ARSLANLI ALÇI VE HAMMADDELERİ TİC. SAN A.Ş.

Transkript

1 ARSLANLI ALÇI VE HAMMADDELERİ TİC. SAN A.Ş. TOZ ALÇI ÜRETİMİ, ALÇI TAŞI KIRMA-ELEME TESİSİ, MİKRONİZE KALKER-KALSİT ÜRETİMİ KAPASİTE ARTIŞI, YAPI KİMYASALLARI, BETON KATKI-SIVI ÜRETİM TESİSİ VE ALÇI PLAKA ÜRETİM TESİSİ PROJESİ ELAZIĞ İLİ, MERKEZ İLÇESİ, ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 3. KISIM 5. YOL ARALIK 2014 AK-TEL MÜHENDİSLİK EĞT.TUR.GD.SAN.TİC.LTD. ŞTİ. Adres:1330. Sokak No: 16/16 Aşağı Öveçler Posta Kodu 06460, ANKARA, TÜRKİYE Telefon : Faks : Mobil : e-posta : aktel1@aktel1.com web : Bu rapor, ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi ve ISO Çevre Yönetim Sistemine uygunluğu belgelendirilmiş olan AK-TEL MÜHENDİSLİK Eğt. Tur. Gd. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından hazırlanmıştır Sayılı Fikir ve Sanat Eserlerini Koruma Kanunu Gereği (Rapor Telif Hakları) Konusunda Yasal Uyarı;Bu raporun ve eklerinin, isim hakları, içeriği, şablonu, tasarımı ve içindeki tüm dokümanlara ait hakları saklıdır. Raporun içinde yer alan sayfalarda aksi belirtilmediği sürece, rapor ve ekleri içindeki hiçbir doküman, sayfa, grafik, tasarım unsuru ve diğer unsurlar izin alınmaksızın kopyalanamaz, başka yere taşınamaz, alıntı yapılamaz, internet üzerinden veya her ne şekilde olursa olsun yayınlanamaz ve kullanılamaz (arama motorlarının dizinleri için kullandıkları geçici bellek kayıtlarından alınmış olsalar dahi). Raporun telif hakkı konusunda firmamızın tüm talep ve açıklamalarını kabul ettiklerini beyan ve taahhüt ederler. Hakları saklı tutulmuş bu rapor ve eklerinin, sahiplerinin muvafakati olmadan hiç bir suretle çoğaltılamaz, alıntı yapılamaz, yayınlanamaz, başka bir yerde kullanılamaz. Rapor içinde yer alan tüm dokümanların, firmamızdan önceden verilmiş açık muvafakati olmaksızın başka raporda, eser yada medyalara kopyalanamaz.

2 PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON,FAKS NUMARALARI VE E-POSTA ADRESİ PROJENİN ADI ARSLANLI ALÇI VE HAMMADDELERİ TİC. SAN. A.Ş. Organize Sanayi Bölgesi 3. Kısım 5. Yol Merkez/ELAZIĞ Telefon: Fax: TOZ ALÇI ÜRETİMİ, ALÇI TAŞI KIRMA-ELEME TESİSİ, MİKRONİZE KALKER-KALSİT ÜRETİMİ KAPASİTE ARTIŞI, YAPI KİMYASALLARI, BETON KATKI-SIVI ÜRETİM TESİSİ VE ALÇI PLAKA ÜRETİM TESİSİ PROJESİ PROJE BEDELİ TL PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, ELAZIĞ İLİ, MERKEZ İLÇESİ, YAZIKONAK KÖYÜ ORGANİZE SANAYİ MEVKİİ) BÖLGESİ 5. YOL MEVKİİ PROJENİN NACE KODU: Proje Alan Koordinatları Proje Alanı Koordinatları Koor. Sırası : Sağa,Yukarı Koor. Sırası : Boylam,Enlem Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM Türü : COĞRAFİK D.O.M. : 39 D.O.M. : -- Zon : 37 Zon : -- Ölçek Fak. : 6 derecelik Ölçek Fak. : Alan : m 2 PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) PTD HAZIRLAYAN KURULUŞ/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI PTD HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PTD SUNUM TARİHİ (GÜN, AY, YIL) Seçme Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler (Ek-II) listesinde, Madde- 49 Madencilik Projeleri d, "Kırma-eleme-yıkama tesisleri", Madde-52 Kireç fabrikaları ve/veya alçı fabrikaları kapsamında yer almaktadır. AK-TEL MÜHENDİSLİK EĞT.TRZ. GD.SAN.TİC.LTD.ŞTİ 1330.SOKAK NO:16/16 AŞAĞI ÖVEÇLER / ANKARA TLF: FAKS: ARALIK-2014

3 ARSLANLI ALÇI VE HAMMADDELERİ TİC. SAN. A.Ş. TOZ ALÇI ÜRETİMİ, ALÇI TAŞI KIRMA-ELEME TESİSİ, MİKRONİZE KALKER- KALSİT ÜRETİMİ KAPASİTE ARTIŞI, YAPI KİMYASALLARI, BETON KATKI-SIVI ÜRETİM TESİSİ VE ALÇI PLAKA ÜRETİM TESİSİ PROJESİ Proje sahibinin adı, adresi, telefonu, faks numaraları: Adı : Arslanlı Alçı ve Hammaddeleri Tic. San. A.Ş. Adresi : Organize Sanayi Bölgesi 3. Kısım 5. Yol Merkez/ELAZIĞ Telefon : Faks : Projenin adı: Toz Alçı Üretimi, Alçı Taşı Kırma-Eleme Tesisi, Mikronize Kalker-Kalsit Üretimi Kapasite Artışı, Yapı Kimyasalları, Beton Katkı-Sıvı Üretim Tesisi Ve Alçı Plaka Üretim Tesisi Projesi Proje Bedeli: TL Proje için seçilen yerin açık adresi (İli,İlçesi,Mevkii): Proje; Elazığ İli, Merkez İlçesi, Organize Sanayi Bölgesi, 3. Kısım 5. Yol da yer almaktadır. Projenin ÇED Yönetmeliği Kapsamındaki Yeri (Sektör, Alt Sektör): Projenin; kapasitesi, kapladığı alan v.b durumları göz önüne alındığında tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği, Seçme Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler (Ek-II) listesinde, Madde-49 Madencilik Projeleri d, "Kırma-eleme-yıkama tesisleri", Madde-52 Kireç fabrikaları ve/veya alçı fabrikaları kapsamında yer almaktadır. Projenin NACE Kodu: Raporu hazırlayan çalışma grubunun/kuruluşun adı, adresi, telefonu, faks numaraları: Adı : AK-TEL Müh. Eğt. Trz. Gd. San. Tic. Ltd. Şti. Adres : Sokak No:16/16 A.Öveçler / Ankara Telefon : (312) Fax : (312) e-posta : aktel1@aktel1.com web : Dosyanın sunum tarihi: ARALIK

