KULLANICI TALİMATLARI

Transkript

1 KULLANICI TALİMATLARI IDP HPX santrifüj pompaları Tek kademeli, tek emme, radyal bölünmüş, volüt (sarmal) tipte santrifüj pompaları Kurulum Çalıştırma Bakım PCN= (TR). Orijinal talimatlar. Bu cihaz kurulmadan, çalıştırılmadan, kullanılmadan ve bakıma alınmadan önce burada yer alan talimatlar okunmalıdır.

2 İÇİNDEKİLER SAYFA 1 GİRİŞ VE GÜVENLİK Genel CE işaretleri ve onayları Feragat Telif hakkı Hizmet koşulları Güvenlik Etiket ve güvenlik etiketleri Özel makine performansı Gürültü düzeyi TAŞIMA VE DEPOLAMA Gönderilen malların alınması ve ambalajlarından çıkarılması Elleçleme Kaldırma Saklama Geri dönüşüm ve ürün ömrünün sona ermesi POMPA TANIMI Konfigürasyonlar Ürün adı Önemli parçaların dizaynı Performans ve işlem sınırları KURULUM Yer Parça montajı Temel (Altyapı) Dolgu İlk ayar Borular Son şaft ayar kontrolü Elektrik bağlantıları Koruma sistemleri İŞLETMEYE ALMA, BAŞLATMA, ÇALIŞTIRMA VE DURDURMA Ön işletmeye alma işlemi Pompa yağlayıcıları Dönüş yönü Koruma tertibatı Çalıştırmaya hazırlama ve yardımcı tedarik malzemeleri Pompanın çalıştırılması İşlem denetimleri Normal çalıştırma Pompanın durdurulması Hidrolik, mekanik ve elektrik hizmeti SAYFA 6 BAKIM Genel Bakım takvimi Yedek parçalar (API ye göre) önerilen yedek parçalar Gerekli araçlar Tutturucu torku Demontaj Parçaların muayene edilmesi Montaj ARIZALAR, NEDENLERİ VE ÇÖZÜMLERİ PARÇA LİSTESİ VE ÇİZİMLER Merkez hattı tahliyesi, tek volüt Teğetsel tahliye, tek volüt Merkez hattı tahliyesi, çift volüt Teğetsel tahliye, çift volüt Arka aşınma halkası bulunmayan pompa dişlisi Başlatıcı seçeneği Kok kırıcısı seçeneği Yağ halkası yağlama Saf yağ püskürtmeli yağlama Yatak izolatörü seçeneği Fan soğutmalı yatak muhafazası Fan soğutmalı yatak izolatörü Su soğutmalı yatak muhafazası Soğutma gövde kılıfı Genel düzenleme çizimi SERTİFİKASYON DİĞER İLGİLİ BELGELER VE KILAVUZLAR Ek Kullanıcı Talimatı kılavuzları Değişiklik notları Ek bilgi kaynakları...56 Sayfa: 2 / 60

3 DİZİN SAYFA SAYFA Açıklıklar (bkz. 6.9) Ada göre sınıflandırma (3.2) Arızalar; nedenleri ve çözümleri (7) ATEX işaretleme ( )... 7 Bakım (6) Bakım takvimi (6.2) Borular (4.6) CE işaretleri ve onayları (1.2)... 4 Çalıştırmaya hazırlama ve yardımcı tedarik malzemeleri (5.5) Çizimler (8) Değişiklik notları (10.2) Demontaj (6.7) Dolgu (harç) (4.4) Dönüş yönü (5.3) Durdurma/başlatma sıklığı (5.7.5) Durma ve çalışmayı durdurma (shutdown) (5.9) Ek kaynaklar (10.3) Ek kılavuzlar veya bilgi kaynakları Elektrik bağlantıları (4.8) Elleçleme (2.2) Etiket (1.7.1)... 8 Feragat (1.3)... 4 Genel montaj çizimleri (bkz. 8.15) Gerekli araçlar (6.5) Geri dönüşüm (2.5) Gönderilen malların alınması ve ambalajlarından çıkarılması (2.1) Güvenlik etiketleri (1.7.2)... 8 Güvenlik işaretleri (1.6.1)... 5 Güvenlik önlemi (1.6.3)... 5 Güvenlik, koruma sistemleri (bkz. 1.6 ve 4.9) Hidrolik, mekanik ve elektrik hizmeti (5.10) Hizmet koşulları (1.5)... 4 İşlem sınırları (3.4) İşletmeye alma ve çalıştırma (bkz. 5) Kaldırma (2.3) Kaynaklar, ek bilgi (10.3) Kesit resimler (8) Konfigürasyonlar (3) Koruma sistemleri (4.9) Koruma tertibatı (5.4) Kurulum (4) Montaj (6.9) Muayene (6.2) Ön İşletmeye Alma (5.1) Önemli parçaların dizaynı (3.3) Önerilen dolum miktarları (bkz )...27 Önerilen yağlayıcılar (5.2.1)...26 Önerilen yedek parçalar (6.4)...32 Özel makine performansı (1.8)... 8 Parça listeleri (8)...42 Parça montajı (4.2)...15 Parçaların muayene edilmesi (6.8)...36 Performans (3.4)...14 Pompa dişlisi açıklığı (6.9)...37 Pompanın çalıştırılması (5.6)...28 Saklama, pompa (2.4)...10 Saklama, yedek parçalar (6.3.2)...32 Sertifikasyon (9)...56 Ses seviyesi (bkz. 1.9, Gürültü düzeyi)... 9 Sorun giderme (bkz. 7)...40 Sökme (bkz. 6.7 Demontaj)...34 Şaft tertibatının düzenlenmesi (bkz 4.5, 4.7 ve 4.3) Telif hakkı (1.4)... 4 Tutturucu torku (6.6)...32 Uyum, ATEX ( )... 6 Ürün ömrünün sona ermesi (2.5)...12 Vibrasyon (5.7.4)...29 Yağlama (bkz , 5.2 ve 6.2.3) Yağlama takvimi (bkz 5.2, Pompa yağlayıcıları)...26 Yedek parçalar (6.3)...32 Yedek parçalar (bkz. 6.3 ve 6.4)...32 Yedek parçaların sipariş edilmesi (6.3.1)...32 Yeniden montaj (bkz 6.9, Montaj)...37 Yer (4.1)...15 Sayfa: 3 / 60

4 1 GİRİŞ VE GÜVENLİK 1.1 Genel Burada yer alan talimatlar, mutlak surette ürünün çalıştırıldığı yere yakın ya da doğrudan ürün ile beraber muhafaza edilmelidir. Flowserve ürünleri, modern tesislerde en yeni teknolojilerden yararlanılarak tasarlanmış, geliştirilmiş ve üretilmiştir. Ünite, en kaliteli teknikler ve güvenlik ile ilgili gereklilikler göz önünde bulundurulmak suretiyle azami ihtimam ve sürekli kalite kontrol taahhüdü çerçevesinde üretilmiştir. Flowserve, sürekli kalite geliştirme ve cihazın kurulması ya da çalıştırılması konusunda ürün ya da destek ürünleri, onarım ve tanılama hizmetleri hakkında daha fazla bilgi temin etme konusunda hizmetinizdedir. Burada yer alan talimatların amacı, ürün ve izin dâhilinde ürünün kullanımı konusunda bilgilendirilmenizi sağlamaktır. Ürünün bu talimatlara göre çalıştırılması, hizmette güvenirliğin sağlanması ve risklerin önlenmesi açısından önemlidir. Talimatlar yerel düzenlemeleri göz önünde bulundurmayabilir; ürünü monte eden kişiler de dâhil olmak üzere herkesin söz konusu düzenlemelere uygun hareket ettiğinden emin olun. Onarım işlemlerini, mutlaka operasyon personeli ile koordine edin ve tüm tesis güvenliği gerekliliklerini ve geçerli güvenlik ve sağlık kanunlarını/düzenlemelerini izleyin. Tüm dünyada herhangi bir bölgede bu cihaz kurulmadan, çalıştırılmadan, kullanılmadan ve bakıma alınmadan önce burada yer alan talimatlar okunmalıdır. Talimatlar kısmında yer alan güvenlik ile ilgili tüm şartlar yerine getirilmeden cihaz hizmete alınmamalıdır. Mevcut kullanıcının talimatları izlememesi ve uygulamaması hatalı kullanım olarak addedilir. Hatalı kullanım sonucu ortaya çıkan bedeni yaralanma, ürün hasarı, gecikme ya da arıza, Flowserve garantisi kapsamına girmez. 1.2 CE işaretleri ve onayları Dünyanın belli bölgelerinde hizmete alınan makine ve cihazın, Makine ile ilgili olarak geçerli CE İşaretleme Direktiflerine ve uygun hallerde, Düşük Voltajlı Cihaz, Elektromanyetik Uyumluluk (EMC), Basınç Ekipmanları Direktifi (PED) ve Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılacak Teçhizat (ATEX) Direktifine uygun olması yasal bir gerekliliktir. Direktifler ve tüm ilave Onaylar, uygun hallerde makine ve cihaz ile ilgili önemli güvenlik unsurlarını ve teknik belgeler ile güvenlik talimatlarının yeterli bir şekilde getirilmesi ile ilgili hususları kapsamaktadır. Bu belge, uygun durumlarda bu Direktif ile Onaylara ilişkin bilgileri de ihtiva etmektedir. Onayların uygulandığını teyit etmek amacıyla ve ürünün CE işaretli olması durumunda seri numarası özelliklerini ve Sertifikasyonu kontrol ediniz, bkz. madde 9, Sertifikasyon. 1.3 Feragat Burada yer alan Kullanıcı Talimatlarındaki bilgilerin, güvenilir olduğu varsayılmaktadır. Flowserve ın doğru ve gerekli tüm bilgileri sunma çabasına karşın, bu kılavuzda yer alan hususlar, yetersiz olabilir ve Flowserve, bu bilgilerin tamlığı ya da doğruluğu konusunda hiçbir taahhütte bulunmamaktadır. Flowserve, harici Kalite Güvence kuruluşları tarafından onaylanıp denetlenen Uluslararası Kalite Yönetimi Sistemi Standartlarına uygun bir şekilde ürün üretmektedir. Ürün kalitesinde ve kullanım performansında sürekliliğin sağlanması için ürünlerde orijinal parça ve aksesuarlar tasarlanmış, test edilmiş ve kullanılmıştır. Flowserve, başka sağlayıcıların temin ettiği parça ve aksesuarları test edemediği için söz konusu parça ve aksesuarların yanlış şekilde kullanılması, ürünlerin verim ve güvenlik özelliklerini olumsuz olarak etkileyebilir. Yetkili Flowserve parçaları ile aksesuarlarının uygun bir şekilde seçilmemesi, monte edilmemesi ya da kullanılmaması, hatalı kullanım olarak addedilir. Hatalı kullanım sonucu ortaya çıkan zarar ya da arıza, Flowserve ın garantisi kapsamına girmez. Ayrıca Flowserve ürünlerinin herhangi bir şekilde değiştirilmesi ya da orijinal parçaların çıkarılması, bu ürünlerinin kullanım güvenliğini de olumsuz etkileyebilir. 1.4 Telif hakkı Tüm hakları saklıdır. Burada yer alan talimatların hiçbir bölümü, Flowserve Şirketi nin ön izni alınmaksızın çoğaltılamaz, bir erişim sisteminde saklanamaz ya da hiçbir biçimde ya da hiçbir vasıtayla aktarılamaz. 1.5 Hizmet koşulları Bu ürün, satın alma emrinizde yer alan teknik özellikleri karşılayacak şekilde seçilmiştir. Bu şartların kabul edildiği bilgisi, Alıcıya ayrıca gönderilmiştir. Bir sureti burada yer alan talimatlar ile beraber saklanmalıdır. Ürün, uygulama için belirlenen parametrelerin dışına çıkılmak suretiyle çalıştırılmamalıdır. Ürünün, kullanılması düşünülen uygulama için uygun olup olmadığı konusunda bir şüphe olması durumunda, danışmak için Flowserve ile iletişime geçip seri numarasını bildirin. Sayfa: 4 / 60

5 Satın alma emrinizde yer alan (pompalanan sıvı, ısı ya da kapasite gibi) hizmet koşullarının, değiştirilecek olması durumunda, kullanıcının, cihaz çalıştırılmadan önce Flowserve den yazılı anlaşma istemesi gerekir. 1.6 Güvenlik Güvenlik işaretlerinin özeti Burada yer alan kullanıcı talimatları, bir talimata uyulmamasının tehlikeli durumlara yol açabileceğine dair özel güvenlik işaretleri içermektedir. Özel güvenlik işaretleri şunlardır: Bu sembol, elektrik ile ilgili güvenlik talimatlarını gösterir ve bu talimatlara uyulmaması, kişisel güvenliği açısından yüksek riske ya da can kaybına yol açabilir. Bu sembol, güvenlik talimatlarını gösterir ve bu talimatlara uyulmaması, kişisel güvenliği etkileyebilir ve can kaybına yol açabilir. Bu sembol, tehlikeli ve toksik sıvı ile ilgili güvenlik talimatlarını gösterir ve bu talimatlara uyulmaması, kişisel güvenliği etkileyebilir ve can kaybına yol açabilir. Bu sembol, güvenlik talimatlarını gösterir ve bu talimatlara uyulmaması, güvenli çalıştırma ve kişisel güvenlik açısından biraz risk içerebilir ve cihaza ya da mala zarar verebilir. Bu sembol, ATEX e göre patlayıcı atmosfer işaretini gösterir. Güvenlik talimatlarında kullanılır ve tehlikeli alanda buna uyulmaması, infilak riskine yol açabilir. Bu sembol, güvenlik talimatlarında kullanılır ve metalik olmayan yüzeylerin kuru bir bez ile silinmemesi ve bezin nemli olması gerektiği hatırlatılır. Tehlikeli alanda uyulmamasının infilak riskine yol açabileceği durumlarda kullanılır. Bu işaret, güvenlik sembolü olmamakla beraber montaj işleminde önemli bir talimatı gösterir Personel vasıfları ve eğitimi Ünitenin çalıştırılması, kurulumu, muayenesi ve bakımı ile ilgili tüm personelin, söz konusu çalışmaya yapmaya ehliyetli olması gerekir. Söz konusu personelin, gerekli bilgi ve beceriye sahip olmaması durumunda, uygun eğitim ve talimatın verilmesi şarttır. Operatör, gerektiğinde imalatçının/ tedarikçinin, uygun eğitimi vermesini talep edebilir. Onarım işlemlerini, mutlaka operasyon ve sağlık ve güvenlik personeli ile koordine edin ve tüm tesis güvenliği gerekliliklerini ve geçerli güvenlik ve sağlık kanunları ile düzenlemelerini izleyin Güvenlik önlemi Bu personelin yaralanmasını ve çevre ile cihazın zarar görmesini engellenmesinin sağlanması amacıyla gerekli önlem ve şartların bir özetidir. Muhtemel patlayıcı ortamlarda kullanılan ürünler için de nolu madde uygulanmaktadır. AŞIRI HARİCİ BORU YÜKÜNDEN KAÇININ Pompayı boru desteği şeklinde kullanmayın. Flowserve tarafından yazılı olarak izin verilmediği sürece, genişletme contalarını takmayın; böylece bunların kuvveti, dâhili basınçtan dolayı pompa flanşını etkiler. DOĞRU YAĞLAMA YAPILMASINI SAĞLAYIN (Bkz. madde 5, İşletmeye alma, başlatma, çalıştırma ve durdurma.) POMPAYI ÇIKIŞ VANA PARÇASI AÇIK İKEN ÇALIŞTIRIN (Aksi kullanıcı talimatlarında özellikle belirtilmediği sürece.) Pompa motorunda tam ya da sıfır akışta aşırı yük ya da hasar riskini en aza indirmek için bunun yapılması önerilir. Pompalar, sadece bu durumun ortaya çıkamayacağı kurulumlarda, vana daha da açılmak suretiyle çalıştırılabilir. Pompa çıkış kontrol vanasının, hızlandırma sürecinin arkasından işleme uygun şekilde hareket etmesi için ayarlanması gerekebilir. (Bkz. Madde 5, İşletmeye alma, başlatma, çalıştırma ve durdurma.) KESİNLİKLE POMPAYI KURU İKEN ÇALIŞTIRMAYIN POMPA ÇALIŞIRKEN GİRİŞ VANALARINI TAMAMEN AÇIN Pompanın sürekli sıfır akışta ya da tavsiye edilen asgari akışta çalıştırılması, özellikle pompanın ve sızdırmazın zarar görmesine yol açar. POMPAYI ANORMAL DÜZEYDE YÜKSEK YA DA DÜŞÜK AKIŞ HIZINDA ÇALIŞTIRMAYIN Pompanın normalin üzerinde bir akış hızında ya da karşı basıncın olmadığı bir akış hızında çalıştırılması, motora aşırı yük yapabilir ve kavitasyona (boşluk oluşumuna) neden olabilir. Düşük akış hızı, pompanın/yatağın ömrünün kısalmasına, pompanın aşırı aşınmasına, dengesizliğe ve kavitasyona/vibrasyona neden olabilir. Sayfa: 5 / 60

6 CİHAZ ELEKTRİKTE İKEN KESİNLİKLE BAKIM İŞİ YAPMAYINIZ TEHLİKELİ SIVILAR Pompa tehlikeli sıvıları işlerken pompayı doğru bir şekilde yerleştirmek, personel erişimini kısıtlamak ve operatörü eğitmek suretiyle sıvıya maruziyetten kaçınmak için dikkatli olunmalıdır. Sıvının parlayıcı ve/veya patlayıcı olması durumunda sıkı güvenlik önlemleri alınmalıdır. Tehlikeli sıvılar pompalanırken boğaz salmastrası kullanılmamalıdır. POMPAYI BOŞALTIN VE POMPAYI SÖKMEDEN ÖNCE BORULARIN BAĞLANTISINI KESİN Pompalanan sıvıların tehlikeli olması durumunda uygun güvenlik önlemlerinin alınması gerekir. FLORLU ELASTOMERLER (Takılı durumda iken.) Bir pompada ısı 250 C (482 F) üzerine kadar çıktığında, kısmen (Viton gibi) florlu elastomerler ayrışır. Böyle bir durumda bunlar oldukça tehlikeli olduğundan ciltle temastan kaçınılmalıdır. PARÇALARIN İŞLEME ALINMASI Birçok hassas parçanın köşeleri keskindir ve bu parçalar işleme alındığı sırada uygun koruyucu eldiven ve teçhizat kullanılması zorunludur. 25 kg (55 lb) üzeri ağır parçaları taşımak için mevcut yerel düzenlemelere göre ağırlıkları kaldırmaya uygun bir vinç kullanın. POMPA ÇALIŞIYOR İKEN MUHAFAZALAR ÇIKARILMAMALIDIR Kaplin muhafazası yerleştirilmeden cihaz (ünite) çalıştırılmamalıdır. Bu uyarıya uyulmaması, cihazı çalıştıran personelin yaralanmasına sebep olabilir. ISIL DARBE (ŞOK) Pompanın içerisindeki sıvının ısısında olabilecek ani değişiklikler, ısıl darbeye neden olabilir; bu da, parçaların zarar görmesine ya da kırılmasına yol açabilir ve bundan kaçınılmalıdır. POMPA DİŞLİSİNİ ÇIKARMAK İÇİN KESİNLİKLE ISI UYGULAMAYIN Sıkışmış yağlayıcı ya da buhar infilâka yol açabilir. KIZGIN (ve donmuş) PARÇALAR Kızgın ya da donmuş parçalar ya da yardımcı ısıtma malzemeleri, operatörler ya da doğrudan alana giren kişiler açısından tehlike arz edebiliyorsa kazaen temastan kaçınmak için gerekli önlemler alınmalıdır. Tam bir koruma imkânı söz konusu değil ise, makinenin kullanımı sadece bakım personeli ile sınırlandırılmalı ve doğrudan alana giren kişiler için net görsel uyarı ve göstergeler temin edilmelidir. Not: yatak muhafazaları izole edilmemelidir; çalıştırma (tahrik) motorları ve yataklar kızgın olabilir. Sıcaklığın, kontrollü giriş sağlanan bir alanda 80 C (175 F) üzerinde ya da -5 C (23 F) altında olması ya da yerel düzenlemelere belirlenen ölçütlerin üzerinde olması durumunda yukarıda belirtilen şekilde önlemler alınacaktır Muhtemel patlayıcı ortamlarda kullanılan ürünler Alınacak önlemlerin amacı şunlardır: Sıcaklığın aşılmaması Patlayıcı bileşimlerin oluşmasının önlenmesi Kıvılcım oluşmasının önlenmesi Sızıntıların önlenmesi Riskin önlenmesi için pompanın bakımının yapılması Muhtemel patlayıcı ortamlarda takılan pompa ve pompa üniteleri ile ilgili olarak infilâka karşı korumanın sağlanabilmesi için aşağıda yer alan talimatların izlenmesi gerekir. Gerek elektrikli gerekse elektrikli olmayan cihazların 94/9/EC nolu Avrupa Birliği Direktifi kapsamında gereklilikleri yerine getirmesi gerekir Uyum kapsamı Cihazı sadece uygun bölgede kullanın. Mutlak surette sürücü, tahrik kavrama tertibatı, sızdırmaz ve pompa ekipmanının, uygun hızda olduğundan ve/veya kurulması düşünülen özel ortamın sınıflandırmasına uygun bir şekilde onaylandığından emin olun. Flowserve ın sadece boş şaft pompa temin etmesi durumunda Ex derecelendirmesi sadece pompa için geçerli olur. Pompa setinin takılmasından sorumlu taraf, kurulum yapılması düşünülen alan için uygun olduğunu göstermek suretiyle, gerekli CE Belgesi/ Uyum Sertifikası ile beraber, kaplin, sürücü ve diğer ekipmanları seçecektir. Değişken frekanslı sürücü (VFD) çıkışı, motorun daha fazla ısınmasına yol açabilir; bu yüzden, VFD li pompa setleri için, motor ile ilgili ATEX sertifikasyonunda elektriğin VFD den alındığı durumlarda kullanılabileceği belirtilmelidir. VFD güvenli bir alanda bulunsa dahi bu özel gereklilik gene de uygulanır. Sayfa: 6 / 60

7 İşaretleme ATEX ekipman işaretlemesi ile ilgili bir örnek aşağıda gösterilmiştir: Pompanın gerçek sınıfı, etiket (isim levhası) üzerinde yer alır. Ekipman Grubu I = Madencilik II = Madencilik Dışı II 2 GD c IIC 135 ºC (T4) Kategori 2 veya M2 = yüksek düzeyde koruma 3 = normal düzeyde koruma Gaz ve/veya toz G = Gaz; D = Toz c = Yapısal güvenlik (EN e göre) Gaz Grubu (Yalnızca Ekipman Kategorisi 2) IIA Propan (tipik) IIB Etilen (tipik) IIC Hidrojen (tipik) Maksimum yüzey sıcaklığı (Sıcaklık Sınıfı) (Bkz. madde ) Aşırı yüzey sıcaklıklarının önlenmesi EKİPMAN SICAKLIK SINIFININ TEHLİKE BÖLGESİ İÇİN UYGUN OLDUĞUNDAN EMİN OLUN Pompaların, etiket üzerinde bulunan ATEX Ex derecelendirmesinde belirtilen sıcaklık sınıfı bulunmaktadır. Bunlar, azami 40 C lik (104 F) bir ortamda bulunur; daha yüksek ortam sıcaklıkları konusunda Flowserve e danışabilirsiniz. Pompanın yüzey sıcaklığı, işlenen sıvının sıcaklığından etkilenir. İzin verilen azami sıvı sıcaklığı, sıcaklık sınıfına bağlıdır ve aşağıda yer alan tablodaki değerlerin üzerine çıkmamalıdır: İzin verilen asgari akış hızı yüzünden belirtilen sıcaklıklarda, sızdırmaz ve yataklarda sıcaklığın artması göz önünde bulundurulur. Belirtilen azami sıvı sıcaklığına uyulması, tesis operatörünün sorumluluğundadır. Sıcaklık sınıflandırması Tx, sıvı sıcaklığında değişiklikler olduğu zaman ve ayrıca pompanın, farklı şekilde sınıflandırılmış muhtemel patlayıcı ortamlarda kullanılması gerektiği zaman gerçekleşir. Böyle bir durumda, kullanıcı, pompa yüzey sıcaklığının, pompanın monte edildiği mevcut yerde izin verilen sıcaklığı aşmamasını temin etmekle sorumludur. Kurulum sırasında patlayıcı bir ortamın bulunması durumunda, dolu olmayan pompayı çalıştırmak suretiyle dönüş yönünü kontrol etmeye çalışmayın. Kısa bir çalıştırma süresi dahi, dönen ve sabit duran parçalar arasındaki temastan kaynaklanan ısı artışına neden olabilir. Pompanın, sıvının yükselmesine neden olan kapalı bir valfa karşı çalıştırılması riskinin olduğu durumlarda kullanıcıların, harici bir yüzey sıcaklığı koruma tertibatı takmaları önerilir. Motorda aşırı tripleri, sıcaklık monitörleri ya da bir güç monitörü kullanarak mekanik, hidrolik ya da elektrikli aşırı yükten kaçının ve rutin vibrasyon izleme denetimleri gerçekleştirin. Kirli ya da tozlu ortamlarda düzenli denetim yapılması ve yakın açıklık, yatak muhafazası ve motorların etrafındaki alanların temizlenmesi gerekir Patlayıcı bileşimlerin oluşmasının önlenmesi POMPANIN TAM OLARAK DOLU OLDUĞUNDAN VE HAVALANDIRILDIĞINDAN VE KURU İKEN ÇALIŞTIRILMADIĞINDAN EMİN OLUN Pompa ile ilgili emme ve tahliye boru sisteminin, pompa çalıştırıldığı zaman tamamen sıvı ile dolu olduğundan mutlaka emin olun; böylece patlayıcı bir ortamın oluşması engellenmiş olur. Ayrıca sızdırmaz haznelerin, yardımcı şaft sızdırmaz sistemlerinin ve tüm ısıtma ve soğutma sistemlerinin, doğru bir şekilde dolu olduklarından emin olmanız şarttır. EN kapsamında sıcaklık sınıfı T6 T5 T4 T3 T2 T1 İzin verilen azami yüzey sıcaklığı 85 C (185 F) 100 C (212 F) 135 C (275 F) 200 C (392 F) 300 C (572 F) 450 C (842 F) İşlem gören sıvının sıcaklık limiti (* malzeme ve yapı değişkenine göre değişir hangisinin daha düşük olduğuna bakın) Flowserve den yardım alın Flowserve den yardım alın 115 C (239 F) * 180 C (356 F) * 275 C (527 F) * 400 C (752 F) * Sistemin çalıştırılması sonucu bu koşulun önüne geçmeniz mümkün değilse, kuru iken çalıştırılmasını önleyecek (sıvı algılama ya da güç monitörü gibi) uygun bir koruma cihazı takılması önerilir. Buhar ya da gazın atmosfere sızabilecek emisyonların verebileceği zarara karşı çevre alanın iyi havalandırılması gerekir. Sayfa: 7 / 60

8 Kıvılcımların önlenmesi Mekanik temastan dolayı potansiyel bir tehlikeyi önlemek için kaplin muhafazasının, Kategori 2 kapsamında kıvılcım çıkarmaması ve anti-statik olması gerekir. Rasgele indüklenen ve kıvılcım çıkaran akımın yaratabileceği tehlikeden kaçınmak için toprak temaslı taban plakasının kullanılması gerekir. Elektrostatik yükten kaçının: metalik olmayan yüzeyleri kuru bez ile silmeyin; bezin nemli olduğundan emin olun. Söz konusu araçlar ya da malzemeler ile ilgili bir risk durumunda bakım işleminin güvenli bir alanda yapılması gerekir. Bir bakım planı ile programın hazırlanması önerilir. (Bakım başlıklı 6 nolu maddeye bakın.) 1.7 Etiket ve güvenlik etiketleri Etiket Etiket ayrıntıları için Uyum Beyanı'na bakın Güvenlik etiketleri 2006/42/EC ye uygun kaplin seçilmeli ve uygun ayar yapılması gerekir Sızıntının önlenmesi Pompa, sadece doğru korozyon direncinin olduğu onaylanan sıvıları işlemek amacıyla kullanılmalıdır. Emme ve tahliye vanalarının kapanışından dolayı pompada ve bağlı borularda sıvının sıkışmasından kaçının, bu durum, sıvıya ısı girişi olması durumunda tehlikeli olabilecek aşırı basıncı ortaya çıkabilir. Pompanın sabit ya da hareketli olması halinde bu durum ortaya çıkabilir. Pompa ya da yardımcı sistemleri boşaltarak ya da koruyarak donma sonucu içerisinde parça bulunan sıvının patlaması önlenmelidir. Sızdırmaz bariyer sıvısı ya da harici sıvı kaybı ile ilgili potansiyel tehlikenin bulunduğu durumlarda, sıvının izlenmesi gerekir. Ortama sıvının sızması tehlikeli bir duruma yol açarsa, bir sıvı algılama cihazı takılması önerilir Tehlikenin önlenmesi için bakım İNFİLÂK RİSKİNE YOL AÇABİLECEK MUHTEMELTEHLİKELERİ ÖNLEMEK İÇİN DOĞRU BAKIM YAPILMASI GEREKİR Bakım talimatlarına uyum sorumluluğu tesis operatöre aittir. Bakım sırasında muhtemel infilâk tehlikelerinin önlenmesi için, kullanılan temizlik ve boya malzemeleri kıvılcımlanmaya yol açmamalıdır; aksi takdirde ortam koşullarını olumsuz bir şekilde etkileyebilir. 1.8 Özel makine performansı Performans parametreleri için Hizmet koşulları başlıklı 1.5 nolu maddeye bakın. Pompa performansına ilişkin veriler, "Kullanıcı İş Talimatı nın ilgili kısmında yer alan pompa veri listesinde özet olarak sunulmuştur. Sayfa: 8 / 60

9 1.9 Gürültü düzeyi Personelin gürültüye maruziyeti konusunda dikkatli olunmalıdır; personele gürültü sınırlaması konusunda yol gösterilmesi ve gürültü maruziyetinin azaltılması hususu yerel mevzuatta tanımlanacaktır. Bu genelde 80 ilâ 85 dba dır. Genelde izlenen yaklaşım, gürültüye maruziyet süresinin kontrol altına alınması ve yayılan sesin en aza indirilmesi için makinenin etrafının kapatılmasıdır. Cihaz sipariş edildiğinde zaten gürültü düzeyi ile ilgili bir sınırlamayı belirlemiş olabilirsiniz; ancak gürültü ile ilgili gerekliliklerin tanımlanmamış olması durumunda, belli bir basınç seviyesinin üzerinde olan makineler, hangisi uygun ise 80 veya 85 dba nın üzerine çıkacaktır. Böyle bir durumda, yerel düzenlemelere uygun olacak şekilde akustik bir muhafazanın takılması düşünülmelidir. Pompanın ses seviyesi; takılan motor tipi, işletme koşulları, boru sisteminin dizaynı ve binanın akustik özellikleri gibi bir takım faktörlere bağlıdır. Tabloda belirtilen seviyeler tahmini olup kesin seviyeler değildir. dba değerleri, boşta iken en gürültülü bir şekilde çalışan ve karşılaşılabilir elektrikli motorlara göre verilmiştir. Bunlar, yansıtma düzlemi üzerinde boş alan a göre doğrudan kullanılan pompadan 1 m (3.3 ft) mesafede olan ses basınç seviyeleridir. Bir pompa ünitesinin, kendi sürücünüze takılmak üzere satın alınması durumunda, sadece pompa ile ilgili gürültü seviyelerinin, sağlayıcıdan alınan sürücü ile ilgili seviye ile birleştirilmesi gerekir. Motor bir inverter (doğru akımı alternatif akıma çeviren cihaz) tarafından hareket ettiriliyorsa gürültü düzeyinde belli başlı hızlarda bir artış görülebilir. Bileşik hesaplama için bir gürültü uzmanı ile görüşün. Elektrikli motor dışında diğer ekipmanlar ile hareket ettirilen ya da muhafaza içerisinde yer alan üniteler için ekinde yer alan liste ya da kılavuzlara bakın. 1 m referans 20 μpa, tipik ses basıncı seviyesi dba, L pa (L wa ses gücü 1pW - L pa >80 dba ayrı ayrı mevcut ise, Flowserve ile irtibata geçin) Motor ebadı ve hızı kw (hp) Sadece pompa dba r/min r/min r/min r/min Pompa ve motor dba Sadece pompa dba Pompa ve motor dba Sadece pompa dba Pompa ve motor dba Sadece pompa dba Pompa ve motor dba <0.55 (<0.75) (1) (1.5) (2) (3) (4) (5) (7.5) (10) (15) (20) (25) (30) (40) (50) (60) (75) (100) (120) (150) (175) (200) (215) (270) (400) (422) (475) (670) (1 300) (2 000) Makinelerin bu aralıkta gürültü düzeylerinin, seçilmiş olup kullanılmakta olan ekipmana göre olması gerekir r/min ve 960 r/min için r/min'lık değerleri 2 dba kadar düşürün 880 r/min ve 720 devir/dk için r/min'lık değerleri 3 dba kadar düşürün Sayfa: 9 / 60

10 2 TAŞIMA VE DEPOLAMA 2.1 Gönderilen malların alınması ve ambalajlarından çıkarılması Cihaz alındıktan hemen sonra eksiksiz olduğu ve taşıma sırasında zarar görmediği teslimat ve sevkıyat belgeleri ile karşılaştırılmak suretiyle kontrol edilmelidir. Taban plakasını, pompalama elemanı ile kaldırmadan önce pompa ile sürücünün yarım manşonları arasından kaplin cıvatası ile ara parçasının çıkarılması gerekir. Sürücü hariç olmak ya da yalnızca taban plakası olmak üzere, pompa ile taban plakasını kaldırmak için dört (4) delikli cıvatadan çekin. Herhangi bir eksiklik ya da hasar, derhal Flowserve e bildirilecek ve cihaz teslim alındıktan sonra bir ay içerisinde yazılı olarak alınacaktır. Daha sonra yapılacak talepler kabul edilmeyecektir. Cihaz ile ayrıca ambalajlanabilecek ya da kutunun ya da ekipmanın yan tarafına bağlanabilecek aksesuar ya da yedek parçalar için sandık, kutu ve paket kâğıtlarını kontrol edin. Her ürünün özel bir seri numarası bulunmaktadır. Bu numaranın, bildirilen numara ile aynı olup olmadığını kontrol edin ve yazışmalarda ve ayrıca yedek parça ya da ilave aksesuar siparişi verirken bu numarayı muhakkak referans olarak kullanın. 2.2 Elleçleme Ebat ve yapılarına bağlı olarak fork-lift araçları ya da taşıyıcı halatlar kullanılırken kutu, sandık, palet ya da koliler boş olabilir. 2.3 Kaldırma Pompayı ya da pompaya ait parçaları kaldırmak için kullanılan cihazların, karşılaşılan ağırlıkları destekleyebilecek güçte olduğundan emin olun. Tüm parçaların, kaldırma işlemi başlamadan önce doğru bir şekilde takıldığından emin olun. 25 kg (55 lb) üzeri tüm pompa setleri için vinç kullanılmalıdır. Taşıma işlemleri, yerel düzenlemelere göre tam eğitimli personel tarafından gerçekleştirilmelidir. Sürücü ve pompa ağırlıkları, kullanıcı iş talimatı içerisinde yer alan genel düzenleme çiziminde kayıtlıdır Ünitenin kaldırılması Pompa, sürücü ve taban plakası, ünite halinde kaldırılabilir. Taban plakasının yan kollarında bulunan dört (4) delikli cıvatanın tamamından çekin. Dört (4) cıvatanın tamamını kullanmamanız, taban plakasının tamamıyla eğilmesine yol açabilir. Mümkün mertebe bir askı ya da bir gergi düzeneği kullanın. Şekil 2.1 Pompa gövdesinden ve/veya motor üzerinde bulunan delikli cıvatadan çekerek pompa, motor ve taban plakası ünitesini kaldırmayın Sürücünün kaldırılması İmalatçı talimatlarına bakın Sadece tam pompanın kaldırılması Yatak muhafazasının kaplin ucuna ve emiş ağzına kaldırma kayışlarını takın. Kayışların, pürüzsüz bir kaldırma işlemi gerçekleşecek şekilde ayarlandığından emin olun. 2.4 Saklama Şekil 2.2 Pompayı titreşimin olmadığı bir ortamda temiz ve kuru bir yerde saklayın. Pompa gövdesinden kir ve diğer yabancı maddeleri uzak tutmak için boru bağlantısı kapaklarını yerinde bırakın. Pompayı belli aralıklarda döndürüp yataklardaki yüzey aşınmalarını ve takılı ise sızdırmazlarda yüzey yapışmalarını önlemeye çalışın. Sayfa: 10 / 60

11 Elektrikli pompaların (pompa sürücüsünün), özel koruması olmayan nemli ortamlarda saklanmaması gerekir. (Motor imalatçısı talimatlarına bakın.) Pompa, yukarıda belirtilen şekilde 6 aya kadar saklanabilir Uzun süreli saklama Kurulumdan önce uzun süreli saklamanın gerçekleştiği durumlarda pompanın bozulmaması için önlemlerin alınması gerekir. Yükleme yapılmadan önce pompanın muhtelif parçalarına değişik derecelerde koruyucular tatbik edilerek bu parçaların korunması sağlanır. Ancak, sevkıyat ve elleçleme işlemleri sırasında koruyucular da bunların çıkmasına yol açabilecek şartlara maruz kalabilir. Ayrıca uzun süreli saklama koşulları altında koruyucular da bozulabilir. Uzun süreli saklama döneminde pompanın bozulmaması için ( ilâ ) maddelerinde belirtilen uygulamaların izlenmesi gerekir. Bu uygulamalara ilaveten görevleri gerçekleştiren kişi(ler)in de deneyimli olması gerekebilir Ünitenin alındıktan sonra muayene edilmesi Pompa alındıktan sonra üzerinde hasar ya da kötü elleçleme yapıldığını gösteren başka işaretler olup olmadığına bakılmalıdır. Herhangi bir hasarın bulunması durumunda bu hasar derhal taşıyıcıya bildirilmelidir. Muhtelif parçalar üzerindeki koruyucu kaplamayı kontrol edin. Gerekirse, aşınan ya da çizilen yerlere tekrar koruyucu sürün. Boyalı tüm yüzeyleri kontrol edin. Gerekirse, boyanın soyulduğu ya da çizildiği yerleri onarın. Pompa açıklıkları ile boru bağlantılarının üzerinde bulunan tüm kapakları kontrol edin. Kapakların ya da kapakların kaynak yerlerinin hasarlı ya da açılmış olması durumunda bunların çıkarılması gerekir ve içerisinde yabancı maddelerin ya da suyun birikip birikmediğini görmek için erişilebilir bölgelere gözle bir muayene yapılır. Gerekirse, parçaları sevk edildiği şekilde ilk haline getirmek için içteki parçaları yukarıda belirtilen şekilde temizleyip saklayın. Kapakları güvenli bir şekilde yerleştirin ve sabitleyin Saklama Eğer mümkün ise, pompa ile pompaya ait parçaların, atmosferik şartlara karşı korunabileceği iç mekânlarda saklanması gerekir. Pompa elemanı, başlatma işleminden önce hiçbir şekilde uzun süreli olarak suya veya neme maruz kalmamalıdır. Pompanın ve pompaya ait parçaların, iç mekânda saklanamaması durumunda, bunların atmosferik şartlara karşı korunabilmesi için önlem alınması gerekir. Saklamanın iç ya da dış mekânda olduğuna bakılmaksızın saklama alanında vibrasyon (titreşim) olmaması gerekir. İç mekânda saklanması gerektiği belirtilen tüm kutular iç mekânda saklanmalıdır. Dış mekânda saklanan pompa ve pompaya ait parçalar ise; kir, toz, yağmur, kar ve diğer elverişsiz şartlara karşı ağır plastik örtü, branda, suya dayanıklı çuval bezi ya da uygun olacak diğer örtüler ile korunmalıdır. Tüm cihazların, yer ve yüzey kirletici maddeleri ile temasının önlenmesi için kızak ya da bloklar üzerine yerleştirilmesi gerekir. Cihazın, eğilme ve bükülmeleri önleyecek şekilde yeterli destek alması gerekir. Pompa şaftının, saklama süresince ve diğer bekleme süreleri sırasında her hafta en az 1 ve ¼ kez olmak suretiyle dönüş yönünde olacak şekilde çevrilmesi gerekir. Bir saklama alanı seçimi sırasında aşağıda belirtilen hususların göz önünde bulundurulması gerekir: a) Cihazın bozulması, gerçekleşen saklama şekli ile orantılı olacaktır. b) Kurulum sırasında cihazın eski haline getirilmesi için gerçekleşen masraflar da, gerçekleşen saklama şekli ile orantılı olacaktır Muayene ve bakım Saklanan cihazların, alıcı tarafından belli aralıklarda bir muayene takvimine alınması gerekir. Bir muayene takvimini oluşturma sorumluluğu, alıcıya aittir ve gerçekleşecek saklama şekline bağlıdır. İlk başta, muayene işleminin haftada bir olması ve daha sonra muayene sonuçlarının olumlu ya da olumsuz olmasına bağlı olarak, isteğe göre haftalık, aylık veya üçer aylık sürelerde olması beklenir. Her muayene işlemi sırasında genel yüzey muayenesi yapılmalı ve şunlara dikkat edilmelidir: a) Pompa desteklerinin, sağlam bir şekilde yerleştirilmiş olması. b) Açıklıklar üzerinde bulunan pompa kapaklarının, sağlam bir şekilde yerleştirilmiş olması. c) Pompa kapaklarının, plastik veya brandaların sağlam bir şekilde yerleştirilmiş olması. Delik ya da yırtıkların, kir ya da suyun girmesini önleyecek şekilde onarılması. d) Muayenesi yapılan açıklıklardan ya da içeride erişilebilen alanlardan pompa kapaklarının periyodik olarak çıkarılması. Yüzeyde paslanma olduğu takdirde, bu paslanmanın temizlenmesi ya da yüzeye koruyucu sürülmesi. e) Harici yüzeylerde paslanma olması durumunda, temizlenip yeniden boyanması ya da yüzeye koruyucu sürülmesi. Sayfa: 11 / 60

12 f) Ayrı ambalajlanmış parçalarda bozulma olup olmadığına bakılması. Gerekirse koruyucunun ve ambalajın yenilenmesi. Takvimde yer alan kurulum tarihinden altı ay önce muayeneyi yapacak bir Flowserve yetkilisi görevlendirilir. Bu muayenede, tamamen olmasa da ve aşağıdakiler ile sınırlı olmayacak şekilde şu işlemler yer alabilir: a) Alıcının dosya halinde tuttuğu tüm periyodik muayene kayıtlarının ve saklama süresince derlenen tüm muayene raporlarının incelenmesi. b) Koruma kapakları çıkartılmadan önce cihazın saklandığı şekilde durumunun tespit edilmesi için saklama alanının incelenmesi. c) Koruyucu kapakları ve flanş kapakları çıkarılmış halde iken cihazın incelenmesi. d) Cihazın saklama süresine, gerçekleşen saklama türüne göre (örneğin: İç mekânda: ısıtılmamış ortamda olması, giriş katında ve beton zeminde olması. Dış mekânda: çatı altında olması, çatının bulunmaması, suya dayanıklı kapakların olması, beton üzerinde ve zemin üzerinde olması), ve yukarıda (a), (b) veya (c) maddelerinin incelenmesi sonucu, Flowserve yetkilisi, cihazının tamamının ya da bir kısmının sökülmesini talep edebilir. e) Sökme işlemi, boyalı ya da koruyuculu yüzeylerin onarılmasını ya da sızdırmaz conta, o-halkası, ambalaj ya da rulmanların değiştirilmesini gerektirebilir. f) Parçaların muayenesi, sökülmesi, onarılması ya da değiştirilmesi ve yeniden kurulum ile ilgili tüm masraflar alıcı tarafından üstlenilecektir. Gerekli tüm işçilik, alet ve vinç masrafları da alıcı tarafından temin edilecektir. Flowserve yetkilisi, muayene işlemi tamamlandıktan sonra muayene sonuçları hakkında bilgilendirmek suretiyle alıcıya ve Müşteri Hizmetleri Yöneticisine bir rapor sunacaktır. Kurulum tarihinden bir ay önce nihai muayeneyi yapacak bir Flowserve yetkilisi görevlendirilir. Bu muayenenin amacı; altı aylık muayene raporu çerçevesinde gerek duyulan şartların, eksiksiz yerine getirildiğinin ve cihazı, kuruluma hazır hale getirilmesinin temin edilmesidir. Flowserve yetkilisi, bu muayene işlemi tamamlandıktan sonra nihai muayene ile ilgili sonuçlar hakkında bilgilendirmek suretiyle alıcıya ve Müşteri Hizmetleri Yöneticisine nihai raporu sunacaktır. Bir Flowserve yetkilisinin hizmetleri ile ilgili gereklilikler, Çalıştırma öncesinde ya da çalıştırma sırasında, maliyetler revize edilmek suretiyle, satın alınan cihaz ile ilgili ilk sözleşmedeki haline dönecektir Boyama ve koruma Kullanılan boya ve koruyucular, Flowserve standardı ya da sözleşme şartnamesinde gerekli görülen şekilde özel olacaktır. Gerektiğinde bu siparişte kullanılan boya ve koruyucular ile ilgili açıklamalar için Flowserve e başvurabilirsiniz Bağlantılı cihazlar Flowserve tarafından tedarik edilen motor, türbin dişli vs. Genelde bağlantılı cihazların rotorları, taşıma yükünü hafifletecek şekilde bloke edilmelidir. Saklama işlemi kapalı ve kuru ortamda olmalıdır. İmalatçının saklama ile ilgili özel şartlarına bakın. 2.5 Geri dönüşüm ve ürün ömrünün sona ermesi Ürünün ya da ürün parçalarının hizmet ömrünün sona ermesi üzerine, söz konusu malzemeler ve parçalar geri dönüşüme alınmalı ya da çevreye uygun bir yöntem ile beraber yerel düzenlemelere göre uygun bir şekilde bertaraf edilmelidir. Üründe çevreye zararlı olacak maddelerin bulunması durumunda, bu maddelerin çıkartılması ve mevcut düzenlemelere göre bertaraf edilmesi gerekir. Bu aynı zamanda sızdırmaz sistemi nde ya da diğer hizmet programlarında yer alan sıvı ya da gazları da içermektedir. Tehlikeli maddelerin veya toksik sıvıların güvenli bir şekilde bertaraf edildiklerinden ve doğru kişisel koruyucu teçhizatın kullanıldığından emin olun. Güvenlik ile ilgili teknik özelliklerin, mutlak surette mevcut düzenlemelere göre olması şarttır. 3 POMPA TANIMI 3.1 Konfigürasyonlar HPX tip pompa, tamamıyla API 610/682 ye uyumlu olup sarkık pompa dişlisi ve radyal olarak bölünmüş gövdesi bulunan tek aşamalı, yatay, uçtan emmeli proses pompasıdır. Ürün; petrol araştırma ve üretimi, petrol ürünlerinin rafine edilmesi, petrokimyasal, kimyasal ve genel sınaî ürünlerde kullanım da dâhil olmak üzere tüm proses uygulamalarında sürekli kullanıma hizmet edecek şekilde tasarlanmıştır. Nihai muayenenin gerçekleştirilmesi ile ilgili tüm masraflar, alıcı tarafından üstlenilecektir. Sayfa: 12 / 60

13 3.2 Ürün adı Pompa ebadı, genelde aşağıda gördüğünüz şekilde etikette yer alır: 6-HPX-12-A Nominal tahliye bölüm ebadı Pompa türü Nominal tam ebat pompa dişlisi çapı Gövde model türü Yukarıda gördüğünüz tipik sınıflandırma, HPX konfigürasyon tanımını gösteren genel kılavuz şeklindedir. Pompanın etiketinden gerçek pompa ebadını ve seri numarasını belirleyin. Bunun, verilen sertifikasyona uygun olup olmadığına bakın. 3.3 Önemli parçaların dizaynı Pompa gövdesi Gövde, uçtan emmeli ve üstten tahliye ile desteklenen orta hattır. Sıvı, emiş ağzından başlayıp pompa dişlisi ve ardından volütten geçerek tahliye nozılına yönlendirildiğinde pompalanmakta olan sıvının anında muhafaza edilmesini sağlar. Gövdenin, pompanın merkez çizgisi üzerinde tamamı döküm bir destek ayağı bulunmaktadır, bu ayak sağlam bir yapıya sahip olmasını ve yüksek ısılı uygulamalarda bükülmeleri önlemektedir. Gövdede pompa dişlisinin aşınma halkasına yakın bir çalışma boşluğu sağlayacak bir aşınma halkası monte edilmiştir Pompa dişlisi Pompa dişlisi; tek emişli, radyal akışlı, kapalı bir tasarımdır. Pompa dişlisi, dinamik dengeli olup şafta uyumludur ve kilit somunu ve kilit vidası ile sağlamlaştırılmıştır. Yenilenebilir aşınma halkaları, pompa dişlisinin göbeklerine (ön ve arka) basılarak ve eksenel vida ya da tutturma kaynağı uygulamak suretiyle sıkıca takılır Başlatıcı ve/veya kok kırıcı Başlatıcılar, düşük NPSH (Net Pozitif Emme Basıncı) şartlarına yönelik çoğu pompa modelinde mevcuttur. Başlatıcı, standart pompa dişlisi kilit somunu ile kilit vidası yerine geçer. Uygun başlıklı somun ve emniyet rondelası ile sabitlenir. Kok kırıcısı, Rafine ya da petrokimyasal proseslerde üretilen kok parçacıklarını kırmak amacıyla emme pompa dişlisinde yer alır. Bu parçacıkların çok büyük olması durumunda, pompa dişlisinin kanatları arasına sıkışır ve akışı azaltır ya da yavaşlatır. Kok kırıcısı, pompa dişlisinin kanatçıkları arasında hareket edemeyecek kadar çok büyük olan kok parçacıklarını önler. Dönme işlemi, parçacıkları, parçacıkların kırıldığı statör setinin halkaları etrafında taşır Gövde kılıfı Gövde kılıfı, yapı malzemesine bağlı olarak plakadan yapılmıştır ya da dökümdür. API 682 özelliği Tablo 1 kapsamında ölçü standartlarına göre tasarlanmış olan sızdırmaz hazne, standart olarak çok sayıda tekli ya da çiftli sızdırmaz mekanizmasını barındırmaktadır Şaft Şaft çok sağlam ve serttir. Tamamı hassas işlenmiş olup gerilim yığılmalarını en aza indirmek amacıyla her bir kesit değişiminde bant yarıçapı geniş tutulur. Sızdırmaz haznesindeki şaft sapmaları minimal düzeydedir ve API 610 da yer alan yönergeler kapsamındadır. Oldukça düşük l3/d4 değere sahip olup isteğe bağlı çok dayanıklı şaft dizaynı birçok merkez hatlı tahliye pompa tipinde mevcuttur Yatak muhafazası Yatak muhafazası, muayene ve bakımda kolaylık sağlaması için dıştan takmalı motorun ucunda bulunan bir uç kapağı ile teçhiz edilmiştir. Muhafazanın her bir ucunda, yağı etkili bir şekilde tutacak ve yabancı maddelerin girmesini önleyecek (kıvılcım çıkarmayan malzemelerden üretilmiş) standart labirent tipinde şaft sızdırmazlığı (salmastrası) bulunmaktadır. İstendiği takdirde başka firmalara ait özel yatak izolatörleri de temin edilebilir. Yağı, muhafaza duvarı içerisinde yatak besleme galerilerine transfer eden ve şafta monte edilmiş olan metal tutucusu ile standart yatak yağlaması yapılmaktadır. Halka yağlaması isteğe bağlıdır. İki metal tutucusu, şaftın üzerine tespit vidası ile iyice sabitlenir ve yatak yağlaması, dayanıklı yağ halkası ile yapılır. Yatak muhafazasının üzerinde bulunan tapalı bir port, yağ halkasının gözle muayene edilmesini sağlayacak şekilde yerleştirilir. Yağ püskürtmeli yağlama işlemi isteğe bağlıdır; arındırılmış yağ püskürtme özelliği tutucu ya da yağ halkası dizaynlarında mevcuttur. Arındırılmış yağ püskürtme (tutucu yok, yağ halkası yok) özelliği de mevcuttur. Trico sabit seviye yağlayıcısı da standart olarak temin edilmektedir. Arındırılmış yağ püskürtme işleminde dengeli tipte yağlayıcı kullanılmaktadır. Saf yağ püskürtmede yağlayıcı temin edilmemektedir. Uygulama kapsamında gerek görülürse standart soğutma sistemi, tutucu ya da yağ halkası ile yağlama ile gerçekleşen fan sistemidir. Müşteri tercihine göre isteğe bağlı su soğutma sistemi de kullanılmaktadır. Sayfa: 13 / 60

14 3.3.7 Pompa yatakları ve yağlama Arka arkaya yerleştirilmiş olan dayanıklı, tek sıra derinlikte yivli radyal yatak ve çift açılı basınç yatakları, en zorlu işletim şartlarında dahi uzun ömürlü olma özelliği kazandırır. Yatakların, yatak muhafazasında kaygan alıştırma (kayar geçme) özelliğine ve AFBMA önerilerine göre şaft üzerinde hafif temaslı alıştırma (sıkı geçme) özelliği bulunmaktadır. Yataklar; müşteri istediği takdirde yağ halkası, yağ atıcı, arındırılmış ya da saf yağ püskürtücüsü ile yağlanır Şaft sızdırmazlığı Pompa şaftına takılı mekanik salmastra(lar)ı, pompalanan likiti ortamdan izole eder. Seçenek olarak boğaz salmastrası da takılabilir Sürücü Sürücü (güçlendirici), normalde elektrikli bir motordur. İçten yanmalı motor, türbin, hidrolik motor vs., kaplin aracılığıyla çalışan itici, kayış, dişli kutusu vs. gibi farklı sürüş konfigürasyonları eklenebilir Kaplin/kaplin muhafazaları Müşteri tercihine göre muhtelif marka ve modellerde esnek ara kaplinler temin edilmektedir. (Alüminyumdan mafsalsız muhafazaları temin edilmektedir.) Taban plakası Standart taban plakaları, kaynak çeliğinden, boşaltma tavası şeklindedir ve API 610 un standart ölçülerine uygundur. API kapsamında gerek görüldüğünde yatay sürücüsü için ayar vidası ve dikey taban plakası için tesviye vidası temin edilmektedir. Özel kurulum şartlarına göre özel taban plakaları da temin edilebilir Aksesuarlar Müşteri tarafından belirtilen aksesuarlar takılabilir. API standardına göre gerekli görülen şekilde tamponların düzgün ve paralel olması için taban plakaları yerleştirilir ve işlenir. Sadece temel cıvatası deliklerinden taban plakasını destekleyip bastırmak suretiyle bu gereksinim yerine getirilir. 3.4 Performans ve işlem sınırları Bu ürün, satın alma emrinizde yer alan teknik özellikleri karşılayacak şekilde seçilmiştir; 1.5 nolu maddeye bakın. Bu pompalar, özel servis şartlarına uygun temin edilmektedir. Hidrolik sistemdeki değişiklikler, pompanın performansının olumsuz etkileyebilir. Söz konusu değişiklikler özellikle emiş flanşındaki basıncın düşmesine yol açarsa ya da sıvı sıcaklığı artarsa böyle bir durum gerçekleşir. Herhangi bir sorunlu durum karşısında size en yakın Flowserve ofisi ile irtibata geçin Özgül ağırlığın etkisi Pompa kapasitesi ve metre cinsinden basma yüksekliği (ft), özgül ağırlık ile değişmez, ancak basınç ölçer ile görüntülenen basınç, özgül ağırlık ile doğru orantılıdır. Emilen güç de, özgül ağırlık ile doğru orantılıdır. Bu yüzden, özgül ağırlıktaki değişikliğin pompa sürücüsüne aşırı yük ya da aşırı basınç yapıp yapmayacağını kontrol etmek önem arz eder Viskozite etkileri Pompa, belli bir viskoziteye sahip sıvıda anma kapasitesini anma basınç yüksekliğini elde edecek şekilde tasarlanmıştır. Belli bir akış hızında, toplam basınç yüksekliği artan viskozite ile beraber düşer, azalan viskozite ile beraber artar. Ayrıca belli bir akış hızında, emilen güç artan viskozite ile beraber düşer, azalan viskozite ile beraber artar. Pompanın orijinal olarak tasarlandığı ve/veya uygulandığı işlemlere nazaran viskozitenin söz konusu olduğu işlemlerde, değişen şartlar konusunda danışmak için Flowserve ile irtibata geçilmelidir. Pompada ağır kıvamda sıvılar işlem gördüğünde söz konusu sıvının sıcaklığının, pompalama işlemini kolaylaştıracak elverişlilikte olması gerekir. Pompa çalıştırılmadan önce sıvının ısıtılması gerekebilir Pompa hızının değiştirilmesi Pompa hızının değiştirilmesi, akışı, toplam basınç yüksekliğini, emilen gücü, NPSH R i, gürültüyü ve vibrasyonu etkiler. Akış, pompa hızı ile aynı oranda değişir. Basınç yüksekliği, hız aktarma oranı kare olarak değişir. Güç ise, hız aktarma oranı küp olarak değişir. Bu yüzden, hızın artması durumunda, maksimum pompa çalışma basıncının aşılmamasını; sürücünün aşırı yüklenmemesini, NPSH A nın NPSH R değerinden daha büyük olmasını ve gürültü ve vibrasyonun, yerel gereklilik ve düzenlemeler doğrultusunda olmasını temin etmek önemlidir; Net pozitif emme yüksekliği (NPSH) Kızgın ya da soğuk her türlü sıvının; pompanın emme gücünü aldığı atmosferik ya da kap basıncı gibi mutlak basınç vasıtasıyla pompa dişlisine ittirilmesi gerekir. Sıvının feet cinsinden olup pompaya gerekli akışı sağlayacak olan yüksekliğine Net Pozitif Emme Yüksekliği adı verilir. Sayfa: 14 / 60

15 Genelde NPSH olarak bilinen bu değer, pompalama sıcaklığında sıvının buhar basıncının üzerinde olacak şekilde ölçülür. İki çeşit NPSH vardır: NPSH R, pompa karakteristik eğrisinde görünen ve pompa emişindeki kayıpları telafi edecek şekilde pompanın gerek duyduğu yüksekliktir. İkincisi ise, NPSHA, sistemde bulunan yüksekliktir; bu yükseklikte, emiş boruları, vanaları, bağlantı parçaları vs. ile ilgili sürtünme kayıpları göz önünde bulundurulur. Her halükarda buhar basıncının üzerinde ölçülen NPSH A, NPSH R nin üzerinde çıkmalıdır; böylece sıvı pompaya basılabilir. Bunun yapılmaması ise, düşük verime ve pompanın mekanik hasar görmesine ve bazı durumlarda da pompanın çalışmamasına yol açacaktır. NPSH A değerinde herhangi bir değişiklik öneriliyorsa NPSH R üzerindeki payının önemli bir şekilde azalmadığından emin olun. Özellikle akış değiştiğinde kesin gereklilikleri tespit etmek için pompa verim eğrisine bakın. Sorunuz olursa uygulamanız ile ilgili olarak izin verilen minimum pay konusunda bilgi almak için size en yakın Flowserve ofisi ile irtibata geçebilirsiniz Asgari sürekli stabil akış Pompanın asgari sürekli stabil akışı, veri tablosunda belirtilmiştir Asgari akış kontrolü Her halükarda, bir sistem içinde herhangi bir pompanın, asgari akış koşulu altında çalışmamasını sağlayan bir sistemin ve/veya kontrol mekanizmasının sağlanması müşterinin sorumluluğundadır. Çoğu zaman, sistemin ürünün çıkışının sağlayacak şekilde kendi akış aralığında çalışması nedeniyle böyle bir durum sıkıntı yaratmamaktadır. Basit bir yüksek basınç alarmı, işi durdurma ve/veya bypass kontrol mekanizmasından yararlanılabilir. Ancak, ürün talebi konusunda çok fazla esnekliklerin olduğu veya bir ürün sisteminin desteklenmesinde 100 % ün üzerinde kapasiteli ünitelere ihtiyaç duyulduğu sistemlerde daha fazla özen gösterilmesi gerekir Isıl kontrol Ünitenin (cihazın) ısıl kontrolü; doğrudan ya da bağlantılı sıvı sıcaklıklarını okuyan ve söz konusu ünite makul ısı artışını yeniden oluşturana ve makul/normal süreler içerisinde elde edilmediği takdirde alarmı başlatana kadar ek akış yolları açarak buna göre yanıt veren ısıl sensörler ile sağlanmaktadır. (Yüksek limit, uygulamada üniteyi devre dışı bırakabilir.) Basınç ve/veya akış kontrolü Yüksek basınç limiti veya düşük akış limiti gösterildiğinde ek akış yolları açarak ünitenin daha fazla akışta tutulmasını sağlayacak basınç ve/veya akış sensörleri kullanılabilir. Sistemin daha fazla akışa ulaşması durumunda, düşük basınç limiti veya yüksek akış limiti ayarı, bypass akış yolunun kapanmasına yol açabilir. Devirsel koşulları önleyecek sinyal yayılımı için gayret edilmelidir Azalan kapasitede çalıştırma Veri tablosunda belirtilen şekilde uzun süre MCSF nin altında kapasitelerde çalışılması pompanın zarar görmesine yol açabilir. 4 KURULUM Tehlikeli yerlerde işletilen cihazın, infilâka karşı korunma konusunda geçerli düzenlemelere uygun olması şarttır Muhtemel patlayıcı ortamlarda kullanılan ürünler başlıklı maddeye bakın 4.1 Yer Üniteyi (cihazı) pompalanacak sıvı kaynağına yakın bir yere kurun. Emiş ağzının yukarı yönünde olacak şekilde (boru çapının yaklaşık 7 ila 10 katı kadar) düzgün emme borusu uzunluğunda olması istenir (çift dönüşlü olmayacak). Yeri seçerken, çalıştırma işlemleri ve ayrıca parçaların sökülmesi ve muayene edilmesi de dâhil olmak üzere gerçekleşecek bakım işlemleri için yeterli alan ayrıldığından emin olun. Bir tür havai kaldıraca ihtiyaç duyulduğu için boşluk payı önemli bir unsurdur. 4.2 Parça montajı Motorlar gevşek bir şekilde temin edilmiş olabilir. Motorun, nolu maddede ayrıntılı bir şekilde gösterildiği gibi pompaya takılmasını ve düzenlenmesini temin etmek montajı yapan kişinin sorumluluğundadır. Dolgu işlemi yapılmadan önce, bu belgenin ayar bölümüne göre ilk bir ayar kontrolü yapılarak, tespit cıvatalarını veya makine ayağını değiştirmeden kaplin aralığının ve son ayarın yapılması sağlanacaktır. Taban plakasının taşıma sırasında hasar görmemesinin sağlanması açısından bu işlem gereklidir. Sayfa: 15 / 60

16 4.3 Temel (Altyapı) Pompa ünitelerini altyapılarına monte etmenin çok sayıda yöntemi mevcuttur. Doğru yöntem, pompa ünitesinin ebadına, yerine ve gürültü vibrasyon sınırlamalarına bağlıdır. Doğru alt yapısı ve kurulum şartına uyulmaması, pompanın arızalanmasına ve böylece garanti şartlarının dışına çıkılmasına yol açabilir. Temelin, pompa titreşimlerini önleyecek ve her noktadan taban plakasını her zaman destekleyecek kadar sağlam ve güçlü olması gerekir. En uygun temeller, betonarmeden yapılan temellerdir. Bunların, kurulumdan önce tam olarak dökülmesi ve iyice kuruyacak ve yoğunlaşacak şekilde yeterince beklenmesi gerekir. (Kullanıcı İş Talimatında yer alan) Genel Düzenleme Çiziminde; primer (birinci kat) betona doğru şekil verilmesini sağlayacak pompa taban plakası, ankraj cıvatasının yerleri, cıvataların boyları vs. gibi konularda genel bilgiler yer almaktadır. Primer betonda uygun boşluklar açıldığı takdirde ankraj cıvataları (Flowserve tarafından temin edilmeyen (bkz. şekil 4.1)) özel bir şablon ile ya da taban plakası ile yerleştirilebilir. Şekil Taban plakasının düzgünleştirilmesi (tesviye) Cihazı temelin üzerine yerleştirmeden önce temelin üzerine iyice temizleyin. Gevşek çimento parçacıklarını çıkarın ve dolgunun (harcın) iyice tutması için üst yüzeyi çizel (keski) ile pürüzlendirin. Kurulumun çelik yapı (platform) üzerinde yapılması durumunda, çelik yapının üstünün temizlendiğinden ve yağlandığından emin olun. Tamponların API standardına göre gerekli görülen şekilde düzgün ve paralel olması için, taban plakasının, üzerinde bulunan tesviye vidaları ile ve taban plakasının, temel cıvatalarından sıkıştırılarak doğru bir şekilde tesviye edilmesi gerekir. (Tam ayrıntılı uygulama için API de 5. Bölümde nolu maddeye bakın.) Şekil 4.1, Temel cıvatalarının asılması için kullanılan şablon Aşağıda yer alan Şekil 4.2 de; standart temel cıvataları yerine alternatif olarak kullanılabilecek bir temel cıvata düzenlemesi yer almaktadır. Altta uzantıların olduğu büyük pula dikkat edin. Cıvataya ve boru kovanına kaynaklanarak dönüşlerin önüne geçilmelidir. Taban plakasının çalışma rayı üzerinde belirtilen germe cıvatası uzunluğundan biraz daha fazla bir yer ayırın. İstenmediği takdirde fazlalık her zaman kesilebilir. Dolgu uygulanırken üst yüzeyin kaba bitmiş hali en iyi sonucu verecektir. Taban plakasını, pompalama elemanı ile kaldırmadan önce pompa ile sürücünün yarım manşonları arasından kaplin cıvatası ile ara parçasının çıkarılması gerekir. Cihaz doğrudan yapısal çelik bir yapıya monte edildiğinde, doğrudan ana yapı üyelerine, kirişlere ya da duvarlara mümkün mertebe en yakın bir yerde bulunmalıdır. Yüzeyin uygun olması için taban levhasının çelik çerçeveye cıvata ile sabitlenmesi ya da kaynaklanması gerekir. Pompalama elemanı ile kaldırılan taban plakasını, temin edilmiş olan tüm kaldırma halkaları ile çekin nolu maddeye bakın. Sayfa: 16 / 60

17 Taban plakası ile beraber verilmiş her bir taban plakası vidalı krikosunun altına yerleştirilecek yeterli sayıda çelik plaka hazırlayın. Plakanın amacı, altındaki betonu parçalamadan vidanın yükünü yaymaktır. Ürün ile verilmemiştir Şekil Takoz ya da ayar sacı kullanarak taban plakasının tesviye edilmesinde izlenen yöntem a) Pompanın işlenen yüzeyleri ile sürücü tamponları üzerinde tornacı tesviyesi kullanarak taban plakasının tesviye edilmesini sağlayın. Her bir tespit cıvatası altında ayar saçı kütlesinin kalınlığını ayarladığınızda en iyi tesviye sonucunu elde edersiniz. Ürün ile verilen taban plakası vidalı krikosunu kullanarak ya da uygun bir kaldıraç ile kaldırarak ya da düşük seviyede bir hidrolik kriko kurarak taban plakasını dikkatlice kaldırmaya çalışın. b) Ayar saçı kütlesinin kalınlığını ayarlayın ve taban plakasını indirin. c) Taban plakası, hem düzgün hem de eşit hale gelene kadar her bir cıvata pozisyonunda bu uygulamayı mantıklı bir şekilde tekrar edin. Çoğu cihazda azami 0.40 mm/m uzunluk (0.005 in./ft) olmak üzere en uygun sonuç 0.25 mm/m dir ( in./ft). d) Kurulumun (platform gibi) çelik yapılarda yapılacak olması durumunda; fazladan şu adımları izlemeniz gerekir: Önceden ayarlanmış sivri uçlu bir pim kullanarak taban plakasının destek tamponlarının bağlantı deliklerini taban levhasına işaretleyin. Pompa kızağını kaldırıp hareket ettirin. Taban levhasının tespit deliklerini delip açın. Taban levhasının tespit delikleri, taban plakasının destek tamponlarının bağlantı deliklerinin üzerine gelecek şekilde pompa kızağını yerine koyun. Cihazı daha önceden yapılan şekilde tesviye edin (a, b ve c maddelerine bakın). e) Taban levhası düzgün seviyeye getirildiğinde, temel cıvatalarını güvenli olacak şekilde aşağı çekin veya çelik bir yapıda kurulacak ise tespit cıvatalarını sıkın. Bu taban plakasını hareket ettirmiş olabilir, o yüzden seviyelere tekrar kontrol edin. f) 4.5 nolu madde kapsamında taban plakasına dolgu yapılmadan önce şaft ayarının yapılabildiğinden emin olun. 4.4 Dolgu Taban plakasının tesviye edilmesi işleminden sonra 4.4 nolu şekilde de göreceğiniz şekilde temelin etrafında bir set oluşturun. Dolgu işleminden sonra taban plakasının altındaki tesviye takozlarının çıkarılıp çıkarılmaması tercih meselesidir. Takozları çıkarmak istemiyorsanız, dolgu malzemesini dökmeden önce yerlerini dikkatlice işaretleyin. Dolgu yapmadan önce taban plakasının işlenmiş tamponlarını her iki yönde eşitleyin ve yüzeysel olarak bir şaft/kaplin ayarı yapın. Dolgu yerleştirildikten sonra yukarıda belirtilen tam anlamıyla yerine getirilmediği takdirde ayar mümkün olmayacaktır Tamamı doldurulmuş taban plakaları Şekil 4.4 İyi, yüksek dirençli, büzülmeyen bir dolgu karışımı kullanın ve imalatçının talimatlarına göre yerleştirin. Taban plakasında yer alan delikler, bir taraftan havalandırma deliği vazifesi görürken bir taraftan da dolgu malzemesinin dökülmesini ve karıştırılmasını sağlamaktadır. Dolgu malzemesinin doğru bir şekilde dağılması için karıştırarak taban plakasının altını doldurun. Dolgu malzemesinin, taban plakasının kenarlarının altına eşit bir şekilde dağıldığından emin olun. Dolgu işlemini yaparken taban plakasını titretmeyin; taban plakasının, doğru bir şekilde havalandırıldığından ve ses yansıtma sorunlarının olmaması için tüm alanlara yayıldığından emin olun. Dolgunun, iyice sertleşmesi ile beraber istediğiniz takdirde seti ve takozları çıkarın ve çıkarıldıkları delikleri dolgu malzemesi ile doldurun. Seviye setin üst kısmına ulaşana kadar dolgu malzemesini dökün. Kalan dolguyu da tamamlarken harcın taşmaması için yeterince kurumasına izin verin. Sayfa: 17 / 60

18 4.4.2 Dolgu işlemi için tasarlanmayan ancak beton temellere yerleştirilecek taban plakası 4.5 ve 4.6 nolu şekillere göre taban plakası için bir dolgu işlemi yapılmayacak, ancak sadece kapama (sızdırmazlık) işlemi yapılacaktır. Genel Düzenleme Çiziminde de belirtildiği gibi hazırlık sırasında sızdırmazlık işleminin yapılabilmesi için bir takım açıklıkların olması şarttır. Açıklıkların gerçekleştirilmesi için kullanılan blokların sızdırmazlık işleminden sonra çıkarılması gerekir. Tahliye açıklığının elde edilmesi için blokların taban plakasının uzunlamasına kirişinden daha geniş olması gerekir Şaft/kaplin ayarı İşlemin başarılı olması için şaft ayarının doğru olması gerekir. Şaftın sapması; hızlı aşınmaya, gürültüye, titreşime veya özellikle cihazın hasar görmesine yol açabilir. Şaftların, bu maddede belirtilen limitlere göre ayarlanması gerekir. Tek bir yönde yapılan ayarı düzeltmek için yapılacak bir düzenleme, ayarın başka yönde olacak şekilde değişmesine yol açabilir. Herhangi bir ayarlama yaptıktan sonra tüm yönleri mutlak surette kontrol edin. Bağlı cihaz; şaft, yatak ve kaplinde olabilecek gereksiz gerilmeleri en aza indirecek şekilde ayarlanmalıdır. Esnek kaplinler, fark edilen sapmaları telafi etmeyecektir. İşlem sırasında taban plakasının/temelin çökmesine yol açan temel oturması, ısıl genleşme ya da nozıl yükleri, kaplinde tam sapma özelliğinin olmasını gerektirebilir. Şekil Sapma türleri İki tür şaft sapması bulunmaktadır: açısal ve ofset. Bu bağlamda iki set ölçüm ve düzeltme yapılması gerekmektedir. Yatay ve dikey düzlemlerde her iki sapma da gerçekleşebilir ve çoğu uygulamada mevcuttur. A) Açısal sapma Açısal sapmada, şaftların merkez hatları birbiri ile kesişir, ancak aynı eksen üzerinde değildir. B) Ofset sapma Ofset sapmada ise, şaftın merkez hatları paraleldir, ama birbiri ile kesişmez. 4.5 İlk ayar Şekil Isıl genleşme Normalde pompa ile motorun, ortam sıcaklığında ayarlanması ve işlem sıcaklığında da ısıl genleşmeyi sağlayacak şekilde düzeltilmesi gerekir Ayar yöntemleri Pompa ile sürücünün elektriksel izolasyonunun yapılmasını ve yarım kaplinlerin bağlantılarının çıkarılmasını sağlayın. Ayar kontrol EDİLMELİDİR. Pompa, fabrikada ayarlanacak olsa da, bu ayarın taşıma ya da elleçleme sırasında bozulması muhtemeldir. Gerekirse, motoru pompaya göre ayarlayın, pompayı motora göre değil. Şekil 4.7 açısal sapma Şekil 4.8 ofset sapma Şekil 4.9 ofset ve açısal sapma kombinasyonu Sayfa: 18 / 60

19 Ters çevirmeli gösterge kullanarak ayar yapılması Ters ayar yöntemi kullanıldığı zaman aşağıda belirtilen uygulamaların yapılması önerilir. Bunlar, ana ayar işleminden önce yapılmalıdır. Ayarın yapılamadığı bazı durumlarda yukarıda bahsedilen işlemi yeniden başlatmadan önce pompayı hareket ettirmek gerekecektir. Dar flanşlı kaplinler için, gerek paralel gerekse açısal ayarı kontrol etmek için şekil 4.11 de gösterildiği gibi bir ölçme saati kullanın. Ayrıntılı ayar işlemi için API RP686 ya bakın. Şekil Yumuşak ayak kontrolü Bu, taban plakasının düz olmaması ya da bükülmesi sonucu sürücünün ankraj bulonlarına aşırı baskı olmadığından emin olmak için yapılan bir kontroldür. Kontrol için tüm ayar saçlarını çıkarın, yüzeyleri temizleyin ve sürücüyü taban plakasına iyice sıkıştırın. Şekilde gösterildiği gibi bir ölçme saati kullanın ve ölçme saatindeki sapma değerlerini kaydederek ankraj bulonunu gevşetin maksimum 0.05 mm (0.002 in.) kabul edilebilir bir değerdir, ancak üstüne çıkması durumunda ayar saçı ilâve edilerek düzeltilmesi mümkündür. Örneğin, ölçme saatinin, ayağın 0.15 mm ye (0.006 in.) kalktığını göstermesi durumunda, bu değer, söz konusu ayağın altına konulacak ayar saçının kalınlığını gösterir. Lyice gerin ve tamamı tolerans sınırlarına gelene kadar diğer tüm ayaklarda aynı işlemi tekrarlayın. Sürücü, kaymalı yataklı bir elektrik motoru ise rotorun çalıştırılacağı manyetik merkezin ayarlanması gerekir. Bu işlem, genelde şafttaki bir yuva motor gövdesine takılı bir gösterge hizasına getirilerek yapılır (motor imalatçısının talimatlarına bakın). Pompa ile sürücünün elektriksel izolasyonunun yapılmasını ve yarım kaplinlerin bağlantılarının çıkarılmasını sağlayın. Ayar kontrol EDİLMELİDİR. Pompa, fabrikada ayarlanacak olsa da, bu ayarın taşıma ya da elleçleme sırasında bozulması muhtemeldir. Gerekirse, motoru pompaya göre ayarlayın, pompayı motora göre değil. Motor ayağının altına ayar saçı ekleyerek ya da çıkararak ve aynı zamanda gerektiğinde motoru yatay konumda taşıyarak ayar yapılmış olur. Şekil 4.11 Çalışma sıcaklığında izin verilen maksimum yanlış ayar değeri: Paralel 0.05 mm (0.002 in.) TIR Açısal 0.05 mm/100 mm ( in./in.) Kalın flanşlı ve ara parçası olmayan kaplinli pompalar, kaplin gövdelerinin dış çapında bir cetvel kullanmak ve kalınlık ölçeği, ölçüm takozu ya da kaliper kullanarak makine ile işlenmiş yüzeyler arasındaki boşluğu ölçmek suretiyle ayarlanabilir. Elektrik motorda kaymalı yataklar olduğunda motorun, manyetik merkez hattında çalışacak şekilde ayarlandığından emin olmanız gerekir. Ayrıntılı bilgi için motor kılavuzuna bakın. (Şaft uçlarından birine sabitlenmiş) bir düğme, normalde eksenel pozisyonu sabitlemek için motor ve pompa şaftı uçları arasında yer alır. Motorun, manyetik merkezinde çalışmaması durumunda, ortaya çıkan ekstra eksenel kuvvet, pompanın basınç yatağına aşırı yük yapabilir. Boru sistemini aşağıdaki şekilde tamamlayın ve sürücüyü bağlamadan ve mevcut rotasyonu kontrol etmeden önce Son şaft ayar kontrolü başlıklı 4.7 nolu maddeden itibaren İşletmeye alma, başlatma, çalıştırma ve durdurma başlıklı 5. maddeye kadar (5. madde de dâhil olmak üzere) tüm maddelere bakın. Sayfa: 19 / 60

20 4.5.3 Ayar saçları Cihaz ayağı ile montaj yüzeyi arasındaki ayar saçlarının temiz ve kuru olması gerekir. Bu özellikle belli bir süre çalıştırılan ve yeniden ayarlanması gereken pompalar açısından önemli bir unsurdur. Su, kir ve pas, zamanla ayar saçı kütlesinin yüksekliğini değiştirebilir. Cihazın tertibat ayağına olan ağırlığını desteklemek için ayar saçlarının yeterince büyük olduğundan emin olmalısınız. Çok ince ayar saçı kullanmayın, zira bunlar tertibatın gözenekli olmasına yol açabilir. Şekil 4.12, önerilen ayar saçı dizaynı Ayar saçlarının hesaplanan kalınlığını artırmak ya da düşürmek için cihazı dikey olarak hareket ettirin. Tespit cıvatalarını istenen değerlere gelecek şekilde sıkın Sıcak ayar pompa ve sürücü kılavuzları Pompanın tespit vidalarının, aşağıya doğru döndürülmesi ve kılavuz pimlerinin, Şekil 4.10 da görüldüğü gibi pompa ayağına yerleştirilmesi gerekir. (Bu sadece sıcak ayar işleminin gerekli olduğu durumlarda geçerlidir.) Pompa üzerinde herhangi bir muayene ya da onarım işlemine başlamadan önce, cihazın yeniden çalıştırılmaması ve pompada hizmet gerçekleştiren personelin yaralanmaması için sürücü kontrollerinin off (kapalı) konumunda, kilitli olması ve etiketli olması gerekir Kaplinin montajı a) Kaplini bu kılavuzun Ekinde yer alan imalatçı talimatlarına göre monte edin. b) Kaplin muhafazasını yerleştirin Kurulum kontrol listesi a) Taban plakası düzgün hale getirildi mi? b) Taban plakasına dolgu yapıldı mı temel cıvataları kontrol edildi mi? c) Şaft/kaplin ayarı yapıldı mı? d) Borular kuruldu mu hava deliği, sayaç, vana, emme filtresinin yerleri doğru mu? e) Uygun sızdırmaz contalar yerine gelecek şekilde tüm flanş cıvataları iyice sıkıldı mı? f) Şaft/kaplin ayarını tekrar kontrol edin. g) Kaplin muhafazası doğru bir şekilde yerleştirildi mi? 4.6 Borular Pompayı kesinlikle boru desteği şeklinde kullanmayın Genel Bu üniteler, özel servis şartlarına uygun temin edilmektedir. Hidrolik sistemdeki değişiklikler, performansı olumsuz etkileyebilir. Söz konusu değişiklikler özellikle emme basıncının düşmesine yol açarsa ya da sıvı sıcaklığı artarsa böyle bir durum gerçekleşir. Sorun olduğu takdirde Flowserve ile irtibata geçin. Şekil 4.13, pompa kılavuz piminin yerleştirilmesi Sürücü ile ilgili taslağa ve/veya sürücünün kılavuz bilgileri için sürücü talimatlarına bakın. Ünite, sadece NORMAL çalışma sıcaklığı ile şartlarını sürdürecek yeterli bir sürede çalıştırıldıktan sonra sıcak kontrol yapılabilir. Cihazın, doğru bir şekilde soğuk ayarı yapıldığı takdirde, ofset sapma, çalıştırma sırasında nolu maddede belirtilen limitler dâhilinde olacaktır. Aksi takdirde ayarları yapın. Dönen cihazın etrafında herhangi bir bakım, muayene, onarım ya da temizlik işlemine girişmeyin. Böyle bir işlem, cihazı çalıştıran personelin yaralanmasına yol açabilir. Emme ve tahliye borularının; büyük ebatta olması, doğrudan çalıştırıldığında kurulması ve dirseklerin minimum düzeyde olması gerekir. Emme hattında çift dirsek oluşmasından sakınılmalıdır ve boru çapının 7 ila 10 katına eşit bir akış uzunluğunun, doğrudan emiş ağzının yukarı akış yönünde olması istenir. Borulardaki sürtünme hasarlarını ve hidrolik gürültüyü en aza indirmek için emme ve tahliye pompasında bir ya da iki boy daha büyük olan boruları seçmek iyi bir uygulamadır. Genelde ana boru hattı hızı, emme borusunda 2 m/s (6 ft/sec) ve tahliye borusunda 3 m/s. (9 ft/sec) üzerine çıkmamalıdır. Sayfa: 20 / 60

21 Ağızda aşırı yük oluşmaması, pompa/ sürücü ayarının yapılması ve borunun neden olacağı titreşimlerin önlenmesi için pompanın dışındaki boruların desteklenmesi için önlem alınması gerekir. Pompanın gerekli NPSH inden (Net Pozitif Emme Yüksekliği) daha yüksek olması gereken mevcut NPSH değerini göz önünde bulundurun. Pompa flanşlarında izin verilen maksimum kuvvet ve momentler, pompa ebadı ve türüne göre değişiklik gösterir. Yanlış ayar yapılması, yatakların ısınması, kaplinlerin ısınması, vibrasyon ve pompa gövdesinin arızalanması durumunda aşırı olabilecek bu kuvvet ve momentleri en aza indirmek için aşağıdaki hususların kesinlikle yerine getirilmesi şarttır: Aşırı olabilecek harici boru yükünü önleyin Kesinlikle boruları, pompa flanş bağlantılarına baskı uygulamak suretiyle çekmeyin Genişletme contalarını takmayın; böylece bunların kuvveti, dâhili basınçtan dolayı pompa flanşını etkiler Boru ve teçhizatın, kullanımdan önce temizlendiğinden emin olun. Tehlikeli sıvı borularının, pompa çıkarılmadan önce pompa temizliğine izin verecek şekilde düzenlendiğinden emin olun Emme boru sistemi a) Giriş borusu, pompa giriş yuvasından bir ya da iki boy daha büyük olmalı ve boru dirsekleri mümkün mertebe yarıçapı (radyus) kadar geniş olmalıdır. b) Emme borusunda hava boşluklarının olmamasına dikkat edin. (Hava deliği şarttır.) c) Boru redüktörleri maksimum olarak toplam 15 derece dağıtma açısına sahip olmalıdır. d) Boru sistemi, su borularında hava engellerinin oluşmasını engellemek için birleştirilmiş eksentrik (salgılı) redüktörler ile pompa girişinin üzerine doğru eğimli olmalıdır. e) Akış, gürültü ve yıpranmayı en aza indirmek amacıyla homojen bir şekilde emme pompasına girmelidir. f) Çok fazla yabancı maddenin olabileceği durumlar haricinde giriş borularında filtre kullanılması önerilmez. Kullanılan giriş filtrelerinde ise, net bir boş alan olması gerekir. (Bkz. madde ) Emme filtresi Yeni bir kurulumda, kir, kabuk, kaynak parçacıkları ve diğer öğelerin, pompaya girmesini önlemek için çok dikkatli olunmalıdır; bu durum, muhtelif kapalı döner alıştırmaları, özellikle yeni boru sistemlerinde bulunan aşındırıcı maddelere karşı korumak açısından önemlidir. Emme sistemi, emme filtresi takılmadan ve emme borusu pompaya bağlanmadan önce iyice temizlenmelidir. Emme filtresi, pompa emiş flanşından yukarı yönlü olarak 5 ilâ 20 boru çapı arasında olacak şekilde monte edilmelidir. Filtrenin açık alanı, pompa emiş alanının minimum 1/3 oranında olmalıdır. Şekil 4.14 konik tipte filtre Flowserve ın emme filtreleri için önerisi, konik şekilli bir çelik plakadan oluşmaktadır. Plakada 1.6 mm ( 1 / 16 in.) perforasyon bulunmaktadır ve istenen akış için yeterli boyut ve kalınlıktadır. Yukarıdaki şekle bakın. Yukarıda belirtilen şartlara uygun diğer tür filtreler de kullanılabilir. Basınç ölçerler, ekranın her iki tarafına monte edilmeli; böylece ekranda basınç düşüşleri ölçülebilir. Ünite çalıştırılmaya başladığında, ekranın her bir tarafındaki ölçerlerin dikkatli bir şekilde izlenmesi gerekir. İki ölçer arasında diferansiyel basınçtaki bir artış, ekranın, kir ve kabuk ile tıkanmaya başladığını gösterir. Pompa, bu noktada kapatılmalı ve ekran temizlenmeli ve/veya değiştirilmelidir. Emme hattına bir makara parçası monte edilmelidir; böylece emme filtresi, filtre ile pompa arasına monte edilmeli ve bir basınç ölçer ile çıkarılmalıdır Bypass hattı Düşük akışlarda çalıştırma, pompanın beygir gücünün sıvıyı ısıtmasına yol açar. Buharlaşmanın ve daha sonrasında pompanın zarar görmemesi için bypass yapılması gerekebilir. Bypassa gerek olup olmadığını tespit etmek için yerel bir Flowserve şubesine başvurun. Belirtilenden daha düşük akışta sürekli çalıştırılması mekanik hasarlara yol açabilir. Sayfa: 21 / 60

22 4.6.3 Tahliye boru sistemi a) Pompanın tahliye borusuna bir kontrol vanası ve geçit vanası yerleştirin. Pompa durdurulduğu zaman kontrol vanası aşırı basınç karşısında pompayı koruyacak ve pompanın geriye doğru hareket etmesini önleyecektir. Geçit vanası ile pompa nozılı arasında muayene edilmesini sağlayacak bir kontrol vanasının yerleştirilmesi gerekir. Pompayı emme yönünde kesinlikle kısmayın ve bir vanayı doğrudan pompa girişinin ağzına yerleştirmeyin. b) Boru redüktörleri maksimum olarak toplam 15 derece dağıtma açısına sahip olmalıdır Tahliye boruları Pompa gövdesinden tahliye edilenleri ve salmastra (glend) sızıntısı, uygun bir atık noktasına boruyla akıtılmalıdır Mekanik salmastralı pompalar Şaftın sızıntılara karşı kapatılabilmesi için kartuş mekanik salmastralar kullanılmaktadır. HPX pompasında kullanılan sızdırmazlıklarda, özel sıvılara ve şartlara karşı sızdırmazlık sağlayacak dâhili dizayn farklılıkları bulunmaktadır. Asgari düzeyde sızıntı koşullarında uzun ömürlü sızdırmazlık, sadece sızdırmazların temiz ve soğuk sıvı ile temin edilmesi durumunda sağlanacaktır. Pompalanan sıvıda asılı kalabilecek ince katı parçalar dahi, salmastra yüzeylerine zarar verebilir ve salmastranın sızmasına yol açabilir; böylece harici bir taşkınlığa yol açarak ya da farklı bir salmastra mekanizmasının kullanılmasını gerektirebilir. Her pompa için sağlanan salmastra dengeleme ve boşaltma mekanizması, özel sipariş şartlarına göre tasarlanıp oluşturulmaktadır. HPX pompası, tekli ya da çiftli mekanik pompa salmastrası ile hazırlanabilir. Pompanız ile kullanılacak boru sistemi bağlantıları için Genel Düzenlemeye bakın. Mekanik salmastra değişimi ya da servisi sırasında, çekme parçasının gövdeden çıkarılması gerekir. Kartuş parçasının çıkarılması konusunda imalatçının imalatlarını izleyin Son kontroller Emme ve tahliye borularında tüm cıvataların sıkılmış olup olmadığını kontrol edin. Ayrıca tüm temel cıvatalarının ve tali hatların sağlam olup olmadığını da kontrol edin. 4.7 Son şaft ayar kontrolü Boruları pompaya bağladıktan sonra şaftı elle defalarca çevirin ve tüm parçaların serbest olduğundan ve birbiri ile temas etmediğinden emin olun. Kaplindeki gerilimin borudan dolayı ortaya çıkmadığından emin olmak için kaplin ayarını daha önceden tarif edildiği şekilde yeniden kontrol edin. Boruda gerilme var ise, boruları düzeltin. 4.8 Elektrik bağlantıları Elektrik bağlantıları, yerel ulusal ve uluslararası düzenlemelere uygun bir şekilde ehliyetli bir elektrik teknisyeni tarafından yapılmalıdır. Elektrik bağlantılarının yapılmasında IEC e uyumun ek bir şart olarak öngörüldüğü muhtemel patlayıcı alanlar ile ilgili AVRUPA BİRLİĞİ DİREKTİFİ konusunda bilgi sahibi olmanız önem arz eder. Tesiste kabloların döşenmesi ve cihazın monte edilmesi ile ilgili olarak elektromanyetik uyuma ilişkin AVRUPA BİRLİĞİ DİREKTİFİ konusunda bilgi sahibi olmak önem arz eder. Kablolama/kurulum sırasında kullanılan tekniklerin, elektromanyetik emisyonları artırmadığından ya da cihazın, kabloların ya da bunlara bağlı diğer aygıtların elektromanyetik bağışıklılığını düşürmediğinden emin olmak için ihtimam gösterilmelidir. Sorunuz olduğu takdirde bilgi almak için Flowserve e başvurun. Motorun kabloları, var ise, sıcaklık, toprak kaçağı, akım ve diğer koruyucu aygıtlar da dâhil olmak üzere (genelde terminal kutusu içerisinde temin edilen) motor imalatçısı talimatlarına uygun bir şekilde bağlanmalıdır. Tanım etiketi kontrol edilerek güç kaynağının uygun olup olmadığı kontrol edilmelidir. Acil durumlarda durdurma tertibatı takılı olmalıdır. Pompa ünitesine önceden bağlanmış olarak temin edilmemiş ise, kontrol aygıtı/starter (başlatıcı) içerisinde kontrol aygıtı/starter ile ilgili elektrik bilgileri de yer almalıdır. Kontrol aygıtı bulunan pompa setlerinde elektrik ayrıntıları konusunda ayrıca verilmiş olan kablolar şemasına bakın. Motoru güç kaynağına bağlamadan önce 5.3 Dönüş yönü başlıklı maddeye bakın. Sayfa: 22 / 60

23 4.9 Koruma sistemleri Özellikle pompanın, muhtemel patlayıcı bir alanda ya da tehlikeli bir sıvı maddenin elleçlendiği bir ortamda monte edilmesi halinde aşağıda yer alan koruma sistemlerinden istifade edilmesi önerilir. Sorunuz olduğu takdirde Flowserve ile irtibata geçin. Sistemin, pompanın, kapalı bir vananın karşısında ya da minimum sürekli ve güvenli bir akış altında çalışmasına olanak tanıması durumunda, sıvının sıcaklığının emniyetsiz bir düzeye yükselmemesi için bir koruma tertibatının takılması şarttır. Sistemin, pompanın kuru halde çalıştırılmasını ya da boşken hareket ettirilmesine izin verebileceği durumlarda, pompanın durmasını ya da çalıştırılmasını önleyecek bir güç monitörü takılmalıdır. Bu özellikle pompa ile tutuşabilir sıvı elleçleme işlemi yapıldığında söz konusudur. Pompadan ya da pompa ile ilgili sızdırmazlık sisteminden ürün sızıntısının tehlikeli bir duruma yol açması durumunda, uygun bir sızıntı algılama sisteminin takılması önerilir. Yataklarda aşırı yüzey sıcaklıklarının önlenmesi için sıcaklığın ya da vibrasyonun izlenmesi önerilir ve nolu maddelere bakın. 5 İŞLETMEYE ALMA, BAŞLATMA, ÇALIŞTIRMA VE DURDURMA Bu işlemlerin, tam ehliyetli personel tarafından yapılması icap eder. 5.1 Ön işletmeye alma işlemi İlk başlatma işlemi sırasında ve cihaz bakımdan geçtikten sonra aşağıda belirtilen adımların izlenmesi gerekir: a) Pompa montajı yapılmadan önce (cüruf, cıvata vs. gibi) tüm kalıntıları çıkarmak için sistemin emme kısmını bol su ile temizleyin. b) Pompanın ve boru sisteminin temiz olduğundan emin olun. Pompayı çalıştırmaya başlamadan önce, kurulum sırasında birikmiş olabilecek yabancı maddelerin çıkarılabilmesi için boru sisteminin iyice ters yıkama işleminden geçmesi gerekir. Sisteminizin kirlenmemesi için olabilecek tüm önlemleri alın. c) Gerekirse emme filtresi takın. (Bkz. madde ) d) Yatak muhafazasını, doğru seviyeye kadar uygun yağ ile doldurun. Başlatma sırasında yeterli yağın olması için işleme başlamadan önce yatağa az miktarda yağ konmalıdır. (5.1.1 nolu maddeye bakın.) e) Pompa rotorunun düzgün bir şekilde dönmesi için rotoru elle ya da kayışlı bir anahtar ile çevirin. f) Doğru sızdırmaz boru sisteminin monte edildiğinden ve sistemin zarar görmediğinden emin olun. g) Kaplin kurulumundan önce doğru dönüp dönmediğini kontrol etmek için iterek motoru çalıştırmaya çalışın. Dönüş doğru değil ise, dönüşün değiştirilmesi için uygun bağlantılar konusunda motor kılavuzuna bakın. (Değiştirmeden önce elektrik bağlantısını tamamıyla kapatın.) h) Kaplinin, doğru bir şekilde ayarlandığından ve yağlandığından ve pompa ile sürücünün doğru sabitlendiğinden emin olun. (4.5 nolu maddeye bakın.) i) Kaplin muhafazasının doğru takıldığından emin olun. Kaplin muhafazası güvenli ve doğru bir şekilde yerleştirilmeden cihaz (ünite) çalıştırılmamalıdır. Bu uyarıya uyulmaması, cihazı çalıştıran personelin yaralanmasına sebep olabilir. j) Tüm cıvataların ve tapaların iyice yerine oturduğundan emin olun Yağlama Yatak yağlama işlemi; temin edilmiş olan yatak muhafazasına yağ halkası, atıcı ya da saf yağ püskürtücüsü ile gerçekleşen yağ dağıtımıdır. Sabit seviye yağlayıcısı, aksi belirtilmediği sürece (saf yağ püskürmeli yağlama işlemi için olanlar dışında) pompa ile beraber temin edilir Yağ halkası ya da tutucu yağlaması Yatak muhafazasının rezervuarını doldurmaya başlamadan önce muhafazayı emniyet solventi ve kullanılacak yağlama yağı ile uyumlu yüksek derecede bir çalkalama (yıkama) yağı ile iyice temizleyin. Rezervuarın, Şekil 5.1 de görüldüğü gibi uygun seviyeye gelecek şekilde doldurulması gerekir. Şekil 5.1a Sayfa: 23 / 60

24 D1: Tutucu yağlamalı yağlayıcı bağlantısı C1: Tutucu yağlamalı taşırma tapası D2: Yağ halkası yağlamalı yağlayıcı bağlantısı C2: Yağ halkası yağlamalı taşırma tapası mümkün olduğu kadar çok kez doldurmaya çalışın; şişede hava kabarcıkları oluşmamalıdır. d) Şişeyi çıkarın ve yağ seviyesinin, yağlayıcı bağlantısının merkez hattından 6 mm (0.24 in.) mesafede olduğundan emin olun. Üst çapraz kolu gereken şekilde ayarlayın ve alt kol ile yerine sabitleyin. Şekil 5.1b Yağ seviyesinin, doğru seviyede muhafaza edilmesi gerekir: Yağın eksik olması, yatakların aşırı ısınmasına ve bozulmasına yol açabilir; ayrıca doğru seviyenin üzerine çıkılması da, labirent salmastralardan sızıntı olmasına neden olabilir. Sabit seviye yağlayıcısı, nolu maddede Trico yağlayıcısı için gösterildiği gibi cam rezervuarı destekleyen çapraz kolların yüksekliğini değiştirerek ayarlanabilir. Aşağıda belirtilen açıklamaya göre yağ dağıtımı, tutucu ya da yağ halkası ile sağlanır. (Bkz. Şekil 5.2.) Kovan yatağının yandan yağlanması: (1)-(2) tutucu (veya var ise yağ halkası) yağ haznesinden yatak muhafazasının çeperlerine yağ serpiştirir (3)-(4) Yağ toplayıcısı ile toplanan yağ E deliğinden kovan yatağına ulaşır (5) Kovan yatağına akan yağ, yağ haznesine geri döner Basınç yatağının yandan yağlanması: (1)-(2) tutucu (veya var ise yağ halkası) yağ haznesinden yatak muhafazasının çeperlerine yağı ittirir (3)-(4) Yağ toplayıcısı ile toplanan yağ E deliğinden basınç yatağına ulaşır (6) yağ basınç kovanlarının arkasına toplanır ve basınç yataklarına akan yağ, yağ haznesine geri döner (7) yağ seviyesi, G taşırma deliği vasıtasıyla düzenlenir. Yağ, bu delikten hazneye geri döner Şekil 5.2a Şekil 5.2b Trico yağlayıcı ayarı (standart) a) Doğru seviyeyi belirlemek için taşırma tapasını kullanarak muhafazanın üst kısmından doldurma işlemini başlatın. (Madde de şekle bakın.) b) Elle gevşetilip sıkıştırılan vidayı çıkarıp şişeyi alın. Yatak muhafazasındaki yağlayıcı bağlantısının merkez hattından 6 mm lik (0.24 in.) üst çapraz kola doğru ölçüm yapın; bunu, şekil 5.3 de görüldüğü şekilde alttaki kolu tamamıyla aşağıya doğru indirerek yapabilirsiniz. c) Şişeyi önerilen yağ ile doldurun ve tutucuya yerleştirin. Şişeyi çıkarın ve yatak muhafazasını, çapraz kol seviyesine kadar doldurmak için Şekil 5.3 Sayfa: 24 / 60

25 Muayene Yatak muhafazasındaki yağ seviyesini günde en az bir kez kontrol edin. Yağ durumunu ise haftada en az bir kez kontrol edin. Yağ, her zaman yatağın ömründen daha önce aşınmasına yol açan kir ve nemden dolayı kirlenme ve kullanımdan kaynaklı tedrici bozulmalara maruz kalır. Yağ ile yağlamalı pompalar için, yatak muhafazasını doğru seviyeye kadar gelecek şekilde doğru sınıf yağ ile doldurun (sabit seviyeli yağlayıcı şişe [standart konfigürasyon] ya da [talep halinde monte edilen] sıvı seviye göstergesi). Üstte bulunan bağlantılardan giriş ve çıkış borusunun tapalarını çıkarın. Üst açıklığa uygun bir yeniden gruplayıcı takın, hava deliği bağlantılarını açık bırakın, yağ gerikazanım tuzağını, alt açıklığa bağlayın ya da tahliye vazifesi görecek şekilde açık bırakın. (Ayrıntılı bilgi için şekil 5.5 e bakın.) Yağ halkası, tutucu ya da sabit seviye yağlayıcısı mevcut değildir. Şekil 5.4 sıvı seviye göstergesi Yeniden Doldurma Yağlayıcıya yağı gereken şekilde yeniden doldurun. Yüksek sıcaklıklarda yağı yeniden doldurma işleminin daha sık gerçekleşmesi gerekebilir Yağın değiştirilmesi Yağ değiştirme sıklığı, pompa servis ve çevre koşullarına bağlıdır. Genelde, yatak muhafazasındaki yağın, ilk değiştirme işleminden sonra her çalışma saatinde bir değiştirilmesi gerekir Yağlama ile ilgili açıklama İdeal yatak yağlama yağının, tamamıyla rafine edilmiş, nötr mineral ve tercihan türbin tipinde yağlama yağı olması gerekir. Muhteviyatında serbest asit, klorür sülfür ya da az da olsa serbest alkali bulunmamalıdır. Yağın, aşağıda belirtilen fiziksel özelliklere uygun olması önerilir Saf yağ püskürtmeli yağlama Pompanın yatak muhafazasının, saf yağ püskürtmeli yağlama işlemi için hazırlanması durumunda yatak muhafazasında aşağıda belirtilen bağlantıların kurulmuş olması gerekir: Kovan ve basınç yatakları arasında yatak muhafazasının üst yarısında bulunan adaptörlü yağ püskürtmeli giriş bağlantısı bulunan ¼ in. lik NPT Rulmanlı yatak ile ara/harici yatak muhafazası kılıfı arasındaki boşlukta ¼ in. lik NPT hava deliği bağlantısı Yatak muhafazasının alt yarısında bulunan ½ in. lik NPT tahliye bağlantısı Şekil Arındırılmış yağ püskürtmeli yağlama Pompanın yatak muhafazasının, arındırılmış yağ püskürtmeli yağlama işlemi için hazırlanması durumunda yatak muhafazasında aşağıda belirtilen bağlantıların kurulmuş olması gerekir: Kovan ve basınç yatakları arasında yatak muhafazasının üst yarısında bulunan adaptörlü yağ püskürtmeli giriş bağlantısı bulunan ¼ in. lik NPT Rulmanlı yatak ile ara/harici yatak muhafazası kılıfı arasındaki boşlukta ¼ in. lik NPT hava deliği bağlantısı Yatak muhafazasının alt yarısında bulunan ½ in. lik NPT tahliye bağlantısı Üstte bulunan bağlantılardan giriş ve çıkış borusunun tapalarını çıkarın. Üst açıklığa uygun bir yeniden gruplayıcı takın, hava deliği bağlantılarını açık bırakın, yağ gerikazanım tuzağını, alt açıklığa bağlayın ya da tahliye vazifesi görecek şekilde açık bırakın. (Ayrıntılı bilgi için şekil 5.5 e bakın.) Bu konfigürasyonda nolu maddede de belirtildiği üzere tutucu ya da yağ halkası gibi dâhili parçalar ve arındırma işlemi için tasarlanmış özel bir sabit seviye yağlayıcısı bulunmaktadır. Sayfa: 25 / 60