ÜN TE V. SÜRÜCÜ BELGES ALMA filemler

Transkript

1 ÜN TE V SÜRÜCÜ BELGES ALMA filemler 1- Sürücü belgesi alma, araç kullan rken bulundurma ve istenildi inde yetkilileri gösterme zorunlulu u 2- Sürücü belgesi vermeye yetkili kurulufllar 3- Sürücü adaylar nda aranacak flartlar (yafl, ö renim, sa l k, e itim gördü üne dair belge, s nav, hükümlü olmama flartlar )

2 BU ÜN TEN N AMAÇLARI Bu üniteyi çal flt n zda; 1- Sürücü belgesinin nas l al naca n ve nas l kullan laca n ö reneceksiniz. 2- Sürücü belgesinin hangi kurulufllardan al naca n ö reneceksiniz. 3- Sürücü belgesi almak için sahip olunmas gereken flartlar ö reneceksiniz. NASIL ÇALIfiMALIYIZ? 1- Konuyu dikkatlice okuyunuz. 2- Çevrenizde sürücü belgesi bulunan tan d klar n zdan, bu belgeye nas l sahip olduklar n ö reniniz. 3- Konuyla ilgili sorular cevaplay n z. 4- De erlendirme çal flmalar n cevaplay n z. 80

3 SÜRÜCÜ BELGES ALMA filemler Sürücü olma flartlar Karayollar Trafik Kanunu nda belirtilmifltir. Bu flartlara sahip olan sürücü adaylar belgelerini tamamlay p sürücü kurslar na kat l rlar. Kurs sonunda s navlarda baflar l olan adaylara Motorlu Tafl t Sürücü Sertifikas verilir. Sürücü sertifikas n alan adaylar Emniyet Genel Müdürlü ünün ilgili birimlerinden ehliyet olarak bilinen Sürücü Belgesi ni al rlar. 1. SÜRÜCÜ BELGES ALMA, ARAÇ KULLANIRKEN BULUNDURMA VE STEN LD NDE YETK L LERE GÖSTERME ZORUNLULU U Motorlu araçlar kara yollar nda ancak uygun sürücü belgesi olan kifliler taraf ndan kullan labilir. Kara yollar nda motorlu tafl t kullanmak isteyenlerin, sürücü e itimi programlar na kat larak sürücü belgesi almalar gerekir (fiekil 38). Kullan lacak tafl t için uygun s n fta sürücü belgesine sahip olmadan kara yollar nda motorlu araç kullan lmas ve kullan lmas na izin verilmesi yasakt r. fiekil 38: Sürücü belgesi Sürücü belgesi almadan motorlu tafl t kullananlara hafif para cezas n n yan s ra hafif hapis cezas da verilir. Sürücü belgesini alan sürücüler tafl t kullan rken bu belgeyi yanlar nda bulundurmak zorundad r. Yetkililerin görmek istemesi halinde sürücü belgesini göstermek sürücünün görevidir. Bu belgeyi tafl t kullan rken yan nda bulundurmayan ya da yetkililer istedi i zaman göstermeyen sürücüler para cezas ile cezaland r l r. K saca özetlersek; kara yollar nda motorlu tafl t kullanabilmek için uygun sürücü belgesi almak, tafl t kullan rken yan m zda bulundurmak ve yetkililerin istemesi halinde göstermek zorunday z. 2. SÜRÜCÜ BELGES VERMEYE YETK L KURULUfiLAR Motorlu tafl t sürücü kursunu bitiren, kurs sonunda yap lan s navda baflar l olarak motorlu tafl t sürücü sertifikas n alan sürücü aday, Emniyet Genel Müdürlü üne ba l trafik tescil kurulufluna müracaat eder. Sertifika al nan kursun bulundu u mahalde 81

4 EGM trafik tescil kuruluflu bulunuyorsa oraya müracaat edilir. Kurs mahallinde tescil kuruluflu bulunmamas halinde, o yerleflim biriminin ba l oldu u il veya ilçedeki trafik tescil kurulufluna müracaat edilir. Yanl fl bilgi beyan edenler ve hatal belge kullananlar, iki aydan üç aya kadar hafif hapis ve para cezas ile cezaland r l rlar. Sürücü belgesi talep formunun beyanlar ile ilgili bölümü, sürücü belgesini talep eden taraf ndan müracaat memurunun nezaretinde imzalan r. Yetkili memur taraf ndan formdaki foto raf so uk mühürle mühürlenir. Yanl fl bilgi beyan edenler ve hatal belge kullananlar, Türk Ceza Kanunu na göre fiil daha a r bir ceza gerektirmedi i takdirde, iki aydan üç aya kadar hafif hapis ve para cezas ile cezaland r l r. Sürücü belgesi hangi kurulufllardan, nas l ve neden al n r? Sürücü belgesini tafl t kullan rken yan nda bulundurmayan sürücüler için hangi ifllem yap l r? Anlat n z. 3. SÜRÜCÜ ADAYLARINDA ARANACAK fiartlar (Yafl, Ö renim, Sa l k, E itim Gördü üne Dair Belge, S nav, Hükümlü Olmama fiartlar ) Sürücü belgesi alacaklarda afla daki flartlar aran r: YAfi fiarti A1, A2, F ve H S n f Sürücü Belgesi alacaklar n 17, B ve G S n f Sürücü Belgesi alacaklar n 18, C, D ve E s n f sürücü belgesi alacaklar n 22 yafl n bitirmifl olmalar gerekir. Ö REN M fiartlari F, G ve H S n f Sürücü Belgesi alacak olanlar n ilkokulu bitirmifl olmalar yeterlidir. A1, A2, B, C, D ve E s n f sürücü belgesi alacak olanlar n ise tarihli Kanun a göre bu tarihten itibaren befl y l süreyle ilkokul mezunu olmalar yeterli say l r. Ancak, 2011 y l ndan sonra sekiz y ll k ilkö retimi bitirmifl olmalar gerekecektir. SA LIK fiartlari Sürücü adaylar ve sürücülerde aranacak sa l k flartlar 26 Eylül 2006 tarihli Yönetmelik hükümlerine göre belirlenmifltir. Bu Yönetmelikte belirtilen hükümlere uygun olarak sürücü adaylar n n görme, iflitme, iç hastal klar, kulak-burun-bo az, ruh ve sinir hastal klar yönünden sa l klar belirli kurallara göre incelenir: 82

5 Göz muayenesine iliflkin esaslar Görme derecesine göre sürücü belgeleri iki gruba ayr l r; Birinci grup: A1, A2, B, F, H. ve kinci grup: C, D, E, G. S n f sürücü belgeleri içindir. Bu yönetmeli e göre; Gece körlü ü olanlar süre s n rlamal olarak (gün do umundan bir saat önce, gün bat m ndan bir saat sonra) araç kullanabilirler. Mevcut durumlar sürücü belgelerine ifllenir. Renk körlü ü olanlar, herhangi bir koflul aranmadan sürücü belgesi alabilir. Monoküler (tek gözü gören) kifliler; A1, A2, B ve F s n f sürücü belgesi alabilir. Ticari araç kullanamaz. Kendileri aç s ndan konulan kurallara uyup uymad klar n n denetlenebilmesi için sürücü belgelerine monoküler ibaresi yaz l r (fiekil 39). fiekil 39: Monoküler (bir göz ile görme) ve iflitme engelli iflareti Kulak-burun-bo az muayenesine iliflkin esaslar flitme kayb olanlar uzman görüflü al nmak suretiyle B ve F s n f ehliyet alabilirler. flitme ve konuflma engellilere sadece otomobil kullanmak üzere H s n f sürücü belgesi verilir. Bunlar n kulland klar arac n arka cam n n sol ve sa üst köflelerine iflitme ve konuflma engelli olduklar n belirleyen iflaretler yap flt r lmas ve yeterince dikiz aynalar ile araçlar n donat lmas gereklidir (fiekil 39). flitme cihaz kullananlar A1, A2, C, D, E, G S n f Sürücü Belgesi alamazlar. Günlük hayat k s tlayan denge problemleri bulunanlara sürücü belgesi verilmez. Sürücü adaylar na uyku bozukluklar ile ilgili anket uygulan r. Bu anketin ve gere i halinde istenecek raporun incelenmesi sonucunda, gerekli flartlar tafl d tespit edilmesi halinde ehliyet verilebilir yafl aras 5 y lda bir, 60 yafl sonras ise 3 y lda bir sa l k kontrolü gereklidir. 83

6 ç hastal klar muayenesine iliflkin esaslar A r diyabet hastalar na sürücü belgesi verilmez. Kontrollü diyabetlilere, belirli aral klarla muayene ve tetkik edilmek üzere sürücü belgesi verilebilir. Sürücü aday kalp-damar hastal klar, organ yetmezli i yönünden incelenerek durumu uygun olanlara sürücü belgesi verilebilir. Ortopedi muayeneye iliflkin esaslar Boyun ve bel hareketleri, kiflinin bafl ve boynunu arkaya döndürmesini ve bakmas n %50 den fazla engelleyen boyun bölgesi hastal klar nda sürücü belgesi verilmez. Kas, tendon ve ba lezyonlar ; kalça, diz ve ayak bile i eklemlerini veya bu eklemleri oluflturan kemik hareketlerini % 50 den az bozdu u ortopedi veya nöroloji uzman nca belirlenenlere R ve H S n f sürücü belgesi, daha fazla bozukluklarda H s n f sürücü belgesi verilir. Ruh ve sinir hastal klar muayenesine iliflkin esaslar Ruh hastal klar ndan; a r ak l hastal olanlar, zeka gerili i olanlar, bunama veya yafll l a ba l davran fl bozuklu u olanlar, muhakeme, davran fl ve uyumu belirgin ölçüde bozacak düzeyde kiflilik bozuklu u ve a r davran fl bozuklu u olanlar uzman hekim taraf ndan incelenir. Alkol ba ml l olanlar veya alkollü araç kullanmaktan vazgeçmeyenlere sürücü belgesi verilmez. Geçmiflte alkol ba ml l olanlar belirgin bir dönem alkol almad klar n kan tlad klar nda ba ml l k konusunda uzman hekimin fikri ve düzenli t bbi kontrollerle B s n f sürücü belgesi alabilir. Psikotrop maddelere ba ml olanlar veya ba ml olmasa da düzenli olarak kullananlar sürücü belgesi alamaz. Sinir Sistemi Hastal klar ndan hafif derecede bozuklu u mevcut olanlara, nöroloji uzman n n kanaatine göre sürücü belgesi verilebilir. ki aya felçli, di er vücut fonksiyonlar normal olan flah slara H s n f sürücü belgesi verilebilir. Epilepsi tespitinde sürücü belgesi verilmez. fiüpheli durumlarda klinik gözlem yap l r. 84 Kas hastal klar olan flah slara sürücü belgesi verilmez. Nöroloji uzman n n kanaatine göre hafif vakalara y lda 1 kez muayene olmak kayd yla A1, A2, B, F ve H s n f sürücü belgesi verilebilir.

7 Yönetmelikte belirtilen kriterlere göre sürücülü e engel hali olmayanlara muayeneyi yapan tabip taraf ndan uygun rapor verilir. Sürücülü e engel hali tespit edilen veya hakk nda karar verilemeyen adaydan ilgili uzman muayenesi istenir ve verilecek rapor do rultusunda ifllem yap l r. Raporun verildi i ilin sa l k müdürlü üne itiraz yap labilir. Sa l k Müdürlü ü taraf ndan, itiraz edilen branflla ilgili olarak en az 3 uzman hekimden oluflan bir kurulda sürücü aday n n de erlendirilmesi sa lan r. Bu kurul raporuna göre ifllem yap l r. Uzmanlar kuruluna da itiraz oldu u takdirde Sa l k Bakanl nca belirlenecek bir kurul taraf ndan sürücü aday n n de erlendirilmesi yap l r ve karar verilir. Verilen karar kesin olup itiraz hakk yoktur. Tabiplerce düzenlenen raporlar, resmî kurumlarda kurum mühürü ile özel hastanelerde baflhekimlerce, di er özel sa l k kurulufllar nda sa l k kuruluflunun mesul müdürünce isim ve imza yönünden onaylanmas gerekmektedir. Sürücülerin kazalara neden olmalar ndaki yüksek oranda, araç kullanmalar esnas ndaki sa l k durumlar n n etkisi ne kadard r? Araflt rarak bir makale haz rlay n z. E T M VE SINAV fiarti Sürücü adaylar kendi mahallerinde bulunan motorlu tafl t sürücü kursuna kat l rlar. Bu kurslarda trafik ve çevre bilgisi, motor ve araç tekni i bilgisi ve ilk yard m konular nda ders al rlar. Ayr ca uygulamal direksiyon e itimi de verilir. Kurs sonunda adaylar Millî E itim Bakanl n n denetiminde teorik ve uygulamal s nava girerler (fiekil 40). fiekil 40: Trafik ortam nda uygulamal sürücü e itimi Sürücü kursuna kat lan ve yap lan s navlarda baflar l olan adaylara Motorlu Tafl t Sürücü Sertifikas verilir. Sertifikas n alan adaylar Emniyet Genel Müdürlü ünün ilgili birimlerinden ehliyet ad verilen Sürücü Belgelerini al rlar. 85

8 HÜKÜMLÜ OLMAMA fiarti Sürücü adaylar n n Türk Ceza Kanunu nun ilgili maddeleri, Kaçakç l n Men ve Takibine Dair Kanun ile Ateflli Silahlar ve B çaklar Hakk nda Kanun un ilgili maddelerindeki suçlardan hüküm giymemifl olmalar gerekir. Ayr ca, önceden verilmifl ayn s n f bir baflka sürücü belgesinin bulunmamas, sürücü belgelerinin süresiz geri al nmam fl olmas veya geçici olarak geri al nm fl ise sürenin dolmufl bulunmas mecburidir. K a r a yollar nda motorlu tafl t kullanabilmek için sürücü belgesi almak istedi inizde sahip olman z gereken flartlar nelerdir? Sürücü belgesi alma flartlar nelerdir? Yaz n z. 86

9 DE ERLEND RME ÇALIfiMALARI Afla daki boflluklar uygun ifadelerle tamamlay n z 1- Kara yollar nda motorlu tafl t kullanmak için... e itimi almak z o r u n l u d u r. Bu e itim sonunda yap lan s nav kazananlara verilir. 2- Sürücü e itimi s nav n kazanan ve kendilerine verilen Motorlu Tafl t Sürücü Sertifikas n alan adaylar, sertifika al nan kursun bulundu u mahaldeki.. müracaat ederler. 3- Sürücü belgesi almadan motorlu tafl t kullananlara. cezas n n yan s ra. cezas da verilir. 4- Sürücü belgesi alacak adaylarda,,., e itim gördü üne dair belge, s nav, hükümlü olmama gibi flartlar aran r. 5- A1, A2, F ve H s n f sürücü belgesi alacaklar n., B ve G s n f sürücü belgesi alacaklar n ve C, D ve E s n f sürücü belgesi alacaklar n yafl n bitirmifl olmalar gerekir. 6- Sürücü adaylar ve sürücülerde aranacak sa l k flartlar Yönetmelik hükümlerine g ö r e s ü r ü c ü a d a y l a r n n ;..,..,,.,. hastal klar yönünden sa l klar belirli kurallara göre incelenir. 7- Motorlu tafl t sürücü kurslar n n denetlenmesi Bakanl taraf nda yap l r. 87

10 . TEST V 1 K a r a yollar nda motorlu tafl tlar kullanmak için sürücülerin yanlar nda bulundurmalar ve yetkililer istedi i zaman göstermeleri gereken belge hangisidir? a) Motorlu tafl t sürücü sertifikas b) Motorlu tafl t trafik belgesi c) Motorlu tafl t tescil belgesi d) Sürücü belgesi 2- Motorlu tafl t sürücü kursu s nav nda baflar l olanlara verilen belge hangisidir? a) Motorlu tafl t trafik belgesi b) Motorlu tafl t sürücü sertifikas c) Sürücü kursu diplomas d) Sürücü belgesi 3- Sürücü belgesi alacak adaylarda aranacak flartlar nelerdir? a) E itim ve s nav flart b) Yafl, sa l k ve ö renim flart c) Hükümlü olmama flart d) Hepsi 4- Sürücü Belgesi Talep Formunda yanl fl bilgi beyan edenler ve sahte belge kullananlar neye göre cezaland r l r? a) Karayollar Trafik Yönetmeli i b) Karayollar Trafik Kanunu c) Türk Ceza Kanunu d) Tafl ma Araçlar Kanunu 5- Sürücü belgesini tafl t kullan rken yan nda bulundurmayan ya da yetkililer istedi i zaman göstermeyenlere hangi ceza verilir? a) Para cezas b) Hafif hapis cezas c) Trafikten men cezas d) A r hapis cezas 88