Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu. Enflasyon Merkez Bankası nın para politikası duruşunu destekliyor. Geçtiğimiz Hafta Açıklanan Veriler...

Transkript

1 Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu VakıfBank 1 17 Ocak 211 Bu Haftaki Yazımız... Enflasyon Merkez Bankası nın para politikası duruşunu destekliyor Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Aralık ayında gıda fiyatlarında önceki aylardaki yükselişlerin ardından yaşanan düzeltme ve oluşmaya başlayan baz etkisine bağlı olarak tüketici enflasyonunun bir önceki aya göre %.3 gerilemesi, enflasyonun önümüzdeki aylarda gerilemeye devam edeceği beklentisini desteklemiştir. Böylece tüketici enflasyonu, 29 yılında olduğu gibi Merkez Bankası nın yıl sonu hedefinin altında gerçekleşmiştir. Aralık ayı enflasyon verilerinin önemli bir yanı da Merkez Bankası nın yılsonundan itibaren uygulamaya başladığı geleneksel olmayan para politikası duruşu ile tutarlı bir görünüm ortaya koymasıdır. Geçtiğimiz Hafta Açıklanan Veriler... Tüketici Fiyatları Endeksi 21 yılsonunda 32 yılın en düşük seviyesine geriledi... Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Aralık ayında Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) bir önceki aya göre %.3 oranında düşerek %.28 artış yönünde olan piyasa beklentilerinin altında gerçekleşmiştir. Böylece yıllık bazda TÜFE 21 yılını %6.4 ile TCMB nin %7. olan beklentisinin ve %6. olan enflasyon hedefinin altında tamamlamıştır. 21 yılında Türkiye ekonomisinin olumlu bir büyüme performansı yakaladığı bir ortamda enflasyon hedefinin tutturulması fiyat gelişmelerinin iyi yönetildiğine işaret ederken, 21 yıl sonu enflasyonu yıllık bazda son 32 yılın en düşük enflasyonu olarak dikkat çekmektedir. TCMB 211 Ocak ayı 1. dönem beklenti anketi açıklandı TCMB tarafından düzenlenen, tüketici enflasyonu, faiz oranları, döviz kuru, cari işlemler dengesi ve GSYİH büyüme hızına ilişkin mali ve reel sektörde karar alıcı ve uzman kişiler ile profesyonellerin beklentilerinin yer aldığı beklenti anketi açıklandı. 211 yılı Ocak ayı 1. dönem beklenti anketine göre, cari ay TÜFE beklentisi %.9, yıl sonu TÜFE beklentisi %6.6 olarak gerçekleşirken, gelecek 12 ay sonundaki TÜFE beklentisi %6.42 olarak açıklandı. Öte yandan, yıl sonu büyüme beklentisi %, yıl sonu cari açık beklentisi milyar dolar olurken, gelecek 12 ay sonundaki TCMB repo ihale faiz oranı beklentisi ise %7.7 olarak belirlenmiştir. Önümüzdeki Hafta Açıklanacak Veriler.. Haftalık Yurtiçi Ekonomi Gündemi Tarih Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti Sanayi Üretim Endeksi (Kasım 21) %9.8 % Ödemeler Dengesi (Kasım 21) 3.7 mlyr $ 6.3 mlyr $ ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE

2 Enflasyon Merkez Bankası nın para politikası duruşunu destekliyor Aralık ayında gıda fiyatlarında önceki aylardaki yükselişlerin ardından yaşanan düzeltme ve oluşmaya başlayan baz etkisine bağlı olarak tüketici enflasyonunun bir önceki aya göre %.3 gerilemesi, enflasyonun önümüzdeki aylarda gerilemeye devam edeceği beklentisini desteklemiştir. Böylece tüketici enflasyonu, 29 yılında olduğu gibi TCMB nin yılsonu hedefinin altında gerçekleşmiştir. Aralık ayı enflasyon verilerinin önemli bir yanı da TCMB nin yılsonundan itibaren uygulamaya başladığı geleneksel olmayan para politikası duruşu ile tutarlı bir görünüm ortaya koymasıdır. TÜFE %6.4 olarak gerçekleşerek 1968 den bu yana en düşük seviyelerini gördü... Grafik Aralık 29 Aralık 21 Aralık ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) bir önceki yılın aynı ayına göre %.3 puan gerileyerek yıllık bazda %6.4, 12 aylık ortalamalara göre ise %8.7 artarak beklentilerin altında gerçekleşmiştir. TÜFE nin beklenenden daha olumlu bir seyir izlemesinin temel nedenleri; işlenmemiş gıda fiyatlarında Ağustos ayından itibaren 3 ay boyunca görülen artış sonrasında Kasım ayında yaşanan aşağı yönlü düzeltmenin Aralık ayında daha belirgin hale gelmesi ve 21 yılının ilk çeyreğinde yapılan vergi artırımları nedeniyle enflasyonda yaşanmış olan hızlı yükselişe bağlı olarak oluşan baz etkisi olmuştur. Enflasyon verilerinin detaylarına bakıldığında gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatlarının %2.66 lık düşüşle TÜFE nin düşüşüne.73 puan katkı yaptığı görülmüştür. Giyim ve ayakkabı grubunda sezon indirimlerinin etkisiyle gerçekleşen %1.77 lik fiyat düşüşü ise enflasyonu.13 puan aşağı çekmiştir. Aralık ayında en yüksek artış %2.6 (katkısı:.13 puan) ile haberleşme grubunda olmuştur. Otomotivde uygulanan indirimler benzin fiyatlarındaki artışın ulaştırma grubuna verdiği yukarı yönlü baskıyı hafifletirken, ulaştırma grubunda aylık artışın %1.7 (katkısı:.) ile sınırlı kaldığı görülmüştür. Diğer yandan son dönemde konut kredilerinde yaşanan sert artışların konut fiyatlarına da yansıdığı görülürken, konut ve grubu aylık bazda genel trendinin üzerinde %1.17 oranında artarak.2 ile enflasyona en yüksek katkı yapan grup olmuştur. Enflasyon hedefi tutturuldu... Grafik TCMB Enflasyon Hedefi Gerçekleşen Enflasyon Oranı Aralık ayı verileri ile birlikte 21 yılsonu enflasyon oranı TCMB nin hedeflediği %6. oranının altında kalmıştır. Böylece küresel kriz öncesinde yılları arasında TCMB nin yılsonu enflasyon hedefini aşan enflasyon gerçekleşmelerine karşın, 29 yılının ardından bir kez daha enflasyon hedeflenen düzeyin altında kalmıştır. Bu sonucun en temel nedeni, 29 yılında ekonomideki yavaşlamanın ardından 21 yılının toparlanma süreci olması ve Türkiye ekonomisinin kriz öncesi büyüme performansını henüz yakalayamamış olmasıdır. Enflasyonun 21 yılsonu itibariyle hedeflenen düzeyin altında kalması, son dönemde artan kısa vadeli sermaye girişleri ve cari işlemler açığı nedeniyle finansal istikrardan kaygı duymaya başlayan TCMB nin, fiyat istikrarı hedefine odaklanma gereğini azaltması açısından önemlidir. TCMB son dönemde uyguladığı geleneksel olmayan para politikası kapsamında politika faiz oranını düşürmüş, bunun yanında ekonominin aşırı ısınmasını önlemek için kredi genişlemesini sınırlamak amacıyla zorunlu karşılık oranlarını artırmış ve bankacılık sektörünün uzun vadeli finansmana yönelmesini sağlamak üzere Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Maliye Bakanlığı ile koordineli bir şekilde önlemler almıştır. Aralık ayı enflasyonunun beklenenin altında kalması Merkez Bankası na uygulamaya başladığı bu yeni politikalarda güç kazandırmıştır. 2

3 Çekirdek I endeksi, manşet enflasyondan öncül hareket ediyor... Grafik Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Kaynak: TÜİK Çekirdek H Endeksi Çekirdek I Endeksi Politika Faiz Oranı (%, sağ eks.) Grafik Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Kaynak: TÜİK, Vakıfbank TÜFE (y/y, %) Çekirdek I Endeksi (y/y, %) TÜFE (y/y,%) ÜFE (y/y,%) Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Manşet TÜFE deki yükselişe karşın, gıda ve enerji gibi, fiyat hareketleri kontrol edilemeyen kalemleri içermeyen çekirdek enflasyon (I Endeksi) aylık bazda değişmezken yıllık bazda %2.4 seviyesindenn %2.99 a yükselmiştir. Geçmiş dönemlerde çekirdek enflasyonun manşet enflasyondan daha önce hareket ettiği görüldüğünden, çekirdek enflasyondaki bu yukarı yönlü hareketin manşet enflasyonda yukarı yönlü baskı yaratması beklenebilir. Öte yandan Aralık ayında TÜFE ile Çekirdek I endeksininn yıllık değişimleri arasındaki fark incelendiğinde (Bkz. Grafik 4), Ekim ayında iki endeks arasındaki farkın yüksek seviyeleree ulaşmasınınn ardından Aralık ayında gerilediği dikkat çekmektedir. Ayrıca, TÜFE ile Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve TÜFE ile Çekirdek I endeksi arasındaki makro marjlar karşılaştırıldığında her iki fark arasındaki ilişkinin ters yönlü olması önemli görülmektedir. Geçmiş dönemlerdee iki endeks marjlarının kriz yıllarındaki hafif sapmalar haricinde, genelde Nisan Mayıs aylarındaa kesişmeleri dikkat çekicidir. Bu bağlamda, TÜFE Çekirdek I farkının yaşanan sert yükselişlerin ardındann gerilemeye başlamış olması, TÜFE ÜFEE makro marjındaki sert hareketler ve Çekirdek I endeksindeki yıllık artışın öncül hareketi göz önüne alındığında, yılın ikinci çeyreğindenn itibaren baz etkisinin de ortadan kalkmasıyla manşet enflasyonda yükseliş yaşanması mümkündür. Geçtiğimiz yıl TCMB, PPK özetlerinde manşet enflasyondaki sert hareketlere rağmen politika faizinde bir değişikliğe gitmemesinin sebebi olarak çekirdek enflasyonu baz aldığını belirtmiştir. Grafik 3 ten de görüleceği gibi yıllık bazda Nisan ayından beri çekirdek H ve I endeksindeki düşüş dikkat çekerken, çekirdek göstergelerin düşük olduğu bir ortamda TCMB politika faizini sabit tutmuştur. Fakat sert kredi genişlemesinin yanı sıra cari açığın finansmanının kısa vadeli varlıklara dayanmasının oluşturduğu finansal istikraraa ilişkin risklerle TCMB, yılın son PPK toplantısında politika faiz oranını baz puan indirerek % 6. seviyesine çekmiştir. Böyle bir ortamda TCMB nin Ocak ayı toplantısında baz puanlık bir indirimle politika faiz oranını %6. seviyesinden %6 seviyesine çekmesi mümkündür. ÜFE de sınırlı bir artış yaşandı... Tüketici fiyatlarında aylık bazda gerçekleşen Grafik Endekslenmişş ÜFE (yıllık % değ.) (Ocak=1) gerilemenin aksine artan petrol fiyatlarının da etkisiyle 3 üretici fiyatları endeksi (ÜFE) aylık bazda %1.31 artış 2 2 göstermiştir. Böylece 21 un son ayında ÜFE, yıllık bazdaa %8.17 seviyesinden %8.9 seviyesine yükselirken, 1 ÜFE nin alt sektörleri içinde en yüksek paya sahip olan imalat sanayinin yıllık bazda %6.6 oranında artış sergilemesi dikkat çekmiştir. Öte yandan imalat sanayinin alt sektörlerinden ana metal sanayi, bir önceki yılın aynı dönemine göre %2.68 ile diğer alt sektörler içerisinde en yüksekk oranlı fiyat artışının Kaynak: TÜİK, Vakıfbank gerçekleştiği alt kalem olmuştur. Ayrıca, tarım sektöründe yıllık bazda izlenen %14.2 oranındaki sınırlı yükseliş ve aylık bazda yaşanan %1.76 oranındaki düşüş, Ağustos Ekim dönemindee ÜFE deki artışta belirleyici olan tarım fiyatlarının Aralık ayında ÜFE nin yükselişini sınırladığını göstermektedir. 3

4 Üretici fiyatları endeksinin 24 yılından itibaren yıllık yüzde değişimlerinin endekslenmiş grafiği incelendiğinde, 29 yılının son ayında üretici fiyatlarında yaşanan sert yükseliş dikkat çekerken, 21 un aynı döneminde bu artışın nispeten daha sınırlı kalması 211 yılı rakamları açısından olumludur. Önümüzdeki döneme ilişkin beklenti ve riskler TÜFE önümüzdeki aylarda yıllık bazda gerilemeye devam edebilir... Aralık ayı enflasyon rakamları 211 in ilk çeyreğinde TÜFE nin baz etkisiyle gerilemeye devam edeceği beklentimizi desteklemektedir. Ocak ayında giyim grubu fiyatlarının mevsimsel etkilerle sert bir şekilde gerileyebilecek olması nedeniyle TÜFE de ilk çeyrekteki en hızlı yıllık bazda düşüşün yaşanması muhtemeldir. Ayrıca et ithalatının devam etmesi ve canlı hayvan stokunun mevsimsel olarak ilkbahar aylarında artması da gıda fiyatlarındaki olası yükselişleri sınırlayarak TÜFE deki düşüşü destekleyecektir. Buna karşın, otomobil fiyatlarında yıl sonu olması nedeniyle yaşanan düşüşün ortadan kalkması, toplu taşıma ücretlerindeki ve akaryakıt fiyatlarındaki artışlar dolayısıyla, ulaştırma grubunun çekirdek TÜFE deki artışa katkısı devam edebilecektir. Enflasyondaki düşüşün, global enflasyonist baskıların da sınırlı olmasına bağlı olarak baz etkisiyle 211 in ilk yarısı boyunca devam etme ihtimali vardır. Bu beklentimiz yukarı yönlü risklerle sınırlansa da ilk çeyrek enflasyon görünümü konusunda şu an için daha belirgin bir çerçeve çizilebilmektedir. Öte yandan, ÜFE de Aralık ayında da fiyat baskılarının gözlenmesi, TÜFE deki gerilemenin kısa süreli olması riskini gündeme getirmektedir. Emtia fiyatlarındaki beklenmedik yükselişler enflasyonist baskıları artırabilir yılında toparlanma gösteren gelişmekte olan ülkelerin, 211 de de olumlu bir büyüme performansı göstererek enerji başta olmak üzere üretim girdilerine olan taleplerini artırmaları halinde emtia fiyatları yükselecektir. Şu an için düşük bir olasılık gibi görünse de ABD ve diğer gelişmiş ülkelerin beklenenin üzerinde bir ekonomik aktivite sergilemeleri de bu durumu destekleyecektir. Şu an için, gerek enerji gerekse tarım emtialarında 28 yılında görülen tarihi rekor seviyelerin test edilmesi beklenmese de, piyasalarda 21 un üçüncü çeyreğinde başlayan yükselişin devam edeceği yönündeki beklentilerin ağırlıkta olduğu görülmektedir. Bu beklenti gerçekleştiği takdirde emtia fiyatlarının yukarı yönlü bir trend kazanması, maliyet enflasyonu yaratarak manşet enflasyonda yükselişe neden olabilecektir. TCMB 2 Ocak ta yapacağı toplantısında politika faizini baz puan düşürebilir... TÜFE de Aralık ayında gerçekleşen hızlı düşüş Merkez Bankası na finansal istikrarı korumaya odaklı yeni para politikası çerçevesinde 2 Ocak tarihli toplantısında hızlı ve etkili bir adım atma imkanı sağlayacaktır. TCMB nin yalnızca bir seferlik faiz indirimi ile amaçlarına ulaşabilme imkanı sınırlı olup, yeni politikasının etkisini artırma gereği duyacağı düşünülmektedir. Öte yandan, TL de son haftalarda yaşanan değer kaybı cari işlemler açığının azaltılması açısından olumlu görülse de, TCMB nin başlangıçta çok daha kuşkuyla yaklaşılan son politika çerçevesine olan güvenin artması, global faiz oranlarının çok düşük seviyelerde olduğu bir ortamda, kısa vadeli sermaye girişlerinin devam etmesini sağlayabilir. Bu ihtimal TL deki değer kaybının sınırlı olmasına yol açarak cari işlemler açığındaki artışın devam etmesine neden olabilecek olup, bu gelişmeler sonucunda ekonominin aşırı ısınması da önlenemeyebilir. Enflasyonun 211 in ilk yarısında baz etkisiyle gerilemeye devam edeceği beklentisine karşılık, dünya genelinde mevcut gıda arzı görünümü ve stokların azalabilme ihtimali enflasyonist baskıların artabileceğine işaret etmektedir. Enflasyonda gıda ve maliyet kaynaklı yukarı yönlü bir hareket oluşmasına bağlı olarak TCMB nin Temmuz 211 de faiz artırımına gitmesi mümkündür. 4

5 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek) 1 Reel GSYİH (Yıllık % Değişim) Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (% q q) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (% y y) Sektörel Büyüme Hızları (%) Sektörler Sektör Payları III. IV. I. II. III. (%) Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaş. ve Haber Mali Kur Konut Sah Eğitim Sağ. İş. ve Sos. Hiz Vergi Süb GSYİH Sektörel Büyüme Hızları (%) 29 I 29 II 29 III29 IV 21 I 21 II 21 III Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma

6 Harcama Bileşenlerinin Yıllık Büyüme Oranları (%) Harcama Bileşenleri Sektör Payları (%)* 29 III. Çey 29 IV. Çey 21 I. Çey 21 II. Çey Yer. Hanehalkı Tük. Har III. Çey Dev. Nihai Tük. Har Gay. Safi Ser. Oluş Kamu Sektörü Özel Sektör Mal ve Hiz. İhracatı Mal ve Hiz. İthalatı Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 29 I 29 II 29 III29 IV 21 I 21 II 21 III GSYİH Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat *21 Q3 itibariyle Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Mar.1 Ağu.1 3. Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % Değişim) Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Bir Önceki Aya Göre % Değ.) İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. Yıllık Değ. 6

7 Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Mar.1 Ağu.1 Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%) Ekim Ayı Petrol Ürünleri Tekstil Gıda Kimyasal Madde Ana Metal Sanayi Metalik Olm. Diğ. Mineral Aramalı İmalatı (Yıllık % Değ.) Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (Yıllık % Değ.) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (Yıllık % Değ.) Sermaye Mali İmalati (Yıllık % Değ.) Taşıt Araçları Elektrikli Teçhizat Giyim Aylık Sanayi Sipariş Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Aylık Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi Oca.1 Eki.1 Tem.2 Nis.3 Oca.4 Eki.4 Tem. Nis.6 Oca.7 Eki.7 Tem.8 Nis.9 Oca.1 Eki.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Kaynak:OSD,Vakıfbank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Beyaz Eşya Üretimi (Adet) 7

8 Kapasite Kullanım Oranı Oca.7 Haz Kas.7 Nis.8 Eyl.8 Şub.9 Tem.9 Ara.9 May.1 Eki.1 Kapasite Kullanım Oranı (%) Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Tem.1 Eki.1 Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı Verilen İnşaat Ruhsatları 19,9. 17,9.,9. 13,9. 11,9. 9,9. 7,9.,9. 3,9. 1,9.. 4,. 3,. 3,. 2,. 2,.,. 1,.,.. 23 I 23 III 24 I 24 III 2 I 2 III 26 I 26 III 27 I 27 III 28 I 28 III 29 I 29 III 21 I 21 III Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı (milyon TL) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik PMI Endeksi Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi PMI Imalat Endeksi 8

9 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE Kaynak: Reuters Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 TÜFE (yıllık % değ.) Çekirdek I Endeksi ÜFE (yıllık %değ.) TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan) Gıda ve Enerji Enflasyonu (yıllık % değ.) Yıllık Haberleşme Eğlence ve kültür Aylık Konut Lokanta ve Oteller Giyim ve Ayakkabı Gıda ve Alkolsüz 1 1 3, Vakıfbank ÜFE Alt Sektörler (yıllık % değ.) Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Gıda Enerji Tüfe Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Tarım Sanayi İmalat Sanayi UN Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi 9

10 İTO Enflasyon Göstergeleri Türk İş Mutfak Enflasyonu Oca. Eyl. May.1 Oca.2 Eyl.2 May.3 Oca.4 Eyl.4 May. Oca.6 Eyl.6 May.7 Oca.8 Eyl.8 May.9 Oca.1 Eyl.1 İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi Kaynak:Bloomberg 26M1 26M3 26M 26M7 26M9 26M11 27M1 27M3 27M 27M7 27M9 27M11 28M1 28M3 28M 28M7 28M9 28M11 29M1 29M3 29M 29M7 29M9 29M11 21M1 21M3 21M 21M7 21M9 21M11 Kaynak:Türk İş Türk İş Gıda Enflasyonu( Bir önceki aya göre Değ.) Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti Nis.6 Eyl.6 Şub.7 Tem.7 Ara.7 May.8 Eki.8 Mar.9 Ağu.9 Oca.1 Haz.1 12 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi Kas.1 4 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 24 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti 1

