|
|
- Batur Akalın
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1
2
3
4
5
6
7
8
9 ÖNSÖZ Ayşe DİNÇER Kuş Gribi geri geldi. Bu kez can alan H7N9 virüsü. Yani türü değişti. Çin in Şanghay kentinde 6 kişi kuş gribinden ölmüş. Bunun üzerine otoriteler 20 bin kanatlıyı telef etmişler. Bakalım bu defaki kuş gribi pandemi olmadan önlenebilecek mi? Yoksa yine dünyaya yayılıp kanatlının yanında insanları da tehdit mi edecek? Bir entomolojist (böcekbilimci) ve doğa korumacı olan E.O. Wilson, insanoğlunun 6 milyar nüfus oranını geçtiği andan itibaren dünyada yaşayan tüm yaban hayvan türlerinin popülasyonunun 100 misline ulaşıldığını söylüyor. Etinden, sütünden ve diğer konularda faydalanmak üzere yetiştirdiğimiz hayvanlardan ise 5 misli fazla nüfus oluşturduğumuz bildiriliyor. Yani çoğalmakta olan dünya nüfusu dünyada yaşayan diğer canlılar için bir tehdit oluşturmaya başladı bile. David Quammen, Salgın: Hayvan Enfeksiyonları ve Sıradaki İnsan Pandemisi - Spillover: Animal Infections and the next Human Pandemic başlıklı yeni kitabında, aslında insanların hızlı nüfus artışı ve dünyaya yayılması ile diğer dünya yaşayanları için bir pandemi oluşturduğunu ve böyle ani yayılmalarla gelişen pandemilerin ya yavaş yavaş ya da çok hızlı bir çöküşle yok olduğunu iddia ediyor. İnsan soyunun çabuk mutasyona uğrayan ve tedavisi güç bir koronavirüs tarafından tehdit edileceğini öngörüyor. Bugüne kadar insanlığı tehdit eden salgınların çoğunun hayvanlardan bulaştığını ve önümüzdeki yıllarda zoonoz kelimesini daha çok duyacağımızı bildiriyor. Geçmiş yıllarda insanlığı tehdit eden veba, grip çeşitleri, kene ve Batı Nil hastalıkları şu anda pandemik değil ama can almayı sürdürüyor. Ancak Kuş Gribine dikkat. HxNx virüsü kolayca mutasyona uğruyor. Tedavi edildikçe tekrar daha güçlenerek ortaya çıkıyor. Bir sonraki sayımızda buluşmak dileğiyle Bilimsel Danışma Kurulu Prof.Dr. Aziz Ekşi eksi@eng.ankara.edu.tr Prof. Dr. Candan Varlık candanvarlik@aydin.edu.tr Prof. Dr. Güner Özay gunerozay@aydin.edu.tr Prof. Dr. İlbilge Saldamlı ilbilge@hacettepe.edu.tr Prof. Dr. Mehmet Demirci mdemirci@nku.edu.tr Prof. Dr. Nevzat Artık artik@eng.ankara.edu.tr Selahattin Mermer mermerselahattin@yahoo.com Prof. Dr. Şeminur Topal rabiaseminur.topal@bahcesehir.edu.tr Dr. Vehbi Eser veser@tagem.gov.tr Bölgesel Danışma Kurulu > EGE Bölgesi Başkan: Prof. Dr. Semih Ötleş semih.otles@ege.edu.tr PANDEMİ Bilimsel Yayın Kurulu Başkan: Prof. Dr. Artemis KARAALİ Üyeler: Prof. Dr. Dursun Eşiyok dursun.esiyok@ege.edu.tr Doç. Dr. Gökhan Kavas gokhan.kavas@ege.edu.tr Prof. Dr. Ufuk Yücel ufuk.yucel@ege.edu.tr > GAP Bölgesi Başkan: Prof. Dr. Osman Erkmen erkmen@gantep.edu.tr Üyeler Prof. Dr. Ayhan Atlı ayhanatli@harran.edu.tr Doç.Dr. K. Sinan Dayısoylu kesiday@ksu.edu.tr Diğer Bölgeler > Karadeniz Bölgesi Prof. Dr. Ahmet Faik Koca afkoca@omu.edu.tr > Akdeniz Bölgesi Prof. Dr. Ahmet Canbaş acanbas@cu.edu.tr Prof. Dr. Muammer Certel certel@akdeniz.edu.tr > Marmara Bölgesi Prof. Dr. Dilek Heperkan heperkan@itu.edu.tr Prof. Dr. Y. Onur Devres onur@devres.net Doç. Dr. Okan Gaytancıoğlu ogaytancioglu@nku.edu.tr Prof. Dr. Ö. Utku ÇOPUR ucopur@uludag.edu.tr > İç Anadolu Bölgesi Prof. Dr. Feryal Karadeniz karadeni@eng.ankara.edu.tr Prof. Dr. Zeki Kaya kayaz@metu.edu.tr Prof. Dr. Selman Türker sturker@selcuk.edu.tr Prof. Dr. Erdoğan Güneş egunes@agri.ankara.edu.tr Sivil Toplum Kuruluşları Necdet Buzbaş (Türkiye Gıda Sanayi İşverenleri Sendikası) gidaisverenleri@gmail.com Petek Ataman (Gıda Mühendisleri Odası) odabaskani@gidamo.org.tr Samim Saner (Gıda Güvenliği Derneği) ggd@ggd.org.tr Şemsi Kopuz (Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu) semsi.kopuz@kopuz.com Dünya Gıda Dergisi Hakemli Dergi statüsündedir. Dünya Gıda Dergisi nde yayımlanan imzalı yazıların sorumluluğu yazı sahibine aittir Her hakkı saklıdır, Kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. Yıl: 18 Sayı: 2013/04 NİSAN 2013 Kurucusu NEZİH DEMİRKENT İmtiyaz Sahibi DİDEM DEMİRKENT Yazıişleri Müdürü Kimya Yük. Müh. AYŞE DİNÇER ayse.dincer@dunya.com Editör ÖZLEM AS ozlem.as@dunya.com Haber Merkezi ÖZLEM EROL ozlem.erol@dunya.com Reklam Müdürü SEDA REÇBER seda.recber@dunya.com Görsel Yönetmen HASAN ULUDAĞ Abone ve Dağıtım Müdürü MECİT YILMAZ Tanıtım ve Halkla İlişkiler Müdürü NİLAY ŞAHİNOĞLU DOYURAN Yayın Türü: YAYGIN SÜRELİ Her ayın 15 inde yayımlanır Katkıda Bulunanlar Araş. Gör. TANSEL AŞÇIOĞUL Doç. Dr. M. KADRİ BOZOKALFA Dr. BEDİHA DEMİRÖZÜ SELİN ÖZGÖZ Dr. YURDAKUL SAÇLI SERDAR TÜLEK Yard. Doç. Dr. BÜLENT YAĞMUR DÜNYA SÜPER VEB OFSET A.Ş. GLOBUS DÜNYA BASINEVİ 100. Yıl Mahallesi Bağcılar - İSTANBUL Tel: Santral Tel: Fax: web site: dunya.gida@dunya.com Ücretsiz Danışma Hattı l Ofset Hazırlık ve Baskı DÜNYA YAYINCILIK A.Ş. Dağıtım DÜNYA SÜPER DAĞITIM A.Ş. GIDA DERGİSİ Nisan
10 İÇİNDEKİLER Yıl: 18 Sayı: 2013 / 04 Nisan 2013 ISSN: X 13 Beyaz Et Sektörü 13 Beyaz et ihracatında hedef yeni pazarlar 15 Kanatlı ihracatına tanıtım grubu desteği 19 Tavuklar nasıl besleniyor? 21 Türkiye tavukçuluk sektöründe damızlık sorununun çözümüne yönelik ıslah çalışmaları 26 Genç tüketicinin tercihi hızlı tavuk restoranları 28 Ambalajsız satış halk sağlığını nasıl etkileyecek? 31 Mekanik ayrılmış ete dair ülke yaklaşımları 36 Bahar, hindiden sonra sucuk, sosis, salam tesisi kuruyor 37 Lades Piliç, kanatlı eti ihracatında ilk 5 te Lezzet yolcusu 38 Lizbon un lezzetleri Fındık-Bisküvi-Çikolata Dosyası 45 Sektör, fındıkta Amerika nın badem modelini istiyor 46 Fındık sektöründe tekelleşme var te 350 milyon kilo fındık ihracatı hedefi 50 Fındıkta verimlik artmalı; maliyetler düşmeli 52 Ordu Ziraat Odası yeni bir sayfa açtı 56 Markalaşarak büyüyeceğiz 58 Çikolata: ilaç mı, yoksa efsane mi? 60 Kakao hakkında 64 Çikolatapark a DOKA vizesi 70 Hedef için altyapı eksiklikleri acilen giderilmeli 72 Hedef pazar, Çin Haber 74 Ambalajda sürdürülebilirlik maliyetin önüne geçecek 76 Bahar alerjilerine dikkat 78 AB ye süt ihracatı izni Teknik Yazı 81 Tüm detaylarına kadar Türk Mutfak Kültürü 83 Peynirin ayak izleri 44 Gıda Kimyası 88 İçme sularında arsenik kirliliğinin önlenmesi-2* Bahçe Bitkileri 92 Baklanın beslenme ve toprak verimliliği üzerine etkileri 12 GIDA DERGİSİ Nisan 2013
11 Beyaz Et Sektörü Beyaz et ihracatında hedef yeni pazarlar 2012 yılında 1 milyon 707 bin tonu piliç eti, 43 bin tonu hindi eti olmak üzere toplamda 1 milyon 830 bin tonluk kanatlı eti üretimi gerçekleştiren beyaz et sektörü, üretiminin 326 bin tonunu ihraç etti yılında yüzde 5-6 düzeyinde büyüme bekleyen sektörün yeni hedefi farklı pazarlara açılmak. Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Sait Koca ile beyaz et sektörü ve geleceği hakkında konuştuk. ÖZLEM EROL ozlem.erol@dunya.com Beyaz et sektörünün Türkiye deki büyüklüğü hakkında bilgi verir misiniz? Kanatlı eti sektörü, iyi örgütlenmiş yapısıyla, ülkemiz gıda sektörü içinde Avrupa Birliği ile rekabete girebilecek birkaç alt sektörden biridir yılında 1 milyon 707 bin tonu piliç eti, 43 bin tonu hindi eti olmak üzere toplamda 1 milyon 830 bin tonluk kanatlı eti üretimi gerçekleştirilmiştir. Sektörümüzün, ihracat potansiyeli de yüksektir de 24 bin ton dolaylarında olan ihracat, 2008 yılında kazanılan ivme ile 2012 de 326 bin ton düzeyine ulaşmıştır. Parasal olarak; 2001 de 14 milyon dolar olan değer, 2012 yılında 567 milyon dolar düzeylerine gelmiştir. Kanatlı sektöründe, hammadde üreticisi çiftçi, sektörle ilgili esnaf, yem, ilaç-aşı, yan sanayi, nakliye, pazarlama dalları dahil yaklaşık 600 bin kişinin istihdam edildiği tahmin edilmektedir. Sektörden geçimini sağlayan insan sayısı bu kişilerin 4 kişilik bir aileye sahip oldukları varsayıldığında yaklaşık 2.4 milyondur. Türkiye de beyaz et tüketimi ne durumda? 2013 yılında sektörde ne kadar bir büyüme bekliyorsunuz? Ülkemizde kişi başına kanatlı eti tüketimi sürekli yükseliş eğilimindedir yılında kişi başına kanatlı eti tüketimi 15 kg iken 2012 yılında bu değer 21 kg düzeylerine ulaşmıştır. Piliç eti, sağ- Dr. SAİT KOCA 2012 de 1 milyon 830 bin tonluk kanatlı eti üretimi gerçekleşti. lıklı beslenmede öncelikli tercih edilen ürün olma özelliği ile günümüzde başlıca protein kaynağı olmuştur. Diğer taraftan, 21 kg düzeylerine ulaşmış olan kişi başı tüketim miktarlarının çok yüksek olduğundan bahsetmek mümkün değildir. Üretim miktarı ile bize en yakın ülke olan Arjantin de kişi başı piliç eti tüketim miktarı 35 kg dır. İhracatta rakibimiz olan Brezilya da ise kişi başı tüketim miktarı 41 kg düzeylerindedir. Bu nedenle ülkemizdeki kişi başı tüketim düzeylerinin arttırılması için çalışmaların sürdürülmesi gereklidir. Zaten, üyelerimiz de tüketimin arttırılmasını sağlamada önemli bir araç olan ürün çeşitliliğini arttırmak için yatırım yapmakta ve piliç etini işleyerek servise hazırlanması oldukça pratik olan, lezzetli değişik baharatlarla zenginleştirilmiş yeni ürünlerin piyasaya arzını gerçekleştirmektedir yılında sektörümüzde yüzde 5-6 düzeyinde bir büyüme beklenmektedir. Beyaz et ihracatımız ne durumda? İhracat yapılan belli başlı ülkeler hangileri? 2012 yılında 269 bin 32 ton tavuk eti, 3 bin 737 ton hindi eti, 31 bin 159 ton ayak, 21 bin 368 ton işlenmiş ürün olmak üzere toplamda 326 bin 249 ton ihracat gerçekleştirilmiştir. Mevcut pazarlarımız; OrtaDoğu, Uzak Doğu ve Kafkasları içine alan geniş bir coğrafyadadır. Ülkemizden yaklaşık 50 ülkeye ihracat yapılmaktadır. Kümes hayvanları eti ve sakatatı ihracatı gerçekleştirdiğimiz başlıca ülkeler; Irak yüzde 64, Libya yüzde 5, Hong Kong yüzde 5, İran yüzde 5, Vietnam yüzde 4 ve GIDA DERGİSİ Nisan
12 Beyaz Et Sektörü Azerbaycan yüzde 3 tür de 248 bin ton düzeyine ulaşmıştır. Parasal olarak; 2001 de 14 milyon dolar olan değer, 2011 yılında 410 milyon dolar düzeylerine gelmiştir. Geçtiğimiz yıllara göre ihracatta nasıl bir değişim yaşandı? 2001 de 24 bin ton dolaylarında olan ihracat, 2008 yılında kazanılan ivme ile 2012 de 248 bin ton düzeyine ulaşmıştır. Parasal olarak; 2001 de 14 milyon dolar olan değer, 2012 yılında 567 milyon dolar düzeylerine gelmiştir lı yıllarda üretimi dahi 2011 yılı ihracatı kadar olmayan bu sektörün, ihracatta yakaladığı başarı yadsınamaz. Bununla birlikte, bu kapasitenin arttırılarak sürdürülmesi gerekmektedir. Sektörümüzün bu alandaki hedefi yeni pazarlara açılmak ve bu pazarlarda sürdürülebilir bir yapıya kavuşmaktır. Sektörde üretim ve ihracat yapan firmalar ne gibi sıkıntılar yaşıyor? Ciddi başarılara imza atmış olan sektörümüz, bir dizi sorunu da yönetmek durumundadır. Üretim, canlı hayvan yetiştiriciliği ile başlamakta, damızlık ebeveyn ve büyük ebeveyn kanatlıları ithal ederek üretim yapılmaktadır. Soya fasulyesi, soya küspesi, kısmen mısır, vitamin, mineral gibi yem ana hammaddeleri ile aşı ve ilaçlar büyük oranda ithalat yoluyla temin edilmektedir. Mısır, soya ve soya küspesi gibi hammadde fiyatlarının yüksekliği, piliç yetiştiricilerine yapılan çok yüksek ödemeler, enerji giderlerinin büyüklüğü üretim maliyetlerini artırmaktadır. Üstelik ihracatta rakiplerimiz olan ülkeler, bize kıyasla birçok avantaja sahiptir. Piliç eti üretiminde dünyada lider konumunda olan Brezilya; ülkenin doğal kaynaklarının zenginliğini, ucuz işçilik ve ucuz hammadde olanaklarını çok iyi değerlendiren, tüm dünya pazarlarında piliç eti dalında rekabet edilmesi çok zor bir ülkedir. Bu avantajları kullanarak ucuz fiyatlarla piliç eti satmaktadır. ABD ise, yurt içinde göğüs eti çok iyi fiyatla satıldığı için elinde kalan but etlerini ucuza vermekte ve dünya kanatlı eti pazarının Brezilya dan geri kalan kısmını kolaylıkla kontrol edebilmektedir. AB ülkelerine gelince; son yıllarda net ihracatçı konumuna geçmiştir. Bu konuma ton başına 325 euro gibi yüksek miktarda ihracat desteği vererek ulaşabilmiştir tarihinde ise destek 108,5 euroya düşürülmüştür. Bu durum AB ülkeleri ile daha rekabetçi bir konuma gelmemize olanak sağlamıştır. Tüm bunlara ilaveten, bu ülkelerin ithalatçı ülkelerle yaptıkları ikili anlaşmalar sonucu sağladıkları avantajlar nedeni ile bizim açımızdan rekabette zayıflık söz konusudur. Tüm bunlara ilave olarak, sektörümüz ihracat konusunda yenidir ve yurtdışı piyasalar hakkında yeterli bilgi akışının olmaması nedeni ile piyasaların takip edilmesinde aksaklıklar yaşanmaktadır. 14 GIDA DERGİSİ Nisan 2013
13 Beyaz Et Sektörü Kanatlı ihracatına tanıtım grubu desteği Kanatlı ürünleri sektörü, Türkiye ekonomisinin lokomotifleri arasında gösteriliyor. Türkiye deki kanatlı ürünlerinin yurt dışında, imajının güçlendirilmesi, kalitesinin, hijyeninin ve güvenirliğinin duyurulması, tanıtılması konusunda çalışan Kanatlı Ürünleri Tanıtım Grubu Başkanı Şahin Aydemir ile tanıtım faaliyetleri üzerine konuştuk. ÖZLEM EROL Kanatlı Ürünleri Tanıtım Grubu nun faaliyetlerinden söz eder misiniz? Kanatlı Ürünleri Tanıtım Grubu, Ekonomi Bakanlığı nın bağlı kuruluşu olarak 2011 yılında faaliyetlerine başlayarak ülkemizdeki üretici ve ihracatçı 500 ü aşkın firmayı ve sektör kuruluşları olan Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği (BESD-BİR), Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) ile birlikte kurumsal alt yapı çalışmalarını tamamlamış ve sektör paydaşlarını bir arada tutarak, gerek yurt içi gerekse yurtdışında lobi oluşturma, devlet desteğiyle yeni pazarlar yaratma, tanıtım faaliyetler,giriş sürecinde kapalı olan pazarların açılmasını sağlama, pazarlarda kalıcı olma çalışmalarını yürütmüştür. Ülkemiz kanatlı ürünleri sektörü 2012 yılında 2012 yılında 6 milyar doları aşan Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) katkısı 1 milyar dolara yaklaşan ihracat gelirine sahip 600 bin kişiye direk istihdam sağlayan sektör. Ülkemiz ekonomisinin lokomotifleri arasındadır. Bildiğiniz gibi Türkiye Cumhuriyeti Asya ile Avrupa yı birbirine bağlayan yaklaşık 750 bin kilometrekarelik geniş bir alanda kuruludur. Ülkemizin gerek iklim koşulları, gerekse coğrafi durumu tarım ve hayvancılığa oldukça elverişlidir. Türkiye de kanatlı sektörünün gelişimi nasıl oldu? Türkiye hayvancılığında, kanatlı sektörü en hızlı gelişen sektörlerin başında gelmektedir. Ka- ŞAHİN AYDEMİR 2012 de ihracat yüzde 31,7 arttı. natlı sektörü; 1950 li yıllardan itibaren gelişmeye başlamış, 1970 li yıllarda aile işletmeleri şeklinde, pahalı ve sınırlı üretim kapasiteleriyle faaliyette bulunmuştur li yıllara gelindiğinde entegre tesislerin çoğalması ve sözleşmeli üretim modelinin uygulanması ile önemli bir yapısal değişim göstermiştir. Bu değişimin sonucunda kanatlı sektörü üretim planlamasını yapabilen ve ülke ihtiyacını karşılayabilen önemli bir sektör halini almıştır lı yıllarda ise büyük yatırımlar yapılarak dünya standartları yakalanmış ve üretim sürekli arttırılarak bu günlere gelinmiştir. Hindicilikte ise yatırımlar 1995 yılından itibaren başlamış ve kısa sürede tamamlanarak 1998 yılında büyük bir atılım gerçekleştirilmiştir. Uzun yıllar sadece yılbaşlarında tüketilen hindi eti, artık her gün tüketilebilir hal almıştır.2000 li yılların başında kanatlı sektörünün AB uyum çalışmaları GIDA DERGİSİ Nisan
14 Beyaz Et Sektörü başlamış, 2005 yılında Türkiye nin AB Ülkelerinin kanatlı eti ithal edebileceği üçüncü ülkeler listesine girmesi için karar alınma aşamasına gelinmiştir. Ülkemizdeki beyaz et ve yumurta üretiminin yaklaşık yüzde 80 i (2004 yılına göre) son derece modern tesislerde gerçekleşmektedir ve tesislerin çoğu gelişmiş ülkelerdeki benzerlerinden yirmi yıl daha gençtir. Kanatlı Ürünleri Tanıtım Grubu nun görevi tam olarak nedir? Kanatlı sektörü yurt içinde beslenme açığını en sağlıklı en ucuz protein olarak kapatırken, ihracat yoluyla ülkeye ciddi bir döviz girdisi sağlamaktadır. Türk Kanatlı Ürünleri nin yurt dışında imajının güçlendirilmesi, kalitesinin, hijyeninin ve güvenirliğinin duyurulması, tanıtılması konusunda yoğun çalışmalarımız devam etmektedir. Türk Kanatlı Ürünleri Tanıtım Grubu Yönetimi olarak; Türk ekonomisi içinde bir hayli önemli hale gelen kanatlı sektörünün, üretimi, tüketimi, tesisleri, hayvan sağlığı, gıda güvenliği, çevre bilinci, kalite, lojistik gibi daha birçok ayrıntıyı www. turkishpoultry.com web adresinden değerlendirmenize sunuyoruz. Türkiye nin kanatlı ürün ihracatını artırmak için ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz? İhracatta durum nedir? Türk Kanatlı Sektörü 2012 yılın- da 1.8 milyon ton Kanatlı eti ve 15 milyar adetin üzerinde yumurta üretimi gerçekleştirmiştir yılı ihracatı 680 milyon 110 bin 757 dolar olarak gerçekleşen Kanatlı Ürünleri Sektörü nün 2012 yılı ihracatı yüzde 31,7 artarak 893 milyon 815 bin 306 dolar olarak gerçekleştirmiştir yılında 9 yeni ülke pazarı açan Kanatlı Ürünleri sektörü aynı zamanda 2011 yılı ortalama birim satış fiyatını 1.47 dolat/tondan 1.58 dolara yükselterek yüzde 7 oranında katma değer artışı sağlamıştır kodlu yumurta ürünleri 2011 yılında 285 milyon dolar olarak gerçekleşen ihracat 2012 yılında yüzde 23 arttı. 351 milyon dolar olarak gerçekleşen yumurta ürünleri ihracatındaki katma değer artışı yüzde 8 olarak yılı kapatmıştır. Yeni pazarlar üzerinde çalışmalar yapılıyor mu? Hedef pazarlar hangileri? 2013 yılında ihracat hedefini Japonya, Suudi Arabistan, Güney Afrika Cumhuriyeti, Körfez Ülkeleri Afrika ülkeleri özelinde devam eden çalışmalarımız ile ciddi bir ivme kazandırmayı hedefliyoruz. Avrupa Birliği (AB) ile devam eden ihracat çalışmalarımıza devam ederek bu pazarda da var olmak istiyoruz yılında gerçekleştirilen alım heyetleri, pazar araştırmaları, fuar katılımları, ticaret heyetlerine pazar çeşitlendirmeye yönelik yeni faaliyetler ile 2013 yılında da devam edilecektir yılında sektörün 1.2 milyar dolar ihracat hedefine ulaşacağını tahmin ediyoruz yılı 500 milyar dolar ihracat hedefi doğrultusunda sektörümüzün 2023 hedefi olarak 5 milyar dolar hedef koyduğunu hatırlatmak isteriz. Bunu gururla söylemeliyiz ki Türk Kanatlı Sektörü 2009 yılından bu yana ihracatta ülkemiz gurur kaynağı olmuştur. Bilindiği üzere Kanatlı Sektörü, Çiftlikte Sofraya Güvenle Gelen Hizmet sloganıyla üretimin her aşamasında istihdama katkısı ile hem ülkemiz vatandaşlarına hem de ihracat pazarlarımızdaki insanların beslenmesine katkı sağlayacaktır. 16 GIDA DERGİSİ Nisan 2013
15 Beyaz Et Sektörü Tavuk atıkları nasıl değerlendiriliyor? Kanatlı sektöründeki büyümeyle birlikte atık miktarı da hızla artıyor. Atık miktarının yakın bir zamanda milyon tona ulaşması bekleniyor. Çevreyi son derece olumsuz etkileyen bu atıkların ülkemizde gerçek anlamda değerlendirildiğinden söz etmek mümkün değil. ÖZLEM AS Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürü Doç. Dr. Masum Burak, Türkiye de tavukçuluk endüstrisinin ilerlemesinin gelecek yıllarda da devam edeceğini ve çok yakın bir zamanda yıllık atık miktarının milyon tona ulaşmasının beklendiğini söyledi. Burak, gübre, ölü tavuk, kuluçkahane ve kesimhane artıklarından en çok faydalanılan kısmının gübre olduğunu dile getirdi. Burak, Tavuk gübre atıklarının ekonomik olarak değerlendirilmesinde yem, gübre ve biyogaz uygulamaları dikkat çekiyor. Son yıllarda artan suni gübre fiyatları doğrultusunda gereksinim duyulan gübrenin, tavuk dışkısının gübreye işlenmesi, mikroorganizma yapısı, içerdiği yabancı ot tohumları ve üretim maliyeti gibi sorunları olsa da en çevreci yol olarak görülüyor. Tavuk gübresi, geviş getiren hayvanlarda önemli bir protein, kalsiyum (yüzde 8.8), fosfor (yüzde 2,5) ve vitamin (B12 vitamini) kaynağı olduğundan, yaklaşık 35 yıldır yer yer hayvan yemi olarak da kullanılıyor. Tavuk gübresinden biyogaz üretimi yani tavuk gübresinin enerji kaynağı olarak kullanılması da mümkündür. Taze tavuk gübresinden C sıcaklıkta ve havasız ortamda (CH 4) metan gazı elde edilebilmektedir. Gübreden biyogaz üretilmesinin enerji tasarrufuna katkısı yanında, gübreden CH 4 ve H 2 S gibi gazların uzaklaştırılması Dr. MASUM BURAK Tavuk atıkları, evsel atıklara göre çevreyi 50 kat fazla kirletiyor. ve zararlı mikroorganizmalar için uygun bir ortam teşkil etmemesi; çevre kirliliğinin önlenmesine de katkıları oluyor diye konuştu. Kuluçkahane artıklarını yakma veya gömmenin dışında, uygun sıcaklıklarda kurutup mikroplardan arındırdıktan sonra, un haline getirilip değerli bir yem katkı maddesi elde edilebiliyor diyen Burak, kesimhanelerde ortaya çıkan artıklar içinde en büyük payı tüylerin oluşturduğunu söyledi. Burak, Kesimhanede çıkan tüyler kurutularak öğütülüp yem olarak kullanılabildiği gibi uygun çözeltilerde yıkanıp, ağartılıp kurutulduktan sonra yastık, yorgan, yatak, minder uyku tulumu, olta, çeşitli süs eşyaları ve oyuncak yapımında kullanılabiliyor. Tüylerin dışında kan, baş, ayaklar ve yenmeyen iç organlar da tavuk yan ürünleri olarak kullanılıyor. Yenmeyen iç organlar; bağırsak, GIDA DERGİSİ Nisan
16 Beyaz Et Sektörü akciğer, dalak nefes borusu, pankreas bezi ve üreme organlarını kapsamaktadır. Bunların tüylerle birlikte karıştırılarak işlenmesiyle besin değeri çok yüksek tavuk yan ürünleri unu elde ediliyor. Tavuk işletmelerindeki ölü tavukların çevreyi kirletmesini önlemek için ilk akla gelen yakma ve toprağa gömmektir. Ancak bu yöntemin yanında kedi köpek yemi olarak da değerlendirilebiliyor dedi. TAVUK ATIKLARI, ÇEVREYİ 50 KAT FAZLA KİRLETİYOR Tavuk dışkısı çevreye yaydığı anormal pis kokunun ötesinde, asit yağmurlarına neden olarak önemli çevresel sorunlara yol açabiliyor. Dr. Masum Burak, rüzgarlar ile dışkıda bulunan hastalık etmeni mikroorganizmaların daha geniş alanlara yayıldığı dikkate alındığında; Biyolojik Oksijen Gereksinimine (BOG) göre; tavuk dışkısının evsel atıklara göre çevreyi 50 kat daha fazla kirlettiğini söyledi. Burak, Sorumsuzca çevreye dökülen tavuk dışkıları aynı zamanda sinek, kene gibi böceklerin önemli bir üreme alanına dönüşüyor ve bu böcekleri yemek için gelen kuşlar tarafından çevreye çeşitli hastalıklar yayılabiliyor. Bugün ülkemizde kanatlı sektöründeki atıkların bütünüyle değerlendirildiğini söylemek mümkün değildir. Kaldı ki değerlendirilebilse bu konudaki sorunların giderilmesi amacıyla bir çalıştay düzenlemeye gerek olmazdı diye konuştu. Burak, atıkların taşınması, gübre ve enerjide kullanımı, atıkların gübre ve enerjide kullanımında düşük KDV uygulaması, konu ile ilgili cezai yaptırımlar ve yeni mevzuat düzenlemeleri konularında kararlar alındığını söyledi. Burak, Kanatlı Sektöründe Atık Sorunu ve Çevresel Etkileri Genel Müdürlüğümüz ile Bolu Valiliğinin işbirliğinde Şubat 2013 tarihleri arasında Bolu da düzenlenen çalıştayda tartışılmıştır. Çalıştaya Gıda, Tarım, Çevre ve Enerji Bakanlığı yetkilileri, değişik üniversitelerden bilim adamları, Yum-Bir ve bazı sektör temsilcileri, üreticiler, gübre ve enerji sektörü yatırımcıları katılmışlardır. Üç alt komisyon tarafından hazırlanan raporlara göre; atıkların taşınması, gübre ve enerjide kullanımı, atıkların gübre ve enerjide kullanımında düşük KDV uygulaması, konu ile ilgili cezai yaptırımlar ve Biyokütle lisanslı şirketler Türkiye de biyokütle lisansı alan 28 şirket bulunuyor. Toplam kurulu güç, MWe. Şirketler: İstanbul Çevre Koruma ve Atık Maddeleri Değerlendirme San. Tic. A.Ş. Cargil Tarım ve Gıda San.Tic.A.Ş. Yeni Adana İmar İnşaat San.Tic.A.Ş. Bel-Ka Ankara Katı Atıkl.Değl.Bikg.İnş.San.Tic.A.Ş. Ortadoğu Enerji San.Tic.A.Ş. ITC-KA Enerji Üretim San.ve Tic.A.Ş. Ekolojik Enerji A.Ş. GASKİ Enerji Yatırım Hizm. İnş.San.Tic.A.Ş. Ekolojik Enerji A.Ş. ITC-KA Enerji Üretim San.ve Tic. A.Ş. Çev. Enerji Üretim San.Tic.Ltd.Şti. ITC Adana Enerji Üretim San.ve Tic. A.Ş. ÇEV Marmara Enerji Üretim San.ve Tic.Ltd.Şti. ESES Eskişehir Enerji Sanayi ve Tic. A.Ş., Konbeltaş Konya İnş. Taşımacılık Hizm.Danışm. ve Park İşletmeciliği Tic. A.Ş., Bereket Enerji Üretim A.Ş. Mersin Büyükşehir İmar İnş. ve Tic. A.Ş. Samsun Avdan Enerji Üretim ve Tic. A.Ş. ITC-KA Enerji Üretim San.ve Tic. A.Ş. Pamukova Yenilenebilir Enerji ve Elektrik Üretim A.Ş. Körfez Enerji Sanayi ve Tic. A.Ş. İzaydaş İzmit Atık ve Atıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş. Sigma Elektrik Üretim Mühendislik ve Pazarlama Ltd.Şti. Derin Enerji Üretim San.ve Tic. Ltd.Şti. Her Enerji ve Çevre Teknolojileri ve Sanayi Tic. A.Ş. ITC Bursa Enerji Üretim San.ve Tic. A.Ş. yeni mevzuat düzenlemeleri konularında kararlar alınmış ve kamuoyuna duyurulmuştur. DÜNYA BİYOGAZ ÜRETİMİ Dünyadaki tesisler oranının yüzde 80 i Çin de yüzde 10 u Hindistan, Nepal ve Tayland da bulunuyor. Avrupa nın hayvan gübresi ile elde ettiği biyogaza ve tesis sayısına bakılacak olursa bu noktada Almanya 2 bin 200 tesis ile en fazla üretim yapan ülke konumundadır. Bu ülkeyi 70 tesis ile İtalya takip ediyor. Almanya da biyogaz tesislerinin yapımı 1993 yılından itibaren artmış ve yine aynı yıldan günümüze kadar 139 tesisten 2 bin 200 tesise ulaşmıştır. KAYNAK: (4 Nisan 2013) 18 GIDA DERGİSİ Nisan 2013
17 Beyaz Et Sektörü Tavuklar nasıl besleniyor? Yemler sağlıklı ve besin maddeleri bakımından iyi dengelendiği taktirde hayvanların sağlığı ve canlı ağırlık artışları da yüksek olur. Beyaz ette en çok tartışılan ve akıllarda soru işareti bırakan konuların başında tavukların beslenmesi geliyor. Bununla birlikte yem ve GDO meselesi gündemin can alıcı konuları arasında bulunuyor. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ahmet Ergün konuya ilişkin olarak Dünya Gıda Dergisi ne konuştu. Ergün, Yem sanayiinin gereksinme duyduğu soya miktarı 2.5 milyon tondur ve tamamı ithal edilmektedir. İthal ettiğimiz soyanın tamamı GDO soyadır. Dünyadaki soya üretiminin de tamamına yakını yine GDO soyadır. Bugüne kadar bu ürünlerin sağlığa zararlı olabileceğine ilişkin belirlenmiş hiçbir bilimsel çalışma yoktur diye konuştu. İDEAL YETİŞTİRME NASIL OLUR? Ahmet Ergün, ideal bir yetiştiriciliği şu şekilde anlattı: Broyler, genç, dişi erkek karışık, gevrek etli, derisi düzgün ve yumuşak piliçleri ifade eden bir terimdir. Beyaz et tüketimi dendiğinde de broylerler, çıkma (ıskarta) tavuklar, hindi, bıldırcın, av kuşları düşünülür. Bu gurubun içersinde broylerler yüzde 70 lik en büyük dilimi oluştururlar. İdeal bir yetiştirmede; hayvan haklarına azami dikkat sarf edilerek çevreyi koruyarak, sağlıklı genç piliçlerin yetiştirilmesi esastır. Bu gerçekleştirilirken en kısa sürede, en az yem tüketilerek en yüksek canlı ağırlığa ulaşmak üretimin temel hedefini oluşturur. Günümüzde kümese 40 g olarak giren broyler civcivler 42 gün sonra ortalama 2.5 kg canlı ağırlığa ulaşırlar. Bu yetiştirme gerçekleştirilirken broylerlerde ölümler yüzde 5 in altında kalmalıdır Prof. Dr. AHMET ERGÜN Broyler beslenmesinin temelini soya küspesi ve mısır oluşturur. ağırlıkları 900 gr, canlı ağırlıkları ise g. olan piliçlerdir. Grill piliç yetiştirme süresi gün kadardır. Süre kısa olduğu için gril piliçler çabuk pişer ve çok lezzetlidir. Canlı ağırlıkların 2.5 kilograma ulaşması için ise 42 gün gerekmektedir. Günümüzde en yaygın yetiştirme süresi budur. Son derece modern, temizlik ve hijyen kurallarına dikkat edilerek kesilen piliçler, bütün, parçalanmış, yarı pişmiş, pişmiş ve ileri işlenmiş olarak tüketime sevk edilirler. Pişmiş ve hemen tüketilebilecek piliç etine olan talep her geçen gün artmaktadır dedi. Talebin daha ağır piliçlere yönelmesi durumunda sürenin daha da uzatıldığını belirten Ergün, bu durumda kg canlı ağırlıkta piliçlerin de elde edilebildiğini söyledi. Egrün, Bu özellikle Kuzey Amerika gibi parça piliç etine talebin yüksek olduğu ülkelerde giderek yaygınlaşan bir yetiştirme yöntemidir. Piliçlerin açık alanda dolaşmasına müsaade edilerek ve organik besleme ile yapılan yetiştirme yöntemleri de olmakla KESİM SÜRESİ... Kesim süresinin tüketicinin beklentisine göre değiştiğini dile getiren Ergün, Restoranlarda grill ızgaralık piliç olarak gördüğümüz karkas GIDA DERGİSİ Nisan
18 Beyaz Et Sektörü birlikte bunların üretim ve tüketim miktarı son derece azdır diye konuştu. BESLENME NASIL OLMALI? Yemler sağlıklı ve besin maddeleri bakımından iyi dengelenmiş olursa hayvanların sağlığı ve canlı ağırlık artışlarının da o kadar yüksek olacağını belirten Ergün, sözlerine şöyle devam etti: Beslenme; ihtiyaç duyulan besin maddelerini, yeterli, dengeli, sürekli ve sağlıklı olarak uygun bir yem formunda hayvanlara verilebilmesi olarak ifade edilebilir. Broyler beslenmesinin temelini iki yem ham maddesi oluşturur. Bunlardan biri enerji temini için mısır ve diğeri de protein temin için soya küspesidir. Dünyadaki genel uygulama ile Türkiye deki uygulama birebir aynıdır. Broyler yemlerinin yaklaşık yüzde 58 i mısır ve yüzde i soya küspesi, tam yağlı soyadan oluşur. Bu yemlere vitamin, mineral madde başta olmak üzere eksikliği duyulan amino asitler, hayvan sağlığını YEM SANAYİNİN İHTİYACI OLAN SOYA MİKTARI 2,5 MİLYON TONDUR VE TAMAMI İTHAL EDİLMEKTEDİR. İTHAL EDİLEN SOYANIN TAMAMI GDO LUDUR. korumaya yönelik, besin maddelerinin ve yemin bozulmasını önleyici katkı maddeleri ilave edilir. Günümüzde kaliteli bir yemden 1.65 kg tüketen piliçler 1 kg canlı ağırlık kazancı sağlayabilmektedirler. Örneğin pilicimiz 42 günde 2.5 kg canlı ağırlığa ulaşmış ise 2.5 x 1.65 = kg yem tüketmiş demektir. SOYA İHTİYACININ TAMAMI İTHAL EDİLİYOR İthal edilen soyanın tamamının GDO lu olduğunu dile getiren Ergün, bugüne kadar sağlığa zararlı olduğuna dair herhangi bir bilimsel çalışmanın olmadığını söyledi. Ergün, Türkiye de üretilen mısır miktarı 4 milyon tonun üzerindedir ve ihtiyacımızı karşılayacak düzeydedir. Bununla birlikte dünya ticaretinin bir gereği olarak zaman zaman mısır ihraç ve ithal etmemiz gereği ortaya çıkmaktadır. Örneğin ucuz mısır bulunduğunda ithal edilir, ihtiyaç fazlası ve karlı satılabilecek bir ortam oluşmuşsa da ihraç edilir. Soya da durum çok farklıdır. Yem sanayinin gereksinme duyduğu soya miktarı 2.5 milyon tondur ve tamamı ithal edilmektedir. İthal ettiğimiz soyanın tamamı GDO soyadır. Dünyadaki soya üretiminin de tamamına yakını yine GDO soyadır. Bu güne kadar bu ürünlerin sağlığa zararlı olabileceğine ilişkin belirlenmiş hiçbir bilimsel çalışma yoktur. Bu nedenle de başta ABD ve AB ülkeleri olmak üzere tüm gelişmiş, sağlık hizmetleri ve gıda kontrol denetlemeleri üst düzeyde olan ülkeler de GDO lu olarak ifade edilen genetik yapısı değiştirilmiş ürünlerin hayvan yemlerinde kullanımına izin verilmektedir. ABD deki FDA ve AB deki EFSA bu konuda en güvenilir kararları alan kuruluşlar olarak kabul edilir. Örneğin ABD de kişi başına piliç eti tüketimi yılda 45 kg dır. Ve Amerikan ordusu en büyük tüketici grubu oluşturur. ABD de broyler üretiminde kullanılan yemlerdeki mısır ve soyanın tamamı GDO mısır ve GDO soyadır. En küçük bir tereddüt olsa ABD de ne kendi halkına ne de ordusuna piliç eti yedirmez. Türkiye de de gerek Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve gerekse Biyogüvenlik Kurulu halk sağlığını koruma yönünden gerekli denetimleri titizlikle yapmaktadır. Ancak bu denetimlerden geçen GDO ürünlerin ithaline izin verilmektedir diye konuştu. 20 GIDA DERGİSİ Nisan 2013
19 Beyaz Et Sektörü Türkiye tavukçuluk sektöründe damızlık sorununun çözümüne yönelik ıslah çalışmaları DR. YURDAKUL SAÇLI GİRİŞ Türkiye de kanatlı hayvan yetiştiriciliği tavuk, hindi, kaz ve ördek yetiştiriciliği ağırlıklı olmak üzere kırsal yerleşimlerde özellikle ailelerin yumurta ve beyaz et ihtiyacını karşılamak amacıyla uzun yıllardır yapılmaktadır. Bunların yanı sıra, az miktarda da olsa keklik ve bıldırcın gibi kanatlı hayvanların yetiştiriciliği de bulunmaktadır. Ancak, bu hayvanlardan sadece yumurta ve etlik (broiler) tavuk yetiştiriciliği endüstriyel olarak gelişmiş ve son yıllarda dünyanın önde gelen ülkeleri ile rekabet edebilir boyuta gelmiştir. Bunun yanı sıra yine son yıllarda hindi yetiştiriciliği endüstriyel anlamda ve ekonomik olarak önem kazanmış olup, hindi yetiştiriciliği yaygınlaşmaya başlamıştır. Coğrafi işaret sistemi göz önünde bulundurulduğunda ise, özellikle Doğu Anadolu Bölgesinde yaygın ve geleneksel üretimi bulunan kaz yetiştiriciliği, Anadolu nun genelinde görülen ve meraya dayalı hindi yetiştiriciliği de aile işletmeleri için önemli yetiştiricilik türleri olarak öne çıkmaktadır. Bahse konu olan tavuk dışında kalan hayvan türlerinde geleneksel üretim yöntemleri ve damızlık materyal ile üretim sürdürülmekte ve damızlık materyal konusunda dış ticaret çok fazla bir önem arz etmemektedir. Ancak Türkiye, endüstriyel üretim yapılan yumurtacı ve etlik tavuklar ile et üretimine yönelik hindicilik konusunda damızlık ithalatına bağımlı bir yapı göstermektedir. Bu durum, önemli bir döviz çıktısı anlamına gelmekte ve hem tarımsal ve hem de genel dış ticaret dengesi açısından olumsuz bir etkiye neden olmaktadır. Bu çerçevede Türkiye nin özellikle tarımsal dış Dr. YURDAKUL SAÇLI 1990 lı yıllarda olan ıslah firma sayısı azaldı. ticaretinde ihracatın ithalatı karşılama oranı bakımından olumluya/pozitife geçmesi büyük önem arz etmektedir. Bu konuda ise tavukçuluk sektörü önemli bir lokomotif olarak öne çıkmaktadır. Sektördeki damızlık sorununun çözümüne yönelik olarak yerli üretime dair yapılan çalışmalar aşağıda açıklanmıştır. TÜRKİYE DE TAVUK YETİŞTİRİCİLİĞİNİN YAPISI Türkiye deki tavuk yetiştiriciliğini, TÜİK in sınıflandırması da göz önünde bulundurulduğunda; ebeveyn işletmeleri (kuluçkahaneler), yumurtacı ve broiler (etçi) yetiştiricilik işletmeleri ile köy tavukçuluğu şeklinde sınıflandırmak mümkündür. Buradan da anlaşılacağı üzere ana/baba hattı (Grand parent) düzeyinde bir yetiştiricilik bulunmamakta olup, konuya ilişkin olarak kamu tarafından önemli girişimlerde bulunulmuştur. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının 2011 yılı verilerine göre Türkiye de toplam 10 bin 308 adet tavukçuluk işletmesi ve bu işletmelerin bünyesinde yer alan 16 bin 755 adet kümeste üretim yapılmaktadır.tavukçuluk alt sektörü olarak faaliyet sürdürülen ticari yumurta tavukçuluğunda ise bin 72 işletme de 3 bin 162 adet kümes ve yaklaşık 79 milyon adet ticari yumurtacı tavuk kapasitesi ile üretim yapılmaktadır (GTHB, 2013). Kurulu bulunan bu yapı ile 2011 yılı verilerine göre yaklaşık 13 milyar adet yumurta, 1,6 milyon ton piliç eti üretimi yapılmış olup, yaklaşık 3,9 milyar adet sofralık yumurta ihracatı gerçekleştirilmiştir. Aynı yıl toplam damızlık kanatlı ithalatının (damızlık yumurta dahil) tutarı ise 34 milyon ABD Doları olmuştur. Damızlık materyal genelde AB ülkelerinden temin edilmektedir (Anonim, 2013). GIDA DERGİSİ Nisan
20 Beyaz Et Sektörü Yumurta Üreticileri Merkez Birliğinin verilerine göre 2011 yılı itibarıyla dünya yumurta üretiminde 23,9 milyon ton ile Çin birinci sırada, 5,3 milyon ton ile ABD ikinci sırada, 3,1 milyon ton ile Hindistan üçüncü sırada olup, Türkiye ise bu üretim düzeyi ile 10.uncu sırada yer almıştır. Yine Merkez Birliğinin verilerine göre 2009 yılı itibarıyla yıllık kişi başına yumurta tüketim verilerine göre Çin de 304 adet/ kişi; ABD de 172 adet/kişi; Hindistan da 51 adet/kişi ve Türkiye de 174 adet/kişiolarak gerçekleşmiştir (Anonim, 2011/a). Yumurta üretiminde kullanılan hibrit materyali elde etmek maksadıyla 2010 yılında yurt dışından 176 bin 520 adet kahverengi ve 479 bin 256 adet beyaz yumurtacı olmak üzere toplam 655 bin 776 adet parent stok girişi olmuştur. Bu parent stoklardan Yumurta Üreticileri Merkez Birliği tarafından yapılan hesaplamalara göre 29 milyon 283 bin 172 adet beyaz ve 18 milyon 550 bin 563 adet kahverengi yumurtacı civciv elde edilerek yumurta üretiminde kullanılmıştır (Anonim, 2011/a). Yukarıda da açıklandığı üzere gelişmiş ülkelere göre Türkiye de kişi başına yumurta tüketimi düşük düzeyde olup, tüketim miktarı son yıllarda artış eğilimi göstermektedir. Buna karşılık ülke nüfusunun da önemli bir artış düzeyi gösterdiği bilinmektedir. Bu veriler ışığında yumurta üretiminin nüfus artışından daha fazla bir artış göstermesi gerektiği anlaşılmaktadır. Buna göre önümüzdeki dönemde gerek yurt içi tüketimin karşılanması ve gerekse ihracat yapılabilmesi için yumurta tavukçuluğu sektörünün gelişmesini sürdürmesi önem arz etmektedir. Benzer şekilde piliç eti üretimi için de aynı durum söz konusudur. Son yıllarda piliç eti ihracatı önemli düzeyde artış göstermekle birlikte, sektörün öncelikle yurt içi talebin karşılanması ve kalanın ihracata yönlendirilmesi davranışı önemli bir sorun alanı olarak görülmektedir. Nitekim mevsimsel olarak piliç eti üretimi ve stok durumu değişiklik göstermekte ve özellikle kış aylarında stok düzeyi yükselmektedir. Sektör böyle bir durumda ihracat olanaklarını değerlendirmekte ve bu amaçla fiyat oluşumlarını ve ihracat fiyatlarını düzenlemektedir. Sektörde gözlenen bu gelişmelere paralel olarak damızlık materyal üretiminde, kamu tarafından önemli girişimlerde bulunulmakta olup, özel sektörün yurt içinde damızlık materyal geliştirmesine yönelik bu güne kadar önemli bir girişimi bulunmamaktadır. Bu bağlamda Türkiye damızlık materyal konusunda yaklaşık olarak yüzde 98,5-99 oranında yurtdışından temine gitmek durumunda kalmaktadır. Bu gelişmelerden de anlaşılacağı üzere hem yumurtacı ve hem de etlik piliç konusunda sektör olarak yurtdışına bağımlı bir üretim yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu bağımlılığın ortadan kaldırılmasına ve yerli damızlık materyal ile üretim yapılmasını sağlamak üzere Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren özellikle kamu tarafından değişik çalışmalar yapılmış ve önemli gelişmeler sağlanmıştır. Bu kapsamda yurtiçi damızlık materyal üretimine yönelik olarak Türkiye de yapılan çalışmalar tarihsel süreçler gözetilerek aşağıda açıklanmıştır. KANATLI HAYVAN YETİŞTİRİCİLİĞİ VE DAMIZLIK MATERYAL ÜRETİMİNE YÖNELİK ÇALIŞMALAR 1930 yılında çıkarılan 3203 sayılı Ziraat Vekâleti Vazife ve Teşkilat Kanunu ile Bakanlık bünyesinde Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü kurulmuştur. Bunun ardından ise, Enstitü bünyesinde yetiştiricilik için gerekli tesisler inşa edilmiştir. Enstitünün damızlık kadrosunu oluşturmak amacıyla ise, Macaristan ve Avusturya nın ileri tavukçuluk yapan çiftlikleri ile iletişim kurulmuş ve bazıları ile anlaşmaya varılarak ilk parti olarak 273 adet Leghorn tavuğu ve 19 horoz ile 176 adet Rhode Island-Red tavuğu ve 26 adet horoz satın alınmış olup, Enstitü 1931 yılından itibaren fiilen yetiştiriciliğe başlamıştır. Yine Enstitü tarafından 1932 yılında Rechkard (Almanya) çiftliğinden 3 adet ve 1933 yılında da yine aynı çiftlikten 2 adet pedigrili Leghorn horozu getirtilerek damızlık kadrosu güçlendirilmiştir (Sarıca ve ark, 2011) yılından itibaren Marshall yardımı kapsamında Enstitüye modern makine ve ekipman getirilmiş ve yinebu bağlamda İngiltere den British Livestock Limited aracılığıyla Leghorn ve Rhode Island-Red tavuğu yumurtası getirilmiş, daha sonra ABD den Rhode Island-Red ve Newhampshire civcivi ithal edilmiştir. Ayrıca 1954 yılında Dünya Kiliseler Birliği tarafından hibe olarak Newhampshire civcivi ile 1955 yılında Yalova Devlet Üretme Çiftliğinden temin edilen White-Plymount-Rock sürüsü Enstitünün üretim kadrosuna alınmıştır (Anonim, 2011/b; Sarıca ve ark, 2011). 22 GIDA DERGİSİ Nisan 2013
KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU
KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU DÜNYA ÜRETİMİ VE TİCARETİ Dünyada 0207 Gümrük Tarife Pozisyonlu (GTP) kanatlı eti ve ürünleri üretiminde başı çeken ülkeler sırasıyla ABD (17,5 milyon ton), Çin Halk Cumhuriyeti
DetaylıKANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU
KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU TÜRKİYE DE ÜRETİM VE TÜKETİM Sağlıklı beslenme konusunda her geçen gün daha da duyarlı davranmaya başlayan tüketiciler kırmızı ete alternatif olarak, daha az yağlı ve daha ucuz
DetaylıTürkiye de ve Dünya da Kanatlı Sektörü
Türkiye de ve Dünya da Kanatlı Sektörü Ülkemizde beyaz et sektörü, özellikle 80 li yıllarda başlanan yatırımlar neticesinde çok önemli bir mesafe almıştır. Bir tarım ülkesi olan Türkiye, kanatlı hayvan
DetaylıTÜRKİYE VE DÜNYADA KANATLI SEKTÖRÜNÜN GENEL DURUMU
TÜRKİYE VE DÜNYADA KANATLI SEKTÖRÜNÜN GENEL DURUMU Resim 1: Bakanlığımızca Geliştirilen Yerli Hibritlerimiz (ATAK S). 1. Kanatlı sektörü ile ilgili üretim, tüketim ve istihdam Bakanlığımız, 1930 lu yıllarda
DetaylıKANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU
KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU TÜRKİYE DE ÜRETİM VE TÜKETİM Sağlıklı beslenme konusunda her geçen gün daha da duyarlı davranmaya başlayan tüketiciler kırmızı ete alternatif olarak, daha az yağlı ve daha ucuz
DetaylıMANİSA TİCARET BORSASI
MANİSA TİCARET BORSASI KANATLI SEKTÖR RAPORU 2015 EĞİTİM ARAŞTIRMA BİRİMİ TÜRKİYE VE DÜNYADA KANATLI SEKTÖRÜNÜN GENEL DURUMU T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nca Geliştirilen Yerli Hibritler (ATAK
DetaylıAB. SÜRECİNDE HİNDİ SEKTÖRÜNDE BAŞARININ YOL HARİTASI
AB. SÜRECİNDE HİNDİ SEKTÖRÜNDE BAŞARININ YOL HARİTASI Zir.Müh. M. Şerafettin ERBAYRAM Bolu Kalite Yem Sanayi Bolca Hindi Genel Koordinatörü Bolu, 03.HAZİRAN.2005, Koru Otel BEYAZ HİNDİ ÜRETİMİNİN BAŞLANGICI
DetaylıÜrün Raporu. Kümes Hayvancılığı T.C. GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI TARIMSAL EKONOMİ VE POLİTİKA GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ
Ürün Raporu Kümes Hayvancılığı 2014 T.C. GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI TARIMSAL EKONOMİ VE POLİTİKA GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ TARIMSAL EKONOMİ VE POLİTİKA GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ Ürün Raporu KÜMES HAYVANCILIĞI
DetaylıTÜRKİYE DE TARIMIN GELECEĞİ ve AVANTAJLAR
TÜRKİYE DE TARIMIN GELECEĞİ ve AVANTAJLAR Halil AGAH Kıdemli Kırsal Kalkınma Uzmanı 22 Kasım 2016, İSTANBUL 1 2 SUNUM PLANI TARIMDA KÜRESELLEŞME TÜRK TARIM SEKTÖRÜ VE SON YILLARDAKİ GELİŞMELER TARIMDA
DetaylıTÜRKİYE TOHUMCULUK SANAYİSİNİN GELİŞİMİ VE HEDEFLERİ İLHAMİ ÖZCAN AYGUN TSÜAB YÖNETİM KURULU BAŞKANI
TÜRKİYE TOHUMCULUK SANAYİSİNİN GELİŞİMİ VE HEDEFLERİ İLHAMİ ÖZCAN AYGUN TSÜAB YÖNETİM KURULU BAŞKANI MART 2011 Tohumculuk Sanayisi Nedir? Tohumculuk Hangi İş ve Aşamalardan Oluşur? Tohumculuk İçin AR-GE
DetaylıKATALOG Küplüpınar Mah. İstanbul Caddesi No:15 Osmangazi/BURSA Tel Website.
KATALOG 2017 35 YILDIR TAVUKCULUK SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTERMEKTEYİZ ÜLKEMİZİN PEK ÇOK YERİNE SATIŞLAR BİZİM TARAFIMIZDAN YAPILMAKTADIR. BURSA GÖKÇE KÖY'DEKİ KULUÇKAHANEMİZDE ÖRDEK,HİNDİ,ETLİK VE YUMURTALIK
DetaylıTÜRKİYE BEYAZ ET SEKTÖRÜ
TÜRKİYE BEYAZ ET SEKTÖRÜ 1. GİRİŞ Beyaz et insan beslenmesinde besin değeri açısından tartışılmaz bir öneme ve yere sahiptir. Tavuk eti; uluslararası terminolojide Kanatlı Eti kavramı içinde değerlendirilmektedir.
DetaylıİZMİR DE SÜT SEKTÖRÜNE BAKIŞ
İZMİR DE SÜT SEKTÖRÜNE BAKIŞ Büyük tarımsal ekonomiler sıralamasında 7. sırada yer alan ülkemiz tarımının milli gelire, istihdama ve dış ticarete katkısı giderek artmaktadır. Tarım sektörü; 2008 yılında
DetaylıDünya Mısır Pazarı ve Türkiye
Dünya Mısır Pazarı ve Türkiye Günümüzde çok amaçlı bir kullanım alanına sahip olan Mısır, Amerika Kıtası keşfedilene kadar dünya tarafından bilinmemekteydi. Amerika Kıtasının 15. yüzyıl sonlarında keşfedilmesiyle
DetaylıTEKSTİL MAKİNALARI. Hazırlayan Hasan KÖSE 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi
TEKSTİL MAKİNALARI Hazırlayan Hasan KÖSE 2006 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi TEKSTİL MAKİNALARI TÜRKİYE DE ÜRETİM Tanımı Tekstil makinaları, tekstil sanayinin
DetaylıTÜRKİYE TAVUK ETİ ÜRETİMİ VE İHRACATI : Yeni Hedefler ve Potansiyel Problemler
TÜRKİYE TAVUK ETİ ÜRETİMİ VE İHRACATI : Yeni Hedefler ve Potansiyel Problemler Dr. Sait KOCA Beypiliç Genel Müdürü Tavuk Eti ve Yumurta Üretimi: Hedefler ve Potansiyel Problemler Sempozyumu Bilkent Otel
DetaylıSEKTÖRÜN TANIMI TÜRKİYE TEMİZLİK MADDELERİ SEKTÖRÜ
SEKTÖRÜN TANIMI Tablo-1: Temizlik Maddeleri Sektöründe Yer Alan Ürünler GTİP Ürün Adı 3401 Sabunlar, Yüzey Aktif Organik Maddeler 3402 Yıkama, Temizleme Müstahzarları-Sabunlar Hariç 3403 Yağlama Müstahzarları,
DetaylıDÜNYA SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ
DÜNYA SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ Hazırlayan ve Derleyen: Zehra N.ÖZBİLGİN Ar-Ge Şube Müdürlüğü Kasım 2012 DÜNYA SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİNDE ÜRETİM VE TÜKETİM yılında 9.546 milyon
DetaylıKONYA-EREĞLİ TİCARET BORSASI TÜRKİYE DE VE İLÇEMİZDE HAYVANCILIK SEKTÖRÜ SORUNLARI
KONYA-EREĞLİ TİCARET BORSASI 2015 TÜRKİYE DE VE İLÇEMİZDE HAYVANCILIK SEKTÖRÜ SORUNLARI TÜRKİYE DE HAYVANCILIK SEKTÖRÜ Ülkemiz coğrafi özellikleri bakımından her türlü hayvansal ürün üretimi için uygun
DetaylıABD Tarım Bakanlığının 12/07/2018 Tarihli Ürün Raporları
17/07/2018 ABD Tarım Bakanlığının 12/07/2018 Tarihli Ürün Raporları ABD Tarım Bakanlığınca 12 Temmuz 2018 tarihinde yayımlanmış tahıl ve yağlı tohumlar raporlarında, ABD nin yanı sıra dünya üretimi ve
DetaylıT.C. Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü Ankara 08.01.2013
T.C. Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü Ankara 08.01.2013 Konu : 390319000000 GTİP no lu GPPS ve HIPS ithalatına % 3 oranında gümrük vergisi uygulanmasının kaldırılma talebi Sayın Bakanlığınızın,
DetaylıDünyada ve Türkiye de Endüstriyel Süt İşleme
Dünyada ve Türkiye de Endüstriyel Süt İşleme Dünyada üretilen toplam süt miktarı farklı kuruluşlar tarafından açıklanmaktadır. Bu kuruluşlar temelde birbirleriyle bağlantılı olmalarına rağmen veri toplama
DetaylıSEKTÖRÜN TANIMI TÜRKİYE KOZMETİK ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ
SEKTÖRÜN TANIMI Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon Kodları (G.T.İ.P) esas alınarak oluşturulan Kozmetik ve Kişisel Bakım Ürünleri Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon Kodları (G.T.İ.P) ve ürün tanımları aşağıda
DetaylıSERAMİK SANAYİİ. Hazırlayan Birsen YILMAZ 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi
SERAMİK SANAYİİ Hazırlayan Birsen YILMAZ 2006 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi TÜRKİYE DE ÜRETİM Türkiye'de seramik ve çini yapımı, kökleri 8000 yıl öncesine uzanan
DetaylıPAGEV - PAGDER. Dünya Toplam PP İthalatı
1 DÜNYA ve TÜRKİYE POLİPROPİLEN ( PP ) DIŞ TİCARET ANALİZİ Barbaros Demirci ( Genel Müdür ) Neslihan Ergün ( Teknik Uzman Kimya Müh. ) PAGEV - PAGDER DÜNYA TOPLAM PP İTHALATI : Dünya toplam PP ithalatı
DetaylıULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ
ÇİLEK RAPORU ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ TEMMUZ, 2017 1 İçindekiler 1. DÜNYA ÜRETİMİ VE TİCARETİ... 3 1.1 DÜNYA ÜRETİMİ... 3 1.2 DÜNYA İTHALATI... 4 1.3 DÜNYA İHRACATI...
DetaylıTÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ. Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter
TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter 2013 yılı, dünya ekonomisi için finansal krizin etkilerinin para politikaları açısından
Detaylı20/09/2018 ABD Tarım Bakanlığının 12/09/2018 Tarihli Ürün Raporları Mısır:
20/09/2018 ABD Tarım Bakanlığının 12/09/2018 Tarihli Ürün Raporları ABD Tarım Bakanlığınca 12 Eylül 2018 tarihinde yayımlanmış tahıl ve yağlı tohumlar raporlarında, ABD nin yanı sıra dünya üretimi ve ticaretine
DetaylıDünya Seramik Sektörü Dış Ticareti a) Seramik Kaplama Malzemeleri
Dünya Seramik Sektörü Dış Ticareti a) Seramik Kaplama Malzemeleri ÜLKE Dünya Seramik Kaplama Malzemeleri Üretiminde İlk 1 Ülke 29 21 211 212 212 Dünya /212 Üretiminden Aldığı Pay Değişim (%) (%) 1 ÇİN
Detaylı2013/ 2014 (%) 3301 Uçucu Yağlar 3.727.592 4.017.602 4.524.926 12,63 3,97
KOZMETİK SEKTÖRÜ HS No: 3301,3302, 3303, 3304, 3305, 3306, 3307 DÜNYA TİCARETİ Dünya kozmetik ürünler ihracatında ilk sırada güzellik/makyaj ve cilt bakımı için müstahzarları oluşturmaktadır. Bu ürün grubunun
DetaylıBölüm 2. Tarımın Türkiye Ekonomisine Katkısı
Bölüm 2. Tarımın Türkiye Ekonomisine Katkısı Nüfus ve İşgücü Katkısı Üretim ve Verim Katkısı Toplum Beslenmesine Katkı Sanayi Sektörüne Katkı Milli Gelire Katkı Dış Ticaret Katkısı Nüfus ve İşgücü Katkısı
DetaylıTEMEL ZOOTEKNİ KISA ÖZET KOLAY AÖF
DİKKATİNİZE: BURADA SADECE ÖZETİN İLK ÜNİTESİ SİZE ÖRNEK OLARAK GÖSTERİLMİŞTİR. ÖZETİN TAMAMININ KAÇ SAYFA OLDUĞUNU ÜNİTELERİ İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜNDEN GÖREBİLİRSİNİZ. TEMEL ZOOTEKNİ KISA ÖZET KOLAY AÖF Kolayaöf.com
DetaylıULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ
KİRAZ RAPORU ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ KASIM, 2018 1 İçindekiler 1. DÜNYA ÜRETİMİ VE TİCARETİ 1.1 DÜNYA KİRAZ ÜRETİMİ... 3 1.2 DÜNYA KİRAZ İTHALATI... 4 1.3 DÜNYA KİRAZ
DetaylıİHRACATTA VE İTHALATTA TL KULLANIMI
İHRACATTA VE İTHALATTA TL KULLANIMI Gizem ERİM Araştırma Raporu Ekonomik Araştırmalar ve Proje Müdürlüğü KONYA Ekonomik Araştırmalar ve Proje Müdürlüğü Ağustos, 2017 1 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ... 3 2. DIŞ
DetaylıTÜRKİYE DE VE DÜNYADA YEM SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ, BEKLENTİLER, FIRSATLAR. Prof. Dr. Nizamettin Şenköylü Genel Sekreter
TÜRKİYE DE VE DÜNYADA YEM SEKTÖRÜNE GENEL BAKIŞ, BEKLENTİLER, FIRSATLAR Prof. Dr. Nizamettin Şenköylü Genel Sekreter Gıda Üretimindeki Küresel Güçlükler Nüfus artışı İklim değişikliği Kuraklık Su kaynaklarının
DetaylıABD Tarım Bakanlığının 08/03/2018 Tarihli Ürün Raporları
12/03/2018 ABD Tarım Bakanlığının 08/03/2018 Tarihli Ürün Raporları ABD Tarım Bakanlığınca 8 Mart 2018 tarihinde yayımlanmış tahıl ve yağlı tohumlar raporlarında, ABD nin yanı sıra dünya üretimi ve ticaretine
Detaylıplastik sanayi Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri
plastik sanayi 2014 Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Türk ekonomisi 2014 yılının başında hızlı artırılan faiz oranlarıyla
DetaylıEKONOMİ BAKANLIĞI Türkiye Ekonomisi ve Tekstil ve Konfeksiyon Sektörü
EKONOMİ BAKANLIĞI Türkiye Ekonomisi ve Tekstil ve Konfeksiyon Sektörü Sunum: Murat YAZICI (Daire Başkanı) Pamuğun Geleceği Şekilleniyor Konferansı Bodrum 12-14 Haziran 2014 TEKSTİL VE KONFEKSİYON ÜRÜNLERİ
DetaylıYUMURTA ÜRETİMİ VE İHRACAT Yeni Hedefler ve Potansiyel Problemler DERYA PALA YUM-BİR HAZİRAN 2010 ANKARA
YUMURTA ÜRETİMİ VE İHRACAT Yeni Hedefler ve Potansiyel Problemler DERYA PALA YUM-BİR HAZİRAN 2010 ANKARA YUM-BİR Kuruluş :2006 Üye Sayısı: 15 Birlik 500 üretici Misyonu:Üreticilerin hak ve menfaatlerini
Detaylıplastik sanayi PLASTİK SEKTÖR TÜRKİYE DEĞERLENDİRMESİ VE 2014 BEKLENTİLERİ 6 AYLIK Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri
plastik sanayi 2014 TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖR DEĞERLENDİRMESİ VE 2014 BEKLENTİLERİ 6 AYLIK Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Türkiye
DetaylıTürkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı,
Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı, 217 15 147 12 16 7 132 182 295 399 191 135 618 22 358 416 195 34 3 222 17 14 143 32 43 31 3 35 44 464 841 1.42 1.392 1.3 1.615 1.782 ZEYTİNYAĞI SEKTÖRÜN TANIMI SITC
DetaylıBebek Hazır Giyim Sektörü Dış Ticaret İstatistikleri Raporu
Bebek Hazır Giyim Sektörü Dış Ticaret İstatistikleri Raporu Uludağ İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği Ar-Ge Şubesi Aralık 2017 Sayfa 1 / 10 Bebek Hazır Giyim Sektörü Sınıflandırma Bebek hazır giyim
DetaylıMOBİLYA SEKTÖRÜ MEVCUT DURUM
MOBİLYA SEKTÖRÜ MEVCUT DURUM Mobilya Sektörü Sınıflandırması Türkiye'de, 01.01.1989 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Armonize Sistem Nomanklatörü esas alınarak yapılan Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonlarına
DetaylıULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ
KİRAZ RAPORU ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ TEMMUZ, 2017 1 İçindekiler 1. DÜNYA ÜRETİMİ VE TİCARETİ... 3 1.1 DÜNYA ÜRETİMİ... 3 1.2 DÜNYA İTHALATI... 4 1.3 DÜNYA İHRACATI...
DetaylıTarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü
Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Tavukçuluk Araştırma İstasyonu Müdürlüğü (20-25 Temmuz 2013 Madagaskar Ziyareti) Serdar KAMANLI Ankara-2013 1 Sunu Akışı Madagaskar Madagaskarda yaptığımız
DetaylıCam Sektörü 2013 Yılı Değerlendirmesi
Cam Sektörü 2013 Yılı Değerlendirmesi Temmuz 2014 1 Milyar $ I. Cam Sektörü Hakkında 80 yıllık bir geçmişe sahip olan Türk Cam Sanayii, bugün camın ana gruplarını oluşturan düzcam (işlenmiş camlar dahil),
DetaylıULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ
ÇİLEK RAPORU ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ ARALIK, 2018 1 İçindekiler 1. DÜNYA ÇİLEK ÜRETİMİ VE TİCARETİ... 3 1.1 DÜNYA ÇİLEK ÜRETİMİ... 3 1.2 DÜNYA ÇİLEK İTHALATI... 4 1.3
DetaylıTEMİZLİK MADDELERİ SEKTÖRÜ
TEMİZLİK MADDELERİ SEKTÖRÜ HS No: 34.01, 34.02, 34.03, 34.04, 34.05, 34.06, 34.07 DÜNYA TEMİZİLİK ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ Temizlik maddeleri deterjanlar ve sabunlardan oluşmaktadır. Bu sektörün üretmekte olduğu
DetaylıOTOMOTİV SANAYİİ-2014 ve GELECEK. 24.Ekim.2014 Tarihinde MDK Toplantısı FIRAT Üniversitesi Mühendislik Fakültesi / ELAZIĞ
OTOMOTİV SANAYİİ-2014 ve GELECEK 24.Ekim.2014 Tarihinde MDK Toplantısı FIRAT Üniversitesi Mühendislik Fakültesi / ELAZIĞ Otomotiv Sanayinde Gelecek: Değer Zincirinde Değişim Üretimden Tüketiciye: Tedarik
DetaylıSANAYİCİ GÖZÜYLE GIDA SEKTÖRÜ PANELİ KIRMIZI ET SORUNU
SANAYİCİ GÖZÜYLE GIDA SEKTÖRÜ PANELİ KIRMIZI ET SORUNU Dr. Sait KOCA 9. GIDA MÜHENDİSLİĞİ KONGRESİ 09-11 KASIM 2017 SİDE / ANTALYA DAHA FAZLA VE SÜRDÜRÜLEBILIR GıDA ÜRETIMINE IHTIYACıMıZ VAR 795 MİLYON
DetaylıDÜNYA PLASTİK SEKTÖR RAPORU PAGEV
DÜNYA PLASTİK SEKTÖR RAPORU 2016 PAGEV 1. DÜNYA PLASTİK MAMUL SEKTÖRÜNDE GELİŞMELER 1.1. DÜNYA PLASTİK MAMUL ÜRETİMİ Yüksek kaynak verimi, düşük üretim ve geri kazanım maliyeti ve tasarım ve uygulama zenginliği
DetaylıİZMİR DE SÜT HAYVANCILIĞI
İZMİR DE SÜT HAYVANCILIĞI Şebnem BORAN Gözde SEVİLMİŞ Süt özellikle protein, yağ, vitamin (C vitamini hariç) ve mineraller (başta kalsiyum ve fosfor olmak üzere) gibi beslenmede çok önemli olan toplam
DetaylıTORBALI TİCARET ODASI MOBİLYA SEKTÖR ANALİZİ
TORBALI TİCARET ODASI MOBİLYA SEKTÖR ANALİZİ a. Sektörün Dünya Ekonomisi ve AB Ülkelerindeki Durumu Dünya mobilya üretimi 2010 yılında yaklaşık 376 milyar dolar olurken, 200 milyar dolar olan bölümü üretim
DetaylıTÜRK DERİ VE DERİ MAMÜLLERİ SEKTÖRÜ
TÜRK DERİ VE DERİ MAMÜLLERİ SEKTÖRÜ Türklerin dericiliğe başlamaları kaynaklara göre, 12. yüzyıla kadar gitmektedir. Köklü bir tarihsel geçmişe sahip olan deri ve deri sanayinin 1970 lerden itibaren ülkemizde
DetaylıBİTKİSEL YAĞ SEKTÖRÜNDE İTHALATA BAĞIMLILIK SÜRÜYOR
BİTKİSEL YAĞ SEKTÖRÜNDE İTHALATA BAĞIMLILIK SÜRÜYOR Gözde SEVİLMİŞ Giderek artan nüfusa paralel olarak gıda maddeleri tüketimi ve dolayısıyla bitkisel yağ tüketimi artmaktadır. Diğer yandan artan gıda
DetaylıKANATLI HAYVAN BESLEME (Teorik Temel-Pratik Uygulama)
KANATLI HAYVAN BESLEME (Teorik Temel-Pratik Uygulama) -Ders Notu- Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Yemler ve Hayvan Besleme Anabilim Dalı Adana ADANA-2008 ÖNSÖZ Hayvan beslemenin
DetaylıCAM SANAYİİ. Hazırlayan Birsen YILMAZ 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi
CAM SANAYİİ Hazırlayan Birsen YILMAZ 2006 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi TÜRKİYE'DE ÜRETİM Cam sanayii, inşaat, otomotiv, meşrubat, gıda, beyaz eşya, mobilya,
DetaylıAR&GE BÜLTEN 2016 OCAK-ŞUBAT SEKTÖREL SÜT SEKTÖRÜNE BAKIŞ
SÜT SEKTÖRÜNE BAKIŞ Şebnem BORAN Ülkemiz ve bölgemiz tarım ekonomisi içerisinde hayvancılık sektörünün oldukça önemli bir payı bulunmaktadır. Hayvansal ürünler toplumun yeterli ve dengeli beslenmesindeki
Detaylıplastik sanayi PLASTİK AMBALAJ MAMULLERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU TÜRKİYE Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Plastik Sanayicileri Derneği
plastik sanayi 2013 TÜRKİYE PLASTİK AMBALAJ MAMULLERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri YÖNETİCİ ÖZETİ
Detaylıplastik sanayi PLASTİK AMBALAJ MALZEMELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU TÜRKİYE Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri
plastik sanayi 2014 TÜRKİYE PLASTİK AMBALAJ MALZEMELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri YÖNETİCİ ÖZETİ : Plastik ambalaj mamülleri üretimi, Dünyada bu sektörde söz sahibi
DetaylıTÜRKİYE. PLASTİK AMBALAJ SEKTÖRÜ 2010 YILI DEĞERLENDİRMESİ ve 2011 YILI BEKLENTİLERİ. Barbaros Demirci Genel Müdür
TÜRKİYE PLASTİK AMBALAJ SEKTÖRÜ 21 YILI DEĞERLENDİRMESİ ve 211 YILI BEKLENTİLERİ Barbaros Demirci Genel Müdür Firma Sayısı : Plastik ambalaj sektöründe 1152 firma mevcut olup, firmaların % 86 sı 1 şehirde
DetaylıÇimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri Sektör Raporu 2010
Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri Sektör Raporu 2010 Avrupa kıtasından Amerika kıtasına, Orta Doğu Ülkelerinden Afrika ülkelerine kadar geniş yelpazeyi kapsayan 200 ülkeye ihracat gerçekleştiren
DetaylıProf.Dr.İlkay DELLAL
TUSAF 2013 Buğday, Un, İklim Değişikliği ve Yeni Trendler Kongresi İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ve ENERJİ KISKACINDA TARIM ve GIDA SEKTÖRÜ Prof.Dr.İlkay DELLAL 9 Mart 2013, Antalya GÜNDEM 9 Mart 2013 1. GÜNEŞ (%40)
DetaylıDünya buğday üretimi ve başlıca üretici ülkeler
DÜNYA TAHIL PAZARI Dünyanın her yerinde bulunan ve yaygın olarak tüketilen tahıllar, ekmek ve un gibi insan beslenmesinde son derece önemli temel gıda maddelerinin yapımında kullanılmaktadır. Genel olarak
DetaylıSağlıklı Tarım Politikası
TARLADAN SOFRAYA SAĞLIKLI BESLENME Sağlıklı Tarım Politikası Prof. Dr. Ahmet ALTINDĠġLĠ Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü ahmet.altindisli@ege.edu.tr Tarım Alanları ALAN (1000 ha)
DetaylıSon Dönemde Ortaya Çıkan Kuş Gribi Vakalarına İlişkin Değerlendirme
Son Dönemde Ortaya Çıkan Kuş Gribi Vakalarına İlişkin Değerlendirme H. Erhan Gül Uzman 2 TÜRKİYE DE KUŞ GRİBİNİN YENİDEN ORTAYA ÇIKMASI Nisan ayında Kastamonu nun Kürecik ilçesine bağlı İkizciler köyünün
DetaylıORGANİK TARIMDA ÖNCÜ KENT: İZMİR
2015 KASIM-ARALIK- SEKTÖREL ORGANİK TARIMDA ÖNCÜ KENT: İZMİR Şebnem BORAN Dünya da ve Türkiye de organik tarım hızla gelişmekte ve yaygınlaşmaktadır. Son 20 yılda Avrupa, Kuzey Amerika ve Japonya da organik
DetaylıT.C. Kalkınma Bakanlığı
T.C. Kalkınma Bakanlığı 2023 Vizyonu Çerçevesinde Türkiye Tarım Politikalarının Geleceği- Turkey s Agricultural Policies at a Crossroads with respect to 2023 Vision 2023 Vision, Economic Growth and Agricultural
DetaylıTÜRKĠYE DÜNYANIN BOYA ÜRETĠM ÜSSÜ OLMA YOLUNDA
TÜRKĠYE DÜNYANIN BOYA ÜRETĠM ÜSSÜ OLMA YOLUNDA Nurel KILIÇ Türk boya sektörü; Avrupa nın altıncı büyük boya üreticisi konumundadır. Türkiye de 50 yılı aşkın bir geçmişi olan boya sektörümüz, AB entegrasyon
DetaylıSERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI
SERAMİK KAPLAMA MALZEMELERİ VE SERAMİK SAĞLIK GEREÇLERİ SEKTÖRÜNDE DÜNYA İTHALAT RAKAMLARI ÇERÇEVESİNDE HEDEF PAZAR ÇALIŞMASI ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ Seramik sektörünün en
DetaylıTÜRKİYE'NİN DIŞ TİCARETİ
0 MEYVE SULARI Tablo 1. Meyve Suyunun Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları Ürün Adı GTİP No Portakal Suyu (Dondurulmuş) 200911 Diğer Portakal Suları 200912, 200919 Greyfurt Suyu 200921, 200929 Diğer Turunçgil
DetaylıSürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi TARIMSAL FAALİYETİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİSİ Toprak işleme (Organik madde miktarında azalma) Sulama (Taban suyu yükselmesi
DetaylıAyakkabı Sektör Profili
Ayakkabı Sektör Profili Elif UĞUR Ayakkabı, çok eski çağlarda insanların zorlu coğrafya ve iklim koşullarında ayaklarını muhafaza etmek ve zarar görmelerini engellemek amacıyla kullanılırken günümüzde
DetaylıTÜRKİYE PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU / 9 Ay PAGEV
TÜRKİYE PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU 2016 / 9 Ay PAGEV YÖNETİCİ ÖZETİ Türkiye, plastik işleme makineleri ve aksam ve parçaları talebinin yıllar itibariyle değişmekle beraber yaklaşık
DetaylıTürkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,
Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 0 HUBUBAT ÜRÜNLERİN TANIMI Hububat grubu ürünler dünyada stratejik önemi en yüksek olan ürünler olup ilk çağlardan beri insanlar tarafından kültürü yapılarak
DetaylıZEYTİNYAĞI SEKTÖR RAPORU-2013
Türkiye de Üretim Zeytin ağacında periyodisiteden dolayı zeytin üretimi yıllara göre inişli çıkışlı bir grafik izlemekte ve üretime bağlı olarak bir yıl düşük (yok yılı) bir yıl yüksek (var yılı) ürün
DetaylıET VE ET ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ
ET VE ET ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ 2. ET VE ET ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ 2.1. DÜNYA DA ET VE ET ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ Et ve et ürünlerinin insan beslenmesindeki öneminin yanı sıra sosyal ve ekonomik fonksiyonları ile ülkelerin
DetaylıTürkiye nin İnşaat Demiri Üretim ve İhracatındaki Rekabet Gücü. Dr. Veysel Yayan Genel Sekreter Türkiye Demir Çelik Üreticileri Derneği
Türkiye nin İnşaat Demiri Üretim ve İhracatındaki Rekabet Gücü Dr. Veysel Yayan Genel Sekreter Türkiye Demir Çelik Üreticileri Derneği 2 Kasım 2010 İstanbul Dünyanın En Büyük Ham Çelik Üreticileri (1000
DetaylıKIRMIZI ET SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI ve ÇÖZÜM ÖNERİLERİ. Dr. Ahmet YÜCESAN Ulusal Kırmızı Et Konseyi Bşk. İSTANBUL 2014
KIRMIZI ET SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI ve ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Dr. Ahmet YÜCESAN Ulusal Kırmızı Et Konseyi Bşk. İSTANBUL 2014 Ulusal Kırmızı Et Konseyi Ulusal Kırmızı Et Konseyi; 5488 sayılı Tarım Kanununun 11.maddesinde
DetaylıRakamlarla WFI 2014 (UFİ onaylı veriler)
Rakamlarla WFI 2014 (UFİ onaylı veriler) Katılımcı: 87 si yabancı toplam 365 katılımcı Ziyaretçi: 3.465 i yabancı toplam 15.934 ziyaretçi Katılımcı Ülke: 37 Ziyaretçi Ülke: 119 Konuk Ülke: Kosova Fuar
DetaylıSERAMİK SEKTÖRÜ NOTU
1. Dünya Seramik Sektörü 1.1 Seramik Kaplama Malzemeleri SERAMİK SEKTÖRÜ NOTU 2007 yılında 8,2 milyar m 2 olan dünya seramik kaplama malzemeleri üretimi, 2008 yılında bir önceki yıla oranla %3,5 artarak
DetaylıAylık Dış Ticaret Analizi
EKİM YÖNETİCİ ÖZETİ Bu çalışmada, Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından her ayın ilk günü açıklanan ihracat rakamları temel alınarak Türkiye nin aylık dış ticaret analizi yapılmaktadır. Aşağıdaki analiz,
DetaylıDOĞAKA- TR63 Bölgesi FOODEX 2014 Fuarı Hazırlık
DOĞAKA- TR63 Bölgesi FOODEX 2014 Fuarı Hazırlık DOĞAKA- TR63 Bölgesi FOODEX 2014 Fuarı Hazırlık DOĞAKA- TR63 Bölgesi FOODEX 2014 Fuarı Hazırlık Mevcut Durum Değerlendirmesi: Dünya ticaretinde gıda sektörü
DetaylıKURU İNCİR. Hazırlayan Çağatay ÖZDEN 2005. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi
KURU İNCİR Hazırlayan Çağatay ÖZDEN 2005 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi KURU İNCİR Türkiye de Üretim İncir, ilk kültüre alınan meyvelerden birisi olarak, anavatanı
DetaylıBAŞKANIN MESAJI. Osman BAĞDATLIOĞLU Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı
1 BAŞKANIN MESAJI Türkiye de süs bitkileri sektörü hem üretim hem ihracat yönünden hızla gelişen bir sektör. Bugün tüm dünya Türkiye deki bu potansiyelin farkında ve bizi önemli bir üretici/ihracatçı ülke
Detaylı2015 OCAK DIŞ TİCARET RAPORU
2015 OCAK DIŞ TİCARET RAPORU ATSO DIŞ TİCARET SERVİSİ *Tablo ve listeler TİM ve TUİK istatistikleri ihracat ve ithalat verilerine göre ATSO- Dış Ticaret Servisi tarafından derlenmiştir. 2015 OCAK / TÜRKİYE
DetaylıKATALOG Küplüpınar Mah. İstanbul Caddesi No:15 Osmangazi/BURSA Tel Website.
KATALOG 2018 35 YILDIR TAVUKCULUK SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTERMEKTEYİZ ÜLKEMİZİN PEK ÇOK YERİNE SATIŞLAR BİZİM TARAFIMIZDAN YAPILMAKTADIR. BURSA GÖKÇE KÖY'DEKİ KULUÇKAHANEMİZDE ÖRDEK,HİNDİ,ETLİK VE YUMURTALIK
DetaylıYURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ
2014 OCAK SEKTÖREL YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ Nurel KILIÇ Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri sektörü, ekonomiye döviz girdisi, yurt dışında istihdam imkanları, teknoloji transferi ve lojistikten ihracata
DetaylıMEYVE SULARI DÜNYA TİCARETİ. Dünya İhracatı. Tablo 1. Meyve Suyunun Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları
0 MEYVE SULARI Tablo 1. Meyve Suyunun Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları Ürün Adı GTP Portakal Suyu (Dondurulmuş) 2009.11 Diğer Portakal Suları 2009.12, 2009.19 Greyfurt Suyu 2009.21, 2009.29 Diğer
DetaylıFİRMA TANITIM DOSYASI
DNS HAYVANCILIK TARIM TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ FİRMA TANITIM DOSYASI İÇİNDEKİLER A. GENEL BİLGİLER 3 B. TARİHÇE 4 C. VERDİĞİMİZ HİZMETLER 5 D. ÜRÜNLER 6 E. REFERANSLAR 7-8 A. GENEL BİLGİLER DNS HAYVANCILIK
DetaylıÇELİK BORU SEKTÖR RAPORU (2017) ÇELİK BORU İMALATÇILARI DERNEĞİ
ÇELİK BORU SEKTÖR RAPORU (217) ÇELİK BORU İMALATÇILARI DERNEĞİ Türkiye Çelik Boru Üretimi Türkiye çelik boru üretimi, 2 li yılların başında sektöre yapılan yatırımlarla önemli bir ivme kazanmıştır. 2-27
DetaylıDünyada ve Türkiye de Organik Tarım
Dünyada ve Türkiye de Organik Tarım Organik tarım, dünyada yaklaşık 130 ülkede yapılmakta ve organik tarım üretim alanı giderek artmaktadır. 2011 yılı verilerine göre dünyada 37 milyon hektar alanda organik
DetaylıTürkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı,
Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2013 0 HUBUBAT ÜRÜNLERİN TANIMI Hububat grubu ürünler dünyada stratejik önemi en yüksek olan ürünler olup ilk çağlardan beri insanlar tarafından kültürü yapılarak
DetaylıKAĞIT SEKTÖRÜ RAPORU
2016 EYLÜL EKİM - SEKTÖREL KAĞIT SEKTÖRÜ RAPORU Melisa KORKMAZ Uygarlık tarihinin en önemli buluşlarından biri olan ve yaygın olarak kullanılan kağıt, M.S. 105 yılında Çinliler tarafından bulunmuştur.
DetaylıPET İTHALATINDA KORUNMA ÖNLEMİ SORUŞTURMASINA İLİŞKİN ÖZET SONUÇ RAPORU
EK PET İTHALATINDA KORUNMA ÖNLEMİ SORUŞTURMASINA İLİŞKİN ÖZET SONUÇ RAPORU 1. SORUŞTURMAYA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER 1.1. Kapsam Bu rapor, İthalatta Korunma Önlemleri Hakkında Karar hükümleri çerçevesinde
DetaylıTÜRKİYE NİN İHTİYAÇ DUYDUĞU FUAR 3.ELECTRONIST FUARI
TÜRKİYE NİN İHTİYAÇ DUYDUĞU FUAR 3.ELECTRONIST FUARI Sektörlerindeki ürünlerin, en son teknolojik gelişmelerin, dünyadaki trendlerin ve son uygulamaların sergilendiği, 25-28 Eylül 2014 tarihleri arasında
DetaylıPLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU
TÜRKİYE PLASTİK İŞLEME MAKİNELERİ SEKTÖR İZLEME RAPORU 2016 Ağustos PAGEV YÖNETİCİ ÖZETİ Türkiye, plastik işleme makineleri ve aksam ve parçaları talebinin yıllar itibariyle değişmekle beraber yaklaşık
DetaylıKonya Sanayi Odası. Ocak 2013. Enis Behar Form Temiz Enerji enis.behar@formgroup.com twitter/enisbehar
Konya Sanayi Odası Ocak 2013 Enis Behar Form Temiz Enerji enis.behar@formgroup.com twitter/enisbehar FORM TEMİZ ENERJİ FORM ŞİRKETLER GRUBU 6 farklı şirketten oluşmaktadır; İklimlendirme Cihazları Satışı
DetaylıULUDAĞ YAŞ MEYVE SEBZE İHRACATÇILARI BİRLİĞİ ÜYELERİNE SİRKÜLER NO.: 248
ULUDAĞ YAŞ MEYVE SEBZE İHRACATÇILARI BİRLİĞİ ÜYELERİNE SİRKÜLER NO.: 248 T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü nden alınan yazıda; Türkiye de kiraz-vişne
DetaylıEKONOMİ BAKANLIĞI Türkiye Ekonomisi ve Tekstil ve Konfeksiyon Sektörü
EKONOMİ BAKANLIĞI Türkiye Ekonomisi ve Tekstil ve Konfeksiyon Sektörü Sunum: N. ÜLKÜ AYIK 23-24 MART 2016 KAHRAMANMARAŞ TEKSTİL VE KONFEKSİYON ÜRÜNLERİ DAİRE BAŞKANLIĞI 1 MAKROEKONOMİK GÖRÜNÜM TEKSTİL
Detaylı