ERKAM TARIM NAKLİYE GIDA İNŞAAT SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

Transkript

1 ERKAM TARIM NAKLİYE GIDA İNŞAAT. KONYA İLİ, CİHANBEYLİ İLÇESİ, DAMLAKUYU MAHALLESİ, ÜÇARKAÇ MEVKİİ (252 ADA, 2 NOLU PARSEL) TESİSİ NİHAİ PROJE TANITIM DOSYASI NİŞANTAŞI MAH. DR. M. HULUSİ BAYBAL CAD. SEFA İŞ MERKEZİ NO:28/402 TEL: FAKS: SELÇUKLU/KONYA Proje Tanıtım Dosyası MAYIS 2016 KONYA Nihai Proje Tanıtım Dosyası

2 PROJE SAHİBİNİN ADI ERKAM TARIM NAKLİYE GIDA İNŞ.. ADRESİ TELEFON, GSM VE FAKS NUMARALARI e-posta DAMLAKUYU MAH, ÜÇARKAÇ MEVKİİ, CİHANBEYLİ/KONYA PROJENİN ADI TESİSİ PROJE BEDELİ TL PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) PROJENİN ÇED YÖNTEMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖR, ALT SEKTÖR) PROJENİN NACE KODU RAPORU HAZIRLAYAN ÇALIŞMA GRUBUNUN/KURULUŞUN ADI ADRESİ DAMLAKUYU MAHALLESİ ÜÇARKAÇ MEVKİİ (252 ADA, 2 NOLU PARSEL) CİHANBEYLİ/KONYA Ek-2 Seçme-Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler Listesi 28- Hayvansal ürünlerin üretimi ile ilgili projeler: e) Büyükbaş ve/veya küçükbaş hayvan kesiminin yapıldığı tesisler [(20 kesim ünitesi/gün ve üzeri), (Her bir kesim ünitesi eşdeğerleri: 1 baş sığır, 2 baş deve kuşu, 4 baş domuz, 8 baş koyun, 10 baş keçi, 130 baş tavşan)], maddesinde yer alan proje için, Sığır, Koyun, Keçi vb. Hayvanların Kesimi ve Kesim Sırasındaki Etin İşlenmesi (Mezbahacılık) (Taze, Soğutulmuş veya Dondurulmuş Olarak Saklanması Dahil) ASÇEV ÇEVRE MÜHENDİSLİK MÜŞAVİRLİK İNŞ. TİC. LTD. ŞTİ. NİŞANTAŞI MAH. DR. M. HULUSİ BAYBAL CAD. SEFA İŞ MERKEZİ NO:28/402 SELÇUKLU/KONYA TELEFON VE FAKS NUMARALARI NİHAİ PROJE TANITIM DOSYASININ SUNUM TARİHİ /05/2016 1

3 İÇİNDEKİLER SAYFA NO TABLOLAR... 3 ŞEKİLLER... 3 PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ PROJENİN ÖZELLİKLERİ a) Projenin ve yerin alternatifleri (proje teknolojisinin ve proje alanının seçilme nedenleri) b. Projenin iş akım şeması, kapasitesi, kapladığı alan, teknolojisi, çalışacak personel sayısı, b.1. Projenin İş Akım Şeması b.2. Projenin Kapasitesi b.3. Kapladığı Alan b.4. Teknolojisi b.5. Çalışacak Personel Sayısı b.6. İşletme Aşamasında Kullanılacak Olan Makine ve Ekipman Listesi b.7. Proje Bedeli c. Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan Enerji Türü) ç. Atık miktarı (katı, sıvı, gaz ve benzeri) ve Atıkların Kimyasal, Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri d) Kullanılan Teknoloji ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski PROJE YERİ VE ETKİ ALANIN MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ a) Mevcut Arazi Kullanımı ve Kalitesi (tarım alanı, orman alanı, planlı alan, su yüzeyi vb.) b) EK-5 deki Duyarlı Yöreler Listesi Dikkate Alınarak Korunması Gereken Alanlar PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER NOTLAR VE KAYNAKLAR EKLER

4 TABLOLAR DİZİNİ SAYFA NO TABLO 1. TESİSTEKİ ÜNİTELERİN KAPLADIĞI ALAN TABLO ADA, 2 PARSEL KOORDİNATLARI TABLO 3. İŞLETME AŞAMASINDA KULLANILACAK MAKİNE-EKİPMAN LİSTESİ TABLO 4. TESİSTEKİ ÜNİTELERİN KAPLADIĞI ALAN TABLO 5. SU KULLANIM NOKTALARI TABLO 6. İNŞAAT AŞAMASI SU KULLANIM MİKTARI TABLO 7. İŞLETME AŞAMASI SU KULLANIM MİKTARI TABLO 8. BUHAR JENERATÖRÜ VE KALORİFER KAZANI ISIL GÜÇLERİ TABLO 9. TESİSTE İNŞAAT VE İŞLETME ESNASINDA OLUŞMASI MUHTEMEL TEHLİKELİ ATIKLAR VE YAKLAŞIK MİKTARLARI TABLO 10. İŞLETME AŞAMASI SU KULLANIM MİKTARI TABLO 11. SEKTÖR: GIDA SANAYİİ (MEZBAHALAR VE ENTEGRE ET TESİSLERİ) TABLO 12. ENDÜSTRİYEL NİTELİKLİ ATIKSULAR İÇİN NUMUNE ALMA SIKLIĞI TABLO 13. ARITMA TESİSİ ÜNİTELERİ VE ÖZELLİKLERİ TABLO 14. ET ENDÜSTRİSİNDE BİRİM ÜRETİM BAŞINA ÇIKAN ATIK SU YÜKLERİ (ÖZTAN,2003) TABLO 15. TESİSTE OLUŞACAK HESAPLANAN KİRLETİCİ PARAMETRE DEĞERLERİ TABLO 16. ATIK SU ARITMA TESİSİ VERİMİ VE HESAPLANAN ÇIKIŞ SUYU DEĞERLERİ TABLO 17. ÇEŞİTLİ ARITMA SİSTEMLERİNDEN ÇIKAN ÇAMUR MİKTARLARI VE FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ TABLO 18. TOZ EMİSYON DEĞERLERİNİN HESAPLAMALARINDA KULLANILAN STANDARTLAR DEĞERLERİ TABLO 19. MOTORİN ÖZELLİKLERİ TABLO 20. FAALİYETTE KULLANILACAK ARAÇLARIN YAKIT HARCAMALARI TABLO 21. DİZEL ARAÇLARDAN YAYILAN KİRLETİCİLERİN FAKTÖRLERİ TABLO 22. İŞ MAKİNELERİNDEN KAYNAKLANMASI BEKLENEN KİRLETİCİ DEĞERLERİ TABLO 23. TEÇHİZAT TİPİ VE BUNLARIN NET GÜÇ SEVİYESİNE UYGUN OLARAK TANIMLANAN SES GÜCÜ SEVİYELERİ TABLO 24.İNŞAAT AŞAMASINDA KULLANILACAK MAKİNELER VE ÜRETECEĞİ GÜRÜLTÜ SEVİYELERİ TABLO 25. GÜRÜLTÜYE SEBEP OLACAK MAKİNELERİN GÜÇLERİ TABLO 26. GÜRÜLTÜ KAYNAKLARI SES GÜCÜ ÇEVİRME KAT SAYILARI TABLO 27. İŞLETMEDE KURULACAK MAKİNELARDAN KAYNAKLANACAK SES GÜCÜ DÜZEYLERİ TABLO 28. ENDÜSTRİ TESİSLERİ İÇİN ÇEVRESEL GÜRÜLTÜ SINIR DEĞERLERİ TABLO 29. SÖNDÜRME MADDELERİ KULLANIM ŞEMASI 58 TABLO 30.ATIK TÜRLERİ, ÇEVRESEL ETKİLER VE BERTARAF YÖNTEMLERİ...65 ŞEKİLLER DİZİNİ SAYFA NO ŞEKİL ADA, 2 NOLU PARSEL YERİNİ GÖSTERİR TAPU SORGULAMASI... 4 ŞEKİL 2. KÜÇÜKBAŞ HAYVAN KESİM HATTI ŞEKİL 3: BÜYÜKBAŞ HAYVAN KESİM HATTI ŞEKİL 4: ACİL MÜDAHALE PLANI 55 HARİTALAR DİZİNİ SAYFA NO HARİTA 1. FAALİYET ALANI VE YAKIN ÇEVRESİNİ GÖSTEREN UYDU HARİTASI... 5 HARİTA 2. FAALİYET ALANI VE YAKIN ÇEVRESİNİ GÖSTEREN YER BULDURU HARİTASI... 6 HARİTA 3. GEODATA EN YAKIN DERE YATAĞI VE GÖL HARİTA 4. KONYA İLİ DEPREM HARİTASI.62 3