4 İÇİNDEKİLER Projenin Teknik Olmayan Özeti Projenin Özellikleri... 4 a) Projenin ve Yerin Alternatifleri...4 b) Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, Çalışacak Personel Sayısı...4 c) Doğal Kaynakların Kullanımı.15 ç) Atık Miktarı ve Atıkların Kimyasal, Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri..16 d) Kullanılan Teknoloji ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski Proje Yeri ve Etki Alanın Mevcut Çevresel Özellikleri...35 a) Mevcut Arazi Kullanımı ve Kalitesi...35 b) EK-5 deki Duyarlı Yöreler Listesi Dikkate Alınarak Korunması Gereken Alanlar Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Çevresel Etkileri ve Alınacak Önlemler...47 Tablolar Listesi Sayfa No Tablo-1: Tapu Alanı Koordinatları 5 Tablo-2: Toz Emisyon Faktörleri 25 Tablo-3: Toplam Toz Emisyonu 27 Tablo-4: Üretim esnasındaki işlemler için etkin yöne havada asılı toz dağılımı 28 Tablo-5: Üretim esnasındaki işlemler için etkin yöne çöken toz dağılımı 29 Tablo-6: İşletmede kullanılacak iş ekipmanları ve ses gücü düzeyleri 31 Tablo-7: Faaliyet esnasında gürültü dağılımı 32 Şekiller Listesi Sayfa No Şekil-1: Toz Alçı Üretimi İş Akım Şeması 7 Şekil-2: Kalsit Üretimi İş Akım Şeması 8 Şekil-3: Yapı Kimyasalları Üretimi İş Akım Şeması 8 Şekil-4: Alçı Plaka Üretimi İş Akış Şeması 9 Şekil-5: Beton Katkı-Sıvı Üretimi İş Akış Şeması 9 Şekil-6: Tehlikeli Atık Geçici Depolama Alanı Örnek Krokisi 19 Şekil-7: Acil Müdahale Planı 34 Grafikler Listesi Sayfa No Grafik-1: Üretim esnasındaki işlemler için etkin yöne göre havada asılı toz dağılımı 28 Grafik-2: Üretim esnasındaki işlemler için tüm yönlere havada asılı toz dağılımı 29 Grafik-3: Üretim esnasındaki işlemler için etkin yöne göre çöken toz dağılımı 30 Grafik-4: Üretim esnasındaki işlemler için tüm yönlere göre çöken toz dağılımı 30 Grafik-5: Faaliyet esnasında gürültü dağılımı 33 EKLER: 1. Yer Bulduru Haritası 2. Topoğrafik Harita 3. Vaziyet Planı 4. ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR Belgesi 5. Deprem Haritası 6. Google Görüntüsü 7.İş Yeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatı 8.Kapasite Raporu 9.Çevre Düzen Planı ve Lejandı 10.Vekaletname 11. İmza Sirküleri 12. Taahhütname 13. Arazi Yazısı 14. Fotoğraflar 2

5 Projenin Teknik Olmayan Özeti Proje konusu faaliyet, Elazığ İli, Merkez İlçesi, Organize Sanayi Bölgesi, 3. Kısım 5. Yol da; 1/ ölçekli K42- c1 paftasında yer alan m 2 lik tapulu alanda mevcut yer alan üretim tesisinde; alçı üretiminde 3 vardiya ile çalışılması halinde mevcut kapasite ,6 ton/yıl iken kapasite artışı sonrası ton/yıl a, kalsitte 3 vardiya ile çalışılması halinde mevcut kapasite ton/yıl iken kapasite artışı sonrası ton/yıla çıkarılması, alçı taşı kırma eleme tesisinde tek vardiyayla çalışılması halinde mevcut kapasite ton/yıl iken kapasite artışı sonrası ton/yıl a, m 2 /yıl alçı plaka üretimi, lt/yıl Beton katkısıvı üretimi tesisi ve ton/yıl yapı kimyasalları üretimi planlanmaktadır. Yapı Kimyasalları üretiminde kapasite artışı olmayacak olup mevcut tesis fabrika alanı içerisinde vaziyet planında verilen koordinatlı alana taşınacaktır. Alçı Taşı Kırma-Eleme tesisi ve Beton Katkı-Sıvı üretimi tesisi tek vardiya olarak çalışacaktır. Toz Alçı üretimi, Mikronize Kalker ve Kalsit üretimi, Yapı Kimyasalları ve Alçı Plaka üretim tesisi 3 vardiya olacak şekilde çalışacaktır. Daha önceden tarih ve 168 karar numaralı ÇED GEREKLİ DEĞİLDiR belgesi alınmıştır.ek-4 de sunulmuştur.proje alanı ve çevresini gösterir 1/ ölçekli topoğrafik harita Ek-2 de sunulmuştur. Mevcut tesis tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği Çevre İznine tabii tesislerden olup, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünden çevre izni alarak üretimlerini devam ettirmektedir. Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamındaki ilgili maddeler; Ek-2 listesi; - Madde 2. Madencilik ve Yapı Malzemeleri Endüstrisi: 2.5 : Alçı, kiselgur, magnezit, mineral boya, midye kabuğu, talk, kil, tras veya kromit öğütme tesisleri : Üretim kapasitesi 200 ton/gün ve üzeri olan ve Maden Kanununun I.Grup a ve b, II.Grup (kireçtaşı dahil), IV.Grup, V.Grup larında yer alan madenlerin ve cüruf ve molozların kırılması, öğütülmesi, elenmesi için kurulan tesisler. - Madde 9. Maddelerin Depolanması, Doldurma ve Boşaltılması : 9.11 :200 ton/gün ve üzerinde kuru durumda iken tozuma yapabilen yığma maddelerin, damperli araçlar veya devirmeli depolar, kepçeler veya teknik araç ve gereçlerle doldurulup boşaltıldığı açık veya tam kapalı olmayan depolama veya elemepaketleme tesisleri. (200 ton/gün veya üzerinde madde aktarılan tesisler ile hurda metal depolama sahaları dahil olup, hafriyat çalışmaları hariçtir). bunlardır. Tesisin mevcut çevre izni bulunmaktadır. Kapasite artışı sonrası çevre izni tekrar yenilenecektir. Söz konusu proje alanı için Elazığ Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü tarafından tarihinde 1. Sınıf Gayri Sıhhi Müessese İşyeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatı verilmiştir.(ek-7) Kapasite artışı planlanan işletmeye hammadde olarak gelen alçı taşı izinleri çıkarılmış malzeme ocaklarından temin edilecektir. Tesis Elazığ Organize Sanayi 3

6 Bölgesi nde yer almaktadır. Tesis yerleşimini gösterir 1/5.000 ölçekli Vaziyet Planı ekler bölümünde sunulmuştur (Ek-3). 1. PROJENİN ÖZELLİKLERİ (Projenin özelliklerine göre aşağıda verilen hususlar göz önüne alınmıştır.) a) Projenin ve Yerin Alternatifleri (proje teknolojisinin ve proje alanının seçilme nedenleri) Projenin alternatiflerini yer alternatifleri, teknoloji alternatifleri ve alınacak önlemler olmak üzere üç başlık altında incelemek mümkündür. Proje için yer alternatifleri incelendiğinde, doğal malzemelerin bulundukları yerde çıkartılması zorunluluğunun olması, göz önüne alındığında uygun bölge seçildiği söylenebilir. Personel istihdamı açısından değerlendirildiğinde ise; sahada çalışacak personelin yakın yerleşimlerden sağlanabilmesi faaliyetin alternatifleri olarak sıralanabilir. Ayrıca çıkarılacak malzeme inşaatlarda kullanılacağı için satışı konusunda da büyük bir sıkıntı olması söz konusu değildir. Projenin olası çevresel etkileri rapor kapsamında belirtilen hususlara uyulması durumunda çevresel bir yatırım olduğu söylenebilir. b) Projenin iş akım şeması, kapasitesi, kapladığı alan, teknoloji, çalışacak personel sayısı Faaliyeti planlanan mevcut proje sahasında; alçı üretiminde 3 vardiya ile çalışılması halinde mevcut kapasite ,6 ton/yıl iken kapasite artışı sonrası ton/yıl a, kalsitte 3 vardiya ile çalışılması halinde mevcut kapasite ton/yıl iken kapasite artışı sonrası ton/yıla çıkarılması, alçı taşı kırma eleme tesisinde tek vardiyayla çalışılması halinde mevcut kapasite ton/yıl iken kapasite artışı sonrası ton/yıl a, m 2 /yıl alçı plaka üretimi, lt/yıl Beton katkı-sıvı üretimi tesisi ve ton/yıl yapı kimyasalları üretimi planlanmaktadır. Yapı Kimyasalları üretiminde kapasite artışı olmayacak olup mevcut tesis fabrika alanı içerisinde vaziyet planında verilen koordinatlı alana taşınacaktır. Kapasite artışı planlanan işletmeye hammadde olarak gelen alçı taşı ve kalsit izinleri çıkarılmış malzeme ocaklarından temin edilecektir.işletme sahibi yapılacak kapasite artışı sonrasında daha geniş bir ürün yelpazesiyle başta Elazığ olmak üzere çevre illere ve ülke geneline satış yapmayı planlamaktadır. Projeye ait koordinatlar aşağıda verilmiştir. 4

7 Tablo 1: Tapu Alanı Koordinatları Koor.Sırası : Y,X Koor.Sırası : Boylam, Enlem Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM Türü : COĞRAFİK D.O.M. : 39 D.O.M. : -- Zon : Zon : -- Ölçek Fak. : 6 derecelik Ölçek Fak. : Alan: m 2 Kalsit karbonatlı kayaçları oluşturan ve kimyasal formülü CaCO 3 olan endüstriyel bir mineraldir. Çeşitli şekillerde kristalleşebilen mineral, camsı parlaklıkta ve renksiz saydam yapıdadır. Öğütüldüğünde beyaz renkli bir toz elde edilir. Kalker ya da kireç taşı olarak adlandırılan karbonatlı kayaçlar suyun doğrudan kristalleşmesi veya deniz canlılarının kabuklarının birikip sıkışması ile oluşmuştur. Kireç taşları grubunda yer alan saf kalsit, dolomit ve aragonit temiz ve beyazdır ancak safsızlığı bozan katkılar sebebiyle sarımsı kahverengi ve grirenkler alabilmektedir. Öğütülmüş kalsiyum karbonat (GCC) endüstriyel mineral olarak çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bu mineralin kullanımı sırasında kalitesini tanımlayan üç niteliği vardır. Bunlar tane çapı, renk ve kimyasal saflığıdır. Bu özellikler mineralin herhangi bir uygulamadaki uygunluğunu tariflemektedir. Kalker taşının renkleri parlak bir beyazdan açık griye kadar yayılmakta ve kalsiyum karbonat içeriği ise % arasında değişmektedir. Kalsiyum karbonat sert bir mineral değildir. Saf kalsitin sertliği Moh s skalasına göre 3 civarındadır. İçerdiği silika miktarı kalsitin sertliğini Moh s skalasında 4 e kadar yükseltebilmektedir. Kalker(Kireç Taşı):Kimyasal bileşiminde asgari %90 kalsiyum karbonat (CaCO3) bulunan tortul kayaçlara kalker ya da kireçtaşı adı verilmektedir. Ayrıca mineralojik bileşiminde asgari %90 kalsit minerali bulunan kayaçlara da kalker adı verilmektedir. Doğada bol miktarda bulunan kireçtaşı, karbonatlı tortul kayaç ve fosiller için kullanılan genel bir deyim olup, yapısında prensip olarak kalsiyum karbonat veya kalsiyum karbonat/magnezyum karbonat bileşikleri (CaCO 3 / MgCO 3 ) kombine halde bulunur. Bunun yanı sıra içinde değişik oranlarda demir, alüminyum, silisyum, kükürt gibi safsızlıklara da rastlanabilir. Dünya da çok çeşitli formasyon ve tiplerde kireçtaşı mevcuttur. Bunlar orijin, jeolojik formasyon, mineralojik yapı, kristal yapısı, kimyasal bileşim, renk ve sertlik özelliklerine göre gruplandırılır (örneğin Tebeşir, Marn, Traverten gibi).içindeki MgCO 3 miktarının % 5

8 20-40 arasında olması durumunda ise kireçtaşı, rhombohedralyapıdakidolomit : CaMg(CO 3 ) 2 adını alır. Kalker, saf halde kalsit ve çok az miktarda aragonit kristallerinden oluşur. Kalsit ve aragonit kalsiyum karbonatın iki ayrı kristal şekli olup teorik olarak %56 CaO ve %44 CO 2 ihtiva eder. Ancak tabiatta hiçbir zaman saf olarak bulunmaz. İkinci derecede değişik madde ve bileşiklerin içinde yer alması nedeniyle orjinal halde sarı, kahverengi ve siyah renklerde görülebilmektedir. Kalkerin sertlik derecesi 3, özgül ağırlığı 2,5-2,7 gr/cm3 arasındadır.bu özellikleri itibarı ile kimyasal değişmeye, kırılmaya ve yontulmaya özetle yararlanılmaya çok elverişlidirler. Proje Bedeli Çizelgesi Proje Bedeli Ekipman Toplam Bedeli Beton Katkı TL Kalsinasyon Ünitesi TL Kalsit Kırma Ünitesi TL Alçı Dozajlama Ünitesi TL Alçı Plaka ve Yapı Kimyasalları TL Toplam Giderler TL Faaliyeti planlanan projede; mevcut binalara, yapı kimyasalları binası ve alçı plaka ünitesi yapılacaktır. Beton Katkı-Sıvı Tesisi Yapı Kimyasalları ünitesinin içindedir.yapı kimyasalları binası proje yerinde mevcuttur, mevcut olan ünitenin yeri değişip farklı koordinata taşınacaktır. Bu ünitelerin koordinatları vaziyet planında verilmiştir. Alçı Plaka ve Yapı Kimyasallarının maliyeti birlikte hesaplanmıştır. 6

9 Projeye ait iş akış şemaları aşağıda verilmiştir. ALÇI TAŞI (KALSİYUM SÜLFAT) SEKONDER KIRICI (KAPALI VE FİLTRE SİSTEMLİ TİP KIRICI YARDIMI İLE ALÇI TAŞI TANE BOYUTU 10 mm NİN ALTINA İNDİRİLİYOR) SİLOLARA AKTARIM (AKTARIM İŞLEMİ KAPALI BANT VE ELEVATÖRLER İLE YAPILMAKTADIR. KAPALI SİSTEMDEKİ TOZ ANA FİLTRE YARDIMI İLE ALINIP TEKRAR SİSTEME GERİ VERİLMEKTEDİR.) FIRINDA PİŞİRME İŞLEMİ (4,5 MW DOĞALGAZ İLE ÇALIŞAN BRÜLÖR YARDIMI İLE PİŞİRME İŞLEMİ GERÇEKLEŞTİRİLMEKTEDİR.) ÖN YÜKLEME SİLOSU (KAPALI SİLİNDİRİK TİP SİLO) DEĞİRMEN (PİŞİRİLEN ALÇI TAŞI 1 MM NİN ALTINA KADAR ÖĞÜTÜLÜYOR.) SEPERATÖR (DEĞİRMENDEN ÇIKAN ALÇI TAŞININ HAVA YARDIMI İLE 200 MİKRON ALTI MALZEMESİ AYRIŞTIRILIR.) İNCE ALÇI SİLOSU (200 MİKRON ALTI) DEĞİRMEN (SEPARATÖRDEN AYRIŞTIRILAMAYAN MALZEMELER TEKRAR ÖĞÜTMEYE ALINIR.) İNCE ALÇI BUNKERİ KABA ALÇI SİLOSU (ÖĞÜTÜLEN VE AYRIŞTIRILAN MALZEME SİLOSU) MİKSERDE KARIŞTIRMA İNCE KALSİT-KİMYASAL MADDE KABA ALÇI BUNKERİ MİKSERDE KARIŞTIRMA (KİREÇ, KABA KALSİT VE KİMYASAL MADDE) PAKETLEME AMBALAJLAMA 7

10 Şekil 1: Toz Alçı Üretimi İş Akım Şeması ALÇI TAŞI ÇENELİ KIRICI (TAMAMI KAPALI VE FİLTRE SİSTEMLİ) HİDROLİK KIRICI (TAMAMI KAPALI VE FİLTRE SİSTEMLİ) DEĞİRMEN SEPERATÖR BUNKERLERDE DEPOLAMA YAPI KİMYASALLARI ÜRETİMİNE-ALÇI ÜRETİMİNE-DİREK SATIŞ/SEVKİYAT Şekil 2: Alçı Taşı Üretimi İş Akım Şeması DOLAMİT KALSİT SİLO SELÜLOZ ETERİ ÜRETİM MİKSERİ KURUTMA POLİMER ŞİLE KUMU ÇİMENTO KALİTE KONTROL TARTIM PAKETLEME VE AMBALAJLAMA DOĞALGAZ SEVKİYAT 8

11 Şekil 3: Yapı Kimyasalları Üretimi İş Akış Şeması Toz Alçı Kalıp Stok Şekil 4: Alçı Plaka Üretimi İş Akış Şeması Katkılar Karıştırma Ünitesi Tank Silobaz Paketleme Sevkiyat Şekil 5: Beton Katkı-Sıvı Üretimi İş Akış Şeması Projenin Kapasitesi: Planlanan proje kapsamında faaliyet sahibi mevcut toz alçı üretim tesisinde 3 vardiya halinde çalışmaktadır. Vardiya saatleri 08:00-16:00,16:00-24:00 ve 24:00-08:00 dir. Proje sahibi vardiya sayısını sabit tutarak mevcut malzeme miktarını arttırarak ve ek malzeme ile üretim kapasitesini arttırmayı planlamaktadır. 9

12 Alçı Üretimi: Yapı kimyasalları ve toz alçı üretimi için gerekli olan kalsit, mevcut toz alçı üretim tesisinde işleme tabii tutulacaktır. Alçı üretiminde tüketilen kalsit miktarı; Mevcut Kapasite: Sıra No Malzeme Adı Tek Vardiyada Üretim Miktarı (ton/yıl) 3 Vardiyada Üretim Miktarı (ton/yıl) 1 Perlitli Sıva Alçısı , ,72 2 Makine Sıva Alçısı , ,72 3 Saten Perdah , ,72 4 Kartonpiyer Alçısı , ,064 5 İnşaat Alçısı 5.167, ,024 Toplam , ,6 Kapasite Artışı Sonrası Planlanan Toplam Son Kapasite: Sıra No Malzeme Adı Tek Vardiyada Üretim Miktarı (ton/yıl) 3 Vardiyada Üretim Miktarı (ton/yıl) 1 Perlitli Sıva Alçısı , ,2 2 Makine Sıva Alçısı , ,8 3 Saten Perdah , ,4 4 Kartonpiyer Alçısı 1.044, ,44 5 İnşaat Alçısı 216,12 648,16 6 Alçı Plaka Derz Dolgu 652, ,4 7 Alçı Plaka Yapıştırıcı 652, ,4 Toplam , ,0 10

13 Alçı Plaka Üretimi: 3 vardiya çalışılması ile; m 2 /yıl alçı plaka üretimi planlanmaktadır. Kalsit Üretimi: 3 vardiyayla çalışılması ile toplam ton/yıl kalsit üretimi planlanmaktadır. Mevcut Kapasite: Sıra No Malzeme Adı Tek Vardiyada Üretim Miktarı (ton/yıl) 1 Alçı Üretiminde Tüketilen Kalsit (Üretimin%12 si) 2 Yapı Kimyasalı İçin Tüketilecek Kalsit Miktarı (Üretimin %70i) 3 Gerçekleştirilecek Direk Kalsit Satışı 3 Vardiyada Üretim Miktarı (ton/yıl) , , , , , ,0 Toplam , ,0 Kapasite Artışı Sonrası Planlanan Toplam Son Kapasite: Sıra No Malzeme Adı Tek Vardiyada Üretim Miktarı (ton/yıl) 1 Alçı Üretiminde Tüketilen Kalsit (Üretimin%35 si) 2 Yapı Kimyasalı İçin Tüketilecek Kalsit Miktarı (Üretimin %70i) 3 Gerçekleştirilecek Direk Kalsit Satışı 3 Vardiyada Üretim Miktarı (ton/yıl) , , , , , ,0 Toplam , ,0 Yapı Kimyasalları Üretimi: Yapı kimyasalları üretiminde mevcut kapasitede değişim olmayacaktır. Ancak Tapu alanı içerisinde mevcut tesisin yeri değiştirilecektir. Yapı kimyasallarının yeni alanı vaziyet planında verilmiştir.3 vardiya ile çalışılacaktır. 11

14 Sıra No Malzeme Adı Tek Vardiyada Üretim Miktarı (ton/yıl) 3 Vardiyada Üretim Miktarı (ton/yıl) 1 Toz Yapı Kimyasalları , ,0 Beton Katkı-Sıvı Üretimi: Beton katkı-sıvı üretimi tesisi tek vardiyada çalışmaktadır. Beton katkı tesisi için üretim miktarını saatte lt dir. Yılda x 8 x 300 = lt/yıl Sıra No Malzeme Adı Tek Vardiyada Üretim Miktarı (lt/yıl) 1 Beton Katkı-Sıvı Tesisi Alçı Taşı Kırma Eleme Tesisi Üretimi: Alçı taşı kırma eleme tesisi tek vardiya ile çalışmaktadır. Sıra No Malzeme Adı Tek Vardiyada Üretim Miktarı (ton/yıl) 1 Alçı Taşı Kırma Eleme Tesisi Kapladığı Alan: Faaliyeti planlanan proje sahası; Organize Sanayi Bölgesi, 3. Kısım 5. Yol da yer almaktadır. Kapasite artışı yapılacak projede mevcutta bulunan m 2 lik tapu alanı kullanılacaktır. Faaliyet sahibi mevcutta bulunan kapalı alanda yer alan ve üretimi gerçekleştirilen tesis için 13/09/2010 yılında ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR belgesi alınmıştır. Üretim Teknolojisi: Alçı Üretim Teknolojisi: Toz alçı üretim tesisinde mevcutta 3 değirmen ve 1 fırın bulunmaktadır. 1 değirmen daha eklenip değirmenin 4 e çıkarılması ve 1 fırın daha eklenip 2 fırına çıkarılması planlanmaktadır. İhtiyaç duyulacak hammadde (alçıtaşı) serbest piyasadaki anlaşmalı alçıtaşı ocağından temin edilmektedir. Proje kapsamında toz alçı üretiminde vardiya sayısı artırılarak kapasite artışı yapılacaktır. Hammadde stok sahasından alınan alçı taşı sekonder kırıcıda tane boyu 10 mm ye kadar düşürülerek silolara aktarılacaktır. 12

15 Sekonder kırıcı kapalı ve filtre sistemine sahiptir. Buradan fırın üstü siloya alınıp, tartıldıktan sonra fırınlara verilir. Hammadde silolarından kapalı ve filtre sistemli konveyör bant ve elevatörlerle fırınlara aktarılan toz alçı taşı C de bünyesindeki 2 mol suyun % 75 ini kaybeder. (Kapalı sistemdeki toz ana filtre yardımı ile alınıp tekrar sistem geri verilmektedir.) Fırınlarda (14 MW), doğalgaz ile çalışan brülörlerden gelen sıcaklık sıcak hava fanlarıyla fırınların içine homojen olarak dağıtılır. Fırınlardan çıkan alçı daha sonra doğal yolla kurumaya bırakılarak elevatörlerle 2 adet ön yükleme silosuna (kapalı silindirik tip silo) alınır. Silo üzerinde oluşan tozu paket filtreler emmektedir. Buradan değirmene filtre sistemli elevatör ve helezonlar yardımı ile iletilen pişirilmiş alçı 1 mm ye kadar değirmende öğütülür ve seperatöre iletilir. Pişirilmiş ve 1 mm altında öğütülen alçı taşının içerisinde yer alan 200 mikron malzeme separetör yardımı ile tamamı kapalı sistem ile ayrıştırılıp 2 adet olan ince hammadde silolarına aktarılır. Geriye kalan 200 ile 1000 mikron malzeme tekrar ikinci kez değirmene sokulur ve değirmenden çıkan malzeme 2 adet olan kaba malzeme silosuna aktarılır. Kaba alçı silolarından malzeme kaba alçı bunkerine aktarılır. Kireç, kaba kalsit, perlit ve kimyasal asitlerle birlikte kaba alçı miksere aktarılır ve burada karıştırılıp homojen hale getirildikten sonra paketleme ünitesine aktarılır ve paketleme yapılır. Seperetördeki filtre ve fırındaki jet pulse ince alçı bunkerini besler. İnce alçı silosundan malzeme ince alçı bunkerine aktarılır. Otomasyon desteğiyle ürün reçetelendirilir ve tartım bunkerine verilerek tonaj belirlenir ve miksere aktarılır. Mikserde ince alçı tozu, ince kalsit bunkerinden gelen ince kalsit ve kimyasal malzemelerle karıştırılıp homojen hale getirildikten sonra paketleme ünitesine aktarılır ve paketlemesi yapılır. Kaba alçı olarak perlitli sıva alçısı ve makine sıva alçısı; ince alçı olarak alçı plaka derz dolgu, alçı plaka yapıştırıcı, kartonpiyer alçısı, saten perdah ve inşaat alçısı üretilir. Üretimin % 90 ı kaba, % 10 u ince alçıdır. Ayrıca nihai ürün olarak üretilecek toz alçı 30 ve 35 şer kg lık PE torbalara konularak satış için sevk edilecektir. Kalsinasyon Ünitesi: Kalsinasyon ünitesi alçı taşı üretiminin bir parçasıdır. Alçı taşı üretim prosesi; alçı taşı hazırlama, kalsinasyon, söndürme ve paketlemeden oluşur. Alçı üretimi doğal alçıtaşı veya sentetik jipsten ( FGD ) yapılmaktadır. Toz Alçı Üretim tesisinde alçı taşı (CaSO 4.2H 2 O) yaklaşık 160 o C sıcaklığa tabi tutularak ve içerdiği suyun %75 nin uzaklaştırılarak alçı (CaSO 4.1/2H 2 O) elde edilmektedir. Bu tepkimenin sonunda 3/2 mol su buhar olarak ortama verilmektedir. Bu işlemin adı Kalsinasyon işlemidir. 13

16 CaSO 4.2H 2 O + Isı CaSO 4.1/2H 2 O + 3/2 H 2 O Alçı Taşı Kırma Eleme Teknolojisi: Çevre illerde yer alan alçı taşı ocaklarından kayaç halinde gelen alçı taşı filtre sistemli ve kapalı çeneli ve hidrolik kırıcıda kırılarak belirli tane boyutuna indirilir. Belirli tane boyutuna getirilen alçı taşı değirmen ve separatöre sokularak hammadde silolarına kapalı sistem ile aktarılır. Mevcut tesiste kırılan alçı taşı alçı yapımında kullanılmaktadır. Kapasite artışı sonrasında tüketilecek olan alçı taşı, alçı üretimindeki artışta ve yapı kimyasalları üretiminde hammadde olarak kullanılacaktır. Ayrıca işletme ton/yıl direk alçı taşı satışı da planlamaktadır. Direk olarak satışa sunulacak alçı taşı işletmede paketlenerek veya kamyon bazlı sevk edilecektir. Yapı Kimyasalları Üretim Teknolojisi: Planlanan projede işletme sahibi; proje kapsamında üretimi yapılacak olan yapı kimyasallarında hammadde olarak %70 oranında kendi bünyesinde üreteceği kalsiti kullanacaktır. Kalsit silolarında depolanan malzeme, üretim mikserine aktarılarak %29.8 çimento, %0.2 kimyasal maddeler eklenerek karıştırılacaktır. Daha sonra kalite 14

17 kontrolünden geçen malzemeler silolara aktarılarak tartım, ambalajlama ve paketleme işlemine tabi tutulacaktır. Proje kapsamında toz grubu yapı kimyasalları üretilecektir. Üretim mikserinde karıştırılarak üretimi yapılan toz yapı kimyasallarının % 80'i 25 kg'lık kraft torbaya, % 5'i 35 kg'lık kraft torbaya ve % 15'i 20 kg'lık kraft torbaya konularak paketlenip serbest piyasada satışa sunulacaktır. Tesiste kullanılan ve kullanılacak olan tüm ekipmanlar ve malzemeler TSE standartlarına uygun olup ekipmanları kullanacak personel eğitimli ve konusunda uzman olacaktır. Üretim sırasında kullanılacak ham maddeler ayrı bölümde özelliklerine göre ayrı silolarda depolanacaktır. Malzemelerin üzerinde açık adı yazılacaktır. Yarısı kullanılmış yardımcı kimyasal maddeler ağzı kapatılarak tekrar kullanılmak üzere depolanacaktır. Hammaddelerin alınması taşınması sırasında Tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği nde belirlene şekilde gerekli önlemler alınacaktır. Bu kimyasalların taşınması sırasında kullanılacak olan araçların üzerinde gerekli uyarı işaretleri yapıştırılacaktır. Kullanılacak tüm kimyasallarım malzeme güvenlik bilgi formlarının alınan firmadan temin edileceği, malzeme güvenlik bilgi formlarında yer alan tüm taşıma, depolama. Kullanma önlemlerinin alınacağı, ve çalışan personele hizmet içi eğitim verileceği faaliyet sahibi tarafından taahhüt edilmektedir. Alçı Plaka Üretim Teknolojisi: Tesiste üretilen toz alçı, alçı plakada üretim tesisine getirilerek kalıplara dökülecek ve alçı plaka elde edilecektir. Beton Katkı-Sıvı Üretim Teknolojisi: Katkı tesisinde kullanılan maddeler: Lignin Sülfanatlar Polikarboksilat Eterler Naftalin Sülfanatlar Bakteri Önleyici Sodyum Glukonatlar Trietanol Aminler Kalsiyum Nitratlat Köpük Kesiciler Monoetilen Glikollar PH Düzenleyiciler Beton Katkı-Sıvı üretimi sadece hammaddelerin karışımından ibaret olacaktır. Üretilecek olan madde otomasyon sistemle belirli ölçülerde hammaddeleri alıp karıştıracak ve ortaya istenilen ürünü oluşturacaktır. Fiziksel bir olaydır. Fiziksel karışım yapılacaktır. Oluşan katkılar polietilen tanklarda veya galvanizli tanklardan silobazlara yüklenerek sevki gerçekleştirilecektir. Yukarıda belirtilen hammaddeler hazır olarak gelip kendi silolarında bekletilecektir. Otomasyon sistemle istenilen miktarda hammaddelerden alınarak karıştırma ünitesine 15

18 getirilecektir. Karıştırma ünitesinde istenilen karışım elde edilecektir. Üretilmiş olana beton katkı-sıvısı piyasaya sürülecektir. Beton Katkı-Sıvı Tesisinde sıvı atık oluşması halinde oluşan sıvı atıklar kademeli çöktürme havuzuna alınacaktır. Çöktürme havuzlarında biriken sular dilendirildikten sonra tekrar kullanılacaktır. Üretimde kullanılamayacak su oluşması dahilinde ilgili yönetmelikler çerçevesinde bertarafı sağlanacak veya lisanslı firmalara verilecektir. Çalışacak Personel Sayısı: Faaliyette olan tesiste kapasite artışı ile beraber çalışacak toplam işçi sayısı 130 a çıkarılacaktır. Çalışacak personel yakın çevreden temin edilecektir. c) Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi kullanımı, su kullanımı, kullanılan enerji vb.) Arazi Kullanımı: Faaliyeti planlanan proje sahası, Elazığ ili, Organize Sanayi Bölgesi 5. Yol da yer almaktadır. Kapasite artışı yapılacak tesis için mevcutta bulunan m 2 "lik tapu alanı kullanılacaktır. Faaliyet sahibi mevcutta bulunan kapalı alanda yer alan ve üretimi gerçekleştirilen alçı üretimi için 13/09/2010 yılında "ÇED GEREKLi DEGiLDIR" Belgesi almıştır. Tesisin yakınlarında herhangi bir su kaynağı bulunmamaktadır. Kapasite artışı planlanan toz alçı üretim tesisi Elazığ Organize Sanayi Bölgesinde bulunmaktadır. Faaliyet kapalı alanda gerçekleşeceğinden ve işletme aşamasında projenin konusu gereği arazi üzerinde herhangi bir olumsuz etki oluşmayacaktır. Kapasite artışı planlanan tesisin kurulduğu alan konumu itibariyle taşlık ve tarım açısından elverişsiz yerler arasındadır. Arazi düz bir topografyaya sahiptir. Organize sanayi bölgesinde bulunduğundan ve mevcutta bir fabrika binası bulunduğundan dolayı mevcut kullanım yönünden tarım, orman, ulaşım, rekreasyon, su kaynakları vb. yönünden en az sorunlu olan bölgedir. Ayrıca bölgenin alt yapısı tamamlanmış olduğundan dolayı taşkınlara karşı herhangi bir risk taşımamaktadır. Tesis yeraltı ve yerüstü su koruma bölgesinde, taşkın ve heyelan bölgesinde bulunmamaktadır. Su Kullanımı: Tesiste su tüketimi personelin içme ve kullanma suyu ihtiyaçlarından kaynaklanacaktır. Üretimde su kullanımı olmayacaktır. Personelden kaynaklı içme ve kullanma suyu: İşletme aşamasında çalışacak personelin içme ve kullanma sularından oluşan evsel nitelikli atık sular oluşacaktır. Bu aşamada çalışacak personel sayısı 130 kişi olarak belirlenmiş olup, günlük su tüketimi 215 lt ve tüm atık suyun %100 geri döndüğü tahmini ve kabulü ile oluşacak atık suyun özellikleri aşağıdaki gibidir. (Kaynak: USLU,O. Kullanılmış Suların Arıtılması, 1992 İzmir) 16

19 Çalışacak kişi sayısı : 130 Kişi başına düşen günlük kullanım : 215 lt/gün Oluşan atık su : 27,95 m 3 /gün BOI 5 : 200 mg/lt- BOI olarak kirlilik yükü : 5,59 kg/gün KOI : 300 mg/lt KOI olarak kirlilik yükü : 8,38 kg/gün AKM : 200 mg/lt AKM olarak kirlilik yükü : 5,59 kg/gün tarih ve sayılı Resmi Gazetede yer alan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik )hükümlerine uyulacaktır. Ayrıca personelin kullanacağı suyun dışında günlük temizlik (15 m 3 ) işlemleri gerçekleştirilecektir. Bu amaçla yaklaşık olarak günlük toplam 15 m 3 su tüketimi olması beklenmektedir. Qtop= Qtem + Qpersonel = ,95 =42,95 m 3 su tüketimi olması beklenmektedir. Üretimde Kullanılan su Elazığ Organize Sanayi Bölgesi kullanma suyundan karşılanmaktadır. Kapasite artışı sonrasında aynı şekilde Organize Sanayi Bölgesi kullanma suyundan karşılanacaktır. ç) Atık miktarı (katı, sıvı, gaz vb.) ve atıkların kimyasal, fiziksel ve biyolojik özellikleri 1) Katı Atıklar: İnşaat Aşaması: İnşaat aşamasında oluşması muhtemel atıklar çalışacak işçilerden kaynaklanacak evsel nitelikli katı atıklar ve hafriyat atıklarıdır. Projenin faaliyeti süresince inşaat aşamasında çalışacak personelinden kaynaklanacak evsel nitelikli katı atıklar (cam, kağıt, plastik vb.) bu personelin yemek servisinden kaynaklanan organik kökenli evsel nitelikli katı atıkların yönetimi tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (değişik tarih, sayı) hükümlerine göre yapılacaktır. Oluşacak katı atıklar, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği gereğince depolanarak bertaraf edilecektir. Toplam çalışacak personelden kaynaklanacak evsel nitelikli katı atıklar; Proje kapsamında toplam 20 kişi çalıştırılması planlanmaktadır. (Kaynak: rapor.tuik.gov.tr verileri). İnşaat aşamasında 20 kişi çalışacak olup buna bağlı olarak oluşacak katı atık miktarı; 17

20 1,14 kg/kişi/gün x 20 kişi = 22,8 kg/gün evsel nitelikli katı atık oluşacaktır. Evsel nitelikli katı atıkların değerlendirilebilir sınıfına giren paket, karton, kağıt vb. atıkları, bu atıkların kimyasal özellikleri göz önünde bulundurularak, kağıt ve kağıt ürünleri, plastik atıkları ayrı ayrı toplanacak, biriktirilecek ve lisanslı geri kazanım kuruluşları tarafından geri kazanımı sağlanacaktır. Konuyla ilgili olarak tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrol Yönetmeliği hükümlerine riayet edilecektir. Geri kazanımı mümkün olmayan evsel nitelikli katı atıklar ise biriktirildikleri ağzı kapalı ve içine poşet yerleştirilmiş çöp bidonları içinden periyodik olarak Elazığ Organize Sanayi Bölgesi tarafından toplanacak ve Elazığ OSB den katı atıkların toplandığına dair alınan belgeler yetkililere gösterilmek üzere 5 yıl süreyle saklanacaktır. Hafriyat Atıkları: Planlanan proje kapsamında mevcut tesise ek olarak m 2 lik Alçı Plaka ve m 2 lik Yapı Kimyasalları Ünitesi kurulacaktır. Yapı Kimyasalları ünitesi içinde Beton Katkı-Sıvı Üretim Üniteside bulunacaktır. Yapılan zemin etüt çalışmalarına bağlı olarak yaklaşık 0,3 m temel kazısı yapılması ön görülmüştür. Buna bağlı olarak oluşacak hafriyat atığı miktarı aşağıda hesaplanmıştır. Hafriyat Miktarı: Alan x Derinlik ( ,5) x 0,3=3136,95 m 3 İnşaat aşamasında 3136,95 m 3 hafriyat açığa çıkacaktır. İnşaat aşamasında oluşacak hafriyat atıkları inşaat sonrasında çevre düzenlemesinde dolgu malzemesi olarak kullanılacak dolgu malzemesi için fazla hafriyat atığı oluşması dahilinde, hafriyat atıkları Elazığ OSB döküm sahasına gönderilecektir. Faaliyet sahibi hafriyat atıkları ile ilgili olarak 18/03/2004 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Hafriyat toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili hükümlerine uyacağını taahhüt etmektedir. Montaj Aşaması: Planlanan kapasite artışı ve yapı kimyasalları üretim tesisinin montajı aşamasında oluşacak katı atık montaj aşamasında çalışacak personelden kaynaklanacak evsel nitelikli katı atıktır. Montaj aşamasında 15 kişi çalışacak olup bir kişiden kaynaklanacak günlük katı atık miktarı 1,14 kg kabulüyle; 1,14 kg/kişi/gün x 15 kişi = 17,1 kg/gün evsel nitelikli katı atık oluşacaktır. Montaj aşamasında çıkan katı atıklar Elazığ OSB tarafından toplanacaktır.. İşletme Aşaması: Planlanan projenin üretim aşamasında oluşması muhtemel katı atıkları evsel ve endüstriyel nitelikli katı atıklar olarak iki sınıfta değerlendirebiliriz. 18

21 Evsel Nitelikli Katı Atık Miktarı: İşletmede oluşacak evsel nitelikli katı atıklar genellikle organik atıklardır. İşletmede çalışacak personel sayısına bağlı olarak değişen evsel nitelikli katı atık miktarı aşağıda hesaplanmıştır. Projenin faaliyeti süresince işletme aşamasında çalışacak personelinden kaynaklanacak evsel nitelikli katı atıklar (cam, kağıt, plastik vb.) bu personelin yemek servisinden kaynaklanan organik kökenli evsel nitelikli katı atıkların yönetimi tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (değişik tarih, sayı) hükümlerine göre yapılacaktır. Oluşacak katı atıklar, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği gereğince depolanarak bertaraf edilecektir. Toplam çalışacak personelden kaynaklanacak evsel nitelikli katı atıklar; Proje kapsamında toplam 130 kişi çalıştırılması planlanmaktadır. (Kaynak: rapor.tuik.gov.tr verileri). İnşaat aşamasında 130 kişi çalışacak olup buna bağlı olarak oluşacak katı atık miktarı; 1,14 kg/kişi/gün x 130 kişi = 148,2 kg/gün evsel nitelikli katı atık oluşacaktır. Evsel nitelikli katı atıkların değerlendirilebilir sınıfına giren paket, karton, kağıt vb. atıkları, bu atıkların kimyasal özellikleri göz önünde bulundurularak, kağıt ve kağıt ürünleri, plastik atıkları ayrı ayrı toplanacak, biriktirilecek ve lisanslı geri kazanım kuruluşları tarafından geri kazanımı sağlanacaktır. Konuyla ilgili olarak tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrol Yönetmeliği hükümlerine riayet edilecektir. Geri kazanımı mümkün olmayan evsel nitelikli katı atıklar ise biriktirildikleri ağzı kapalı ve içine poşet yerleştirilmiş çöp bidonları içinden periyodik olarak Elazığ Organize Sanayi Bölgesi tarafından toplanacak ve Elazığ OSB den katı atıkların toplandığına dair alınan belgeler yetkililere gösterilmek üzere 5 yıl süreyle saklanacaktır. Endüstriyel Nitelikli Katı Atıklar: Planlanan kapasite artışı ve yapı kimyasalı üretimi sonrasında oluşacak endüstriyel nitelikli katı atıklar; yardımcı kimyasal maddelere ait ambalaj atıkları, üretim artıkları, atık yağlar, tıbbi atıklar ve tehlikeli atıklar olarak sıralanabilir. İşletme sahibi işletmede oluşması muhtemel tehlikeli atıkları Çevre Ve Şehircilik İl Müdürlüğü den alacağı Geçici Depolama İzni ile fabrika içerisinde üzerlerine kod numaralan yazılarak geçici olarak depolayacaktır. Depolanan tehlikeli atıklar 'Tehlikeli Atık Taşıma Lisansı' olan araçlarla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın 'Tehlikeli Atık Bertaraf / Geri Kazanım Lisansı' veya Geçici Çalışma İzni verdiği lisanslı firmalara verilerek nihai bertarafı sağlanacaktır. Ayrıca işletme sahibi her yılın mart ayında 1 yıllık Tehlikeli Atık Beyan Formunu doldurarak Çevre Ve Şehircilik İl Müdürlüğüne vereceğini taahhüt etmektedir. 19

22 Tehlikeli Atık Geçici Depolama Alanı: Depolama alanının üstünde, yağmur suyundan koruma sağlayacak ve ayrıca temiz hava sirkülasyonuna izin verecek açıklıklara sahip şekilde bir sundurma bulunacaktır. Depolanan atıkların tehlikeli olması sebebiyle, izinsiz girişleri engellemek amacıyla, kapıların tel örgülerle kapatılması ve kilitli tutulması sağlanacaktır (Tel örgüler, hava akımını engellemeyecek şekilde yapılacaktır.) Herhangi bir kimyasal sızıntı/döküntü olma ihtimaline karşı, yeraltı sularının ve toprağın korunması amacıyla, depolama alanının önünde sonu körlenmiş bir kanal bulunacak, olası döküntülerin bu kanalda toplanabilmesi sağlanacaktır.toplanan atıklar Lisanslı Firmalara teslim edilecektir. Konteynırlardan (variller), herhangi bir sızıntı/döküntü olmaması için, sağlam ve üstü kapalı olacak, ayni zamanda altlarında da koruma bulundurulacaktır. Kanalda birikebilecek kimyasal döküntülere yağmur suyunun karışmaması ve depolama alanına yağmur suyu girişinin önlenmesi amacıyla, yağmur suyu kanalları farklı bir yöne verilecektir. Depolanan atıkların tehlikeli olması sebebiyle, yangın güvenliği açısından yeterli sayıda ve uygun özelliklere sahip yangın söndürücüler bulundurulacaktır. Depolama alanının zemini, toprağa ve yeraltına herhangi bir kimyasal sızıntı olmasını önlemek için sızdırmaz özellikte yapılacaktır. Konteynırlar, (variller) içindeki tehlikeli atığın ismi, atık kaynağı birimin ismi ve atık alanına giriş tarihi yazılı etiketlerle tanımlanacaktır. Yapımı planlanan tehlikeli atık geçici depolama alanına ait kroki Şekil 4'de gösterilmiştir. KİMYASAL MADDELERLE KONTAMİNE OLMUŞ AMBALAJ ATIKLARI OLUŞMASI MUHTEMEL DİĞER TEHLiKELİ AT!KLAR ATIK YAĞ Şekil 6:Tehlikeli Atık Geçici Depolama Alanı Örnek Krokisi tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği" ( tarih ve sayılı Resmi Gazete ile değişiklik) ne uyulacaktır. 20

23 Ambalaj Atıkları: Tesiste yıllık kg alçı üretilmektedir. Üretilen alçının %90 nı( kaba alçı) 30 kg lık torbalara, %10 u( ince alçı) 35 kg lık torbalara konulmaktadır x 0.90 = kg kg : 30 kg = tane torba...(1) x 0.10 = kg kg : 30 kg = tane torba.....(2) Tesiste yıllık kg yapı kimyasalları üretilmektedir. Üretilen alçının % 80 i 25 kg lık torbalara, % 15 i 20 kg lık torbalara, % 5 i 35 kg lık torbalara konulmaktadır x 0,80 = kg kg : 25 kg = tane torba..(3) x 0.15 = kg kg : 20 kg = 450 tane torba...(4) x 0,05 = 3.000kg kg : 35 kg = 86 tane torba.....(5) Toplam torba sayısı: = = tane ambalajı oluşur. Ambalaj ağırlığı ortalama 150 gr dan hesaplanırsa oluşacak yıllık ambalaj ağırlığı; x 0,15 = 2.326,8 kg = 2,32 ton dur. 2,32 ton/yıl ambalaj piyasaya sürülecektir. İşletme sahibi tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıkları Kontrolü Yönetmeliği nin ; Piyasaya sürenlerin yükümlülükleri MADDE 11 (1) Piyasaya sürenler; a) Ürünlerin ambalajlanması sırasında tekrar kullanıma uygun ambalajları tercih etmekle, b) Ürünün kullanımı sonrasında en az atık üretecek, geri dönüşümü ve geri kazanımı en kolay ve en ekonomik ambalajları kullanmakla, c) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (j) bendinde yer alan ambalaj atıklarını önleme ile ilgili tedbirleri almakla, ç) Ek-5 te yer alan Piyasaya Süren Müracaat Formunu elektronik yazılım programı üzerinden doldurabilmek için kullanıcı kodu ve program erişim şifresi almakla, d) Miktara bakılmaksızın bir önceki yıl piyasaya sürdüğü, ithal ettiği, ihraç ettiği ürünlerin ambalajları için Ek-5 te yer alan Piyasaya Süren Müracaat Formunu 21

24 elektronik yazılım programı üzerinden doldurarak her yıl Şubat ayı sonuna kadar göndermekle, e) Ek-5 te yer alan Piyasaya Süren Müracaat Formunu, elektronik yazılım programına kaydolduğu yıl dâhil olmak üzere bildirimde bulunmadığı yılları da kapsayacak şekilde doldurmakla, f) 17 nci maddede belirtilen geri kazanım hedeflerini sağlamakla, g) Geri kazanım hedeflerinin sağlanması için geri kazanım kapasitesini oluşturmakla, ğ) Kaynakta ayrı toplanan, geri dönüştürülen ve geri kazanımı sağlanan ambalaj atıklarına ait belgelerini, elektronik yazılım programı üzerinden 18 inci maddedeki hükümler doğrultusunda her yıl Şubat ayı sonuna kadar göndermekle, h) Piyasaya sürülen ürünlerin ambalajlarının 14 üncü ve 15 inci maddeler hükümlerine uygunluğunu kontrol etmekle, ı) Piyasaya sürülen ürünlerin ambalajlarında işaretlemenin tercih edilmesi halinde ambalajlarını, 20 nci maddede belirtilen şekilde işaretlemekle, yükümlüdürler. (2) Piyasaya sürenler; bu Yönetmelik ile üstlendiği geri kazanım yükümlülüklerinin yerine getirilmesi amacıyla aşağıdaki yöntemlerinden en az birini tercih etmekle yükümlüdür: a) Ürünlerinin ambalajlarına depozito uygulaması yöntemini tercih edenler; 1) Tek yönlü depozito uygulanması durumunda geri alınan ambalaj atıklarının çevre lisanslı/geçici faaliyet belgeli geri dönüşüm veya geri kazanım tesislerine gönderilmesini sağlamakla, 2) Kullanım ömrü dolmuş depozitolu ambalajların çevre lisanslı/geçici faaliyet belgeli geri dönüşüm veya geri kazanım tesislerine gönderilmesini sağlamakla, 3) Eğitim faaliyetleri yapmak ve katkıda bulunmakla, 4) Depozito uygulamasına ilişkin planı il çevre ve şehircilik müdürlüklerine sunmakla, yükümlüdür. b) Belediyeler ile sözleşme yapma yöntemini tercih edenler; 1) En az piyasaya sürdüğü ambalaj miktarına eşdeğer miktarda ambalaj atığı oluşan nüfusa sahip belediyeler ile kaynakta ayrı toplama faaliyeti yürütmekle, 2) Yapılan sözleşmeler doğrultusunda belediyeler ile birlikte ambalaj atıkları yönetim planı hazırlamakla, plan kapsamında belediyeler tarafından yürütülen kaynakta ayrı toplama çalışmalarının maliyetlerini karşılamakla, 3) Ambalaj atıkları yönetim planına uygun olarak dağıtılacak olan poşet, kumbara, konteynır, iç mekan kutusu gibi toplama ekipmanlarını belediyelere temin etmek veya bunlarla ilgili maliyetleri karşılamakla, 22

25 4) Ambalaj atıklarının yönetimi konusunda eğitim faaliyeti düzenlemek, düzenlenen eğitim faaliyetlerine katılmak, eğitimin sürekliliğini sağlamak ve maliyetlerini karşılamakla, 5) Toplanan-ayrılan ambalaj atıklarının tamamını, geri kazanım amacıyla geri almakla veya aldırmakla, 6) Ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplama maliyetleri için sözleşme yaptığı belediyelerle birlikte, her yıl piyasa araştırması yaparak, toplama maliyetlerini belirlemekle, yükümlüdür. c) Yetkilendirilmiş kuruluşla anlaşma yöntemini tercih edenler; 1) Bu Yönetmelikte belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmek üzere yetkilendirilmiş kuruluşla sözleşme yapmakla, 2) Yükümlülüklerini, idari, teknik, hukuki ve mali şartlarının taraflarca belirlendiği sözleşme ile yetkilendirilmiş kuruluşa devretmekle, yükümlüdür. (3) Yükümlülüklerin yerine getirilmesinde, yetkilendirilmiş kuruluş ve yetkilendirilmiş kuruluşa üye olan piyasaya sürenler müteselsilen sorumludurlar. (4) Piyasaya sürenler bir veya birden fazla yetkilendirilmiş kuruluşa üye olabilirler. İlgili hükümlere uyulacaktır. İşletme sahibi tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıkları Kontrolü Yönetmeliği ilgili hükümlerine uyulacaktır. Atık Pil ve Akümülatörler: Tesiste oluşması muhtemel atık piller, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili hükümlerine uyularak, evsel atıklardan ayrı toplanacak, pil ürünlerinin dağıtımını ve satışını yapan işletmelere veya belediyelerce toplama noktalarına teslim edilecektir. 2) Sıvı Atıklar: İnşaat Aşaması: Personelden kaynaklı içme ve kullanma suyu: İnşaat aşamasında çalışacak personelin içme ve kullanma sularından oluşan evsel nitelikli atık sular oluşacaktır. Bu aşamada çalışacak personel sayısı 20 kişi olarak belirlenmiş olup, günlük su tüketimi 215 lt ve tüm atık suyun %100 geri döndüğü tahmini ve kabulü ile oluşacak atık suyun özellikleri aşağıdaki gibidir. (Kaynak: USLU,O. Kullanılmış Suların Arıtılması, 1992 İzmir) 23

26 Çalışacak kişi sayısı : 20 Kişi başına düşen günlük kullanım : 215 lt/gün Oluşan atık su : 4,3 m 3 /gün BOI 5 : 200 mg/lt- BOI olarak kirlilik yükü : 0,86 kg/gün KOI : 300 mg/lt KOI olarak kirlilik yükü : 1,29 kg/gün AKM : 200 mg/lt AKM olarak kirlilik yükü : 0,86 kg/gün tarih ve sayılı Resmi Gazetede yer alan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik )hükümlerine uyulacaktır. Üretim aşamasında oluşacak atık su Elazığ Organize Sanayi Bölgesi kanalizasyon sistemine verilecektir. Montaj Aşaması: Planlanan projenin montaj aşamasında oluşacak atık su miktarı montaj aşamasında çalışacak işçilerin kullanım suyuna bağlı olarak oluşacak atık sudur. Tüketilecek suyun tamamı atık suyuna dönüştüğü farz edilirse oluşacak atık su miktarı; Kişi başına tüketilecek atık su miktarı 215 lt/gün olduğuna göre; Q inşaat-evsel =15 x 215 = 3,225 m 3 /gün oluşması beklenmektedir. Montaj aşamasında tüketilecek ve buna bağlı oluşacak atık su Elazığ Organize Sanayi Bölgesi kanalizasyon sistemine verilecektir. İşletme Aşaması: Planlana proje üretim aşamasına geçtikten sonra oluşacak atık su; çalışacak personelin kullanacağı kullanım suyundan ve temizlik amacıyla tüketilecek kullanma suyundan(15 m 3 ) kaynaklanacaktır. Personelden kaynaklı içme ve kullanma suyu: İşletme aşamasında çalışacak personelin içme ve kullanma sularından oluşan evsel nitelikli atık sular oluşacaktır. Bu aşamada çalışacak personel sayısı 130 kişi olarak belirlenmiş olup, günlük su tüketimi 215 lt ve tüm atık suyun %100 geri döndüğü tahmini ve kabulü ile oluşacak atık suyun özellikleri aşağıdaki gibidir. (Kaynak: USLU,O. Kullanılmış Suların Arıtılması, 1992 İzmir) Çalışacak kişi sayısı : 130 Kişi başına düşen günlük kullanım : 215 lt/gün Oluşan atık su : 27,95 m 3 /gün BOI 5 : 200 mg/lt- BOI olarak kirlilik yükü : 5,59 kg/gün KOI : 300 mg/lt KOI olarak kirlilik yükü : 8,38 kg/gün AKM : 200 mg/lt AKM olarak kirlilik yükü : 5,59 kg/gün Personelin kullanacağı suyun ve temizlik amacıyla kullanılan suyun tamamının atıksuya dönüşeceği farz edilirse; 24

27 Q toplam atıksu = Q Tem + Q personel = ,95 =42,95 m3/gün olması beklenmektedir tarih ve sayılı Resmi Gazetede yer alan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ( tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik )hükümlerine uyulacaktır. Üretim aşamasında oluşacak atık su Elazığ Organize Sanayi Bölgesi kanalizasyonuna verilecektir. 3) Atık Yağlar: İşletme esnasında araçlar için yakıt kullanılacaktır. Araçların akaryakıt ikmali proje alanında yapılmayacak, civardaki İşyeri Açma ve Çalıştırma Ruhsatı olan ruhsatlı akaryakıt istasyonlarında yapılacağından proje sahasına ve yakın çevresine olumsuz bir etkisi söz konusu değildir. İşletmede bulunan kırma-eleme ünitesinin yağ bakım ve onarım işlemleri faaliyet alanında yapılacak ve oluşan atıklar yetkili servise makbuz karşılığında teslim edilecektir. Tesiste ekipmanlardan kaynaklanacak atık yağlarının ve yakıtların insan sağlığı ve çevreye yönelik zararlı etkisini tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği" ( tarih ve sayılı Resmi Gazete ile değişiklik) ve atık yağların yönetimi konusunda çıkartılacak mevzuat hükümlerine uygun olarak en aza düşürecek atık yönetimi sağlanacaktır. Ayrıca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nın "Atık yağların Kontrolü Yönetmeliği"nde belirtilen; Madde 5- Atık yağların yönetimine ait ilkeler şunlardır: a) Atık motor yağları dahil atık yağlar ile bu yağların işlenmesi sonucu çıkan atıkların çevreye zarar verecek şekilde sahada boşaltılması veya yenisi ile değiştirilmesi, depolanması, doğrudan veya dolaylı bir biçimde yüzeysel sular ile yeraltı suyuna, denizlere, drenaj sistemleri ile toprağa verilmesi ve mevcut düzenlemeler ile belirlenen limitleri aşarak hava kirliliğine neden olacak şekilde işlenmesi yasaktır. b) Atık yağlara su, çözücüler, PCB/PCT, toksik ve tehlikeli maddeler ile diğer maddelerin ilavesi ve farklı kategorilerdeki atık yağların birbiriyle karıştırılmaması esastır. Atık yağlar, Ek-1 de belirtilen kategorilere göre ayrı tank/konteynırlarda geçici depolanır, taşınır ve bertaraf edilir. I. kategori atık yağ, II. kategori atık yağla karıştırılırsa II. kategori; I. veya II. kategori atık yağlar, III. kategori atık yağla karıştırılırsa III. kategori atık yağ olarak kabul edilir. c) Atık yağ oluşumunun kaynağında en aza indirilmesi, üretiminin kaçınılmaz olduğu durumlarda öncelikle atık yağların geri kazanımı amacıyla rejenerasyonu ve rafinasyonu esastır. I. ve II. kategori atık yağlar ile I. kategori yağların geri kazanımı işlemleri sonucunda baz yağ ve petrol ürünü kalitesi tutturulamayan atık yağlar Bakanlıktan lisans almış ve 22. maddede belirtilen tesislerde ilave yakıt olarak kullanılabilirler. Geri kazanım imkânı bulunmayan atık yağlar 23. maddede belirtilen şekilde Bakanlıktan lisans almış tehlikeli atık bertaraf tesislerinde bertaraf edilirler. 25