dondurulacaktır. Dondurma işleminden sonra kalıplardan çıkarılarak kontrol edilecek ve kontrolleri yapıldıktan sonra paketleme işlemi gerçekleşecektir. 1.b) Projenin yer ve teknoloji alternatifleri, proje için seçilen yerin koordinatları Kütahya İli, Tavşanlı İlçesi, Beyköy Mah. Kızılkayaaltı Mevkii, Tunçbilek Yolu nda (Tapuda 4I22C20D Pafta, 240 ada, 3 parsel), mülkiyeti yaptırımcı firmaya ait olan sahada Şirin Et ve Sucuk San. Tic. Ltd. Şti. tarafından 2012 yılında yapılan planlama ile günde 150 adet büyükbaş ve 200 adet küçükbaş hayvan kesiminin yapılacağı ve elde edilecek karkas etten sucuk, salam, sosis, köfte, kıyma vb. ürünlerin elde edileceği Et ve Et Ürünleri Üretim Tesisi kurulması amacıyla Proje Tanıtım Dosyası hazırlanmış ve ÇED Gerekli Değildir Kararı alınmıştır. ÇED Kararının alındığı 29 Kasım 2012 tarihinden sonra, proje sahasında herhangi bir çalışma yapılmamış, 19/06/2014 tarihinde inşaat çalışmalarına başlanmıştır. Kaba inşaat çalışmaları ilerleyen tesiste, kesimle ilgili taleplerin artması üzerine, ilave makine ekipmanla kapasite artırımına gidilmesi planlanmıştır. Kapasite artırımı ile tesiste, günlük 200 adet büyükbaş ve 400 adet küçükbaş hayvan kesiminin yapılması planlanmaktadır. Kapasite artırımı planlanan tesis, mevcut ÇED Gerekli Değildir Kararında tanımlanmış olan toplam m 2 olan sahada herhangi bir değişikliğe gitmeyecek olup, m 2 taban alanı bulunan, 3 katlı, toplam alanı m 2 kapalı alana sahip olacaktır. İnşaat çalışmaları devam eden tesis alanı, kapasite artırımı ile değişmeyeceğinden yer alternatifi düşünülmemiştir. Ayrıca; proje kapsamında kullanılacak makine ve ekipmanların son teknoloji olacak şekilde seçimi gerçekleştirilmiştir. Bu nedenle, herhangi bir yer ve teknoloji alternatifi de düşünülmemiştir. Proje alanına en yakın yerleşim birimi, faaliyet alanına 225 m mesafedeki Beyköy Mahallesi dir. Projenin ileriki aşamalarında yapılacak hesaplamalarda bu mesafeler dikkate alınmıştır. Ayrıca proje alanı bağlı bulunduğu Tavşanlı İlçe merkezine m. ve Kütahya merkeze m mesafededir. Kuş uçuşu uzaklıklar ise; Tavşanlı için metre, Kütahya merkez için ise metredir. Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları Ek-1 de, Proje sahasının işaretlendiği 1/ Ölçekli Topografik Harita Ek-2/a da, tesisin etki alanını gösterir Uydu Fotoğrafları Ek-2/b de, Yer Bulduru Şekil-7 de, Proje Alanının Ülke İçindeki Konumu Şekil- 8 de, Bölge İçindeki Konumu Şekil-9 da ve faaliyet alanı koordinatları ise Tablo-3 de ayrıca verilmiştir. 20

21 Tablo-3: Faaliyet Alanı Koordinatları Koordinat Sırası Sağa, yukarı Koordinat Sırası Enlem, Boylam Datum ED50 Datum WGS-84 Zone - Zone 35 Sıra No DOM - DOM 27 Türü UTM Türü COĞRAFİK Ölçek faktörü 6 derecelik Ölçek faktörü Y X Y X ALAN= m 2 21

22 Şekil-7: Yer Bulduru 22

23 Şekil-8: Proje Sahasının Ülke İçerisindeki Konumu Şekil-9: Proje Sahasının Bölge İçerisindeki Konumu 23

24 BÖLÜM 2: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ(Proje alanının ve önerilen proje nedeniyle etkilenmesi muhtemel olan çevrenin; nüfus, fauna, flora, jeolojik ve hidrojeolojik özellikler, doğal afet durumu, toprak, su, hava, atmosferik koşullar, iklimsel faktörler, mülkiyet durumu, mimari ve arkeolojik miras, peyzaj özellikleri, arazi kullanım durumu, hassasiyet derecesi(ek-5 deki duyarlı yöreler listesi de dikkate alınarak) benzeri özellikleri) 2.1. Nüfus: Kütahya nın nüfusu 2014 yılı sonuçlarına göre, olarak belirlenmiştir. Kütahya nüfusunun %67,88 kısmı il ve ilçe merkezlerinde, %32,12 kısmı ise köy ve beldelerde yaşamaktadır. Tablo-4: Kütahya Nüfus Verileri Toplam İl Nüfusu İl/İlçe Merkezi Dağılımı Belde ve köyler Dağılımı Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Kütahya'nın zengin kültürünün önemli bir parçasını el sanatları oluşturur. Kütahya'da geleneksel el sanatlarının yanı sıra yalnız bu yöreye özgü el sanatları da yaşamaktadır. Özellikle çiniciliğin Türkiye ve dünyadaki yaşayan önemli merkezlerinden birisi Kütahya'dır. Yine tahta kaşık oymacılığının yurdumuzda yapıldığı ender yerlerden biri, Gediz- Saruhanlar köyüdür. Ata sanatlarımızdan olan elmas işlemeciliği halen yaşamaktadır. Tavşanlı'da leblebicilik ve kilitçilik ile Simav'daki hasırcılık ve urgancılık, yalnız bu yörelerimizde yaşamaktadır. Tavşanlı ilçesi, Kütahya ilinin kuzeybatısında 50 km uzaklıkta bir ilçedir. Ankara, Eskişehir, Balıkesir, İzmir demiryolu buradan geçer. İlçe Ankara, İstanbul ve İzmir gibi büyük kentlerimize eşit uzaklıktadır. Adeta bu üçgenin merkezindedir. İlçe, Adranos Çayı kenarında, yaylacık Dağlarının eteğinde kurulmuştur. Güneyinde geniş ve verimli bir ovası, kuzeyinde zengin çam ormanları vardır. Ancak Tavşanlı'nın ana geçim kaynağı maden işletmeciliğidir. Türkiye'nin en zengin linyit yatakları burada bulunur yılından beri faaliyette olan (Garp Linyitleri İşletmesi) GLİ ile 1956 yılından beri elektrik üreten büyük bir termik santral vardır. Ayrıca ilçede çok sayıda özel kömür ocağı ve manyezit çıkartılan ocaklar ve işleme tesisi vardır. Bu işletmeler ilçe ekonomisine çok büyük katkı sağlamaktadırlar. Tarım ve hayvancılık ikinci planda kalmaktadır. Son yıllarda ilçede termal kaynaklarda da atılım olmuştur. Dünyada ender olan ve Türkiye'de de sadece Tavşanlı'da bulunan 32 derecelik suya sahip olan Göbel Kaplıcası önemli bir termal kaynaktır. 24

25 2.2. Flora ve Fauna: Flora : Kütahya ili, flora bölgeleri düşünüldüğünde Akdeniz, Avrupa-Sibirya (Öksin) ve İran- Turan fitocoğrafya bölgelerinin birbirlerine geçiş teşkil ettiği ve her üç flora bölgesine ait bitkilerin bulunduğu bir bölgede yer almaktadır. Kütahya yöresinin doğu ve alçak platolarında ve İç Anadolu da step sahasının üzerinde karaçam ve meşe türlerinden ibaret kuru orman alanları yer almaktadır. Kütahya ve çevresinin bitki örtüsünü inceleyen DÖNMEZ (1972), karaçam (Pinus nigra), meşe (Quercus cerris, Quercus infectoria, Quercus libani) türleri ile ardıçlardan oluşan ormanların özelliklerini belirtmiştir. Araştırıcı, karaçamın, Yellice ve Gümüş Dağlarının eteklerinde, özellikle doğuda yüksek plato sahalarında; meşenin ise, bu kütlenin batıya doğru devamını oluşturan sahanın alt kesimlerinde baskın duruma geçtiğini bildirmektedir. Nitekim, Yellice ve Gümüş Dağının kuzeyinde saçlı meşe (Quercus cerris) güneyinde ise genellikle ardıç türleri (Juniperus excelsa, Juniperus foetidissima) ve meşe türleri (Quercus cerris, Quercus infectoria, Quercus libani) bulunur. Ayrıca Gümüş Dağının kuzey kesiminde Fagus orientalis toplulukları bulunur. Yellice ve Gümüş dağlarının kuzey eteklerindeki alçak platolardaki kuru ormanlar genellikle saçlı meşelerden ibarettir. Bu dağların güney eteklerindeki alçak platolardaki bitki örtüsünün önemli bir elemanı da ardıçlardır. Juniperus excelsa ve Juniperus foetidissima daha ziyade yarı kristalize kireçtaşları üzerinde yaygındır. Kütahya nın kuzeybatı kesiminde Sakarya nın kolları boyunca (Ozandere vadisi), karaçam (Pinus nigra), mazı meşesi (Quercus infectoria), maki elemanları ve çınar (Platanus orientalis) ve ılgın (Tamarix) görülür. Kütahya Ovası ve çevresinde dağların kuzey yamaçlarının yüksek kesimleri ve vadi içlerindeki yarı nemli karaçam ormanlarının dışındaki ormanların tahrip edildikleri alanlarda meşe ve ardıçların hakim olduğu ormanlar bulunur. Kütahya Ovasındaki step alanı da, orman tahribi ile gelişmiştir. Bölgenin vejetasyonu; ot, ağaçlı step ve orman topluluğu olmak üzere üç ana formasyona ayrılabilir. İç Anadolu nun çevresindeki yüksek alanlar üzerinde ormanların tahribi ile gelişmiş step alanları, karaçam ile karışım yapan meşe ormanları ve saf karaçam ormanları bulunur. Meşe toplulukları, genellikle antropojen step alanlarında ve step ile orman arasında geçiş zonunda bulunur. Karaçam ormanları ise dağların genel olarak 1200 m den yüksek kesimlerinde görülür. Geniş alan kaplayan karaçam ormanları, kuzeybatıda Sündiken ve Sivrihisar Dağları, batıda Kütahya-Afyonkarahisar hattının doğusunda Yazılıkaya Yaylası, Sandıklı ve Murat Dağlarında yer almaktadır. Diğer kesimlerde karaçam ormanları parçalar halinde kalmıştır. Meşe ormanları ve toplulukları plato yüzeylerinde kümeler halindedir. 25

26 Tablo-5: Proje Alanı ve Çevresinin Flora(Bitki) Listesi TURLER YEREL ADLARI HABİTAT N.B. YAYILIM TESPİT EDİLDİĞİ YÖNTEM APIACEAE Ferulago thirkeana K. ve komşu O. A.Ç./Literatür - X - NT - Anadolu APOCYNACEAE Nerium oleander L. Zakkum 3 1 Yaygın A.Ç./Literatür ASTERACEAE Geropogon hybridus COMPOSITAE Bellis perennis L. Matricaria chamomilla L. CUPRESSACEAE Juniperus excelsa Juniperus foetidissima CRUCIFERAE Capsella bursapastoris (L.) FAGACEAE Quercus cerris Quercus infectoria GRAMINEAE Cynodon dactylon (L.) Pers. var. dactylon GUTTIFERAE Hypericum aviculariifolium Kırmızı Karanfilotu Beyaz Papatya KB. Türkiye, B. Anadolu, G. Anadolu, Karasal Anadolu Tarkya, Kuzey,Batı, Güney ve İç Anadolu Papatya 4,5,7 1 Tarkya, Kuzey,Batı ve Güney Anadolu KISALTMALAR End. : Endemik Bern : Avrupa nın Yaban Hayatı ve YaĢama Ortamlarını Koruma SözleĢmesi IUCN : Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği Habitat Sınıflamaları; 1. Orman, 2. Maki, 3. Frigana (çoğu dikenli, alçak boylu ve yumak yastık oluģturan bitkiler), 4. Kültür alanları (bağ, bahçe vb.), 5. Kuru çayır, 6. Nemli çayır, bataklık ve sulak alan, 7. Yol kenarı, 8. Kayalık Nispi Bolluk Sınıflandırmaları: 1. Çok nadir, 2. Nadir, 3. Orta derecede bol, 4. Bol, 5. Çok bol L END. B Y IUCN BERN A.Ç./Literatür A.Ç./Literatür A.Ç./Literatür Boylu 6,7 2 O. Anadolu A.Ç./Literatür Ardıç Ardıç 6,7 2 O. Anadolu A.Ç./Literatür Çoban Çantası Saçlı Meşe Mazı Meşesi Yaygın A.Ç./Literatür - - X LC O. Anadolu A.Ç./Literatür O. Anadolu A.Ç./Literatür Ayrık Out Trakya, Batı, Kuzeydoğu ve Güney Anadolu Sarı Kantaron A.Ç./Literatür O. Anadolu A.Ç./Literatür PLATANACEAE Platanus orientalis Çınar O. Anadolu A.Ç./Literatür PINACEAE Pinus Nigra Karaçam 4,5,7 2 Yaygın A.Ç./Literatür SALİCACEAE Populus sp. L. Kavak Yaygın A.Ç./Literatür SCROPHULARIACEAE Verbascum bithynicum Sığır Kuyruğu Derece Enleminin Doğusunda Olan K. Türkiye, O. Anadolu A.Ç./Literatür NT - 26

27 Faaliyet alanı ve etki alanında endemik bir bitki türüne rastlanmamıştır. Ayrıca nadir ve nesli tehlikede olan veya Bern Sözleşmesi Ek-1 listesine göre koruma altına alınması gereken herhangi bir bitki türü de bulunmamaktadır. Fauna: Bu yörede bulunan kuş türlerinden yasalarda belirtilen risk sınıflarına göre; kartal, akbaba, şahin, baykuş gibi gece ve gündüz yırtıcıları nesli tehlikede bulunan türler arasında yer almaktadır. Bunun yanında kınalı keklik, çoban aldatan, yeşil ağaçkakan, üveyik, ibibik, yaban kazı, kuzgun, turaç gibi türler, Türkiye genelinde risk altında bulunmaktadırlar. a) İki yaşamlılar Proje alanı ve etki alanında bulunan amfibi faunasını tespit etmek amacıyla gözlem ve literatür çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda saptanan 4 tane amfibi türünün hepsi Bern Ek-3 listesinde bulunmaktadır. Tablo-6:Proje alanı ve Etki Alanındaki İki Yaşamlı Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri FAMİLYA NO LATİNCE ADI TÜRKÇE ADI ERL BERN KAYNAK HABİTATLAR ANURA Bufonidae 1 Bufo bufo Kara kurbağası Ek 3 A,C 2 Bufo viridis Gece kurbağası Ek 2 A,C Hylidae 3 Hyla arboroa Yaprak kurbağası Ranidae 4 b) Sürüngenler Rana ridibunda LR:nt Ek 2 A,C Ova kurbağası Ek 3 A,C Nemli taş altları, toprak oyukları, m. Açık arazide taş altları, m. Suya yakın ağaçlık alanlar, m. Göl ve ağır akan sular, m. Proje alanı ve etki alanı sürüngen faunasını tespit etmek amacıyla gözlem ve literatür çalışmaları yapılmıştır. Tablo-7:Proje alanı ve Etki Alanındaki Sürüngen Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri FAMİLYA NO LATİNCE ADI TÜRKÇE ADI BERN HABİTATLAR Testudinidae 1 Testudo gracea Tosbağa Ek 2 Taşlık ve çalılık yerler, m. Emydidae 2 Emys orbicularis Benekli kaplumbağa Ek 2 Durgun ve akarsular, m. Gekkonidae 3 Hemidactylus turcicus Geniş parmaklı keler Ek 3 Kapalı mekânlar Agamidae 4 Stellio stellio Dikenli keler Ek 2 Kayalıklar, harabeler Kapadokya Kumluk, taşlık alanlar 1000 m ye Lacertidae 5 Lacerta cappadocica Ek 3 kertenkelesi kadar Taş altları, toprak kovukları, Eumeces schneideri Sarı kertenkele Ek 3 m ye kadar Scincidae Açık arazi, orman, çalı 7 Mabuya vittata Şeritli kertenkele Ek 3 dipleri, m. Arasında Büyük yeşil Bahçelik alanlar, bitki örtüsü Lacertidae 8 Lacerta trilineata Ek 2 kertenkele zengin yerler, m. Boidae 9 Eryx jaculus Mahmuzlu yılan Ek 3 Seyrek bitkili alanlar Colubridae 10 Coluber caspius Hazer yılanı Ek 3 Taşlık ve çalılık yerler 11 Coluber jugularis Kara yılan Ek 2 Taş altları, çatlaklar,1000 m ye kadar 12 Coluber najadum İnce yılan Ek 2 Taşlık ve çalılık yerler, m. 13 Coluber rupriceps Tors yılanı Ek 3 Taşlık ve çalılık yerler 14 Eirenis modestus Uysal yılan Ek 3 Taşlık, çatlaklar, m. 15 Elaphe quatuorlineata Sarı yılan Ek 2 Orman ve çalılıklarda taşlık alanlar, m. 16 Natrix natrix Yarısucul yılanı Ek 3 Su kenarları, m. 17 Natrix tesellata Su yılanı Ek 2 Su ve yakın çevresi, m. 27

28 Colubridae Malpolon 18 Çukurbaşlı yılan Ek 3 Seyrek bitkili alanlar, m. monspessulans Az bitkili taşlık kısımlarda taş Typhlopidae 19 Typhlos vermicularis Kör yılan Ek 3 altları, m. Çalılık, taşlık alanlar,2000 m. ye 20 Vipera ammodytes Boynuzlu engerek Ek 2 Viperidae kadar 21 Vipera xanthina Şeritli engerek Ek 2 Taşlık alanlar,0-300 m. c) Kuşlar Proje alanı ve etki alanı kuş türlerini tespit etmek amacıyla literatür çalışmaları ve ornitolojik gözlemler gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalar sonucunda 22 tane kuş türü saptanmış olup bunlardan 15 tanesi Bern Ek-2, 9 tanesi Bern Ek-3 listesinde bulunmaktadır. Ayrıca T.C. Milli Parklar ve Av-Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü, Merkez Av Komisyonu Kararları nın yansıtıldığı en son liste de kontrol edilerek tabloya işlenmiştir. Bu listeye göre 1 kuş tür Ek-1, yani belli zamanlarda avlanılmasına izin verilenler listesinde; 18 tanesi Ek- II, yani koruma altına alınmış türler kategorisinde; 4 kuş türü ise Ek-III de yani her zaman avlanabilen türler listesinde bulunmaktadır. Proje alanı ve etki alanında tespit kuş türleri ve bunlarla ilgili korunma dereceleri aşağıdaki Tablo da verilmiştir. Tablodaki kuş türlerinin korunma durumu ve statüleri ile ilgili olarak kullanılan sembollerin açıklaması aşağıdadır: A.2 = Bu gruba giren kuş türlerinin birey sayıları yayılış gösterdikleri alanlarda büyük tehlikeyle karşı karşıyadırlar. A.3 = Bu gruba giren kuş türlerinin populasyon düzeyleri çok düşmüş olduğundan tehlikeye maruzdurlar. A.4 = Soyu tükenme tehlikesi altında olmayan, yayılışlarının sınır bölgelerinde potansiyel tehdit altında olan türlerdir. Y= Düzenli olarak yurdumuzda kuluçkaya yatan yerli kuş türleri G= Yurdumuzda kuluçkaya yattıktan sonra göç eden türler; T= Yurdumuzda kuluçkaya yatmayan, yurdumuzu transit göç esnasında kullanan türlerdir. KZ = Kış aylarını yurdumuzda geçiren, kış ziyaretçisi türlerdir. Tablo-8:Proje alanı ve Etki Alanındaki Kuş Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri LATİNCE ADI TÜRKÇE ADI R.D.B. COLUMBIFORMES COLUMBİDAE GÜVERCİNLER GÜVERCİNGİLLER TÜRKİYE STATÜSÜ BERN Streptopelia decaocto Kumru Y Ek 3 B STURNIDAE Sturnus vulgaris PASSERIDAE Passer domesticus Passer montanus Passer hispaniolensis SIĞIRCIKGİLLER Sığırcık Y _ B SERÇEGİLLER Ev serçesi Y _ D Dağ serçesi Y Ek 3 B Diğer Bataklık serçesi Y Ek 3 B 28

29 d) Memeliler Proje alanı ve etki alanı memeli faunasını tespit etmek amacıyla gözlem ve literatür çalışması yapılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda 4 memeli türü saptanmış olup bu türlerden hiçbiri Bern Ek-2 ve Ek-3 listesinde bulunmamaktadır. Ayrıca T.C. Milli Parklar ve Av-Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü, Merkez Av Komisyonu Kararları nın yansıtıldığı en son listede kontrol edilerek Tablo 30 a işlenmiştir. Saptanan memeli türleri arasında Milli Parklar ve Av- Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü, Merkez Av Komisyonu Kararları Ek-1, Ek-II ve Ek-III listesinde bulunan tür de yoktur. Saptanan memeli türlerine ait bolluk dereceleri Demirsoy (1996) a göre değerlendirilmiştir. Tablo-9:Proje alanı ve Etki Alanındaki Memeli Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri Tür No Familya ve Tür Adı Türkçe Adı Bölgedeki Konumu Bern Statü MP(*) TALPIDAE 1 Talpa europaea Köstebek Bol - nt - SPALACIDAE 2 Spalax leucodon Kösnü Çok bol - nt - MURİDAE 3 Mus musculus Ev Faresi Bol - nt - 4 Rattus norvegicus Göçmen Fare Çok bol - nt - Fauna bölümünde Bern Sözleşmesi Ek-2 ve Ek-3 kapsamı altında bulunan türler için, Bern Sözleşmesi koruma tedbirlerine ve bu sözleşmedeki 6. ve 7. madde hükümlerine uyulacaktır. Bern Sözleşmesi ne göre fauna türleri iki bölüm altında koruma altına alınmıştır. Bunlar; I- Kesin olarak koruma altına alınan fauna türleri ile ilgili olarak; - Her türlü kasıtlı yakalama ve alıkoyma, kasıtlı öldürme şekilleri, - Üreme ve dinlenme yerlerine kasıtlı olarak zarar vermek veya buraları tahrip etmek, -Yabani faunayı bu sözleşmenin amacına ters düşecek şekilde özellikle üreme, geliştirme ve kış uykusu dönemlerinde kasıtlı olarak rahatsız etmek, -Yabani çevreden yumurta toplamak veya kasten tahrip etmek veya boş dahi olsa bu yumurtaları alıkoymak, - Fauna türlerinin canlı veya cansız olarak elde bulundurulması ve iç ticareti yasaktır. II- Korunan fauna türleri ile ilgili olarak; -Kapalı av mevsimleri ve/veya işletmeyi düzenleyen diğer esaslara, - Yabani faunayı yeterli popülasyon düzeylerine ulaştırmak amacıyla, uygun durumlarda geçici veya bölgesel yasaklamaya, -Yabani hayvanların canlı ve cansız olarak satışının, satmak amacıyla elde bulundurulmasının ve nakledilmesinin veya satışa çıkarılmasının uygun şekilde düzenlenmesi hususlarına uyulacaktır. Koruma altına alınmış türlerle ilgili olarak önlemler alınacaktır. 1-Koruma alanı ve çevresinde avlanmaya kesinlikle izin verilmeyecektir. 2-Koruma alanında bulunan türlerin barınakları gerektiği takdirde koruma altına alınacaktır. 3- Koruma alanında bulunan türlerin su kaynakları muhafaza altına alınacaktır. 4- Koruma alanında bulunan türlerin gerektiğinde yem ihtiyaçları sağlanacaktır. Fauna elemanlarından hareket etme yeteneğine sahip olanlar her an proje alanında görülebileceği için, hareketli fauna türlerine herhangi bir zarar verilmemesi amacıyla projede görev alacak personele gerekli uyarılar yapılacaktır. 29

30 Gerçekleştirilecek olan faaliyetin yukarıda sayılan alanlara olumsuz bir etkisinin olması söz konusu değildir. Faaliyetin işletilmesi sırasında ilgili kurumların belirttiği mevzuat hükümlerine uyulacaktır 2.3. Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler: Jeolojik Özellikler Jeolojik Yapı: Proje alanının ve Kütahya İli nin içerisinde yer aldığı Ege Bölgesinde Paleozoik, Mesozoik ve Senozoik üst sistemlerinin değişik dönemlerine ait jeolojik birimler bulunmaktadır. Kütahya ve çevresinde en eski kayaçlar Devoniyen yeşil gnays, muhtelif çeşit şist ve mermerlerdir. Bu serinin üzerinde fosilli orta permiyen kalkerleri diskordans olarak gelir. Mesozoik, yerleşme yaşı üst kretase olan ultramafik kayalarla temsil edilmiştir. Genellikle peridodit ve piroksenit bileşiminde olan ofiyolitik kütle bölgede allokton birliği temsil eder. Yer yer tamamen serpantinleşmiş durumda olan bu kayaçlar bölgede masif ultramafikler halinde olup Murat Dağı civarında karmaşık bir durumda değişik lilotolojili kayaçları içinde bulundurur. Ultramafik kayaçlar üzerinde ise çoğu silişleimiş, karbonatlaşmış ve limonitleşmiş bir örtü kayaç görülmektedir. Tersiyer, temel kayaçlar üzerinde diskordan olarak bulunan Miyosen ve Pliyosen yaşlı sedimanter kayaçlarla temsil edilmiştir Hidrolojik ve Hidrojeolojik Özellikler: Hidrolojik Özellikleri: Faaliyet sahasının bulunduğu alan, Tavşanlı ilçesi sınırları içerisinde yer almakta olup, tesis su kullanım ihtiyacını mevcut su şebekesinden karşılamaktadır. Proje sahası içerisinde herhangi bir yüzeysel su kaynağı bulunmamakla beraber, yer altı suyu kullanımı da olmamaktadır. Hidrojeolojik Özellikleri: Proje alanı içerisinde göl, baraj, gölet, akarsu v.b. sulak alan bulunmamaktadır. Yine faaliyet alanı ve yakın çevresinde, mevsimsel akış gösteren kuru dere yatağı bulunmamakla beraber, kuru dere yataklarına herhangi bir şekilde atık boşaltılmayacak ve dere yataklarına kesinlikle müdahale edilmeyecektir. Dere yataklarının yönü değiştirilmeyecek, yapısını bozacak herhangi bir müdahalede bulunulmayacak, katı ve sıvı atıklar boşaltılmayacak ve dolayısıyla bu alanların çevresel ve ekolojik etkilenmesi söz konusu olmayacaktır. Proje alanının içerisinde yer aldığı Tavşanlı ilçesinde bulunan akarsu, Tavşanlı Çayı ve Kocaçay dır. 30

31 2.4. Doğal Afet Durumu: Depremsellik: Kütahya İli Deprem Haritası Ek-2/e de sunulmuştur. Kütahya İli Deprem Haritasında il ve ilçelerinin içinde bulundukları deprem kuşakları gösterilmektedir. Harita incelendiğinde proje sahasının 2. derece deprem kuşağında olduğu görülmektedir. ŞİRİN ET Afet Bilgileri: Şekil-10: Faaliyet Alanının Türkiye Diri Fay Haritası Üzerinde Gösterimi İl genelinde daha çok su baskını ve kaya düşmesi afetleri gözlenmektedir. Yer kayması, deprem ve yangın olaylarına az da olsa rastlanmaktadır. İlde, yakın zamanlarda deprem, yer kayması, su baskını v.s. gibi afetlerin olmadığı gözlenmiştir Toprak: Faaliyetin de içinde bulunduğu sahanın üzerindeki toprağın yüzey kesiminin 0-20 cm. kısmında gri-kahverengi-siyah renkli bitkisel, humuslu toprak vardır. Faaliyet sahası, çevresinde ekili tarım arazileri bulunmaktadır, ancak raporda belirtilen önlemlerin alınması halinde, tesisten olumsuz etkilenmeyeceği düşünülmektedir Su: Faaliyet yeri ve çevresinde yüzeysel su kaynağı bulunmamaktadır. Faaliyet sahasının bulunduğu alan, Tavşanlı ilçesi sınırları içerisinde yer almakla beraber, proje kapsamında kullanılacak su, belediye su şebekesinden karşılanacaktır. Atıksu ise, işletmeye konumlandırılacak Atıksu Arıtma Tesisinde arıtıldıktan ve Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği deşarj kriterlerini sağladıktan sonra kanalizasyon şebekesine deşarj edilecektir. 31

32 2.7. Hava: Proje sahasının bulunduğu alanda hava kirliliğine neden olabilecek bir tesis bulunmamaktadır. Bölgeye ait hava kalitesi değerlerinin ölçüldüğü hava kalitesi izleme istasyonu bulunmamaktadır. En yakın izleme istasyonu Kütahya merkezdedir Atmosferik Koşullar: Tesiste, ısınma ve proses amaçlı elektrik enerjisi kullanılacaktır. Bu nedenle, tesisten kaynaklanacak emisyonların, bölgenin atmosferik yapısına herhangi bir olumsuz etkisi olmayacağı düşünülmektedir İklimsel Faktörler: Kütahya nın büyük bir bölümü yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlı tipik kara ikliminin etkisi altındadır. Ancak İl hudutlarında bazı bölgelerde İl Merkezine göre oldukça bariz iklim farklılıkları bulunmaktadır. Tavşanlı İlçesinin Balıköy Beldesi, Emet ile Hisarcık İlçeleri arasındaki saha, Gediz İlçesi Abide Köyü, Simav İlçe Merkezi ve Yeniköy Havzasında iklim İl Merkezine oranla daha ılımandır. Kütahya, Tavşanlı ve Simav İlçelerinde bulunan meteoroloji istasyonlarından alınan bazı değerler karşılaştırma amacıyla aşağıya çıkarılmıştır. (Kaynak: Kütahya İl Çevre Durum Raporu) Tablo-10 :Bazı İklimsel Özelliklerin Ölçüm Sonuçları (Yıllık Ortalama)-2009 İstasyon Adı Rakımı (m) Yağış (mm) Sıcaklık (0C) Nispi Nem (%) Kütahya ,8 10,6 68 Tavşanlı ,1 11,4 67 Simav ,9 12,0 67 Basınç Dağılımı: Kütahya merkez Meteoroloji İstasyonunun yılları arası yaptığı ölçüm sonuçlarına göre minimum basınç değeri 878,2 hpa, maksimum basınç değeri 925,1 hpa, ortalama basınç değeri 905,1 hpa dır. Maksimum ve minimum basınç değerlerinin görüldüğü ay Ocak ayıdır. Tablo-11: Kütahya İli Basınç Değerleri( ) METEOROLOJİK ELEMANLAR(hPa) OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK YILLIK Ortalama Basınç 905,6 903,7 905,8 902,1 904,4 904,2 903,5 903,8 905,0 907,1 909,0 907,3 905,1 Maksimum Basınç 925,1 919,6 920,9 915,5 912,9 912,3 912,2 911,8 915,1 917,6 919,1 922,7 925,1 Minimum Basınç 878,2 884,8 881,8 888,2 892,4 893,9 893,6 894,3 894,5 894,6 888,4 885,3 878,2 32

33 OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL KASIM OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL KASIM ŞİRİN ET VE SUCUK SAN. TİC. LTD. ŞTİ ORTALAMA BASINÇ(hPa) MAKSİMUM BASINÇ(hPa) MİNİMUM BASINÇ(hPa) Şekil-11: Kütahya İli Basınç Değerleri Grafiği Sıcaklık Dağılımı: Kütahya Merkez Meteoroloji İstasyonunun yılları arası yaptığı ölçüm sonuçlarına göre yıllık ortalama sıcaklık 10,65 0 C dır. En sıcak ay Temmuz, en soğuk ay Şubat olarak görülmektedir. Tablo-12. Kütahya İli Sıcaklık Değerleri( ) METEOROLOJİK ELEMANLAR( 0 C) OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK YILLIK Ortalama Sıcaklık 0,9 2,05 5,6 9,45 14,3 18,6 21,9 20,7 17,3 10,4 4,3 2,25 10,65 Maksimum Sıcaklıkların 7,5 10,9 14,3 17,2 23,1 27,5 30,8 28,7 26,3 15,8 8,8 7,8 18,22 Ortalaması Minimum Sıcaklıkların Ortalaması - 1,7-3,3 0,1 3,9 7,7 10,9 14,5 13,8 10,3 3,8-3,2-1,8 4, ORTALAMA SICAKLIK MAKSİMUM SICAKLIKLARIN ORTALAMASI Şekil- 12: Kütahya İli Sıcaklık Değerleri Grafiği 33

34 OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL KASIM ŞİRİN ET VE SUCUK SAN. TİC. LTD. ŞTİ. Yağış Dağılımı: Kütahya'da yıllık ortalama yağış miktarı 568 mm'yi bulur. Ancak bu değer bazı yerlerde azalırken bazı yerlerde ortalamanın üzerine çıkar. İlin genelinde yağışlar 400 ile mm arasında değişir. Farklılığın en önemli nedeni yükseklik farklarıdır. En çok yağış alan yerler Gümüş, Yellice, Yeşil ve Türkmen Dağlarıdır. Alçak yaylalar ile ovalık alanlar İlin az yağış alan kesimleridir. Bunların yağış ortalaması mm arasında değişir. En yağışlı ay Aralık, en kurak ay Ağustos dur. Eylül ile birlikte yağışlar artmaya başlar ve en yüksek seviyeye Aralık ve Ocak ayında erişir. Yağışların % 38,8 kış mevsiminde, % 29,4 ilkbaharda, % 19,3 sonbaharda, % 12,5 yaz aylarında görülür. Kütahya'nın rakımının yüksek oluşu ve kış sıcaklık değerlerinin düşük oluşu kar yağışlarını olağan getirmektedir. İlimizde 19 gün kar yağışlı geçer. Kar yağışı en çok Ocak, Şubat ve Mart aylarında görülür. İlin karla örtülü olduğu günler ortalaması 31 gündür. En fazla yağış Domaniç te, en az yağış da Tavşanlı dadır. Karla örtülü gün sayısı 8-31 arasında değişmektedir. En yüksek kar kalınlığı 86 cm olarak Simav da kaydedilmiştir. Tablo-13: Kütahya İli Yağış Değerleri(2011) METEOROLOJİK ELEMANLAR(mm) OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK Aylık Toplam Yağış ,6 23,4 99,0 0,2 91,4 Aylık Maksimum Yağış 20,1 4,4 5,6 20,4 31,2 42,2 1,4 10,2 15,2 50,4 0,2 46, AYLIK TOPLAM YAĞIŞ AYLIK MAKSİMUM YAĞIŞ Şekil-13: Kütahya İli Yağış Değerleri Grafiği Nem Kütahya Merkez Meteoroloji İstasyonunun yılları arası yaptığı ölçüm sonuçlarına göre, yıllık ortalama nem oranı % 65,5 dir. Uzun yıllar değerlerine göre en fazla nem oranı Aralık ayında görülmektedir. 34

35 OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL KASIM ŞİRİN ET VE SUCUK SAN. TİC. LTD. ŞTİ. Tablo-14. Kütahya İli Nem Değerleri( ) METEOROLOJİK ELEMANLAR(%) OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK YILLIK Ortalama Nem 80,15 73,95 67,9 67,75 64,45 60,65 55,5 56,6 57,7 68,65 70,15 75,35 60,84 Minimum Nem ORTALAMA NEM MİNİMUM NEM Şekil-14: Kütahya İli Nem Değerleri Grafiği Sayılı Günler Tablo-15: Kütahya İli Yağış Türleri( ) METEOROLOJİK ELEMANLAR OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK YILLIK Ortalama Kar Yağışlı Günler Sayısı Ortalama Kar Örtülü Günler Sayısı Ortalama Kırağılı Günler Sayısı Ortalama Sisli Günler Sayısı Ortalama Dolulu Günler Sayısı Ortalama Orajlı Günler Sayısı 7,0 5,3 5,9 1,15 0, ,2 2,0 5,0 26,6 9,4 9,3 5,3 0, ,3 5,1 30,9 8,1 5,5 6,3 4,4 0, ,5 4,6 15,2 7,9 53,2 9,4 3,4 1,8 2,7 1,6 1,6-0,2 0,7 2,5 8,5 6,5 38,9 0,1-0,2 1,2 0,8 0,7 0,1 0,1 0, ,1 0,1 0,1 0,4 1,7 4,7 4,3 2,8 2,7 1,6 1,0 0,2 0,1 19,7 35

36 OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL KASIM ŞİRİN ET VE SUCUK SAN. TİC. LTD. ŞTİ ORT.KAR YAĞIŞLI GÜNLER 10 5 ORT.KAR ÖRTÜLÜ GÜNLER 0 ORT.KIRAĞILI GÜNLER Şekil-15: Kütahya İli Sayılı Günler Grafiği Rüzgâr Kütahya'da hakim rüzgar yönü NNE dir. Bunu SSW ve NNW izler. Tablo-16 Kütahya İli Yönlere Göre Rüzgâr Hızları( ) Rüzgar Hızı Verileri(m.sec) OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK YILLIK N Yönünde Rüzgârın Ortalama Hızı NNE Yönünde Rüzgârın Ortalama Hızı NE Yönünde Rüzgârın Ortalama Hızı ENE Yönünde Rüzgârın Ortalama Hızı E Yönünde Rüzgârın Ortalama Hızı ESE Yönünde Rüzgârın Ortalama Hızı SE Yönünde Rüzgârın Ortalama Hızı SSE Yönünde Rüzgârın Ortalama Hızı S Yönünde Rüzgârın Ortalama Hızı SSW Yönünde Rüzgârın Ortalama Hızı SW Yönünde Rüzgârın Ortalama Hızı WSW Yönünde Rüzgârın Ortalama Hızı W Yönünde Rüzgârın Ortalama Hızı WNW Yönünde Rüzgârın Ortalama Hızı NW Yönünde Rüzgârın Ortalama Hızı NNW Yönünde Rüzgârın Ortalama Hızı 1,2 1,3 1,4 1,5 1,5 1,8 1,9 1,9 1,4 1,5 1,1 1,2 1,5 1,2 1,4 1,5 1,6 1,6 1,7 2,1 1,9 1,7 1,5 1,5 1,2 1,6 1,0 1,1 1,3 1,3 1,3 1,3 1,4 1,4 1,2 1,1 1,1 0,9 1,2 1,1 1,1 1,4 1,3 1,3 1,2 1,2 1,4 1,1 1,1 1,1 1,1 1,2 1,1 1,3 1,2 1,2 1,1 1,1 1,1 1,1 1,0 1,0 1,2 1,3 1,1 1,3 1,4 1,4 1,4 1,3 1,1 1,0 1,0 1,1 1,2 1,3 1,5 1,3 1,2 1,4 1,2 1,2 1,0 0,9 0,8 0,8 0,8 1,0 1,1 1,4 1,1 1,7 1,9 1,7 1,6 1,5 1,2 1,0 1,0 1,1 1,2 1,5 1,7 1,4 1,3 1,6 1,4 1,4 1,1 0,9 0,7 0,8 0,9 1,0 1,2 1,4 1,1 1,9 2,0 2,0 2,0 1,5 1,2 1,0 1,0 1,2 1,2 1,6 1,9 1,5 1,5 1,6 1,6 1,5 1,1 0,9 0,8 0,8 0,9 1,0 1,2 1,5 1,2 1,4 1,6 1,7 1,7 1,4 1,2 1,1 1,0 1,1 1,1 1,3 1,4 1,3 1,2 1,4 1,5 1,5 1,3 1,2 1,2 1,2 1,1 1,1 1,1 1,3 1,3 1,5 1,7 1,9 1,9 1,8 1,7 1,6 1,5 1,5 1,4 1,5 1,6 1,6 1,3 1,5 1,5 1,4 1,4 1,5 1,5 1,4 1,3 1,2 1,2 1,3 1,4 1,5 1,7 1,7 1,8 1,8 1,9 2,0 1,8 1,6 1,5 1,5 1,6 1,7 36