5 PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ Konya İli, Cihanbeyli İlçesi, Damlakuyu Mahallesi, Üçarkaç Mevkii 252 Ada 2 nolu parsel üzerinde ,79 m 2 lik bir alanda ERKAM TARIM NAKLİYE GIDA İNŞ. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. tarafından Kesimhane ve Entegre Et Üretim faaliyeti yapılması planlanmaktadır ,79 m 2 yüzölçümüne sahip arsa nitelikli alan, satışından tescil edilmek suretiyle ERKAM TARIM NAKLİYE GIDA İNŞ. firması adına geçmiş ve tapu ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. Ek-6). Parsel yerini gösterir tapu sorgulaması aşağıda Şekil 1 de sunulmuştur. Şekil Ada, 2 Nolu Parsel Yerini Gösterir Tapu Sorgulaması Söz konusu taşınmaz üzerinde halihazırda kurulu fabrika binası bulunmaktadır. Mevcut yapıya ait ruhsat ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. Ek-6). Planlanan proje kapsamında, 25/11/2014 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği nin Ek-2 Seçme- Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler Listesi 28. Hayvansal Ürünlerin Üretimi başlığı altında verilen; 4

6 e) Büyükbaş ve/veya küçükbaş hayvan kesiminin yapıldığı tesisler [(20 kesim ünitesi/gün ve üzeri), (Her bir kesim ünitesi eşdeğerleri: 1 baş sığır, 2 baş deve kuşu, 4 baş domuz, 8 baş koyun, 10 baş keçi, 130 baş tavşan)], kapsamında 80 adet büyükbaş ve 150 adet küçükbaş hayvan kesimi olmak üzere toplam 99 kesim ünitesi/gün kapasiteli yapılması planlanmaktadır. Faaliyetin gerçekleştirileceği 252 ada, 2 nolu parsel, Cihanbeyli Belediyesi tarafından verilen imar durum belgesine göre sanayi alanı nda kalmaktadır. Söz konusu imar planı 22/04/1998 yılında onaylanmıştır (Bkz. Ek-3). 252 Ada 2 Nolu Parsel alanı Konya-Karaman Planlama Bölgesi 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planında sanayi alanı olarak belirtilmiş olup, Madde 8. Uygulama Hükümleri başlığı altında verilen Sanayi Alanları hükümlerine uyulacaktır. Konya Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü nün görüşü ve Konya-Karaman Planlama Bölgesi 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. Ek-3). Planlanan tesise en yakın yerleşim birimi batı yönünde ve yaklaşık 2,5 km uzaklıkta bulunan Tekmezar Yaylası ile tesisin güneyinde ve 3,3 km uzaklıkta bulunan Damlakuyu Mahallesidir. Tesisin doğusunda ve 250 metre mesafede ise akaryakıt satış istasyonu bulunmaktadır. Faaliyet yeri ve çevresini gösteren ölçeksiz uydu haritası aşağıda verilmiştir; Harita 1. Faaliyet Alanı ve Yakın Çevresini Gösteren Uydu Haritası 5

7 Harita 2. Faaliyet Alanını Gösteren Yer Bulduru Haritası Günümüzde hızla artan nüfus ve beraberinde azalan doğal kaynaklar, toplum sağlığının korunması ve geliştirilmesi konusunda yeterli ve dengeli beslenmenin önemini her geçen gün daha da artırmaktadır. Toplumda bireylerin sağlıklı beslenmelerinde gerekli olan temel gıda maddelerinin bitkisel veya hayvansal üretim kaynaklı olması, ülkelerde tarım piyasalarının etkin işleyişine olanak sağlayacak ve bu yolla bireylerin temel gıda maddelerine, arzulanan düzeyde ve asgari maliyetle ulaşmasının yolunu açacak tarım politikalarının oluşturulmasını ve geliştirilmesini gerekli kılmaktadır. Bahsi geçen temel gıda maddeleri içerisinde içerdiği protein miktarı itibarıyla hayvansal gıdalar ön plana çıkmakta olup, bu konuda yapılan araştırmalar yeterli ve dengeli beslenme için günlük protein ihtiyacının en az %40-50 sinin temelde kırmızı et, beyaz et, süt ve 6

8 yumurtadan oluşan hayvansal kökenli besin maddelerinden temin edilmesi gereğini vurgulamaktadır. TAGEM verilerine göre gelişmiş ülkelerde günlük tüketilen protein miktarının yaklaşık %70 i hayvansal gıdalardan sağlanırken ülkemizde günlük tüketilen protein miktarının %73 ü bitkisel gıdalardan sağlanmaktadır. Hayvansal gıda tüketim kalemlerinde Avrupa Birliği ülkelerinin gerisinde olan ülkemizde, fark özellikle kırmızı ette ön plana çıkmaktadır. Bu bağlamda Et Üreticileri Birliği ve Türkiye Kasaplar Federasyonu verilerine göre, 2012 yılında kişi başına kırmızı et tüketimi ülkemizde 12 kg iken Avrupa Birliği nde 19,7 kg olup, tüketimin 2012 yılında bir önceki yıla göre gerileme gösteren et üretimi ve artan nüfus paralelinde azalmakta olduğu ifade edilmektedir. Bu veriler, dengeli beslenmede kişi başı yıllık kırmızı et tüketiminin yaklaşık 33 kg olması gerektiği göz önünde bulundurulursa, Türkiye de kırmızı et tüketiminin artırılmasına yönelik gereksinimi açıkça ortaya koymaktadır. Tüketim artışının üretim, yani arzın artırılması ile doğrudan ilgili olduğu noktasından hareketle, ülkemizde tavukçuluk sektöründeki yapısal gelişim ve dönüşüm paralelinde son 10 yılda beyaz et tüketiminde meydana gelen artışın, büyük ve küçükbaş hayvancılığın yapısı gözetilerek kırmızı et için de sağlanması kritik önemi haizdir. Temel işlevi gıda üretimi olan hayvancılığın, yalnızca ev tüketimi için değil portföyünü gıda temin ve tedariki üstüne kuran otel, restoran işletmeciliği gibi pek çok sektör için de önemli girdi kaynağı oluşturduğu; turizm sektöründeki gelişme ile birlikte bu işletmelerin et ürünlerine yönelik talep artışlarının et sektöründe önemli etki yarattığı dikkatten kaçmamalıdır. Bunun yanı sıra, hayvancılık, temel ürünleri olan et, süt ve yumurtanın yanı sıra tekstil, deri, kozmetik ve ilaç endüstrilerinde kullanılmak üzere pek çok yan ürüne de kaynaklık etmektedir. Kısacası hayvancılık, insanların dengeli beslendiği bir topluma sahip olmak başta olmak üzere, ilişkide olduğu pek çok endüstri bakımından ülkemiz ekonomisi için gelişimi ve etkin işleyişi korunması gereken bir sektör olarak karşımıza çıkmaktadır. Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği hükümlerine göre 20 kesim ünitesi/gün ve 100 kesim ünitesi/gün arası kapasitede kesim yapan mezbahalar aynı yönetmeliğin Ek-2 kapsamında değerlendirilmiştir. Yönetmelikte her bir kesim ünitesi eşdeğerleri verilmiş olup, planlanan projenin kapasitesi 80 adet/gün büyükbaş ve 150 adet/gün küçükbaş hayvan kesiminin toplamı 99 kesim ünitesi/gün e karşılık gelmektedir. 7

9 1. PROJENİN ÖZELLİKLERİ 1.a) Projenin ve yerin alternatifleri (proje teknolojisinin ve proje alanının seçilme nedenleri): Proje alanı seçilirken; Faaliyetin alanının firma sahibinin tapulu malı olması, Ulaşım açısından karayoluna yakın mesafede olması, Yerleşim yerlerini etkilemeyecek mesafede olması İstihdam açısından değerlendirildiğinde ilçe merkezine uzak olmaması, Faaliyetin yapılacağı alanın sanayi alanında olması ve hali hazırda kurulu bir fabrika binasının olması, Bölgenin önemli geçim kaynaklarından olan tarım-hayvancılık sektöründe yer alması ve hammadde temininin kolay olması, Kesimhane ve Entegre Et Üretim Tesisi makine-ekipman seçiminde günümüzde geçerli olan en son teknoloji ekipmanlar seçilecektir. Üretim tekniği ve kullanılacak makine ekipman listesi raporda sunulmuştur. 1.b. Projenin iş akım şeması, kapasitesi, kapladığı alan, teknolojisi, çalışacak personel sayısı: 1.b.1. Projenin İş Akım Şeması Planlanan tesiste yapılacak işlere ait iş akış şemaları aşağıda sunulmuştur. Büyükbaş Hayvan Kesimi: Tesise getirilecek büyükbaş hayvanların padoklar (özel hayvan yürüme yolu) ile kesimhaneye girmesi sağlanacaktır. Burada büyükbaş hayvanlar özel pnömatik sistemlerde zaptedilir, ayaklarına kelepçe vurularak ve veteriner hekim kontrolünden geçerek kesime uygun olduğu onaylanan hayvanlar kesime hazır hale getirilecektir. Kesime hazır hale gelen büyükbaş hayvanın başı kesilerek kanama süresi tamamlanana kadar kanama kancasında bekletilecektir. Kanama süresi tamamlanınca vinç yardımıyla hayvan deri yüzme platformuna gelecek ve burada derisi yüzülerek ardından da iç organlarının çıkarılması için iç organ çıkartma platformuna sevk edilecektir. Kesme işlemi hidrolik karkas bölme platformunda parçalama işlemiyle beraber sona erecek ve işlem sonrası elde edilen ürünler soğuk hava deposuna alınacaktır. Küçükbaş Hayvan Kesimi: Büyükbaş hayvanların kesimi ile aynı süreçlerden oluşacaktır. Kesim işleminin yapılabilmesi için hayvanlar koyun kaldırma elevatörü ile kaldırılacak, başı kesilen hayvan kanama işlemi durana kadar kanama monarayında bekletildikten sonra koyun işleme konvoyörüne getirilecektir. Koyun işleme konvoyöründe hayvanların derisi yüzülecek ve iç organları çıkarılacaktır. Parçalama işlemi bittikten sonra damgalanmış, temizlenmiş karkas gövde etler soğuk hava deposuna düzgün bir şekilde, aralık bırakarak soğukta muhafaza edilmesi, olgunlaşması ve dinlendirilmesi sağlanacaktır. 8

10 Büyükbaş Hayvan Kesimi İş Akım Şeması Hayvanların Tesise Gelişi Padoklardaki Hayvanlar Hayvan Dışkısı Dışkı Atıkları Depolama Alanı Uyuşturma Kan Akıtma Kan Kan İşleme Tesisi Kemik Boynuz, Tırnak vs Boyun ve Ayak Derisinin Yüzülmesi 1. Arka Ayak Derisinin Yüzülmesi ve 1. Ayağın Kesilmesi, Monoraya Aktarma Deri Deri İşleme Tesisi Rendering Tesisi 2. Arka Ayak Derisi Yüzülmesi ve 2. Ayağın Kesilmesi, Memenin Uzaklaştırılması ve Göğüs derisinin Yüzülmesi Sakatat Çıkarma Sindirilmemiş Besin Artıkları Mekanik Deri Yüzme Soğutma Başın Trimingi Yıkama Hazırlama Başın Uzaklaştırılması, Yemek Borusunun Bağlanması, Ön Ayakların Kesilmesi Trimming Ve Sternum Yarılması Sevkiyat Muayene Kemikten Ayırma Karnın Yarılması ve İç Organların Çıkarılması Muayene Soğutma Karkasın İkiye Ayrılması ve Makara Değiştirme Arka Çeyreğin Son Trimingi Hastalıklı Hayvanlar Ön Çeyreğin Son Trimingi Son Duşlama Atıksu Atık Su Arıtma Tesisi İnsan Tüketimine Uygun Olmayan Etler İmha Çukuru İmha Çukuru Karkasların Spray Tarzında Soğutulması Çeyrekleme Sevkiyat Öncesi Yeniden Muayene Sevkiyat 9

11 Küçükbaş Hayvan Kesimi İş Akım Şeması Hayvanların Tesise Gelişi Padoklardaki Hayvanlar Uyuşturma Kan Akıtma Hayvan Dışkısı Kan Gübre Depolama Alanı Kan İşleme Tesisi Kemik Boynız, Tırnak vs Boyun ve Ayak Derisinin Yüzülmesi Ayak Şişirme İşlemi Deri Deri İşleme Tesisi Mekanik Deri Yüzme Rendering Tesisi Başın Uzaklaştırılması, Yemek Borusunun Bağlanması, Ön Ayakların Kesilmesi Trimming Ve Sternum Yarılması Sakatat Çıkarma Soğutma Sindirilmemiş Besin Artıkları Başın Trimingi Yıkama Hazırlama Karnın Yarılması ve İç Organların Çıkarılması Sevkiyat Muayene Kemikten Ayırma Soğutma Muayene Karkasın İkiye Ayrılması ve Makara Değiştirme Son Duşlama Karkasların Spray Tarzında Soğutulması Atıksu Atık Su Arıtma Tesisi İnsan Tüketimine Uygun Olmayan Etler İmha Çukuru Hastalıklı Hayvanlar Sevkiyat Öncesi Yeniden Muayene İmha Çukuru Sevkiyat Veteriner kontrolü sırasında kesime uygun olmadığı düşünülen hasta hayvanlar tesise kabul edilmeyecektir. Kesime kabul edilen hayvanların kesimi yapıldıktan sonra veteriner hekim kontrolü ile hastalıklı şüphesi konulan hayvanlar, sızdırmazlık şartlarına sahip imha çukurunda üzerlerine sönmemiş kireç dökülerek imha edilecektir. İmha çukurunda tam çürümenin olmaması, kalıntı kalması durumlarında yeni açılacak imha çukurlarında imha işlemleri gerçekleştirilecektir. 10

12 3m x 4m x 3m boyutlarında 36 m 3 hacminde imha çukurunda tam bir geçirimsizlik sağlanacak olup bertaraf işlemleri Tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Yönetmeliği nin 38. Maddesinde belirtilen hususlara ve ilgili yönetmeliğin ek değişik yönetmelik hükümlerine göre gerçekleştirilecektir. İmha çukurları beton yapımında ISONEM ZP 77 katkı maddesi kullanılacaktır. ISONEM ZP 77 beton, sıva, şap uygulamalarında harca su geçirimsizlik özelliği kazandırmak için kullanılan ve betonun kolay işlenebilirliğini ve pürüzsüz çıkmasını sağlayan hidrofob özellikli toz şeklinde harç katkısıdır. Çimento esaslı ürünlerin priz almaları ve sertleşmeleri sırasında suda kolaylıkla çözülen tuzlar açığa çıkar. ISONEM ZP 77 içindeki hidrofob kimyasallar, tuz ve suyla reaksiyona girerek suda çözülmeyen kristaller oluşturur. Bu kristaller çimento esaslı yapının içindeki kapiler boşlukları doldurarak su geçirmeyen ve aynı zamanda da yapının nefes almasını engellemeyen sağlıklı bir doku oluşturur ve yalıtım sağlar. Dolayısıyla imha çukur/çukurlarında yeraltı suyuna herhangi bir kirlilik katkısı olmayacaktır. Büyükbaş ve küçükbaş hayvan kesimi sonrası, kemik, kıkırdak, et kırpıntıları, tırnak, boynuz, hayvansal yağlar, deri, bağırsak ve işkembe vb. atıkların oluşumu söz konusu olacaktır. Oluşacak bu atıklar sakatat ticareti yapan firmalara ve rendering tesislerine gönderilerek ekonomiye geri kazandırılması sağlanacaktır. Yukarıda sayılan kesim atıklarının taşınması sırasında çevreye koku yayılmaması için kapalı sızdırmaz kasalı araçlar kullanılacaktır. Padoklar: Kesim için tesise gelen hayvanlar kesimlerden önce padoklarda dinlendirilecektir. Padoklar kapalı olmak üzere tabanı beton olarak dizayn edilecektir. Padoklarda bekletilecek hayvanlardan oluşacak katı ve sıvı dışkı atıkları padokların içerisinde yapılacak bir ızgara vasıtasıyla birbirinden ayrılacak, sıvı atıklar kapalı kanallar yardımıyla fosseptikte toplanacaktır. Katı dışkılar ise tabanı sızdırmaz depolama alanında maksimum 90 gün depolanıp sonrasında tarımsal arazilerde değerlendirilecektir. Kesme Ünitesi: Hayvanların baş kısımlarının kesilerek cansız hale getirileceği bölümdür. Kesme işlemleri askıda yapılacaktır. Kesim sırasında kirliliğin en önemli sebebi olan hayvanlardan akan kanlar, ayrı kanallar vasıtası ile ayrılacak ve 15 tonluk kan toplama tankında toplanacaktır. Kan toplama tankında toplanan kanlar, kan işleyen tesis/tesislere gönderilecektir. Deri Yüzme: Kesilen hayvanın derisi iç kısımlarının parçalanabilmesi açısından gereklidir. Genellikle kesme işleminin yapıldığı yerde uygulanır. Elle bu işi yapmak oldukça güç olması iş ve zaman kaybına sebep olduğundan tesiste mekanik makineler vasıtasıyla deriler yüzülecektir. Tesiste yüzülen deriler tuzlanıp deri depolama alanına aktarılıp buradan deri işleyen işletmelere satışı sağlanacaktır. İç Organların Çıkarımı ve Temizlenmesi: Karkasın yarılarak tüm organların alınması ve yenilen ve yenilmeyen kısımlarının ayrılması işlemidir. Bütün sakatatlar ve deri, piyasa fiyatına günlük olarak satılacaktır. Bu arada yarım gövde haline getirilen karkasların "triming" (yenmeyen damar ve sinirlerin ayrılması) işlemi yerine getirilecek ve kantara alınacaktır. Daha sonra ise kesimhanede yapılan son işlem olan yıkama yapılacaktır. Buradan ön soğutmaya alınacak olan karkaslar ön soğutmada 12 saat kalacaktır. 11

13 Soğuk Hava Depoları: Etlerin soğutucular vasıtasıyla soğutulup ve/veya dondurulup muhafaza edileceği yerlerdir. Et depoları, soğuk hava depoları ve donma odaları olup karkas parçaları, parçalanmış etlerin firesiz saklanmaları amacıyla kullanılır. Sıcak karkası soğutmada şok soğutma sistemi kullanılacaktır. Şok soğutma sisteminde ortam sıcaklığı 8 C, bağıl nem %90 ve hava akım hızı 1-4 m/sn olarak ayarlanacaktır. Yaklaşık 2 saat sonra ortam sıcaklığı 0 C ye getirilerek et yüzeyinin donması önlenmiş olacaktır. Tesiste işletme aşamasında, et kesiminde kullanılan sudan, tesis ve padokların temizliğinden, padoklarda bekleyen hayvanların su kullanımı sonucu ve araç yıkamadan dolayı proses kaynaklı atıksuların oluşması söz konusudur. Tesiste oluşan proses kaynaklı atıksular arıtılması için biyolojik arıtma yöntemi kullanılacaktır. Bu yöntemin ilk aşamasını atık su içerisinde bulunan kıl, et, gübre ve askıda katı maddelerin tutulmasını sağlayan ızgara sistemleri ve su içerisindeki yağ ve gresi uzaklaştıracak yağ tutucu sistemler oluşturacaktır. Daha sonra biyolojik arıtma yöntemi kullanılacaktır. 1.b.2. Projenin Kapasitesi: Projenin planlanan kapasitesi, 80 adet büyükbaş ve 150 adet küçükbaş hayvan kesimi olmak üzere toplam 99 kesim ünitesi/gün kapasiteli yapılması planlanmaktadır. Kesim Kapasitesi Hesabı: 80 adet/gün x 300 gün/yıl = adet/yıl Büyükbaş Hayvan Kesimi 150 adet/gün x 300 gün/yıl = adet/yıl Küçükbaş Hayvan Kesimi 1 adet büyük baş hayvandan ortalama % 50 civarında karkas et çıkmakta olup; 500 kg x %50 = 250 kg adet/yıl x 250 kg/adet = kg/yıl karkas et, 1 adet küçükbaş hayvandan %50 civarında karkas et çıkmakta olup; 50 kg x %50 = 25 kg adet/yıl x 25 kg = kg/yıl karkas et üretimi gerçekleştirilecektir. 1.b.3. Projenin Kapladığı Alan: Tablo 1. Tesisteki Ünitelerin Kapladığı Alan Kullanım Alanı Yüzölçümü (m 2 ) Kesimhane ve İşleme (Mevcut+İlave) Padok Alanı (İlave) 350 Atık Su Arıtma Tesisi Alanı (İlave Açık Alan) 400 İdari Bina, Personel Dinlenme ve Bekleme Odası (Mevcut) 300 Toplam Kapalı Alan Tapu Alanı ,79 Planlanan projeye ait genel vaziyet planı ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. Ek-4). Projenin yapılacağı parsele ait köşe koordinatları aşağıda Tablo 2 ve ekler bölümü Ek-1 de verilmiştir; 12

14 Tablo Ada, 2 Parsel Koordinatları DATUM PROJEKSİYON UTM KOORDİNATLARI ED-50 6 DERECE DOM 33 ZON SAĞA DEĞER (Y) : YUKARI DEĞER (X) : : : : : : : : : : : : b.4. Projenin Teknolojisi: Mezbaha Tesisinde makine-ekipman seçiminde günümüzde geçerli olan son teknoloji ekipmanlar seçilecektir. Üretim tekniği ve kullanılacak makine ekipman listesi raporda sunulmuştur. 13

15 Şekil 2. Büyükbaş Hayvan Kesim Hattı Şekil 3. Küçükbaş Hayvan Kesim Hattı 1.b.5. Çalışacak Personel Sayısı: Planlanan Kesimhane ve Entegre Et Üretim tesisi inşaat aşamasında 20 kişinin, işletme aşamasında ise 30 kişinin çalışması planlanmaktadır. Projede inşaat aşamasında yapılacak çalışmalar tek vardiya halinde ve gündüz saatleri olan saatleri arasında yapılacaktır. İnşaat ve işletme aşamasında gece çalışmaları yapılmayacaktır. İşletme aşamasında ise çalışacak personellerin mesai saatleri mevsimsel olarak değişecek olup veya saatleri arasında olacaktır. 14

16 İşletme Aşamasında Kullanılacak Olan Makine ve Ekipman Listesi: İşletme aşamasında kullanılacak makine-ekipman listesi aşağıda Tablo 3 de sunulmuştur. Tablo 3. İşletme aşamasında kullanılacak makine-ekipman listesi Makine Cinsi ve Özellikleri Makine ve Ekipman Birim Listesi Kesim hücresi 2 Adet Sığır kaldırma vinci 1 Adet Koyun kaldırma vinci 1 Adet Sığır kesim tavası 1 Adet Koyun kesim tavası 1 Adet Geri dönüş hattı ve kanca indirme aparatı 2 Adet Sığır kanama monorayı 10 Metre Koyun kanama monorayı 10 Metre Paslanmaz kuyruk açma platformu 2 Adet Deri yüzme makinesi 2 Adet Boynuz ve ayak kesme testeresi 2 Adet Pnomatik ayak açma aparatı 2 Adet Döş açma testeresi 2 Adet Paslanmaz iç organ çıkarma platformu 2 Adet Pnomatik karkas bölme platformu 2 Adet Karkas bölme testeresi 2 Adet Sığır işleme kancası 100 Adet Koyun işleme kancası 250 Adet Sığır işleme monorayı (ikiz ray) 30 Metre Koyun işleme monorayı (ikiz ray) 30 Metre Paslanmaz transfer platformu 2 Adet Paslanmaz veteriner kontrol platformu 1 Adet Duşlama kabini 1 Adet Kelle ayak şutlama 7 Metre Deri şutlama 7 Metre İşkembe şutlama 7 Metre Ciğer şutu 7 Metre İşkembe temizleme tavası 1 Adet İşkembe atık helezonu 1 Adet Ciğer temizleme tavası 1 Adet Kanca indirme elevatörü 1 Adet Çeyrekleme elevatörü 1 Adet Çeyrekleme testeresi 1 Adet Ray kantarı 1 Adet Kan toplama tankı (15 ton) 1 Adet Hava kompresörü ve tankı (vidalı 10 hp 10 bar) 1 Adet Soğutma Odası 4 Adet Buhar Jeneratörü 1 Adet Jeneratör 1 Adet Hidrofor 1 Adet 15

17 Proje Bedeli: Yapılması planlanan mezbaha tesisinin toplam proje bedeli TL olup bu değerin dağılımı aşağıda sunulmuştur; TL inşaat maliyeti (ilave inşaat), TL üretime dayalı makine-ekipman ve arıtma tesisi maliyeti, TL peyzaj çalışmaları maliyeti olmak üzere; Toplam: TL proje yatırım maliyeti vardır. 1.c. Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan Enerji Türü) 1.c.1. Arazi Kullanımı: ,79 m 2 lik tapu alanının içerinde mevcut durumda bulunan 2050 m 2 lik kesimhane ve işleme bölümüne ilave olarak 1100 m 2 lik bölüm, 350 m 2 alanda padok, 400 m 2 alanda arıtma tesisi yapılacaktır. Mevcut durumda bulunan 300 m 2 kapalı alanda ise idari bina, personel dinlenme ve bekleme odası olacaktır. Mevcut durumda bulunan 2350 m 2 lik kapalı alana ilave olarak 1450 m 2 kapalı alan inşaatı yapılacaktır. Arıtma tesisi açık olarak projelendirilecektir. Tablo 4. Tesisteki Ünitelerin Kapladığı Alan Kullanım Alanı Yüzölçümü (m 2 ) Kesimhane ve İşleme (Mevcut+İlave) Padok Alanı (İlave) 350 Atık Su Arıtma Tesisi Alanı (İlave Açık Alan) 400 İdari Bina, Personel Dinlenme ve Bekleme Odası (Mevcut) 300 Toplam Kapalı Alan Tapu Alanı ,79 1.c.2. Su Kullanımı: Faaliyetin inşaat ve işletme aşamasındaki su kullanım noktaları aşağıda tablo halinde verilmiştir. Tablo 5. Su kullanım Noktaları İnşaat Aşamasında İşletme Aşamasında Su Temini Noktası - Personel içme ve kullanımında - Beton sulamasında - Personelin içme ve kullanımında - Padoklarda hayvanların içiminde - Et kesiminde ve tesis temizliğinde - Araç yıkamada - Bahçe sulamasında 16 Şebeke Suyu Projenin inşaat ve işletme aşamasında kullanılacak su mevcut içme suyu şebekesinden temin edilecektir. Tesiste inşaat aşamasında yaklaşık 20 kişinin, proje tamamlandıktan sonra ise 30 kişinin işletmede çalışacağı düşünülmektedir.

18 İnşaat Aşaması; Tablo 6. İnşaat Aşaması Su Kullanım Miktarı Personel içme ve Personelin Su İhtiyacı: kullanma suyu miktarı; Q= N x q N= Çalışacak kişi sayısı q= Kişi başı kullanılan günlük su miktarı: 150 lt/kişi.gün (Kaynak: İnsani Tüketim Amaçlı Su Kullanımı Hakkında Yönetmelik, Ek-2,Tablo-B1) Beton sulamasında kullanılacak su miktarı; Q = 150 lt/kişi.gün x 20 kişi = 3 m 3 /gün dür. İnşaat çalışmaları esnasında dökülen betonda çatlaklar oluşmaması için beton sulamasında kullanılacak su miktarı yaklaşık 1 m 3 /gün olacaktır. Tesiste yapılacak betonarme inşaatın yaklaşık 3 ayda tamamlanması planlanmaktadır. Toplam Su Miktarı 3 m 3 /gün 1 m 3 /gün 4 m 3 /gün İşletme Aşaması; Tablo 7. İşletme Aşaması Su Kullanım Miktarı Personel içme ve Personelin Su İhtiyacı: kullanma suyu miktarı; Q= N x q N= Çalışacak kişi sayısı q= Kişi başı kullanılan günlük su miktarı: 150 lt/kişi.gün (Kaynak: İnsani Tüketim Amaçlı Su Kullanımı Hakkında Yönetmelik, Ek-2,Tablo-B1) Padoklarda bekletilen hayvanların içme suyu Et kesiminde ve temizlikte kullanılan su miktarı Q = 150 lt/kişi.gün x 30 kişi = 4,5 m 3 /gün dür. Literatürde büyükbaş hayvanların günlük su ihtiyacı ortalama 50 lt, küçükbaş hayvanların günlük su ihtiyacı ortalama 15 lt olarak belirtilmiştir. ( er/su_ihtiyaci.pdf) Kesim için gelen hayvanların bekleme alanlarında en fazla 1 gün bekletileceği varsayılarak; 80*50+150*15=6,25 m 3 /gün hayvanlar tarafından su kullanılacaktır. Et kesiminde; 1 adet Büyükbaş hayvan için lt 1 adet Küçükbaş için 250 lt su kullanılacaktır. (Kaynak: Kırmızı Et ve Et Ürünleri Üretim Tesislerinin Çalışma ve Denetleme Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik) 4,5 m 3 /gün 6,25 m 3 /gün 117,5 m 3 /gün Araç yıkama için kullanılacak su miktarı Bahçe sulamasında kullanılacak su miktarı (80 adet/gün x 1000 lt) + (150 adet/gün x 250 lt) = lt = 117,5 m 3 Tesiste araçların yıkanmasında kullanılacak su miktarı 1 m 3 /gün su kullanılacaktır. Proje tamamlandıktan sonra peyzaj çalışmalarında kullanılacak su miktarının yaklaşık 1 m 3/ gün olacağı düşünülmektedir. Toplam Su Miktarı 1 m 3 /gün 1 m 3 /gün 130,25 m 3 /gün Tesiste yapılacak inşaatın yaklaşık 3 ayda tamamlanması planlanmaktadır. İnşaat süreci tamamlandıktan sonra işletme aşamasında kullanılacak su miktarı yaklaşık 130,25 m 3 /gün olacaktır. 17

19 1.c.3. Kullanılan Enerji Türü: Projenin inşaat aşamasında kullanılacak makine-ekipmanlarda akaryakıt (motorin) ve elektrik, proje tamamlandıktan sonra ise ısınma, kesim ve kesim yan ürünlerinin (sakatat) temizlenmesinde, tesis temizliğinde sıcak su ihtiyacını karşılamak için kullanılmak üzere LNG yakıtlı (alternatif olarak kömür) bir adet kalorifer kazanı ve kavurma işlemi için kullanılacak 1 adet LNG yakıtlı buhar jeneratörü (alternatif olarak kömür) ve elektrik kullanılacaktır. Tesiste işletme aşamasında yakıt olarak LNG kullanılması planlanmakta olup, LNG kullanılamaması durumunda alternatif olarak ithal kömür kullanılacaktır. LNG Kullanılması durumunda; Buhar Jeneratörü: İşletme aşaması buhar jeneratöründe kullanılacak LNG miktarı; Kalorifer kazanının ısıl kapasitesi: kcal/h Kullanılacak LNG alt ısıl değeri: kcal/m 3 Kullanılacak LNG miktarı: /8.250= 90,90 m 3 /h Kalorifer Kazanı: İşletme aşaması kalorifer kazanında kullanılacak LNG miktarı; Kalorifer kazanının ısıl kapasitesi: kcal/h Kullanılacak LNG alt ısıl değeri: kcal/m 3 Kullanılacak LNG miktarı: /8.250= 24,24 m 3 /h İthal Kömür Kullanılması durumunda; Buhar Jeneratörü: İşletme aşaması buhar jeneratöründe kullanılacak kömür miktarı; Buhar kazanının ısıl kapasitesi: kcal/h Kullanılacak kömür alt ısıl değeri: kcal/kg Kullanılacak kömür miktarı: /6.200= 120,96 kg/h Kalorifer Kazanı: İşletme aşaması kalorifer kazanında kullanılacak kömür miktarı; Kalorifer kazanının ısıl kapasitesi: kcal/h Kullanılacak LNG alt ısıl değeri: kcal/kg Kullanılacak LNG miktarı: /6.200= 32,25 kg/h Tesisin Toplam Isıl Gücü: kcal/h kcal/h = kcal/h kcal/h x4,18/3.600 = 1103,05 kw = 1,103 MW 18

20 Tablo 8. Buhar Jeneratörü ve Kalorifer Kazanı Isıl Güçleri 1 2 Yakma Sistemi Yakıt Türü Isıl Gücü Yakıt Tüketim Miktarı Yakıt Alt Isıl Değeri Buhar Jeneratörü LNG 90,90 m3/h kcal/m 3 0,87 MW Buhar Jeneratörü İthal Kömür 120,96 kg/h kcal/kg Kalorifer Kazanı LNG 24,24 m3/h kcal/m 3 0,232 MW Kalorifer Kazanı İthal Kömür 32,25 kg/h kcal/kg İnşaat Aşaması Kullanılacak akaryakıt miktarı; Kullanılacak Ekipman Adet Hp Çalışma Süresi Harcanan Yakıt Kamyon saat 3x125x8x0,18=540 Yükleyici (kepçe) saat 100x8x0,18=144 Ekskavatör saat 1x168x8x0,18=241,9 19 Toplam Yakıt İhtiyacı: 925,9 lt/gün Sahada çalışacak iş makineleri için gerekli motorin ihtiyacının yaklaşık 925,9 lt/gün yani 115,7 lt/saat olarak düşünülürse; 115,7 lt/saat x 0,8654 = 100,12 kg/saat (0,1 t/saat) olur. İşletme aşaması kullanılacak akaryakıt miktarı; İşletme aşamasında sadece jeneratörde yakıt olarak motorin akaryakıt kullanılması planlanmaktadır. Jeneratör sadece elektrik kesintilerinde kullanılacak olup jeneratörde kullanılacak motorin akaryakıt miktarı yaklaşık 30 lt/h olacaktır. Kullanılacak elektrik miktarı; İnşaat aşamasında kullanılacak yaklaşık elektrik miktarı; kwh/ay İşletme aşaması kullanılacak yaklaşık elektrik miktarı; kwh/ay 1.ç. Atık miktarı (katı, sıvı, gaz ve benzeri) ve Atıkların Kimyasal, Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri Personel Kaynaklı Katı ve Sıvı Atıklar: İnşaat Aşaması: İnşaat aşamasında yaklaşık 20 kişi çalışacaktır. Buna göre; Çalışacak Personel Sayısı : 20 kişi Kişi Başına Günlük Oluşan Katı Atık : 1,06 kg/kişi-gün (TÜİK, 2013) Günlük Oluşan evsel nitelikli Katı Atık : 1,06 kg/kişi-gün*20 kişi = 21,2 kg/gün Personel kullanımından kaynaklı oluşacak evsel nitelikli katı atıklar, sızdırmaz zeminde ağzı kapalı çöp bidonlarında geçici olarak depolanacak ve Cihanbeyli Belediyesi tarafından toplanıp katı atık depolama sahasına götürülecektir. Bu atıkların içinde geri dönüşüm, geri kazanım ve geri kullanım için uygun olan atıklar ayrı bir kapta biriktirilerek tekrar ekonomiye kazandırılmaları sağlanacaktır tarih ve sayılı Atık Yönetimi Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır.

21 Personelin Su İhtiyacı: Q= N x q N= Çalışan kişi sayısı q= Kişi başı kullanılan günlük su miktarı: 150 lt/kişi.gün (Kaynak: İnsani Tüketim Amaçlı Su Kullanımı Hakkında Yönetmelik, Ek-2,Tablo-B1) Q=150 lt/kişi.gün x 20 kişi = 3 m 3 /gün olacaktır. İnşaat aşamasında oluşacak evsel nitelikli atıksular, mevcutta bulunan sızdırmasız fosseptik çukurunda biriktirilecektir. İşletme Aşaması: Tesiste işletme aşamasında yaklaşık 30 kişi çalışacaktır. Buna göre; Çalışacak Personel Sayısı : 30 kişi Kişi Başına Günlük Oluşan Katı Atık : 1,06 kg/kişi-gün (TÜİK, 2013) Günlük Oluşan evsel nitelikli Katı Atık : 1,06 kg/kişi-gün*30 kişi = 31,8 kg/gün Personel kullanımından kaynaklı oluşacak evsel nitelikli katı atıklar, sızdırmaz zeminde ağzı kapalı çöp bidonlarında geçici olarak depolanacak ve Cihanbeyli Belediyesi tarafından toplanıp katı atık depolama sahasına götürülecektir. Bu atıkların içinde geri dönüşüm, geri kazanım ve geri kullanım için uygun olan atıklar ayrı bir kapta biriktirilerek tekrar ekonomiye kazandırılmaları sağlanacaktır tarih ve sayılı Atık Yönetimi Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Personel kaynaklı atık su miktarı: Q= N x q N= Çalışan kişi sayısı q= Kişi başı kullanılan günlük su miktarı: 150 lt/kişi.gün (Kaynak: İnsani Tüketim Amaçlı Su Kullanımı Hakkında Yönetmelik, Ek-2,Tablo-B1) Q=150 lt/kişi.gün x 30 kişi = 4,5 m 3 /gün olacaktır. Projenin işletme aşamasında oluşacak personel kaynaklı atık sular arıtma tesisinde proses atık suları ile birlikte arıtılarak, proje alanının 3 km güneyinde bulunan DSİ sulama kanalına alıcı ortam deşarj standartlarına uygun olarak deşarj edilecektir. Konu ile ilgili DSİ 4. Bölge Müdürlüğü nden alınan uygunluk yazısı ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. Ek-8). Proses Kaynaklı Katı ve Sıvı Atıklar: Hafriyat Atıkları (İnşaat Aşaması): Hafriyat sadece statik gereksinimi karşılamak, temeli emniyete almak ve araziyi tesviye etmek amacıyla yapılacaktır. İnşaat aşamasında oluşacak hafriyat, faaliyet alanı içinde depolanacak ve zemin düzenlemesi, yol dolgusu, bahçe düzenlemeleri vb. işler için tekrar dolgu malzemesi olarak kullanılacaktır. Yapılması planlanan projede toplam ,79 m 2 lik tesis alanında mevcut yapılara ilave olarak 1450 m 2 lik kısmı planlanan faaliyet için kapalı hale getirilecektir. Bu alan için ortalama 2 m boyunda temel kazısı yapılacaktır. Bu temel kazısından yaklaşık 1450 m 2 *2 m= 2900 m 3 toprak çıkacağı düşünülmektedir. Toprağın Yoğunluğu 1,7 t/m 3 alınırsa oluşacak atık toprak miktarı yaklaşık 4930 ton olacaktır tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Hafriyat Toprağı İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği" hükümlerine uyulacaktır. 20

22 Tehlikeli Atıklar (İnşaat ve İşletme Aşaması) Tesiste inşaat ve işletme esnasında oluşması muhtemel tehlikeli atıklar ve yaklaşık miktarları aşağıda verilmiştir; Tablo 9. Tesiste İnşaat ve İşletme Esnasında Oluşması Muhtemel Tehlikeli Atıklar ve Yaklaşık Miktarları Atık kodu Tehlikeli maddelerin kalıntılarını içeren ya da tehlikeli maddelerle kontamine olmuş ambalajlar 21 Miktarı 20 kg/yıl (inşaat aşaması) Tehlikeli maddelerle kirlenmiş emiciler, filtre 10 kg/yıl (inşaat aşaması) malzemeleri (başka şekilde tanımlanmamış ise yağ filtreleri), temizleme bezleri, koruyucu giysiler Diğer motor, şanzıman ve yağlama yağları 10 lt/yıl (inşaat aşaması) Diğer hidrolik yağlar 20 lt/yıl (işletme aşaması) Nikel kadmiyum piller 3 kg/yıl (inşaat ve işletme aşaması) Flüoresan lambalar ve diğer cıva içeren atıklar 2 kg/yıl (inşaat ve işletme aşaması) İnşaat ve işletme aşamasında oluşacak tehlikeli atıklar, proje alanı içerisinde oluşturulacak ve atık türlerine göre ayrı bölmelere ayrılacak sızdırmaz atık depolama sahası içerisinde biriktirilecek ve lisanslı firmalara verilerek bertaraf edilecektir. Bu atıklarla ilgili tarih ve sayılı Atık Yönetimi Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Ambalaj Atıkları (İnşaat ve İşletme Aşaması ): Proje boyunca, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacak ve çalışmalar sırasında/sonrasında oluşması muhtemel ambalaj atıkları diğer atıklara karıştırılmadan ayrı olarak toplanacak ve muhafaza edilecektir. Katı atıkların ağırlıkça %30 unu ambalaj atıkları oluşturmaktadır. Proje kapsamında; Evsel nitelikli günlük katı atık miktarı inşaat aşamasında 21,2 kg olup, bunun %30 u yani 6,4 kg ı ambalaj atığı, işletme aşamasında 31,8 kg olup, bunun %30 u yani 9,5 kg ı ambalaj atığıdır. Tehlikeli atık dışında kalan ambalaj atıkları, tesis içerisinde belirlenecek olan bir alanda depolanacak ve lisanslı toplama-ayırma/geri dönüşüm tesislerine verilerek ekonomiye tekrar geri kazandırılmaları sağlanacaktır. Atık Yağlar (İnşaat ve İşletme Aşaması): Tesiste inşaat ve işletme aşamasında kullanılacak araç-ekipmanın yağ değişimleri sırasında ve trafo merkezinden kaynaklı atık yağ oluşması söz konusu olacaktır. Makine ve motor yağlarında genelde buharlaşan miktar kadar takviye yapıldığından yağ özelliğini kaybedene kadar kullanılacaktır. Bu nedenle oluşacak atık yağ miktarı çok düşük seviyede ve inşaat aşamasında yaklaşık 10 lt/yıl, işletme aşamasında ise yaklaşık 20 lt/yıl olacaktır. Trafo dairesinde bulunacak transformatörde dielektrik dayanımı, soğutma ve yalıtımı azaltacak hava, su ve başka maddelerin sargıların arasına yerleşmesine meydan vermemek için yağ kullanılacaktır. Belli zaman içinde bu yağlar, trafonun aktif elemanları arasında yüke bağlı olarak ısı farklılığından hava ile teması sonucu kimyasal özelliklerini kaybedecektir.

23 Aşınan yağlar parçalanacak, katı yalıtım maddeleri ile karışıp çamurlaşacak ve dibe çökecektir. Bu nedenle trafo yağları yılda bir servis yetkilileri tarafından değiştirilecektir. Yıllık oluşması muhtemel trafo yağı miktarı yaklaşık 10 lt/yıl olacaktır. Oluşacak atık yağlar (makine, motor ve trafo yağları) kapalı ve sızdırmaz kaplarda biriktirilecek ve lisanslı firmalara verilerek bertaraf edilecektir. Atık yağlar ile ilgili olarak tarih ve sayılı Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (Değişiklik: tarih ve sayılı R.G) ve tarih ve sayılı Atık Yönetimi Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Tıbbi Atıklar ve Veteriner Atıkları (İşletme Aşaması): Proje alanı içerisinde revir oluşturulmayacak olup işletme aşamasında çalışacak işçilerin ihtiyaç duymaları halinde muayeneleri en yakın sağlık kuruluşlarında yapılacaktır. Tesise getirilen hayvanlar kabul edilmeden önce veteriner kontrolünden geçirilecek, hastalık şüphesi olan hayvanlar şüpheli hayvan bekleme alanına alınacak ve kesim işlemi de diğer hayvanlardan ayrı şüpheli hayvan kesim odasında yapılacaktır. Kesim sonrasında yapılan veteriner kontrolünde hayvan hastalıklı ise, imha çukuruna gömülerek bertaraf edilecektir. Dolayısıyla hayvanlara herhangi bir tıbbi müdahale söz konusu olmadığından hayvanlardan kaynaklı bir tıbbi atık oluşumu söz konusu değildir. Tesiste tarih ve sayılı Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve ek değişiklik hükümlerine uyulacaktır. Ömrünü Tamamlamış Lastikler (İnşaat ve İşletme Aşaması): İnşaat ve işletme aşamasında kullanılan araçların lastik değişimleri yetkili servislerde yapılacağından dolayı, ömrünü tamamlamış lastik oluşmayacaktır. Tesiste tarih ve sayılı Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Bitkisel Atık Yağlar (İnşaat ve İşletme Aşaması): Tesiste inşaat aşamasında çalışanlar için yemekler hazır yemek firmasından temin edilecektir. Proje tamamlandıktan sonra yemekler işyeri mutfağında yapılacak olup bu kullanımlardan yaklaşık 10 lt/yıl bitkisel atık yağ oluşacaktır. Atık yağlar sızdırmaz plastik kaplarda biriktirilecek ve lisanslı firmalara verilerek bertaraf edilecektir. Yapılacak faaliyetler esnasında tarih ve sayılı Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Atık Pil ve Akü (İşletme Aşaması): İnşaat aşamasında şantiye idari binasından ve proje tamamlandıktan sonra işyeri idari binasından yaklaşık 3 kg/yıl atık pil meydana gelecektir. Oluşacak atık piller için idari bina girişlerine pil biriktirme kutuları koyulacak ve piller bu kutularda biriktirilip TAP a gönderilecektir. İnşaat aşamasında kullanılacak araçların akü değişimleri yetkili servislerde yaptırılacak olup işletme içerisinde atık akü oluşmayacaktır. 22

24 Tesiste tarih ve Sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği ve tarih ve sayılı, tarih ve sayılı Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Hayvansal Atıklar (İşletme Aşaması) Hayvan Dışkı Atıkları: Padoklarda bekletilecek hayvanlardan oluşacak katı ve sıvı dışkı atıkları padokların içerisindeki ızgara vasıtasıyla birbirinden ayrılacak, sıvı atıklar kapalı kanallar yardımıyla fosseptikte toplanacaktır. Katı dışkılar ise padoklardan sıyrılarak kapalı ve sızdırmasız gübre depolama alanında maksimum 90 gün depolanacak ve tarım arazilerinde kullanılacaktır. Tesiste 1 vardiya 8 saat çalışma yapılacak olup, kesim için gelen hayvanlar en fazla 4 saat bekleyecektir. Ortalama büyükbaş hayvan ağırlığı 500 kg olarak kabul edilirse; Büyükbaş hayvan canlı ağırlığın % 5-6'sı kg-yaş dışkı/gün ( oluşacaktır. Buna göre bir hayvandan; 500 kg*0,06=30 kg yaş dışkı/gün oluşacaktır. Planlanan 80 adet/gün büyükbaş hayvandan; 80*30= kg /gün yaş dışkı, Ortalama küçükbaş hayvan ağırlığı 50 kg olarak kabul edilirse; Küçükbaş hayvan canlı ağırlığın % 4-5'i kg-yaş dışkı/gün ( oluşacaktır. Buna göre bir hayvandan; 50 kg*0,05=2,5 kg yaş dışkı/gün oluşacaktır. Planlanan 150 adet/gün küçükbaş hayvandan; 150*2,5=375 kg /gün yaş dışkı oluşacaktır. Toplam yaş dışkı atık miktarı; (2.400 kg/gün kg/gün)*4/24 = 462,5 kg/gün = 0,4625 ton/gün dışkı oluşacaktır (dışkı yoğunluğu= 975 kg/m 3 ), 462,5 kg/gün x 1/975 kg/m 3 = 0,47 m 3 /gün yaş dışkı atığı oluşacaktır. İşkembe ve Bağırsak İçeriği: Büyükbaş hayvan ağırlığının 500 kg olduğu kabul edilirse; Büyükbaş hayvan canlı ağırlığın %5 nin işkembe ve bağırsak içeriği varsayılarak; 500 kg*0,05=25 kg işkembe ve bağırsak içeriği oluşacaktır. Planlanan 80 adet/gün büyükbaş hayvandan; 80*25= kg/gün işkembe ve bağırsak içeriği oluşacaktır. Ortalama küçükbaş hayvan ağırlığı 50 kg olarak kabul edilirse; 23

25 Küçükbaş hayvan canlı ağırlığın % 5 nin işkembe ve bağırsak içeriği varsayılarak; 50 kg*0,05 = 2,5 kg işkembe ve bağırsak içeriği oluşacaktır. Planlanan 150 adet/gün küçükbaş hayvandan; 150*2,5= 375 kg/gün işkembe ve bağırsak içeriği oluşacaktır. Toplam = kg/gün = 2,375 ton/gün işkembe ve bağırsak içeriği oluşacaktır. Tesiste oluşan işkembe ve bağırsak içerikleri işleme bölümünde temizlemeleri yapıldıktan sonra sakatat firmalarına satılarak değerlendirilecektir. Kesim Sonucu Oluşan Rendering Atıkları: Kesim sonucunda canlı hayvan ağırlığının % 6 sı kadarı kemik, tırnak, boynuz, hayvansal doku gibi rendering atığı olarak çıkmaktadır. Ortalama büyükbaş hayvan ağırlığı 500 kg olarak kabul edilirse; Büyükbaş hayvan canlı ağırlığın % 6 sının kesim sonucu oluşacak rendering atıklar olduğu varsayılarak; Planlanan 80 adet/gün büyükbaş hayvandan; (500 kg/adet *0,06)*80 adet/gün= kg /gün = 2,4 ton/gün Ortalama küçükbaş hayvan ağırlığı 50 kg olarak kabul edilirse; Küçükbaş hayvan canlı ağırlığın % 6 sının kesim sonucu oluşacak rendering atıklar olduğu varsayılarak; Planlanan 150 adet/gün küçükbaş hayvandan; (50 kg/adet *0,06)*150 adet/gün= 450 kg/gün = 0,45 ton/gün Toplam rendering atığı miktarı: 2,85 ton/gün olacaktır. Oluşacak bu atıklar Rendering tesislerine verilerek bertaraf edilecektir. Kan Atığı: Kesim sırasında kirliliğin en önemli sebebi olan hayvanlardan akan kanlar, ayrı kanallar vasıtası ile ayrılacak ve toplama tankında toplanacaktır. 1986) Kesimde 1 hayvandan yaklaşık ağırlığının 1/15 i kan akmaktadır. (Kaynak: Doç. Dr. H. Yusuf Gökalp ve Ar. Gör Mete Yanar, Kan ve Ürünlerinin Gıda Olarak İşlenmesi. Buna göre ; Tesiste günde 80 adet büyükbaş ve 150 adet küçükbaş kesimi yapılacaktır. 500 kg/adet büyükbaş x 1/15 x 80 adet/gün = 2666,66 kg/gün kan 50 kg/adet küçükbaş x 1/15 x 150 adet/gün = 500 kg/gün kan Toplam günlük oluşacak kan miktarı: 3.166,66 kg = 3,2 ton dur. 24

26 Kesim sırasında oluşacak 3,2 ton civarındaki kan yıkama suyu ile temas ettirilmeden ayrı kanallar vasıtası ile 15 ton kapasiteli kan tankında toplanacaktır. Toplanan kanlar işlenmek üzere sözleşme yapılacak olan kan işleme tesisine gönderilecektir. Hastalıklı Hayvanlar: Tesise getirilen hayvanlar kabul edilmeden önce veteriner kontrolünden geçirilecek, hastalık şüphesi olan hayvanlar şüpheli hayvan bekleme alanına alınacak ve kesim işlemi de diğer hayvanlardan ayrı şüpheli hayvan kesim odasında yapılacaktır. Hastalık teşhisine göre uygun olan etler tesiste kavurma kazanında pişirilecek, tüketime uygun olmayan etler ise sızdırmazlık şartlarına sahip imha çukurunda üzerlerine sönmemiş kireç dökülerek bertarafı sağlanacak, imha işleminde tam çürüme gerçekleşmeyip kalıntı olması durumunda yeni açılacak imha çukurlarında bertarafı sağlanacaktır. Deri: Tesiste kesim sonucu oluşan büyükbaş ve küçükbaş hayvan derileri piyasanın talepleri doğrultusunda deri depolama veya deri işleme tesislerine satılacaktır. Proses Kaynaklı Atık Su (İşletme Aşaması): Tablo 10. İşletme Aşaması Su Kullanım Miktarı Personel içme ve Personelin Su İhtiyacı: kullanma suyu miktarı; Q= N x q N= Çalışacak kişi sayısı q= Kişi başı kullanılan günlük su miktarı: 150 lt/kişi.gün (Kaynak: İnsani Tüketim Amaçlı Su Kullanımı Hakkında Yönetmelik, Ek-2,Tablo-B1) Padoklarda bekletilen hayvanların içme suyu Et kesiminde ve temizlikte kullanılan su miktarı Q = 150 lt/kişi.gün x 30 kişi = 4,5 m 3 /gün dür. Literatürde büyükbaş hayvanların günlük su ihtiyacı ortalama 50 lt, küçükbaş hayvanların günlük su ihtiyacı ortalama 15 lt olarak belirtilmiştir. ( er/su_ihtiyaci.pdf) Kesim için gelen hayvanların bekleme alanlarında en fazla 1 gün bekletileceği varsayılarak; 80*50+150*15=6,25 m 3 /gün hayvanlar tarafından su kullanılacaktır. Et kesiminde; 1 adet Büyükbaş hayvan için lt 1 adet Küçükbaş için 250 lt su kullanılacaktır. (Kaynak: Kırmızı Et ve Et Ürünleri Üretim Tesislerinin Çalışma ve Denetleme Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik) 4,5 m 3 /gün 6,25 m 3 /gün 117,5 m 3 /gün Araç yıkama için kullanılacak su miktarı Bahçe sulamasında kullanılacak su miktarı (80 adet/gün x 1000 lt) + (150 adet/gün x 250 lt) = lt = 117,5 m 3 Tesiste araçların yıkanmasında kullanılacak su miktarı 1 m 3 /gün su kullanılacaktır. Proje tamamlandıktan sonra peyzaj çalışmalarında kullanılacak su miktarının yaklaşık 1 m 3/ gün olacağı düşünülmektedir. Toplam Su Miktarı 1 m 3 /gün 1 m 3 /gün 130,25 m 3 /gün 25

27 Kesim ünitesinde zemin ve duvarların, bant ve diğer ekipmanların hayvansal yağ, kan ve proteinlerin temizliği için klorlu köpüklü temizlik ürünü kullanılacaktır. Ürünün içerdiği sodyum hipoklorit, proteinlerin parçalanmasını sağlayarak, lekelerin temizlenmesini sağlar. Paslanmaz çelik, plastik seramik gibi malzemelere önerilen dozajlarda zarar vermez (Kaynak: Kullanılacak kimyasala ait MSDS (Malzeme Güvenlik Bilgi Formu) ekler bölümünde sunulmuştur (Bkz. Ek-9). Kesimhane atıksuları hem çözünmüş hem de katı madde bakımından zengindir. Besleyici nütrient miktarı da diğer atıksulara göre yüksektir. Özellikle azot, organik ve amonyak formunda yüksek seviyede mevcuttur. Proteinin yapısındaki azot, anaerobik bakteriyel bozunma sonucunda amonyum iyonuna dönüşerek alkalinite üretir. Bu nedenlerden dolayı alıcı ortama verilmeden önce arıtılması gerekmektedir. Tesis işletme aşamasında oluşacak atıksuların debisi 123 m 3 /gün olacaktır. Tesisten kaynaklanacak atık sular biyolojik arıtma tesisinde arıtıldıktan sonra, tarih sayılı Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 5.6 da verilen alıcı ortama deşarj standartlarına uygun olarak faaliyet alanının 3 km güneyinde bulunan DSİ sulama kanalına deşarj edilecektir. Konu ile ilgili DSİ 4. Bölge Müdürlüğü nün 25/04/2016 tarih ve sayılı Atıksu Deşarjı konulu yazısında geçen; - Atıksuyun deşarjı için menfezden geçirilmesi gereken kapalı sistemin menfezin su taşıma kapasitesini etkileyip etkilemeyeceği hususunda Karayolları 3. Bölge Müdürlüğü nden görüş alınacaktır, - Su ve toprak kaynaklarını korumaya yönelik bütün tedbirler alınacak, Çevre Kanunu ve ilgili yönetmelik hükümlerine uyulacak ve atıksu arıtma tesisinden deşarj edilecek arıtılmış atıksuyun Atıksu Arıtma Tesisleri Teknik Usuller Tebliği Ek-7 de belirtilen Sınıf B sulama suyu kriterlerinde arıtılarak arıtımda süreklilik sağlanacaktır, - Söz konusu deşarj kaynaklı geri beslemeyle taban suyunun yükselerek toprakta hava, bitki, su dengesinde ve toprak yapısında bozulmalar meydana getirmesi, dere yatağı kapasitesini zorlaması, yabancı ot ve saz oluşumunda artışlar meydana getirmesi, akışı engellemesi, bakım onarım ihtiyacını artırması vb. durumlarda verilen iznin iptaline gidilmesi halinde herhangi bir müktesep hak talep edilmemeli ve yukarıda bahsi geçen deşarj nedeniyle oluşabilecek problemlerin giderilmesi için yapılan çalışmalar firmamız tarafından karşılanacaktır, - Bahse konu endüstriyel atıksuların deşarj edilmesi düşünülen kanal üzerinde koku vb. problemler ile karşılaşılması durumunda DSİ personelinden oluşturulacak olan inceleme heyeti yerinde inceleme yapacak olup, bahsi geçen inceleme heyetinin koku vb. problemler tespit etmesi durumunda ise gerekli tedbirler firmamız tarafından alınacaktır. Yukarıda belirtilen hükümler içerisinde yer alan Karayolları 3. Bölge Müdürlüğü ne 04/05/2016 tarih ve sayı ile resmi başvuru yapılmış olup gerekli uygun görüş alınacaktır. 26