KOBİ lerde Stratejik Yönetim

Transkript

1 Bugünün Başarılı KOBİ si Geleceği Nasıl Yönetecek? KOBİ lerde Stratejik Yönetim GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

2 Atölye Çalışmasının Amacı KOBİ lerin, karşılaştıkları sorunları tespit etmek, karar almadaki sıkıntıların nedenlerini anlamak, gelişmeye yönelik projeler üretmek, büyüme/gelişme dönemini planlamak, işletmeyi hedeflere yöneltmek için PRATİK BİR STRATEJİK YÖNETİM ARACI VAR MI? sorusuna cevap aramak.

3 Atölye Çalışmasında Yer Alan Konular 1. Türkiye de KOBİ ler ve Girişimcilik 2. Stratejik Yönetim ve Stratejik Planlama 3. Stratejik İşletme Geliştirme Planı

4 Türkiye de KOBİ ler ve Girişimcilik

5 Kimdir KOBİ ler? Mikro, Küçük ve Orta Boy İşletmeler Toplam işletme içindeki oranı % 99.9 Toplam istihdam içindeki oranı % 78 Toplam katma değer içindeki oranı % 55 Toplam yatırım içindeki oranı % 50 Toplam ihracat içindeki oranı % 59 Toplam krediler içindeki payı % 24

6 Rakamlarla KOBİ ler Mikro, Küçük ve Orta Boy İşletmeler (tüm sektörler) Kendi kendini istihdam oranı : % işçi çalıştıran işletmelerin oranı : % işçi çalıştıran işletmelerin oranı : % işçi çalıştıran işletmelerin oranı: % işçi çalıştıran işletmelerin oranı : % 0.6

7 Kurulan İşlerin Başarı Oranları Dünya da ilk 5 yıl içinde yeni kurulan işletmelerin %20 ile %40 ı ayakta kalıyor! Türkiye de bir araştırmanın sonuçlarına göre ilk 5 yıl sonunda ayakta kalma oranı %40 civarındadır. İmalat sanayiinde kurulan küçük işletmelerin yaklaşık %20 si ilk yıl içinde kapanmaktadır. İşyerlerinin ölçeği küçüldükçe kapanma oranları Dünya da da ülkemizde de artmaktadır.

8 KOBİ ler Desteklenmeli ve Sayıları Arttırılmalıdır En kolay yeni istihdam sağlama yoludur. Kriz dönemlerine en dayanıklı işletmelerdir. Dinamiktirler, ekonomiye canlılık kazandırırlar. Değişen pazara ve ekonomik ortama hemen uyum gösterirler. Pazardaki küçük taleplere ekonomik sunum yaparlar.

9 KOBİ ler en kolay yeni istihdam sağlayan işletmelerdir petrol krizinde büyük ölçüde işçi çıkaran ve küçülen büyük işletmelerin tersine KOBİ ler boşalan alanlarda faaliyetlerini artırarak devam etmişler ve ekonomik yapıyı ayakta tutmuşlardır. Amerika da bugün istihdam artışının yaklaşık %60 ından fazlası küçük işletmeler tarafından sağlanmaktadır. Ülkemizde de istihdam artışı içinde en büyük pay işçi çalıştıran küçük işletmeler grubunundur.

10 KOBİ ler kriz dönemlerine en dayanıklı işletmelerdir. Küçük işletmelerde işletme giderleri içinde sabit giderlerin payı düşüktür. Esnektirler; yeni müşteri gruplarına ya da yeni ürünlere hızla dönebilirler. Küçük işletmelerde borçlanma ihtiyacının ölçeği nedeniyle banka kredileri dışında ek finansman sağlama imkanları vardır.

11 KOBİ ler kriz dönemlerine en dayanıklı işletmelerdir. Kriz ortamında pazar payını ve karlılığını kaybeden büyük işletmelerin yerini pazardaki gelişmeleri izleyen küçük işletmeler doldurabilir. İhracata dönen firmaların iç pazardaki yerlerini küçük işletmeler doldurur. Pazardaki küçük talep gruplarına hızla çeşitlendirebildikleri ürünleri ile dinamik bir şekilde sunum yaparlar.

12 KOBİ lerin başarısını artırmak için tüm ilgili çevreler ortak çaba göstermelidir: Artı değeri yüksek üretim çabaları desteklenmelidir. KOBİ lerin rekabet güçleri artırılmalıdır. KOBİ ler verim artırmaya yöneltilmelidir. Finansman yönetimi geliştirilerek finansman maliyetleri düşürülmelidir. KOBİ gelişmesini engelleyici yönde gelişen ithalat zorlaştırılmalıdır. Sivil toplum örgütleri geliştirilerek KOBİ lerin örgütlenme zaafiyetleri giderilmelidir.

13 KOBİ lerin başarısını artırmak için tüm ilgili çevreler ortak çaba göstermelidir: KOBİ sahipleri gelişmeye yönlendirilmeli ve bu çabaları desteklenmelidir: Yönetim bilgi ve becerileri artırılmalıdır. İlerlemeye yönelik ufukları genişletilmelidir. Teknoloji geliştirme güçleri harekete geçirilmelidir. KOBİ lerin uluslararası ilişki kurma becerileri artırılmalıdır.

14 Anketlere Göre İşletmelerin Sorunları ODTÜ Finans yönetimi sorunları 2.Pazarlama sorunları 3.Üretim sistemleri sorunları 4.Personel temini ve muhafazası 5.Teknoloji sorunu 6. Stok tutamama, gerekli özellikte malzeme alamama sorunu 7.Muhasebe sistemi sorunu 8.Genel Yönetim sorunları GAZİ Ünv Finans yapısı sorunları 2. Pazarlama sorunları 3. Personel temini zorluğu 4. Üretim sistemi sorunları 5. Ürün kalitesi sorunları 6. Kalite sorunu 7. Genel yönetim yapısı sorunu 8. Ar-Geliştirme faaliyeti sorunu

15 KOBi lerin sorunlarının analizi: 1. Sistemli bir yönetim kurgusunun oturtulamayışı 2. İşletme sermayesi sorunları 3. Ekonomik krizler 4. Nakit akışı sorunları 5. Rekabetin getirdiği sorunlar 6. Kuruluş yeri sorunları 7. Pazarlama kanallarını oluşturamama 8. Devletle çalışamama

16 KOBi lerin problemlerle karşı karşıya olduğunun işaretleri: Düşen piyasa payı / azalan müşteri sayısı Düşen iş hacmi Düşen kar oranı Müşterilerin memnuniyetsizlikleri Kalitenin düşmesi Ürünlerin güvenirliliğinin azalması Geç teslim Bir iki müşteriye bağlı olmak Bir iki tedarikçiye bağlı olmak Uzun dönemli ve sabit fiyatlı sözleşmelerle çalışmak

17 KOBi lerin problemlerle karşı karşıya olduğunun işaretleri: Ağır şartlarda bile borçlanma yapmak zorunda olmak Eski metotlarla üretim yapmak Kötü piyasa ilişkileri Çalışanların sık sık değişmesi Profesyonel olmayan yönetim anlayışı Çok fazla yönetici Esnek olmayan bir yönetim anlayışı Firma içi iletişiminin zayıf olması Dışa açık olmayan bir yönetim anlayışı

18 ÖDEV I SİZİN İŞLETMENİZDE BU FAKTÖRLERDEN HANGİLERİ VAR!

19 İleriye dönük, gelişme içindeki bir KOBi nin işaretleri: Rekabetin farkında Hedefleri Olan Ar-Ge ye zaman ve kaynak ayıran Yeni ürünler geliştiren / yeni ürünler bulan Yeni müşterilere ulaşan Müşteri ilişkilerinden sonuçlar çıkaran Müşteri şikayetlerine hemen yanıt veren Talep edilen kaliteye uyan Servis hizmetleri ile ilgilenen

20 İleriye dönük, gelişme içindeki bir KOBi nin işaretleri: Fiyatlandırmada müşteriyi göz önünde bulunduran İstekli çalışanları olan Firma içi iletimine dayalı bir yönetime sahip Esnek bir yönetim uygulayan Kararlarda gerektiğinde katılımcı Temel başarı kriterlerinin farkında Finans yönetimini bilen ve uygulayan

21 ÖDEV II SİZİN İŞLETMENİZDE BU FAKTÖRLERDEN HANGİLERİ VAR!

22 KOBİ LERDE STRATEJİK YÖNETİM VE STRATEJİK PLANLAMA

23 PLANLAMA PENCERESİNDEN İŞLETMELER UYUYAN İŞLETME Hiçbir bilgi ve hedef yok! UYURGEZER İŞLETME Gelecek yıl satışlar hedefi var! UYANMAYA ÇALIŞAN İŞLETME Sektör ün ve şirketin gelecek yıl satış hacimleri biliniyor! UYANMIŞ İŞLETME Sektörün ve şirketin gelecek yıl satış hacimleri ve beklenen karlılık biliniyor! UYANIK İŞLETME Sektörün ve şirketin gelecek yıl satış hacimleri, beklenen karlılık ve karlılık gerçekleşme planları biliniyor!

24 STRATEJİK TERCİHLER (KARARLAR) İnisiyatifli Eylemler

25 KOBİ de Stratejik Yönetim? İşletmede strateji olması ve paylaşılması işletmenin tümünde geçerli bir tutarlılık ve odaklılık sağlayacaktır. İşletme sahibi ve üst yöneticilerin kafasında olanları işletmenin tamamı bilmeli ve GÜNDELİK ÖNEMLİ işlerinde göz önünde bulundurmalıdır.

26 Stratejik Düşünme SEZGİ VE YARATICILIK BİLGİ VE YÖNTEM İLE DESTEKLENMELİDİR

27 KOBİ de Stratejik Yönetim? Stratejik Yönetim Rekabet Avantajı dır.

28 STRATEJİK PLANLAMA? İşletmenin geleceğini etkileyen iç ve dış faktörlerin analiz edildiği, bu faktörlere göre gideceği yolun belirlendiği ve bu yolda sahip olması gerekli yeteneklerin kararlaştırıldığı bir süreçtir.

29 Stratejik Yaklaşımlar POZİSYONU KORU KAYNAKLAR KALDIRAÇ FISATLARI ZORLA Stratejik Adım Cazip bir pazar, yerleş, güçlen, savun Baştan bir vizyon, kaynak, pazarda kullan Karmaşadan korkmaz, ilerle, fırsatları hisset, güçlü bitir Stratejik Soru Nerede olmalıyız? Ne olmalıyız? Nasıl gelişmeliyiz? Nerede Kullanılır? Yavaş değişen gelişmiş sektörlerde Değişen gelişmiş sektörlerde Hızlı değişen sektörlerde Risk Durumun değiştiğini görmek çok zor Durum değiştikçe kaynakları yönlendirmek yavaş Her fırsatın peşinde kaynak harcamak Sonuç Karlılık (limitli) Uzun-dönemli yer Hızlı Büyüme

30 ÖDEV III SİZİN İŞLETMENİZ HANGİ STRATEJİK YAKLAŞIMI UYGULUYOR? HANGİ STRATEJİK YAKLAŞIMI UYGULAMALIDIR? BU GEÇİŞ İÇİN ATILMASI GEREKLİ ADIMLAR NELERDİR?

31 Stratejik Planlama İşletmenin çevresinde varolan geleceğe dönük fırsatlar ve tehditleri gözeterek işletmenin yeteneklerinin değerlendirilmesi sonucunda vizyon ve misyon, amaçlar ve somut hedefler seti ile bunların gerçekleştirilmesi için eylem planı çıkarılmasını içerir.

32 ÖDEV IV STRATEJİK PLANLAMAYI ANLATAN KIZILDERELİ OKUNU DUVARINIZA ASIN!

33 Stratejik Planlama ÇEVRE ANALİZİ o Sektör Analizi o Pazar Analizi o Rekabet Analizi o Makro Ekonomi Analizi o Mevzuat Analizi İŞLETME ANALİZİ o Yetenekleri o Kaynakları o Yönetim Sistemleri o Müşterileri o Pazarlama-Satış Sistemleri o Temel Başarı Kriterleri o Geçmiş Dönem Performansı STRATEJİK KARARLAR o İşin Tanımı o Vizyon o Misyon o Temel Strateji(ler) - Pazarlama - Üretim- Yatırım - Örgütsel Gelişim - Finansman STRATEJİK İŞ PLANI o Mevcut Durum Analizi o İş in Tanımı o Temel Hedef Alanları o Amaçlar ve Hedefler o Gelişme Planları o Eylem Planları STRATEJİK YÖNETİM İZLEME VE DEĞERLENDİRME SİSTEMİ

34 ÖDEV V GÜÇLÜ-ZAYIF-FIRSAT-TEHDİT ANALİZİ STRATEJİK AÇILIMLAR NELERDİR?

35 İŞLETME RAHAT İSE SİZ RAHATSIZ OLUN!

36 İşletme Hayat Döngüsü Başlangıç Tutundurma Büyüme-Genişleme Olgunluk Küçülme Toplam Satışlar İŞLETMELERDE HAYAT DÖNGÜSÜ

37 STRATEJİK PLAN DÜZEYLERİ Stratejik Planlar (3-daha uzun yıl) Taktik Planlar (1 Yıl) Operasyonel Planlar (Günlük-Aylık)

38 STRATEJİK PLAN DÜZEYLERİ Tanımsız Stratejiler (SP1) İçgüdüsel Stratejiler (SP2) Stratejisiz Tanımlı Taktik-Operasyonel Planlar (SP3) Tanımlı Stratejik Planlar (SP4)

39 İŞLETMELER VE STRATEJİK PLANLAMA SP1 SP2 SP3 SP4 Aşama I Aşama II Aşama III

40 STRATEJİK PLANLAMANIN FAYDALARI FAYDA ORAN Daha Kesin Tahminler %76 Fırsatları Görebilme Yeteneği %72 Kaynakların Etkin Kullanımı %66 Satış Artışları %65 Rekabet Avantajı %64 Maliyet Düşüşleri %52 Daha Hızlı Karar Alabilme %49 Belirsizlikten Kaynaklanan Tediginliğin Azalması %42 Zamanında Bilgi Gelmesi %42 Nakit Akış Sorunlarında Azalma %36 Çalışan Motivasyonunda Artış %31

41 STRATEJİK PLANLAMANIN FAYDALARI - TÜRKİYE FAYDA ORAN Büyüme ve Pazar Payını Artırma %30 Verimliliği Artırma %24 Pazardaki Prestiji Artırma %12 Yenilik %11 Pazar Çeşitlendirme %8 Az Karlı Ürünlerden Çıkma %5 Piyasa Koşullarına Göre Öncelik Değiştirme %0.7 Dış Pazar Payını Artırma %0.5 Karlılığı Artırma %0,4 Rekabet Gücünü Artırma %0.1

42 STRATEJİK PLANLAMA YAPMADAKİ ZORLUKLAR ZORLUK ORAN Düzgün Yapıldığında Çok Pahalı %66 Planlama İçin Zaman Olmaması %61 Astların Yetersiz Katılımı %32 Ekonomik Durumdaki Kötülük %31 Planlama Sürecini Koordine Etme Gereksinimi %30 Elde Edilmesi Gerekli Sonuçların Bilinmemesi %18 Planlama Kabullerinin Kontrolü %16 Güvenilir Veri Bulmanın Zorluğu %16 Ülke Politikasındaki Belirsizlikler %15 Planlama İçin Müsait Olmayan Ortam %10 Çalışanlardan Taahhüt Alınamaması %10

43 TÜRKİYE GERÇEĞİ Stratejik Planlama Yapmaya Zaman Kalmaması Girişimcinin Vizyonu Dış Çevredeki Belirsizlik Gizlilik İşletme İçi Çekişme Stratejik Planlamada Gerekli Bilgi Eksikliği Stratejik Planlamada Yöntem Eksikliği

44 ÜLKEMİZ KOBİ LERİ İÇİN STRATEJİK PLANLAMAYI ETKİLEYEN TEMEL FAKTÖRLER Girişimcinin(İşletme sahibinin) Yetenekleri İşletmenin Gelişmişlik Düzeyi Sektörün Özellikleri

45 ÜLKEMİZDE STRATEJİK PLANLAMA Stratejik Planlama işletmenin hedef pazarları ve dış çevredeki fısatlar/tehditlerle birlikte işletmeyi geleceğe taşıyacak içe dönük yeteneklerinin geliştirilmesini de içermelidir. Ülkemiz işletmeleri için Stratejik İşletme Geliştirme Planlaması kavramı ve yöntemleri geliştirilmiştir.

46 Stratejik İşletme Geliştirme Planı ve İş Planına Dayalı Yönetim

47 KOBİ ler Başarı Şanslarını Artırmak İçin Çaba Göstermelidir. Stratejik İşletme Geliştirme Planı hazırlarken işletme sahibi, İşletmesinin gerektirdiği teknik ve yönetsel bilgileri araştırmış, işletmesinin içinde olduğu piyasanın özelliklerini anlamış ve gerekli çözümleri sağlamış olur.

48 Stratejik İşletme Geliştirme Planı Nedir? hedef belirleyen, planlayan, yol gösteren bir çalışma süreci ve yönetim rehberidir.

49 Stratejik İşletme Geliştirme Planı başarı şansını önemli ölçüde artırır!

50 Stratejik İşletme Geliştirme Planı nın Yapısı? - Mevcut Durum Değerlendirmesi - Pazarlama Planı - Ürün/Hizmet Üretimi Planı - Yönetim Planı - Finansman Planı

51 ÖDEV VI BÜYÜME DÖNEMİ STRATEJİK PLANLAMA ŞEMASINI DUVARINIZA ASIN!

52 TEMEL BÜYÜME STRATEJİSİ: BÜYÜME AMAÇLARI BÜYÜME POLİTİKASI KOBİ LERDE BÜYÜME DÖNEMİ STRATEJİK PLANLAMA İŞ AKIŞI TEMEL BÜYÜME STRATEJİSİNİN OLUŞTURULMASI BÜYÜME KARAR SEÇENEKLERİ Ürün/Pazar Analizleri Rekabet Analizi Sektör, Piyasa, Müşteri ve Rekabet Yapısı Araştırmaları Mevcut Pazarlama ve Satış Sistemi Değerlendirmesi Mevcut Üretim Sistemi Değerlendirmesi ADIM 1: İşletmenin içinde bulunduğu dış faktörlerin analizi ADIM 2: Uzun Dönemli Karar Plan ve Hedefler BÜYÜME STRATEJİSİNİN PLANLANMASI GZFT (SWOT) ANALİZİ Mevcut İşletme Yönetim Sistemi Değerlendirmesi Mevcut Finansman Yapısı Değerlendirmesi ADIM 1: İşletmenin iç faktörlerinin analizi Pazarlama Kararları Üretim Sistemi Kararları Yönetim Yapısı Kararları Finansman Kararları Sunum Bölgesi Hedefleri Müşteri Türü Hedefleri Üretim Metotları Geliştirme Hedefleri Makine Ekipman Geliştirme Hedefleri Yönetim Süreçleri Hedefleri Yatırım Hedefleri İşletme Sermayesi Hedefleri Rekabet Hedefleri Dağıtım Hedefleri Pazarlama Aktivite Hedefleri Ürün Hedefleri Satış Hedefleri Malzeme ve Tedarik Geliştirme Hedefleri İşyeri Geliştirme Hedefleri Üretim İşgücü Geliştirme Hedefleri Yönetim Org. Modeli Hedefleri Yönetici/Personel Geliştirme Hedefleri Gelir-Gider Hedefleri Karlılık Hedefleri Nakit Akışı Hedefleri

53 Stratejik İşletme Geliştirme Planı Ne Sağlar? İş Planı hazırlanmış bir firmada işletme sahibi; 1. Hedeflerini analiz etmiş, 2. Hedeflerine ulaşmak için plan yapmış olur.

54 İşletmelerde İş Planına Dayalı Bir Yönetim Ne Demektir? İşletme sahibinin; işletmenin büyümesi/gelişimi ve başarısı üzerinde etkisi olabilecek İç ve Dış tüm faktörleri sürekli gözden geçirmesi ve, işletmesinde temel ve destek fonksiyonları gerektiği şekilde yerine getirmesi demektir.

55 KOBİ lerde Başarıyı Etkileyen Faktörler

56 KOBİ lerin Büyüme ve Gelişme Çabalarında Başarıyı Etkileyen Faktörler Nelerdir? İşletme sahibinin vizyonu İşletmenin hedefleri İşletmenin ortaklık yapısı Sektör/alt sektörlerde yaşanan gelişmeler İlişkili olunan piyasaların özellikleri Talebin özellikleri Rekabetin özellikleri Üretim sisteminin özellikleri Girdi ve işgücünün özellikleri

57 KOBİ lerin Büyüme ve Gelişme Çabalarında Başarıyı Etkileyen Faktörler Nelerdir? İşletmenin üretim dışı temel süreçlerinin özellikleri İşletmenin temel ve destek süreçlerini içine alan yönetim sistemi Örgütsel yapı ve örgütsel yapının hedeflenen gelişimle bağlantıları İşletmenin mevcut finansal hareketleri Büyüme/geliştirme hedeflerinin finansal ihtiyaçları ve yatırımın projesi finansmanı İşletmenin hedeflediği finansal hareketler ve tahmini karlılık

58 Stratejik İşletme Geliştirme Planının KOBİ lere Sağladığı Faydalar

59 İşletmesini kurarken ya da yürütürken ; - bir iş planı hazırlama sürecinden geçen, - işinin başarısını etkileyecek tüm faktörleri inceleyen, - işletmesinin geleceğe yönelik pazarlama, üretim, yönetim ve finansman planlarını hazırlayan, bir işletme sahibi neler kazanır?

60 İş Planının Kazandırdıkları: 1. Her iş en az bir kişinin görev, yetki ya da sorumluluğu içindedir, 2. İşletme hedefleri belirlenmiş ve yazılı hale getirilmiştir, 3. Müşteri kitlesi, talebi ve özellikleri belirlenmiştir, 4.İşletmenin bir pazarlama politikası ve buna bağlı pazarlama planı vardır,

61 İş Planının Kazandırdıkları: 5. İşletmenin satış planlaması yapılmıştır. Üretim ve tedarik planlaması ile koordinasyon sağlanmıştır, 6. İşletmede atölye çalışmaları verimlidir, maliyetler, sipariş zamanları, işgücü kullanımı izlenmektedir. 7. İşletmenin Büyüme/Gelişme sürecinde verimli olma ve hedeflere uyum göz önünde bulundurulur, 8. İş sahibi işletmenin teknik faaliyetlerinin dışındaki sorumluluklarını da önemsemektedir,

62 İş Planının Kazandırdıkları: 9. Ortaklar ve çalışanların işletmedeki varlık nedenleri belirlenmiştir, 10. İşletme gerçekçi bir bütçe sistemine sahiptir, 11. İşletmede finansal yönetim altyapısı kurulmuş ve uygulanmaktadır, 12. İşletmenin karlılığı izlenmektedir, 13. İşletme hedeflerle yönetim ilkesini uygulamaktadır.

63 KOBİ ler Stratejik İşletme Geliştirme Planı nı temel aldığında: Kuruluş, Ayakta Durma Büyüme Gelişme dönemlerinde, hedeflerine yönelik planlama yapan, muhtemel sorunların farkında ve hazırlıklı, kritik dönemlerde kısa zamanda doğru kararlar alabilen, işletmeler haline gelirler.

64 Sonuç: Siz de Stratejik İş Planına Dayalı Yönetime Geçebilirsiniz

65 İş Planı nın İş Sahibine Katkıları; 1. Tüm gerekli konuların ele alınmasını sağlayan bir rehber, 2. Kararların uygulama noktasına gelmeden gerekli tüm hazırlıkların yapılmış olmasını garanti altına alan bir süreç, 3. İşletmede minimum bir yönetim yapısının oluşması için doğru ve etkili bir başlangıç,

66 İş Planı nın İş Sahibine Katkıları; 4. İşletmeyi tanıtmak amaçlı ifade gücü yüksek bir tanıtım dokümanı, 5. Banka - dış finansman ilişkilerinde, risk sermayesi gibi yeni araçların kullanımında gerekli bir araç.

67 Kimler İş Planı na Dayalı İşletme Yönetimine Aday Olmalı? İşini büyütmek/geliştirmek isteyenler, Değişen piyasa ve talep ilişkileri çerçevesinde yeni müşteri gruplarına ulaşmak isteyenler, Üretim süreçlerini geliştirmek, üretimde verimliliği artırmak, üretimini yönetmek için gerekli sistemi kurmak isteyenler, İşletmesinin hedeflerini gözden geçirmek ve yeniden belirlemek isteyenler,

68 Kimler İş Planı na Dayalı İşletme Yönetimine Aday Olmalı?(dvm.) İşletmesinin başarısını etkileyen dış ve iç faktörleri tanımak, analiz etmek ve bu analizin sonuçlarına göre işletmesine yön vermek isteyenler, İşletmesinin yönetim ve örgütlenme sistemini yeterli bir yapıya ulaştırmak isteyenler, Firmasında temel finansman yönetimi yapısını oturtmak ve gerekli mali verileri yönetim kararlarında kullanmak isteyenler,

69 Kimler İş Planı na Dayalı İşletme Yönetimine Aday Olmalı?(dvm.) Yeni ürün geliştirmek isteyenler Yeni bir adrese geçmek isteyenler Yeni kapasite yatırımları yapmak isteyenler ya da yeni bir iş kurmak isteyenler

70 Stratejik İşletme Geliştirme Planı Hazırlanması Hangi Adımlardan Oluşur? 1. Ön değerlendirme 2. Piyasa ve talep yapısı araştırması 3. Pazarlama planı 1. İş fikrini, büyüme / gelişme hedefini olanaksız kılan ana faktör var mı? 2. Ürün ve hizmetleri satabileceğimiz bir Pazar/müşteri grubu var mı? 3. Ürün / hizmetleri bir pazara / müşteri gurubuna nasıl satarım? 4. Temel üretim süreçleri araştırması 4. Ürün / hizmetleri pazarın/hedef grubun istediği özelliklerde nasıl üretirim?

71 Stratejik İşletme Geliştirme Planı Hazırlanması Hangi Adımlardan Oluşur? 5. Üretim planı 6. Yönetim süreçleri 7. Yönetim planı 8. Finansman ihtiyacı araştırması 9. Finansman planı 5. Pazarlama planını gerçekleştirecek üretimi nasıl yaparım? 6. İşletmemde hedeflediğim sonuçları hangi görev grupları ve personel özellikleri ile gerçekleştiririm? 7. İşletmenin temel ve destek aktivitelerini nasıl bir örgüt modeli ile yürütebilirim? 8. İş fikrini, büyüme / gelişme hedefini ne miktarda bir mali kaynakla gerçekleştirebilirim? 9. Mali hedeflerime nasıl ulaşırım?

72 ÖDEV VII 20 SARI LEKE İÇİN KISA(1 YIL) ORTA (2 YIL) UZUN(5 YIL) DÖNEMLİ HEDEFLERİ YAZIN!

73 KOBİ LERDE ÜRETİM VERİMLİLİĞİNDE ENERJİ FAKTÖRÜ Üretim işletmelerinin girdi yapısı içinde enerji maliyetlerinin oranı sürekli yükselmektedir. Enerji verimliliği düzeyi öncelikle teknik çözümlerin seçimi ile belirlenmektedir. Daha sonra detaylı takip ve kayıt gereklidir. İşletmelerde üretim sistemlerinin bakım onarımı ve tesis iyileştirmeleri enerji verimliliğini artırmaktadır.

74 İŞLETMELERDE ENERJİ VERİMSİZLİĞİNİN NEDENLERİ İşletme yönetim sisteminin yeterli seviyede olmaması Sistemlerin işlerliğine ilişkin performans ölçüm, tespit ve çözüm aksiyonlarının alınmaması Mevcut durumun iyileştirilmesi gerekliliği bilincinin oluşmamış olması Maliyet unsurlarının net olmaması Enerji verimliliği yerine üretimin maksimizasyonun seçilmesi Bakım onarım süreçlerinin yetersiz olması Makine-ekipman alımında en ekonomik yerine en ucuzun tercih edilmesi

75 SANAYİ DE ENERJİ KULLANIM ORANLARI VE TASARRUF MİKTARLARI Enerji Toplamdaki Tasarruf oranı Tasarruf miktarı Sektör tüketimi (TEP) (%) (%) (TEP) Gıda Tekstil Mobilya ve Orman ürün Kağıt Kimya,petrol Çimento,cam Demir,çelik Demir dışı metaller Makina imal Diğer Toplam

76 Gıda SEKTÖREL ENERJİ KULLANIM HARİTASI Kaynatma Tekstil Mobilya ve Orman Ürünleri Kağıt Kimyasal Reaksiyon Karıştırma Soğutma Kimya,petrol Ayrıştırma Çimento,cam Kurutma Demir,çelik Demir dışı metaller Makine imalatı Buharlaştırma Isıtma Ergitme

77 SEKTÖREL BAZLI ENERJİ TÜKETİMİ Sektörel Bazlı Enerji tüketimi işletmelerin ürün ve/veya hizmet sürecinde kullandıkları enerji kaynağına direkt olarak bağlıdır. Bu nedenle işletmelerde; Faaliyet üretiminde kullanılan enerji türü İş kolu bazlı enerji tüketim miktarları İş kolu bazlı alternatif üretim prosesi İş kolu bazlı alternatif makine/ekipman Araştırmalarının yapılması gerekmektedir. Bu çalışma sonucunda firmanın enerji tasarrufu olanakları tespit edilmelidir.

78 ÜRETİMDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ Enerji tasarruf potansiyeli doğrultusunda; İşletme içersinde gerçekleştirilecek Enerji verimliliği projeleri belirlenmelidir. Projelerin fizibiliteleri yapılarak firma açısından en ekonomik (yatırım gereksinimi sağlayacağı tasarruf) proje seçilmelidir. Proje uygulama planı hazırlanmalıdır. Proje uygulaması sonucunda enerji tasarruf oranları takip edilmelidir. Sonuçlar doğrultusunda aksaklık yaşanılan noktalar varsa sistemin iyileştirilmesinin yapılması gereklidir.

79 PROJE ÖRNEKLERİ Atık maddelerin daha iyi sınıflandırılmasını sağlayacak süreç ve yöntemlerin geliştirilmesi Geri dönüştürülmüş malzemelerden yapılan ya da malzemelerin geri dönüştürülmesini kolaylaştıran yenilikçi ürünlerin geliştirilmesi Makine ekipman yenileme projesinin geliştirilmesi İş yerinde ve üretim alanında ergonomi projesinin geliştirilmesi Kojenerasyon projesinin geliştirilmesi Tedarik zincirinde Yeşil Hammaddelere geçiş projesinin geliştirilmesi

80 UYGULAMA İşletmenizde Enerji Verimliği Yapılabilecek Noktaları Tespit Ediniz. Enerji verimliliğinin sağlanabilmesi için atılması gereken adımlar nelerdir?

81 HEPİNİZE KATILIMLARINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDER, BÜYÜME VE GELİŞME ÇABALARINIZDA BAŞARILAR DİLERİZ.