11 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu M1 2M6 2M11 26M4 26M9 27M2 27M7 27M12 28M 28M1 29M3 29M8 21M1 21M , 26, 2, 24, 23, 22, 21, 2, 19, Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı İşsizlik Oranı, Vakıfbank İşgücü Arzı İstihdam Edilenler İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (2=1) 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı İş Arayanların Sayısı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Sanayi İstihdam Endeksi 11

12 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri, 4, 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1, Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri 12

13 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat İhracat Oca.3 Nis.3 Tem.3 Eki.3 Oca.4 Nis.4 Tem.4 Eki.4 Oca. Nis. Tem. Eki. Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) Dış Ticaret Dengesi Oca.3 Nis.3 Tem.3 Eki.3 Oca.4 Nis.4 Tem.4 Eki.4 Oca. Nis. Tem. Eki. Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) İthalat Oca.3 Nis.3 Tem.3 Eki.3 Oca.4 Nis.4 Tem.4 Eki.4 Oca. Nis. Tem. Eki. Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları(y/y) Oca.3 Nis.3 Tem.3 Eki.3 Oca.4 Nis.4 Tem.4 Eki.4 Oca. Nis. Tem. Eki. Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Ara Malları (y/y) İhracat Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı Oca.3 May.3 Eyl.3 Oca.4 May.4 Eyl.4 Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 Cari İşlemler Dengesi (Yıllık milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar sağ eksen) Oca.3 May.3 Eyl.3 Oca.4 May.4 Eyl.4 Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 May.1 Eyl.1 Doğrudan Yatırımlar (12 aylık milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık milyon dolar) 13

14 TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 21Q1 21Q3 Reel Hanehalkı Tüketimi (Yıllık % Değişim) CNBC e Güven Endeksleri Krediler Oca.4 Mar.4 May.4 Tem.4 Eyl.4 Kas.4 Oca. Mar. May. Tem. Eyl. Kas. Oca.6 Mar.6 May.6 Tem.6 Eyl.6 Kas.6 Oca.7 Mar.7 May.7 Tem.7 Eyl.7 Kas.7 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Oca.2 Eyl.2 May.3 Oca.4 Eyl.4 May. Oca.6 Eyl.6 May.7 Oca.8 Eyl.8 May.9 Oca.1 Eyl.1 Oca.4 Mar.4 May.4 Tem.4 Eyl.4 Kas.4 Oca. Mar. May. Tem. Eyl. Kas. Oca.6 Mar.6 May.6 Tem.6 Eyl.6 Kas.6 Oca.7 Mar.7 May.7 Tem.7 Eyl.7 Kas.7 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı CNBC e Tüketici Güven Endeksi CNBC e Tüketim Endeksi Bireysel ve Ticari Krediler Kaynak:BDDK Krediler (Yıllık % Değişim) Bireysel Krediler (Yıllık %Değişim) Ticari Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:BDDK 14

15 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Ara.6 Şub.7 Nis.7 Haz.7 Ağu.7 Eki.7 Ara.7 Şub.8 Nis.8 Haz.8 Ağu.8 Eki.8 Ara.8 Şub.9 Nis.9 Haz.9 Ağu.9 Eki.9 Ara.9 Şub.1 Nis.1 Haz.1 Ağu.1 Eki.1 Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam milyar TL) Bütçe Gelirleri ve Harcamaları Oca. Nis. Tem. Eki. Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Toplam Borç Stoku (milyar TL) Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1,Vakıfbank Vergi Gelirleri (Nominal yıllık %) Vergi Gelirleri (Reel yıllık %) Ara.6 Şub.7 Nis.7 Haz.7 Ağu.7 Eki.7 Ara.7 Şub.8 Nis.8 Haz.8 Ağu.8 Eki.8 Ara.8 Şub.9 Nis.9 Haz.9 Ağu.9 Eki.9 Ara.9 Şub.1 Nis.1 Haz.1 Ağu.1 Eki.1 Faiz Dışı Denge (12 aylık milyar TL) Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku Ara.6 Şub.7 Nis.7 Haz.7 Ağu.7 Eki.7 Ara.7 Şub.8 Nis.8 Haz.8 Ağu.8 Eki.8 Ara.8 Şub.9 Nis.9 Haz.9 Ağu.9 Eki.9 Ara.9 Şub.1 Nis.1 Haz.1 Ağu.1 Eki.1 Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam milyar TL) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Oca. Nis. Tem. Eki. Oca.6 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL sağ eksen)

