Hayvan Hakları ve İslam

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Hayvan Hakları ve İslam"

Nesrin Namli
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Kur an da Hayvanlar Kur an da İsmi Geçen Canlılar Hayvanlarda Bizim İçin İbret Vardır Hayvanlara İyilik, Rahmet Vesilesidir Ebu Hüreyre Hayvanlara Kötü Davranılamaz Hayvan Hakları ve İslam Hayvan Dövüştürmek Yasaklanmıştır Hayvanlar Rahatsız Edilmemelidir Hayvanlara İşkence Edilemez Hayvanlara İşkence Edenlerin Akıbeti Canlılar Haksız Yere Öldürülemez Avlanmada Ölçü Kesimde Acı, En Aza İndirilmeli Evde Hayvan Beslemek Kedi Köpekle Uyumadan Önce Tekrar Düşünün Kaynakça

2 Kur an da Hayvanlar Kur an da bazı sureler, çeşitli hayvan isimleriyle adlandırılmıştır. Örneğin Nahl (arı), Ankebut (örümcek), Neml (karınca) sureleri gibi. Kur an, tıpkı insanlar gibi öteki canlıların da Allah ı andıklarını belirtmektedir (Nur [24] 41; İsra [17] 44). Yine Kur an hayvanların, insanlar gibi bir topluluk olduklarını da belirtir (En am [6] 38).

3 Kur an da İsmi Geçen Canlılar Arı (Nahl 68), Aslan (Müddessir 51), At (Al-i İmran 14), Bıldırcın (Bakara 57, Taha 80), Bit (A raf 133), Buzağı (Hud 69, Bakara 51), Çekirge (A raf 133, Kamer 7), Dev Balık Balina (Saffat 142, Kalem 48), Deve (A raf 40), Domuz (Bakara 173, En am 145), Ebabil Kuşu (dağ kırlangıcı) (Fil 3), Eşek (Cuma 5, Nahl 8, Lokman 19), Fil (Fil 1), Hüdhüd Kuşu (İbibik) (Neml 20), İnek (Bakara 68, En am 146), Karga (Maide 31), Karınca (Neml 18), Katır (Nahl 8), Keçi (En am 143), Kelebek (Karia 4), Koyun (En am 143), Köpek (A raf 176), Kurbağa (A raf 133), Kurt (Yusuf 13-14, 17), Maymun (Bakara 65, Maide 60), Örümcek (Ankebut 41), Sinek (Hacc 73), Sivrisinek (Bakara 26), Yılan (A raf 107, Şuara 32).

4 Hayvanlarda Bizim İçin İbret Vardır Hayvanlarda da sizin için kesin bir ibret vardır. Nitekim biz size bu hayvanların karınlarındaki besin artıklarıyla kan arasından süzülüp gelen ve içenlere lezzet, afiyet veren tertemiz saf süt içiririz. (Kur an, Nahl [16] 66).

5 Hayvanlara İyilik, Rahmet Vesilesidir Bir adam yolda yürürken susadı. Bir kuyu buldu, kuyuya inip su içti. Yukarıya çıkınca, dilini çıkarıp susuzluktan toprağı yalamakta olan bir köpek gördü. Adam: Zavallı hayvan, tıpkı benim gibi susamış. dedi ve derhal kuyuya indi. Ayağındaki ayakkabısını çıkartıp içine su doldurdu, ağzına alıp yukarıya çıkardı ve köpeğe içirdi. Allah onun bu hareketinden memnun kalıp onu bağışladı. (Hadis, Ahmed bin Hanbel, II, 517, 521; Buhari, Müsakat 10, Edeb 27, Mezalim 23, 24, Şirb 9, Vudu 33; Müslim, Selam 153 (2244), 155; Ebu Davud [2550]).

7 Ebu Hüreyre Hz. Peygamber bir gün Abdurrahman ibn Sahr ı, kucağındaki kediyi beslerken gördü. Abdurrahman kediyi beslediğinden dolayı utanıp, saklanmaya çalıştı. Hz. Muhammed de ona gülümseyerek Ebu Hüreyre (kedilerin babası) deyip gitti. O günden sonra Abdurrahman kendisine, Peygamber Efendimizin seslendiği gibi hitap edilmesini istedi.

8 Hayvanlara Kötü Davranılamaz Hz. Peygamber in hayvan haklarına ilişkin vurguladığı önemli bir husus, yük hayvanlarına kapasitelerinin üzerinde bir yükün yüklenmemesidir (el-azam el-âbadi, Ebu t-tîb, Muhammed Şemsü l-hak, Avnu l-ma bud şerhi Sünen-i Ebu Davud, 7:221, Hadis no:2532). Hz. Peygamber benzer şekilde hayvanları ilâhî bir emanet bilerek onlara iyi davranılması gerektiğini ifade etmiştir (Ebu Davud, Cihad 55, 61 [2549]; Kurtubi, İbn Abdilberr, el-kafi, Darü l-kütübi l- İlmiyye, Beyrut 1407, I, 615).

9 Hayvan Dövüştürmek Yasaklanmıştır Rasulullah (dövüştürmek için) hayvanları birbirine kışkırtmayı yasaklamıştır (Ebu Davud, Cihad 51, 56; Tirmizî, Cihad 30; Beyhaki, es-sünenü l-kübrâ, X, 22). Horoz, deve, boğa, köpek, koç vb. hayvanları dövüştürmek de bu yasak içinde yer alır. Bunlar aynı zamanda hayvanlara eziyet de vermektedir (Doç.Dr. Adnan Koşum, İslam da Hayvan Hakları ).

10 Rabbim der ki, hayvanlar benim sessiz kullarımdır, şimdi zulme susuyorlar ama hesap günü konuşacaklar. Mevlana Celaleddin-i Rumi

11 Hayvanlar Rahatsız Edilmemelidir Hz. Peygamber, hayvanlara işkence yapana/eziyet edene lanet etmiştir. (Buhari, Zebaih 25). Allah ın Rasulü ile bir seferdeydik. Yanında iki yavrusu bulunan serçeye benzer bir kuşa rastladık. Yavruları yakaladık. Bunun üzerine anneleri feryat ederek kanatlarını çırpmaya başladı. Rasulullah dönüp de yaptığımızı görünce: Bunu yavrularından kim ayırdı? Yavrularını ona iade edin. dedi. Biz de onları serbest bıraktık. (Ebu Davud, Cihad 112 [2675, 5268]).

12 Hayvanlara İşkence Edilemez Hayvanlara eziyet ve işkence, fizikî olabileceği gibi manevî de olabilir (Hadis, Müslim, Birr 80). Her iki tür işkence, hadislerde kesin bir dille yasaklanmıştır. Bu bağlamda Yüzüne vurularak dövülmesi, canlı hayvanların hedef alınıp atış yapılması (Hadis, Müslim, Sayd ve Zebaih 12, 59; Buhari, Zebaih 25), yüzüne dövme yapılması (Hadis, Müslim, Libas 29, 106; Ebu Davud, Cihad 56; Tirmizi, Cihad 30), hayvanı kulağından tutarak çekmek, hadislerde işkence olarak kabul edilmiş ve kesin bir dille yasaklanmıştır (Doç.Dr. Adnan Koşum, İslam da Hayvan Hakları ).

13 Hayvanlara İşkence Edenlerin Akıbeti Bir kadına bir kedi yüzünden azap edildi. Kediyi ölünceye kadar hapsetmiş, bu esnada onu ne doyurmuş, ne su vermiş ve ne de yerdeki böceklerden yemesine müsaade etmiş. Bu yüzden de cehenneme atılmıştır. (Hadis, Buhari, Bed u l-halk 16, 17, Müsakat 10, Enbiya 50, 52, Şirb 9; Müslim, Birr 37, 133, Selam 151 [2242]).

14 Canlılar Haksız Yere Öldürülemez Hz. Peygamber in tavsiye, emir ve uygulamalarında belli başlı zararlılar hariç (Buhari, Bed u l-halk, 16; Müslim, Hacc, 66-67), hayvanların faydasız ve keyfî bir şekilde öldürülmesi yasaklanmış, hayvanlara merhametli davranılması gereğine işaret edilmiştir (Nesai, Sayd,34, Dahaya, 42; Darimi, Sünen II, 115. Merhametle ilgili hadisler için bkz. Tirmizi, Birr, 16; Ebu Davud, Edeb, 58, 66). Allah Rasulü şöyle buyurmaktadır: Haklı bir sebep olmadan (mesela yemek için) bir serçeyi, hatta ondan daha küçük bir canlıyı öldürene Allah, mutlaka onun hesabını soracaktır... (Ahmed bin Hanbel, Müsned, İstanbul, 1982, II, 197, 210; Nesai, Sayd, 34, Dahaya, 42).

15 Avlanmada Ölçü Dini kaynaklarda avlanmanın helâl olduğu yer almakla birlikte (Kur an, Maide [5] 1-2; Hadis, Buhari, Zebaih 1-2, Büyu 3; Müslim, Sayd 1; Ebu Davud, Sayd 2;Tirmizi, Sayd 1-7; Nesai, Sayd 1-8), doğal dengeyi bozan ve eğlence amaçlı avcılığa izin verilmemiştir (Hadis, Ahmed bin Hanbel, Müsned, I,357, II, 371). Rasulullah, hayvanlardan hangisi olursa olsun, boş yere eğlence için öldürülmesini yasakladı. (Hadis, Müslim, Sayd 60).

16 Kesimde Acı, En Aza İndirilmeli Bazı hayvanlar, insanların gıdalarını sağlamak için kesilmektedir. Hz. Peygamber hayvan keserken bile şefkatli olunmasını, eziyet edilmemesini emreder. Yine onun açık ve ısrarlı talimatına göre kurban kesimi, hayvanın acı çekmesini en aza indirecek şekilde olmalıdır (Hadis, Müslim, Sayd 11, 57; Tirmizi, Diyat 14; Ebu Davud, Edahî 12; Nesai, Dahaya 22; İbn Mace, Zebaih 3).

17 Evde Hayvan Beslemek Peygamberimizin mescidinde köpekler dolaşırdı, hatta küçük tuvaletlerini oraya yaparlardı. Buna rağmen peygamberimiz ve sahabeleri orada namaz kılardı (Hadis, Buhari, Vudu 33; Ebu Davud, Tahare 137 (382); İbn Hanbel, Müsned, II, 71). Köpek insanları korkuttuğu ve kuduz olma riski bulunduğu için evin içinde beslenmesi uygun görülmez ama aşılı ve temiz ise sorun yoktur. Yalnız İslam geleneğinde köpekler, bahçede beslenirler (Prof.Dr. Süleyman Ateş, Huzur İçinde Kılınan Namaz, Vatan Gzt., 16 Şubat 2007).

18 Lütfen yerlere sakız atmayın. Çünkü kuşlar onu ekmek zannedip yiyor ve boğuluyorlar!

19 Kedi Köpekle Uyumadan Önce Tekrar Düşünün Bilim insanları geceleri kedi, köpek gibi evcil hayvanlarla uyumanın, çeşitli enfeksiyonlardan menenjite kadar birçok hastalığa yol açabileceğini belirtti. New York Daily News te yer alan habere göre, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi için yayınlanan dergideki çalışmada araştırmacılar, kedi, köpekle yatmanın vebaya bile yol açabileceğini açıkladı (Zaman Gzt., 25 Ocak 2011).

20 Kaynakça Armutak, Altan, İslam Dini Kutsal Kitabında Hayvan Hakları, İstanbul Üniv. Veteriner Fak. Derg., 34 (1), s , Dartma, Bahattin, Kur an ve Sünnetin Hayvan Haklarına İlişkin Bazı Verileri, Koşum, Adnan, İslam da Hayvan Hakları, Diyanet Aylık Derg., Şubat 2007, s Dr. Nurullah ABALI Aralık 2014

Benzer belgeler

Gıybet (Hadis, Tirmizi, Birr 23)

Gıybet (Hadis, Tirmizi, Birr 23) Dedikodu (Gıybet) Gıybet Dedikodu (gıybet), birisinin yüzüne söylenmesinden hoşlanmadığı şeyleri arkasından söylemektir. O kimse söylenen şeyi gerçekten yapmış ise bu gıybet, yapmamış ise iftira olur (Hadis,