Türkiye. HSBC Küresel Bağlantılar Raporu. Mart 2014

Transkript

1 HSBC Küresel Bağlantılar Raporu Mart 2014 Türkiye Gelişmekte olan piyasalara karşı oluşan olumsuz bakış açısı, bu yıl Türkiye yi de olumsuz yönde etkileyecek. Ancak yurt içi ekonominin yakın dönemde sakin kalması bekleniyor; geçen birkaç ayda Türk Lirası nın değerinde yaşanan keskin düşüş, Türk ekonomisinin uluslararası ticarette rekabet gücünün daha da artması anlamına geliyor. Güncel Dış Ticaret Güven Endeksi ne (TCI) göre, ticaretteki koşulların gelecek altı ayda iyiye gitmekle birlikte bunun bir önceki araştırmada belirtildiğinden daha düşük bir hızla gerçekleşmesi bekleniyor. Türkiye nin coğrafi konumu ve Ortadoğu ve Orta Asya ülkeleri ile güçlü ticaret bağlantıları orta vadede ihracatını artırabileceği güçlü bir temele sahip olduğunu gösteriyor. Katma değer açısından ölçüldüğünde, Türk mamul malları Avrupa daki rakiplerinin gerisinde kalsa da, yüksek teknolojili malların ithalatı bu farkı kapatmasında Türkiye ye yardımcı olacak. En büyük beş ihracat pazarı* Sıra Almanya Birleşik Arap Emirlikleri 2 İngiltere Almanya 3 Birleşik Arap Emirlikleri Çin 4 Fransa İngiltere 5 ABD ABD Türkiye, her ne kadar Ortadoğu ile bağlarını güçlendirmişse de, ticaretinin büyük bir kısmını halen Batı Avrupa ülkeleri ile gerçekleştirmektedir. Dolayısıyla, Avrupa daki görünümün iyileşmesi ile birlikte, döviz kurundaki zayıflama Türk ihracatçılarına önümüzdeki yıl içinde işletmelerini büyütmeleri için önemli fırsatlar sağlayacak. * Tabloda, örneklemdeki 25 ülke arasındaki mal ihracatı dikkate alınmaktadır.

2 Büyüme için hazırlanmak Odak: Teknoloji Yükselen piyasaların, yüksek teknoloji sektöründeki değer zincirinde ilerlemek için Araştırma & Geliştirme (ARGE) yatırımını hedeflemesi, gelişmiş ülkelerin de rekabet güçlerini sürdürebilmek için inovasyona yatırım yapmasının gerekliliğini gözler önüne seriyor. Teknoloji neden bu kadar önemli? Teknoloji, yaşam standartlarının iyileştirilmesi, şirketlerin yatırıma teşvik edilmesi ve ekonomik kalkınmanın desteklenmesinde temel öneme sahiptir. Her ne kadar Türkiye nin teknoloji sektöründeki ARGE harcaması nispeten düşük bir düzeyde olsa da (Türkiye İstatistik Kurumu na göre, 2012 de GSYİH nin %1 i civarında), olumlu bir ilerleme söz konusu. Türkiye için teknoloji malları ticareti ( ) Büyüme (% yıllık) Ana bulgular Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi, Türkiye nin ARGE harcamalarını artırarak ve teknoloji ve inovasyona yönelik insan kaynaklarını geliştirerek, gelişmiş ekonomileri yakalamasına yardımcı olacak. Türkiye deki yabancı yatırımda en büyük paya sahip olan Avrupalı şirketlerin ülkedeki güçlü varlığı teknoloji bilgisinin yayılması sürecine de katkıda bulunacak. Türk şirketleri bu şekilde sanayileşmiş ülkelerin sahip olduğu teknoloji bilgisinden yararlanabilirler. Bilişim İletişim Teknolojisi (ICT) malları ve bilimsel cihazlar 2030 yılına kadar, ihracattaki toplam büyümeye %10 un üzerinde katkıda bulunacak. İhracat İthalat Yüksek teknolojili mallar Toplam Toplam ithalat ve ihracat, modellenen ülkeler ile gerçekleştirilen ithalat ve ihracatın toplamıdır. Her ne kadar kısa vadede dış ticarette çelişkili bir manzara görülse de, yükselen pazarlardaki daha uzun vadeli trend halen büyümeye işaret ediyor ve işletmelerin uzun vadeli dış ticaret fırsatlarını nasıl en iyi şekilde değerlendireceklerine karar vermeleri gerekiyor. Bunun önemli bir unsurunu da araştırma ve geliştirmeye yatırım yapılması oluşturuyor. Bu, yükselen pazarların küresel değer zincirinin gelişmesini de sağlayacak. Bir diğer önemli unsur da, gelişmiş ülkelerin de rekabet güçlerini koruyabilmek için araştırma ve geliştirme harcamalarında iyileştirmeye gitmesi gerekliliği... James Emmett HSBC Dış Ticaret ve Alacak Finansmanı Küresel Başkanı

3 Kısa vadeli görünüm Araştırmaya katılanların yaklaşık %40 ı dış ticaret hacimlerinin önümüzdeki ay artmasını beklediklerini söylerken aynı oranda bir kısmı ise koşulların değişmeden devam etmesini beklediklerini belirtti. Avro Bölgesi ndeki ekonomik koşullar iyileşirken, Avrupa nın ticarette en çok umut vadeden bölge olduğunu belirtenlerin oranı geçen araştırmadaki %35 lik düzeyinin oldukça üzerine çıkarak neredeyse katılımcıların yarısına ulaştı. HSBC Dış Ticaret Güven Endeksi (TCI) Her ne kadar en son endeksin sonuçları TCI ın altı ay öncesine göre 4 puan düşerek 118 e inmişse de halen 100 puanlık nötr barajın çok üzerinde olduğunu gösteriyor. Kademeli olarak iyileşen küresel manzara, endeksi büyüme çizgisinin oldukça üzerinde tuttu H11 2H11 1H12 2H12 1H13 2H13 Kaynak: HSBC TCI verileri Pozitif Nötr Negatif Sınırlar arası ticaret Katılımcılara göre, Asya ve Avrupa, Türkiye deki şirketlerin ana dış ticaret ortakları konumunda bulunuyor. Avrupa ve Asya ülkeleri aynı zamanda katılımcılar tarafından gelecek altı ayda ticarette en iyi büyüme fırsatlarını sunan ülkeler olarak gösterildi. Sektörel düzeyde, dış ticaretteki altı aylık manzara konusunda en iyimserler imalat ve inşaat şirketleri oldu. Bölgesel ihracat akımları Büyüme (% yıllık) Tercih edilen dış ticaret koridorları Avrupa, Asya, Ortadoğu ve Afrika ile ticarette Türkiye merkezi bir konumda bulunuyor. Nitekim, Almanya ve Çin araştırma katılımcılarının en çok dış ticaret yaptığı ülkeler oldu. Dış ticarette tercih edilen para birimi ise katılımcıların %65 inden fazlası tarafından belirtilmiş olan ABD doları. Ancak kurlardaki dalgalanma Türk tüccarlar açısından temel bir endişe kaynağı olmayı sürdürüyor. Nitekim, en son araştırma, katılımcılar arasında daha az şirketin yerel para birimi ile dış ticaret yaptığını ortaya koyuyor ki bu da muhtemelen son dalgalanmanın bir sonucu. Araştırmaya katılanların neredeyse üçte biri Asya yı dış ticarette en çok umut vadeden bölge seçerken neredeyse yarısı ise Avrupa yı seçti. İş fırsatları Dış finansman bulmanın çok zorlaşmayacağı ve yurtiçi gerilimlerin azalacağı varsayıldığında, Türkiye nin önümüzdeki yıllarda güçlü büyüme için gerekli özelliklerin birçoğuna sahip olduğu görülüyor. Artan gelir düzeyleri aynı zamanda keyfi harcamaların miktarını artırarak ithal mallar için de büyüyen bir tüketici pazarı yaratacak Asya (Japonya hariç) Ortadoğu & K. Afrika Güney Afrika Latin Amerika Kuzey Amerika Avrupa (Rusya hariç) Avust. YZ & Okyanusya Kaynak: Oxford Economics