16 Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) TCMB (milyar TL sol eksen) Kamu Sektörü (milyar TL) Özel Sektör (milyar TL) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz Ocak 24 Nisan 4 Temmuz 4 Ekim 4 Ocak Nisan Temmuz Ekim Ocak 6 Nisan 6 Haziran 6 Eylül 6 Aralık 6 Mart 7 Haziran 7 Eylül 7 Aralık 7 Mart 8 Haziran 8 Eylül 8 Aralık 8 Mart 9 Haziran 9 Eylül 9 Aralık 9 Mart 1 Haziran 1 Eylül 1 Aralık 1 Borç alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) Ocak 24 Nisan 4 Temmuz 4 Ekim 4 Ocak Nisan Temmuz Ekim Ocak 6 Nisan 6 Haziran 6 Eylül 6 Aralık 6 Mart 7 Haziran 7 Eylül 7 Aralık 7 Mart 8 Haziran 8 Eylül 8 Aralık 8 Mart 9 Haziran 9 Eylül 9 Aralık 9 Mart 1 Haziran 1 Eylül 1,Vakıfbank Reel Faiz Nominal Faiz Para Arzı Oca.6 Mar.6 May.6 Tem.6 Eyl.6 Kas.6 Oca.7 Mar.7 May.7 Tem.7 Eyl.7 Kas.7 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Tem.1 Eyl.1 Kas.1 M2 (milyar TL) M3 (milyar TL) M1 (milyar TL sağ eksen) 16

17 Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y/y) (Çeyreklik) (%) Enflasyon (y/y) (Aylık) (%) Cari Denge/GSYİH (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan Portekiz İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika Türkiye Beklentiler 21 IMF Beklentisi Reel Büyüme (y/y) Enflasyon (y/y) Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH (Nisan 21) Gelişmiş Ülkeler Gelişmekte Olan Ülkeler Tüm dünya ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan Portekiz İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika TÜRKİYE

18 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER En Son Yayımlanan 211 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi Açıklanacak İlk Veriye Ait Beklentimiz GSYİH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) (21 3. Çeyrek) GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, %) (21 3. Çeyrek) 8. Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Değ. Oranı (%) (Ekim 21) 8. Kapasite Kullanım Oranı (%) (Aralık 21) İşsizlik Oranı (%) (Eylül 21) 1.8 Fiyat Gelişmeleri TÜFE (Yıllık % Değişim) (Aralık 21) 7. ÜFE (Yıllık % Değişim) (Aralık 21) Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 83,38 17,1 127,131 ( ) M2 434,2 494,24 8, ( ) M3 48,383 2,674 68,672 ( ) Emisyon 3,468 34,289 44,927 ( ) TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 7,7 7,689 8,696 ( ) Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) ( ) TRILIBOR O/N ( ) Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 41,947 13,84 36,149 (Ocak Ekim 21) 3, 6.3 İthalat 193, ,41 17,121 (Kasım 21) İhracat 14,799 19,672 9,439 (Kasım 21) Dış Ticaret Açığı 3,22 24,729 7,693 (Kasım 21) 83, Kamu Ekonomisi (Milyon TL) Bütçe Gelirleri 28,898 2,6 19,368 (Kasım 21) Bütçe Giderleri 22, ,27 21,23 (Kasım 21) Bütçe Dengesi 17,69 2,2 1,83 (Kasım 21) Faiz Dışı Denge 33, ,11 (Ekim 21) Borç Stoku Göstergeleri Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Milyar TL) (Ekim 21) Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Milyar TL) (Ekim 21) Kamu Net Borç Stoku (21 II. Çeyrek) 18

19 Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Serkan Özcan Baş Ekonomist Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr Bilge Özalp Türkarslan Ekonomist bilge.ozalpturkarslan@vakifbank.com.tr Zeynep Burcu Çevik Ekonomist zeynepburcu.cevik@vakifbank.com.tr Seda Meyveci Ekonomist seda.meyveci@vakifbank.com.tr Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr Selin Düz Araştırmacı selin.duz@vakifbank.com.tr Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr Elif Artman Araştırmacı elif.artman@vakifbank.com.tr Senem Güder Araştırmacı senem.guder@vakifbank.com.tr Halide Pelin Kaptan Araştırmacı halidepelin.kaptan@vakifbank.com.tr Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar