MARMARA TEKNOKENT AŞ 2011 YILI RAPORU

Transkript

1 MARMARA TEKNOKENT AŞ 2011 YILI RAPORU

2 Bu rapor 278 sayılı Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Kurulması Hakkında Kanun un 5798 sayılı Kanunla değişik 10 uncu maddesi ile tarih ve 6085 sayılı Kanun uyarınca düzenlenmiştir.

3 Kuruluş adı Merkezi Bağlı olduğu kuruluş : Marmara Teknokent AŞ : Gebze/Kocaeli : Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Ortaklar Sermaye durumu Hisse adedi Sermaye Taahhüt edilen Ödenen TL % TL TÜBİTAK Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Kocaeli Sanayi Odası Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası İstanbul Sanayi Odası Toplam Toplam

4 Karar organı ( Yönetim Kurulu) Karar organındaki unvanı Adı ve soyadı Temsil ettiği hisse grubu Temsil ettiği kuruluştaki görevi Başlangıç tarihi Ayrılış tarihi 1 Yönetim Kurulu Başkanı Önder YETİŞ TÜBİTAK TÜBİTAK MAM Başkan V Yönetim Kurulu Başkanı Doç. Dr. Sunullah ÖZBEK TÜBİTAK TÜBİTAK MAM Başkan V Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Hasan PALAZ TÜBİTAK TÜBİTAK BİLGEM Başkan V Devam ediyor 2 Yönetim Kurulu Baş.Yrd. Av. Abdullah Cem TOĞRUL TÜBİTAK TÜBTAK MAM Hukuk Müş Yönetim Kurulu Baş.Yrd. Prof. Dr. İbrahim DİNÇER TÜBİTAK TÜBİTAK MAM Mer. Başkan V Devam ediyor 3 Yönetim Kurulu Üyesi Ali ŞİMŞEK TÜBİTAK Genel Sekreter Yönetim Kurulu Üyesi Kadim BUDAK TÜBİTAK TÜBİTAK Başkan Danışmanı Doç Dr. Mehmet Yönetim Kurulu Üyesi TÜBİTAK TÜBİTAK Başkan Danışmanı Devam ediyor UZUNOĞLU 4 Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Sermet SÜER TÜBİTAK Enstitü Müdürü Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Hasan PALAZ TÜBİTAK TÜBİTAK BİLGEM Başkan V Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serhan DAĞTAŞ TÜBİTAK TÜBİTAK MAM Başkan V Devam ediyor 5 Yönetim Kurulu Üyesi Doç Dr. Sedat İNAN TÜBİTAK Enstitü Müdürü Yönetim Kurulu Üyesi Abdülkerim DERVİŞOĞLU TÜBİTAK TUBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Devam ediyor 6 Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Bülent ÖRENCİK TÜBİTAK Enstitü Müdürü Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Kıvanç DİNÇER TÜBİTAK TÜBİTAK Başkan Yardımcısı Devam ediyor 7 Yönetim Kurulu Üyesi Alparslan BABAOĞLU TÜBİTAK Enstitü Müd. Yrd Yönetim Kurulu Üyesi Ogün BAHADIR TÜBİTAK TÜBİTAK Başk. Genel Sekreteri Devam ediyor 8 Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Akgün ALTUĞ Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Yönetim Kurulu Üyesi Mahmut KÖSEMUSUL Sakarya Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Devam ediyor 9 Yönetim Kurulu Üyesi Ayhan ZEYTİNOĞLU Kocaeli Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanlığı Devam ediyor 10 Yönetim Kurulu Üyesi İsmail Selçuk AKSOY İstanbul Sanayi Odası Temsilci Yönetim Kurulu Üyesi Ömer İltan BİLGİN İstanbul Sanayi Odası Pimsa Otomotiv AŞ Şirket Müdürü Devam ediyor 11 Yönetim Kurulu Üyesi Refik ÜREYEN TTGV Danışman Yönetim Kurulu Üyesi Fikret KURTAY TTGV TTGV İstanbul Temsilcisi Devam ediyor

5 Denetleme Kurulu Denetleme organındaki unvanı Adı ve soyadı Temsil ettiği hisse grubu Temsil ettiği kuruluştaki görevi Başlangıç tarihi Ayrılış tarihi 1 Denetim Kurulu Üyesi Naci NACAR TTGV Danışman Denetim Kurulu Üyesi Hasan Tahsin TUĞRUL Kocaeli Sanayi Odası Meclis başkanı Devam ediyor 2 Denetim Kurulu Üyesi Av. Gül Pelin KAYA TÜBİTAK Avukat Denetim Kurulu Üyesi Mustafa ÜLKÜ TÜBİTAK Hukuk Müşaviri Devam ediyor

6 Raporda yer alan kısaltmalar Ar-Ge : Araştırma geliştirme giderleri DTM : Dış Ticaret Müsteşarlığı MARTEK AŞ : Marmara Teknokent AŞ TEKSEB : Teknoloji Serbest Bölgesi TEKGEB : Teknoloji Geliştirme Bölgesi TTGV : Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı MAM : Marmara Araştırma Merkezi TÜBİTAK : Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu KOSGEB : Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı ODTÜ : Orta Doğu Teknik Üniversitesi BİLGEM : Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi AHL Atatürk Hava Limanı KOSBAŞ GOSB Kocaeli Organize Sanayi Bölgesi AŞ Gebze Organize Sanayi Bölgesi

7 İÇİNDEKİLER Sayfa I. TOPLU BAKIŞ I II. İDARİ BÜNYE 1 A-Mevzuat 1 B-Teşkilat 5 C-Personel durumu: 10 III. MALİ BÜNYE 14 IV. İŞLETME ÇALIŞMALARI 16 A-Giderler 16 B-Tedarik işleri: 18 C-Şirket faaliyetleri ve maliyetler: 23 D-Faaliyet gelirleri 37 E-Sigorta işleri 41 F-İşletme sonuçları 42 G-İştirakler 46 H-Yatırımlar 46 V. BİLANÇO 52 -Aktif 52 -Pasif 60 VI. GELİR TABLOSU 66 VII. EKLER 75

8 I-TOPLU BAKIŞ Teknoparklar, araştırma kurumları, üniversiteler ve girişimciler arasında işbirliği imkânlarını yaratarak, üretilen bilginin ticarileşmesini ve böylece katma değeri yüksek ürünler elde etmek suretiyle ülke ekonomisine katkı sağlanmasını amaç edinen, Ar-Ge ve inovasyon (yenilik) temelli firmaları bünyesinde barındıran, yönetici veya işletici bir şirket tarafından yönetilen ve mevzuatında bir takım teşvik mekanizmaları bulunan yapılanmalar olarak tanımlanmaktadır. Ar-Ge yapan firmaların teknoparklara gelmelerinde, çeşitli hizmetlerin sunulmasının ve mali teşviklerin verilmesinin yanında, ortamın yarattığı sinerjinin sağladığı imkanlar önemli bir etken olmaktadır. Teknopark fikri ilk olarak, 1950 yılında Stanford Üniversitesi nin öncülüğünde yaptıkları araştırmaları ticarileştirmek isteyen girişimcilerin çabalarıyla Amerika da ortaya çıkmıştır. Günümüzdeki adıyla Silikon Vadisi olarak bilinen bu Teknopark, dünyanın en çok tanınan teknoloji ve inovasyon merkezidir. Bu gün Google, Intel, Adobe Systems, Yahoo, VeriSign gibi yüzlerce küresel firma bu Teknoparkta yer almaktadır. Türkiye de teknopark çalışmaları 1980 li yıllarda ODTÜ de başlamıştır yılından itibaren KOSGEB Teknoloji Geliştirme Merkezlerini kurarak bu faaliyet alanına girmiştir. TÜBİTAK, teknopark uygulamalarına 1992 yılında Marmara Araştırma Merkezi (MAM) bünyesinde Teknoloji Geliştirme Merkezini kurarak teknoloji parkı hizmetlerini vermeye başlamıştır yılında Sanayi ve Ticaret Bakanlığı teknoparklar yönetmeliğini yayımlamıştır yılında TÜBİTAK-MAM ve ODTÜ Teknokenti Türkiye nin ilk teknokentleri olarak kabul edilmiştir. TÜBİTAK-MAM Teknoloji Geliştirme Merkezi 1998 yılında TÜBİTAK-MAM Teknoparkı olarak ilan edilmiştir. Ülkenin dış ticaretteki rekabet üstünlüğünü teknolojiye dayandırmak amacıyla, araştırma kurumları, üniversite ve sanayicilerin işbirliğinin geliştirilmesi için ihtiyaç duyulan üst yapının sağlanması, vergi ve diğer teşviklere kavuşturulması konusunda tarihinde 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu yürürlüğe konulmuştur. Kanun, teknokent kavramı yerine Teknoloji Geliştirme Bölgesi (TGB) kavramını kullanmış, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin yönetim ve işletilmesinin anonim şirket statüsündeki yönetici şirketler tarafından yapılmasını öngörmüştür. TÜBİTAK-Marmara Araştırma Merkezi bünyesinde başlayan Teknoloji Parkı faaliyetlerinin gelişim sürecinde, Teknoloji Serbest Bölgesi (TEKSEB) ve Teknoloji Geliştirme Bölgesi (TEKGEB) unvanı ile hukuki statüleri bir birinden farklı iki birim kurulmuş olup, bu iki birim teknokent işletici şirketi olan Marmara Teknokent AŞ (MARTEK AŞ) bünyesinde birleştirilmiştir. MARTEK AŞ, Türkiye de bünyesinde Teknoloji Serbest Bölgesi bulunduran tek teknokent kuruluşudur. I

9 Kasım-2001 ayında da TÜBİTAK-MAM Teknoloji Serbest Bölgesi faaliyete başlamıştır. TÜBİTAK Bilim Kurulunun tarihinde 4691 sayılı Kanuna dayanarak aldığı 100 sayılı kararla, MAM Teknoparkını, Teknoloji Geliştirme Bölgesi olarak kabul etmiş, TÜBİTAK-MAM Teknoloji Serbest Bölgesinin bitişiğinde bir Teknoloji Geliştirme Bölgesi nin kurulmasını kararlaştırmıştır. TÜBİTAK Bilim Kurulunun tarihinde aldığı 101 sayılı kararla, bir teknokent işletici şirketinin kurulmasını ve kurulacak olan bu şirketin, bir şube oluşturarak TÜBİTAK-MAM Teknoloji Serbest Bölgesini (TEKSEB) de işletmesine karar verilmiştir. TÜBİTAK-MAM ın tarih ve 1842 sayılı yazısı ile başvurusu üzerine T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı, Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü; serbest bölgenin bir şube olarak yapılandırılması kaydıyla, Teknoloji Geliştirme Bölgesi ve Teknoloji Serbest Bölgesinin ortak bir işletici şirket tarafından işletilmesini uygun görmüştür. Marmara Teknokent AŞ, Ana Sözleşmesinin tarih ve 7164/11593 sayı ile Gebze Ticaret Siciline tescil ve tarihli Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edilmesi ile tüzel kişilik kazanmıştır. Bakanlar Kurulu nun tarih ve 2003/6137 sayılı Kararı ile de TÜBİTAK-MAM Teknoloji Serbest Bölgesini kurup işletmekle Marmara Teknokent AŞ yetkili kılınmıştır tarihinde düzenlenen protokolle TÜBİTAK ın Gebze de bulunan arazisinin Teknoloji Geliştirme Bölgesi olarak ayrılan m 2 si, bedelsiz olarak 10 yıl süreyle Marmara Teknokent AŞ ye tahsis edilmiştir. Şirket Yönetim Kurulu nun tarih ve 2004/4 sayılı kararı ile; TÜBİTAK-MAM Teknoloji Serbest Bölgesini işletebilmek için Serbest Bölgede bir şube açılmasını ve Şirket sermayesinin yarısının şubeye tahsis edilmesi kabul edilmiştir. Teknoloji Serbest Bölgesini kurup işletme yetkisinin Marmara Teknokent AŞ ye verilmesi üzerine, tarihinde Dış Ticaret Müsteşarlığı ile Marmara Teknokent AŞ arasında yeni bir sözleşme düzenlenmiştir. Bu sözleşmede, önceki ( tarihli) sözleşmeden doğan tüm hak ve yükümlülüklerin, tarihi itibariyle Marmara Teknokent AŞ ye intikal ettiği belirtilmiştir tarihinde TÜBİTAK ile Marmara Teknokent AŞ arasında düzenlenen protokolle, MAM ın m 2 lik bir alanı ve bu alan üzerinde bulunan yapıları, demirbaş malzemeleri ve muktesatı Teknoloji Serbest Bölgesi olarak kullanmak üzere tarihine kadar belli bir kira karşılığı Marmara Teknokent AŞ ye tahsis edilmiştir. Teknoloji Serbest Bölgesi Şubesi Gebze Ticaret Siciline tescil edilmiş ve tarihli T. Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edilmiştir. Sermayesinin %96 sı TÜBİTAK a ait olan Şirket, 278 sayılı Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Kurulması Hakkında Kanunun, 5798 sayılı Kanunla II

10 değişik 10 uncu maddesi gereğince, tarihinden itibaren Yüksek Denetleme Kurulu nun, tarihinden itibaren de Sayıştay ın denetimine tabi bulunmaktadır. TEKSEB de bulunan Ar-Ge firmaları, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu, 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu ve 5746 sayılı Araştırma Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanuna ve çeşitli yönetmelik ve tebliğe uymakla yükümlüdür yılı sonu itibarıyla MARTEK te; 28 si TEKGEB de ve 30 u da TEKSEB de olmak üzere toplam 58 firma faaliyet göstermiştir. Bölgede, 7 si Marmara Araştırma Merkezi enstitüleriyle ortak proje niteliğinde olmak üzere toplam 135 adet Ar-Ge projesi yürütülmüş ve bu faaliyetlerde Ar-Ge personeli çalışmıştır sayılı Kanunun çıkarıldığı 2001 yılından, 2011 yılı sonuna kadar olan dönemde Türkiye de 43 teknoloji geliştirme bölgesinin kurulması girişiminde bulunulmuş, bunlardan 32 si faaliyete geçmiş ve 11 i ise kurulma aşamasındadır. Bu bölgelerde 2011 yılı sonuna kadar, firma faaliyette bulunmuş, Ar-Ge projesi yürütülmüş, kişiye istihdam sağlanmış, 544 milyon ABD Doları ihracat gerçekleştirilmiş olup yabancı ortaklı 66 firma yer almaktadır. Teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren firmalar tarafından bu güne kadar başvurusu yapılarak tasdik edilmiş patent sayısı 301 olarak gerçekleşmiştir. Teknoparklarda çalışan firmaların %3,3 ü, üzerinde çalışılan projelerin %2,7 si, çalışan personelin %14,7 si ve alınan patentin %6,4 ü Marmara Teknokent bölgesinde faaliyet gösteren firmalar tarafından gerçekleştirilmiştir. Martek AŞ nin faaliyetlerine ilişkin toplu bilgiler aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir. III

11 Son iki Artış Toplu bilgiler Ölçü yıl veya azalış farkı % Sermaye Bin TL Ödenmiş sermaye Öz kaynaklar Yabancı kaynaklar Yabancı kaynaklara sirayet eden zarar Finansman giderleri Maddi duran varlıklar (edinme değeri) Maddi duran varlıklar birikmiş amort Yatırımlar için yapılan nakdi öd. Bin TL (3.973) (81,1) Yatırımların gerçekleşme oranı (nakdi) % (3) (10,3) Tüm alım tutarı Bin TL (368) (14,6) Kiralanabilir alan: -Açık alan m² Kapalı alan m² Kiralanan alan: -Açık alan m² Kapalı alan m² ,5 Firma sayısı: -TEKGEB Adet ,7 -TEKSEB ,4 Üretim maliyeti (Satışların maliyeti) BinTL ,3 Üretim verimliliği (veya randımanı) : - TEKGEB: -Açık alan % Kapaklı alan % TEKSEB: -Açık alan % Kapalı alan % ,1 Net satış tutarı Bin TL ,5 Stoklar: -Diğer stoklar (23) (51,1) Memur (ortalama) Kişi Sözleşmeli (ortalama) İşçi (ortalama) ,6 Personel için yapılan tüm giderler Bin TL ,6 Cari yıla ilişkin: -İşçiler için yapılan giderler ,1 -İşçi başına aylık ortalama giderler TL (17) (0,4) Dönem kârına ilş. vergi ve diğ. yasal yük. Bin TL ,6 Tahakkuk eden vergiler ,5 GSYH'ye katkı (üretici fiyatlarıyla) ,9 GSYH'ye katkı (alıcı fiyatlarıyla) ,3 GSMH'ye katkı (alıcı fiyatlarıyla) ,3 Faaliyet kârlılığı (öz kaynaklar yön.) % 7,4 17,1 11,5 12,0 0,5 4,4 Mali kârlılık (öz kaynaklar yön.) % 34,3 20,9 14,5 22,9 8,4 57,9 Zararlılık % Faaliyet kârı veya zararı Bin TL ,0 Dönem kârı veya zararı ,8 Bilanço kârı veya zararı ,3 IV

12 2011 yılında satışların maliyetinin %29,3 ve faaliyet giderlerinin %8,6 oranında artması neticesinde satışların maliyetleri toplamı %25,1 oranında artmasına karşılık, net satışların %26,5 oranında artması neticesinde faaliyet kârının %32,3 oranında artarak 2,5 milyon TL olarak gerçekleşmesi ve kambiyo kârlarının %111,1 oranında artmasına karşılık, kambiyo zararlarının %80,4 oranında azalması neticesinde dönem kârı da %99,8 oranında artarak 4,7 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Şirketin faaliyet kârının ve dönem kârının önceki yıla göre bu düzeyde yükselmesi; Mart/2011 ayından itibaren Bölgedeki firmaların yemek ihtiyacının Şirket tarafından doğrudan piyasadan temin edilerek karşılanmasından ve Şirketin brüt satışlarının %92,6 sını elde eden ve mali işlemlerini ABD Doları cinsinden yapan Teknoloji Serbest Bölgesinin (TEKSEB in) döviz kurlarındaki artıştan olumlu yönde etkilenmesinden kaynaklanmıştır. Şirketin 2011 yılında yatırımı biten ve kısmen de olsa hizmete alınan yemekhane binası tümüyle hizmete girdiğinde, firmalara sunulan hizmetin kalitesi ve çeşitliliği artarken Şirketin gelirleri de olumlu yönde etkilenecektir. Türkiye deki tek uygulama olan teknoloji serbest bölgesini de içeren Şirketin kuruluş amacı, Ar-Ge çalışması yapacak yerli ve yabancı firmalara imkân sunarak, bu firmaların talep ettikleri girdileri ve üretimleriyle ülke ekonomisine daha büyük katkıda bulunmalarını sağlamaktır. Kuruluş amacı karlılık olmayan Şirketin varlığını sürdürebilmesi için, işletme faaliyetleri yoluyla kısmen de olsa kaynak yaratmasının yanı sıra, içinde bulunduğu TÜBİTAK MAM yerleşkesindeki enstitülerin imkânlarından bölgedeki firmaların daha çok yararlanmasını ve Bölgede faaliyet göstermek isteyen yurt içi ve yurt dışı firmalardan gelen taleplerin artmasını sağlayacak koşulları oluşturması gerekmektedir. Bölgedeki firmaların TÜBİTAK enstitülerinin ve uzman araştırmacı kadrolarının Ar-Ge projeleri konusundaki bilgi ve tecrübelerinden, laboratuvar, makine-teçhizat, analiz vb. tüm altyapı olanaklarından öncelikli ve indirimli olarak faydalanma imkanı bulunmasına rağmen, Marmara Teknokent AŞ de bulunan firmaların MAM ve BİLGEM enstitüleri ile ortaklaşa yürüttüğü proje sayısı 2009 yılında 9 iken, 2011 yılında 7 ye düşmüş, 2011 yılında toplam 135 proje yürüten firmaların TÜBİTAK ın imkanlarından yararlanan projelerinin oranı %5,2 düzeyinde kalmıştır. Alt yapı yatırımları yeterli olmayan ve hizmet dışı kalmış prefabrik evlerinin bakım ve onarımı yapılarak hizmet veren Teknoloji Geliştirme Bölgesine gelen talepleri Şirket yeterli ölçüde karşılayamamıştır. Kuruluş tarihinden beri TEKSEB de, 82 firmanın Ar-Ge ve Ar-Ge ye dayalı faaliyetlerle ilgili olarak ruhsat alarak faaliyete başlamış, bunlardan 49 u ruhsatlarını iptal ettirerek Bölge den ayrılmış, 2008 yılında faaliyet gösteren firma sayısı 45 iken, 2011 yılında 30 a düşmüş, bölgede faaliyet gösteren yabancı firma sayısı ise 2 düzeyinde kalmıştır. Serbest bölgeler mevzuatına tabi olan ve aynı zamanda 4691 sayılı Kanun un teknoloji geliştirme bölgelerine sağladığı imkânlardan yararlanan TEKSEB de faaliyet gösteren firma sayılarındaki düşüşte; serbest bölgenin sağladığı teşviklerden KDV hariç, diğerlerinin tamamına V

13 yakınının 4691 sayılı kanunla teknoloji geliştirme bölgelerine verilmesi, mal üretimi ve ticareti yapılan serbest bölgelerden çok farklı özellikleri olan TEKSEB de uygulanan serbest bölgeler ve gümrük mevzuatının güçlükleri nedeniyle, firmaların diğer teknoloji geliştirme bölgelerine gitmeleri etkili olmuştur. TEKGEB in imar sorunlarının çözümlenerek alt yapı yatırımlarının gerçekleştirilmesi önem arz etmektedir. Öneriler: Marmara Teknokent AŞ nin 2011 yılı çalışmaları üzerinde Sayıştay tarafından yapılan incelemeler sonucunda getirilen öneriler aşağıdadır. 1- Ar-Ge çalışmalarıyla ülke ekonomisine daha büyük katkı sağlanması ve Marmara Teknokent AŞ nin işlettiği Teknoloji Geliştirme Bölgesi ve Teknoloji Serbest Bölgesinde yapılacak faaliyetlerin daha cazip hale getirilebilmesi için; teknoparkta bulunan firmalar ile TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi ve Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi enstitüleri arasındaki işbirliği ve ortak proje geliştirme faaliyetlerinin artırılması hususunda gerekli çabanın gösterilmesi (Sayfa:31), 2- Kiralanabilir kapalı ve açık alanların tamamının dolu olması ve kapalı alanda yapılan Ar-Ge çalışmalarının prefabrik yapılarda yeterince uygun olmayan koşullarda sürdürüldüğü hususu dikkate alınarak; Teknoloji Geliştirme Bölgesi imar planının işlerliğini sağlayacak olan parselasyon planının sonuçlandırılarak buna uygun yeni tesislerin inşasına yönelik çalışmaların geciktirilmeden başlatılması (Sayfa:49,41), 3- TEKSEB de elde edilen kira gelirleri üzerinden Ekonomi Bakanlığı na yapılan gelir payı ödemelerinin, maliyet hesaplarına verilmesi yerine, hâsılattan ödenen pay olarak satıştan indirimler hesap grubunun diğer indirimler hesabında izlenmesi (Sayfa:70), 4- Raporun ilgili bölümlerinde yer alan ve rapor ekinde (Ek:11) listesi verilen diğer öneri ve tavsiyelerin de yerine getirilmesi, önerilir. Sonuç: Marmara Teknokent AŞ nin tarihinde kendi Genel Kurulu nda kabul edilen 2011 yılı bilançosu ve ,47 Türk Lirası dönem kârı ile kapanan gelir tablosu genel görüşmeye sunulur. VI

14 A-Mevzuat : II. İDARİ BÜNYE tarihinde yürürlüğe giren 278 sayılı Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Kurulması Hakkında Kanun un 2 inci maddesiyle merkezler ve enstitüler kurmak görevi verilen TÜBİTAK a, aynı Kanun un 17 nci maddesiyle ihtiyaca uygun kuruluş ve kadro statülerini düzenleme serbestisi tanınmıştır. TÜBİTAK Bilim Kurulunun tarih ve 59 sayılı kararı ile kabul edilen Marmara Araştırma Merkezi Teknoloji Parkı Hizmetleri Yönetmeliği ile; 278 sayılı Kanun un 2 inci maddesine dayanılarak kurulan Marmara Araştırma Merkezi bünyesinde; müteşebbis ve sanayicilere teknolojik destek de sağlayarak, TÜBİTAK- MAM alt yapısını kullandırmak ve organize hizmet sağlamak suretiyle çevreye dost ve yüksek teknoloji kullanan küçük ve orta ölçekli sanayi kuruluşlarının doğmasını ve gelişmesini temin etmek amacıyla teknoloji parkı hizmetleri verilmeye başlanmıştır. TÜBİTAK Bilim Kurulunun tarih ve 71 sayılı toplantısında, 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu çerçevesinde, MAM Teknopark projesi için ayrılmış olan alanın Dış Ticaret Müsteşarlığı ile yapılan protokol çerçevesinde belirlenen kısmının Teknopark Serbest Bölge Projesi haline dönüştürülmesine karar verilmiştir. Bakanlar Kurulu nun tarih ve 99/13725 sayılı kararı ile TÜBİTAK- MAM Teknoloji Serbest Bölgesinin sınırları belirlenmiş ve Bölgenin kurulup işletilmesinde TÜBİTAK-MAM yetkili kılınmıştır. Konuya ilişkin olarak Dış Ticaret Müsteşarlığı ile Marmara Araştırma Merkezi arasında tarihinde kuruluş ve işletme sözleşmesi düzenlenmiştir. TÜBİTAK ın bu uygulamaları sürerken, teknoloji yoğun alanlarda yatırım olanakları yaratmak, araştırmacı ve vasıflı kişilere iş imkânı yaratmak, teknoloji transferine yardımcı olmak ve yüksek/ileri teknolojiye sahip yabancı sermayenin ülkeye girişini hızlandıracak teknolojik alt yapıyı sağlamak amacıyla tarih ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu yürürlüğe konulmuştur sayılı Kanuna göre teknoloji geliştirme bölgelerinin yönetimi ve işletmesinin anonim şirket statüsündeki yönetici şirket tarafından yapılması öngörülmüştür. Bu hüküm doğrultusunda, MAM Teknoparkının, Teknoloji Geliştirme Bölgesi kabul edilerek, TÜBİTAK-MAM Teknoloji Serbest Bölgesinin bitişiğinde bir Teknoloji Geliştirme Bölgesi kurulması ve yasa gereği bu bölgeyi yönetecek anonim şirketin aynı zamanda serbest bölgeyi de yönetmesi, Bilim Kurulunun tarih ve 100 sayılı toplantısında kararlaştırılmıştır. Bilim Kurulunun tarih ve 101 sayılı toplantısında da Şirketin ana sözleşmesi kabul edilmiş ve ilk genel kurula kadar görev yapacak yönetim kurulu ve denetim kurulu üyeleri belirlenmiştir. 1

15 Şirket, Marmara Teknokent AŞ ticari unvanı ile süresiz olarak kurulmuş ve tarih ve 5819 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde tescil ve ilan edilerek faaliyetine başlamıştır. Şirket in işletme adı tarihinde yapılan Genel Kurul kararı ile MARTEK olarak tespit edilerek tescil ve ilan edilmiştir sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu nda Değişiklik Yapan 6170 sayılı Kanun tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir sayılı Kanun ile; 4691 sayılı Kanunda yer verilen bazı kavramlar (Ar- Ge, yazılım faaliyetleri, destek personeli, yazılımcı personel) yeniden tanımlanırken, yeni bazı oluşumlara (inkübatör, teknoloji transferi ofisi, teknolojik ürün) yer verilmiş, bölgelerin kuruluş, ortak yapısı, sınır değişikliği, verilecek ruhsat ve izinler, hazine arazilerinin tahsisi, yönetici şirket ortaklığı, yabancı özel hukuk kişilerinin yönetici şirkete ortak olabilmesi, yabancı uyruklu yönetici ve Ar-Ge personeli çalıştırılması hususlarında düzenlemeler yapılmıştır. Ayrıca Bölgede faaliyet gösteren işletmelere, bölgede başlatılıp sonuçlandırdıkları Ar-Ge projeleri sonucu elde ettikleri teknolojik ürünü üretme olanağı sağlanmış, tarihine kadar sağlanan kurumlar vergisi ve gelir vergisi istisna süresi tarihine kadar uzatılmıştır. Şirket amacı ana sözleşmesinin 3 üncü maddesinde özetle; yürürlükteki mevzuat çerçevesinde; üniversiteler, araştırma kurum ve kuruluşları ile üretim sektörlerinin işbirliği sağlanarak, ülke sanayi'nin uluslararası rekabet edebilir ve ihracata yönelik bir yapıya kavuşturulması maksadıyla teknolojik bilgi üretilmesini sağlamak, üründe ve üretim yöntemlerinde yenilik geliştirmek, ürün kalitesini veya standardını yükseltmek, verimliliği artırmak, üretim maliyetlerini düşürmek, teknolojik bilgiyi ticarileştirmek, teknoloji yoğun üretim ve girişimciliği desteklemek, küçük ve orta ölçekli işletmelerin yeni ve ileri teknolojilere uyumunu sağlamak, teknoloji yoğun alanlarda yatırım olanakları yaratmak, araştırmacı ve vasıflı kişilere iş imkânı yaratmak, teknoloji transferine yardımcı olmak ve yüksek/ileri teknoloji sağlayacak yabancı sermayenin ülkeye girişini hızlandıracak teknolojik altyapıyı sağlamak olarak belirlenmiştir. Ana sözleşmenin 3 üncü maddesinde; Şirketin, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ve Uygulama Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde Bölgenin kurulması, yönetimi ve işletilmesine ilişkin başlıca görev ve sorumlulukları; -Bölge arazisinin kamulaştırılmasının yapılması veya yaptırılması, arazi kullanımı, yapı ve tesislerin projelendirilmesi, inşası ve kullanımıyla ilgili ruhsat ve izinlerin verilmesi ve denetlenmesi, Bölgenin yönetimi ve işletilmesi, -Planlama sürecinde varsa çevre düzeni planları da dikkate alınarak imar planları ve değişiklikleri, parselasyon planı ve değişikliklerinin 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili yönetmeliklerine göre yapılması ve Bakanlık onayına sunulması, -Projelerin 3194 sayılı İmar Kanunu, yönetmelikleri, imar planı, fen, sağlık ve çevre şartları ile ilgili diğer kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine ve Türk 2

16 Standartları Enstitüsü tarafından belirlenen standartlara ve teknik şartlara uygun olarak hazırlatılması, -Bölgede atık su alt yapı tesisleri, katı atık, toprak kirliliği, gürültü ve hava kirliliği, tehlikeli tıbbi atık, radyoaktif madde ve tehlikeli kimyasalların yönetimi, yangından korunma ve yangın söndürme sistemi ile doğal tehlikeleri kapsayan konularda ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyon içinde çalışarak ve ilgili mevzuat çerçevesinde gerekli önlemlerin alınması, -Bölge için gerekli olan temizlik, elektrik, içme ve kullanma suyu, doğal gaz ve akaryakıt, ısıtma ve havalandırma, dağıtım şebekeleri, kanalizasyon, atık su, Bölge içi yollar, ses ve veri iletişimi, internet hizmetleri ve diğer hizmetlerin sağlanması ve kesintisiz olarak sürmesi için gerekli önlemlerin alınması, çalışma esaslarının belirlenmesi, fiyatlandırmaların ve hesaplamaların yapılması ve uygulanması, her türlü bakım ve onarımın yapılması, alt ve üst yapılara zarar verenlerin tespiti ile zararların tazmininin sağlanması, -Bölgede yer almak isteyen kurum, kuruluş ve girişimci taleplerinin değerlendirilmesi ve uygun bulunanlara yer tahsisinin yapılması, -Bölge İşletme Yönergesinin hazırlanarak bir kopyasının Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğüne verilmesi, -Bölgede yer alan girişimcilerin üniversite veya Ar-Ge merkez ve enstitülerinin olanak ve birikimlerinden yararlanma yönündeki taleplerinin ilgili birimlerle koordinasyon içerisinde karşılanması, -Faaliyet ve uygulamaların, Bölgenin daha etkin ve verimli işletilmesi yönündeki çalışmaların, veri, bilgi ve istatistiklerin elektronik ortamda entegre edilebilecek biçimde Genel Müdürlükçe belirlenecek formatta sunulması, olarak sıralanmıştır. Ayrıca ana sözleşmeye, kurulacak şirketin bir şube oluşturarak Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Marmara Araştırma Merkezi Serbest Bölgesi ni de işletebilir hükmü konmuştur. Ana sözleşmenin 4 üncü maddesinde, Şirket merkezinin Gebze/KOCAELİ olduğu ve yurt içinde ve yurt dışında şubeler açabileceği belirtilmiştir. Bakanlar Kurulu nun tarih ve 2003/5626 sayılı kararı ile Marmara Araştırma Merkezi Teknopark Teknoloji Geliştirme Bölgesinin sınırları belirlenmiştir. Her biri 10 TL kıymetinde hisseye ayrılmış TL sermaye ile kurulmuş ve sermayesinin tamamı ödenmiş olan Şirket sermayesinin; %96 sı TÜBİTAK a, geriye kalanı %1 er oranında, Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı, İstanbul Sanayi Odası, Adapazarı Ticaret ve Sanayi Odası ile Kocaeli Sanayi Odası na aittir. 3

17 Hisseler (A) ve (B) olmak üzere iki gruba ayrılmış olup, (A) grubu hisseler TÜBİTAK a, (B) grubu hisseler diğer ortaklara aittir. Hisse senedi sahiplerinin her bir hissesine karşılık bir oy hakkı bulunmaktadır. TÜBİTAK ın Gebze de bulunan arazisinin Teknoloji Geliştirme Bölgesi olarak ayrılan bölümü tarihinde düzenlenen protokolle, bedelsiz olarak 10 yıl süreyle MARTEK AŞ ye tahsis edilmiştir. Buna istinaden MAM Başkanlığı ile MARTEK AŞ arasında tarihinde düzenlenen bir protokolle, Teknoloji Geliştirme Bölgesi arazinin üzerindeki yapılarla birlikte kullanımı ve MAM ın alt yapılarından MARTEK AŞ nin yararlanması esasları belirlenmiştir. TÜBİTAK-Marmara Araştırma Merkezinin tarih ve 1842 sayılı başvurusu üzerine, Ekonomi Bakanlığı (Dış Ticaret Müsteşarlığı Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü) tarafından Teknoloji Geliştirme Bölgesi ve Teknoloji Serbest Bölgesinin bir şirket tarafından, Serbest Bölgeyi işletecek bir şube oluşturması kaydıyla işletilmesi uygun görülmüştür. Bakanlar Kurulu nun tarih ve 2003/6137 sayılı Kararı ile de TÜBİTAK-MAM Teknoloji Serbest Bölgesini kurup işletmekle MARTEK AŞ yetkili kılınmıştır. Şirket Yönetim Kurulunun tarih ve 2004/4 sayılı kararıyla; TÜBİTAK-MAM Teknoloji Serbest Bölgesini işletebilmesi için, Serbest Bölgede bir şube açılması ve Şirket sermayesinin yarısının şubeye tahsis edilmesi kabul edilmiştir tarihinde Ekonomi Bakanlığı (Dış Ticaret Müsteşarlığı) ile Marmara Teknokent AŞ arasında düzenlenen yeni bir sözleşme ile önceki ( tarihli) sözleşmeden doğan tüm hak ve yükümlülükler, tarihi itibarıyla Marmara Teknokent AŞ ye devredilmiştir. Şirketin Teknoloji Serbest Bölgesi şubesi tarihinde ticaret siciline tescil ettirilmiş ve durum T. Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edilmiştir. MAM Başkanlığı ile Marmara Teknokent AŞ arasında tarihinde düzenlenen bir protokolle, TÜBİTAK-MAM Teknoloji Serbest Bölgesindeki arazinin üzerindeki yapılarla birlikte kullanımı ile MAM ın alt yapılarından Marmara Teknokent AŞ nin yararlanması esasları belirlenmiştir 278 sayılı Kanun un 2 nci maddesine dayanılarak kurulan ve 2003 yılının Kasım ayında Teknopark işletmeciliğini yürütmeye başlayan Şirket, serbest bölge işletmeciliği faaliyetine 2004 yılında başlamıştır Sermayesinin %96 sı TÜBİTAK a ait olan Şirketin dış denetimi, 278 sayılı Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Kurulması Hakkında Kanun un, 5798 sayılı Kanun la değişik 10 uncu maddesi gereğince, tarihinden itibaren Yüksek Denetleme Kurulu nun, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6085 sayılı Sayıştay Kanunu gereğince tarihinden itibaren Sayıştay ın denetimine tabi bulunmaktadır. 4

18 B- Teşkilat : 1- Teşkilatın yapısı: Şirketin ana sözleşmesinde karar ve yönetim organları, genel kurul, yönetim kurulu ve denetçiler olarak belirlenmiş olup, Şirketin merkezi Gebze/KOCAELİ dedir. Şirketin, yeniden düzenlenen teşkilat şeması Yönetim Kurulu nun tarih ve 2010/13-4 sayılı kararı ile uygulamaya konulmuştur. Teşkilat Şemasına Raporun Ekler bölümünde (Ek:1) yer verilmiştir. Teşkilat şemasında gösterilen birimlerin görev, yetki ve sorumluluklarının belirlenmesi yanında ücret skalası ile tespit edilen yatay ve dikey ücret basamakları arası geçişlerin olup olmayacağı, olacaksa hangi ölçütlerin esas alınacağının belirlenmesi amacıyla Şirket te yapılan çalışmaların sonuçlandırılarak tarih ve 2012/06-2 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile Personel Çalışma Usul ve Esaslarında değişiklik yapılarak, hizmet grupları ve dereceler tablosunun Personel Çalışma Usul ve Esaslarına eklendiği görülmüştür. Teşkilat şemasında gösterilen birimlerin görev, yetki ve sorumluluklarının belirlenmesi ile ilgili olarak yapılan çalışmaların da biran önce tamamlanması gerekmektedir. 2-Genel kurul ve denetçiler: Genel Kurul Şirketin en yetkili organıdır. Ana sözleşmenin 14 üncü maddesinde, genel kurulun olağan ve olağanüstü olarak toplanacağı, olağan toplantının hesap devresinin sonundan itibaren üç ay içinde ve senede en az bir defa, olağanüstü toplantıların ise Şirket işlerinin icap ettirdiği hallerde ve zamanlarda yapılacağı ve genel kurul toplantılarında Türk Ticaret Kanunu nun 369 uncu maddesinde belirtilen hususların müzakere edilerek karara bağlanacağı ifade edilmiştir. Şirketin 2011 yılı faaliyetine ilişkin olarak tarihinde Şirket merkezinde yapılan olağan genel kurul toplantısında; 2011 yılı bilanço, kâr ve zarar hesapları onaylanmış, yönetim ve denetim kurulu üyeleri ibra edilmiş, ayrıca 2011 yılında elde edilen kârın 2012 yılında Teknoloji Serbest Bölgesi ve Teknoloji Geliştirme Bölgesi nde yapılacak yatırım, inşaat, bakım, onarım vb. giderler için kullanılması kabul edilmiştir. 2009, 2010 ve 2011 yılları için Yönetim Kurulu üyelerine toplantı başına net ödenen 600 TL ile denetçilere aylık olarak ödenen net 360 TL ücretin, 2012 yılında Yönetim Kurulu üyeleri ile Denetim Kurulu üyeleri için %20 oranında artırılarak ödenmesine karar verilmiştir. 3-Karar organı: Şirketin faaliyet politikasını saptama yetki ve sorumluluğu Yönetim Kuruluna aittir. Şirket; Yönetim Kurulu tarafından idare, temsil ve ilzam olunmaktadır. 5

19 Ana sözleşmede, Şirketin işlerinin en çok 2 yıllığına seçilen 11 yönetim kurulu üyesi tarafından yürütülmesi, üyelerin 7 sinin (A) grubu hissedarı, 4 üyesi de (B) grubu hissedarları tarafından gösterilen adaylar arasından seçilmesi öngörülmüştür. Ana sözleşmenin 9 uncu maddesinde de; Şirketin yönetimi ile temsilinin yönetim kuruluna ait olduğu, bu amaçla yönetim kurulunun, yılda 6 (altı) defadan az olmamak üzere Şirket işleri ve muameleleri gerek gösterdikçe, yarıdan bir fazla üyenin katılımı ile toplanması ve katılanların yarıdan bir fazlasının evet oyu ile karar alması hususları düzenlenmiştir. Şirket in tarihinde yapılan Olağan Genel Kurul toplantısında bir sonraki Olağan Genel Kurula kadar görev yapmak üzere seçilen yönetim ve denetim kurulu üyelerinden; 2011 yıl sonuna kadar yönetimden altı, denetimden bir üyenin istifa suretiyle ayrıldığı, 2012 yılında da inceleme tarihine (Mart-2012) kadar Yönetim Kurulu Başkanının istifası üzerine bir üyenin başkan olarak atandığı, tarihli dilekçesi ile istifa eden bir üyenin, Yönetim Kurulunun tarih ve 2012/1-1 sayılı kararı ile istifasının kabul edilmesine rağmen, yerine atama yapılmadığı gerekçesiyle Ticaret Sicil Memurluğunca tescilinin yapılmadığı ve tarihinde yapılan Olağan Genel Kurul Toplantısına kadar üyeliğinin devam ettiği, tarihinde yapılan Olağan Genel Kurul Toplantısında, söz konusu üye ile birlikte 4 üyenin değiştirildiği görülmüştür. Şirket Yönetim Kurulu, 2011 yılında 12 toplantı yaparak çeşitli konularda 50 karar almıştır yılında Şirkette görev yapan yönetim ve denetim kurulu üyeleri raporun baş tarafındaki çizelgede gösterilmiştir. 4-Yürütme organı: Şirketin yürütme organı, Yönetim Kurulu tarafından atanan bir genel müdür, şube müdürü ve alt kadrolardan oluşmaktadır. Şirkete, tarih ve 2010/8-6.3 sayılı Yönetim Kurulu kararı ile Genel Müdür asaleten 1 yıl süre ile atanmıştır. Şirket Genel Müdürünün Yönetim Kurulu nun tarih ve 2011/3-1 sayılı kararı ile görev süresi iki yıl uzatılmış olmasına karşılık Genel Müdür tarihinde istifa ederek görevinden ayrılmış, Şirket Yönetim Kurulunun tarih ve 2012/05-2 sayılı toplantısında alınan kararla ataması yapılan Genel Müdür aynı tarihte göreve başlamıştır. 5-Servisler: Şirket in asli fonksiyonlarını yerine getiren birimler ilgili bölümlerinde incelendiğinden bu bölümde hukuk ve teftiş işlemlerine yer verilmiştir. 6

20 -Hukuk işleri: Yönetim Kurulu nun tarih ve 2010/13-4 sayılı kararı ile uygulamaya konulan Şirket teşkilat şemasında, Hukuk Müşavirliği ne yer verilmiştir. Şirket, 2006 yılından itibaren serbest çalışan bir avukattan, yıllık yapılan ve her yıl yenilenen sözleşmeler ile hukuki konularda, Şirketin danışmanlık, yargı organları, idari makamlar, özel ve tüzel kişiler nezdinde temsil hizmetleri ile dava açmak ve açılmış davaları takip edip yasal yollara başvurmak hususlarında hizmet alımı yapmıştır. Yönetim Kurulunun tarih ve 2011/1-7 sayılı kararı ile Şirket Personelinin Çalışma Usul ve Esaslarının 8 inci maddesinde avukat alımına yönelik yapılan değişiklik sonucunda, tarihinde Şirket Hukuk Müşavirliği kadrosuna bir avukatın ataması yapılmıştır. Ancak, Şirket te görev yapan avukatın görevine tarihinde avukatlık görevinin hizmet satın almak suretiyle yürütüleceği belirtilerek son verilmiştir. Şirket te avukatlık görevinin hizmet satın alınarak yürütüldüğü 2009 yılında, avukatla yapılan sözleşme gereği, hukuk müşaviri gideri olarak aylık net TL esas ücret ile KDV ve stopaj gideri olmak üzere toplam 45 bin TL harcama yapılmıştır yılı Aralık ayında Şirket te kadrolu olarak görev yapan avukata 4,6 bin TL brüt ücret ödendiği dikkate alındığında, kadrolu olarak görev yapan avukat ile üç yıl önce hizmet satın alınarak görev yapan avukata ödenen tutarlar arasında fazla bir fark bulunmadığı görülmektedir. Uygulanmakta olan teşkilat şemasında Hukuk Müşaviri kadrosunun da bulunduğu göz önüne alınarak, Şirket işlerinin hizmet satın alınmak suretiyle değil de, kadrolu avukat çalıştırılmak suretiyle yürütülmesi hususunun mevcut dava ve icra dosyalarının Şirket bünyesinde takibi açısından, yeniden değerlendirilmesinde yarar görülmektedir. Hukuk Müşavirliği tarafından 2011 yılında takip edilen dava ve icra dosyalarına ilişkin bilgiler aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir. Dava dosyaları İdari 2010 yılından devir Adet Tutar TL Adet Şirket in açtığı Tutar Bin TL Adet Şirket e karşı açılan 2011 yılında Tutar Bin TL Adet Şirket lehine sonuçlanan Tutar Bin TL Adet Şirket aleyhine sonuçlanan 2012 yılına devir Tutar Bin TL Adet Tutar Bin TL Hukuk İş İcra Vergi Ceza Toplam