G E N E L G E No. : 1989/2

Transkript

1 ET VE BALIK KURUMU Yürürlük Tarihi : GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Revize Tarihi : İmalat Daire Başkanlığı Revize No :01 Amaç ve konu G E N E L G E No. : 1989/2 BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Konu ve Kapsam MADDE 1 (1) Kombinalarımızda kesilmek üzere satın alınan hayvanların tartım ve alım işlemleri yapıldıktan sonra padokta ve/veya taşıma esnasındaki ölümleri ve üretilen her türlü emtia ile hammaddenin bozulmaları sonucu imhaları ve muhtelif nedenlerle değer kayıpları dolayısı ile gerekli işlemleri yapmak, bu şekilde meydana gelecek zararları asgari düzeye çekmek için gerekli tedbirleri almak ve kontrolleri yapmak ve yaptırmaktır. Kapsam MADDE 2 (1) Kombina, Fabrika ve Soğuk Depo Müdürlükleri gibi müstakil muhasebesi olan işyerleri ile bu işyerlerine bağlı Soğuk Depo Müdürlükleri ile şefliklerini kapsamaktadır. İKİNCİ BÖLÜM Genel hükümler MADDE 3 (1) Müstakil muhasebesi olan işyerleri ile bunlara bağlı olan işyerlerinde meydana gelen imha ve ölümler ile değer kaybından meydana gelen zararların numaralı imha ve ölümler hesabına kaydedilmesine ilişkin zorunlu işlemleri bu işyerleri, aşağıdaki şekilde yapacaklardır. (2) Antemortem ve postmortem muayeneleri a) numaralı imha ve ölümler hesabını ilgilendiren kesimdeki imhalar, antemortem ve postmortem muayeneler sonunda 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu gereğince imhasına yetkili ve sorumlu Veteriner Hekimce rapor verilen emtia için, bu rapora dayanarak gerekli fenni işlem yapılmakla birlikte doğan zarar resen bu hesaba kaydedilir. (3) Antemortem ve postmortem muayeneler dışında yeniden yapılan muayenelerde imhası gereken emtia hakkında; a) Maliyet değeri 1000 TL ya kadar olan emtia için, Sağlık Kalite Kontrol ve Laboratuvar şefliğine bağlı çalışan bir Veteriner Hekimin, bu yoksa işyeri amirinin görevlendireceği yetkili diğer bir Veteriner Hekimin düzenleyeceği bir rapora göre; -1-

2 b) Maliyet değeri 1000 TL dan 3500 TL ya kadar olan emtia için, Sağlık Kalite Kontrol ve Laboratuvar Şefliğine bağlı çalışan iki Veteriner Hekimin düzenleyeceği rapora göre, yoksa iş yeri amirince görevlendirilen iki Veteriner Hekim tarafından düzenlenen rapora göre; İşyerinde yeterli sayıda Veteriner Hekim bulunmadığı takdirde Mahalli Veteriner Hekim Teşkilatından (İl/ İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü) yararlanmak suretiyle iki kişilik heyet tamamlanacaktır. c) Maliyet değeri 3500 TL dan fazla olan emtialarda, durum derhal Genel Müdürlüğe iletilecek, İmalat Dairesi Başkanlığınca görevlendirilecek iki Veteriner Hekim ile işyerince görevlendirilecek bir Veteriner Hekimin katılmasıyla oluşacak bir heyet tarafından düzenlenecek rapora göre işlem yapılacaktır. Genel Müdürlük şartlara göre bu yetkiyi ve heyetin teşkilini iş yerine bırakabilir. (4) Veteriner Hekim bulunmayan işyerlerinde, antemortem ve postmortem muayene sonucu yapılacak imhalar: a) Maliyet değeri 1000 TL ye kadar olan emtia için bir veteriner hekimin düzenleyeceği rapora göre b) Maliyet değeri 1000 TL den 3500 TL ye kadar olan emtia için iki kişilik veteriner hekimden oluşan heyet raporun göre işlem yapılacaktır. Yukarıda sözü edilen Veteriner Hekimler İl yada İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri bünyesinde çalışan Veteriner Hekimlerden işyeri amiri tarafından sağlanacak. c) Maliyet değeri 3500 TL den fazla olan emtia için durum Genel Müdürlüğe bildirilecektir. İmalat dairesi başkanlığınca görevlendirilecek Veteriner Hekimlerden oluşturulacak heyet tarafından verilecek rapora göre işlem yapılacaktır. d) Gerek duyulduğunda ayrıca, Bölge Laboratuvarı ile Sincan Et Sanayi İşletmesi ve Tavuk Kombinası Müdürlüğü Laboratuvarında gerekli analizler de yaptırılacaktır. MADDE 4 (1) Canlı hayvan ve emtia nakillerinde nakliyat hatası ile ilgili olarak hayvan ölümü ve emtia bozulması halinde raporun; mutlaka İl yada İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinden istenecek bir yada gerekli görüldüğünde iki veteriner hekim tarafından düzenlenmesi sağlanacaktır. MADDE 5 (1) Kurum malı olup ta üçüncü şahıslar adına muhafazaya alınan emtia ile kurum malı olmadığı halde eşhasa ait olmak üzere muhafazada bulunan diğer emtianın bozulmuş olması halinde bu emtianın imha edilebilmesi için İl yada İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinden ve gerekirse resmi laboratuvardan muayene ve rapor istenecek, buna göre işlem yapılacaktır. MADDE 6 (1) Maliyet değerinin hesaplanmasında tesellüm eden işyerine ait o ayın maliyet fiyatı, belli değilse bir önceki ayın maliyet fiyatı, bu da henüz tespit edilmemiş ise o sıradaki serbest satış fiyatı esas alınır. MADDE 7 (1) İmhalar limit içine sokulmak amacı ile parçalara ayrılamazlar. -2-

3 MADDE 8 (1) Emtiaların üretimi, stoklanması, satışa sunulması ve tüketime verilmelerinde gerekli titizlik gösterilecektir. Üretimin her aşamasında kullanılan her türlü makine ve aletlerin bakım ve onarım işlerinin zamanında yaptırılması sağlanacak, bu sebepten kaynaklanan üretim sorunu olmaması için gereken önlemler alınacaktır. MADDE 9 (1) Zorunlu bir durum olmadıkça toplu imha yapılmayacak, bozuk emtiaların biriktirilmek ve bekletilmek suretiyle imha yapılması düşünülmeyecektir. MADDE 10 (1) Zorunlu durumlarda toplu imha yapılacaksa bunu nedeni açıklanarak Genel Müdürlüğe bildirilecek, Genel Müdürlükten alınacak talimata göre işlem yapılacak ve sorumlular hakkında kovuşturma açılacaktır. MADDE 11 (1) Üretimden sonra ve sevkiyat esnasında gövde etlerle diğer emtialarda; keza, üretim hatası ile zamanında satılmamaktan ve üretimde kullanılmamaktan ileri gelen mamül ve yarı mamül emtia ile üretimde kullanılan maddelerdeki değer kayıplarında yapılacak işlemler. a) Ön soğutma ve soğuk muhafaza odalarında soğutma hatası ile sevkiyatlarda taşıma araçlarına yerleştirme ve taşıma esnasındaki soğutma hataları sebebiyle taze gövde et ve sakadatlarda meydana gelen sathi ve kısmi bozulmalar sonucu yapılan triminglerde keza bu nedenler dolayısı ile gövde etlerin diğer kısımlarının kavurma olarak değerlendirilmesi hallerinde; b) Donmuş olarak gönderilen veya satışa sunulan sakadatın üretimde kullanılma ve satışa sunulma esnasında gerek trimingi ve gerekse iyileştirilmesi sonucu meydana gelen kayıplarda; c) Mamül ürünlerden kavurma, sucuk, jele işkembe vb. ürünlerde de üretim hataları ile sevkiyat ve depolama hatalarından ileri gelen durumlardaki iyileştirme işlerinden sonra oluşan kayıplarda; d) Zamanında satılmamaktan ve raf ömürlerinin sonuna yaklaşmasından dolayı besleyici unsurlardaki değerlerin düşmesi ve tazeliklerinin azalması sonucu daha düşük değerden satışa sunulmasından meydana gelen değer kayıplarında; e) Söz konusu bu emtiaların o andaki durumu; muhtemel görülen ve görülebilecek olan evsaf değişiklikleri ile değer kayıpları mutlaka teknik heyetçe belirlenecek ve bu heyetçe belirlenen veriler bir rapor ile tescil edilecektir. Bu heyet gerek görürse söz konusu emtia için laboratuvar muayenesi ( mikrobiyolojik ve kimyasal ) yaptıracaktır. f) Teknik heyet bu raporunda, olayda bir kusur olup olmadığını mutlaka belirtecektir. g) Bu durumlar derhal Genel Müdürlüğe iletilecek ve alınacak talimata göre işlem yapılacaktır. h) Yapılan triming sonucu oluşan miktar ile iyileştirme sonucu elde edilen ürünün miktarı ve bu işlem sonucu oluşan kayıp miktar tutanakla tespit edilecektir. -3-

4 I) Bu şekilde oluşan kayıp miktarlar emtianın orijinal halindeki değeri üzerinden MADDE 6 (1) belirtildiği gibi değerlendirilecektir. MADDE 12 (1) İmhaların yapılmasıyla ilgili işlemler şöyle olacaktır. a) Yukarıdaki maddeler uyarınca düzenlenen raporlara göre imha edilecek emtia Veteriner Hekim nezaretinde ve mevzuat dahilinde imha edilir. b) İmhalar ilgililer huzurunda yapılır ve bir tutanak ile durum tespit edilir. c) Kurum emtiasında gerekli imha işlemini yapmak üzere mal, Emtia Stok Hesaplarına alacak kaydolunmak suretiyle numaralı imha ve ölümler hesabına zarar kaydedilir. (2) Kurum emtiasında yapılan imha bedelleri ile ilgili muhasebe işlemlerinin seyri aşağıda belirtildiği gibi yapılacaktır. a) İmha tutanaklarına istinaden stok çıkışı (imha kolonundan) yapılan emtianın bedeli stok hesaplarına alacak kaydolunacak, imhalar hesabına borç kaydolunacaktır. Ancak yılı içerisinde de gerekli prosedür tamamlanarak alınacak zarar kaydı yetkisi gereğince bu hesap tasfiye edilecek imhalar hesabına aktarılarak netice hesaplarına verilecektir. b) Genel müdürlükçe verilen talimat şahsi mesuliyeti gerektirdiği hallerde ise imhalar hesabına verilen bedel kapatılarak ilgili şahıs yada şahıslar borçlandırılacaktır. (3) İyileştirme yapmak üzere yeni bir işleme tabi tutulacak emtiada, bu işlemden sonra meydana gelen ve tespit edilen miktar Emtia Nakil Fişi ile bulunduğu yerden çıkarılıp stok hesaplarına alacak kaydedilmek suretiyle numaralı İmha Ölümüler hesabına zarar kaydedilir (4) Veteriner Hekim yada heyet raporu veya laboratuvar raporuna dayanılarak yapılan imha; cins ve miktar olarak ilgili stok hareketleri tablosundan imha çıkışı gösterilir ve bununla ilgili rapor emtia nakil fişi ve imha tutanağından birer suret tabloya eklenir. (5) Veteriner Hekim ya da heyet raporuna ve yahut teknik heyet raporuna ve/veya laboratuvar raporuna dayanılarak iyileştirme işleminden sonra yapılacak imha, cins ve miktar olarak stok hareketleri tablosundan imha ile çıkış gösterilir. Proses gereği kuruma, buharlaşma, erime vb. gibi fiziksel olaylar sonucu meydana gelen kayıplarda cins ve miktar olarak ilgili stok hareketleri tablosundan çıkış gösterilir. Bunlarla ilgili rapor, emtia nakil fişi, imha tutanağı, iyileştirme sonucu elde edilen ürün miktarını ve kayıp miktarını belgeleyen tutanaktan birer suret tabloya eklenir. Ayrıca kuruma, buharlaşma, erime vb. gibi fiziksel olaylar sonucu oluşacak emtia kaybını belgeleyen tutanak düzenlenir ve bu faaliyet raporuna eklenerek çıkışlarda Yenileme Kaybı adı altında gösterilir. Mamülün bu işlemden önceki durumu ile yeni durumu arasındaki fark yine imhalar geçici hesabına alınır. Bunlar ile ilgili hesaplar Genel Müdürlük tarafından verilecek talimat ile kapatılır. -4-

