Sosyal güvenlik sözleşmelerinde temel kural çalışılan ülkenin sosyal güvenlik mevzuatına tabi olmaktır. Ancak ;

Transkript

1 III- SÖZLEŞMELERİN MEVZUAT TAYİNİNE İLİŞKİN İŞLEMLERİ Türkiye den sözleşmeli ülkeye gönderilme Sosyal güvenlik sözleşmelerinde temel kural çalışılan ülkenin sosyal güvenlik mevzuatına tabi olmaktır. Ancak ; 1) İşverenleri tarafından geçici bir süre ile akit ülkeye gönderilenler, 2) Uluslararası nakliyat işinde çalışanlar, 3) Elçilik, konsolosluk, misyon ve benzeri yerlerde çalışan gönderen ülkenin sivil ve askeri personelleri, 4)Akit taraflardan birinin bayrağını taşıyan gemilerde veya akit ülkenin limanlarında çalışanlar, sosyal güvenlik sözleşmelerinin bu ana prensibinden ayrı tutulmuşlardır. Sosyal güvenlik sözleşmeleri ile, iş merkezleri akit taraflardan birinin ülkesinde bulunan bir işverenin işçisi bu işverenin hesabına çalışmak üzere veya işvereni tarafından belirli bir işin icrası amacıyla geçici olarak diğer akit taraf ülkesine gönderildiği takdirde bu işçi hakkında ikinci akit taraf ülkesinde çalıştığı sürece, sanki ilk akit taraf ülkesinde çalışıyormuş gibi, iş merkezinin bulunduğu akit taraf mevzuatının uygulanacağı kuralı getirilmek suretiyle mükerrer sigortalılığın önlenmesi amaçlanmıştır. Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmiş ülkelere personel gönderecek işverenin müracaatı üzerine, işverenin ibraz ettiği belge ve bilgiler kurum ünitelerindeki ilgili servislerce kurum kayıtları ile de karşılaştırılmak suretiyle kontrol edilir. İbraz edilen belgeleri yeterli olanlar hakkında her iki ülke yetkili mercilerince kullanılmasına onay verilmiş olan matbu bir belge düzenlenir. Bu belgede geçici

2 görevli olan kişiye ilişkin bilgiler ile birlikte kişinin gönderen ülke mevzuatına tabi olarak akit ülkede hangi sürede çalışacağı da belirtilir. Usulüne uygun olarak düzenlenen belgeler çalışılan ülkenin sigorta kurumuna ibraz edilmesi suretiyle çalışacak kişinin Türkiye de sigortalı bulunduğu kanıtlanır. İşverenin talebi üzerine düzenlenen formülerler, özel işyerlerinde çalışanların formülerleri işverenlere veya sigortalılara, Temsilciliklerde çalışanların formülerleri ise ilgili bakanlık veya kurum memuruna yada sigortalının kendisine verilir. Görevlendirmenin belirlenin süreyi aşması halinde sigortalının yada işverenin Kurumumuza müracaatı ile bu süre yetkili sigorta mercilerin mutabakatı sonucunda uzatılabilir. Uzatma süresi her sözleşmeye göre değişiklik göstermektedir. Sözleşmeli ülkelerden Türkiye ye gönderilme 1- Almanya Geçici görevle Almanya dan ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Avusturya mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle (T/A1) görevli Türkiye ye geçici görevle gönderilen Alman sigortalılarının geçici görev süresi İlk görevlendirmede 24 aydır. ( 5+3 yıl) boyunca mevzuatımızdan muaf tutularak Alman mevzuatına tabi tutulmasıdır. Görevlendirmenin 2 yılı aşması halinde sigortalının yada işverenin Almanya daki sigorta kurumuna müracaatı ile bu süre yetkili mercilerin mutabakatı sonucunda uzatılabilir. Uzatma süresi 3 yıldır. 3-Avusturya Geçici görevle Avusturya dan ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Avusturya mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle (A/TR1) görevli

3 Görevlendirmenin 2 yılı aşması halinde sigortalının yada işverenin Avusturya daki sigorta kurumuna 3- Belçika Geçici görevle Belçika da dan ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Belçika mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle (BT1) görevli Görevlendirmenin 2 yılı aşması halinde sigortalının yada işverenin Belçika daki sigorta kurumuna müracaatı ile bu süre yetkili mercilerin mutabakatı sonucunda en fazla 60 aya kadar uzatılabilir. 4-Danimarka Geçici görevle Danimarka dan ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Danimarka mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle (DK/TR1 ) görevli Görevlendirmenin 12 ayı aşması halinde sigortalının yada işverenin Danimarka daki sigorta kurumuna

4 5-Fransa Geçici görevle Fransa dan ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Fransa mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle ( SE F.T) görevli İlk görevlendirmede mevzuata tabi kalma süresi görev süresi kadar, ancak bu süre en fazla 3 yıl ile Görevlendirmenin 3 yılı aşması halinde sigortalının yada işverenin Fransa daki sigorta kurumuna müracaatı ile bu süre yetkili mercilerin mutabakatı sonucunda uygulamada 6 yıl ile sınırlandırılıyor. 6- Hollanda Geçici görevle Hollanda dan ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Hollanda mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle ( CE1) görevli Görevlendirmenin 24 aşması halinde sigortalının yada işverenin Hollanda daki sigorta kurumuna 7- Azerbaycan Geçici görevle Azerbaycan dan ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Azerbaycan mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle (AZ/TR1) görevli olacakları iş yerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüklerine / sosyal güvenlik merkez

5 Görevlendirmenin 24 ayı aşması halinde sigortalının yada işverenin Azerbaycan daki sigorta kurumuna müracaatı ile bu süre yetkili mercilerin mutabakatı sonucunda 60 aya kadar uzatılabilir 8- Makedonya Geçici görevle Makedonya dan ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Makedonya mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle ( MC/TR 1) görevli olacakları iş yerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüklerine / sosyal güvenlik merkez Görevlendirmenin 24 ayı aşması halinde sigortalının yada işverenin Makedonya daki sigorta kurumuna müracaatı ile bu süre yetkili mercilerin mutabakatı sonucunda 60 aya kadar uzatılabilir. 9- Romanya Geçici görevle Romanya dan ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Romanya mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle (R/TR1) görevli Görevlendirmenin 24 ayı aşması halinde sigortalının yada işverenin Romanya daki sigorta kurumuna müracaatı ile bu süre yetkili mercilerin mutabakatı sonucunda 60 aya kadar uzatılabilir.

6 10- Gürcistan Geçici görevle Gürcistan dan ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Gürcistan mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle ( GR/TR1) görevli Görevlendirmenin 24 ayı aşması halinde sigortalının yada işverenin Gürcistan daki sigorta kurumuna müracaatı ile bu süre yetkili mercilerin mutabakatı sonucunda 60 aya kadar uzatılabilir. 11-Bosna Hersek Geçici görevle Bosna Hersek ten ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Bosna Hersek mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle ( BH/TR1) görevli olacakları iş yerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl/ Merkez Müdürlüklerine müracaat ederler. Görevlendirmenin 24 ayı aşması halinde sigortalının yada işverenin Bosna Hersek teki sigorta kurumuna müracaatı ile bu süre yetkili mercilerin mutabakatı sonucunda 60 aya kadar uzatılabilir. 12-Kanada Geçici görevle Kanada dan ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Kanada mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle (CAN/TUR1) görevli

7 Görevlendirmenin 24 ayı aşması halinde sigortalının yada işverenin Kanada daki sigorta kurumuna müracaatı ile bu süre yetkili mercilerin mutabakatı sonucunda 60 aya kadar uzatılabilir Arnavutluk Geçici görevle Arnavutluk tan ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Arnavutluk mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle ( AL/TR1) görevli Görevlendirmenin 24 ayı aşması halinde sigortalının yada işverenin Arnavutluk taki sigorta kurumuna müracaatı ile bu süre yetkili mercilerin mutabakatı sonucunda 60 aya kadar uzatılabilir. 14- Çek Cumhuriyeti Geçici görevle Çek Cumhuriyeti nden ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Çek Cumhuriyeti mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle ( CZ/TR 101) görevli olacakları iş yerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüklerine / sosyal güvenlik merkez Görevlendirmenin 24 ayı aşması halinde sigortalının yada işverenin Arnavutluk daki sigorta kurumuna müracaatı ile bu süre yetkili mercilerin mutabakatı sonucunda uzatılabilir. Uzatmada süre yoktur.

8 15- Lüksemburg Geçici görevle Lüksembourg dan ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Lüksemburg mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle ( L/TR1) görevli olacakları iş yerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüklerine / sosyal güvenlik merkez Görevlendirmenin 12 ayı aşması halinde sigortalının yada işverenin Lüksemburg daki sigorta kurumuna müracaatı ile bu süre yetkili mercilerin mutabakatı sonucunda 12 ay uzatılabilir. 16-Kebek Geçici görevle Kebek den ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Kebek mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle (QUE/TR1) görevli İlk görevlendirmede mevzuata tabi kalma süresi görev süresi kadar, ancak bu süre en fazla 60 ayla Görevlendirmenin 60 ayı aşması halinde sigortalının yada işverenin Kebek deki sigorta kurumuna 17-İsviçre Geçici görevle İsviçre den ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de İsviçre mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle (CH/TR1) görevli

9 Görevlendirmenin 24 ayı aşması halinde sigortalının yada işverenin İsviçre deki sigorta kurumuna 18- İsveç Geçici görevle İsveç ten ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de İsviçre mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle (S/TR1) görevli Görevlendirmenin 12 ayı aşması halinde sigortalının yada işverenin İsviçre deki sigorta kurumuna müracaatı ile bu süre yetkili mercilerin mutabakatı sonucunda 12 ay daha uzatılabilir. 19- Norveç Geçici görevle Norveç ten ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Norveç mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle (N/TR1) görevli Görevlendirmenin 12 ayı aşması halinde sigortalının yada işverenin Norveç teki sigorta kurumuna

10 20-Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Geçici görevle K.K.T.TC den ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de K.K.T.C mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle ( K.K.T.C./T.C 1) görevli Görevlendirmenin 24 ayı aşması halinde sigortalının yada işverenin K.K.T.TC deki sigorta kurumuna 21- İngiltere Geçici bulunduğu sürece gönderen ülke mevzuatı uygulanır. 22- Libya tarihinden sonra daimi/geçici işçi uygulaması vardır. Libya da iş yapmakta olan Türk işverenlerin yanında çalışan işçilerimiz Daimi İşçi statüsünde Türk mevzuatına, Libyalı işveren veya 3 üncü bir ülke işvereni (Konsorsiyum dahil) yanında çalışan işçilerimiz ise Geçici İşçi statüsünde sayılmış ve bunlar Libya mevzuatına tabi tutulmuşlardır. 23- İspanya Geçici görevle İspanya dan ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Norveç mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle (C/E1) görevli

11 Görevlendirmenin 12 ayı aşması halinde sigortalının yada işverenin İspanya daki sigorta kurumuna 24- İtalya Geçici görevle İtalya dan ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Norveç mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle (C/E1) görevli Görevlendirmenin 12 ayı aşması halinde sigortalının yada işverenin İtalya daki sigorta kurumuna 25- Portekiz Geçici görevle Portekiz den ülkemize gönderilen sigortalılar bağlı bulundukları sigorta kurumunda alacakları Türkiye de Norveç mevzuatına tabi olacaklarını gösterir formülerlerle (C/E1) görevli Görevlendirmenin 12 ayı aşması halinde sigortalının yada işverenin Portekiz deki sigorta kurumuna