Spot fiyatlar son iki yılın rekorunu kırdı

Transkript

1 Sayı: 5 petroturkcom montelforeks İçindekiler Piyasalar Arz-Talep Genel Bakış Sektörden Haberler Hava Durumu Arıza & Bakım Ekonomik Takvim Gündemden Başlık lar > Ocak ayının ilk 26 gününde PTF ortalaması 136,56 TL/MWh olarak belirlendi. > Ocak ayının ilk 24 gününde PTF ortalaması 120,00 TL/MWh olarak belirlendi. > VIOP elektrik kontratlarında işlem hacmi tarihi rekor kırdı. > Sıcaklık endeksinin -4,3 derece seviyelerinde gerçekleşmesi bekleniyor. > Montel-Foreks Online'dan anlık TFS ve GFI verilerine ulaşabilirsiniz* Spot fiyatlar son iki yılın rekorunu kırdı Gün Öncesi Piyasasında 26 Ocak için oluşan uzlaşma fiyatı 241,57 TL/MWh olarak hesaplandı. Rakam en son Aralık 2013'te bu seviyeye gelmişti. PİYASALAR Geçen Hafta GÖP & DGP (TL/MWh) Veri Ort. Değişim* PTF 166 % 50,9 SMF 148 % 39,7 * Önceki haftaya göre değişim oranıdır. GÜN ÖNCESİ PİYASASI Spot piyasada 26 Ocak için oluşan fiyatların ortalaması 241,57 TL/MWh olarak hesaplandı. Spot elektrik fiyatları en son 13 Aralık 2013 tarihinde bu seviyeyi aşmış ve 306,68 TL/MWh olarak belirlenmişti. Montel-Foreks ile görüşen traderlar BOTAŞ'tan gelen gaz kısıntısı talimatı sebebi ile tüm hafta bu seviyede fiyatlar görebileceğimizi belirtiyorlar. Kaynaklara göre, BOTAŞ'tan gelen kısıntı talimatında kısıntıya sebep olarak "arz talep dengesizliğindeki sıkıntıları bertaraf etmek" gösteriliyor. Montel- Foreks'in görüştüğü traderların spot piyasada Ocak ayı ortalama beklentisi TL/MWh bandında bulunuyor. Pazar gününe kadar Ocak ayı ortalaması 129,36 TL/MWh seviyesinde bulunurken, bugün 136,56 TL/MWh seviyesine yükseldiği tespit edildi. DENGELEME PİYASASI Ocak ayının ilk 24 gününde Sistem marjinal fiyatı 120,0 TL/MWh oldu, rakam 2015 yılında 182,0 TL/MWh seviyesinde gerçekleşmişti. Sistem Marjinal Fiyatı geçtiğimiz haftaya göre %39,7 artış kaydetti. Geçtiğimiz hafta en yüksek SMF 210,0 TL/MWh ile 20 Ocak Çarşamba günü, en düşük ortalama SMF ise 105,4 TL/MWh ile 22 Ocak Cuma günü gerçekleşti.

2

3 Piyasa Fiyat Farkı PTF (TL/MWh) SMF (TL/MWh) KARŞILANABİLİR GÜÇ / PUANT KARŞILANABİLİR GÜÇ MW ANİ PUANT MW Geçtiğimiz hafta en yüksek ani puant MW ile 20 Ocak Çarşamba günü, en düşük ani puant ise 24 Ocak Pazar günü MW ile gerçekleşti. Ocak ayının ilk 25 gününde ani puant ortalaması MWh olarak belirlenirken, ilk hafta MW olan ani puant ortalaması ikinci hafta MW oldu. Üçüncü hafta ise MW olarak belirlendi. TEZGAHÜSTÜ PİYASALAR Geçtiğimiz Cuma sabahı tezgahüstünde Şubat ayı ürün 152 TL/MWh'ten işlem görüyordu. BOTAŞ'tan santrallere giden doğal gaz kısıntısı haberi ile ürün 158 bandına kadar ani bir yükseliş yaptı, ardından 156, 154,4 ve 153 seviyelerine kadar geriledi. Haftanın ilk gününde Şubat ayı baz yük ürün TL/MWh seviyesinde işlem görmeyi bekliyor. Tezgahüstünde Mart ayı ürünün ticareti ise 131,5-132 TL/MWh seviyesinden gerçekleşiyor. Piyasada Nisan ayı baz yük ürün TL/MWh seviyesinde değerlenirken, Mayıs ve Haziran ayları sırasıyla ,5TL/MWh ve TL/MWh seviyesinde belirlendi ikinci çeyrek (Q22016) ürün ,5 TL/MWh seviyesinde işlem görürken, 2016 üçüncü çeyrek (Q32016) ise 151,5-152,5 TL/MWh seviyesinde belirlendi. Piyasada 2016 ikinci yarı ürününün (2016H2) spreadi iyice azalarak ,25 TL/MWh seviyesinde belirlendi. Haftanın ilk gününde 2016 yıl sonu üründe 144,5 TL/MWh seviyesinden satıcı 143 TL/MWh alıcı teklifleri dikkat çekiyor. SINIR ÖTESİ TİCARET TEİAŞ tarafından Ocak ayı için yapılan, Bulgaristan-Türkiye yönündeki 166 MW kapasitenin tamamı 7 firma tarafından paylaşıldı. İhalede takas fiyatı 8,66 olarak belirlendi. Türkiye-Bulgaristan yönündeki ihale ise katılımcılar tarafından teklif yapılmadığından iptal edildi. Bulgaristan İletim Sistem Operatörü ESO tarafından Ocak ayı için yapılan, Bulgaristan-Türkiye yönündeki 166 MW kapasitenin tamamı 10 firma tarafından paylaşıldı. İhalede takas fiyatı 8,03 olarak belirlendi. Türkiye-Bulgaristan yönündeki ihale ise katılımcılar tarafından teklif yapılmadığından iptal edildi. SEE-CAO tarafından yapılan GR-TR yönlü ihalede 168 MW kapasite ihaleye açılırken, takas fiyatı 1,23 oldu. 3

4 ARZ-TALEP KAYNAKLARA GÖRE ÜRETİM Ocak ayının ilk 24 gününde Ülke genelinde günlük ortalama MWh elektrik üretildi yılının ilk iki haftasında ise rakam yalnızca MWh olarak belirlenmişti Ocak ayında ilk hafta MWh olan üretim ikinci hafta MWh bandına yükseldi, üçüncü hafta ise MWh bandına geldi. Yılın ilk 24 gününde haftasında doğalgaz kaynaklarından MWh, kömürden MWh üretim gerçekleşirken, hidrolik kaynakların elektrik üretiminin MWh olduğu tespit edildi. 2015'in ilk 24 gününde hidrolik kaynaklardan günlük ortalama MWh elektrik üretilmişti. KURULUŞLARA GÖRE ÜRETİM Yılın ilk 24 gününde lisanslara göre üretime bakıldığında, serbest üreticilerin elektrik üretimi ortalamasının MWh, EÜAŞ'ın ise MWh seviyesinde olduğu tespit edildi. Yap-İşlet santralleri Ocak ayının ilk 24 gününde MWh elektrik üretti yılının ilk 24 gününde serbest üreticilerin elektrik üretimi MWh iken, EÜAŞ santralleri MWh seviyesinde üretim yapmıştı. Yap-İşlet santrallerinin üretimi ise MWh seviyesindeydi. 4

5 BARAJLARA GELEN SU RÜZGÂR ENERJİSİNDEN ÜRETİM Aralık ayında toplam barajlara gelen su miktarı milyon m3 oldu. Ocak ayının ilk 24 gününde su seviyesi milyon m3 oldu yılında barajlara gelen toplam su miktarı milyon m3 olurken, geçen yılın ilk 24 gününde rakam milyon m3 olmuştu. Yılın ilk 24 gününde rüzgar kaynaklarından elektrik üretimi MWh seviyesinde belirlendi yılının aynı döneminde rakam MWh idi. 16 Ocak Cumartesi günü rüzgar kaynaklarından MWh ile rekor seviyede üretim gerçekleşti. Rüzgâr tahmini yapan kuruluşlar, bugün için 680 MW yarın için ise 650 MW civarında elektrik üretimi bekliyorlar. ELEKTRİK TÜKETİMİ Ocak ayının ilk 24 gününde Türkiye genelinde günlük ortalama MWh elektrik tüketildi. Rakam 2015 yılının aynı döneminde MWh seviyesindeydi. 21 Ocak günü Türkiye genelinde elektrik talebi MWh oldu. Rakam son 3 ayın en yüksek seviyesinde belirlendi. Montel-Foreks'in hava durumu kaynaklarına göre, Önümüzdeki hafta Türkiye genelinde sıcaklık endeksinin -4,2 derece seviyelerinde belirlenmesi, sonrasında ise -3,4 derece seviyelerine yükselmesi bekleniyor. 5

6 PİYASA HABERLERİ olduğu Zorlu Doğal Elektrik Üretimi AŞ'nin Denizli ili, Sarayköy ilçesi, Karataş mevkiinde kurmayı planladığı 100 MW kurulu güce sahip olacak Kızıldere III JES projesi için EPDK'dan alınan ön lisansta yer alan kurulu gücün, firmalarla yapılan ekipman görüşmeleri doğrultusunda 95,2 MW olarak tadil edilmesi konusunda EPDK'ya başvuru yapılmıştır." VIOP ELEKTRİK KONTRATLARINDA TARİHİ REKOR KIRILDI 22 Ocak 2016 Cuma günü Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında elektrik kontratları tarihi rekor kırdı. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında Cuma günü kontrat işlem görürken toplam işlem hacmi TL seviyesine ulaştı. Rakam şimdiye kadar kaydedilen en yüksek hacim oldu. VIOP'ta Cuma günü kaydedilen seans sonu açık pozisyon sayısı ise seviyesine yükseldi. VIOP'ta en çok işlem gören iki kontrat Ocak ve Şubat vadeli kontratlar oldu. Ocak ayı üründe ,28 TL hacminde işlem gerçekleşirken, Şubat ayı vadeli üründe ,92 TL değerinde kontrat el değiştirdi. VIOP elektrik kontratlarında gerçekleşen ticaret hacminin tezgâh üstü piyasalara oranla %15 seviyesine denk geldiği ve bu rakamın 2016 yılında yükseleceği belirtiliyor. ENERJİSA'DA HİSSE SATIŞINA YÖNELİK BİR KARAR YOK Sabancı Holding, Enerjisa'da hisse satışına yönelik alınmış bir karar bulunmadığını bildirdi. Sabancı Holding, Enerjisa'da hisse satışına yönelik alınmış bir karar bulunmadığını bildirdi. Dün Eon ve Sabancı'nın Enerjisa'da Çinli yatırımcılara hisse satışı yapmak için görüşmelerde bulunduğuna yönelik haberler çıkmıştı. Konu ile ilgili bugün KAP'a bir açıklama yapan Sabancı Holding, "Basında iştiraklerimizden Enerjisa'da hisse satışı yapılacağına ilişkin haberler çıkmıştır. Ancak Yönetim Kurulumuzca bu konuda alınmış bir karar bulunmamaktadır" şeklinde görüş bildirdi. Sabancı Holding hisseleri bu dakikalarda yatay bir seyirde 8,17 TL'den işlem görüyor. ZORLU, KIZILDERE 3 PROJESİNİN GÜCÜNÜ 95,2 MW'YE YÜKSELTECEK Zorlu Enerji, Zorlu Doğal Elektrik'in Kızıldere III JES projesinin kurulu gücünün 95,2 MW olarak tadil edilmesi konusunda EPDK'ya başvuruda bulundu. Şirket tarafından Kamu Aydınlatma Platformu'na yapılan açıklamada şöyle denildi: " tarihli özel durum açıklamamıza istinaden Şirketimizin %100 hissedarı BULGARİSTAN, DOĞALGAZ DAĞITIM ŞEBEKESİNİN GELİŞTİRİLMESİ İÇİN HİBE ALIYOR Bulgaristan, doğal gaz dağıtım şebekesinin rehabilitasyonu, modernizasyonu ve geliştirilmesi için AB'nin altyapı finansman programı kapsamında 850 bin euro destek alacak. Ekonomi Bakanlığı'nın 'Ekonomi Blog'unda yer alan ve Sofya Ticaret Müşavirliği tarafından yayınlanan habere göre, finansmanın bir kısmı Avrupa Bağlantılar Oluşturma Tesisi 'nin yaklaşık 180 Milyon euro tutarında olan bütçesi tarafından sağlanacak. AB üye ülkeleri, AB Komisyonu'nun Avrupa'nın kilit enerji altyapısı projelerine (genellikle Orta ve Güney Avrupa'da) 217 Milyon Avro tutarında yatırım yapılması önerisini kabul etti. PETROLÜN UCUZLAMASI YENİLENEBİLİR TEŞVİKLERİ SINIRLAYABİLİR Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı (UEA) Fatih Birol, Davos'ta bugün başlayan Dünya Ekonomik Forumu'nda 'petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki düşüşün, enerji verimini geliştirmek ve yenilenebilir enerji santrallerini kurmak için gerekli hükümet teşviklerini azaltabileceği' uyarısında bulundu. BBC'nin haberine göre Enerji'de Dönüşüm başlıklı oturumda konuşan Birol, enerji verimliliğinin 'çevresel kaygılardan çok tasarruf etmek üzerine odaklandığını' belirtti. Birol, bu durumu fosil yakıtların ucuz olmasına bağladı. Paris'te gerçekleşen İklim Zirvesi'nin ardından verilen küresel ısınmayı sınırlamak için konulan yeşil enerji kaynaklarına yönelim taahhütlerine rağmen Birol, bu yıl yenilenebilir enerji için hayat kolay olmayacak dedi. GLOBAL FİNANSAL KÖMÜR İŞLEM HACMİ 2015'TE %44 ARTTI İngiltere merkezli enerji araştırma şirketi Prospex Research tarafından derlenen verilere göre global finansal kömür işlem hacmi 2015 yılında %44 artarak 5,3 milyar ton oldu. İşlem hacminin yüzde 84'ü Avrupa'da Rotterdam Antwerp (ARA)-API 2-kontratlarında gerçekleşti. Avustralya'dan Newcastle'ın payı %9, Güney Afrika'dan Richards Bay'ın payı %7 oldu. ICE verilerine göre Rotterdam Antwerp API 2 Cal 17 kontratında fiyatlar hali hazırda geçen yılın aynı dönemine göre %36 düşüşle 39,20 dolar/ton seviyesinde. AVRUPA'DA DOĞALGA Z İŞLEM HACMİ A ZALDI Avrupa'da doğal gaz işlem hacmi Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 23 azaldı. Belirtilen ayda işlem hacmi 3,112 TWh oldu. Aralık ayında hacim geçen yıl aynı aya göre ise yüzde 16 yükseliş gösterdi. 6

7 Etiyopya'nın Jeotermal kaynaklardan üretebileceği Enerji MW'ın üzerinde. Ekonomi Bakanlığı'nın 'Ekonomi Blog'unda yer alan ve Addisababa Ticaret Müşavirliği tarafından yayınlanan habere göre, 25 yıl önce yapılan çalışmada 16 potansiyel alandan elde edilen veri MW iken, yeni çalışma ile potansiyel alan sayısı 22'ye yükselerek, üretilebilecek Enerji miktarında MW'ı aştı. TÜRKİYE'DEN BORU HATLARIYLA GEÇEN PETROL ARALIK'TA AZALDI Türkiye üzerinden geçen 4 boru hattından Aralık ayında geçen petrol miktarı bir önceki aya göre yüzde 1,8 düşüşle 43 milyon 564 bin varil oldu. Bir önceki ayda petrol akışı 44 milyon 96 bin varil olmuştu. BOTAŞ'ın internet sitesinde açıkladığı verilere göre, Bakü- Tiflis-Ceyhan(BTC) boru hattından geçen ay 21 milyon 861 bin varil petrol akışı gerçekleşti. Geçen yılın tamamında boru hatlarından geçen petrol 505 milyon 320 bin varil olarak gerçekleşti. MOODY'S PETROL FİYAT TAHMİNLERİNİ AŞAĞI YÖNLÜ REVİZE ETTİ Moody's Investors Service, petrolde arz fazlasının artmaya devam ettiğine işaret ederek fiyat tahminlerini aşağı yönlü revize etti. İran'ın arzını artıracak olmasının Brent ve Batı Teksas petrol fiyat tahminleri için aşağı yönlü risk olduğunu belirten Moody's, Batı Teksas petrolü için 2016 fiyat tahminini 7 dolar düşürerek 33 dolar/varile, Brent için tahminini 10 dolar düşürerek 33 dolar/varile indirdi. Moody's gerek Brent, gerekse Batı Teksas petrolünde fiyatın 2017 ve 2018'de 5'er dolar artacağını da öngördü. RUSYA ENERJİ BAKANI: AB VE UKRAYNA İLE YENİ BİR GAZ GÖRÜŞMESİNE GEREK YOK Rusya, Ukrayna ile yaşanan gaz sorununu değerlendirme amaçlı ek bir görüşme için gereklilik görmediğini bildirdi. Gazetecilere açıklamalarda bulunan Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak, Rusya, Avrupa Komisyonu ve Ukrayna'nın bir araya gelerek ek bir gaz görüşmesi yapmasının gerekli olmadığını ifade etti. Novak, Tüm prensipler hazırlanmış durumda ve yılın ilk çeyreğinin sonuna kadar geçerli olacak. Böyle bir görüşme yapmanın gereği yok. şeklinde konuştu. Cihan'ın haberine göre, Novak ayrıca, petrol ve doğalgaz piyasasındaki durumu görüşmek için Rusya'nın AB ile görüşebileceğini belirtti. Enerji Bakanı, Üçlü bir görüşmeye gerek yok ama petrol ve doğalgaz piyasasındaki durum da dâhil olmak üzere bir görüşme yapılacaksa, o zaman buna karşı çıkmayız. dedi. ETİYOPYA, MW JEOTERMAL ENERJİ ÜRETİMİ POTANSİYELİNE SAHİP Etiyopya Jeoloji Araştırma Enstitüsünün yaptığı çalışmaya göre km'lik Rift vadisinde gerçekleştirilen çalışmaya göre KÖMÜRDEN ELEKTRİK ÜRETİMİNE ALIM GARANTİSİ BEKLENTİSİ Gelişmiş ülkelerin 2020 sonrasında termik santral inşa etmemesini öngören Paris İklim Zirvesi'nde varılan anlaşmanın ardından, Türkiye'nin mevcut linyit yataklarını 4 yıl içerisinde değerlendirmesi ve kömürden elektrik üretimine alım garantisi sağlaması bekleniyor. BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ne göre, Türkiye içinde ABD, İngiltere, Rusya ve Avrupa Birliği'nin (AB) de bulunduğu "gelişmiş ülkeler" listesinde özel durumlu ülkelerden birisi olarak bulunuyor. Fransa'da 30 Kasım-11 Aralık 2015 tarihlerinde yapılan, Paris İklim Zirvesi olarak da bilinen BM 21. Taraflar Konferansı'nda varılan ve 195 ülkenin delegeleri tarafından kabul edilen anlaşma çerçevesinde, küresel sıcaklık artışını yüzyılın sonuna kadar 2 derecenin altında tutmak ve sera gazı emisyonlarını azaltmak için çaba harcanacak. Bu noktada, sera gazı emisyonları açısından tehdit oluşturduğu düşünülen fosil yakıtlara bağlı enerji üretiminin yavaş yavaş ülkelerin enerji portföyünden çıkarılması planlanıyor. Bu bağlamda da gelişmiş ülkelerin 2020 sonrasında termik santral yatırımlarına yönelik engeller artacak. Termik santrallere yönelik bu engeller artmadan önce Türkiye'de yerli kömür potansiyelini değerlendirmek için termik santrallerden üretilen elektriğe alım garantisi verilmesi beklentisi oluşurken, sektör yetkilileri bu durumu şöyle değerlendirdi: "Türkiye'deki linyit potansiyeli önümüzdeki 4 yıl içerisinde tümüyle kullanılabilir. Alım garantisi verilmesi durumunda, bankalardan kredi alma konusunda problem yaşanmaz. 2020'den önce tüm termik yatırımların en azından projelendirilmesi, kredilendirilmiş olması ve inşaatının başlatılması gerekiyor ki, 5 yıl sonra elektrik üretimindeki kaynaklar çeşitlenebilsin. Doğal gazın elektrik üretimindeki payı şimdilerdeki seviyesinden daha aşağı inebilsin." Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının yerli kaynakların kullanımını arttırma politikası çerçevesinde 2005'te başlattığı kömür arama çalışmaları sonucunda 2015 Temmuz itibarıyla Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından 1 milyon 531 bin 617 metre sondaj yapıldı. Bu çalışmalarda, Karapınar-Ayrancı, Eskişehir- Alpu ve Afyon-Dinar olmak üzere üçü büyük rezervli toplamda 13 yeni kömür sahası bulundu. Böylece, 2005 itibarıyla 8,3 milyar ton olan linyit rezerv kapasitesine bu dönemde yapılan çalışmalar sonrasında 7,3 milyar ton ilave rezerv katkısı sağlanarak linyit rezervi yaklaşık yüzde 87 oranında arttı. BOTAŞ'IN DOĞALGAZ İTHALATI 2015'TE 41,3 MİLYAR M3 BOTAŞ'ın doğalgaz ithalatı Aralık ayında 4 milyar 423 milyon metreküp oldu. BOTAŞ'ın internet sitesinde yer alan bilgiye göre, aynı dönemde satış 4 milyar 839 milyon metreküp olarak gerçekleşti. Doğalgaz ihracatı ise 69 milyon metreküp olarak belirlendi. Böylece yılın tamamında ithalat 41 milyar 300 milyon metreküp, ihracat 635 milyon metreküp ve satışlar 41 milyar 63 milyon metreküp seviyesine geldi. 7

8 METEOROLOJİ 8

9 METEOROLOJİ Bu tablodaki veriler MeteoGroup tarafından sağlanmaktadır. Detaylı ve yüksek çözünürlükte hava tahminleri için adresine başvurabilirsiniz. 9

10 BAKIM & ARIZA BİLDİRİMLERİ Dönem:

11 EKONOMİK TAKVİM Dönem:

12