ATIK YÖNETİM BÜLTENİ (Ekim-Aralık 2010)

Transkript

1 ATIK YÖNETİM BÜLTENİ (Ekim - Aralık 2010) ATIK YÖNETİM BÜLTENİ (Ekim-Aralık 2010) İÇİNDEKİLER Kadıköy Belediyesi Sera Gazı Salımlarının Hesaplanması Projesi Giriş sf.1 Atık Koordinasyon Merkezi ve Genel İstatistikler Sf.2 Ambalaj Atıkları Sf.4 Bitkisel Atık Yağlar Sf.5 - E-Atık -Atık Piller Sf.6 - İnşaat ve Tadilat Atıkları - Tıbbi Atıklar - Hurda Lastikler Sf.7 Eğitim Çalışmalarımız.... Sf.8 Çalışma ve Projeler Sf.9 Denetim Çalışmalarımız.. Sf.10 Yeşil Haberler Sf.11 Kuruluş: 2008 Yıl: 2010 Sayı: 11 Bölgesel Çevre Merkezi (REC), tarafsız, bağımsız ve kar amacı olmayan uluslararası bir kuruluş olarak sürdürülebilir kalkınma ve çevre alanında faaliyetlerini 1990 yılından itibaren yürütmektedir. Türkiye ile birlikte otuz bir ülkenin de üye olduğu REC Türkiye Ofisi, 2009 yılında yürüttüğü İklim Dostu Kentler Kampanyası Projesi ile Türkiye de yerel yönetimlerin iklim değişikliği konusundaki sorumluluk ve önemi vurgulanarak, iklim değişikliği ile mücadele etmeye kararlı belediye başkanlarına, sürdürülebilir çevre politikaları konusunda somut adım atmaları yönünde destek olunması amaçlanmıştır. Yapılan bu çalışmalarla; ilgili paydaşların çevre konusundaki teknik ve kurumsal kapasiteleri güçlendirilmekte, AB çevre müktesebatına tam uyumları sağlanmakta, ulusal çevre mevzuatının ve uluslararası çevre anlaşmalarının etkin bir şekilde uygulanması için destek verilmektedir. Belediyemiz yine bir ilki gerçekleştirerek 2009 yılında REC Türkiye nin protokol taslağına imza koyduğu tarih itibariyle; kurumsal sera gazı envanterinin çıkartılması, Belediyenin yeni oluşturulacak projelerinde sera gazı salımlarının hesaplama altyapısının oluşturulması ve envanter kapsamının geliştirilmesi amacıyla Kadıköy Belediyesi Sera Gazı Salımlarının Hesaplanması Projesi için ilk somut adımları atarak, 2011 yılında projenin uygulanması için alt yapı çalışmalarına başlanacaktır. İklim Dostu Kentler Kampanyasına katılan öncü belediyelerin, çevre ve iklim değişikliği alanında yürüttüğü bu çalışmalara ait somut veriler, REC tarafından bir başlık altında rapor edilerek, uluslararası platformlarda Türkçe ve İngilizce olarak yayımlanacak ve sunulacaktır. Perihan GİRAY Atık Koordinasyon Merkezi Koordinatörü 1

2 ATIK KOORDİNASYON MERKEZİ tarihinde kurulan Atık Koordinasyon Merkezi tüm Kadıköylülerin, ambalaj atıklarının, bitkisel atık yağlarının, atık pillerinin, evsel elektronik atıklarının ve e-atıklarının lisanslı ve yetkili kuruluşlarca koordineli bir şekilde alınmasını sağlamaktadır yılı Ekim Kasım Aralık aylarında koordinasyon merkezimize gelen atık toplama talebi, öneri ve şikâyetlerin (mesken, kamu kurumu ve ticari kuruluşlardan) toplam sayısı 3183 dir. Alınan bu talepler haftanın belirli günlerinde, kendileriyle protokol imzaladığımız lisanslı toplayıcı firmalar; ALTAŞ, ALBİYOBİR, EZİCİ BİYOELEKTRİK, KOLZA ve TAP tarafından kaynağında ayrıştırılmak ve geri dönüştürülmek üzere düzenli olarak toplanmaktadır. Ekim Kasım Aralık Ayları Arasında Atık Koordinasyon Merkezine Gelen Telefon Şikâyetleri (her türlü talep), Atık Türüne Göre Yüzdesel Rakamlarla Hazırlanarak, Aşağıda Tablo Şeklinde Sunulmuştur; Genel İstatistik ve Malzeme İsteği Talep Sayısı Oran % Ambalaj Atıklarının Toplanmasına ve Malzeme Talebine Yönelik Bildirimler ,8 Bitkisel Atık Yağlarla İlgili Bildirimler ,3 Diğer (Tıbbi Atık, Öneri vb.) ,7 Ruhsat Başvurusunda Bulunan İşyeri Ambalaj Ünitesi Taahhüt Beyanları 64 2,0 Atık Pil / Akü Alınmasına ve Malzeme Teminine Yönelik Bildirimler 59 1,9 E- Atık (Bilgisayar Ekipmanları) Alınmasına Yönelik Bildirimler 46 1,4 Evsel E- Atık (TV, Elektrikli Ev Aletleri, vb.) Alınmasına Yönelik Bildirimler 26 0,8 TOPLAM ,0 ** Genel istatistik içinde yer alan ambalaj atıklarının toplanması ve malzeme talebine yönelik grafik ve istatistikler Ambalaj Atıkları başlığı altında ayrıntılı olarak verilmiştir. 2

3 Ekim - Aralık Ayları Arasında Evlerden Atık Koordinasyon Merkezi ne Gelen Talep / Bildirimler Taleplerin Dağılımı Gelen Telefon Sayısı Oran % Ambalaj Atıklarının Toplanma Talepleri ,2 Ambalaj Atık Kutusu Talepleri ,1 Sisteme Dahil Olmak İsteyenler 87 11,3 Ambalaj Atık Poşet Talepleri 79 10,2 Bitkisel Atık Yağ Konulu Talepler 71 9,2 Evsel E-Atık (TV, Müzik Seti vb.) Alınmasına Yönelik Talepler 26 3,4 Ambalaj Atıkları Konteyner ve Kumbara Talepleri 21 2,7 TOPLAM ,0 Taleplerin Dağılımı Ekim - Aralık Ayları Arasında İşyerlerinden Atık Koordinasyon Merkezi ne Gelen Talep / Bildirimler Gelen Telefon Sayısı Oran % İşyerlerinin Bitkisel Atık Yağlarla İlgili Talepleri ,2 İşyerlerinin Ambalaj Atığı Toplanması Talepleri ,5 Sisteme Dahil Olmak İsteyenler ,3 Ambalaj Atık Kutusu Talepleri 151 7,8 Ruhsat Başvurusunda Bulunan İşyeri Ambalaj Ünitesi Taahhüt Beyanları 64 3,3 Ambalaj Atık Poşet Talebi 49 2,5 Ambalaj Atıkları Konteyner ve Kumbara Talepleri 5 0,3 TOPLAM ,0 Ekim - Aralık ayları arasında Atık Koordinasyon Merkezine evlerden gelen telefonların çoğunluğunu Ambalaj Atıklarının toplanmasını isteyen vatandaşlar oluşturmuştur (%47,2). Gelen talepler bölge programlarına alınarak, toplama günlerinde ambalaj atıklarının ALTAŞ firması tarafından, Bitkisel Atık Yağların ise ALBİYOBİR, EZİCİ BİYOELEKTRİK ve KOLZA firmaları tarafından toplanması sağlanmıştır. Bitkisel Atık Yağ konulu bildirimleri; sözleşmesi olmayan işletmelerin, lisanslı kuruluşlarla sözleşme yapmak istemeleri ve atık yağlarını ayrı olarak biriktiren işyeri ve meskenlerin atık yağlarının alınması talepleri oluşturmuştur. Gelen talepler bir hafta içinde çözümlenmiştir. Atık Piller hakkında gelen tüm bildirimler, atık pil kutusu talepleri ve dolmuş olan pil kutularının boşaltılması ile ilgili olup, pil kutuların boşaltılması toplama günlerinde yapılmakta ve istenen yeni pil kutuları ekiplerimiz tarafından karşılanmıştır. 3

4 AMBALAJ ATIKLARI Ambalajlar, günlük hayatımızda, gıdadan giyime birçok alanda, hijyen ve saklama koşullarında bizlere çeşitli avantajlar sağlamaktadır. Fakat işlevlerini tamamlayan ambalajlar atık olmakta ve evsel atıklarla birlikte karışık olarak çöpe atılmaları halinde düzenli depolama alanlarının kullanım ömürlerini kısaltmaktadır. Ayrıca doğada yok olmaları organik atıklara göre daha uzun süreler alan cam-metal-plastik-kâğıtkompozit malzemeler, aynı zamanda hammadde olma özelliği taşımaları sebebiyle, geri dönüştürme işlemleri sonucunda, ülke ekonomimize kazanç ve zamandan tasarruf sağlayabilmektedir. İlçemizde Ekim Aralık ayları arasında toplanan ambalaj atık miktarı 2280 ton olup, bunun 2025 ton u ekonomiye geri kazandırılmıştır. Ambalaja Atık Kutusu Talepleri; 275 adet Ambalaj Atık Poşet Talepleri; 128 adet Sisteme Dahil Olmak İsteyenler; 325 adet Ambalaj Konteyner Kumbara Talepleri; 26 Ambalaj Atık Toplama Talepleri; 896 adet 2010 Ekim - Aralık Aylarında Evlerden ve İşyerlerinden Ambalajların (Cam, Plastik, Metal, Kâğıt, Kompozit) Kaynağında Toplanması ve Bunlara Yönelik Malzeme ve Ekipman Talepleri 4

5 BİTKİSEL ATIK YAĞLAR Evsel atık su kirliliğinin %25 oranında kaynağını, kullanılmış bitkisel ve hayvansal yağlar oluşturmaktadır. Arıtılmayan atık suların içindeki bitkisel ve hayvansal atık yağlar; denizlere, göllere ve akarsulara döküldüğü zaman o suyun kirlenmesi ve sudaki oksijenin azalması sonucu; ortamdaki, başta balıklar olmak üzere diğer canlılar üzerinde büyük tahribata yol açmaktadır. Lavabolardan döküldüğü zaman dren sistemine sıvanarak, kanalizasyon borusu içindeki atıkların yapışmasına ve zamanla borunun daralmasına neden olmaktadır. Kanalizasyona dökülen atık yağlar diğer atıkları tutarak ve kanalizasyon sisteminin kullanılmaz hale gelmesine sebep olmaktadırlar. Lavabodan dökülen 1litre atık yağ 1 milyon litre temiz suyun kirlenmesine sebep olmaktadır. Bugün ülkemizde, eğer 250 bin ton atık yağ elektriğe dönüştürülürse 750 bin ton/yıl karbondioksit salımı engellenmiş olacaktır. Bu nedenle, yetki devrini aldığımız tarihinden itibaren ilçemizde, bitkisel atık yağların çevresel zararları ve gıda güvenliği açısından dikkatle incelenmesi, mevzuata uygun olarak depo edilmesi ve geri dönüşümünün sağlanması gerekmektedir. Kadıköy Belediyesi olarak Bitkisel atık yağlar hakkında bilgilendirme, bilinçlendirme ve bu bağlamda mevzuata uygun toplama sistemlerinin kurulması üzerine çalışmalarımızı sürdürmekteyiz. Yapılan denetimler ve Toplayıcı firmalar sayesinde, Kızartmalık Yağların gıda zincirinden zamanında çekilmesi ile yem, sabun sanayi ve gıda kurutma işlemleri gibi işlemlerde kullanılması önlenmektedir. Böylece, bitkisel atık yağ kaynaklı çevre kirliliği durdurulmakta, ülke ekonomisine katkı sağlanmaktadır Yılı Ekim Aralık aylarını kapsayan 3 aylık dönemde; Atık Koordinasyon Merkezi ne meskenlerden 71 adet, işletmelerden ise toplam 893 adet talep gelmiştir. 3 aylık süreç içerisinde, Meskenlerden, Gönüllü Evleri nden ve Kadıköy Belediyesi bahçesinde bulunan Atık Yağ Toplama Bidonundan lisanslı toplayıcı firmalar tarafından toplam 796 litre Kullanılmış Bitkisel Atık Yağ toplanmıştır. İşyerlerinden ise yine lisanslı toplayıcı firmalar aracılığı ile litre Kullanılmış Bitkisel Atık Yağ toplanarak dönüştürme tesislerine götürülmüştür. 28 Ağustos 2007 tarih ve 2007/41 sayılı tebliğ uyarınca ilçemizde atık yağ ölçüm çalışmaları yapılmaktadır. Çalışmanın amacı İlçemizde bulunan ve kızartma yapan işletmelerin vatandaşlara daha sağlıklı ve temiz ürünler sunmalarını sağlamaktır. Bu bağlamda Göztepe ve Suadiye bölgelerinde 234 işletme denetlenmiştir. 5

6 E-ATIK Avrupa Birliği desteği ve İsveç Torsby Belediyesi ortaklığıyla 1 Haziran 2008 tarihinde başlayan Elektrikli Elektronik Ekipman Atıkları Yönetim Projesi kamu bilincini arttırarak; elektronik atıkların bir merkezde toplanmasını bunlardan tekrar kullanılabilecek olanların tamirinin yapılarak, ihtiyaç sahiplerine dağıtılmasını, kullanılmayacak durumda olanların ise ayrıştırılarak geri dönüştürülmesini gerçekleştirmektedir. İlçemizde Ekim-Aralık ayları arasında 60 adet bilgisayar ve ekipmanları, 9 adet kasa, 21 adet monitör, 24 adet TV ve ekipmanları, 5 adet müzik seti, radyo vb., 17 adet beyaz eşya, 1 adet cep telefonu gelen talepler doğrultusunda toplanıp Elektronik Atık Atölyesi ne getirilmiş, onarılıp kullanılabilir duruma getirilen bilgisayar ve ekipmanları Anadolu daki okullara gönderilmiştir. ATIK PİLLER Atık piller; gelişi güzel olarak çevreye veya çöpe atıldığında pilin dışındaki koruyucu kap zamanla delinerek içindeki bazı zararlı maddeler (civa, kadmiyum, kurşun vb.) ayrışarak su, toprak ve havayı kirletebilmektedir. Bu nedenle atık piller toplanarak içlerindeki geri kazanılabilir tüm metaller ayrıştırıldıktan sonra kalan tehlikeli atıklar TAP tarafından Atık pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği kapsamında bertaraf edilmektedir yılı Ekim-Aralık ayları arasında toplam, kg. atık pil toplanmıştır. Atık pillerin toplanması, atık pil toplama kutusu ve bidonu temini için toplamda 59 adet talep gelmiştir. Atık pillerin geri dönüşümünü sağlamak adına, toplam 42 adet Atık Pil Geri Dönüşüm Kutusu bırakılmıştır. Bunlardan 17 tanesi Atık Pil Toplama Kartonu, 25 tanesi ise Plastik İç Mekan Atık Pil Toplama Kutusu olarak vatandaşlarımıza teslim edilmiştir. 6

7 TADİLAT ve MOLOZ ATIKLARI İnşaat ve tadilat atıkları konut ve binalarda yapılan tadilat ve tamirat sonucu ortaya çıkan atıklardan oluşmaktadır. Bu atıklar, asfalt ve yol yapımında dolgu maddesi olarak kullanılmaktadır yılı Ekim, Kasım ve Aralık aylarında 4448 ton tadilat ve moloz atığı Belediyemiz ekiplerince toplanmıştır. TIBBİ ATIKLAR Tıbbi atıklar, sağlık kuruluşlarından kaynaklanan patolojik ve patolojik olmayan, enfekte kimyasal ve farmasotik atıklar ile kesici-delici malzemelerdir. İlçemizde bulunan sağlık polikliniği, muayenehane vb. sağlık kuruluşlarından, 2010 yılı Ekim-Kasım-Aralık ayları arasında toplam 64.1 ton tıbbi atık, Belediye ekiplerince toplanarak, imha edilmek üzere İstanbul Büyükşehir Belediyesi ne teslim edilmiştir. HURDA LASTİKLER Hurda lastikler, her türlü araçlarda kullanılan ve ekonomik ömrünü tamamlayan lastiklerdir. Hurda lastiklerin diğer atıklardan ayrı olarak toplanması, geri kazanılabilir bölümlerinin ayrıştırılması ve kalan bölümlerinin ise çevreye zarar vermeden yakılarak imha edilmesi gerekmektedir. İlçemizde 2010 yılı Ekim-Aralık ayları arasında toplam 50.2 ton hurda lastik Belediye ekiplerimiz tarafından toplanmıştır. 7

8 EĞİTİM ÇALIŞMALARIMIZ ATIK YÖNETİMİ VE ÇEVRE EĞİTİM PROJESİ AYÇEP 2009 yılında başlayan ve halen devam eden Atık Yönetimi ve Çevre Eğitimi Projesi (AYÇEP) kapsamında; yıllarında 7-11 yaş ilköğretim öğrencilerini hedef alan proje; Çevre ve Çevre Kirliliği Türleri (hava, su, görsel, gürültü), İklim Değişikliği ve Etkileri, Atıkların yeniden kullanım ve geri dönüşüm yöntemleri ve Plastik torbalar zararları hakkında öğrencilerimize faydalı bilgiler vermektedir. Amacımız tasarruf bilinci ve olumlu tüketim anlayışının (yeniden kullanılabilen ambalaj ve taşıma torbalarının kullanılması vb.) geliştirilerek; öğrencilerin yeniden kullanıma ve geri dönüşüme yöneltilmesi ve öğrendikleri konuları aileleri, arkadaşları ve yakınlarıyla paylaşmalarının sağlanmasıdır. Bugüne kadar; 31 okulda; 5200 öğrenci ve 205 öğretmene eğitim verilmiş olup, eğitim materyali (afiş, broşür vb.) öğrenci ve öğretmenlere teslim edilmiştir yılında da programımıza uygun olarak eğitimlerimiz devam edecektir. Stratejik Plan kapsamında 2010 yılı içerisinde, Atık Yönetimi ve İklim Değişikliği konularında; İlçemizdeki 2 anaokulu ve 2 ilköğretim okulunda (ortaokul) toplam 455 öğrenci ve 15 öğretmenimizin katılım sağladığı eğitim ve bilgilendirme çalışmaları gerçekleştirilmiştir. 8

9 ÇALIŞMA VE PROJELER Bina Yöneticilerine Yönelik İklim Değişikliği ve Enerji Verimliliği Bilinçlendirme Toplantısı, 17 Aralık 2010 Cuma günü Kadıköy Belediye Başkanlığı Brifing Salonu nda yapıldı. Toplantıda; Kalorifer-sıhhi vb. bina müşterek tesisatları, enerji ve ısı verimliliği, Asansör projeleri, bakımı, yangın, Hukuksal ve yönetimsel konular hakkında bilgiler verildi yılında da toplantıların periyodik olarak yapılması planlanmaktadır. Bina Yöneticilerine Yönelik İklim Değişikliği ve Enerji Verimliliği Bilinçlendirme Toplantısı Ekim-Aralık ayları arasında 6 okulun ziyaret talepleri organize edilerek, 155 öğrencimize, Ambalaj Atıkları Toplama ve Ayrıştırma Tesisinde, atıklara yönelik yapılan çalışmalarla ilgili bilgiler verilmiştir. 9

10 DENETİM ÇALIŞMALARIMIZ SEMT PAZARLARINDA DENETİMLERİMİZ DEVAM EDİYOR! Plastik Torbaya Hayır Kampanyamız çerçevesinde, ilçemizde kurulan semt pazarlarında ve işletmelerde çevre dostu poşet kullanımına geçiş yapılıp yapılmadığını kontrol etme amaçlı rutin denetimlerimiz Ekim, Kasım ve Aralık aylarında da devam etmiş, 11 adet semt pazarında, halen plastik torba kullanan tezgahlar hakkında yasal işlem yapılmıştır. BÖLGE YAPILAN İŞLEM TARİH FĠKĠRTEPE SEMT PAZARI PLASTİK TORBA DENETİMİ GÖZTEPE SEMT PAZARI FĠKĠRTEPE SEMT PAZARI ACIBADEM SEMT PAZARI KOZYATAĞI SEMT PAZARI FĠKĠRTEPE SEMT PAZARI GÖZTEPE SEMT PAZARI GÖZTEPE SEMT PAZARI ERENKÖY SEMT PAZARI ACIBADEM SEMT PAZARI KOZYATAĞI SEMT PAZARI

11 YEŞİL HABERLER ASBEST YASAĞI BAŞLIYOR! Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğünden yapılan açıklamaya göre, asbesti (amyant) tamamen yasaklayan yönetmelik yarın yürürlüğe girecek. Daha önce kısmen yasaklanan asbest, yarından itibaren tamamen yasaklı hale gelirken, Avrupa Birliği ile de bu konuda tam uyum sağlanacak. Yürürlüğe girecek yönetmelikle, asbestin, herhangi bir ürünün üretiminde kullanılması ve asbest içeren tüm ürünlerin piyasaya arzı da yasaklanmış olacak. Açıklamada, çok iyi bir yalıtkan madde olan asbestin, içme suyu boruları başta olmak üzere, yapı malzemelerinde ve gemi yapımında kullanıldığına işaret edilerek, solunum ya da içme suyu yoluyla vücuda girdiğinde, başta kanser olmak üzere çeşitli hastalıklara yol açtığı vurgulandı. Açıklamada, şunlar kaydedildi: ''Asbestin neden olduğu hastalıkların bazıları, akciğer zarları arasında sıvı toplanması, kireçlenme, akciğer zarı kalınlaşması ve akciğer dokusunda bağ dokusu oluşumu olarak sıralanıyor. Ayrıca ciltte yaralara da neden olabiliyor. Asbestin yasaklanması ile asbest kaynaklı hastalık riskleri ortadan kalkarken, çevresel ortama asbest bırakılmasına son verilmiş olacak.'' Kansere neden olan asbestin üretimi, kullanımı ve asbest içeren eşyaların piyasaya sunulmasını yasaklayan, ''Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların ve Eşyaların Üretimine, Piyasaya Arzına ve Kullanımına İlişkin Kısıtlamalar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'' Resmi Gazetede 29 Ağustos 2010 tarihinde yayımlanmıştı. ntvmsnbc.com,

12 YEŞİL HABERLER 2010 EN SICAK YIL REKORUNU KIRDI! Ümit Şahin'in Yeşil Gazete'de bu konuda yazdığı yazı şöyle: Amerika Birleşik Devletleri nin Ulusal Okyanus ve Atmosfer Yönetimi NOAA nın önceki gün yaptığı açıklamaya göre ortalama sıcaklık ölçümlerinde 2010 yılı 2005 le birlikte doğrudan ölçümlerin başladığı 1880 den bu yana kaydedilen en sıcak yıl olarak kayıtlara geçti dünyanın ortalama sıcaklığının 20. yüzyıl ortalamasının üzerinde seyrettiği üstüste 34. yıl oldu. NOAA ve NASA nın verilerine göre 2010 yılında yeryüzünün ortalama sıcaklığı 20. yüzyılın ortalama sıcaklığı olan 13,9 ⁰C nin 0,62 ⁰C üzerindeydi. Bu düzey bugüne dek en sıcak yıl olarak kayıtlara geçen 2005 ile eşit. Yine NOAA nın açıklamasına göre 2000 yılından bu yana her yıl kayıtlar başladığından beri ölçülen en sıcak 15 yıl arasında yer alıyor yılında küresel ısınmanın diğer bir belirtisi olan Kuzey Kutbu ndaki buz örtüsü de 1979 dan bu yana en ince ve en küçük üçüncü buz örtüsü olarak kayıtlara geçti. NOAA kayıtlarına göre geçen yıl en yağışlı yıl olarak da rekor kırdı. The Guardian ın haberine göre iklim bilimci David Easterling bu verilerin küresel ısınmanın 2005 den sonra durduğu yolundaki spekülasyonlara da son verdiğini söyledi yılı Pakistan daki seller, Afrika daki aşırı kuraklık ve Rusya yı etkisi altına alan orman yangınlarıyla iklim değişikliğinin etkilerini en ağır biçimde gösterdiği yıllardan biri olmuştu yılında, atmosferdeki karbondioksit oranı da 390 ppm ye* yükselerek bir başka rekor kırmıştı. Bu düzey 19. yüzyıldaki sanayi öncesi düzeyin %40 üzerinde. Öte yandan The Guardian da yayınlanan bir yazıda Britanya da yayınlanan gazetelerin, The Guardian hariç, 2010 yılının en sıcak yıl olduğu haberine yer vermediği yorumu yapıldı. * Atmosferdeki her bir milyon molekülden kaçının karbondioksit olduğunu gösteren birim, milyonda parçacık (parts per million) - NOAA resmi web sitesinden ve The Guardian dan derlenmiştir. ntvmsnbc.com,