5 MADDE 13 (1) Rapor ve tutanakların düzenlenmesi ve istenecek diğer belgeler aşağıda belirtildiği gibi olacaktır. a) Madde 3, Madde 4 ve Madde 5 de yer alan imhalar ve Madde 11 de yer alan değer kayıplarına ait, yetkili ve sorumlu Veteriner Hekim veya heyetleri ile teknik heyet tarafından düzenlenecek raporlarda; emtianın nevi, miktarı, ambalaj şekli, muayenenin yapıldığı yer, tarih ve saat ile muayene şekli kaydedilerek imhayı gerektiren sebepler ile değer kaybına yol açan sebepler herhangi bir tereddüt ve tefsiri icap ettirmeyecek surette belirtilecektir. Muayeneyi yapan Veteriner Hekim yada heyetler bozulma ve değer kaybetme nedenleri hakkında bir kusur bulunup bulunmadığı konusunda kanaat sahibi olduğu takdirde bu husus bilhassa rapora kaydedilecektir. b) Bozuk veya değer kaybına uğrayan emtianın laboratuvar muayenesine gerek duyulduğunda Bölge Laboratuvarı yetkilileri kendi usullerine göre gerekli olan numuneyi (Laboratuvarın işyerinin bulunduğu mahallin dışında başka bir mahalde bulunmaması halinde) bizzat kendileri alacaktır. Söz konusu emtiaların Sincan Et Sanayi İşletmesi ve Tavuk Kombinası Müdürlüğü Laboratuvarında da ayrıca muayenesi öngörüldüğü takdirde ilgili yönetmeliğe göre bozuk veya değer kaybına uğrayan emtianın tamamını temsil edecek şekilde işyerindeki muayene Veteriner Hekimi tarafından bizzat alınıp usulüne göre uygun gönderilecektir. c) Emtianın imha edildiğine dair durum tutanaklarında imha olunan emtianın cins ve miktarı (adet, parça, kilo) olarak gösterilecektir. d) Rapor ve tutanaklar; düzenlendiği tarih ve numaraları ile birlikte, personel şefliğinden de kayıt tarihi ve numarası alacaktır. Aksi halde geçersiz sayılacaktır. e) Gerek bu genelgede belirtildiği üzere ve gerekse bu konuda verilmiş diğer talimatların ışığı altında düzenlenen rapor, tutanak, emtia nakil fişi, muhafaza odalarının sühunet ve rutubetlerine ait belgeler ile istenilen diğer belgelerden dörder nüsha ayrı bir yazı ekinde Genel Müdürlüğe ( İmalat Daire Başkanlığına ) gönderilir. İmalat Daire Başkanlığınca konu kısa sürede incelenerek çözüme kavuşturulur ve imha edilen emtianın bedeli zarar kaydedilecek ise, Makam oluru ekinde belgeler Mali İşler ve Muhasebe Dairesi Başkanlığına, şahsi mesuliyet gerektiriyorsa Teftiş Kurulu Başkanlığına intikal ettirilir. Teftiş kuruluna gönderilenler en geç bir ay içinde sonuçlandırılarak çözümü gerektiren imhalarla ilgili İmalat Daire Başkanlığı ve Mali İşler ve Muhasebe Dairesi Başkanlıklarına bilgi verilir. Bu konuda İmalat Daire Başkanlığı, Mali İşler ve Muhasebe daire başkanlığı ve Teftiş Kurulu koordinasyon içinde bulunacaklardır. Mali İşler ve Muhasebe Dairesi Başkanlığı zarar kaydedilmesi gereken imha bedellerini kısa sürede talimatlandırır ve şahsi mesuliyet gerektiren ve Teftiş Kuruluna intikal eden konularda ise neticeye göre işlem yapar. İşyerleri ise yılı içinde çözümlenmeyen imha bedelleri için karşılık ayırma yetkisi isterler. -5-

6 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Özel hükümler MADDE 14 (1) İl yada İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinden sağlanan Veteriner Hekimlere, Bölge Veteriner Hekimler Odası tarafından tespit edilen ücret verilir. MADDE 15 (1) Bölge Laboratuvarına yada diğer resmi laboratuvarlara yaptırılacak muayene ve analizler için, bu kuruluşlarca tespit edilen ücret verilir. MADDE 16 (1) Laboratuvarlardan alınacak raporların resmiyet ve hukukilik taşıyabilmesi için analizi yapan kişinin meslek grubuna; yasalarla, mikrobiyolojik ve kimyasal analiz yapma yetkisi verilmiş olması gereklidir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Sorumluluk MADDE 17 (1) İşyeri amirleri ( Müdür ve Müdür Yardımcıları ) en az 15 günde bir soğutma odalarını, her gün üretim işleme departmanlarını mutlaka kontrol edeceklerdir. (2) Bu kontrollerde soğutma odalarındaki emtianın istif durumları ile fiziki görünümlerine, bozulmalar olup olmadığına, FİFO sisteminin uygulanıp uygulanmadığına, soğutma odalarında miktarı azalmış emtianın diğer odalara aktarılmasının gerekli olup olmadığına, üretim ve işleme departmanlarında da prosese göre üretim yapılıp yapılmadığına ve ambalajlamaya dikkat edeceklerdir. MADDE 18 (1) İşletme ve Üretim Şefi / Veteriner Hekimleri ile varsa Sağlık Kontrol ve Laboratuvar Şefi/ Veteriner Hekimleri ile Makine ve Enerji Şefi de öncelikle soğutma ve muhafaza odaları olmak üzere işletme ve üretimle ilgili departmanları her gün kontrol ederek soğutma, depolama, proses hataları ve bozulmalar olup olmadığı, makine ve ekipmanların normal çalışıp çalışmadıklarını hatalı üretim yapıp yapmadıklarını tetkik edecekler ve varsa hatalı durumların giderilmesini mutlaka sağlayacak ve gerekli tedbirleri alacaklardır. MADDE 19 (1) Her türlü emtiadaki bozulma ve değer kayıplarında; kasıt, kusur, ihmal ve tedbirsizliklerin bulunması halinde uğranılan zarar 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 12. maddesi ile 818 sayılı Borçlar Kanunun 41. maddesi gereğince olayla ilgili tüm yetkili ve sorumlu personele tazmin ettirilecektir. MADDE 20 (1) Müdür, Müdür Yardımcıları, İşletme ve Üretim Şefi, Sağlık Kalite Kontrol ve Laboratuvar Şefi, Makine Enerji Şefi, emtiaların zamanında satılmasını sağlamakla görevli Ticaret ve Pazarlama Şefi ve diğer ilgili personel ( veteriner hekim, soğuk depo memurları ) kusur ve ihmal derecelerine göre sorumlu tutulacaklardır. MADDE 21 (1) Tesellüm edilen emtiada, iyileştirilmeyecek derecede üretim, hazırlama ve ambalajlama hataları tespit edildiğinde, sathi ve az miktarda triming yapılarak tüketime sunulabilecek bozulmalar dışında, derinlere inen bozulma, çok fazla triming yapılması gereken durumlarda; emtiayı gönderen işyerlerinden yetkili ve sorumlu bir Veteriner Hekimin gönderilmesini, alıcı işyeri isteyebilecektir. -6-

7 (2) Ancak bu durumda alıcı işyeri; emtianın mevcut durumunun daha da kötüye gitmesini önlemek amacıyla, her türlü tedbiri derhal alacaktır. ( dondurma, donmuş muhafaza, triming vb.) BEŞİNCİ BÖLÜM Yürürlük MADDE 22 (1) Bu genelge yayınlandığı tarihten itibaren yürürlüğe konulmuştur. Bekir ULUBAŞ Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdür