I.HUKUK BİLGİSİ; SİLAH BİLGİSİ (EĞİTİMİ) Silah Bilgisi (Eğitimi) Neleri Kapsamalıdır? I.HUKUK BİLGİSİ, II. MEKANİK BİLGİSİ VE EĞİTİMİ,

Transkript

1 SİLAH BİLGİSİ (EĞİTİMİ) Silah Bilgisi (Eğitimi) Neleri Kapsamalıdır? I.HUKUK BİLGİSİ, II. MEKANİK BİLGİSİ VE EĞİTİMİ, III. ATIŞ BECERİSİ (KULLANMA BİLGİSİ ve ATIŞ EĞİTİMİ) konularını ve safhalarını kapsamalıdır. Bunlardan birinin eksikliği birçok olumsuz durum yaratır. Silah eğitiminde verilmesi gerekli hususları aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür. I.HUKUK BİLGİSİ; Atış becerisinin, hukuk bilgisi ile ne ilgisi olabilir? Doğrudan ilişiklileri yok gibi görülmekte ise de; silahı olan kişi belirli kurallara göre davranmak zorundadır. Silahın bulundurulmasına, taşınmasına, kullanılmasına izin ve imkân veren yasaların, emir ve nizamın, poligon kurallarının, genel ve yerel av kaidelerinin, gelenek ve göreneklerinin vb. yazılı ve yazılı olmayan ulusal ve uluslar arası kuralların öğrenilmesi, bilinmesi ve bunların günlük yaşamda uygulanmasını birçok olumsuzluğu önler. Bu bilgilerin eksikliği sonradan giderilmesi mümkün olmayan, istenmeyen durumlar ortaya çıkartır. 1.Silahın hukuktaki yerini geniş genellemelerle dört bölümde değerlendirmek mümkündür. 1.a.Silahı bulundurmaya, taşımaya yetki veya izin veren yasalar 1 / 114

2 1.b.Silah kullanmaya yetki veren yasalar 1.c.Silahın imalini, naklini, satışını, bulundurmasını, taşınmasını yasaklayan ve cezalandıran yasalar. 1.d.Silahın bir suçta kullanılması halinde, işlenen suça ek ceza veren yasalar tarih ve 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanununda Silah tabiri geçen maddeler ile gerektiğinde silah kullanılmasına neden olabilecek görevleri belirten maddeler vardır. 7.a.Md. 3. Kişilerin silahlı personel tarafından korunması,... koruma ve güvenlik hizmetini yerine getirecek personelin bulundurabileceği veya taşınabilecek silah... 7.b.Md. 6. Bu yetkilerin kullanılması durumunda özel güvenlik birimi ve özel güvenlik personeli mülki idare amirinin ve genel kolluk amirinin emirlerini yerine getirmek zorundadır.. 7.c.Md. 7/d. Görev alanında, haklarında yakalama, tutuklama veya mahkumiyet kararı bulunan kişileri yakalama ve arama.. 7.d.Md. 7/j. Olay yerini ve delilleri koruma, bu amaçla Ceza Muhakemeleri Usul Kanununun 157. maddesine göre yakalama 7.e.Md.7/k. Türk Medeni Kanunun 981 inci maddesine, Borçlar kanununun 52 inci maddesine, 2 / 114

3 Türk Ceza Kanununun 49. maddesinin (1) ve (2) numaralı bentlerine göre zor kullanma 7.f. Md.8. Silah bulundurma ve taşıma yetkisi başlıklı 8. madde aynen şöyledir. Hangi koruma ve güvenlik hizmeti için ne miktar ve özellikte ateşli silah bulundurulabileceği komisyon tarafından belirlenir. Ancak eğitim ve öğretim kurumlarında, sağlık tesislerinde, talih oyunları işletmelerinde, içkili yerlerde silahlı özel güvenlik görevlisi çalıştırılmasına izin verilmez. Özel Güvenlik görevlileri, özel toplantılarda, spor müsabakalarında, sahne gösterileri ve benzeri etkinliklerde silahlı olarak görev yapamazlar. Koruma ve güvenlik hizmetinde kullanılacak silah ve teçhizat, ilgili kişi veya kuruluş tarafından temin edilir. Özel güvenlik şirketleri ateşli silah alamaz ve bulunduramazlar. Ancak özel güvenlik şirketlerine, para ve değerli eşya nakli, geçici süreli koruma ve güvenlik hizmetlerinde kullanılmak üzere, özel güvenlik eğitimi veren kurumlara, silah eğitiminde kullanılmak üzere, komisyon kararı ve valinin onayı ile silah alma, kullanma ve taşıma izni verilebilir şeklindedir. II.MEKANİK BİLGİSİ; Silahın makine olarak yapısının, parçalarının, çalışmasının, sökülüp takılmasının, kabiliyetinin, arızalarının, temizliğinin, kullandığı fişeğinin v.b.konuların öğrenilmesini ve bunların yapılmasını içerir. Mekanik bilgisi kitap ve mecmua gibi basılı eserlerden öğrenilebilir. Öğrenilenin uygulama ile pekiştirilmesinde yarar vardır.silahlı mesleklerde silah eğitimi, meslek öncesi eğitimlerde verilmektedir. Türkiye de erkek vatandaşların askerlik yapması bir vatan görevi olduğu için, bu görevi yapanların silah eğitimi gördüğü kabul edilmektedir. Mekanik bilgiye örnek olarak, genel olarak toplu ve yarı otomatik tabancalar üzerinde durulmuş 3 / 114

4 ve iki tabancanın detay bilgileri verilmiştir.(bakınız:toplu tabanca, yarım otomatik tabanca, CZ 75.) III.ATIŞ BECERİSİ (KULLANMA BİLGİSİ ve UYGULAMA) ; Spor atışlarında (UİT Kurallarına göre) ve Görev atışlarında; istenen sonucun elde edilmesi v.b. becerilerin kazanılmasını kapsar. Silahın Tanımı İnsan var oluşundan bu yana beslenerek yaşamını sürdürmek, kendisinden güçlü hem cinslerinden korunabilmek ihtiyacını duymuş; bu zorlama ile saldırı ve savunma için, kendi gücünden başka araçlar kullanmıştır. İnsan zekası ile birleşen teknoloji; saldırı ve savunma araçlarını geliştirmiş; bu gelişim zamanımızda da devam etmektedir. Soru: Yerleşmiş ve kabul edilmiş klasik tanımı ile SİLAH: Yakın ve uzaktan, çeşitli şekillerde kullanılarak; canlıları yaralayan veya öldüren; cansızları parçalayan veya yok eden; kişi ile kişiye ait olanları koruyan aletlerdir. Şeklinde tanımlanabilir. 4 / 114

5 TÜRK CEZA YASASINDA SİLAH ÇEŞİTLERİ tarih ve 5237 sayılı (Yeni) Türk Ceza Kanunu; Silah gelişimine uygun olarak; eski yasada çeşitli zamanlarda; zamanın ihtiyaçlarına göre yapılan değişikliklere rağmen; eksikliği hissedilen Silah deyimini 6. Maddesinin f. Fıkrasında açıklamıştır. (Yeni) Türk Ceza Kanunu; Silah ı ; 1.Ateşli silahlar, 2. Patlayıcı Maddeler, 3.Saldırı ve Savunmada kullanılmak üzere yapılmış her türlü kesici, delici veya bereleyici alet, 4. Saldırı ve Savunma amacıyla yapılmış olmasa bile fiilen saldırı ve savunmada kullanılmaya elverişli diğer şeyler, 5.Yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı, boğucu, zehirleyici, sürekli hastalığa yol açan nükleer, radyoaktif, kimyasal, biyolojik maddeler Şeklinde tasnif etmiştir. 5 / 114

6 Ateşsiz Silahlar Ateşsiz Silahlar konusu uzmanlık alanıdır. Ateşsiz silahlar tarihteki yerlerini almış olmalarına rağmen, günümüzde de kullanılmaktadır. Ateşsiz Silahlar konusu çok geniş olduğu için; a) Ders Müfredatı olarak Ateşsiz Silahlar (Dar Kapsamlı) ; b) Meraklı ve genç meslektaşlar için Yasalar, Tarihçe ve İmal Özelliklerine Göre Ateşsiz Silahlar (Geniş Kapsamlı) bk. Özel ve Genel Güvenlik Mensupları için, Silah Kültürü ve Atış Becerisi. K. Yücel Tutkun Olarak iki bölümde hazırlanmıştır. Ders konusu olarak Ateşsiz silahlar kavramında ; Güvenlik görevlisi olarak; suçta kullanılan veya kendisi suç objesi olan ateşsiz silah tanımından ne anlaması gerektiğini, bu anlayışın kapsamını açıklayabilmektir. 6 / 114

7 I- YASALARDA ATEŞSİZ SİLAH: Yasalarda Ateşsiz silahı üç ayrı yasada incelemek olasıdır tarih ve 5237 sayılı (Yeni) TÜRK CEZA KANUNUDA ATEŞSİZ SİLAH KAVRAMI: Türk Ceza Yasasında silah İşlenen suçun cezasını arttırmak amacı ile Şiddet sebebi olarak yer almaktadır. Yeni Türk Ceza Yasası, eski yasada eksikliği hissedilen Silah deyimini 6. Maddesinin f. Fıkrasında düzenlemiştir. a Ateşsiz silahlar iki grupta toplanmıştır. Fıkrad Birinci grupta Saldırı ve Savunmada kullanılmak üzere yapılmış her türlü kesici, delici veya bereleyici alet. İkinci grupta Saldırı ve Savunma amacıyla yapılmış olmasa bile fiilen saldırı ve savunmada kullanılmaya elverişli diğer şeyler. Olarak tanımlanmıştır tarih ve 6l36 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkındaki Kanun; Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına silah bulundurma ve taşıma hakkı veya iznini düzenleyen yasadır. 7 / 114

8 6136 sayılı yasada; taşınması, bulundurulması, kullanılması yönünden memnu (yasak) sayılarak veya serbest bırakılanlar özel olarak düzenlenmiştir. Kanunun 1. Maddesi... bıçaklarla salt saldırı ve savunmada kullanılmak üzere özel olarak yapılmış bulunan diğer aletlerin memlekete sokulması, yapılması satılması, satın alınması, taşınması ve bulundurulması bu kanun hükümlerine tabidir. Şeklindedir. Kanunun 4. maddesinde çeşitli tarihlerde değişiklikler yapılmıştır. Kanunun 4.Maddesi (Değişik / 5 md.) Ülke içinde kama, hançer, saldırma, şişli baston, sustalı çakı, pala, kılıç, kasatura, süngü, sivri uçlu ve oluklu bıçaklar, topuz, topuzlu kamçı, boğma teli veya zinciri, muşta ile salt saldırı ve savunmada kullanılmak üzere özel nitelikteki benzeri aletlerin yapımı yasaktır. Bunlardan bir sanat veya mesleğin icrası için kullanılması zorunlu bulunanların yapımına İçişleri Bakanlığınca yapılacak bir yönetmelikte belirlenen kurallara göre izin verilir. (Değişik fıkralar : / 2 md.) Yalnız sporda kullanılan yivli ateşsiz silahlar ve mermileri ile yivsiz av tüfekleri ve mermilerinin, ev gereçlerinden olan veya tababet, sanayi, tarım, spor için kullanılan aletlerle bir meslek veya sanatın icrası için gerekli bıçak, şiş, raspa ve benzerlerinin kullanılması bu kanun hükümlerine tabi değildir. Avda ve sporda kullanılan her nevi ateşli yivli silahlar bu kanunun 7. nci maddesine göre ruhsata tabidir. 8 / 114

9 Şeklindedir tarih ve 2521 sayılı Avda ve Sporda Kullanılan Tüfekler, Nişan Tabancaları ve Av Bıçaklarının Yapımı, Alımı, Satımı ve Bulundurulmasına Dair Kanun, av ve sporda kullanılan silahları düzenler. Kanun; 6136 sayılı kanun kapsamı dışında kalan ; 3a)Yivsiz Av tüfekleri: (Avda ve atıcılık sporunda kullanılan ve namlusunda yiv ve set bulunmayan tüfekler) 3b)Spor ve Nişan Tüfek ve Tabancaları: (Hava ve gaz basıncıyla çalışan ateşsiz, namluları yivli veya yivsiz olan, uluslar arası standartlara uyan tüfek ve tabancalar) 3c)Av Bıçağı: (Sadece avda kullanılan, av hayvanlarını kesmeye, yüzmeye ve parçalamaya yarayan oluksuz, sırtı küt veya testereli bıçaklar) İle ilgili fabrika, imalathane kurulması, işletmesi, yapılması; üretilenlerin satılması, satın alınması, bulundurulması ve taşınması konularını kapsamaktadır. 4- Ateşsiz silahların tarihçesi ile Çakı, Sustalı Çakı, Bıçak; Kama, Hançer, Sivri Uçlu ve Oluklu Bıçak, Süngü, Kasatura, Kılıç, Pala, Yatağan, Saldırma, Şişli Baston, Kamçı, Kırbaç, Gürz, Şeşper, Bozdoğan, Topuz, Topuzlu Kamçı, Mızrak, Balta, Teber, Baltalı Mızrak, Çatal, Ok, Yay, Arbelet, Balista, Mancınık ve diğer silahlar için Bk. için bk. Özel ve Genel Güvenlik Mensupları için, Silah Kültürü ve Atış Becerisi. K. Yücel Tutkun) 9 / 114

10 SORU:Ateşli Silahlar Mermi adı verilen özel, şekil,ağırlık, büyüklük ve vasıftaki cisimleri, barut gazının etkisi ile uzak mesafelere atan silahlara; Ateşli silah denir. Silahın Ana Parçaları ve Fişek A-ATEŞLİ SİLAHLARIN ANA PARÇALARI El silahı olara tabir edilen tabanca ve tüfeklerin ana parçaları genel olarak 7 (Yedi) grupta toplanır. 1-Namlu, 2-Ateşleme tertibatı, 3-Kovan Atma Tertibatı, 4-Fişek Verme Tertibatı, 5-Nişan Tertibatı, 6-Emniyet Tertibatı, 7-Çerçeve. NAMLU: I-NAMLU: Mermi veya Saçma ismi ile tanımlanan; özel nitelikteki cisimleri uzak mesafelere gönderen parçadır. Genel olarak silindir şeklindedir. 1-YİVLİ SETLİ NAMLULAR : Mermi atan namluların içinde; Yiv ve Set bulunur. Yiv: Girinti, Set Çıkıntı anlamındadır. Yiv ve setin görevi; mermi çekirdeğine dönüş kabiliyeti vermektir. Dönüş kazanan mermi çekirdeği hava yı ve hedefi delecektir. 10 / 114

11 2-KAVAL NAMLULAR : Saçma atan namluların içinde yiv ve set bulunmaz. Namlunun içi düzdür. 3-SABİT NAMLULAR: Tabanca çerçevesine sabit haldedir. Tabancanın sökülmesi sırasında, çerçeveden ayrılmaz. Örnek Kırıkkale marka tabancası. 4-HAREKETLİ NAMLULAR: Tabanca çerçevesin sabit değildir. Tabancanın sökülmesi sırasında, çerçeveden ayrılır. Tabancaya fişek yatağının alt tarafında bulunan ve özel olarak tasarlanmış Namlu Kuyruğu ile tabancaya monte edilir. Mermi çekirdeği namlu ucundan çıkıncaya kadar hareket etmez. Baruttan tam istifade sağlamak için tasarlanmıştır. Örnek Ceska Vizor CZ 75 Tabanca. 5-ÇAP: Namlu içi ölçüsüdür. Milimetre veya Kalibre ile ifade edilir. Yivsiz Av tüfeklerinde çap Numara ile tanımlanır. 6-FİŞEK YATAĞI: Fişek yatağı: Namlu gerisinde atışa hazır fişeğin bulunduğu yerdir. 6a)Yarı otomatik ve tam otomatik tabancalarda fişek yatağı namlu ile bitişik imal edilir. Çapları namludan geniştir. Kullanılan fişek boyu kadardır. Fişek yataklarının, şarjöre yakın bölgelerinde Fişek Rampası bulunur. Hareketli namluların fişek yataklarının alt kısmında ayrıca Namlu Kuyruğu bulunur. 6b)Toplu tabancalarda fişek yatağı Top yuvasıdır. Namlu dan ayrıdır. 11 / 114

12 ATEŞLEME TERTİBATI II-ATEŞLEME TERTİBATI: Fişek yatağında atışa hazır durumdaki fişeğin ateşlenmesini sağlar. 1-TETİK: Ateşleme tertibatının ilk paçasıdır. Genel olarak etrafında, güvenliği için Tetik Korkuluğu vardır. 2-ATEŞLEME İĞNESİ: Fişek kapsülüne darbe yaparak, kapsülü ve dolayısı ile barutu ateşleyen parçadır. a)yarı otomatik ve tam otomatik tabancalarda uzun Mil şeklindedir. İğne, Ateşleme mili, Ateşleme pimi şeklinde de tanımlanmaktadır. b)toplu tabancalarda Ateşleme iğnesi; b1)- Horoz, Çekiç ucuna monte edilmiştir. Horoz, çekiç ile birlikte hareket eder. b2)- Horoz a monteli değildir. Ayrı mil halindedir. 3-İNTİKAL PARÇALARI: Tetik hareketini, iğneye nakleden, taşıyan ara parçalardır. 4-ATIŞ AYAR MANDALI: Yarı otomatik ve tam otomatik atış yapan tabancalarda; iki tip atış imkanı vardır. Tercih edilen atış Atış Ayar Mandalı ile seçilir. 12 / 114

13 4a)-Tek Atış Ayarı: Tabancanın, her defasında tetik çekerek tek tek atış yapması için mandal Tek Atış durumuna getirilir. 4b)Sürekli Atış Ayarı (Tam otomatik) : Tabancanın bir defa tetiğine basılarak şarjördeki tüm fişekleri atması için; Sürekli Atış ayarı seçilir. KOVAN ATMA TERTİBATI III-KOVAN ATMA TERTİBATI: Patlayan fişekten kalan Kovan ı silah dışına taşıyan, atan sistemdir. 1-Yarı otomatik ve tam otomatik tabancalarda, İki ana parçadan oluşur. a)tirnak: Tırnak kapak takımı (sürgü) üzerinde, kovar atma deliğinin arka kenarındadır. Kendisine ait bir yayı vardır. Fişek yatağına sürülen fişeğin; kovanının dip tablasına yakın, özel yere (yuvaya ) geçer. Tırnak iki türlü görev yapar: a.1)-fişek yatağındaki fişeği dışarıya çıkarmak için, kapak takımının El ile geriye çekilmesi sırasında Tırnak fişeği, fişek yatağından, çekerek geriye taşır. 13 / 114

14 a.2)atış sonrasında barut gazı kapak takımını ve kovanı geriye doğru hareket ettirir. Kapak takımı, kovan içinde oluşan güç ile geriye doğru gelirken Tırnak kovanı kaymaması için tutar. Kovanı çekmez; sabit tutar. b)çikarici: Çevrceve üzerindedir. Sabittir. Tırnağın aksi yönünde bulunur. Geriye gelen fişeğin veya kovanın dip tablasına vurur; fişek veya kovanı tırnak yönünde, kovan atma boşluğu doğru çevirerek, dışarıya atılmasına yardım eder. 2-Toplu tabancalarda: Tırnak, Çıkarıcı yoktur. Top un arka kısmında, fişeklerin çıkıntılı imal edilmiş kovan dip tablasına temas eden, bu tip kısımdan fişeği veya kovanı, top yuvarı dışına çıkaran Çıkarıcı vardır. Toplu tabancalarda Çıkarıcı, Top un sabit olması veya yatmasına göre, markalara ve tiplere göre değişiklik arz eder. El ile çalıştığı gibi, topun kırılması halinde yaylı olarak da çalışabilir. (B k: Toplu tabancalar) FİŞEK VERME TERTİBATI IV-FİŞEK VERME TERTİBATI: Silahın devamlı atış yapmasını sağlayan, besleyen sistemdir. 1-HAZNE. Atış için sıra bekleyen fişeklerin bulunduğu bölümdür. 1a) Toplu tabancalarda; TOP YUVALARI dır. (Geniş bilgi Bk: Toplu Tabanca) 14 / 114

15 1b) Yarı otomatik ve tam otomatik tabancalarda; ŞARJÖR dür. Şarj etme kelimesinden üremiştir. 2-ŞARJÖR :Şarjör ün yapısı: (Geniş bilgi Bk : Kırıkkale CZ 75 Tabanca) 2.a)Şarjör Gövdesi: Tabancaların cinslerine göre; kısa namlulu el tabancalarında 7 (yedi) fişek ile 16 (on altı) fişek ve üzerinde kapasiteleri olanlar vardır. Üzerindeki deliklerden, içindeki fişek sayısının öğrenilmesi mümkün olmaktadır. 2.b)Şarjör Dudakları: Şarjör ağzının iki kenarındaki parçalara Şarjör Dudağı adı verilir. Bu dudakların aralarındaki mesafe bozulur ise; fişek dikilir. Dikilen fişek kapak takımının ileriye gitmesini önler ve silah tutukluk yapar. Bu neden ile şarjör dudakları ile oynamamak gerekir. SORU 2-c)Gerdel: Fişeklerin üzerine konulduğu parçadır. Gerdel in iki görevi vardır. -Fişeklere taşıyıcı zemin görevini yapar. -Şarjörde fişek bitince, kapak takımının İleriye gitmesi önler, fişeklerin bittiğini işaret eder. 15 / 114

16 2-d)Şarjör Yayı: Fişekleri namlu istikametinde kaldırır. Şarjör yaylarının zaman zaman dinlendirilmesi gerekir. Bunun için yedek şarjör ile değimli kullanılmalıdır. Şarjör yayı esnekliğini kaybeder ise; şarjördeki fişekleri namluya doğru kaldıramaz. Silahın ateşlenmesine mani olur. 2-e)Şarjör kapağı: Şarjörün alt tarafını kapatır. SORU 2-YERİNE GETİREN YAY (İRCA YAYI dır İCRA YAYI değildir.) Yarı otomatik ve tam otomatik tabancalarda fişek ateşlendikten sonra, kapak takımı (sürgü), barut gazının geri tepmesi nedeni ile geriye gelir. Kapak takımı (sürgü) geriye gelirken; Yerine Getiren Yayı sıkıştırır. Sıkışan yay normal haline gelirken; kapak takımını da ileriye, normal durumuna getirir. Yerine getiren yay İRCA YAYI olarak da tanımlanır. Bu yayın İCRA YAYI olarak tanımlanması doğru değildir. İCRA nın anlamı değişiktir. 3-İĞNE YUVASI ALT UÇ KISMI : Sıkışan Yerine Getiren Yay; normal haline gelirken; kapak takımını ileriye gelirken; İğne Yuvasının Alt Uç Kısmı ; şarjörün en üstünde, şarjör dudakları arasında bulunan fişeğin, dip tablasına vurarak, fişeği şarjörden çıkarır ve fişek yatağına doğru sürer. SORU 4-FİŞEK RAMPASI: Yerine getiren yayın etkisi ile kapak takımını ileriye gelirken; İğne Yuvasının Alt Uç Kısmı nın; şarjörün en üstünde, şarjör dudakları arasından çıkardığı fişek Fişek Rampasından yukarıya doğru çıkarak (kayarak) fişek yatağına yerleşir. 16 / 114

17 NİŞAN TERTİBATI V-NİŞAN TERTİBATI: Namlu tarafından atılan mermi nin veya saçmaların, istenen noktaya ulaşmasını temin eden sistemdir. Spor amaçlı silahların ve harp için imal edilmiş silahların Nişan tertibatları, amaçlarına göre değişik biçimde yapılmıştır. (Geniş bilgi için Atış Teknikleri ne Bk. nız.) 1- ARPACIK GEZ sistemi. Ateşli silahlarda genel olarak Nişan Sistemi Arpacık ve Gez den oluşur. 1.a) ARPACIK : Namlu ucunda bulunur. Hedefe yakındır. Yarım Daire, Dikdörtgen, Üçgen, Çubuk biçiminde olabilir. MP5 Makineli tabancalarda olduğu gibi bir çember içersine de alınabilir. Arpacığın üzerine çeşitli amaçlarla fosfor vb. maddeler bulunabilir. 1.b) GEZ : Namlu gerisindedir. Göz e yakındır. Arpacığın şekline uyumlu olarak oyuk kısmı, Tam Daire, Yarım Daire, Dikdörtgen, Üçgen şeklinde yapılabilir. 2-DÜRBÜN : Uzak mesafelerde kesin netice almak üzere tabancaların üzerine de Dürbün yerleştirmek mümkündür. 17 / 114

18 Dürbün ile yapılan atışlarda özel düzenlemeler gerekir. 3-IŞIKLI SİSTEMLER : Lazer, Mor Ötesi, Kızıl Ötesi gibi Işık ile çalışan sistemler ile Artık Işıktan Yararlanan Sistemler gece gündüz görevlerinde kullanılır. Yardımcı sistemlerdir. EMNİYET TERTİBATI VI-EMNİYET TERTİBATI: Ateşli silahların güven içinde saklanması, taşınması, kullanılması için Emniyet sistemleri vardır. Ateşli silahların en emniyetli hali; silaha fişek konulmamış, fişekten uzak tutulmuş halidir. Marka tabancaların kendilerine özgü Emniyet Sistemleri vardır. Ancak, genel olarak TOPLU TABANCALARIN EMNİYETİ YOKTUR. Bu neden ile toplu tabancalarda; emniyet tedbiri olarak TETİK ÇEKİLDİĞİNDE, NAMLU HİZASINA GELECEK OLAR İLK TOP GÖZÜ BOŞ BIRAKILIR. Emniyet Tertibatları Kendi arasında çeşitlidir. 1-EMNİYET MANDALI: Genel olarak Ateşleme sistemini kilitler. Her tabancada Çerçeve üzerinde mandal şeklinde görülür. 18 / 114

19 1.a)-Emniyet Mandalları eski tip tabancaların sol yanında bulunurken; son yıllarda üretilen tabancalarda, her iki taraf da yer almaktadır. Yeni şekil ile sağ ve sol el farkı ortadan kalmıştır. 1.b)Bazı tip tabancalarda Emniyet Mandalı; Kapak takımını (Sürgü yü) ve ateşleme tertibatını (özellikle Horozu) kilitler. Bu tip silahlarda Emniyet Mandalı kapalı iken Dolduruş yapılamaz. Bazı tip tabancalarda (Walther Kırıkkale) Emniyet Mandalı, ateşleme iğnesini kilitler, Kapak takımını (Sürgü yü) serbest bırakır. Bu tip silahlarda Emniyet Mandalı kapalı iken Dolduruş mümkündür. 2-ŞARJÖR EMNİYETİ: Şarjör yerine tam oturmadığı zamanlar, fişek yatağına fişek sürülmesi mümkün olamaz. Bu neden ile şarjörün tam olarak yerine oturması gerekir. Tabancalarda şarjör kilitleri; a)şarjör alt kapağını tutan mandal şeklinde ((Walther Kırıkkale); b)şarjör gövdesindeki özel deliğe geçer biçimde (CZ 75) ; yapılmıştır. 3-KABZE EMNİYETİ: Kabzanın avuç içine gelen sırt kısmında bulunur. Tabanca Kabza sinin kavranması (sıkılması) ile Kabza içine girer. Basılı olmadığı zaman Ateşleme tertibatındaki parçaları arasındaki irtibatı keser. 19 / 114

20 Kabza Emniyeti, kabza nın sıkılmasını gerektirdiği için, Nişan almada olumsuz olarak değerlendirilmektedir. 4-İĞNE EMNİYETİ: Bazı tip silahlarda, iğne yuvası içine konulan bir emniyet türüdür. Doğrudan ateşleme iğnesini (pimini) kilitler. Tetik hareketine bağlı olarak devre dışı kalır. Tabancanın, fişek yatağında fişek olduğu halde, horozu üzerine düşmesi, horoza çarpılması sonucu patlamasını önlemek için tasarlanmıştır. 5-İŞARET PİMİ: Doğrudan Emniyet Tertibatı değildir. (Walther Kırıkkale) gibi bazı tip tabancalarda bulunur. Fişek yatağında fişek olduğunda; horoz istikametinde, çerçeve dışına çıkar. Boş iken dışarıya çıkmaz. Görüş imkanı olmayan (Gece) durumlarda; parmak ile yoklanarak tabancanın dolu veya boş olduğunu gösterir. ÇERCEVE VII-ÇERCEVE: SORU Silahın ana parçalarını üzerinde toplayan kısımdır. 1-Bazı tip silahlarda Çerçeve ile Kapak takımı (Sürgü nün) aynı malzemeden (çelik v.b.) yapılmıştır. Bazı tip silahlarda Çerçeve farklı (alüminyum v.b.) Kapak takımı (Sürgü) farklı (çelik v.b.) malz emeden yapılmıştır. 20 / 114

21 2-Çerçeve üzerinde Kabza Kapakları, Taşıma Halkası gibi parçalar bulunur. (Geniş bilgi için Bakınız: Kabza kavrama) 3-Çerçeve üzerinde; tabancanın imal edildiği fabrikaya ait Marka işaretleri ile; seri numaraları, fabrikasyon garanti işaretleri (Proof Mark) bulunur. B-FİŞEK I-FİŞEK: Ateşli silahların kullandığı mühimmat FİŞEK olarak tanımlanır. Bazı kitaplarda ve yasalarda Fişek yerine Mermi kullanılmaktadır. Mermi, teknik değim olarak hatalıdır. Fişek; kovan, kapsül, barut ve mermi çekirdeğinden veya saçmadan oluşur. Tabanca ve tüfek fişeklerinin yapıları ile namlusunda yiv ve set bulunmayan Av Tüfeği Fişeklerinin yapıları da farklıdır. SORU II-FİŞEĞİN KISIMLARI: Fişek aşağıda belirtilen kısımların birleşmesi ile oluşur. 1- MERMİ ÇEKİRDEĞİ SAÇMA : 1.a)Mermi; özel şekli, boyutları, ağırlığı, nitelikleri olan cisimlerdir. Mermi çekirdeği olarak da tanımlanır. Kurşun çekirdeği kullanım amaçlarına uygun biçimlerde imal edilir. 21 / 114

22 1.b)Saçma: Namlusunda Yiv ve Set bulunmayan av tüfeklerinin attığı çeşitli Numaralı (büyükl ükte); Tek (Şevrotin) veya çok sayıda (Kuş saçması, v.b. ) özel yapım küre erdir. (bilyelerdir). 2-BARUT: Mermi çekirdeğini veya saçmaları ileriye götüren gücü sağlar. Yarı ve tam otomatik silahlarda, tabancanın çalışmasını da temin eder. 3-KAPSÜL: Barut u ateşleyen, küçük tip patlayıcıdır. Barut içinde, ateşleme iğnesinin darbesi ile kolaylıkla ateş alan Hassas patlayıcı maddeler bulunur. 4-KOVAN KARTUŞ : Fişeğin, barutunu, kapsülünü, mermisini (veya saçmasını) toplayan ana parçadır. 4.a)KOVAN : Namluları yiv ve setli olan silahların kovanları, amaçlarına göre bakır, pirinç, çelik veya bunların alaşımlarından imal edilir. 4.b)KARTUŞ :Namluları Kaval (yivsiz, setsiz) olan silahların (Av tüfeklerinin) kovanları iki kısımdan oluşur. 4.b.1)Dip kısım: Fişeğin çıkarılması, kovan montesi v.b. nedenlerle sağlam olması amacı ile Metalden yapılır. Dip tarafına kapsül monte edilir. 4.b.2)Gövde: Karton veya Plastik ten imal edilmiştir. 22 / 114

23 SİLAHIN Sökülüp Takılması KISA VE KÜÇÜK NAMLULU SİLAHLAR (TABANCALAR) TOPLU TABANCA A-TOPLU TABANCA: Toplu tabancalar genelde Amerika Birleşik Devletlerinde üretile gelmiştir. Avrupa toplu tabanca yerine şarjörlü tabanca üretmeyi tercih etmiştir. Ancak son on yıl içinde A.B.D. şarjörlü tabanca (12.16 lı tabir edilen şarjörlü Smith-Wesson), Avrupa da toplu tabanca (LLAMA-İspanyol v.b.) üretilmektedir.toplu tabanca olarak en çok tanınan, bilinen markalar A.B.D. yapısı Smith and Wesson ile Colt markalarıdır. Bu bölümde herhangi bir marka üzerinde ve herhangi bir markanın belli bir modeli üzerinde durulmayacaktır Bir toplu tabancanın hangi parçalardan oluştuğu ve özelliklerine değinilecektir. I-TOPLU TABANCA ÇAPLARI: Toplu tabanca çapları kalibre ile ifade edilmektedir. 1 kalibre 0,2539 yaklaşık 0,254 milimetredir. Şarjörlü tabanca çapları ise milimetre ile ifade edilir. 23 / 114

24 Genelde çapları 22,32,38,44,45 kalibredir. 22 kalibre 6,35 mm.ye; 32 kalibre 7,65 mm.ye; 38 kalibre 9 mm.ye; 45 kalibre 11 mm.ye tekabül eder. II TOPLU TABANCA ATEŞLEME TERTİBATLARI: Toplu tabancalarda ateşleme tertibatları iki türlüdür. SORU 1-TEK HAREKETLİ (SİNGLE ACTİON) : Tek hareketli ateşleme tertibatına sahip toplu tabancalarda fişeğin ateşlenmesi için horozun elle kurulması ve horoz kurulduktan sonra tetiğe baskı yapılması gerekir. Topun dönmesi ve diğer fişeğin atışa hazırlanması, horozun elle (parmakla) kurulması sırasında olur. Horozun her atış sonrasında el (parmak veya avuç içi) ile kurulması gereken bu sistem zamanımızda terk edilmiştir. Bu sistem eski modellerde gözlenmektedir. SORU 2-ÇİFT HAREKETLİ (DOUBLE ACTİON) Çift hareketli sisteme sahip toplu tabancalarda tetik üzerine yapılan baskı ile horoz kurulu duruma gelir. (Birinci hareket) ve tetiğe yapılan baskı sonucu horoz kurulu durumdan kurtulur ve fişeğe doğru düşer. (İkinci hareket) Fişeği patlatmak için çift hareketlide horozun kurulu duruma getirilmesi gerekmez. Ancak;tek hareketli horoz düşürmede ve çift hareketli tetik düşürmede kullanılan kuvvet farklı olacaktır. Örneğin; A:B:D. yapısı S.W marka model-10-8 toplu tabancada tek hareketli (Horoz kurulu durumda) atış için tetik üzerine ortalama kilogram kuvvet tatbik edilirken; çift hareketli (horozun kurulması ve düşmesi) atış için ortalama gram kuvvet tatbiki gerekir. 24 / 114

25 Az kuvvet tatbiki ve rahat-isabetli atış için çift hareketli sistemlerde de, horoz kurulu duruma getirilir. III-TOPLU TABANCA PARÇALARI: Toplu tabanca parçaları genel olarak; 1-Namlu ve Çerçeve ile kabza; 2- Top-silindir, ateşleme tertibatı (horoz ve tetik grubu) olarak iki ana gruba ayrılır. Bunlara kısaca değinmekte fayda vardır. SORU IV-TOPLU TABANCALARDA EMNİYET: Toplu tabancalarda özel emniyet tertibatı yoktur. Uygulamada emniyet tedbiri olarak top yuvasından bir adedi boş bırakılır. Top yuvalarından hangisi boş bırakılacaktır? Buna karar vermek için öncelikle topun dönüş yönü tespit edilir. III-TABANCANIN ANA PARÇALARI: 25 / 114

26 Tabancanın ana parçaları: 1-KAPAK TAKIMI (SÜRGÜ), 2-ÇERÇEVE ve NAMLU, 3-ŞARJÖR olarak üç ana gruba ayrılarak incelenebilir. Bu grupları kendi içinde diğer parçalara bölerek incelemek mümkündür. SORU 1-KAPAK TAKIMI (SÜRGÜ): Kapak takımı veya sürgü olarak tanımlanan bu parça; fişeğin her patlamasında hareket eder. Namluyu kapattığı için kapak takımı veya hareket edip ileri-geri gidip geldiği için de sürgü olarak tanımlanır. Kapak Takımının (Sürgünün) Üzerinde Bulunan Parçalar : 1.a)ARPACIK ve GEZ: Tabancanın nişan alma tertibatını oluştururlar. ARPACIK namlu ucuna yakın, GEZ horoz a yakın yerde bulunur. Nişan almada kullanılmaları Nişan Alma bölümünde anlatılacaktır. 1.b)-KOVAN ATMA BOŞLUĞU: Kapak takımının sağ tarafında bulunur. Patlayan fişek kovanının veya atıştan vaz geçildiğinde fişek yatağında bulunan fişeklerin dışarıya çıkartılmasına yarar. 1.c)TIRNAK: Kapak takımının sağ tarafında, kovan atma boşluğunun horoz yönünde bulunur. Tırnağın görevi, 1.c.1)Atış sonrasında patlayan fişeğe ait kovanın, 1.c.2)Atıştan vaz geçildiğinde fişek yatağından çıkarılan fişeğin, dışarıya atılmasında yardımcı 26 / 114

27 olmaktır. Tırnak, çerçeveye tırnak yayı ve tırnak yayı pimi ile monte edilmiştir. Tırnak yayı pimi iki bölümdür. Birinci bölümü tırnağın arkasındaki oyuk kısma yerleşir ve tırnağın takılmasına yardımcı olur. Birinci bölümün arka kısmına tırnak yayı takılır. Bu parça silah üzerinde tırnağın arka kısmında görülür. İkinci bölüm tırnak yayı, dışardan görülmez. İç kısımda kalır ve emniyet mandalı ile temas halindedir. Tırnak yayı pimlerinden; tırnak arkasına takılan kısım, iyi monte edilmez ise ; atış sırasında esneme nedeni ile düşebilir. 1.d)EMNİYET MANDALI: Kapak takımının sol arka kısmındadır. Emniyet mandalının gövdesi sürgünün içinde kalır.gövdesindeki özel bölümle İĞNE yi kilitleme çıkıntısından kilitleyerek, sabit hale getirir.kilitli iğneye horoz çarpsa dahi iğne ileriye gitmez. Mandalın iğneyi kilitlemesi için kapalı duruma getirilmesi gerekir. Mandal, şarjör istikametine döndürüldüğünde, gövdesi ile iğneyi kilitler. Mandal kapalı durumda çerçevedeki tehlikeyi ifade eden kırmızı noktayı kapatır. Mandal gez istikametine itildiğinde gövde; içinden geçen iğneyi kilitleme çıkıntısından serbest bırakır.iğne horoz un çarpması ile ileriye doğru hareket eder. Emniyet açık pozisyonda, tehlikeyi belirleyen kırmızı işaret görülür. 27 / 114

28 UYARI : Emniyet mandalı tabanca sağ elde tutulduğunda sağ el baş parmağı ile kolaylıkla açık veya kapalı pozisyona getirilebilir. Sol elini kullanan kişilerin sol el baş parmağı ile bu işlemi yapması mümkün olamaz. 1.e)İĞNE (ATEŞLEME MİLİ) : Horoz un (Çekiç in) darbesi ile ileriye giderek fişek kapsülünü ateşleyen iğne; kapak takımının iç kısmında, iğne yuvasında bulunur.özel şekilde tek parçadır. Uç kısmı iğne yuvasının ön tarafındaki delikten içerde kalır.iğne ucu, fişek kapsülü yönünde bulunan iğne yuvasından dışarıya taşmamalıdır. (Dışarıda kalması arızadır). Arka kısmı horoz yönündedir ve horozun çarpması için uygun durumdadır. Bunu temin eden iğne yayıdır. UYARI : Tabanca özelliği nedeni ile, emniyet kapalı durumda iken dolduruş yapar.bu özellik dolduruş sırasında tabancanın yanlışlıkla patlamasını önler. Emniyet mandalı kapalı duruma getirilerek iğne ucunun kapsül yönünden yuvasından dışarıya taşıp taşmadığı mutlaka kontrol edilmelidir. Taşma varsa bu arızadır.iğne emniyet mandalı tarafından kilitlenerek sabit hale getirildiğinde, iğne ucu da yuvasından dışarıda çıkık şekilde sabitlenecektir.dışarıda kalan iğne ucu dolduruş sırasında kapsülü ateşleyecektir.iğne ucundaki taşma silah ustası tarafından yok edilmelidir. İğnenin sökülmesi, iğne yuvasının ve iğne yayının temizlenmesi için emniyet mandalının çıkarılması gerekir. İğne yuvasının çok yağlı veya kalın yağlı kalması, pislikle dolması veya iğne yayının kırık kalması önlenmelidir. 28 / 114

29 1.f)İKAZ (UYARI) PİMİ : Tabancanın fişek yatağında fişek olup olmadığını diğer ifada ile DOLU OLUP OLMADIĞINI gösteren parçadır. Kapak takımının içinde iğne yuvasının üstünde; gez e yakın bir bölümdedir. İkaz pimi özel yuvası iğne yuvasının üst kısmındadır. İkaz pimi bu yuvasında bulunur. İkaz piminin kendi yayı vardır. İkaz piminin bir ucu, kapak takımının içindeki, fişek yatağı istikametinde devamlı çıkık durumdadır. Bunu ikaz pimi yayı, temin eder. Fişek yatağında, fişek olduğunda pimin yuva dışındaki ucu fişek tarafından itilir, kapak takımının arka kısmından horoz yönünde dışarıya çıka r. Horozun üst tarafına ikaz piminin geriye kolaylıkla gelmesi için kanal yapılmıştır. UYARI : İkaz piminin ve yayının kırılmamasına, kırıldığında değiştirilmesine, pim yuvasının aşırı yağlı kalmamasına, toz ve benzeri maddelerle dolmamasına dikkat edilmelidir. 1.g)TUTMA ÇENTİKLERİ: Kapak takımının kuyruk kısmında sağ ve sol yanlarda birbirine paralel yapılmış çentikler, kapak takımının elle tutularak geriye çekilmesi için yapılmıştır.çentikler elin terden veya yağdan kaymasını önler. 8-KAPAK TAKIMI MONTE KANALLARI : Kapak takımının iç kısmında iki tarafta bulunan kanallar kapak takımının çerçeveye monte edilmesini temin eder. UYARI : Çerçeve monte kanallarının deforme olması veya kir, pas v.b.şekilde dolması tabancanın normal çalışmasını engeller. Temizlikte bu kanalların temizliğine de dikkat edilmelidir. 29 / 114

30 2-ÇERÇEVE (GÖVDE)-NAMLU-YERİNE GETİREN YAY: Tabancanın; tetik ile horoz arasındaki intikal parçalarını, çıkarıcı, horoz, horoz yayı, kabze kapaklarını, sürgü tutucusunu ve diğer parçalar ile bunlara ait pim ve yayları üzerinde toplayan, şarjörün yerleştiği hazneyi de ihtiva eden ana parçasına GÖVDE veya ÇERÇEVE ismi verilir. 2.a)NAMLU: Kırıkkale yapısı tabancalarda NAMLU çerçeveye sabit imal edilmiştir. Namlunun içinde sağa döner altı adet set vardır. 2.b)FİŞEK YATAĞI : Namlu arkasında namluya bitişik olarak imal edilmiş olan ve içinde yiv ve set bulunmayan FİŞEK YATAĞI vardır. FİŞEK YATAĞI nın iç çapı, namlunun iç çapından geniştir. Fişek yatağının sağ tarafında tırnağın fişek dip tablasına geçmesi için yapılmış bir oluk vardır. 2.c)YERİNE GETİREN YAY (İRCA YAYI) Namlunun üzerine geçmiş olan spiral yayın görevi, atış sırasında geriye gelen kapak takımını sıkıştırarak ileriye doğru götürmektir.bu nedenle yayın ismi YERİNE GETİREN veya eski bir tabirle İRCA yayıdır. UYARI : 1) Yerine getiren yayın oksitlenmesi önlenmelidir. 2) Yerine getiren yayın esnekliğini bozacak şekilde boyu uzatılıp kısaltılmamalıdır. 30 / 114

31 3)Yerine getiren yayın bir ucu diğer ucuna göre daha geniş ise; bu geniş olan kısım, namlu ucuna gelecek şekilde bulunmalıdır. 3-ŞARJÖR : 3.a)ŞARJÖR KAPASİTESİ : Kırıkkale tabancasında (9 mm. veya 7.65 mm. çapındaki) şarjör yedi adet fişek alır. Bir fişek de fişek yatağına sürülerek tabancanın fişek kapasitesi 8 fişeğe çıkarılabilir. 3.b)ŞARJÖRÜN PARÇALARI : 3.b.1) ŞARJÖR GÖVDESİ : Üst tarafında şarjör dudakları, alt tarafında kapak monte kanalları vardır. Gövdenin arka tarafı düz, ön tarafı oval imal edilmiştir. Gövdenin sağ ve sol yanlarında bulunan deliklerden içinde kaç adet fişek olduğu görülür. 3.b.2)ŞARJÖR KAPAĞI ile ŞARJÖR KAPAK KİLİDİ : Şarjör gövdesinin alt tarafını kapatır, ortasında şarjör kapak kilidinin geçmesi için yuvarlak bir delik vardır. Şarjör gövdesine, gövdenin altında bulunan kızaklardan sürülerek takılır ve çıkarılır. Şarjör kapak kilidi, kapağın gövdeden çıkmasını engeller. Bazı şarjör kapakları ince saçtan, bazıları ön ucunda çıkık olacak şekilde döküm vb. şekilde imal edilmiştir. 3.c)GERDEL : Üzerinde fişeklerin bulunduğu hareketli parçadır. Genelde U şeklinde gövdenin ve şarjör dudaklarının şekline göre yapılmıştır. 31 / 114

32 3.d)ŞARJÖR YAYI : Gerdeli iterek fişeklerin şarjör dudağına tam olarak oturmasını temin eden ana parçadır. Şarjör yayı esnekliğini kaybettiğinde fişekler dudaklara tam oturmaz ve fişekler, fişek yatağına normal olarak sürülemez. Şarjör yaylarının, fişekler boşaltılarak dinlendirilmesi gerekir. 3.e)ŞARJÖRÜN DOLDURULMASI : Gövdenin köşeli tarafı avuç içine, yuvarlak tarafı parmaklara gelecek şekilde sol elde tutulur. Fişek; dip tablası-kapsülü şarjörün köşeli tarafına, mermi çekirdeği oval tarafına gelecek şekilde gerdel üzerine konur ve bastırılır. Şarjör dudaklarından içeriye itilir. Diğer fişekler, fişeklerin üzerine aynı şekilde konur. UYARI: Doldurma veya boşaltma sırasında şarjör dudaklarının fabrikasyon ayarı bozulmamalıdır. Şarjör dudakları arasındaki mesafe genişlerse fişek dikilir; daralır ise; fişek şarjörden çıkamaz. 3.f)ŞARJÖRÜN TABANCAYA TAKILMASI : Şarjör; içinde bulunan fişeklerin mermi çekirdekleri namlu istikametine gelecek şekilde kabzanın içine sürülür. Kabzada bulunan ŞARJÖR KİLİDİ nin alt kapağa geçmesine dikkat edilir. Bunun için tabanca sağ elde tutulur. Şarjör sol el ile uygun şekilde kabza içine sürülür ve sol elin iç kısmı ile şarjör kapağına vurulur. Şarjör kilidinin çıkaracağı ÇIT sesini duymak gerekir. Gözle kontrol de edilir. UYARI : Şarjör tam olarak takılmadığında tabancanın fişek yatağına fişek sürülmez. Silah çalışmaz. 3.g)ŞARJÖRÜN TABANCADAN ÇIKARILMASI : Şarjörün tabancadan çıkarılması için şarjör kilidinin sol el baş parmağı ile itilmesi yeterlidir. 3.h)ŞARJÖRÜN SAKLANMASI : Tabanca kullanılmadığında şarjör yayının mutlaka 32 / 114

33 dinlendirilmesi gerekir. Baskı altında kalan yay esnekliğini kayıp eder ve görevini yapamaz. Temizlik sırasında şarjör sökülerek içinin temizliği yapılmalı, oksitlenmeler varsa mutlaka temizlenmelidir. Temizlik sonrasında şarjör içinde fazla yağ kalması sakıncalıdır. Yağ, mermi çekirdeği ile kapsüllerin monte yerlerinden kovan ve kapsül içine sızarak barutun ve kapsül patlayıcısının istimal vasfını yok eder. Bu nedenlerle şarjör içindeki fazla yağın silinmesi gerekir. 4- TABANCANIN DOLDURULMASI : Tabanca sağ eldedir. Kabza kavranmış, işaret parmağı tetik korkuluğunun dışındadır. Kapak takımı, gez e yakın, yan taraflarındaki çentikli kısımlardan, sol elin baş ve işaret parmakları ile tutularak, horoz istikametine çekilerek, fişek yatağında fişek bulunup bulunmadığı kontrol edilir.fişek yatağının boş olduğu anlaşıldıktan sonra, doldurulmuş olan şarjör hazneye sürülerek, şarjör kilidinin kilitlenmesi sağlanır. Bu işlemden sonra, kapak takımı yukarıda belirtilen şekilde tutularak, sonuna kadar horoz istikametinde çekilir. Çekilme işlemi bittiğinde, kapak takımı serbest bırakılır. Serbest kalan kapak takımı, baskı altında bulunan yerine getiren yay ın genişlemesiyle ileriye doğru giderken, şarjörde en üstte bulunan fişeği de fişek yatağına sürerek, tabancayı atışa hazır hale getirir. Bu durumda horoz kurulu kalır. UYARI: Doldurma işlemi için geriye çekilen kapak takımının ileriye gitme işlemi, yerine getiren yay ile olmalıdır. El ile kapak takımının ileriye itilmesi, tabancanın normal hareketlerini kısıtlar ve fişek yatağına fişek sürülemez, tutukluk yaptırır. Tabanca doldurulurken, tabancanın sol yanının yere paralel duruma getirilmesinde teknik açıdan fayda vardır. Tabancanın doldurulma işlemi maddeler halinde şöyledir. 4.a)Tabancanın şarjörü dışarıya alınır. 33 / 114

34 4.b)Fişek yatağı, kapak takımı geriye doğru çekilip, göz ile kontrol edilir ve fişek yatağının boş olduğu tespit olunur. 4.c)Dolu şarjör, usulüne göre hazneye sürülür, şarjör kilidinin ÇIT sesi çıkarmasına kadar ileriye itilir., 4.d)Kapak takımı sol elin işaret ve baş parmakları ile çentikli kısımdan geriye doğru çekilir, dayanma noktasına geldiğinde serbest bırakılır. Kapak takımının el ile ileriye itilmesi kesinlikle hatadır. Yerine getiren yayanı (icra yayının) serbestçe görev yapması sağlanmalıdır. 4.e)Kapak takımının geriye çekilmesi sırasında horoz, kurularak horoz kurma çenesine takılır, kabza istikametinde yatık duruma geçer. 4.f)Kapak takımı; yerine getiren yay ile ileriye doğru hareket ederken, iğne yuva bloğunun ön-alt kısmı, şarjörün en üstünde, şarjör dudakları arasında bulunan fişeğin dip tablasına çarparak; fişeği, namlunun gerisinde NAMLU KUYRUĞU üzerinde bulunan FİŞEK RAMPASINDAN kaydırarak, fişek yatağına yerleşmesini temin eder. TABANCA horozu kurulu, tetiği tek hareketli düşürülme-çekilme pozisyonu ile ATIŞA HAZIRDIR. Bu durumda atış yapılmak istenmiyor ise; EMNİYET MANDALI kapalı-kilitli duruma getirilir, 5-ATIŞ SIRASINDA DOLDURMA: Atış sırasında şarjörde fişek bittiğinde, kapak takımı, GERDELİN SÜRGÜ TUTUSUCU nu yukarı itmesi nedeniyle geride takılı kalır. Bu durumda atışa devam edilmek isteniyor ise; boş şarjör çıkarılır ve dolu şarjör usulüne uygun olarak yerine yerleştirilir. Kapak takımının ileriye hareketi, dolayısıyla fişek yatağına fişek sürülmesi için; kapak takımı, sol elin işaret ve baş parmakları ile horoz istikametine çekilerek, sürgü tutucusunun, kapak takımını bırakması temin 34 / 114

35 edilir. Ancak, bu ikinci yöntem, tabancanın mekanik yapısına uygun değildir. Bu neden ile birinci maddede belirtilen usul uygundur. 6- TABANCANIN BOŞALTILMASI : Görev veya atış sonunda, tabanca emniyete alınır. Şarjör çıkarılır, fişek yatağı, sürgü-kapak takımı elle geriye çekilerek, göz ile kontrol edilir, boş olduğu anlaşılınca, kapak takımı serbest bırakılır. Kurulu durumda kalan horoz düşürülür. Şarjördeki fişekler çıkarılır. 7- EMNİYET TERTİBATI : Kırıkkale tabancasında Emniyet tertibarı olarak üç sistem vardır. Bunlar:; a)emniyet MANDALI, b)tetik EMNİYETİ, c)ikaz PİMİ dir. 7.a)EMNİYET MANDALI : Emniyet mandalının yeri kapak takımındadır. (Bakınız.kapak takımı, Emniyet Mandalı: ) Emniyet mandalının ana görevi yukarda izah edildiği gibi, mandalın gövdesi ile iğneyi kilitlemek-hareket edemez duruma getirmektir. UYARI BİR Tabancanın doldurma, boşaltma, boş olduğu halde alıp-verme veya dolu olarak alıp verme işlemleri daima tabancanın emniyet mandalı kapalı pozisyonda yapılması gerekir. Kırıkkale tabancasının özelliklerinden birisi de, diğer tabancaların çoğunluğunda emniyet mandalı sürgüyü kilitlerken; bu tabancada emniyet mandalı sürgü içinde iğne gövdesini kilitlediğinden, sürgü serbest kalır ve doldurma boşaltma işlemi yapabilir. UYARI İKİ : Emniyet mandalı kapalı durumda iğne ucu, iğne yuvasından namlu istikametine çıkık kalıyor ise, bu bir arızadır. Mutlaka tamir edilmelidir. Kırıkkale tabancasında; atış sırasında atıştan vaz geçildiğinde, horoz kurulu durumdadır ve fişek yatağında fişek vardır. Atışa bir müddet sonra devam edilecek ise şarjör çıkarılmadan ve fişek yatağındaki fişek de çıkarılmadan; tabancanın Emniyet Mandalı kapalı pozisyona (Şarjör veya kabza kapağı istikametine) getirildiğinde; Emniyet Mandalı gövdesi, HOROZ DÜŞÜRME 35 / 114

36 PARÇASINA baskı yaparak horozu düşürür ise de; iğne kilitlendiği için fişek ateşlenmez. UYARI ÜÇ- Bu pozisyon poligonda önceden denenmelidir.) Atışa devam etmek istendiğinde tek veya çift hareketli atış yapmak için EMNİYET MANDALI nı açık duruma getirmek yeterlidir. 7.b)TETİK EMNİYETİ : Kırıkkale tabancasında inik durumda bulunan horozun, iğneye ulaşabilmesi için tetik çekilmesi gerekir. İnik durumdaki horozun iğneye çarpmasını önleyen TETİK EMNİYETİ veya TETİK EMNİYET TULUMBASI adı verilen bir parça vardır. Bu parçanın çalışması ve görevi şöyle açıklanabilir. Tetik emniyeti parçası; tetik ile irtibatlıdır. Tetik çekildiğinde tetik emniyeti parçası yukarıya doğru hareket eder. Tetik bırakıldığında aşağıya yerine merkez üzerinde horoz istikametinde bir çıkıntı bulunur. Bu çıkıntının gireceği büyüklükte bir yuva (oyuk) horoz üzerinde bulunur. Horoz inik durumda iken; tetik çekilmediğinde, tetik emniyet parçası üzerindeki çıkıntı, horoz gövdesi üzerindeki yuvadan aşağıda kalır ve bir tampon gibi horozun ileriye gitmesine yani iğneye çarpmasına mani olur. Tetik çekildiğinde; tetik emniyet parçası yukarıya doğru kalkar, parça üzerindeki çıkıntılı bölüm; horoz gövdesindeki yuvaya (oyuk kısma) girerek horozun iğneye çarpması sağlanır. Kırıkkale tabancada fişek yatağında fişek bulunur durumda, emniyet mandalı ile indirilmiş olan horoz; emniyet mandalı açık duruma getirilip iğne serbest bırakıldığı zaman, iğneye ulaşamaz. Bu nedenle fişek yatağında fişek bulunurken; tabanca inik horozun üstüne düşse dahi fişek ateşlenmez. 7.c)İKAZ (UYARI) PİMİ:Tabancanın fişek yatağında fişek olup olmadığını belirten sistemdir.(bakınız: Kapak takımı İkaz (Uyarı) pimi ) 36 / 114

37 8-TABANCANIN ATEŞLEME SİSTEMİ : Kırıkkale tabancası iki şekilde ateş eder. 8.a)Çift hareketli atış : Tabanca horoz inik durumda iken, tetiğe basıldığında tetik baskısı ile horoz kurulur. (Bu harekete birinci hareket denir.), tetiğe baskı devam ettiğinde kurulan horoz, kurma çenesinden kurtularak düşer ve iğneye darbe yapar. (Bu harekete ikinci hareket denir.) 8.b)Tek hareketli atış : Horoz el ile veya geriye gelen sürgü tarafından kurulmuştur.tetiğe baskı yapıldığında horoz düşer. Bu ateşleme sistemine tek hareketli atış denir. Bu şekilde tetik düşürmek için sarf edilen kuvvet çift hareketliden daha azdır. 9-TABANCANIN ÇALIŞMASI : 9.a)Tabanca yarım otomatiktir. İlk fişek, fişek yatağına; atıcı tarafından, kapak takımı yeriye çekilmek suretiyle sürülür. 9.b)Bu işlem sırasında horoz kurulu duruma gelir. 9.c)Tetik çekimi ile horoz iğneye darbe yaparak fişek yatağındaki kapsül ateşlenir. 9.d)Mermi çekirdeği namluyu terk ederken, namludan geriye doğru tepki veren barut gazı ile kapak takımı geriye doğru gelirken, tırnak ve çıkarıcı ile kovan; kovan atma boşluğundan dışarıya atılır. 9.e)Sıkışmış olan yerine getiren yay, kapak takımını ileriye doğru itmeye başlar ve ileriye doğru giden kapak takımı; iğne yuvasının alt kısmı ile şarjörden ve üstte bulunan fişeği, fişek yatağının arkasında bulunan rampa dan kaydırarak fişek yatağına yerleştirir ve kapak takımı yerine yerleşir. 37 / 114

38 9.f)Horoz kurulu durumdadır. 9.g)Tetik çekilir ve fişek ateşlenir. Tabanca yukarıdaki sıra ile aynı işlemleri şarjördeki fişekler bitinceye kadar kendiliğinden yapar, atıcı sadece tetik çeker. 9.h)Şarjördeki fişekler bitince kapak takımı; gerdel ve şarjör tutucusu vasıtası ile geride kurulu kalarak atıcıyı ikaz eder. Bu işlemlerden dolayı tabanca yarım otomatik olarak tanımlanır. 10- TABANCANIN SÖKÜLMESİ : Tabancanın sökülmesine başlamadan önce; 10.a)Şarjör çıkarılır, fişekler boşaltılır, 10.b)Fişek yatağı, kapak takımı elle tutma çentiklerinden tutularak geriye çekilir. Gözle kontrol edilerek boş olduğu tespit edilir. 10.c)Kapak takımı serbest bırakılır. 10.d)Horoz kurulmuştur. 10.e)Tabanca sağ eldedir. 10.f)Tetik korkuluğu ön tarafı, sol el ile aşağıya doğru çekilerek çerçeveden ayrılır. Sağ elin 38 / 114

39 işaret parmağı ile sol yana itilir ve uç kısmının çerçevenin altında kalması temin edilir. 10.g)Kapak takımı sol elin baş ve işaret parmakları ile takılarak horoz istikametinde sonuna kadar çekilir ve dayanmasından sonra gez istikametinde yukarıya kaldırılır ve kapak takımının arkası çerçeveden ayrılmış olur. 10-h)Yerine getiren yay sıkıştığı için; çerçeveden ayrılan kapak takımının fırlamaması için sol el parmakları ile kapak takımı kontrollü olarak namludan çıkarılır. 10-ı)Yerine getiren yay (icra yayı) namludan ayrılır. 11-TABANCANIN TAKILMASI : Takılma işlemi sökülmenin son maddesinden itibaren yapılır. UYARI BİR: Yerine getiren yayın bir ucu diğerine oranla geniş ise, bu geniş olan kısım namlu ucuna gelecek şekilde takılmalıdır. UYARI İKİ: ŞARJÖR; kapak takımı takılıp, horoz düşürüldükten sonra yerine takılmalıdır. Uygulamada, takılma işlemi başladığında şarjörün hemen yerine takıldığı ve kapak takımının şarjörlü olarak yerine yerleştirildiği ve şarjörde fişek olduğu zaman fişek; fişek yatağına farkına varılmadan söküldüğü ve horoz düşürüldüğünde fişeğin ateşlenerek yaralamalara veya ölümlere neden olduğu gözlenmiştir. 12-BAKIM (TEMİZLİK) : Tabancanın normal çalışması için periyodik bakımı esastır. Bakım ihmal edildiğinde, tabancanın amaca hizmet etmesi mümkün değildir. Tabanca kullanılmıyor ise yine de periyodik bakımdan geçirilmelidir. Tabancanın mekanik aksamında veya (sağlıklı nişan alınmasına rağmen istenilen noktayı 39 / 114

40 vurmaması halinde) nişan tertibatında bir anormallik fark edildiğinde; tecrübeli bir silahçı ustasına gösterilmesinde yarar vardır. Bu konularda tecrübesi olmayan kişilerin (rütbeli dahi olsa) görüşlerine itibar etmemek gerekir. 12.a)Bakımda Kullanılacak Malzeme : Temizlik, yağlama, sökme, takma gibi işlerde metal çubuk törpü, zımpara gibi çizici, aşındırıcı alet ve malzeme tabancaya zarar vereceğinden kullanılmamalıdır. Namlu içindeki barut artıklarını çıkarmak için, parçalar üzerindeki yabancı maddeleri, pas izlerini, sabitleşmiş kirleri, lekeleri çıkarmak için önce yağa batırılmış bez ile bu bölgeler silinir, yumuşatılır ve ovularak çıkarılmaya çalışılır. Bu netice vermediği taktirde; gereğine göre tahta spatül (ağaç çubuk), kıl fırça veya namlu içine tel fırça kullanılır. Parçaları tutan pimleri yerinden çıkarmak için, ağaç, bakalit, alüminyum, bakır vb. gibi yumuşak maddelerden yapılmış zımbalar kullanılmalıdır. Pas sökücü olarak kullanılan özel sıvılar (hidrolik, gaz yağı, solvent vb.) pas giderildikten sonra, silah üzerinden tamamen temizlenmelidir. Temizlenmeyen bu tip sıvılar, bulundukları yerdeki metali, kromu, boyayı aşındırmaya devam ederler. Bu nedenle pas sökücü sıvının tamamen silinip, bu bölgenin kurutulması ve belirtilen yerin koruyucu yağ ile yağlanması gerekir. Koruyucu yağ olarak, piyasada bu amaç ile satılan yağlar kullanılmalıdır. İnce makine yağları da bu işleme uygundur. Parçaların bu yağ ile yağlanması, parçaların üzerinde toz toplanmasına neden olur. Şarjör, fişek yatağı gibi parçaların yağlı kalması ise fişeklerin istimal vasıflarını yok eder. Bu nedenle fazla yağlar bir bezle silinir. Ayrıca, yağlama işleminden sonra, tabancanın bez veya temiz kağıt üzerinde bekletilmesi, yağların tabancanın dışına akmasını sağlar. Kalın tip, gres ve benzeri yağlar ancak depolama işlemi sırasında kullanmaya elverişlidir. Hizmet veya şahsi silahlara bu yağlar sürülmez. 40 / 114

41 12.b)Bakım Türleri: 12.b.1)Basit bakım: Tabancayı sökmek, temizlemek, koruyucu yağlar ile yeterince yağlamak ve takmaktan oluşur. Basit bakımdan tabancanın kapak takımı, namlusu, yerine getiren yay ve yay mili çıkarılır. Daha fazla sökmeye gerek yoktur. Basit bakımda paslı kirli kısımlar, temizleme ve yağlamada kullanılan malzeme ile temizlenir kurulanır. Bezle ince bir tabaka halinde üzerin koruyucu yağ sürülür. Tabanca atış sonarsında temizleniyorsa; namlunun içi fırçayla temizlenir. Barut artıkları fırçayla çıkmıyorsa, tahta bir çubukla çıkartılmaya çalışılır. Gerekirse pas sökücü ile yeterince temizlenir, kurulanır. Namlu içi, koruyucu yağa batırılmış bez ile ince bir tabaka halinde yağlanır. 12.b.2) Kapsamlı Bakım: Bir silahçı tarafından yapılması gereken bakımdır. Tabanca basit bakımdaki sökülmesinin dışında; iğnesi, ateşleme düzeni, diğer aksamı, kabza kapakları ile şarjörün sökülmesi ile parçalarına ayrılır. Gerekli görülen parçaları değiştirilir. Paslanmalar var ise giderilmesi basit bakımdaki esaslar dahilinde yapılır. 12.c)Kullanılan silahlardaki bakım : Hizmet veya şahıs silahı olarak kullanılan tabancaların; 12.c.1) Yağışlı veya rutubetli havalarda görev sonrasında, hemen. 12.c.2) Normal havalarda en az 15 günde bir; 41 / 114

42 12.c.3) Sahil şeridindeki illerde her hafta; 12.c.4) Poligonlarda atışlar öncesinde mutlaka bakımları yapılmalıdır. 13-Depolama : Depolarda muhafaza edilen tabancalar; 13.a)Tabancanın depolandığı yerdeki bağıl nem oranı %60 ı geçmiyorsa, yılda en az bir defa; 13.b)Tabancanın depolandığı yerdeki bağıl nem oranı %60-80 arasında ise her ay; 13.c)Bağıl nem oranı %80 den çok olan yerlerde depolama yapılmamalıdır. ATEŞLİ SİLAH BULUNDURAN VE TAŞIYANLARIN UYMASI GEREKEN EMNİYET TETBİRLERİ 42 / 114

43 Birinci Kısım GENEL KURALLAR: 1-SİLAH HER ZAMAN DOST DEĞİLDİR. SON PİŞMANLIK FAYDA ETMEZ. Silah ile meydana gelen; (a)dikkatsizlik, tedbirsizlik, b)emir ve kurallara riayetsizlik, c)meslekte acemilik v.d.) olaylarda; genellikle anne, baba, eş, çocuk, akraba, meslektaş gibi yakın çevreden bireyler zarar görmektedir. 2-SİLAHI; ŞEYTAN DEĞİL, İNSAN DOLDURUR. İnsan silahının dolu olduğunu unutabilir. 3-ALKOL VE SİLAH BİR ARADA BULUNAMAZ. a)evde alkol alınacağı zaman silah mutlaka bedenden uzak, güvenli bir yere konulmalıdır. Konulmadan önce mutlaka fişeklerinden arındırılmalıdır. Şarjörü veya topu boşalt. Fişekleri başka uzak bir yere koy. Belki alkolün etkisi ile silahına bakmak istersin. b)ev dışında alkol alacağın zaman, silahını mutlaka evde bırak. 4-SİLAH OYUNCAK DEĞİLDİR. a)gece nöbetlerinde; can sıkıntısını gidermek için; aa)silahla oynama; 43 / 114