4 Uzun vadede görünüm Türkiye nin coğrafi konumu, ekonominin gerek yükselen ekonomiler ile hızla artan dış ticaret bağlarından gerekse büyük Batılı ekonomiler ile halihazırda kurulmuş bağlardan faydalanmak için iyi konumda bulunduğunu göstermektedir. Ayrıca, nispeten yüksek eğitim düzeyine sahip olan Türkiye nin pozitif nüfus dinamikleri orta ile uzun vadede büyümesini sürdürmesine yardımcı olacak. İzlenecek dış ticaret koridorları Türk ihracatçılar geleneksel olarak büyük ölçüde Avrupa ve Ortadoğu ile ihracat gerçekleştirmiştir yılında, toplam mal ihracatının yaklaşık %70 i bu iki bölgeye gitti. Her ne kadar Avrupa nın Türkiye nin endüstriyel faaliyetleri açısından çök önemli olmaya devam etmesi bekleniyorsa da, daha dinamik olan yükselen ekonomilerin önemi arttıkça, Avrupa ya yapılan ihracatın payı da kademeli olarak azalacak. Bu açıdan, BAE, Çin ve Suudi Arabistan ın 2030 yılına kadar ihracat pazarları olarak özellikle öne çıkması bekleniyor. Bununla birlikte, Almanya, İngiltere ve ABD Türkiye nin en önemli 5 ihracat pazarı arasındaki yerini koruyacak. Sektör düzeyinde, makina ve ulaşım ekipmanı malları ihracatta büyümede başı çekecek ana sektörler olarak 2030 yılına kadar olan sürede mal ihracatındaki artışın yaklaşık üçte birini sağlayacak. Türkiye nin ihracatının yabancı ara mallara olan bağımlığı da dikkate alındığında, bu iki sektör aynı zamanda bu dönemde ithalattaki büyümedeki ana katkıyı sağlayacak. Türkiye de sektörlerin mal ihracatının artırılmasına yapacağı katkı 120% Teknolojiye odaklanmak Orta vadede, Türkiye nin yüksek teknolojili mal ticaretinin toplam mal ithalatı ve ihracatından daha yüksek bir hızla artması bekleniyor. Türkiye nin imal malları halen ülke içinde üretilen katma değerli içerikler açısından Avrupa daki rakiplerinin gerisinde kaldığından, yüksek teknolojili mal ithalatında öngörülen artış, Türkiye nin bu açığı kapatarak verimlilik düzeylerini artırmasına yardımcı olacak bir etken olacak. Türkiye deki yabancı yatırımda en büyük paya sahip olan Avrupalı şirketlerin ülkedeki güçlü varlığı teknoloji bilgisinin yayılması sürecine de katkıda bulunacak. Türk şirketleri bu şekilde sanayileşmiş ülkelerden teknoloji transferi yapabilecek. Daha genel olarak, Türkiye nin ticaretteki rekabet gücü halen GSYİH nin sadece %1 i civarına tekabül eden ARGE harcamalarının yükselmesinden de fayda görecek. 80% 40% Sonuç Gelecek on yıl Türkiye açısından önem taşıyor, zira halen ülkenin kişi başına düşen düşük düzeylerdeki ARGE kapasitesini artırmaya ihtiyacı var. Bu, Türkiye nin diğer Yükselen Pazar ekonomilerindeki ARGE harcamalarındaki hızlı büyümeye ayak uydurabilmesini ve kendi ihracatındaki katma değerli yurtiçi içeriği artırmasını da mümkün kılıyor olacak. 0% Gıda ve hayvancılık İçecek ve tütün Hammadde Kaynak: Oxford Economics Mineral yakıtlar Kimyasallar Mamul maddeler Makina ve ulaştırma Diğer

5 Veriler hakkında: HSBC Küresel Bağlantılar Raporu Oxford Economics tarafından modellenmiştir. Oxford Economics, HSBC için 180 ülke çifti arasındaki toplam mal ithalatı ve ihracatı ile dengeler için eksiksiz bir ikili ticaret akışı kümesi oluşturmak amacıyla, HSBC nin dünya ekonomisi konusundaki kendi analiz ve tahminlerini baz alarak, toplam mal ihracatı/ithalatında ikili ticareti tahmin eden eşsiz bir hizmet oluşturmuştur. Oxford Economics, HSBC için global bir raporun yanı sıra bölgesel ve şu 23 ülke için ülkeye özel raporlar da hazırlamıştır: Hong Kong, Çin, Avustralya, Endonezya, Malezya, Hindistan, Singapur, Vietnam, Bangladeş, Kanada, ABD, Brezilya, Meksika, Arjantin, Birleşik Krallık, Fransa, Türkiye, Almanya, Polonya, İrlanda, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve Mısır. Analiz ayrıca dış ticaret anlamında öneme sahip 25 ülke için Japonya ve Kore ile ticareti de içermektedir. Oxford Economics, kısmen ticari bağlantılar ekseninde tüm ekonomiler arasında tam tutarlılığı sağlayan bir global modelleme çerçevesinden yararlanmaktadır. Tahminlerde, hedef pazardaki talep artış oranı ve ihracatçının rekabet gücü gibi etkenler de dikkate alınmaktadır. İhracat, ithalat ve ticaret dengeleri hem geçmişe dayalı tahminler hem de , ve dönemlerine yönelik öngörüler ile belirlenmektedir. Sektörler, BM nin Standart Uluslararası Ticaret Sınıflandırmaları (SITC) sistemine göre, çift hane düzeyinde sınıflandırılmış ve 30 sektör başlığı altında gruplandırılmıştır. Sektör modellemesi hakkında daha fazla bilgiye adresinden ulaşılabilir. HSBC Dış Ticaret Güven Endeksi hakkında: TNS tarafından HSBC adına toplam 23 pazarda yürütülen HSBC Dış Ticaret Güven Endeksi, küresel ölçekte en büyük dış ticaret güven endeksidir. Mevcut araştırma, küçük ve orta ölçekli işletmelerden ihracatçı, ithalatçı ve tüccarın ticaret hacmi, alıcı ve tedarikçi riskleri, dış ticaret finansmanı ihtiyacı, dış ticaret finansmanına erişim ve dövizin işletmeler üzerindeki etkisi konularındaki altı aylık görüşlerine dayanmaktadır. Mevcut araştırmaya yönelik saha çalışması Kasım Aralık 2013 tarihlerinde gerçekleştirilmiş olup sonraki altı aydaki ticaret faaliyetleri ve işletme büyümesi konusundaki görüş ve beklentileri ölçmektedir. Teknolojiye Odaklanmak Metodoloji: Bu rapor, yükselen piyasaların yüksek teknoloji sektöründe değer zincirini ilerletmek için ARGE yatırımlarını nasıl hedeflediğine odaklanarak gelişmiş ekonomilerin rekabet güçlerini korumak için inovasyona yatırım yapmasının gerekliliğini gözler önüne sermektedir. Bu analiz için, dört kilit yüksek teknoloji alt sektörünü tek bir grup altında bir araya getirdik: Büro makineleri ve otomatik veri işleme makineleri (SITC kodu 75) Haberleşme cihazları (SITC kodu 76) Elektrikli makine, cihaz ve teçhizatlar (SITC kodu 77) Fotoğraf teçhizatı ve optik mallar (SITC kodu 88) İkili ticaret akışlarındaki trendlerin mevcut analizi için kullanılan aynı temel tahminler baz alınarak hazırlanan rapor, bu iki kümenin ihracat/ithalatının zaman içinde nasıl bir değişimden geçmesinin beklendiğine de göstermektedir. HSBC Bank plc Hakkında Merkezi Londra da bulunan HSBC, dünyadaki en büyük bankacılık ve finans hizmetleri kuruluşlarından biri. HSBC, 60 ın üzerindeki piyasada bulunan üç milyondan fazla müşterisiyle dünyanın en uluslararası ticari bankalarından biri. Daha Fazla Bilgi için Bakınız: Bu belge HSBC Bank plc tarafından yayınlanmıştır. Herhangi bir ülke ya da bölgedeki kişiler için ticaret teklifi ya da talebi değildir. Bu belgenin dağıtımını kısıtlayan ülke ya da bölgelerde bulunan ya da ikamet eden kişilere dağıtılma amacı taşımamakta. Hiçbir alıcısı tarafından kopyalanmamalı, çoğaltılmamalı, iletilmemeli ya da başkalarına dağıtılmamalıdır. Bu belgede yer alan bilgiler yalnızca genel bir tabiattadır. Kapsamlı olması tasarlanmamıştır ve finans, hukuk, vergi ya da diğer profesyonel alanlarda tavsiye niteliğinde değildir. Katkı sağlayanların görüşleri ve fikirleri kendilerine aittir ve HSBC Bank plc ye mal edilemez. Bu belgede verilmiş görüş ya da beyanlara güvenilmesinden ötürü oluşacak kayıplardan HSBC Bank plc ya da katkı sağlayanlar hiçbir koşulda sorumlu olmayacaktır. Bu doküman HSBC PLC. tarafından yayınlanmış olup, HSBC Bank A.Ş. tarafından Türkiye deki müşterilerini bilgilendirmek üzere tercüme edilmiştir.