KULLANICI TALİMATLARI

Transkript

1 KULLANICI TALİMATLARI Niigata Worthington WTB santrifüj pompaları Yatak arası, çok aşamalı, radyal olarak bölünmüş, volüt santrifüj pompa Kurulum Çalıştırma Bakım PCN= (TR). Orijinal talimatlar. Bu cihaz kurulmadan, çalıştırılmadan, kullanılmadan ve bakıma alınmadan önce burada yer alan talimatlar okunmalıdır.

2 İÇİNDEKİLER Sayfa 1 GİRİŞ VE GÜVENLİK Genel CE işaretleri ve onayları Feragat Telif Hakkı Hizmet koşulları Güvenlik Etiket ve uyarı etiketleri Özel makine performansı Gürültü düzeyi TAŞIMA VE DEPOLAMA Gönderilen malların alınması ve ambalajlarından çıkarılması Elleçleme Kaldırma Saklama Geri dönüşüm ve ürün ömrünün sona ermesi POMPA TANIMI Konfigürasyonlar Adlandırma Önemli parçaların dizaynı Performans ve işlem sınırları KURULUM Yer Parça montajları Alt Yapı (Temel) Dolgu İlk ayar Boru sistemi Son şaft ayar kontrolü Elektrik bağlantıları Koruma sistemleri İŞLETMEYE ALMA, BAŞLATMA, ÇALIŞTIRMA VE DURDURMA Ön işletmeye alma işlemi Pompa yağlayıcıları Dönüş yönü Koruma Çalıştırmaya hazırlama ve yardımcı tedarik malzemeleri Pompanın çalıştırılması İşlem denetimleri Normal çalıştırma Pompanın durdurulması Hidrolik, mekanik ve elektrik hizmeti Sayfa 6 BAKIM Genel Bakım takvimi Yedek parçalar (API ye göre) önerilen yedek parçalar Gerekli araçlar Tutturucu torku Demontaj Parçaların muayene edilmesi Montaj ARIZALAR, NEDENLERİ VE ÇÖZÜMLERİ PARÇA LISTELERI VE ÇIZIMLER Yağ atıcılı, yağ bölme plakalı ve su soğutmalı WTB bilya yatağı Yağ atıcılı, yağ bölme plakalı ve fan soğutmalı WTB bilya yatağı Yağ atıcılı, yağ bölme plakalı ve su soğutmalı WTB kovan-bilya yatağı Cebri yağlamalı ve yağ bölme plakalı WTB Sleeve-Kingsbury yatağı Yağ atıcılı, yağ bölme plakalı ve fan soğutmalı WTB tek emme bilya yatağı Yağ atıcılı, yağ bölme plakalı, su soğutmalı ve kok kırıcılı WTB bilya yatağı Genel düzenleme çizimi SERTIFIKASYON DIĞER ILGILI BELGELER VE KILAVUZLAR Ek Kullanıcı Talimatı kılavuzları Değişiklik notları Ek Bilgi kaynakları Sayfa 2 / 52

3 DİZİN Sayfa Sayfa Arızalar; nedenleri ve çözümleri (7) Aşırı yüzey sıcaklıklarının önlenmesi ( )... 7 Ayar yöntemleri (4.5) Bakım (6) Bakım takvimi (6.2) Basınç ve/veya akış kontrolü (3.4.8) Borular (4.6) CE işaretleri ve onayları (1.2)... 4 Çalıştırmaya hazırlama ve yardımcı tedarik malzemeleri (5.5) Değişiklik notları (10.2) Demontaj (6.7) Diğer ilgili belgeler ve kılavuzlar (10) Dolgu (harç) (4.4) Dönüş yönü (5.3) Ek bilgi kaynakları (10.3) Ek Kullanıcı Talimatı kılavuzları (10.1) Elektrik bağlantıları (4.8) Elleçleme (2.2) Emme boru sistemi (4.6.2) Etiket ve uyarı etiketleri (1.7)... 8 Feragat (1.3)... 4 Gerekli araçlar (6.5) Geri dönüşüm ve ürün ömrünün sona ermesi (2.5) Giriş ve güvenlik (1)... 4 Gönderilen malların alınması ve ambalajlarından çıkarılması (2.1) Gürültü düzeyi (1.9)... 9 Güvenlik (1.6)... 5 Güvenlik işaretlerinin özeti (1.6.1)... 5 Hidrolik, mekanik ve elektrik hizmeti (5.10) Hizmet koşulları (1.5)... 4 Isıl kontrol (3.4.7) İlk ayar (4.5) İşaretleme (1.2)... 4 İşletmeye alma, başlatma, çalıştırma ve durdurma (5) Kaldırma (2.3) Kıvılcımların önlenmesi ( )... 8 Konfigürasyonlar (3.1) Koruma sistemleri (4.9) Koruma tertibatı (5.4) Kovan yatağı demontajı (6.9.4) Kurulum (4) Montaj (6.9) Muayene ve bakım (6) Muhtemel patlayıcı ortamlarda kullanılan ürünler (1.6.4)... 6 Önemli parçaların dizaynı (3.3) Önerilen yedek parçalar (6.4) Özel makine performansı (1.8)...8 Parça listeleri ve çizimler (8) Patlayıcı bileşimlerin oluşmasının önlenmesi ( )...7 Performans ve işlem sınırları (3.4) Personel vasıfları ve eğitimi (1.6.2)...5 Pompa tanımı (3) Pompanın çalıştırılması (5.6) Pompanın durdurulması (5.9) Pompanın saklanması (2.4) Rotor demontajı (6.7.5) Rutin muayene (6.2.1) Sızıntının önlenmesi ( )...8 Tahliye boru sistemi (4.6.3) Taşıma ve saklama (2) Tehlikenin önlenmesi için bakım ( )...8 Temel (Altyapı) (4.3) Tutturucu torku (6.6) Uyarı etiketleri (1.7)...8 Uyum kapsamı ( )...6 Uzun süreli saklama (2.4.1) Yağlama (5.2) Yataklar (3.3.6) Yedek parçalar (6.3) Yedek parçaların saklanması (6.3.2) Yedek parçaların sipariş edilmesi (6.3.1) Yer (4.1) Sayfa 3 / 52

4 1 GİRİŞ VE GÜVENLİK 1.1 Genel Burada yer alan talimatlar, mutlak surette ürünün çalıştırıldığı yere yakın ya da doğrudan ürün ile beraber muhafaza edilmelidir. Flowserve ürünleri, modern tesislerde en yeni teknolojilerden yararlanılarak tasarlanmış, geliştirilmiş ve üretilmiştir. Ünite, en kaliteli teknikler ve güvenlik ile ilgili gereklilikler göz önünde bulundurulmak suretiyle azami ihtimam ve sürekli kalite kontrol taahhüdü çerçevesinde üretilmiştir. Flowserve, sürekli kalite geliştirme ve cihazın kurulması ya da çalıştırılması konusunda ürün ya da destek ürünleri, onarım ve tanılama hizmetleri hakkında daha fazla bilgi temin etme konusunda hizmetinizdedir. Burada yer alan talimatların amacı, ürün ve izin dâhilinde ürünün kullanımı konusunda bilgilendirilmenizi sağlamaktır. Ürünün bu talimatlara göre çalıştırılması, hizmette güvenirliğin sağlanması ve risklerin önlenmesi açısından önemlidir. Talimatlar yerel düzenlemeleri göz önünde bulundurmayabilir; ürünü monte eden kişiler de dâhil olmak üzere herkesin söz konusu düzenlemelere uygun hareket ettiğinden emin olun. Onarım işlemlerini, mutlaka operasyon personeli ile koordine edin ve tüm tesis güvenliği gerekliliklerini ve geçerli güvenlik ve sağlık kanunları ile düzenlemelerini izleyin. Tüm dünyada herhangi bir bölgede bu cihaz kurulmadan, çalıştırılmadan, kullanılmadan ve bakıma alınmadan önce burada yer alan talimatlar okunmalıdır. Talimatlar kısmında yer alan güvenlik ile ilgili tüm şartlar yerine getirilmeden cihaz hizmete alınmamalıdır. Mevcut kullanıcının talimatları izlememesi ve uygulamaması hatalı kullanım olarak addedilir. Hatalı kullanım sonucu ortaya çıkan bedeni yaralanma, ürün hasarı, gecikme ya da arıza, Flowserve garantisi kapsamına girmez. 1.2 CE işaretleri ve onayları Dünyanın belli bölgelerinde hizmete alınan makine ve cihazın, Makine ile ilgili olarak geçerli CE İşaretleme Direktiflerine ve uygun hallerde, Düşük Voltajlı Cihaz, Elektromanyetik Uyumluluk (EMC), Basınç Ekipmanları Direktifi (PED) ve Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılacak Teçhizat (ATEX) Direktifine uygun olması yasal bir gerekliliktir. Direktifler ve tüm ilave onaylar, uygun hallerde makine ve cihaz ile ilgili önemli güvenlik unsurlarını ve teknik belgeler ile güvenlik talimatlarının yeterli bir şekilde getirilmesi ile ilgili hususları kapsamaktadır. Bu belge, uygun durumlarda bu Direktif ile Onaylara ilişkin bilgileri de ihtiva etmektedir. Onayların uygulandığını teyit etmek amacıyla ve ürünün CE işaretli olması durumunda seri numarası özelliklerini ve Sertifikasyonu kontrol ediniz. (Sertifikasyon başlıklı 9 nolu maddeye bakınız.) 1.3 Feragat Burada yer alan Kullanıcı Talimatlarındaki bilgilerin, güvenilir olduğu varsayılmaktadır. Flowserve Pompa Bölümünün doğru ve gerekli tüm bilgileri sunma çabasına karşın, bu kılavuzda yer alan hususlar, yetersiz olabilir ve Flowserve, bu bilgilerin tamlığı ya da doğruluğu konusunda hiçbir taahhütte bulunmamaktadır. Flowserve, harici Kalite Güvence kuruluşları tarafından onaylanıp denetlenen Uluslararası Kalite Yönetimi Sistemi Standartlarına uygun bir şekilde ürün üretmektedir. Ürün kalitesinde ve kullanım performansında sürekliliğin sağlanması için ürünlerde orijinal parça ve aksesuarlar tasarlanmış, test edilmiş ve kullanılmıştır. Flowserve, başka sağlayıcıların temin ettiği parça ve aksesuarları test edemediği için söz konusu parça ve aksesuarların yanlış şekilde kullanılması, ürünlerin verim ve güvenlik özelliklerini olumsuz olarak etkileyebilir. Yetkili Flowserve parçaları ile aksesuarlarının uygun bir şekilde seçilmemesi, monte edilmemesi ya da kullanılmaması, hatalı kullanım olarak addedilir. Hatalı kullanım sonucu ortaya çıkan zarar ya da arıza, Flowserve garantisi kapsamına girmez. Ayrıca Flowserve ürünlerinin herhangi bir şekilde değiştirilmesi ya da orijinal parçaların çıkarılması, bu ürünlerinin kullanım güvenliğini de olumsuz etkileyebilir. 1.4 Telif Hakkı Tüm hakları saklıdır. Burada yer alan talimatların hiçbir bölümü, Flowserve Şirketi nin ön izni alınmaksızın çoğaltılamaz, bir erişim sisteminde saklanamaz ya da hiçbir biçimde ya da hiçbir vasıtayla aktarılamaz. 1.5 Hizmet koşulları Bu ürün, satın alma emrinizde yer alan teknik özellikleri karşılayacak şekilde seçilmiştir. Bu şartların kabul edildiği bilgisi, Alıcıya ayrıca gönderilmiştir. Bir sureti burada yer alan talimatlar ile beraber saklanmalıdır. Sayfa 4 / 52

5 Ürün, uygulama için belirlenen parametrelerin dışına çıkılmak suretiyle çalıştırılmamalıdır. Ürünün, kullanılması düşünülen uygulama için uygun olup olmadığı konusunda bir şüphe olması durumunda, danışmak için Flowserve ile iletişime geçip seri numarasını bildirin. Satın alma emrinizde yer alan (pompalanan sıvı, ısı ya da kapasite gibi) hizmet koşullarının, değiştirilecek olması durumunda, kullanıcının, cihaz çalıştırılmadan önce Flowserve den yazılı anlaşma istemesi gerekir. 1.6 Güvenlik Güvenlik işaretlerinin özeti Burada yer alan Kullanıcı Talimatları, bir talimata uyulmamasının tehlikeli durumlara yol açabileceğine dair özel güvenlik işaretleri içermektedir. Özel güvenlik işaretleri şunlardır: Bu sembol, elektrik ile ilgili güvenlik talimatlarını gösterir ve bu talimatlara uyulmaması, kişisel güvenliği açısından yüksek riske ya da can kaybına yol açabilir. Bu sembol, güvenlik talimatlarını gösterir ve bu talimatlara uyulmaması, kişisel güvenliği etkileyebilir ve can kaybına yol açabilir. Bu sembol, tehlikeli ve toksik sıvı ile ilgili güvenlik talimatlarını gösterir ve bu talimatlara uyulmaması, kişisel güvenliği etkileyebilir ve can kaybına yol açabilir. Bu sembol, güvenlik talimatlarını gösterir ve bu talimatlara uyulmaması, güvenli çalıştırma ve kişisel güvenlik açısından biraz risk içerebilir ve cihaza ya da mala zarar verebilir. Bu sembol, ATEX e göre patlayıcı atmosfer bölgesi işaretini gösterir. Güvenlik talimatlarında kullanılır ve tehlikeli alanda buna uyulmaması, infilak riskine yol açabilir. Bu sembol, güvenlik talimatlarında kullanılır ve metalik olmayan yüzeylerin kuru bir bez ile silinmemesi ve bezin nemli olması gerektiği hatırlatılır. Güvenlik talimatlarında kullanılır ve tehlikeli alanda buna uyulmaması, infilak riskine yol açabilir. Bu işaret, güvenlik sembolü olmamakla beraber montaj işleminde önemli bir talimatı gösterir Personel vasıfları ve eğitimi Ünitenin çalıştırılması, kurulumu, muayenesi ve bakımı ile ilgili tüm personelin, söz konusu çalışmaya yapmaya ehliyetli olması gerekir. Söz konusu personelin, gerekli bilgi ve beceriye sahip olmaması durumunda, uygun eğitim ve talimatın verilmesi şarttır. Operatör, gerektiğinde imalatçının/ tedarikçinin, uygun eğitimi vermesini talep edebilir. Onarım işlemlerini, mutlaka operasyon ve sağlık ve güvenlik personeli ile koordine edin ve tüm tesis güvenliği gerekliliklerini ve geçerli güvenlik ve sağlık kanunları ile düzenlemelerini izleyin Güvenlik önlemi Bu personelin yaralanmasını ve çevre ile cihazın zarar görmesinin engellenmesi amacıyla gerekli önlem ve şartların bir özetidir. Muhtemel patlayıcı ortamlarda kullanılan ürünler için de nolu madde uygulanmaktadır. CİHAZ ELEKTRİKTE İKEN KESİNLİKLE BAKIM İŞİ YAPMAYINIZ POMPA ÇALIŞIYOR İKEN MUHAFAZALAR ÇIKARILMAMALIDIR Kaplin muhafazası yerleştirilmeden cihaz (ünite) çalıştırılmamalıdır. Bu uyarıya uyulmaması, cihazı çalıştıran personelin yaralanmasına sebep olabilir. POMPAYI BOŞALTIN VE POMPAYI SÖKMEDEN ÖNCE BORULARIN BAĞLANTISINI KESİN Pompalanan sıvıların tehlikeli olması durumunda uygun güvenlik önlemlerinin alınması gerekir. FLORLU ELASTOMERLER (takılı durumda iken.) Bir pompada ısı 250 C (482 F) üzerine kadar çıktığında, kısmen (Viton gibi) florlu elastomerler ayrışır. Böyle bir durumda bunlar oldukça tehlikeli olduğundan ciltle temastan kaçınılmalıdır. PARÇALARIN İŞLEME ALINMASI Birçok hassas parçanın köşeleri keskindir ve bu parçalar işleme alındığı sırada uygun koruyucu eldiven ve teçhizat kullanılması zorunludur. 25 kg (55 lb) üzeri ağır parçaları taşımak için mevcut yerel düzenlemelere göre ağırlıkları kaldırmaya uygun bir vinç kullanın. ISIL DARBE (ŞOK) Pompanın içerisindeki sıvının ısısında olabilecek ani değişiklikler, ısıl darbeye neden olabilir; bu da, parçaların zarar görmesine ya da kırılmasına yol açabilir ve bundan kaçınılmalıdır. Sayfa 5 / 52

6 POMPA DİŞLİSİNİ ÇIKARMAK İÇİN KESİNLİKLE ISI UYGULAMAYIN Sıkışmış yağlayıcı ya da buhar infilâka yol açabilir. KIZGIN (ve donmuş) PARÇALAR Kızgın ya da donmuş parçalar ya da yardımcı ısıtma malzemeleri, operatörler ya da doğrudan alana giren kişiler açısından tehlike arz edebiliyorsa kazaen temastan kaçınmak için gerekli önlemler alınmalıdır. Tam bir koruma imkânı söz konusu değil ise, makinenin kullanımı sadece bakım personeli ile sınırlandırılmalı ve doğrudan alana giren kişiler için net görsel uyarı ve göstergeler temin edilmelidir. Not: Yatak muhafazaları izole edilmemelidir. Çalıştırma (tahrik) motorları ve yataklar kızgın olabilir. Sıcaklığın, kontrollü giriş sağlanan bir alanda 80 C (175 F) üzerinde ya da -5 C (23 F) altında olması ya da yerel düzenlemelere belirlenen ölçütlerin üzerinde olması durumunda yukarıda belirtilen şekilde önlemler alınacaktır. AŞIRI HARİCİ BORU YÜKÜNDEN KAÇININ Pompayı boru desteği şeklinde kullanmayın. Flowserve tarafından yazılı olarak izin verilmediği sürece, genişletme contalarını takmayın; böylece bunların kuvveti, dâhili basınçtan dolayı pompa flanşını etkiler. DOĞRU YAĞLAMA YAPILMASINI SAĞLAYIN (Bkz. madde 5, İşletmeye alma, başlatma, çalıştırma ve durdurma.) POMPAYI KISMEN AÇIK ÇIKIŞ VANASI İLE ÇALIŞTIRIN (Aksi Kullanıcı Talimatlarında özel bir bölümde belirtilmediği sürece.) Pompa motorunda tam ya da sıfır akışta aşırı yük ya da hasar riskini en aza indirmek için bunun yapılması önerilir. Pompalar, sadece bu durumun ortaya çıkamayacağı kurulumlarda, vana daha da açılmak suretiyle çalıştırılabilir. Pompa çıkış kontrol vanasının, hızlandırma sürecinin arkasından işleme uygun şekilde hareket etmesi için ayarlanması gerekebilir. (Bkz. Madde 5, İşletmeye alma, başlatma, çalıştırma ve durdurma.) KESİNLİKLE POMPAYI KURU İKEN ÇALIŞTIRMAYIN, POMPA ÇALIŞIRKEN GİRİŞ VANALARINI TAMAMEN AÇIN Pompanın sürekli sıfır akışta ya da tavsiye edilen asgari akışta çalıştırılması, sızdırmazın zarar görmesine yol açar. POMPAYI ANORMAL DÜZEYDE YÜKSEK YA DA DÜŞÜK AKIŞ HIZINDA ÇALIŞTIRMAYIN Pompanın normalin üzerinde bir akış hızında ya da karşı basıncın olmadığı bir akış hızında çalıştırılması, motora aşırı yük yapabilir ve kavitasyona (boşluk oluşumuna) neden olabilir. Düşük akış hızı, pompanın/yatağın ömrünün kısalmasına, pompanın aşırı aşınmasına, dengesizliğe ve kavitasyona/vibrasyona neden olabilir. TEHLİKELİ SIVILAR Pompa tehlikeli sıvıları işlerken pompayı doğru bir şekilde yerleştirmek, personel erişimini kısıtlamak ve operatörü eğitmek suretiyle sıvıya maruziyetten kaçınmak için dikkatli olunmalıdır. Sıvının parlayıcı ve/veya patlayıcı olması durumunda sıkı güvenlik önlemleri alınmalıdır. Tehlikeli sıvılar pompalanırken boğaz salmastrası kullanılmamalıdır Muhtemel patlayıcı ortamlarda kullanılan ürünler Alınacak önlemlerin amacı şunlardır: Sıcaklığın aşılmaması. Patlayıcı bileşimlerin oluşmasının önlenmesi. Kıvılcım oluşmasının önlenmesi. Sızıntıların önlenmesi. Riskin önlenmesi için pompanın bakımının yapılması. Muhtemel patlayıcı ortamlarda takılan pompa ve pompa üniteleri ile ilgili olarak infilâka karşı korumanın sağlanabilmesi için aşağıda yer alan talimatların izlenmesi gerekir. Gerek elektrikli gerekse elektrikli olmayan cihazların 94/9/EC nolu Avrupa Birliği Direktifi kapsamında gereklilikleri yerine getirmesi gerekir Uyum kapsamı Cihazı sadece uygun bölgede kullanın. Mutlak surette sürücü, tahrik kavrama tertibatı, sızdırmaz ve pompa ekipmanının, uygun hızda olduğundan ve/veya kurulması düşünülen özel ortamın sınıflandırmasına uygun bir şekilde onaylandığından emin olun. Flowserve ın sadece boş şaft pompa temin etmesi durumunda Ex derecelendirmesi sadece pompa için geçerli olur. Pompa setinin takılmasından sorumlu taraf, kurulum yapılması düşünülen alan için uygun olduğunu göstermek suretiyle, gerekli CE Belgesi/ Uyum Sertifikası ile beraber, kaplin, sürücü ve diğer ekipmanları seçecektir. Sayfa 6 / 52

7 Değişken frekanslı sürücü (VFD) çıkışı, motorun daha fazla ısınmasına yol açabilir; bu yüzden, VFD li pompa setleri için, motor ile ilgili ATEX sertifikasyonunda elektriğin VFD den alındığı durumlarda kullanılabileceği belirtilmelidir. VFD güvenli bir alanda bulunsa dahi bu özel gereklilik gene de uygulanır İşaretleme ATEX ekipman işaretlemesi ile ilgili bir örnek aşağıda gösterilmiştir: Pompanın gerçek sınıfı, etiket (isim levhası) üzerinde yer alır. Ekipman Grubu I = Madencilik II = Madencilik Dışı Kategori 2 veya M2 = yüksek düzeyde koruma 3 = normal düzeyde koruma Gaz ve/veya toz G = Gaz; D = Toz c = Yapısal güvenlik (EN e göre) II 2 GD c IIC 135 ºC (T4) Gaz Grubu (Yalnızca Ekipman Kategorisi 2) IIA Propan (tipik) IIB Etilen (tipik) IIC Hidrojen (tipik) Maksimum yüzey sıcaklığı (Sıcaklık Sınıfı) (Bkz. madde ) Aşırı yüzey sıcaklıklarının önlenmesi EKİPMAN SICAKLIK SINIFININ TEHLİKE BÖLGESİ İÇİN UYGUN OLDUĞUNDAN EMİN OLUN Pompaların, etiket üzerinde bulunan ATEX Ex derecelendirmesinde belirtilen sıcaklık sınıfı bulunmaktadır. Bunlar, azami 40 C lik (104 F) bir ortamda bulunur; daha yüksek ortam sıcaklıkları konusunda Flowserve e danışabilirsiniz. Pompanın yüzey sıcaklığı, işlenen sıvının sıcaklığından etkilenir. İzin verilen azami sıvı sıcaklığı, sıcaklık sınıfına bağlıdır ve aşağıda yer alan tablodaki değerlerin üzerine çıkmamalıdır: İzin verilen asgari akış hızı yüzünden belirtilen sıcaklıklarda, sızdırmaz ve yataklarda sıcaklığın artması göz önünde bulundurulur. EN e göre sıcaklık sınıfı İzin verilen azami yüzey sıcaklığı İşlem gören sıvının sıcaklık limiti (* malzeme ve yapı değişkenine göre değişir T6 85 C (185 F) hangisinin daha düşük Flowserve den olduğuna yardım bakın alın T5 100 C (212 F) Flowserve den yardım alın T4 135 C (275 F) 115 C (239 F) * T3 200 C (392 F) 180 C (356 F) * T2 300 C (572 F) 275 C (527 F) * T1 450 C (842 F) 400 C (752 F) * Belirtilen azami sıvı sıcaklığına uyulması, tesis operatörünün sorumluluğundadır. Sıcaklık sınıflandırması Tx, sıvı sıcaklığında değişiklikler olduğu zaman ve ayrıca pompanın, farklı tehlikeli ortamlarda kurulması gerektiği zaman gerçekleşir. Böyle bir durumda, kullanıcı, pompa yüzey sıcaklığının, pompanın monte edildiği mevcut yerde izin verilen sıcaklığı aşmamasını temin etmekle sorumludur. Kurulum sırasında patlayıcı bir ortamın bulunması durumunda, dolu olmayan pompayı çalıştırmak suretiyle dönüş yönünü kontrol etmeye çalışmayın. Kısa bir çalıştırma süresi dahi, dönen ve sabit duran parçalar arasındaki temastan kaynaklanan ısı artışına neden olabilir. Pompanın, sıvının yükselmesine neden olan kapalı bir valfa karşı çalıştırılması riskinin olduğu durumlarda kullanıcıların, harici bir yüzey sıcaklığı koruma tertibatı takmaları önerilir. Motorda aşırı tripleri, sıcaklık monitörleri ya da bir güç monitörü kullanarak mekanik, hidrolik ya da elektrikli aşırı yükten kaçının ve rutin vibrasyon izleme denetimleri gerçekleştirin. Kirli ya da tozlu ortamlarda düzenli denetim yapılması ve yakın açıklık, yatak muhafazası ve motorların etrafındaki alanların temizlenmesi gerekir Patlayıcı bileşimlerin oluşmasının önlenmesi POMPANIN TAM OLARAK DOLU OLDUĞUNDAN VE HAVALANDIRILDIĞINDAN VE KURU İKEN ÇALIŞTIRILMADIĞINDAN EMİN OLUN Pompa ile ilgili emme ve tahliye boru sisteminin, pompa çalıştırıldığı zaman tamamen sıvı ile dolu olduğundan mutlaka emin olun; böylece patlayıcı bir ortamın oluşması engellenmiş olur. Ayrıca sızdırmaz haznelerin, yardımcı şaft sızdırmaz sistemlerinin ve tüm ısıtma ve soğutma sistemlerinin, doğru bir şekilde dolu olduklarından emin olmanız şarttır. Sayfa 7 / 52

8 Sistemin çalıştırılması sonucu bu koşulun önüne geçmeniz mümkün değilse, kuru iken çalıştırılmasını önleyecek (sıvı algılama ya da güç monitörü gibi) uygun bir koruma cihazı takılması önerilir. Buhar ya da gazın atmosfere sızabilecek emisyonların verebileceği zarara karşı çevre alanın iyi havalandırılması gerekir Kıvılcımların önlenmesi Mekanik temastan dolayı potansiyel bir tehlikeyi önlemek için kaplin muhafazasının, Kategori 2 kapsamında kıvılcım çıkarmaması ve anti-statik olması gerekir. Rasgele indüklenen ve kıvılcım çıkaran akımın yaratabileceği tehlikeden kaçınmak için toprak temaslı taban plakasının kullanılması gerekir. Elektrostatik yükten kaçının: metalik olmayan yüzeyleri kuru bez ile silmeyin; bezin nemli olduğundan emin olun. Bakım talimatlarına uyum sorumluluğu tesis operatöre aittir. Bakım sırasında muhtemel infilâk tehlikelerinin önlenmesi için, kullanılan temizlik ve boya malzemeleri kıvılcımlanmaya yol açmamalıdır; aksi takdirde ortam koşullarını olumsuz bir şekilde etkileyebilir. Söz konusu araçlar ya da malzemeler ile ilgili bir risk durumunda bakım işleminin güvenli bir alanda yapılması gerekir. Bir bakım planı ile programın hazırlanması önerilir. (Bakım başlıklı 6 nolu maddeye bakın.) 1.7 Etiket ve uyarı etiketleri Etiket Etiket ayrıntıları için, Uyum Beyanı belgesine ya da burada yer alan Kullanıcı Talimatları ile beraber verilmiş olan münferit belgelere bakınız Uyarı etiketleri 94/9/EC ye uygun kaplin seçilmeli ve uygun ayar yapılması gerekir Sızıntıların önlenmesi Pompa, sadece doğru korozyon direncinin olduğu onaylanan sıvıları işlemek amacıyla kullanılmalıdır. Emme ve tahliye vanalarının kapanışından dolayı pompada ve bağlı borularda sıvının sıkışmasından kaçının, bu durum, sıvıya ısı girişi olması durumunda tehlikeli olabilecek aşırı basıncı ortaya çıkabilir. Pompanın sabit ya da hareketli olması halinde bu durum ortaya çıkabilir. Pompa ya da yardımcı sistemleri boşaltarak ya da koruyarak donma sonucu içerisinde parça bulunan sıvının patlaması önlenmelidir. Sızdırmaz bariyer sıvısı ya da harici sıvı kaybı ile ilgili potansiyel tehlikenin bulunduğu durumlarda, sıvının izlenmesi gerekir. Ortama sıvının sızması tehlikeli bir duruma yol açarsa, bir sıvı algılama cihazı takılması önerilir Tehlikenin önlenmesi için bakım İNFİLÂK RİSKİNE YOL AÇABİLECEK MUHTEMELTEHLİKELERİ ÖNLEMEK İÇİN DOĞRU BAKIM YAPILMASI GEREKİR 1.8 Özel makine performansı Performans parametreleri için Hizmet koşulları başlıklı 1.5 nolu maddeye bakın. Pompa performansına ilişkin veriler, "Kullanıcı İş Talimatı nın ilgili kısmında yer alan pompa veri listesinde özet olarak sunulmuştur. Sayfa 8 / 52

9 1.9 Gürültü düzeyi Personelin gürültüye maruziyeti konusunda dikkatli olunmalıdır; personele gürültü sınırlaması konusunda yol gösterilmesi ve gürültü maruziyetinin azaltılması hususu yerel mevzuatta tanımlanacaktır. Bu genelde 80 ilâ 85 dba dır. Genelde izlenen yaklaşım, gürültüye maruziyet süresinin kontrol altına alınması ve yayılan sesin en aza indirilmesi için makinenin etrafının kapatılmasıdır. Cihaz sipariş edildiğinde zaten gürültü düzeyi ile ilgili bir sınırlamayı belirlemiş olabilirsiniz; ancak gürültü ile ilgili gerekliliklerin tanımlanmamış olması durumunda, belli bir basınç seviyesinin üzerinde olan makineler, hangisi uygun ise 80 veya 85 dba nın üzerine çıkacaktır. Böyle bir durumda, yerel düzenlemelere uygun olacak şekilde akustik bir muhafazanın takılması düşünülmelidir. Pompanın ses seviyesi; takılan motor tipi, işletme koşulları, boru sisteminin dizaynı ve binanın akustik özellikleri gibi bir takım faktörlere bağlıdır. Tabloda belirtilen seviyeler tahmini olup kesin seviyeler değildir. dba değerleri, boşta iken en gürültülü bir şekilde çalışan ve karşılaşılabilir elektrikli motorlara göre verilmiştir. Bunlar, yansıtma düzlemi üzerinde boş alan a göre doğrudan kullanılan pompadan 1 m (3.3 ft) mesafede olan ses basınç seviyeleridir. Bir pompa ünitesinin, kendi sürücünüze takılmak üzere satın alınması durumunda, sadece pompa ile ilgili gürültü seviyelerinin, sağlayıcıdan alınan sürücü ile ilgili seviye ile birleştirilmesi gerekir. Motor bir inverter (doğru akımı alternatif akıma çeviren cihaz) tarafından hareket ettiriliyorsa gürültü düzeyinde belli başlı hızlarda bir artış görülebilir. Bileşik hesaplama için bir gürültü uzmanı ile görüşün. Elektrikli motor dışında diğer ekipmanlar ile hareket ettirilen ya da muhafaza içerisinde yer alan üniteler için ekinde yer alan liste ya da kılavuzlara bakın. 1 m referans 20 μpa, tipik ses basıncı seviyesi dba, L pa (L wa ses gücü 1pW - L pa >80 dba ayrı ayrı mevcut ise, Flowserve ile irtibata geçin) Motor ebadı ve hızı r/min r/min r/min r/min Sadece Pompa Sadece Pompa Sadece Pompa Sadece Pompa kw pompa ve motor pompa ve motor pompa ve motor pompa ve motor (hp) dba dba dba dba dba dba dba dba <0.55 (<0.75) (1) (1.5) (2) (3) (4) (5) (7.5) (10) (15) (20) (25) (30) (40) (50) (60) (75) (100) (120) (150) (175) (200) (215) (270) (400) (422) (475) (670) (1 300) (2 000) (2 667) Makinelerin bu aralıkta gürültü düzeylerinin, seçilmiş olup kullanılmakta olan ekipmana göre olması gerekir ve 960 r/min için r/min değerlerini 2 dba kadar düşürün. 880 ve 720 r/min için r/min değerlerini 3 dba kadar düşürün. Sayfa 9 / 52

10 2 TAŞIMA VE DEPOLAMA 2.1 Gönderilen malların alınması ve ambalajlarından çıkarılması Cihaz alındıktan hemen sonra eksiksiz olduğu ve taşıma sırasında zarar görmediği teslimat ve sevkıyat belgeleri ile karşılaştırılmak suretiyle kontrol edilmelidir. Herhangi bir eksiklik ya da hasar, derhal Flowserve Pompa Bölümüne bildirilecek ve cihaz teslim alındıktan sonra bir ay içerisinde yazılı olarak alınacaktır. Daha sonra yapılacak talepler kabul edilmeyecektir. Cihaz ile ayrıca ambalajlanabilecek ya da kutunun ya da ekipmanın yan tarafına bağlanabilecek aksesuar ya da yedek parçalar için sandık, kutu ve paket kâğıtlarını kontrol edin. Her ürünün özel bir seri numarası bulunmaktadır. Bu numaranın, bildirilen numara ile aynı olup olmadığını kontrol edin ve yazışmalarda ve ayrıca yedek parça ya da ilave aksesuar siparişi verirken bu numarayı muhakkak referans olarak kullanın. 2.2 Elleçleme Elleçleme ile ilgili genel talimatlar Ebat ve yapılarına bağlı olarak fork-lift araçları ya da taşıyıcı halatlar kullanılırken kutu, sandık, palet ya da koliler boş olabilir. Makine ya da parçaları bir ya da birden fazla askı halkası ile kaldırmak istediğinizde güvenlik ile ilgili yerel düzenlemelere göre olmak suretiyle sadece kanca ve zincir kullanın. Kesinlikle doğrudan asma halkalarına kablo, zincir ya da halat koymayın. Kablo, zincir ya da kaldırma halatları kesinlikle aşırı eğim göstermemelidir. Sadece hesaplanan limitler çerçevesinde gerilime dayanacak şekilde yapılması gereken kaldırma kancası, asma halkası, zincir vs. kesinlikle eğmeyin. Kaldırma gücünün yönünün, aygıtın ekseni ile açı oluşturması durumunda kaldırma aygıtının kapasitesinin düştüğünü unutmayın. Kaldırma aygıtının güvenliği ile etkinliğinin artması için tüm kaldırma elemanlarının mümkün mertebe dikey konumda olması gerekir. Gerektiğinde yük vinci ile yük arasına bir kaldırma kirişi yerleştirilebilir. Ağır parçaların kaldırılması durumunda, kesinlikle sallanabilecek ya da düşebilecek olan yükün altında ya da yük yolunda olabilecek alanda durmayın ya da çalışmayın. Kesinlikle yük vincinden asılı bir şekilde yük bırakmayın. Kaldırma teçhizatının hızlanması ya da yavaşlaması, personele yönelik güvenlik limitleri dâhilinde gerçekleşmelidir. Yük vinci, yükün dikey olarak kaldırılmasını sağlayacak bir şekilde konumlandırılmalıdır. Mümkün ise, yükün sallanmaması için gerekli önlemler alınmalıdır; örneğin: 30 den düşük olmak üzere dik olacak şekilde yaklaşık aynı açıda iki yük vinci kullanılmalıdır. 2.3 Kaldırma Pompayı ya da pompaya ait parçaları kaldırmak için kullanılan cihazların, karşılaşılan ağırlıkları destekleyebilecek güçte olduğundan emin olun. Tüm parçaların, kaldırma işlemi başlamadan önce doğru bir şekilde takıldığından emin olun. 25 kg (55 lb) üzeri tüm pompa setleri için vinç kullanılmalıdır. Taşıma işlemleri, yerel düzenlemelere göre tam eğitimli personel tarafından gerçekleştirilmelidir. Sürücü ve pompa ağırlıkları, kullanıcı iş talimatı içerisinde yer alan genel düzenleme çiziminde kayıtlıdır Ünitenin kaldırılması Pompa, sürücü ve taban plakası, ünite halinde kaldırılabilir. Taban plakasının yan kollarında bulunan dört (4) delikli cıvatanın tamamından çekin. Dört (4) cıvatanın tamamını kullanmamanız, taban plakasının tamamıyla eğilmesine yol açabilir. Mümkün mertebe bir askı ya da bir gergi düzeneği kullanın. Taban plakasını, pompalama elemanı ile kaldırmadan önce pompa ile sürücünün yarım manşonları arasından kaplin cıvatası ile ara parçasının çıkarılması gerekir. Sürücü hariç olmak ya da yalnızca taban plakası olmak üzere, pompa ile taban plakasını kaldırmak için dört (4) delikli cıvatadan çekin. Pompa gövdesinden ve/veya motor üzerinde bulunan delikli cıvatadan çekerek pompa, motor ve taban plakası ünitesini kaldırmayın Sürücünün kaldırılması İmalatçı talimatlarına bakın Sadece tam pompanın kaldırılması Kaplin ucundaki yatak mesnedi ile dış yatak mesnedine kaldırma kayışlarını takın. Kayışların, pürüzsüz bir kaldırma işlemi gerçekleşecek şekilde ayarlandığından emin olun. Sayfa 10 / 52

11 2.4 Saklama Pompayı titreşimin olmadığı bir ortamda temiz ve kuru bir yerde saklayın. Pompa gövdesinden kir ve diğer yabancı maddeleri uzak tutmak için boru bağlantısı kapaklarını yerinde bırakın. Pompayı belli aralıklarda döndürüp yataklardaki yüzey aşınmalarını ve takılı ise sızdırmazlarda yüzey yapışmalarını önlemeye çalışın. Elektrikli pompaların (pompa sürücüsünün), özel koruması olmayan nemli ortamlarda saklanmaması gerekir. (Motor imalatçısı talimatlarına bakın.) Pompa, yukarıda belirtilen şekilde 6 aya kadar saklanabilir Uzun süreli saklama Kurulumdan önce uzun süreli saklamanın gerçekleştiği durumlarda pompanın bozulmaması için önlemlerin alınması gerekir. Yükleme yapılmadan önce pompanın muhtelif parçalarına değişik derecelerde koruyucular tatbik edilerek bu parçaların korunması sağlanır. Ancak, sevkıyat ve elleçleme işlemleri sırasında koruyucular da bunların çıkmasına yol açabilecek şartlara maruz kalabilir. Ayrıca uzun süreli saklama koşulları altında koruyucular da bozulabilir. Uzun süreli saklama döneminde pompanın bozulmaması için ( ilâ ) maddelerinde belirtilen uygulamaların izlenmesi gerekir. Bu uygulamalara ilaveten görevleri gerçekleştiren kişi(ler)in de deneyimli olması gerekebilir Ünitenin alındıktan sonra muayene edilmesi Pompa alındıktan sonra üzerinde hasar ya da kötü elleçleme yapıldığını gösteren başka işaretler olup olmadığına bakılmalıdır. Herhangi bir hasarın bulunması durumunda bu hasar derhal taşıyıcıya bildirilmelidir. Muhtelif parçalar üzerindeki koruyucu kaplamayı kontrol edin. Gerekirse, aşınan ya da çizilen yerlere tekrar koruyucu sürün. Boyalı tüm yüzeyleri kontrol edin. Gerekirse, boyanın soyulduğu ya da çizildiği yerleri onarın. Pompa açıklıkları ile boru bağlantılarının üzerinde bulunan tüm kapakları kontrol edin. Kapakların ya da kapakların kaynak yerlerinin hasarlı ya da açılmış olması durumunda bunların çıkarılması gerekir ve içerisinde yabancı maddelerin ya da suyun birikip birikmediğini görmek için erişilebilir bölgelere gözle bir muayene yapılır. Gerekirse, parçaları sevk edildiği şekilde ilk haline getirmek için içteki parçaları yukarıda belirtilen şekilde temizleyip saklayın. Kapakları güvenli bir şekilde yerleştirin ve sabitleyin Saklama Eğer mümkün ise, pompa ile pompaya ait parçaların, atmosferik şartlara karşı korunabileceği iç mekânlarda saklanması gerekir. Pompa elemanı, başlatma işleminden önce hiçbir şekilde uzun süreli olarak suya veya neme maruz kalmamalıdır. Pompanın ve pompaya ait parçaların, iç mekânda saklanamaması durumunda, bunların atmosferik şartlara karşı korunabilmesi için önlem alınması gerekir. Saklamanın iç ya da dış mekânda olduğuna bakılmaksızın saklama alanında vibrasyon (titreşim) olmaması gerekir. İç mekânda saklanması gerektiği belirtilen tüm kutular iç mekânda saklanmalıdır. Dış mekânda saklanan pompa ve pompaya ait parçalar ise; kir, toz, yağmur, kar ve diğer elverişsiz şartlara karşı ağır plastik örtü, branda, suya dayanıklı çuval bezi ya da uygun olacak diğer örtüler ile korunmalıdır. Tüm cihazların, yer ve yüzey kirletici maddeleri ile temasının önlenmesi için kızak ya da bloklar üzerine yerleştirilmesi gerekir. Cihazın, eğilme ve bükülmeleri önleyecek şekilde yeterli destek alması gerekir. Pompa şaftının, saklama süresince ve diğer bekleme süreleri sırasında her hafta en az 1 ve ¼ kez olmak suretiyle dönüş yönünde olacak şekilde çevrilmesi gerekir. Bir saklama alanı seçimi sırasında aşağıda belirtilen unsurların göz önünde bulundurulması gerekir: a) Cihazın bozulması, gerçekleşen saklama şekli ile orantılı olacaktır. b) Kurulum sırasında cihazın eski haline getirilmesi için gerçekleşen masraflar da, gerçekleşen saklama şekli ile orantılı olacaktır Muayene ve bakım Saklanan cihazların, alıcı tarafından belli aralıklarda bir muayene takvimine alınması gerekir. Bir muayene takvimini oluşturma sorumluluğu, alıcıya aittir ve gerçekleşecek saklama şekline bağlıdır. İlk başta, muayene işleminin haftada bir olması ve daha sonra muayene sonuçlarının olumlu ya da olumsuz olmasına bağlı olarak, isteğe göre haftalık, aylık veya üçer aylık sürelerde olması beklenir. Sayfa 11 / 52

12 Her muayene işlemi sırasında genel yüzey muayenesi yapılmalı ve şunlara dikkat edilmelidir: a) Pompa desteklerinin, sağlam bir şekilde yerleştirilmiş olması. b) Açıklıklar üzerinde bulunan pompa kapaklarının, sağlam bir şekilde yerleştirilmiş olması. c) Pompa kapaklarının, plastik veya brandaların sağlam bir şekilde yerleştirilmiş olması. Delik ya da yırtıkların, kir ya da suyun girmesini önleyecek şekilde onarılması. d) Muayenesi yapılan açıklıklardan ya da içeride erişilebilen alanlardan pompa kapaklarının periyodik olarak çıkarılması. Yüzeyde paslanma olduğu takdirde, bu paslanmanın temizlenmesi ya da yüzeye koruyucu sürülmesi. e) Harici yüzeylerde paslanma olması durumunda, temizlenip yeniden boyanması ya da yüzeye koruyucu sürülmesi. f) Ayrı ambalajlanmış parçalarda bozulma olup olmadığına bakılması. Gerekirse koruyucunun ve ambalajın yenilenmesi. Takvimde yer alan kurulum tarihinden altı ay önce muayeneyi yapacak bir Flowserve yetkilisi görevlendirilir. Bu muayenede, tamamen olmasa da ve aşağıdakiler ile sınırlı olmayacak şekilde şu işlemler yer alabilir: a) Alıcının dosya halinde tuttuğu tüm periyodik muayene kayıtlarının ve saklama süresince derlenen tüm muayene raporlarının incelenmesi. b) Koruma kapakları çıkartılmadan önce cihazın saklandığı şekilde durumunun tespit edilmesi için saklama alanının incelenmesi. c) Koruyucu kapakları ve flanş kapakları çıkarılmış halde iken cihazın incelenmesi. d) Cihazın saklama süresine, gerçekleşen saklama türüne göre (örneğin: İç mekânda: ısıtılmış veya ısıtılmamış ortamda olması, giriş katında ve beton zeminde olması. Dış mekânda: çatı altında olması, çatının bulunmaması, suya dayanıklı kapakların olması, beton üzerinde ve zemin üzerinde olması), ve yukarıda (a), (b) veya (c) maddelerinin incelenmesi sonucu, Flowserve yetkilisi, cihazının tamamının ya da bir kısmının sökülmesini talep edebilir. e) Sökme işlemi, boyalı ya da koruyuculu yüzeylerin onarılmasını ya da sızdırmaz conta, O-halkası, ambalaj ya da rulmanların değiştirilmesini gerektirebilir. f) Parçaların muayenesi, sökülmesi, onarılması ya da değiştirilmesi ve yeniden kurulum ile ilgili tüm masraflar alıcı tarafından üstlenilecektir. Gerekli tüm işçilik, alet ve vinç masrafları da alıcı tarafından temin edilecektir. Flowserve yetkilisi, muayene işlemi tamamlandıktan sonra muayene sonuçları hakkında bilgilendirmek suretiyle alıcıya ve Müşteri Hizmetleri Yöneticisine bir rapor sunacaktır. Kurulum tarihinden bir ay önce nihai muayeneyi yapacak bir Flowserve yetkilisi görevlendirilir. Bu muayenenin amacı; altı aylık muayene raporu çerçevesinde gerek duyulan şartların, eksiksiz yerine getirildiğinin ve cihazı, kuruluma hazır hale getirilmesinin temin edilmesidir. Flowserve yetkilisi, bu muayene işlemi tamamlandıktan sonra nihai muayene ile ilgili sonuçlar hakkında bilgilendirmek suretiyle alıcıya ve Müşteri Hizmetleri Yöneticisine nihai raporu sunacaktır. Nihai muayenenin gerçekleştirilmesi ile ilgili tüm masraflar, alıcı tarafından üstlenilecektir. Bir Flowserve yetkilisinin hizmetleri ile ilgili gereklilikler, Çalıştırma öncesinde ya da çalıştırma sırasında, maliyetler revize edilmek suretiyle, satın alınan cihaz ile ilgili ilk sözleşmedeki haline dönecektir Boyama ve koruma Kullanılan boya ve koruyucular, Flowserve standardı ya da sözleşme şartnamesinde gerekli görülen şekilde özel olacaktır. Gerektiğinde bu siparişte kullanılan boya ve koruyucular ile ilgili açıklamalar için Flowserve e başvurabilirsiniz Bağlantılı cihazlar Flowserve tarafından tedarik edilen motor, türbin, dişli vs. Genelde bağlantılı cihazların rotorları, taşıma yükünü hafifletecek şekilde bloke edilmelidir. Saklama işlemi kapalı ve kuru ortamda olmalıdır. İmalatçının saklama ile ilgili özel şartlarına bakın. 2.5 Geri dönüşüm ve ürün ömrünün sona ermesi Ürünün ya da ürün parçalarının hizmet ömrünün sona ermesi üzerine, söz konusu malzemeler ve parçalar geri dönüşüme alınmalı ya da çevreye uygun bir yöntem kullanmak ve yerel düzenlemelere göre olmak suretiyle uygun bir şekilde bertaraf edilmelidir. Üründe çevreye zararlı olacak maddelerin bulunması durumunda, bu maddelerin çıkartılması ve mevcut yerel düzenlemelere göre bertaraf edilmesi gerekir. Bu aynı zamanda sızdırmaz sistemi nde ya da diğer hizmet programlarında kullanılabilecek sıvı ya da gazları da içermektedir. Sayfa 12 / 52

13 Tehlikeli maddelerin güvenli bir şekilde bertaraf edildiklerinden ve doğru kişisel koruyucu teçhizatın kullanıldığından emin olun. Güvenlik ile ilgili teknik özelliklerin, mutlak surette mevcut yerel düzenlemelere göre olması şarttır. 3 POMPA TANIMI 3.1 Konfigürasyonlar WTB pompaları; çok aşamalı, çift emme pompa dişlisi olan, çift volüt radyal olarak bölünmüş, merkez hattına monteli ve üzerinde nozılların yer aldığı dayanıklı, volüt tipte proses pompalarıdır. Farklı alternatiflerin yer aldığı pompa dişlileri ile beraber farklı boyutların mevcut olması; üründen üst düzey verimin alınmasını olanaklı kılmaktadır. İnşaat malzemesi ve yatak tipi ile ilgili muhtelif alternatiflerden yararlanabilirsiniz. 3.2 Adlandırma Pompa ebadı, genelde aşağıda gördüğünüz şekilde etikette yer alır: 10 WTB S Pompa tahliye ebadı Pompa türü Fan soğutma Nominal tam ebat pompa dişlisi çapı Aşama sayısı Yukarıda gördüğünüz tipik sınıflandırma, WTB tanımını gösteren genel kılavuz şeklindedir. Pompanın etiketinden gerçek pompa ebadını ve seri numarasını belirleyin. Bunun, verilen sertifikasyona uygun olup olmadığına bakın. 3.3 Önemli parçaların dizaynı Pompa gövdesi Radyal olarak bölünmüş, çift volüt, kalın duvarlı, en güvenli ve en basit sızdırmazlığı sağlayacak şekilde merkez hattına desteklenmiş ve yüksek sıcaklıkta ayarı muhafaza edecek şekilde merkez hattına desteklenmiş bir gövdeye sahiptir. Emme ve tahliye nozılları, gövdenin ayrılmaz parçalarıdır. Gövde volütlerinin amacı, hızda kademeli artış olacak şekilde düzgün akışı sağlamaktır. Yüksek çalışma basıncı ile beraber flanşlar üzerinde müsaade edilen yüksek harici yüklerden kaynaklanan gerilimlere karşı azami kuvvete göre duvar kalınlığı ve gövde şekli seçilmektedir. Çift volüt gövde; pompa motoru üzerindeki radyal basıncı en aza indirerek sızdırmazlıkların, yatakların ve aşınma halkaların uzun ömürlü olmasını sağlamaktadır Pompa dişlisi WTB pompa dişlisi; tek aşamalı tek ya da çift emme pompa dişlisidir, boşluklu geçme ile monte edilmiştir ve şafta uyumludur, eksenel açıklığa sağlam bir şekilde sabitlenmiştir; bu da, şaft kovanının serbest eksenel ısıl genleşmesini sağlamaktadır. (Kaynak 3.1.) Pompa dişlileri, kaynama noktasına yakın sıcak sıvıların işleme tutulması amacıyla dizayn edilmiştir. Pompa dişlisinin kısma parçasında hareket eden simetrik basınç dağılımı, rotorun tam eksenel dengede durmasını sağlamaktadır. Düşük kapasiteli, tek emmeli WTP pompasının adlandırılması. 4 WTB S L Pompa tahliye ebadı Pompa türü Fan soğutma Nominal tam ebat pompa dişlisi çapı Aşama sayısı Düşük kapasite (tek emme) Şekil Aşınma halkaları Emme ucu ve pompa dişlisinde sertleştirilmiş metalden yapılmış ve değiştirilmesi mümkün aşınma halkaları bulunmaktadır. Halkalar, gövde üzerinde kilitleme pimleri ve pompa dişlisi üzerinde tespit pimleri ile pres geçme halkalarıdır. Sayfa 13 / 52

14 3.3.4 Emme ucu Emme ucu, gövdeye vida ve somun ile sabitlenmiştir. Soğutmada su gömleği ile beraber temin edilebilir. Gövde ile salmastra kutusu arasındaki temas yüzeyleri, sızdırmaz bir conta ile kapatılmıştır. Sabit ve döner sızdırmaz halkalardan oluşan mekanik bir salmastra ile beraber temin edilmektedir. Ancak hizmet koşullarına uygun sızdırmazlık halkalarının kurulmasını sağlayabilir. Salmastra kutusunun başlığı, her türlü ticari sızdırmazlığa adapte edilebilir. Not: mekanik salmastralar konusunda imalatçının imalatlarını izleyin Rotorlar Şaftlar geniş çapta olup özellikle pompanın yoğun olmayan dönem şartlarında çalıştırıldığı zaman şaft deflektörlerini azaltacak minimum yatak açıklığına sahiptir. Şaftlar, API 610 en son Sürüm defleksiyon (yön değiştirme) ve vibrasyon (titreşim) ile ilgili şartları karşılayacak şekilde dizayn edilmiştir. Tamamıyla monte edilen rotorlar, dinamik olarak dengelenmiştir ve standart olarak çok sayıda tekli ya da çiftli sızdırmazlık düzenlemesine sahiptir Yatak muhafazaları WTB pompalarında, yağla yağlama için düzenlenmiş dayanıklı ve sürtünmesiz yataklar bulunmaktadır. Yataklar, rotorun ayarlanmasını sağlayan erkek ve dişi bağlantı elemanları ile emme ucuna sabitlenmiş bir yatak mesnedine monte edilmiştir. Yağlama yağının pozitif dağılımı, yağ atıcısı ve yatak muhafazasının içerisinde bulunan bir kanal ile sağlanmaktadır. Sabit seviye yağlayıcısı ile tam yağ seviyesi elde edilmektedir. Basınç yatağı, çift sıra, art arda monte edilmiş açısal temaslı yatak şeklindedir. Şaftın üzerinde baskı bağlantı parçasıdır ve somun ve tırtıllı pul ile eksenel bir şekilde sabitlenir. Ucun hareket etmemesi için yatak mesnedindeki omuz ile yatak mesnedinin kılıfı arasında dış bilezikler yer alır. Radyal yatak ise, tek sıralı, derin yivli tipte bir yataktır. Radyal yatak, şaftın serbest eksenel genleşmesini sağlayan dış bilezikte tutulmamaktadır. WTB pompalarında, ayrıca yüksek yük uygulamalarına yönelik kovan bilya ve Sleeve- Kingsbury yatak konfigürasyonları bulunmaktadır Şaft sızdırmazlıkları Mekanik salmastralar pompa şaftına takılıdır. Pompalanan sıvıyı ortamdan izole eder Sürücü Sürücü (güçlendirici), normalde elektrikli bir motordur. İçten yanmalı motor, türbin, hidrolik motor vs., kaplin aracılığıyla çalışan itici, kayış, dişli kutusu vs. gibi farklı sürüş konfigürasyonları eklenebilir Kaplin/kaplin muhafazaları Müşteri tercihine göre muhtelif marka ve modellerde esnek ara kaplinler temin edilmektedir. (Alüminyumdan mafsalsız muhafazaları temin edilmektedir.) Taban plakası Standart taban plakaları, kaynak çeliğinden, boşaltma tavası şeklindedir ve API 610 un standart ölçülerine uygundur. API kapsamında gerek görüldüğünde yatay sürücüsü için ayar vidası ve dikey taban plakası için tesviye vidası temin edilmektedir. Özel kurulum şartlarına göre özel taban plakaları da temin edilebilir Aksesuarlar Müşteri tarafından belirtilen aksesuarlar takılabilir. API standardına göre gerekli görülen şekilde tamponların düzgün ve paralel olması için taban plakaları yerleştirilir ve işlenir. Sadece temel cıvatası deliklerinden taban plakasını destekleyip bastırmak suretiyle bu gereksinim yerine getirilir. 3.4 Performans ve işlem sınırları Bu ürün, satın alma emrinizde yer alan teknik özellikleri karşılayacak şekilde seçilmiştir; 1.5 nolu maddeye bakın. Bu pompalar, özel servis şartlarına uygun temin edilmektedir. Hidrolik sistemdeki değişiklikler, pompanın performansının olumsuz etkileyebilir. Söz konusu değişiklikler özellikle emiş flanşındaki basıncın düşmesine yol açarsa ya da sıvı sıcaklığı artarsa böyle bir durum gerçekleşir. Herhangi bir sorunlu durum karşısında size en yakın Flowserve ofisi ile irtibata geçin Özgül ağırlığın etkisi Pompa kapasitesi ve metre cinsinden basma yüksekliği (feet), özgül ağırlık ile değişmez, ancak basınç ölçer ile görüntülenen basınç, özgül ağırlık ile doğru orantılıdır. Emilen güç de, özgül ağırlık ile doğru orantılıdır. Bu yüzden, özgül ağırlıktaki değişikliğin pompa sürücüsüne aşırı yük ya da aşırı basınç yapıp yapmayacağını kontrol etmek önem arz eder. Sayfa 14 / 52

15 3.4.2 Viskozitenin etkileri Pompa, belli bir viskoziteye sahip sıvıda anma kapasitesini anma basınç yüksekliğini elde edecek şekilde tasarlanmıştır. Belli bir akış hızında, toplam basınç yüksekliği artan viskozite ile beraber düşer, azalan viskozite ile beraber artar. Ayrıca belli bir akış hızında, emilen güç artan viskozite ile beraber düşer, azalan viskozite ile beraber artar. Pompanın orijinal olarak tasarlandığı ve/veya uygulandığı işlemlere nazaran viskozitenin söz konusu olduğu işlemlerde, değişen şartlar konusunda danışmak için Flowserve ile irtibata geçilmelidir. Pompada ağır kıvamda sıvılar işlem gördüğünde söz konusu sıvının sıcaklığının, pompalama işlemini kolaylaştıracak elverişlilikte olması gerekir. Pompa çalıştırılmadan önce sıvının ısıtılması gerekebilir Pompa hızının değiştirilmesi Pompa hızının değiştirilmesi, akışı, toplam basınç yüksekliğini, emilen gücü, NPSH R i, gürültüyü ve vibrasyonu etkiler. Akış, pompa hızı ile aynı oranda değişir. Basınç yüksekliği, hız aktarma oranı kare olarak değişir. Güç ise, hız aktarma oranı küp olarak değişir. Bu yüzden, hızın artması durumunda, maksimum pompa çalışma basıncının aşılmamasını; sürücünün aşırı yüklenmemesini, NPSH A nın NPSH R değerinden daha büyük olmasını ve gürültü ve vibrasyonun, yerel gereklilik ve düzenlemeler doğrultusunda olmasını temin etmek önemlidir Net pozitif emme yüksekliği (NPSH) Kızgın ya da soğuk her türlü sıvının; pompanın emme gücünü aldığı atmosferik ya da kap basıncı gibi mutlak basınç vasıtasıyla pompa dişlisine ittirilmesi gerekir. Sıvının feet cinsinden olup pompaya gerekli akışı sağlayacak olan yüksekliğine Net Pozitif Emme Yüksekliği adı verilir. Genelde NPSH olarak bilinen bu değer, pompalama sıcaklığında sıvının buhar basıncının üzerinde olacak şekilde ölçülür. İki çeşit NPSH vardır: NPSH R, pompa karakteristik eğrisinde görünen ve pompa emişindeki kayıpları telafi edecek şekilde pompanın gerek duyduğu yüksekliktir. İkincisi ise, NPSHA, sistemde bulunan yüksekliktir; bu yükseklikte, emiş boruları, vanaları, bağlantı parçaları vs. ile ilgili sürtünme kayıpları göz önünde bulundurulur. Her halükarda buhar basıncının üzerinde ölçülen NPSH A, NPSH R nin üzerinde çıkmalıdır; böylece sıvı pompaya basılabilir. Bunun yapılmaması ise, düşük verime ve pompanın mekanik hasar görmesine ve bazı durumlarda da pompanın çalışmamasına yol açacaktır. NPSH A değerinde herhangi bir değişiklik öneriliyorsa NPSH R üzerindeki payının önemli bir şekilde azalmadığından emin olun. Özellikle akış değiştiğinde kesin gereklilikleri tespit etmek için pompa verim eğrisine bakın. Sorunuz olursa uygulamanız ile ilgili olarak izin verilen minimum pay konusunda bilgi almak için size en yakın Flowserve ofisi ile irtibata geçebilirsiniz Asgari sürekli stabil akış Pompanın Asgari Sürekli Stabil Akışı, veri tablosunda belirtilmiştir Asgari akış kontrolü Her halükarda, bir sistem içinde herhangi bir pompanın, asgari akış koşulu altında çalışmamasını sağlayan bir sistemin ve/veya kontrol mekanizmasının sağlanması müşterinin sorumluluğundadır. Çoğu zaman, sistemin ürünün çıkışının sağlayacak şekilde kendi akış aralığında çalışması nedeniyle böyle bir durum sıkıntı yaratmamaktadır. Basit bir yüksek basınç alarmı, işi durdurma ve/veya bypass kontrol mekanizmasından yararlanılabilir. Ancak, ürün talebi konusunda çok fazla esnekliklerin olduğu veya bir ürün sisteminin desteklenmesinde %100 ün üzerinde kapasiteli ünitelere ihtiyaç duyulduğu sistemlerde daha fazla özen gösterilmesi gerekir Isıl kontrol Ünitenin (cihazın) ısıl kontrolü; doğrudan ya da bağlantılı sıvı sıcaklıklarını okuyan ve söz konusu ünite makul ısı artışını yeniden oluşturana ve makul/normal süreler içerisinde elde edilmediği takdirde alarmı başlatana kadar ek akış yolları açarak buna göre yanıt veren ısıl sensörler ile sağlanmaktadır. (Yüksek limit, uygulamada üniteyi devre dışı bırakabilir.) Basınç ve/veya akış kontrolü Yüksek basınç limiti veya düşük akış limiti gösterildiğinde ek akış yolları açarak ünitenin daha fazla akışta tutulmasını sağlayacak basınç ve/veya akış sensörleri kullanılabilir. Sistemin daha fazla akışa ulaşması durumunda, düşük basınç limiti veya yüksek akış limiti ayarı, bypass akış yolunun kapanmasına yol açabilir. Devirsel koşulları önleyecek sinyal yayılımı için gayret edilmelidir Azalan kapasitede çalıştırma Veri tablosunda belirtilen şekilde uzun süre asgari sürekli stabil akışın altında kapasitelerde çalışılması pompanın zarar görmesine yol açabilir. Sayfa 15 / 52

16 4 KURULUM Tehlikeli yerlerde işletilen cihazın, infilâka karşı korunma konusunda geçerli düzenlemelere uygun olması şarttır Muhtemel patlayıcı ortamlarda kullanılan ürünler başlıklı maddeye bakın. 4.1 Yer Pompa mutlak surette emme kaynağına en yakın yerde bulundurulmalıdır. (Kullanıcı iş talimatında yer alan) genel düzenleme çiziminde; primer (birinci kat) betona doğru şekil verilmesini sağlayacak pompa taban plakası, ankraj cıvatasının yerleri, cıvataların boyları vs. gibi konularda genel bilgiler yer almaktadır. Primer betonda uygun boşluklar açıldığı takdirde ankraj cıvataları (Flowserve tarafından temin edilmeyen (bkz. şekil 4)) özel bir şablon ile ya da taban plakası ile yerleştirilebilir. Üniteyi (cihazı) pompalanacak sıvı kaynağına yakın bir yere kurun. Emme ve tahliye boru sisteminin düzeninin basit hale getirilmesi istenmektedir. Yeri seçerken, çalıştırma işlemleri ve ayrıca parçaların sökülmesi ve muayene edilmesi de dâhil olmak üzere gerçekleşecek bakım işlemleri için yeterli alan ayrıldığından emin olun. Bir tür havai kaldıraca ihtiyaç duyulduğu için boşluk payı önemli bir unsurdur. 4.2 Parça montajları Motorlar gevşek bir şekilde temin edilmiş olabilir. Motorun, nolu maddede ayrıntılı bir şekilde gösterildiği gibi pompaya takılmasını ve düzenlenmesini temin etmek montajı yapan kişinin sorumluluğundadır. Dolgu işlemi yapılmadan önce, bu belgenin ayar bölümüne göre ilk bir ayar kontrolü yapılarak, tespit cıvatalarını veya makine ayağını değiştirmeden kaplin aralığının ve son ayarın yapılması sağlanacaktır. Taban plakasının taşıma sırasında hasar görmemesinin sağlanması açısından bu işlem gereklidir. Şekil 4-1: temel cıvatalarının asılmasında kullanılan şablon Aşağıda yer alan Şekil 4.2 de; standart temel cıvataları yerine alternatif olarak kullanılabilecek bir temel cıvata düzenlemesi yer almaktadır. Taban plakasının çalışma rayı üzerinde belirtilen germe cıvatası uzunluğundan biraz daha fazla bir yer ayırın. İstenmediği takdirde fazlalık her zaman kesilebilir. Dolgu uygulanırken üst yüzeyin kaba bitmiş hali en iyi sonucu verecektir. 4.3 Alt Yapı (Temel) Pompa ünitelerini altyapılarına monte etmenin çok sayıda yöntemi mevcuttur. Doğru yöntem, pompa ünitesinin ebadına, yerine ve gürültü vibrasyon sınırlamalarına bağlıdır. Doğru alt yapısı ve kurulum şartına uyulmaması, pompanın arızalanmasına ve böylece garanti şartlarının dışına çıkılmasına yol açabilir. Temelin, pompa titreşimlerini önleyecek ve her noktadan taban plakasını her zaman destekleyecek kadar sağlam ve güçlü olması gerekir. En uygun temeller, betonarmeden yapılan temellerdir. Bunların, kurulumdan önce tam olarak dökülmesi ve iyice kuruyacak ve yoğunlaşacak şekilde yeterince beklenmesi gerekir. Şekil Taban plakasının tesviye edilmesi Cihazı temelin üzerine yerleştirmeden önce temelin üzerine iyice temizleyin. Gevşek çimento parçacıklarını çıkarın ve dolgunun (harcın) iyice tutması için üst yüzeyi çizel (keski) ile pürüzlendirin. Kurulumun çelik yapı (platform) üzerinde yapılması durumunda, çelik yapının üstünün temizlendiğinden ve yağlandığından emin olun. Sayfa 16 / 52

17 Tamponların API standardına göre gerekli görülen şekilde düzgün ve paralel olması için, taban plakasının, üzerinde bulunan tesviye vidaları ile ve taban plakasının, temel cıvatalarından sıkıştırılarak doğru bir şekilde tesviye edilmesi gerekir. (Tam ayrıntılı uygulama için API RP 686 nın 5. Bölümünde nolu maddeye bakın) Taban plakasını, pompalama elemanı ile kaldırmadan önce pompa ile sürücünün yarım manşonları arasındaki kaplin cıvatası ile ara parçasının çıkarılması gerekir. Cihaz doğrudan yapısal çelik bir yapıya monte edildiğinde, doğrudan ana yapı üyelerine, kirişlere ya da duvarlara mümkün mertebe en yakın bir yerde bulunmalıdır. Yüzeyin uygun olması için taban levhasının çelik çerçeveye cıvata ile sabitlenmesi ya da kaynaklanması gerekir. Pompalama elemanı ile kaldırılan taban plakasını, temin edilmiş olan tüm kaldırma halkaları ile çekin. (2.3.1 nolu maddeye bakın.) Taban plakası ile beraber verilmiş her bir taban plakası vidalı krikosunun altına yerleştirilecek yeterli sayıda çelik plaka hazırlayın. Plakanın amacı, altındaki betonu parçalamadan vidanın yükünü yaymaktır. b) Ayar saçı kütlesinin kalınlığını ayarlayın ve taban plakasını indirin. c) Taban plakası, hem düzgün hem de eşit hale gelene kadar her bir cıvata pozisyonunda bu uygulamayı mantıklı bir şekilde tekrar edin. Çoğu cihazda azami 0.40 mm/m uzunluk (0.005 inç/fit) olmak üzere en uygun sonuç 0.20 mm/m dir ( inç/fit). d) Kurulumun (platform gibi) çelik yapılarda yapılacak olması durumunda; fazladan şu adımları izlemeniz gerekir: Önceden ayarlanmış sivri uçlu bir pim kullanarak taban plakasının destek tamponlarının bağlantı deliklerini taban levhasına işaretleyin Pompa kızağını kaldırıp hareket ettirin Taban levhasının tespit deliklerini delip açın Taban levhasının tespit delikleri, taban plakasının destek tamponlarının bağlantı deliklerinin üzerine gelecek şekilde pompa kızağını yerine koyun Cihazı daha önceden yapılan şekilde tesviye edin (a, b ve c maddelerine bakın) e) Taban levhası düzgün seviyeye getirildiğinde, temel cıvatalarını güvenli olacak şekilde aşağı çekin veya çelik bir yapıda kurulacak ise tespit cıvatalarını sıkın. Bu taban plakasını hareket ettirmiş olabilir, o yüzden seviyelere tekrar kontrol edin. 4.5 nolu maddede olduğu gibi taban plakasına dolgu yapılmadan önce şaft ayarının yapılabildiğinden emin olun. Ürün ile verilmemiştir Şekil Takoz ya da ayar sacı kullanarak taban plakasının tesviye edilmesinde izlenen yöntem a) Pompanın işlenen yüzeyleri ile sürücü tamponları üzerinde tornacı tesviyesi kullanarak taban plakasının tesviye edilmesini sağlayın. Her bir tespit cıvatası altında ayar saçı kütlesinin kalınlığını ayarladığınızda en iyi tesviye sonucunu elde edersiniz. Ürün ile verilen taban plakası vidalı krikosunu kullanarak ya da uygun bir kaldıraç ile kaldırarak ya da düşük seviyede bir hidrolik kriko kurarak taban plakasını dikkatlice kaldırmaya çalışın. 4.4 Dolgu Taban plakasının tesviye edilmesi işleminden sonra 4-4 nolu şekilde de göreceğiniz şekilde temelin etrafında bir set oluşturun. Dolgu işleminden sonra taban plakasının altındaki tesviye takozlarının çıkarılıp çıkarılmaması tercih meselesidir. Takozları çıkarmak istemiyorsanız, dolgu malzemesini dökmeden önce yerlerini dikkatlice işaretleyin. Dolgu yapmadan önce taban plakasının işlenmiş tamponlarını her iki yönde eşitleyin ve yüzeysel olarak bir şaft/kaplin ayarı yapın. Dolgu yerleştirildikten sonra yukarıda belirtilen tam anlamıyla yerine getirilmediği takdirde ayar mümkün olmayacaktır Tamamı doldurulmuş taban plakaları İyi, yüksek dirençli, büzülmeyen bir dolgu karışımı kullanın ve imalatçının talimatlarına göre yerleştirin. Taban plakasında yer alan delikler, bir taraftan havalandırma deliği vazifesi görürken bir taraftan da dolgu malzemesinin dökülmesini ve karıştırılmasını sağlamaktadır. Sayfa 17 / 52

18 Dolgu malzemesinin doğru bir şekilde dağılması için karıştırarak taban plakasının altını doldurun. Dolgu malzemesinin, taban plakasının kenarlarının altına eşit bir şekilde dağıldığından emin olun. Şekil 4-6 Şekil 4-4 Dolgu işlemini yaparken taban plakasını titretmeyin; taban plakasının, doğru bir şekilde havalandırıldığından ve ses yansıtma sorunlarının olmaması için tüm alanlara yayıldığından emin olun. Dolgunun, iyice sertleşmesi ile beraber istediğiniz takdirde seti ve takozları çıkarın ve çıkarıldıkları delikleri dolgu malzemesi ile doldurun. Seviye setin üst kısmına ulaşana kadar dolgu malzemesini dökün. Kalan dolguyu da tamamlarken harcın taşmaması için yeterince kurumasına izin verin Dolgu işlemi için tasarlanmayan ancak beton temellere yerleştirilecek taban plakası 4-5 ve 4-6 nolu şekillere göre taban plakası için bir dolgu işlemi yapılmayacak, ancak sadece kapama (sızdırmazlık) işlemi yapılacaktır. Genel düzenleme çiziminde de belirtildiği gibi hazırlık sırasında sızdırmazlık işleminin yapılabilmesi için bir takım açıklıkların olması şarttır. Açıklıkların gerçekleştirilmesi için kullanılan blokların sızdırmazlık işleminden sonra çıkarılması gerekir. Tahliye açıklığının elde edilmesi için blokların taban plakasının uzunlamasına kirişinden daha geniş olması gerekir. Şekil İlk ayar Isıl genleşme Normalde pompa ile motorun, ortam sıcaklığında ayarlanması ve işlem sıcaklığında da ısıl genleşmeyi sağlayacak şekilde düzeltilmesi gerekir Ayar yöntemleri Pompa ile sürücünün elektriksel izolasyonunun yapılmasını ve yarım kaplinlerin bağlantılarının çıkarılmasını sağlayın. Ayar kontrol EDİLMELİDİR. Pompa, fabrikada ayarlanacak olsa da, bu ayarın taşıma ya da elleçleme sırasında bozulması muhtemeldir. Gerekirse, motoru pompaya göre ayarlayın, pompayı motora göre değil Şaft/kaplin ayarı İşlemin başarılı olması için şaft ayarının doğru olması gerekir. Şaftın sapması; hızlı aşınmaya, gürültüye, titreşime veya özellikle cihazın hasar görmesine yol açabilir. Şaftların, bu maddede belirtilen limitlere göre ayarlanması gerekir. Tek bir yönde yapılan ayarı düzeltmek için yapılacak bir düzenleme, ayarın başka yönde olacak şekilde değişmesine yol açabilir. Herhangi bir ayarlama yaptıktan sonra tüm yönleri mutlak surette kontrol edin. Bağlı cihaz; şaft, yatak ve kaplinde olabilecek gereksiz gerilmeleri en aza indirecek şekilde ayarlanmalıdır. Esnek kaplinler, fark edilen sapmaları telafi etmeyecektir. İşlem sırasında taban plakasının/temelin çökmesine/titreşmesine yol açan temel oturması, ısıl genleşme ya da nozıl yükleri, kaplinde tam sapma özelliğinin olmasını gerektirebilir. Sayfa 18 / 52

19 Sapma türleri İki tür şaft sapması bulunmaktadır: açısal ve ofset. Bu bağlamda iki set ölçüm ve düzeltme yapılması gerekmektedir. Yatay ve dikey düzlemlerde her iki sapma da gerçekleşebilir ve çoğu uygulamada mevcuttur. Örneğin, ölçme saatinin, ayağın 0.15 mm ye (0.006 in.) kalktığını göstermesi durumunda, bu değer, söz konusu ayağın altına konulacak ayar saçının kalınlığını gösterir. İyice gerin ve tamamı tolerans sınırlarına gelene kadar diğer tüm ayaklarda aynı işlemi tekrarlayın. Şekil 4-7: Açısal sapma Açısal sapmada, şaftların merkez hatları birbiri ile kesişir, ancak aynı eksen üzerinde değildir. Şekil 4-8: ofset sapma Ofset sapmada ise, şaftın merkez hatları paraleldir, ama birbiri ile kesişmez. Şekil 4-9: ofset ve açısal sapma kombinasyonu Ters ayar yöntemini kullanarak ayar yapma Ters ayar yöntemi kullanıldığı zaman aşağıda belirtilen uygulamaların yapılması önerilir. Bunlar, ana ayar işleminden önce yapılmalıdır. Yumuşak ayak kontrolü Bu, taban plakasının düz olmaması ya da bükülmesi sonucu sürücünün ankraj bulonlarına aşırı baskı olmadığından emin olmak için yapılan bir kontroldür. Kontrol için tüm ayar saçlarını çıkarın, yüzeyleri temizleyin ve sürücüyü taban plakasına iyice sıkıştırın. Şekil 4-10 da gösterildiği gibi bir ölçme saati kullanın ve ölçme saatindeki sapma değerlerini kaydederek ankraj bulonunu gevşetin. Maksimum 0.05 mm (0.002 in.) kabul edilebilir bir değerdir, ancak üstüne çıkması durumunda ayar saçı ilâve edilerek düzeltilmesi mümkündür. Şekil 4-10 Sürücü, kaymalı yataklı bir elektrik motoru ise rotorun çalıştırılacağı manyetik merkezin ayarlanması gerekir. Bu işlem, genelde şafttaki bir yuva motor gövdesine takılı bir gösterge hizasına getirilerek yapılır. (Motor imalatçısı talimatlarına bakın.) Çizimden yararlanarak ayar yapma (ters ayar) Pompa ile sürücünün elektriksel izolasyonunun yapılmasını ve yarım kaplinlerin bağlantılarının çıkarılmasını sağlayın. Ayar kontrol EDİLMELİDİR. Pompa, fabrikada ayarlanacak olsa da, bu ayarın taşıma ya da elleçleme sırasında bozulması muhtemeldir. Gerekirse, motoru pompaya göre ayarlayın, pompayı motora göre değil. Motor ayağının altına ayar saçı ekleyerek ya da çıkararak ve aynı zamanda gerektiğinde motoru yatay konumda taşıyarak ayar yapılmış olur. Ayarın yapılamadığı bazı durumlarda yukarıda bahsedilen işlemi yeniden başlatmadan önce pompayı hareket ettirmek gerekecektir. Şekil 4-11 Sayfa 19 / 52

20 Çalışma sıcaklığında izin verilen maksimum yanlış ayar değeri Paralel 0.05 mm (0.002 in.) TIR Açısal 0.05 mm (0.002 in.) TIR Kalın flanşlı ve ara parçası olmayan kaplinli pompalar, kaplin gövdelerinin dış çapında bir cetvel kullanmak ve kalınlık ölçeği, ölçüm takozu ya da kaliper kullanarak makine ile işlenmiş yüzeyler arasındaki boşluğu ölçmek suretiyle ayarlanabilir. Elektrik motorda kaymalı yataklar olduğunda motorun, manyetik merkez hattında çalışacak şekilde ayarlandığından emin olmanız gerekir. Ayrıntılı bilgi için motor kılavuzuna bakın. (Şaft uçlarından birine sabitlenmiş) bir düğme, normalde eksenel pozisyonu sabitlemek için motor ve pompa şaftı uçları arasında yer alır. Motorun, manyetik merkezinde çalışmaması durumunda, ortaya çıkan ekstra eksenel kuvvet, pompanın basınç yatağına aşırı yük yapabilir. Boru sistemini aşağıdaki şekilde tamamlayın ve sürücüyü bağlamadan ve mevcut rotasyonu kontrol etmeden önce Son şaft ayar kontrolü başlıklı 4.7 nolu maddeden itibaren İşletmeye alma, başlatma, çalıştırma ve durdurma başlıklı 5. maddeye kadar (5. madde de dâhil olmak üzere) tüm maddelere bakın Ayar saçları Cihaz ayağı ile montaj yüzeyi arasındaki ayar saçlarının temiz ve kuru olması gerekir. Bu özellikle belli bir süre çalıştırılan ve yeniden ayarlanması gereken pompalar açısından önemli bir unsurdur. Su, kir ve pas, zamanla ayar saçı kütlesinin yüksekliğini değiştirebilir. Cihazın tertibat ayağına olan ağırlığını desteklemek için ayar saçlarının yeterince büyük olduğundan emin olmalısınız. Çok ince ayar saçı kullanmayın, zira bunlar tertibatın gözenekli olmasına yol açabilir. Şekil 4-12 önerilen ayar saçı dizaynı Sıcak ayar pompa ve sürücü kılavuzları Pompanın tespit vidalarının, aşağıya doğru döndürülmesi ve kılavuz pimlerinin, pompa ayağına yerleştirilmesi gerekir. (Bu sadece sıcak ayar işleminin gerekli olduğu durumlarda geçerlidir.) Sürücü ile ilgili taslağa ve/veya sürücünün kılavuz bilgileri için sürücü talimatlarına bakın. Ünite, sadece NORMAL çalışma sıcaklığı ile şartlarını sürdürecek yeterli bir sürede çalıştırıldıktan sonra sıcak kontrol yapılabilir. Cihazın, doğru bir şekilde soğuk ayarı yapıldığı takdirde, çalıştırma sırasında, ofset sapma, 0.05 mm TIR (0.002 in. TIR); açısal sapma ise, 0.05 mm TIR (0.002 in. TIR) olacaktır. Aksi takdirde ayarları yapın. Dönen cihazın etrafında herhangi bir bakım, muayene, onarım ya da temizlik işlemine girişmeyin. Böyle bir işlem, cihazı çalıştıran personelin yaralanmasına yol açabilir. Pompa üzerinde herhangi bir muayene ya da onarım işlemine başlamadan önce, cihazın yeniden çalıştırılmaması ve pompada hizmet gerçekleştiren personelin yaralanmaması için sürücü kontrollerinin off (kapalı) konumunda, kilitli olması ve etiketli olması gerekir Kaplinin montajı a) Kaplini bu kılavuzun Ekinde yer alan imalatçı talimatlarına göre monte edin. b) Kaplin muhafazasını yerleştirin Kurulum kontrol listesi a) Taban plakası düzgün hale getirildi mi? b) Taban plakasına dolgu yapıldı mı temel cıvataları kontrol edildi mi? c) Şaft/kaplin ayarı yapıldı mı? d) Borular kuruldu mu hava deliği, sayaç, vana, emme filtresinin yerleri doğru mu? e) Uygun sızdırmaz contalar yerine gelecek şekilde tüm flanş cıvataları iyice sıkıldı mı? f) Şaft/kaplin ayarını tekrar kontrol edin. g) Kaplin muhafazası doğru bir şekilde yerleştirildi mi? 4.6 Boru sistemi Pompayı kesinlikle boru desteği şeklinde kullanmayın. Ayar saçlarının hesaplanan kalınlığını artırmak ya da düşürmek için cihazı dikey olarak hareket ettirin. Tespit cıvatalarını istenen değerlere gelecek şekilde sıkın Genel Bu üniteler, özel servis şartlarına uygun temin edilmektedir. Hidrolik sistemdeki değişiklikler, performansı olumsuz etkileyebilir. Sayfa 20 / 52

21 Söz konusu değişiklikler özellikle emme basıncının düşmesine yol açarsa ya da sıvı sıcaklığı artarsa böyle bir durum gerçekleşir. Sorun olduğu takdirde Flowserve ile irtibata geçin. Emme ve tahliye borularının; büyük ebatta olması, doğrudan çalıştırıldığında kurulması ve dirseklerin minimum düzeyde olması gerekir. Emme hattında çift dirsek oluşmasından sakınılmalıdır ve boru çapının 5 ila 10 katına eşit bir akış uzunluğunun, doğrudan emiş ağzının yukarı akış yönünde olması istenir. Borulardaki sürtünme hasarlarını ve hidrolik gürültüyü en aza indirmek için emme ve tahliye pompasında bir ya da iki boy daha büyük olan boruları seçmek iyi bir uygulamadır. Ağızda aşırı yük oluşmaması, pompa/ sürücü ayarının yapılması ve borunun neden olacağı titreşimlerin önlenmesi için pompanın dışındaki boruların desteklenmesi için önlem alınması gerekir. Pompanın gerekli NPSH inden (Net Pozitif Emme Yüksekliği) daha yüksek olması gereken mevcut NPSH değerini göz önünde bulundurun. Pompa flanşlarında izin verilen maksimum kuvvet ve momentler, pompa ebadı ve türüne göre değişiklik gösterir. Yanlış ayar yapılması, yatakların ısınması, kaplinlerin ısınması, vibrasyon ve pompa gövdesinin arızalanması durumunda aşırı olabilecek bu kuvvet ve momentleri en aza indirmek için aşağıdaki hususların kesinlikle yerine getirilmesi şarttır: Aşırı olabilecek harici boru yükünü önleyin Kesinlikle boruları, pompa flanş bağlantılarına baskı uygulamak suretiyle çekmeyin Genişletme contalarını takmayın; böylece bunların kuvveti, dâhili basınçtan dolayı pompa flanşını etkiler Boru ve teçhizatın, kullanımdan önce temizlendiğinden emin olun. Tehlikeli sıvı borularının, pompa çıkarılmadan önce pompa temizliğine izin verecek şekilde düzenlendiğinden emin olun Emme borusu sistemi a) Giriş borusu, pompa giriş yuvasından bir ya da iki boy daha büyük olmalı ve boru dirsekleri mümkün mertebe yarıçapı (radyus) kadar geniş olmalıdır. b) Emme borusunda hava boşluklarının olmamasına dikkat edin. (Hava deliği şarttır.) c) Boru redüktörleri maksimum olarak toplam 15 derece dağıtma açısına sahip olmalıdır. d) Sadece düz kenarı üstte olacak şekilde eksentrik (salgılı) redüktörleri kullanın. e) Akış, gürültü ve yıpranmayı en aza indirmek amacıyla homojen bir şekilde emme pompasına girmelidir. f) Emme hattında bir geçit vanası kullanılması önerilir. g) Çok fazla yabancı maddenin olabileceği durumlar haricinde giriş borularında filtre kullanılması önerilmez. (Bkz. madde ) Emme filtresi Pompa dişlisine yabancı maddelerin girmemesi için emme borusuna geçici bir filtre yerleştirildiği takdirde emme filtresini yerleştirmek amacıyla ayar tıkaçları ile yeterli büyüklükte bir boru makarası kullanılmalıdır. Filtrenin, mümkün mertebe pompaya çok yakın olacak şekilde kurulması gerekir. Filtrenin açık alanı, pompa giriş alanının minimum 1/3 oranında olmalıdır. Ünite çalıştırıldığı zaman, basınç ölçerler, filtrenin her iki tarafına monte edilmelidir; böylece filtrede basınç düşüşleri ölçülebilir. Tipik geçici emme filtresi Ünite çalıştırılmaya başladığında, tutucunun her bir tarafındaki ölçerlerin dikkatli bir şekilde izlenmesi gerekir. İki ölçer arasında diferansiyel basınçtaki bir artış, tutucu içerisindeki ekranın, kir ve kabuk ile tıkanmaya başladığını gösterir. Pompa, bu noktada kapatılmalı ve ekran temizlenmeli ve/veya değiştirilmelidir. Emme hattına bir makara parçası monte edilmelidir; böylece emme filtresi, filtre ile pompa arasına monte edilmeli ve bir basınç ölçer ile çıkarılmalıdır. Filtrenin net alanı, emme borusu alanının üç ilâ dört katı olmalıdır. Net alan, filtre içerisinde serbest ve temiz toplam açıklıktır. Sayfa 21 / 52

22 Bypass hattı Düşük akışlarda çalıştırma, pompanın beygir gücünün sıvıyı ısıtmasına yol açar. Buharlaşmanın ve daha sonrasında pompanın zarar görmemesi için bypass yapılması gerekebilir. Bypassa gerek olup olmadığını tespit etmek için yerel bir Flowserve şubesine başvurun. Belirtilenden daha düşük akışta sürekli çalıştırılması mekanik hasarlara yol açabilir Tahliye borusu a) Pompanın tahliye borusuna bir kontrol vanası ve geçit vanası yerleştirin. Pompa durdurulduğu zaman kontrol vanası aşırı basınç karşısında pompayı koruyacak ve pompanın geriye doğru hareket etmesini önleyecektir. Geçit vanası ile pompa nozılı arasında muayene edilmesini sağlayacak bir kontrol vanasının yerleştirilmesi gerekir. Pompayı emme yönünde kesinlikle kısmayın ve bir vanayı doğrudan pompa girişinin ağzına yerleştirmeyin. b) Boru redüktörleri maksimum olarak toplam 15 derece dağıtma açısına sahip olmalıdır. c) Sadece konsentrik (eş merkezli) redüktörler kullanılmalıdır Tahliye (Dren) ve hava delikleri Pompa gövdesinden tahliye ve havalandırma, uygun bir atık noktasına sevk edilmelidir Ceket boru sistemi Su soğutma için salmastra kutuları örtülmüştür ve ayrıca yatak mesnetleri de örtülebilir. Çalıştırma şartları doğrultusunda sadece gerektiği zaman soğutma sistemi de kullanılabilir Mekanik salmastralı pompalar Devir daim gereken tekli salmastralar, genelde zaten monte durumda olan pompa gövdesinde yardımcı borular ile beraber temin edilir. Flowserve ın sızdırmazlık bağlantılarında kullandığı semboller aşağıda açıklanmıştır: Q aniden soğutma (quench) F boşaltma (flush) D - tahliye çıkışı (drain outlet) Özel bilgiler için mekanik salmastra üreticisinin talimatlarına bakınız Son kontroller Emme ve tahliye borularında tüm cıvataların sıkılmış olup olmadığını kontrol edin. Ayrıca tüm temel cıvatalarının ve tali hatların sağlam olup olmadığını da kontrol edin. 4.7 Son şaft ayar kontrolü Boruları pompaya bağladıktan sonra şaftı elle defalarca çevirin ve tüm parçaların serbest olduğundan ve birbiri ile temas etmediğinden emin olun. Kaplindeki boru gerilimi olmadığından emin olmak için kaplin ayarını daha önceden tarif edildiği şekilde yeniden kontrol edin. Boruda gerilme var ise, boruları düzeltin. 4.8 Elektrik bağlantıları Elektrik bağlantıları, yerel ulusal ve uluslararası düzenlemelere uygun bir şekilde ehliyetli bir Elektrik teknisyeni tarafından yapılmalıdır. Elektrik bağlantılarının yapılmasında IEC e uyumun ek bir şart olarak öngörüldüğü muhtemel patlayıcı alanlar ile ilgili AVRUPA BİRLİĞİ DİREKTİFİ konusunda bilgi sahibi olmanız önem arz eder. Tesiste kabloların döşenmesi ve cihazın monte edilmesi ile ilgili olarak elektromanyetik uyuma ilişkin AVRUPA BİRLİĞİ DİREKTİFİ konusunda bilgi sahibi olmak önem arz eder. Kablolama/kurulum sırasında kullanılan tekniklerin, elektromanyetik emisyonları artırmadığından ya da cihazın, kabloların ya da bunlara bağlı diğer aygıtların elektromanyetik bağışıklılığını düşürmediğinden emin olmak için ihtimam gösterilmelidir. Sorunuz olduğu takdirde bilgi almak için Flowserve e başvurun. Motorun kabloları, var ise, sıcaklık, toprak kaçağı, akım ve diğer koruyucu aygıtlar da dâhil olmak üzere (genelde terminal kutusu içerisinde temin edilen) motor imalatçısı talimatlarına uygun bir şekilde bağlanmalıdır. Tanım etiketi kontrol edilerek güç kaynağının uygun olup olmadığı kontrol edilmelidir. Acil durumlarda durdurma tertibatı takılı olmalıdır. Pompa ünitesine önceden bağlanmış olarak temin edilmemiş ise, kontrol aygıtı/starter (başlatıcı) içerisinde kontrol aygıtı/starter ile ilgili elektrik bilgileri de yer almalıdır. Kontrol aygıtı bulunan pompa setlerinde elektrik ayrıntıları konusunda ayrıca verilmiş olan kablolar şemasına bakın. Motoru güç kaynağına bağlamadan önce 5.3 Dönüş yönü başlıklı maddeye bakın. Sayfa 22 / 52

23 4.9 Koruma sistemleri Özellikle pompanın, muhtemel patlayıcı bir alanda ya da tehlikeli bir sıvı maddenin elleçlendiği bir ortamda monte edilmesi halinde aşağıda yer alan koruma sistemlerinden istifade edilmesi önerilir. Sorunuz olduğu takdirde Flowserve ile irtibata geçin. Sistemin, pompanın, kapalı bir vananın karşısında ya da minimum sürekli ve güvenli bir akış altında çalışmasına olanak tanıması durumunda, sıvının sıcaklığının emniyetsiz bir düzeye yükselmemesi için bir koruma tertibatının takılması şarttır. Sistemin, pompanın kuru halde çalıştırılmasını ya da boşken hareket ettirilmesine izin verebileceği durumlarda, pompanın durmasını ya da çalıştırılmasını önleyecek bir güç monitörü takılmalıdır. Bu özellikle pompa ile tutuşabilir sıvı elleçleme işlemi yapıldığında söz konusudur. Pompadan ya da pompa ile ilgili sızdırmazlık sisteminden ürün sızıntısının tehlikeli bir duruma yol açması durumunda, uygun bir sızıntı algılama sisteminin takılması önerilir. Yataklarda aşırı yüzey sıcaklıklarının önlenmesi için sıcaklığın ya da vibrasyonun izlenmesi önerilir ve nolu maddelere bakın. 5 İŞLETMEYE ALMA, BAŞLATMA, ÇALIŞTIRMA VE DURDURMA Pompanın çalıştırılmasında yer alan en önemli adımları ana hatları ile göstermek için aşağıda belirtilen uygulamalar açıklanmıştır: Kuruluma özel hususlardan dolayı bu uygulamalarda yapılabilecek değişiklikler iyi mühendislik uygulamasına uygun olmalıdır. Emme vanası kapalı iken kesinlikle pompayı çalıştırmayın. Pompayı sıvı ile doldurulup havalandırmadan kesinlikle çalıştırmayın. Bir sıvı kaynağı kullanmadan pompayı kesinlikle çalıştırmayın. Tahliye vanası kapalı durumda iken ya da asgari olarak belirtilen akış oranı altına düşülmüş ise pompayı kesinlikle çalıştırmayın. Zaman zaman düşürülmüş kapasitede çalıştırma işlemine gerek duyulduğunda geri besleme hattının Flowserve önerilerine göre kurulması gerekir. Mümkün ise, sıvı sıcaklığındaki ani düşüşlerden dolayı olabilecek şiddetli ısıl darbeleri önlemeye çalışın. Pompalanan sıvının sıcak olması ya da kristalleşmeye maruz kalması durumunda çalıştırma işleminden önce pompayı muhakkak ısıtın. Çalıştırma işleminden önce üniteyi yağlayın. Kaplin muhafazaları yerine sabitlenene kadar üniteyi çalıştırmayın. Etikette belirtilen şartların dışına çıkarak pompayı çalıştırmayın. Pompanın çalıştırılması sırasında sıvının yüksek basınçlı bir noktadan düşük basınçlı bir noktaya akışını önlemek amacıyla havalandırma ve tahliye vanalarını kapalı konumda tutun. Dönen parçaların etrafında silme işlemi yapmayın. Olağandışı sesler çıkıyorsa ya da aşırı titreşim oluşuyorsa pompayı hemen emniyete alın. 5.1 Ön işletmeye alma işlemi İlk başlatma işlemi sırasında ve cihaz bakımdan geçtikten sonra aşağıda belirtilen adımların izlenmesi gerekir: a) Pompa montajı yapılmadan önce (cüruf, cıvata vs. gibi) tüm kalıntıları çıkarmak için sistemin emme kısmını bol su ile temizleyin. b) Pompanın ve boru sisteminin temiz olduğundan emin olun. Pompayı çalıştırmaya başlamadan önce, kurulum sırasında birikmiş olabilecek yabancı maddelerin çıkarılabilmesi için boru sisteminin iyice ters yıkama işleminden geçmesi gerekir. Sisteminizin kirlenmemesi için olabilecek tüm önlemleri alın. c) Gerekirse emme filtresi takın. (Bkz. madde ) d) Yatak muhafazalarını, doğru seviyeye kadar uygun yağ ile doldurun. Başlatma sırasında yeterli yağın olması için işleme başlamadan önce yataklara az miktarda yağ konmalıdır. (5.1.1 nolu maddeye bakın.) e) Pompa rotorunun düzgün bir şekilde dönmesi için rotoru elle ya da kayışlı bir anahtar ile çevirin. f) Doğru sızdırmaz boru sisteminin monte edildiğinden ve sistemin zarar görmediğinden emin olun. Çoğu kartuş salmastrada, salmastra plakası ile sürücü manşonu arasında ara parçası bulunmaktadır. Ünite çalıştırılmaya başlamadan önce bu ara parçası çıkarılmalıdır. Sayfa 23 / 52

24 g) Kaplin kurulumundan önce doğru dönüp dönmediğini kontrol etmek için iterek motoru çalıştırmaya çalışın. Dönüş doğru değil ise, dönüşün değiştirilmesi için uygun bağlantılar konusunda motor kılavuzuna bakın. Değiştirmeden önce elektrik bağlantısını tamamıyla kapatın. h) Kaplinin, doğru bir şekilde ayarlandığından ve yağlandığından ve pompa ile sürücünün doğru sabitlendiğinden emin olun. (4.5 nolu maddeye bakın.) Aşağıda belirtilen açıklamaya göre yağ dağıtımı, bir atıcı ile sağlanır. Radyal yatak ve basınç yataklarının yan taraflarının yağlanması: Atıcı, yağı yağ haznesinden yatak muhafazasının duvarlarına serpiştirir Yağ toplayıcısı yağı toplar ve bir delik içerisinden kovan yatağına ulaşır Yatakların içerisine akan yağ daha sonra yağ haznesine döner Kaplin muhafazası güvenli ve doğru bir şekilde yerleştirilmeden cihaz (ünite) çalıştırılmamalıdır. Bu uyarıya uyulmaması, cihazı çalıştıran personelin yaralanmasına sebep olabilir. i) Tüm cıvataların ve tapaların iyice yerine oturduğundan emin olun Yağlama Yatak yağlama işlemi; temin edilmiş olan yatak muhafazasına yağ halkası, atıcı ya da saf yağ püskürtücüsü ile gerçekleşen yağ dağıtımıdır. Sabit seviye yağlayıcısı, aksi belirtilmediği sürece (saf yağ püskürmeli yağlama işlemi için olanlar dışında) pompa ile beraber temin edilir Bilya-bilya yağlama Yatak muhafazasının rezervuarını doldurmaya başlamadan önce muhafazayı emniyet solventi ve kullanılacak yağlama yağı ile uyumlu yüksek derecede bir çalkalama (yıkama) yağı ile iyice temizleyin. Şekil 5-2 Yağ seviyesinin, doğru seviyede muhafaza edilmesi gerekir: Yağın eksik olması, yatakların aşırı ısınmasına ve bozulmasına yol açabilir; ayrıca doğru seviyenin üzerine çıkılması da, labirent salmastralardan sızıntı olmasına neden olabilir. Sabit seviye yağlayıcısı, nolu maddede Trico yağlayıcısı için gösterildiği gibi cam rezervuarı destekleyen çapraz kolların yüksekliğini değiştirerek ayarlanabilir. Şekil 5-3 Şekil Kovan-bilya yağlama Yatak muhafazasının rezervuarını doldurmaya başlamadan önce muhafazayı emniyet solventi ve kullanılacak yağlama yağı ile uyumlu yüksek derecede bir çalkalama (yıkama) yağı ile iyice temizleyin. Sayfa 24 / 52

25 Yağ seviyesinin, doğru seviyede muhafaza edilmesi gerekir: Yağın eksik olması, yatakların aşırı ısınmasına ve bozulmasına yol açabilir; ayrıca doğru seviyenin üzerine çıkılması da, labirent salmastralardan sızıntı olmasına neden olabilir. Sabit seviye yağlayıcısı, nolu maddede Trico yağlayıcısı için gösterildiği gibi cam rezervuarı destekleyen çapraz kolların yüksekliğini değiştirerek ayarlanabilir. Aşağıda belirtilen açıklamaya göre yağ dağıtımı, bir yağ halkası ile sağlanır. Kovan yatağı ve basınç yataklarının yan taraflarının yağlanması: Yağ halkası yağ haznesinden yatak muhafazasının çeperlerine yağ serpiştirir Yağ, bir yağ ünitesi vasıtasıyla yağ haznesinden yağ ünitesinin giriş yatağı muhafazasına dağılır Şekil 5-5 Şekil KTB Yağlama Aşağıda belirtilen açıklamaya göre yağ dağıtımı, bir basınç sistemi ile sağlanır. Kovan yatağı ve basınç yatağının yan taraflarının yağlanması: Yüksek basınçlı yağ, yatak muhafazasının deliğinden yataklara geçer Yağ, bir yağ ünitesi vasıtasıyla yağ haznesinden yağ ünitesinin giriş yatağı muhafazasına dağılır Trico yağlayıcı ayarı (standart) Trico, sadece bilya-bilya yağlamada ve kovan bilya yağlamada kullanılır: a) Doğru seviyeyi belirlemek için taşırma tapasını kullanarak muhafazanın üst kısmından doldurma işlemini başlatın. b) Elle gevşetilip sıkıştırılan vidayı çıkarıp şişeyi alın. Yatak muhafazasındaki yağlayıcı bağlantısının merkez hattından 6 mm lik (0.24 in.) üst çapraz kola doğru ölçüm yapın; bunu, şekil 5.6 de görüldüğü şekilde alttaki kolu tamamıyla aşağıya doğru indirerek yapabilirsiniz. c) Şişeyi önerilen yağ ile doldurun ve tutucuya yerleştirin. Şişeyi çıkarın ve yatak muhafazasını, çapraz kol seviyesine kadar doldurmak için mümkün olduğu kadar çok kez doldurmaya çalışın; şişede hava kabarcıkları oluşmamalıdır. d) Şişeyi çıkarın ve yağ seviyesini kontrol edin. Üst çapraz kolu gereken şekilde ayarlayın ve alt kol ile yerine sabitleyin. Rezervuarı kesinlikle havalandırma açıklığından doldurmayın. Sabit seviye yağ kontrolü, rezervuarda sabit seviyede yağ olmasını sağlar. Kontrol mekanizması, sadece gerekli seviyede olması gereken yeterli yağı besler. Sayfa 25 / 52

26 Sıvı sızdırmazlık prensibine göre çalışır, sadece rezervuar seviyesinin kolun (şankın) uç kısmındaki sıvı sızdırmazlığını kıracak yeterlikte düşük olması durumunda besleme gerçekleştirerek havanın şişenin içerisine girmesine olanak tanır. Rezervuarda, kolun (şankın) ucundaki deliği kapatacak yeterlilikte yağ olduğunda besleme işlemine son verilir Yağın değiştirilmesi Yağ değiştirme sıklığı, pompa servis ve çevre koşullarına bağlıdır. Genelde, yatak muhafazasındaki yağın, ilk değiştirme işleminden sonra her çalışma saatinde bir değiştirilmesi gerekir Yağlama özelliği İdeal yatak yağlama yağının, tamamıyla rafine edilmiş, nötr mineral ve tercihan türbin tipinde yağlama yağı olması gerekir. Muhteviyatında serbest asit, klorür sülfür ya da az da olsa serbest alkali bulunmamalıdır. Yağın, aşağıda belirtilen fiziksel özelliklere uygun olması önerilir. Şekil Muayene Bilya-bilya ve kovan bilya yağlama işlemi için yatak muhafazasındaki yağ seviyesini günde en az bir kez kontrol edin. Yağ durumunu ise haftada en az bir kez kontrol edin. Yağ, her zaman yatağın ömründen daha önce aşınmasına yol açan kir ve nemden dolayı kirlenme ve kullanımdan kaynaklı tedrici bozulmalara maruz kalır. Yağ ile yağlamalı pompalar için, yatak muhafazasını doğru seviyeye kadar gelecek şekilde doğru sınıf yağ ile doldurun (sabit seviye yağlayıcı şişesi [standart konfigürasyon] ya da [talep halinde monte edilen] sıvı seviye göstergesi). Şekil 5.7; sıvı seviye göstergesi Yeniden Doldurma Yağı bilya-bilya ve kovan bilya yağlama işlemi için gereken şekilde yağlayıcıya yeniden doldurun. Yüksek sıcaklıklarda yağı yeniden doldurma işleminin daha sık gerçekleşmesi gerekebilir. Sayfa 26 / 52

27 Petrol Şirketleri ve Yağlayıcılar Santrifüj pompa yağlama WTB KULLANICI TALİMATLARI TÜRKÇE Pompa yağlayıcıları Önerilen yağlayıcılar Yağ Yağ halkası ya da atıcı yağlaması Saf yağ püskürtmeli yağlama Yağlama servisi Bilyalı yatak Tür Mineral yağ (petrol esaslı) Sentetik yağ Viskozite mm²/s 40 ºC [c St] Yağ sıcaklığı aralığı * ºC (ºF) -5 ilâ 75 (maks. 167) maks. 85 (maks. 185) -30 ve üzeri (59 ve üzeri) Yaklaşık tüketim sürekli işlem 0.2 litre / ay 0.2 litre / ay 0.2 litre / ay İlk yağ değiştirme 3 ay 3 ay 3 ay Sonraki yağ değiştirmeler 6 ay 6 ay 6 ay DIN51502 ISO VG ye göre nosu CASTROL Perfecto T46 Perfecto T68 - Esso TERESSO LSC (yağ püskürtme için) LSO 46 sentetik yağ LSO 68 sentetik yağ LSO 100 sentetik yağ Mobil Mobil DTE orta yağ Mobil DTE ağır orta yağ - CALTEX REGAL OIL R & O46 REGAL OIL R & O68 Shell Shell Turbo T46 Shell Turbo T68 * Normalde yatak sıcaklığının stabilize olmasının 2 saati bulduğunu ve nihai sıcaklığın, ortama, dakikada devir sayısına, pompalama sıcaklığına ve pompa ebadına bağlı olacağını unutmayın. Ayrıca bazı yağların asgari sıcaklık özelliğinin artmasına yol açabilecek ve (Mobil DTE13M gibi) 95 olarak alınan asgari makul endeksten daha yüksek Viskozite Endeksine sahip yağlar bulunmaktadır. Ortamın, -5 C den (-23 F) daha düşük olduğu durumlarda sınıf (grad) kapasitesini mutlaka kontrol edin. Yatak, dişli vs. yağlaması için normal tipte yağ yerine sentetik yağlayıcı (ateşe dayanıklı sıvı) kullanılacak olması durumunda, tüm sızdırmaz contaların ve yağlayıcı ile temas halinde olan O-halkalarının malzemesinin, yağlayıcı ile uyumlu olması gerekir. Normal sızdırmaz conta malzemeleri, sentetik yağlayıcıların içerisine daldırıldığı zaman genellikle ya şişer ya da bozulur, ayrıca, rezervuar ve yatak haznelerin iç çeperlerindeki normal boyalar da sökülür. Saf yağ püskürtmeli yağlama yapılması durumunda, yağlama yağının, pas ve oksidasyona karşı korumalı olması, rasgele püskürtmeyi baskılaması ve iyi ticari uygulamalarına göre üretilmiş olması gerekir. Viskozitenin ISO VG 100 olması gerekir. Önceki listede önerilen yağ tedarikçisi firmaların adları yer almaktadır Önerilen dolum miktarları Lütfen müşteri çizimlerimize ve belgelerimize bakın Yatak muhafazası yağ sınırlamaları Başlatma anında önerilen yağ sıcaklığı Arzu edilen çalıştırma sıcaklığı 15 C (59 F) 40 C -70 C (104 F -158 F) Başlatma sıcaklığının uzun bir süre -10 C (14 F) altında olması durumunda sentetik yağ kullanılması tavsiye edilir. Var ise, diğer sürücüler ve dişli kutuları, bunların kullanım kılavuzlarına göre yağlanmalıdır. Ürün ile yağlamalı yataklarda ürün tedarik kaynağının, sipariş ile karşılaştırılarak kontrol edilmesi gerekir. Pompa çalıştırılmadan önce harici temiz tedarik, özel tedarik basıncı ya da yağlama tedarikinin başlatılması konusunda gereklilikler söz konusu olabilir Yağlama takvimi Yağ ile yağlamalı yataklar Normal yağ değişim aralıkları, çalışma saati şeklinde ya da en az her altı ayda bir olmalıdır. Kızgın işlemlerde ya da oldukça rutubetli ya da korosif ortamlarda yağın çok daha sık bir şekilde değiştirilmesi gerekir. Yağlayıcı ve yatak sıcaklığı analizi, yağlayıcı değiştirme aralıklarının en iyi şekilde gerçekleşmesi açısından faydalı olabilir. Yağlama yağında, köpük önleyici maddelerin bulunduğu yüksek kaliteli mineral yağ bulunmalıdır. Kontroller, lastik yağ sızdırmazlarının olumsuz bir şekilde etkilenmeyeceğini gösterdiği takdirde sentetik yağlar da kullanılabilir. Sayfa 27 / 52

28 Halka yağlamalı ya da serpiştirmeli sistemlerde belirtilen çalıştırma şartları altında ve 43 C (110 F) ortam sıcaklığında yağ haznesi sıcaklığının 82 C (180 F) altına düşmesi beklenir. Sürekli yükselen sıcaklık ya da ani gelişen artışlar bir kusur olduğunu gösterir. 5.3 Dönüş yönü Pompanın, yatak muhafazasında yer alan pompa yönü oku ile aynı şekilde döndüğünden emin olun. Her halükarda dönüş yönünün, bağlantısı kesilen pompa ile kontrol edilmesi gerekir. Kuru çalıştırma yapılmaması için pompanın ya sıvı ile dolu olduğundan ya da sürücü açılmadan önce esnek kaplinin bağlantısının kesildiğinden emin olun. Tesisin güç kaynağı için bakım çalışmaları yapıldığında, ikmal safhalarının değiştirilmesi durumunda dönüş yönünün yukarıda belirtilen şekilde yeniden kontrol edilmesi gerekir. 5.4 Koruma Koruma tertibatı, pompa setine takılmış olarak temin edilmektedir. Bu tertibatın çıkarılmış olması durumunda pompa kaplini ve şaftın açık parçalarının etrafında bulunan koruyucu muhafazaların emniyetli bir şekilde takıldığından emin olun. 5.5 Çalıştırmaya hazırlama ve yardımcı tedarik malzemeleri (Mevcut) tüm elektrik, hidrolik, pnömatik, sızdırmazlık ve yağlama sistemlerinin bağlı ve çalışır durumda olduğundan emin olun. Kesintisiz işleme başlamadan önce giriş borusu ile pompa gövdesinde tamamıyla sıvı olduğundan emin olun. Pompayı çalıştırmaya başlamadan önce gövde ile emme hattının, tamamıyla pompalanan sıvı ile doldurulması gerekir. Dönen parçalar, yağlama için kullanılan bu sıvıya bağlıdır ve pompa, sıvısız çalıştırıldığı takdirde takılabilir. 5.6 Pompanın çalıştırılması a) Vana kapalı değil ise tahliye vanasını kapatın ve ardından asgari düzeyde akışı sağlamak için birazcık açın. (Vana tam kapalı konumda iken üniteyi çalıştırmayın). İlk çalıştırmalarda sistemin su darbesine yol açmamak için dikkatli olunmalıdır. b) Sürücüyü çalıştırmak için sürücü imalatçısının talimatlarını izleyin. c) Pompa (uygulanıyorsa) ısıtın. d) Ani sıvı sıcaklığı değişiklikleri sonucu pompada olabilecek şiddetli ısıl darbeler konusunda dikkatli olun. Pompa, çalıştırma işleminden önce ön ısıtma işleminden geçmelidir. Aksi belirtilmediği sürece, gövdenin ısıl sıcaklığının, çalıştırma sırasında pompalanacak sıvının sıcaklığına göre 55 C (100 F) dâhilinde olması gerekir. Gövde, ağır metal bölümlerin olması nedeniyle, bu gibi değişiklikler sırasında sıvı sıcaklığını düşürecektir; bu durum da, şiddetli sıcaklık gerilmelerine ve arkasından işlem gören alıştırmalarda ortaya çıkabilecek sapmalara yol açabilir. Havalandırma, boşaltma veya tahliyeden bypass boruları kullanmak suretiyle gövdeden az miktarda sıcak sıvı sirkülasyonu sağlayarak ön ısıtma işlemi gerçekleştirilir. Pompanın ön ısıtma işlemini 2-3 C/dk olacak şekilde yavaşça gerçekleştirin. e) Çalıştırmadan önce pompanın içine su akıtın ve emme vanasının açık olduğundan emin olun. Yıkama ve/veya soğutma ve/veya (gerekirse) ısıtma sıvısı ikmal düzeneğinin, pompa çalıştırılmadan önce AÇIK olduğundan emin olun. Pompayı çalıştırmaya başlamadan önce gövde ile emme hattının, tamamıyla pompalanan sıvı ile doldurulması gerekir. Dönen parçalar, yağlama için kullanılan bu sıvıya bağlıdır ve pompa, sıvısız çalıştırıldığı takdirde takılabilir. f) Pompanın (gerekirse) devridaim hattının açık ve temiz olduğundan ve tıkanık olmadığından emin olun. g) (Var ise) gövde hava deliğinden ve sızdırmaz borusu hava deliğinden olabilecek sızıntıları gözlemleyerek pompanın havalandırıldığından emin olun. Sıvı yayıldığı zaman (var ise) hava deliğini kapatın. h) Soğutma sıvısını açın ve belirtilen şekilde (soğutucuya, geçmeli salmastra kapağına) doğru akışın olduğundan emin olun. i) Üniteyi bir anlık çalıştırarak pompaların dönüşünü tekrar kontrol edin. Giriş şaftının dönüş yönü, kaplin ucundan pompa şaftına doğru olup saatin tersi yönündedir. Pompanın, aşamalı bir şekilde yavaşlamasını sağlayın. Sürücü durdurulduğunda pompa da aniden durur ise, pompanın kablo bağlantısını kontrol edin. İşlemi yeniden başlatmadan önce gerekli tedbirleri alın. Sayfa 28 / 52

29 j) Sürücüyü çalıştırıp hızını artırın. k) Pompa anma hızına geldiğinde tahliye vanasını yavaşça açın. l) Bu işlem, sürat ile ilgili ani değişikliklerin olmasını önleyerek emme hattında olabilecek ani iniş çıkışların da önüne geçecektir. m) İşlem denetimleri yapın. 5.7 İşlem denetimleri Operatörün güvenliği açısından ünitenin etikette belirtilen şartların dışında çalıştırılmaması gerekir. Bu gibi işlemler, cihazın bozulmasına ve cihazı çalıştıran personelin yaralanmasına yol açabilir. Doğru çalıştırma, pompa bakımı ve pompanın yardımcı parçaları konusunda kullanıcı talimatları kılavuzuna bakın. Düşük akışta çalıştırma, pompanın sıvıyı ısıtmasına yol açar. Buharlaşmanın ve daha sonrasında pompanın zarar görmemesi için bypass yapılması gerekebilir. Bypassa gerek olup olmadığını tespit etmek için yerel bir Flowserve şubesine başvurun. Belirtilenden azami sürekli stabil akıştan daha düşük akışta sürekli çalıştırılması mekanik hasarlara yol açabilir. Çalıştırma işleminden hemen sonra ve çalıştırma denetimi sırasında sık sık aşağıdaki işlemleri yapın: a) Emme ve tahliye basıncı sayaçlarını kontrol edin. b) Emme tutucusunun her bir tarafında yapılan basınç sayaçlarını kontrol edin. c) Sızdırmaz alanlarda aşırı sızıntı olup olmadığına bakın. d) Olağandışı sesleri kontrol edin. e) Yatak muhafazasındaki yağ seviyesini kontrol edin. (5 nolu maddeye bakın.) Ünitenin doğru bir şekilde yağlanmadan çalıştırılması; yatakların aşırı ısınmasına, yatakların bozulmasına, pompaların takılmasına ve cihazın parçalanarak cihazı çalıştıran personelin yaralanmasına yol açabilir. f) Titreşim olup olmadığına bakın. g) Soğutma sıvısının yeterli akışı sağlayıp sağlamadığına bakın. Sıcak ayarını kontrol edin: Gerekli olmasa da tercihan yüksek sıcaklıkta Sıcak kaplin ayarı yapılabilir. Sıcak kaplin ayarının yapılması durumunda, ünite, normal çalıştırma sıcaklığı ile koşuluna getirilmek amacıyla yeterli bir süre kadar çalıştırıldıktan sonra ünitenin durdurulması ve ardından "SICAK" kaplin ayarı kontrolünün yapılması gerekir. (4.5.4 nolu maddeye bakın.) Pompanın havalandırılması Kızgın ya da tehlikeli sıvılara dikkat ederek sıkışmış tüm havanın çıkması için pompayı havalandırın. Normal çalışma koşulları altında, pompa tamamıyla çalıştırılıp havalandırıldıktan sonra pompanın yeniden havalandırılması gereksizdir Mekanik salmastralı pompalar Mekanik salmastralarda ayar yapılması gerekmez. Salmastra çalıştırıldığı zaman ilk hafif sızıntı durur. Kirli sıvıları pompalamadan önce, mümkün ise, sızdırmaz yüzeyini korumak amacıyla temiz sıvıyı kullanarak pompanın mekanik salmastrasını çalıştırmanız makul olacaktır. Harici boşaltma ve su verme işleminin, pompa çalıştırılmadan önce başlatılması ve pompa durduktan sonra bir süreliğine akış yapmasına izin verilmesi gerekir. Mekanik salmastrayı kısa bir süreliğine de olsa kesinlikle kuruyken çalıştırmayın Yataklar Pompaların, muhtemel patlayıcı ortamda çalıştırılması durumunda, yataklardaki sıcaklığın ve vibrasyonun izlenmesi önerilir. Yatak sıcaklıklarının izlenmesi durumunda, işletmeye alma aşamasında ve yatak sıcaklığı stabilize hale geldikten sonra gösterge sıcaklığının kaydedilmesi gerekir. (Sıcaklık limitleri için nolu maddeye bakın.) Yağ sıcaklığı sensörü kullanıldığında: yüksek ortam sıcaklığı ve/veya sıcak servis için alarmı 72 C (161.6 F), trip sıcaklığını 82 C (179.6 F) olarak ayarlayın Yatak sıcaklığı sensörü kullanıldığında: alarmı 83 C (181.4 F), trip sıcaklığını 93 C (199.4 F) olarak ayarlayın Yatak sıcaklığının sürekli kontrol edilmesi önemli bir husustur. Çalıştırma işleminden sonra, sıcaklık artışı, kademeli olarak, yaklaşık 1.5 ilâ 2 saat sonra maksimum bir değere ulaşmalıdır. Daha sonra bu sıcaklık artışının sabit kalması ya da zamanla çok az düşmesi gerekir. Sayfa 29 / 52

30 5.7.4 Normal vibrasyon seviyeleri, alarm ve trip Yol göstermesi adına, pompalar genelde uluslararası döner makine standartları doğrultusunda oynamaz mesnetli makinelerde sınıflandırma altında kalır; aşağıda bahsedilen ve önerilen maksimum seviyeler bu standartlara göredir. Kurulu pompaların alarm ve trip değerleri, yeni koşul olarak tamamıyla işletmeye alınan pompada alınan gerçek ölçümler (N) esas alınarak belirlenmelidir. Vibrasyonun düzenli aralıklarda ölçümü, böylece pompa ya da sistem çalıştırma şartlarında olabilecek herhangi bir bozulmayı gösterecektir. Titreşim hızı filtresiz mm/s (in./sec) (inç./sn) r.m.s (karekök) WTB mm/s (in./sec) (inç./sn) r.m.s (karekök) Normal N 3 (0.12) Alarm N x (0.24) Durdurma tripi N x (0.4) Durdurma/başlatma sıklığı Pompa setleri konusunda, işletmeye almadan önce sürücü ve kontrol/başlatma sisteminin gerçek kapasitesini kontrol edin. Hizmet ve yedek pompaları takıldığında her hafta sırayla çalıştırılması önerilir. 5.8 Normal çalıştırma Normal çalıştırma işlemi için izlenen başlatma uygulaması, ilk başlatmada olduğu gibidir; sadece Dönüşün kontrol edilmesi başlıklı 5.6 nolu maddede yer alan (i) aşamasının, sürücü sistemleri en son pompa işleminden itibaren değiştirilmediği sürece tekrar edilmesi gerekmemektedir. 5.9 Pompanın durdurulması a) Sürücüyü kapatın. Pompalanmakta olan sıvı ile yağlanan ve iç tarafta aşınan parçaları korumak amacıyla pompanın hızlı bir şekilde durdurulması gerekir. Sürücü durdurulduğunda pompa da aniden durur ise, pompanın kablo bağlantısını kontrol edin. Pompayı yeniden çalıştırmaya başlamadan önce gerekli tedbirleri alın. b) Emme vanası normalde açık kaldığı zaman pompa tahliye vanasını kapatın. c) Bypass hattındaki vanayı kapatın ve mümkün mertebe kapalı durumda iken boşaltma ve/veya soğutma sıvısı tedarikini kapatın. d) Donma sıcaklıklarına maruz kalan pompanın zarar görmemesi için pompadan sıvının boşaltılması gerekir. Kristalleşebilecek sıcak sıvıyı pompalamak istediğinizde, sızdırmazlıkların zarar görmemesi için pompalama işlemi tamamlandığında boşaltma malzemesinin muhafaza edilmesi gerekir. Bazı kurulumlarda, vananın yüksek tahliye basıncı altında aniden kapanması sonucu basınç dalgalanmalarının veya su çekicinin oluşmasından dolayı bir kontrol vanasının kullanılması mantıklı değildir. Bu gibi durumlarda su çekici ihtimalinin bertaraf edilmesi amacıyla sürücü durdurulmadan önce tahliye vanasının yavaşça kapatılması gerekir Hidrolik, mekanik ve elektrik hizmeti Bu ürün, satın alma emrinizde yer alan verim ile ilgili özellikleri yerine getirecek şekilde temin edilmiştir; ancak ürünün ömrü sırasında bunlarda değişiklikler olabileceği de anlaşılmıştır. 3.4 nolu maddede yer alan notlar, kullanıcının herhangi bir değişikliğe ilişkin çıkarımların nasıl değerlendirileceğine karar vermesine yardımcı olabilir. Sorunuz olduğu takdirde size en yakın Flowserve ofisine başvurabilirsiniz. 6 BAKIM 6.1 Genel Tüm bakım, muayene ve montaj işlerinin, bu kılavuzu ayrıntılı bir şekilde okuyarak yeterli bir şekilde bilgi sahibi olmuş yetkili ve ehliyetli personel tarafından gerçekleştirilmesini temin etmek tesis operatörünün sorumluluğundadır. (Ayrıca nolu maddeye bakın.) Yağ ve gres sızıntısı, zemini kayganlaştırabilir. Makine bakım işlemi, mutlaka makinenin zemini ve dış kısmı temizlenerek başlanmalı ve bitirilmelidir. Platform, basamak ve muhafaza korkuluklarında bakım gerektiği takdirde, bakım ve muayene çalışmalarının yapılacağı alanlara kolayca erişilecek şekilde yerleştirilmesi gerekir. Bu aksesuarların pozisyonu, servisi yapılacak parçaya erişimi sınırlamamalı ya da bu parçanın kaldırılmasını engellememelidir. Bakım işlemi sırasında hava ya da sıkıştırılmış etkisiz gaz kullanıldığında operatör ya da civarında bulunan herhangi bir kişi dikkatli olmalı ve uygun şekilde korunmalıdır. Sayfa 30 / 52

31 Cilde doğru hava ya da sıkıştırılmış etkisiz gaz püskürtmeyin. Diğer insanlara karşı hava ya da gaz alevini doğrultmayın. Kesinlikle kıyafet temizlemek için hava ya da sıkıştırılmış etkisiz gaz kullanmayın. Pompada çalışmaya başlamadan önce, kontrolsüz bir başlatma işlemi olmaması için önlem alın. Çalıştırma tertibatının üzerine şu şekilde bir uyarı levhası koyun: Makine onarılıyor: çalıştırmayın". Elektrikli çalıştırma cihazı ile, açık ana şalteri kapatın ve sigortaları çekin. Sigorta kutusuna ya da ana şaltere şu şekilde bir uyarı levhası koyun: Makine onarılıyor: bağlantı yapmayın". Pompa üzerinde herhangi bir muayene ya da onarım işlemine başlamadan önce, pompada hizmet gerçekleştiren personelin yaralanmaması için sürücü kontrollerinin off (kapalı) konumunda, kilitli olması ve etiketli olması gerekir. Pompayı demonte etmeye başlamadan önce emme ve tahliye sistemi vanalarını kapatarak ve pompada sıcak sıvı yer almıyorsa içerisinde bulunan sıvı boşaltılıp soğutularak sistem bağlantılarının kesilmesi gerekir. Cihazı kesinlikle parlayıcı solventler ya da karbon tetraklorür ile temizlemeyin. Temizlik malzemeleri kullanırken kendinizi toksik dumanlara karşı koruyun. 6.2 Bakım takvimi Burada yer alan Kullanıcı Talimatlarına uygun bir şekilde bir bakım planı ile takvimin hazırlanması ve bu planda şu hususlara yer verilmesi önerilir: a) Takılı tüm yardımcı sistemlerin, gerektiğinde, doğru bir şekilde çalışıp çalışmadıklarını görmek için izlenmesi gerekir. b) Sızdırmaz conta ve salmastralarda sızıntı olup olmadığını kontrol edin. Şaft sızdırmazın doğru çalışıp çalışmadığı düzenli olarak kontrol edilmelidir. c) Yatağın yağlayıcı seviyesini kontrol edin ve çalıştırma süresinin, yağlayıcı maddenin değişmesi gerektiğini gösterip göstermediğine bakın. d) Hizmet durumunun, pompa için güvenli çalıştırma aralığında olup olmadığına bakın. e) Çalışmanın yeterli şekilde gerçekleşmesi için yataklardaki vibrasyon, gürültü seviyesi ve yüzey sıcaklıklarını kontrol edin. f) Yakın açıklıklar, yatak muhafazaları ve motorların etrafındaki alanlardan kirin ve tozun temizlenip temizlenmediğine bakın. g) Kaplin ayarını kontrol edin ve gerekirse yeniden ayarlayın. Önleyici bakım kayıtlarında Flowserve uzman servis personeli yardımcı olabilir ve olası problemlerin başlangıç noktasını tespit etmek için sıcaklık ve vibrasyon konusunda durum izleme hizmeti verebilir. Sorunların tespit edilmesi halinde sırasıyla aşağıda yer alan işlemlerin yapılması gerekir: a) Arıza tanısı için 7. Arızalar, nedenleri ve çözümleri başlıklı maddeye bakın. b) Cihazların, bu kılavuzda yer alan önerilere uygun bir şekilde kullanıldığından emin olun. c) Sorun devam ederse Flowserve ile irtibata geçin Rutin muayene (günlük/haftalık) Aşağıda belirtilen kontroller yapılmalı ve her türlü sapmayı gidermek için uygun önlemler alınmalıdır: a) Emme ve tahliye sayaçlarını kontrol edin. b) (Yüksek/düşük sıcaklık, akış, titreşim ve basınç vs. gibi) anormal çalışma koşulları olup olmadığına bakın. c) Motor akımını/sürücü gücünü kontrol edin. d) Anormal sıvı ya da yağlayıcı madde sızıntılarının (statik ve dinamik sızdırmazlar) olmadığını ve (var ise) tüm sızdırmazlık sistemlerinin dolu olduğunu ve normal bir şekilde çalıştığını kontrol edin. e) Şaft sızdırmazların sızıntılarının, kabul edilebilir limitler dâhilinde olduğunu kontrol edin. f) Yatak muhafazası yağlayıcıları, uygulanan sızdırmazlık planı, sızdırmazlık tedarik sistemleri vs. gibi tüm yağlayıcı seviyelerini kontrol edin. g) Gres ile yağlamalı pompalarda, en son gres yağı dolumundan ya da tam gres yağı değişiminden bu yana geçen çalıştırma süresini kontrol edin. h) (Var ise) ısıtma/soğutma gibi yardımcı tedarik malzemelerinin doğru bir şekilde çalışıp çalışmadığını kontrol edin. i) Destek pompasının uygun sıcaklıkta olup olmadığını ve gerektiğinde çalıştırmaya hazır olup olmadığını kontrol edin. Gerek duyulan rutin kontroller için ilgili cihazlar ile ilgili kılavuzlara bakın Periyodik muayene (aylık) a) Numune analizi yaparak yatak yağı veya (var ise) sızdırmazlık yağı ile ilgili olarak yağ kirlenmesi olup olmadığına bakın. b) Tüm boyalı ya da koruyucu kaplamaları kontrol edin. c) Tüm elektrik/alet kablolarının salmastralarının sağlam olup olmadığını kontrol edin. Sayfa 31 / 52

32 Gerek duyulan periyodik kontroller için ilgili cihazlar ile ilgili kılavuzlara bakın Periyodik muayene (altı ayda bir) a) Bağlantı güvenliği ve korozyona karşı temel cıvataları kontrol edin. Dolguda gevşeklik, çatlak ya da genel sorunlar olup olmadığına bakın. b) Yağlayıcıları değiştirin. c) Aletlerin kalibrasyonunu kontrol edin. d) Kaplinin doğru ayarlanıp ayarlanmadığı ve tahrik elemanlarının aşınıp aşınmadığı kontrol edilmelidir. Gerek duyulan periyodik kontroller için ilgili cihazlar ile ilgili kılavuzlara bakın Muayene (3 sene sonra) a) Pompanın iç kısmında ve tüm tali boru sisteminde paslanma/aşınma olup olmadığını kontrol edin. b) Dâhili pompa parçalarında aşınma olup olmadığına bakın. c) Yatakları değiştirin Yeniden yağlama Yağlayıcı ve yatak sıcaklığı analizi, yağlayıcı değiştirme aralıklarının en iyi şekilde gerçekleşmesi açısından faydalı olabilir. Ancak, genelde aşağıdaki hususlar önerilir Yağ ile Yağlama önemlidir. Doğru yağ seviyesinin korunması çok Pompanın, sabit düzey bir yağlayıcı ile beraber temin edilmesi durumunda, yağ seviyesi, otomatik olarak korunur ve yağ, cam şişe içerisinde görünür durumda olduğu sürece, yeniden doluma ihtiyaç duyulmaz. Ancak bir sıvı seviye göstergesinin bulunması durumunda, seviyenin pencere camının ortasında tutulduğundan emin olmak için düzenli olarak kontrollerin yapılması gerekir. Yağ dolumu ile ilgili yöntemler için nolu maddeye, yağ sınıfı (grad) önerileri için nolu maddeye ve takvim ve sıcaklık limitleri için nolu maddeye bakabilirsiniz Mekanik salmastralar Ayar yapılması mümkün değildir. Sızıntının makul olmayan bir seviyeye ulaşması durumunda sızdırmazın değişmesi gerekir. 6.3 Yedek parçalar Yedek parçaların sipariş edilmesi Flowserve, temin edilmiş olan tüm pompaların kayıtlarını tutar. Yedek parçaların siparişi verilirken aşağıda yer alan bilgiler yer almalıdır: 1. Pompa seri numarası 2. Pompa ebadı 3. Parça adı (*) 4. Parça nosu (*) 5. Gerekli parça sayısı (* Kullanıcı iş talimatları kitapçığında yer alan kesit çiziminden alınmıştır ve mevcut olmaması durumunda 8 nolu maddeye bakınız.) Pompa ebadı ve seri numarası, pompanın etiketi üzerinde yer almaktadır. İşlemin sürekli tatmin edici şekilde gerçekleşmesi için, yedek parçaların, orijinal dizayn özelliklerine göre Flowserve den temin edilmesi gerekir. Orijinal dizayn özelliklerinde olabilecek değişiklikler (yanlış bir parçanın değiştirilmesi ya da kullanılması), pompa güvenliği ile ilgili sertifikasyonu geçersiz kılacaktır. Pompa hizmete alındıktan sonra onarım parçası olarak halka siparişi verilmesi durumunda, müşteri tarafından özellikle talep edilmediği sürece normalden daha küçük sabit halka ya da normalden daha büyük pompa dişlisi halkası temin edilmeyecektir. Şayet normalden daha küçük ya da büyük halkaların talep edilmesi durumunda, Müşterinin; onarım siparişinde İç Çap (I.D). ya da Dış Çap (O.D. ) üzerinde normalden daha küçük ya da büyük olarak istenen miktarı belirtmesi gerekir. Tüm ünite için sipariş verildiğinde ya da pompayı aldıktan hemen sonra yedek parçaların alımı ile ilgili gecikmelere karşı sigorta yaptırılması önerilir Yedek parçaların saklanması Yedek parçalar, vibrasyonun olmadığı temiz ve kuru bir alanda saklanmalıdır. 6 şar aylık aralarda metalik yüzeylerin muayene edilmesi ve (gerektiğinde) koruyucu ile yeniden işleme tutulması önerilir. 6.4 (API ye göre) önerilen yedek parçalar Çalıştırma amacıyla: 1- yatak seti (kovan ve basınç) 2- sızdırmaz conta ve O-halkası setleri 2 Aşınma halkası seti (2 döner + 2 sabit) 1- mekanik salmastra 1 Labirent set (sürücü ve pompa dişlisi ucu) Sayfa 32 / 52

33 Normal bakım amacıyla: 1- yatak seti (kovan ve basınç) 2- sızdırmaz conta ve O-halkası setleri 2 aşınma halkası seti (2 döner + 2 sabit) 1- mekanik salmastra 1 labirent ve deflektör seti (sürücü ve pompa dişlisi ucu) 1 - şaft 1 pompa dişlisi 6.5 Gerekli araçlar Bu pompaların bakımını sağlamak için gerekli olan araçlar aşağıda yer almaktadır. Standart araç takımlarında kolayca bulunabilir ve pompa ebadına bağlıdır: 2 inçlik (M 50) vidaya/vida somununa uygun çift ağızlı somun anahtarı 2 inçe kadar (M 50) vida için uygun lokma anahtar 10 mm ye (A/F) kadar uygun alyen anahtarı Tornavidalar Yumuşak tokmak Çok daha özelleştirilmiş cihaz: Yatak çektirmeleri Yatak endüksiyon ısıtıcısı Ölçme saati 3. aşama pompalar için, diyaframın ve diğer parçaların sökülmesinde özel araçlar sağlanmaktadır; lütfen özel araç listesine bakınız. 6.6 Tutturucu torku Malzeme SUS304 SUS316 SS400 SF440A S45C SUS- 420J2 SNB7 SCM435 Zorlama gerilimi N/mm 2 Cıvata ebadı Tork değerleri, Nm M M M M M M M M M M M M M36X M42X M48X Yukarıda belirtilen tork değerleri, dişli bağlayıcı tutucusundaki ön gerilimin doğru miktarının elde edilmesi için seçilmiştir. Bakım personelinin; dişlilerin iyi durumda olduğundan (çapak, akıntı, kir vs. olmadığından) ve ticari bir diş yağlayıcısı kullanıldığından emin olması gerekir. Tork değerinin, önerilen değerde olduğunu görmek için periyodik olarak kontrol edilmesi gerekir. 6.7 Demontaj Pompa sökülmeden önce 1.6, Güvenlik, başlıklı maddeye bakın. Pompayı bakım için sökmeden önce, gerçek Flowserve yedek parçalarının kullanıldığından emin olun. Parça numarası ve tanımları için kesit resimlerine bakın. Pompayı demonte etmeye başlamadan önce emme ve tahliye vanalarını kapatarak ve pompada sıcak sıvı yer almıyorsa içerisinde bulunan sıvı boşaltılıp soğutularak sistem bağlantılarının kesilmesi gerekir. Pompa ile sıcak sıvı işlemi yapılırken pompanın boşaltılması sırasında personelin güvenliğinin sağlanmasına çok dikkat edilmelidir. Boşaltma işleminden önce kızgın pompaların soğutulması gerekir. Pompa ile yakıcı sıvı işlemi yapılırken pompanın boşaltılması sırasında personelin güvenliğinin sağlanmasına çok dikkat edilmelidir. Pompanın boşaltılması sırasında uygun koruyucu malzemelerden oluşan koruyucu cihazların takılması gerekir. Vakum servisindeki pompalar üzerinde herhangi bir bakım çalışması yapılmaya başlamadan önce pompaların emme ve tahliye sistemi ile ilgili bağlantılarının kesilmesi ve ardından pompa gövdesindeki basıncın atmosferik basınca geri döndürülmesi için dikkatli bir şekilde havalandırılması gerekir. Yatak muhafaza(lar)ının üst kısmından boru tapa(lar)ını çıkarın ve yağ halkalarının asılı kalmadan pompa şaftına tam oturup oturmadığını görmeye çalışın. Bu uyarıya uygun hareket edilmemesi, cihazın hasar ya da zarar görmesine yol açabilir. Sayfa 33 / 52

34 6.7.1 Demontaj uygulaması Pompanın iç parçalarının zarar görmemesi için sökme işlemi sırasında dikkatli olunmalıdır. Yeniden montaj işleminde kolaylık sağlaması için tüm parçaları söküldüğü gibi aynı sırada olacak şekilde yerleştirin. Metalin metale teması ve paslanma riskine karşı işlem gören tüm yüzeyleri koruyun. a) Motorun devre kesicilerini kapatın, kilitleyin ve etiketleyin. b) Tüm aletleri ve izleme teçhizatını kapatın, izole edin ve etiketleyin. c) Pompa emme vanasını kapatın. Tahliye vanasının, halihazırda kapalı olmaması durumunda bunun, sökme işleminden önce yapılmış olması gerekir. d) Taban plakasına cıvata ile sabitlenmiş olan pompa kaplin muhafazasını çıkarın. e) Pompa kaplininin ara parçasını çıkarın. (Kaplin ile ilgili talimatlara bakın.) f) Pompa gövdesini boşaltın. Bunu, önce gövdenin üzerinde bulunan havalandırma bağlantılarını açarak, sonra da gövdenin altında bulunan drenleri açarak yapmak mümkündür. g) Her bir yatak muhafazasının altında bulunan tahliye tapalarını çıkararak yatak muhafazalarındaki yağı boşaltın. Yağlayıcıları çıkarın. Personelin yanmaması/yaralanmaması için yatak muhafazasından kızgın yağı boşaltırken dikkatli olun. h) Sızdırmaz boşaltma borusu sisteminin bağlantısını kesip çıkarın ve tahliye işlemini başlatın. i) Pompada herhangi bir bakım çalışması yapmadan önce taban plakasını iyice boşaltıp kurutmanız tavsiye edilir. Bu işlem, ıslak zeminde kayarak oluşabilecek bedeni zarar riskini ya da mekanik zarar riskini ortadan kaldıracaktır. j) Pompanın güvenli bir şekilde sökülmesini olumsuz etkileyebilecek pompa izleme teçhizatını, yardımcı hizmet ya da diğer makine veya teçhizatı çıkarın. k) Kaplin somununun sabitlenmesini sağlayan tespit vidasını gevşetin ve somunu çıkarın. l) Bir çekici kullanarak pompa kaplinin göbeğini çıkarın. Kaplin anahtarını çıkarın. m) Kartuş tipte mekanik salmastra kullanıldığı takdirde salmastranın sürücü manşonunun tespit vidalarını gevşetin. Önce kilit dilini, salmastranın manşon yivine sokun. Mekanik salmastra üreticisinin talimatlarına bakın. n) Şimdi de aşağıda belirtilen adımları izleyerek pompayı sökme işlemine geçin. Parçaların konumu konusunda pompanın kesit resmi ile parça listesine bakın Kovan yatağının demontajı Bilya-bilya Aşağıda belirtilen sırada olmak üzere pompanın kaplin ucundan başlayarak aşağıda adı geçen parçaları çıkarın. a) Deflektör [40A] ve vidaları çıkartın. b) Radyal yatağın dış kılıfını [35A] ve yağ bölme plakasını [47A] çıkartın. c) Radyal yatak dış kılıfının sızdırmaz contası [73D]. d) Yağ atıcısı [62] ve vidaları. e) Deflektör [40] vidalarını çıkartın ve deflektörü [40] mekanik salmastraya doğru kaydırın. f) Yatak kılıfı [35] ve yağ bölme plakasının [47] vidalarını çıkartın. g) Radyal yatak iç kılıf sızdırmaz contası [73C]. h) Radyal yatak muhafazasının [31] çekin. i) Radyal yatak [16]. (Yatağın çekicisini kullanıp iç bileziğe kuvvet uygulayın ve kova yatağını çekin). j) Sızdırmaz conta, yağ bölme plakası, yatak kılıfı ve deflektörü şafttan çıkarın. Aşağıda belirtilen uygulamaya geçmeden önce fan soğutmalı konfigürasyon söz konusu ise fan kılıfını [337 A] ve fanı [229A] çıkarın Kovan bilya a) Tüm cıvataları ve kovan yatağı muhafazasının üst yarısını tutan konik milleri [31] çıkartın ve muhafazayı çıkartın. Çıkartma işlemi için vidalı cıvataları ve delikli cıvataları kullanın. b) Ayarlanmış vidaları ve kovan yatağının üst yarısını çıkarın [16A]. c) Yağ halkalarını [62B], kovan yatağının alt yarısından ayırarak şafta doğru kaydırın. d) Pompa şaftının, kovan yatağının alt yarısının [16A] çıkmasına yetecek şekilde dikkatlice kaldırın. e) Kovan yatağı muhafazasının alt yarısının cıvatalarını çıkarıp sökün [31]. f) Tespit vidalarını çıkarın ve ara ve dış deflektörü [40 ve 40A] ve yağ bölme plakasını [47 ve 47A] çıkarın. g) Yağ halkalarını çıkarın [62B]. h) Yatak mesnedini [19A] çıkarın KTB a) Tüm cıvataları ve kovan yatağı muhafazasının üst yarısını tutan konik milleri [31] çıkartın ve muhafazayı çıkartın. Çıkartma işlemi için vidalı cıvataları ve delikli cıvataları kullanın. b) Yatak tutucusunun üst yarısını çıkarın [303]. c) Pompa şaftının, yatak tutucusunun alt yarısının [303] çıkmasına yetecek şekilde dikkatlice kaldırın. d) Kovan yatağı muhafazasının alt yarısının cıvatalarını çıkarıp sökün [31]. Sayfa 34 / 52

35 e) Tespit vidalarını çıkarın ve ara ve dış deflektörü [40 ve 40A] ve yağ bölme plakasını [47 ve 47A] çıkarın. f) Yatak mesnedini [19B] çıkarın Basınç yatağının demontajı Bilya-bilya Aşağıda belirtilen sırada olmak üzere pompanın dıştaki ucundan başlayarak aşağıda adı geçen parçaları çıkarın. a) Dış yatak muhafaza kılıfı [37A]. b) Yatak dış kılıfının sızdırmaz contası [73D]. c) Yağ atıcısı ve vidası [62A]. d) Basınç yatağı kilit somunu [22] ve kilit pulu [69A]. e) Deflektör [40] vidalarını çıkartın ve deflektörü [40] mekanik salmastraya doğru kaydırın. f) Basınç yatağı muhafazası [33]. (Önce iç kılıfın [37] vidasını çıkarın.) g) Basınç yatağı [18] ve yatak ara parçası [78]. h) Basınç yatağı iç kılıf sızdırmaz contası [73C]. i) Yatak iç kılıfı [37] ve yağ bölme plakası [47]. j) Deflektör [40] ve vidası. Aşağıda belirtilen uygulamaya geçmeden önce fan soğutmalı konfigürasyon söz konusu ise fan kılıfını [337] ve fanı [229] çıkarın Kovan bilya a) Uç kılıfı, yatak muhafazasına sabitleyen cıvataları ve kılıfı çıkarın [37]. b) Ayar saçını çıkarın [206]. c) Tüm cıvataları ve basınç yatağı muhafazasının üst yarısını tutan konik milleri [33] çıkartın ve muhafazayı çıkartın. Çıkartma işlemi için vidalı cıvataları ve delikli cıvataları kullanın. d) Ayarlanmış vidaları ve kovan yatağının üst yarısını çıkarın [16A]. e) Yağ halkalarını [62B], kovan yatağının alt yarısından ayırarak şafta doğru kaydırın. f) Pompa şaftının, kovan yatağının alt yarısının çıkmasına yetecek şekilde dikkatlice kaldırın. g) Basınç yatağı muhafazasının alt yarısının cıvatalarını çıkarıp sökün. h) Kilit pulunun kilit dilini çekin. Basınç yatağı kilit somunu [22] ile kilit pulu [69A] gevşetip çıkarın. i) İç yatak bileziğine karşı basınç uygulayacak olan bir çekici kullanarak basınç yatağı düzeneğini çıkarın (Basınç yatağı [18], yatak manşonu [18A] ve basınç manşonu [222A]). j) Atıcıyı çıkarın [62A]. k) Yağ halkalarını çıkarın [62B]. Tespit vidalarını çıkartın ve yağ bölme plakası [47] ile deflektörü [40] çıkarın. l) Yatak mesnedini [19B] çıkarın KTB a) Uç kılıfı, yatak muhafazasına sabitleyen cıvataları ve sızdırmaz dış conta ile beraber kılıfı çıkarın [197A]. b) Kilit pulunun kilit dilini çekin. Basınç yatağı kilit somunu [22] ile kilit pulu [69A] gevşetip çıkarın. c) Plakayı [4691] çıkarın. d) Yatak kılıfını [197] ve sızdırmaz contayı [73C] çıkarın. e) Tüm cıvataları ve basınç yatağı muhafazasının üst yarısını tutan konik milleri [33] çıkartın ve muhafazayı çıkartın. Çıkartma işlemi için vidalı cıvataları ve delikli cıvataları kullanın. f) Yatak tutucusunun üst yarısını çıkarın [303A]. g) Basınç (itme) pabuçlarını [303C], düzleştirme plakalarını [206B] ve çatallı taban halkalarını [508 ve 508A] çıkarın. (Kingsbury nin talimatlarına bakın.) h) Tespit vidalarını çıkartın ve basınç manşonunun kilit somununu [4] çıkarın. i) Basınç manşonu [72] ile anahtarı çıkarın. j) Pompa şaftının, yatak tutucusunun alt yarısının [303A] çıkmasına yetecek şekilde dikkatlice kaldırın. k) Basınç yatağı muhafazasının alt yarısının cıvatalarını çıkarıp sökün [33]. l) Tespit vidalarını çıkartın ve yağ bölme plakası [47] ile deflektörü [40] çıkarın. m) Basınç yatağının ayar plakasını [206C] çıkarın. n) Yatak mesnedini [19] çıkarın Rotor demontajı a) İç tarafta salmastra kutusunda [11] ve dış tarafta pompa ucunda bulunan emme ucuna [9] mekanik salmastra düzeneğini [410A ve 410B] sabitleyen somunları çıkarın [352]. b) Şaftı temizleyin ve tüm salmastra kartuşlarını şafttan dikkatlice çekin. c) Emme ucunun cıvatasını çıkarın [351] ve boğaz bileziği [63] ve emme ucundaki halka [25] ile beraber emme ucunu [9] çıkarın. d) İlk çıkarma işlemini başlatmak için verilen vidalı krikoları kullanın. Delikli cıvatayı [350] ve kaldırma düzeneğini kullanarak emme ucunu destekleyin ve sallanıp şafta zarar vermemesi için gövdeden çıkarın. e) Salmastra kutusunun cıvatasını çıkarın [351] ve döküm bileziği [117] ve salmastra kutusunun halkası [27] ile beraber salmastra kutusunu [11] çıkarın. İlk çıkarma işlemini başlatmak için verilen vidalı krikoları kullanın. Delikli cıvatayı ve kaldırma düzeneğini kullanarak salmastra kutusunu destekleyin ve sallanıp şafta zarar vermemesi için gövdeden çıkarın. f) Her iki tarafta spiral olarak sarılmış sızdırmaz contayı [73] çıkarın. Sayfa 35 / 52

36 g) Pompanın harici tutucu halkasını [401] çıkarın. h) Mesafe tutucu kovanlarını ya da şaft kovanlarını [218B] çıkarın. i) Pompa dişlisi aşınma halkaları [8D ve 8E] ile pompa dişlisini [2C] çıkarın. Pompa dişlisindeki aşınma halkası vidalarını sökün ve aşınma halkasını [8D ve 8E] çıkarın. j) Üçüncü aşama pompa dişlisi kamasını [32C] çıkarın. k) Sızdırmaz conta [73J] ile beraber başlıklı somunu [537] çıkarın ve kilit cıvatasını [536] çıkarın ve gövdenin cıvatasını [536A] yerleştirin. l) Diyafram halkası [238 & 238A] ve bileziği [113] ile beraber diyaframı [126] çıkarın. m) Sızdırmaz conta levhasını [73A] çıkarın. n) Çatallı halkayı [385] ve ara kat kovanı [219A] çıkarın. o) Pompa dişlisi aşınma halkaları [8B ve 8C] ile pompa dişlisini [2B] çıkarın. Pompa dişlisindeki aşınma halkası vidalarını sökün ve aşınma halkasını [8B ve 8C] çıkarın. p) İkinci aşama pompa dişlisi kamasını [32B] çıkarın. q) Rotor düzeneğini gövdeden çekin. r) İç tutucu halkayı [401] ve mesafe tutucu kovanlarını ya da şaft kovanlarını [218A] çıkarın.]. s) Pompa dişlisi aşınma halkaları [8 ve 8A] ile pompa dişlisini [2A] çıkarın. t) Birinci pompa dişlisinin kamasını [32A] ve ara kat kovanı [219] çıkarın. u) Aşamalı bileziği [116] ve gövdenin aşınma halkalarını [7A ve 7B] çıkarın. Pompa dişlisi uygun seviyenin üzerine çıkmadan şaftı kavradığı zaman, daha fazla baskı yapmaya çalışmayın; bu yerine düzeneğin, oda sıcaklığına gelecek şekilde soğumasını bekleyin ve ardından pompa dişlisini serbest kalana değin tekrar ısıtın. 6.8 Parçaların muayene edilmesi Kullanılmış parçaların, pompanın daha sonra düzgün bir şekilde çalışması için montajdan önce kontrol edilmesi gerekir. Özellikle, pompa ve tesis güvenirliliği açısından arıza tanısı önemlidir Gövde ve kılıflar a) Aşırı aşınma, yüzey oyuklaşması, korozyon, erozyon ya da zarar ve sızdırmazlık yüzeyi üzerinde düzensizlikler olup olmadığına bakın. Gerektiğinde kazıyarak ve kimyasal işleme tabi tutarak salmastra kutusundaki su ceketlerinde bulunan tüm kazantaşlarını ve kalıntıları çıkarın. Pompa demonte edildiğinde yeni gövdenin sızdırmaz contası kurulmuş olacaktır. b) Gerektiğinde değiştirin Pompa dişlisi a) Mekanik olarak çevirerek aşınmış pompa dişlisi halkalarını çıkarın. b) Hafif yıpranmış parçalar, kaynak yapıldığında onarılabilir. Herhangi bir makine işleminden sonra pompa dişlilerin dinamik dengesini kurun. Dengeyi sağlamak istediğinizde, dengesizlik noktasında pompa dişlisinin ön ya da arka kısma parçasından metali çıkarın Mekanik salmastra a) Mekanik salmastranın sabit ve döner yüzeylerinde aşınma ya da çatlak olup olmadığı kontrol edilmeli ve gerekirse değiştirilmelidir. b) Mekanik salmastra yeniden monte edildiğinde yeni O-halkası ve sızdırmaz conta kullanılması önerilir. c) Mekanik salmastranın montajı için imalatçı çizimine bakın. Ayrıntılı bilgi için bu kılavuzda yer alan mekanik salmastra bölümüne bakın Salmastra kutusu bilezikleri (takılı ise) a) Salmastra kutusunun bileziklerini kontrol edin ve aşınmış ve/veya yıpranmış ise değiştirin. b) Değiştirmek istediğinizde ise yeni bilezikleri -20 C ye kadar soğutun ve salmastra kutularına yerleştirin Şaft Pompa söküldüğünde şaftı dikkatlice kontrol edin. Pompa dişlisinin göbeği, deflektör ve yataklardaki durumunun kontrol edilmesi gerekir. Pompa dişlisi ya da şaft kovanında şaft boyunca sızıntı olacağı için paslanma ya da aşınma sonucu şaftın zarar görmesi muhtemeldir. Pompa şaftına düzgün olmayacak şekilde takılan sürtünmesiz yataklar, iç yuvanın şaft üzerinde dönmesine yol açacaktır. Şaftın kama yuvasında eğilme olup olmadığına bakın. Aşırı ısıl gerilimler veya paslanma, şaft üzerinde bulunan pompa dişlisinin gevşemesine neden olabilir ve kama yuvasının aşırı darbe görmesine yol açabilir. Eğilen ya da yamulan şaftı değiştirin. Olası bir taşma (maksimum mm) durumunda şaftın onarılmasını sağlayın. Şaft kovanı aşınabilir; bu yüzden, hizmetin şiddet düzeyine göre değiştirilmesi gerekebilir. Yarık, oyuk veya aşınmış ise değiştirin Sızdırmaz Conta ve O-halkaları Çıkardıktan sonra atıp yenisi ile değiştirin. Sayfa 36 / 52

37 6.8.7 Yataklar Bilya-bilya a) Yatakların, şafttan çıkarıldıktan sonra tekrar kullanılmaması önerilir. Her halükarda yatakların en fazla çalıştırma saatinden sonra değiştirilmelidir. b) Yatağın, mevcut araçlar ile çıkarılamaması durumunda, kesinlikle hiçbir şart altında el feneri kullanmayın. Harici halkayı, halka/rulman tutucusu üzerinden küçük bir el taşlayıcısı veya testere ile ikiye bölün; bir taşlayıcı ile iç halkanın yaklaşık ¾ ünü bölün ve soğuk çelik keskisi ile kırın. Yataklar temizlenene kadar yatakları kontrol etmeye çalışmayın. c) Yatakların temizlenmesinde kullanılacak solventin, temiz bir kap içerisinde olması gerekir. Yatakları solventin içerisine koyun ve kısa bir süre solvent içerisinde bekletin. Temizlenene kadar arada çevirerek yatağı kapta alt üst edin. Temiz ve taze solvent kabında durulayın. Kirli yatakları döndürmeyin. Yıkarken onları yavaşça çevirin. d) Temizlenmiş yatakları iyice kurulayın. Kurulama işlemi için bir hava hortumunun kullanılması durumunda, bunun temiz ve kur hava olduğundan emin olun. Yatakları hava kuvveti ile döndürmeye çalışmayın. Yatağın dönmemesi için iç ve dış halkaları tutun. e) Yatakları hemen kontrol edin. Yatağın durumu konusunda herhangi bir sorun olursa yatağı değiştirme konusunda tereddüt etmeyin. Yatakların bozulmasına yol açan birçok koşul söz konusudur. Yatağın durumu ile ilgili herhangi bir sorun olduğu takdirde vasıflı bir yatak yetkilisine danışılmalıdır. f) Muayene edilmiş olup yeniden kullanılacak olan yatakların, yeni gres yağı ile ambalajlanması ya da temiz yağlama yağına batırılması, tüy bırakmayan temiz paçavra parçaları ya da elverişli başka bir örtü ile kaplanıp kuruluma hazır olana kadar temiz bir kutuya ya da koliye konması gerekir. Hiçbir şekilde yatakların açık bir şekilde bırakılmaması gerekir. g) Yağ kanallarını iyice boşaltıp temizleyin, ardından iç yüzeyleri, ince bir tabaka yağlama yağı ile kaplayın. Gerektiğinde kazıyarak ve kimyasal işleme tabi tutarak, var ise, su dağıtım alanında bulunan tüm kazantaşlarını ve kalıntıları çıkarın. Yatağın gövdesini kapatıp kuruluma hazır olana kadar temiz kalmasını sağlayın Kovan bilya Sürtünmesiz yataklar, şaftın üzerinde biraz çöker, bunları çıkarmak için bir itme aygıtının kullanılması gerekir. Çekme ağızları ya da parçaları, iç bileziğin omzunun arkasında bulunmalıdır. Sürtünmesiz bir yatak çıkarılırken aşırı ihtimam gösterilmediği takdirde yatak artık kullanılamayacak şekilde zarar görebilir. Bilezikler arasında herhangi bir kusur ya da boşluk olup olmadığını görmek için çıkarma işleminden hemen sonra yatağı mutlaka kontrol edin. Genellikle çıkarma işleminin yol açtığı zarar, pompa işleme konana kadar görülemediği için çıkarılan yatakların yerine yeni yatakların kullanılmasını öneririz. Sürtünmesiz yatakları pompa şaftına monte ederken sürtünmesiz yataklar ile ilgili işlemin eksiksiz yerine getirilmesi için iç tarafın şafta dönmeyecek şekilde tam tutturulduğundan emin olunması gerektiğini unutmayın. Yatağın temiz tutulması ve kirlenmemesi için özen gösterilmelidir. Omza karşı iyice bastırıldığından emin olmak için hassas mastar ile yatağın şaft üzerindeki konumunu kontrol edin KTB Beyaz metalli kovan yatakları: WTP pompaları ile beraber verilen kovan yatakları, çatallı tiptedir ve kolayca çıkarılabilir ya da monte edilebilir. Çıkarıldığında uygun bir çözücü madde ile temizlenmelidir. Atık maddeler toz parçacıkları bırakabilir, bunlar da yatakta probleme yol açabileceğinden toz bezi veya bez parçası kullanın. İyi temizlenmemiş bir yatak hızla çizilir ve aşınır. Toz bezi ile leke kalmayana kadar temizlenmediği sürece yatağın yüzeyi temiz değildir. Temizlik işleminden sonra yatağın tüm parçalarını kontrol edin. Yeniden montaj işlemini yapmadan önce beyaz metal yüzeylerindeki lekeleri raspa ile çıkarın Labirentler ya da (var ise) yatak izolatörleri a) Yağlayıcının, yatakların ve yatak muhafazası sızdırmazlarının, kirlenip kirlenmediği ve zarar görüp görmediği kontrol edilmelidir. Yağ banyosu ile yağlama yapıldıysa, bunlar, yatak muhafazası içerisinde çalıştırma şartları hakkında yararlı bilgiler sunar. Sayfa 37 / 52

38 b) Yatak, normal aşınmadan dolayı zarar görmediyse ve yağlayıcıda zararlı kirletici maddeler bulunuyorsa, pompa tekrar hizmete başlatılmadan önce sorunun bertaraf edilmesi gerekir. c) Labirent sızdırmazlarda ve yatak izolatörlerinde hasar olup olmadığı kontrol edilmelidir, ancak bunlar, genelde aşınmaz parçalardır ve genellikle yeniden kullanılabilir. d) Yatak sızdırmazları, bütünüyle sızdırmaz aygıtlar değildir. Bunlardan sızacak yağ yatakların lekelenmesine yol açabilir. 6.9 Montaj Pompayı yerleştirmek için kesit resimlerine bakın, Parçalar listesi ile çizimler başlıklı 8 nolu maddeye bakın. Dişli, sızdırmaz conta ve O-halkasının temas yüzeylerinin temiz olduğundan emin olun. Pompa dişlisinde daha önceden kullanılan deliklerden yarım dairesel mesafede ayrılmış pompa dişlisine yeni delikler delip açın. (Aşağıdaki şemaya bakın.) Şekil Aşınma halkaları Pompa dişlisinde hem ön hem de arka aşınma halkası bulunmaktadır. Pompa dişlisinin halkaları yenilenebilir; yuvalarda sorun olduğunda ve/veya sistem gerekliliklerine göre pompa performansı elde edilmediğinde değiştirilmelidir. Aşınma halkasının değişmesinin zaruri olduğu durumlarda, söz konusu her iki halka (pompa dişlisi ve gövde kılıfı) sadece standart boyda temin edildiği için bir set olarak sipariş edilip değiştirilmelidir. Yedek pompa dişlisi aşınma halkaları, pompa dişlisi üzerinde işlem gördükten sonra dış çap üzerinde makineden çıkarılması gereken bir malzeme stoku ile temin edilmelidir. Aşınma halkaları ile birlikte yedek parça olarak sipariş edilen pompa dişlisinin; aşınma halkalarının dış çapı da dâhil olmak üzere, orijinal ebatlarına gelecek şekilde makinede işlem görmesi gerekir. Gövde kılıfının aşınma halkaları, her zaman makinede tamamı işlenmiş bir şekilde temin edilir. Takılan pompa dişlisi halkaları makinede işlendikten sonra iki aşınma halkası arasındaki orijinal çalışma boşluğunun yeniden sağlanmasına dikkat edin Pompa dişlisi aşınma halkaları a) Pompa dişlisi aşınma halkalarını çıkarın, aşınma halkasının tespit vidalarını karşılıklı olarak çıkarın veya tutturma kaynağını çekin. Halkalar makinesiz işlemden geçebilir; iki yuvayı iyice ayrılana kadar halka boyunca tamamıyla taban tabana zıt olacak şekilde taşlayın. Halka taşlama yoluyla çıkarılıyorsa, pompa dişlisinin göbeklerinin zarar görmemesi için dikkatli olun. b) Pompa dişlisine takılan halkalarda, kırpık ya da çapak olmadığından emin olun. Yeni halkayı 107 C (225 F) sıcaklığa kadar ısıtın ve pompa dişlisi üzerine yerleştirin. Şekil 6.2 Monte edilen pompa dişlisi aşınma halkaları, orijinal çapa ve çalışma boşluğuna göre işlem görmelidir. Yeni aşınma halkaları takılan pompa dişlisinin, monte edilmeden önce dinamik olarak dengelenmesi gerekir. Gerek duyulan çalışma boşluğu için enine kesit çizime bakın. Pompa dişlisinin aşınma halkasının deliğinin bir kenarı açılır. Pahlı kenar pompa dişlisine karşılık gelecek şekilde halkanın pompa dişlisine takıldığından emin olun Gövde kılıfı aşınma halkaları Her aşınma halkası, silindir pimli dönüşe karşı kilitlenir. Aşınma halkasını çıkarmak için dışarıya doğru bastırın. Bu yöntemin, halkanın çıkarılmasında kolaylık sağlamaması durumunda halka ikiye bölünebilir. Ancak, önce aşınan halkanın yüzeyinde bir ya da iki delik açın. Takılacak olan yeni halkaların, gövde kılıfına takılırken -20 C de (-4 F) dondurularak büzdürülmesi gerekir. Bir kilit pimi takıp sabitleyin. Yeni aşınma halkaları, deliğe uygun standart boy şeklinde temin edilmektedir. Pompa dişlisi ile gövde halkası arasındaki çalışma boşluğunu uygun değer ile karşılaştırın. Sayfa 38 / 52

39 6.9.2 Rotor montajı Pompa dişlisinin; kanat uçlarının, kesin akış yönünden uzakta olmasını sağlayacak şekilde monte edilmesine dikkat edin. a) Gövdenin aşınma halkalarını [7A ve 7B] ve aşamalı bileziği [116] gövdeye monte edin. b) Ara kat kovanı [219] ve pompa dişlisi anahtarını [32A] uygun şaftın [6] kama yuvasına yerleştirin. c) Pompa dişlisinin aşınma halkalarını [8] pompa dişlisine [2A] takın. d) Pompa dişlisini ısıtarak pompa dişlisinin aşınma halkaları [8 ve 8A] ile birlikte, çıkarma işleminde olduğu gibi şaftın [6] omzuna doğru olacak şekilde orijinal pozisyonlarına getirin. e) Mesafe tutucu kovanını [218A] monte edin ve tutucu halka [401] ile sabitleyin. f) Rotor düzeneğini pompa gövdesine yerleştirin. g) Kamayı [32B] şafta takın [6]. h) Pompa dişlisi aşınma halkaları [8B ve 8C] ile ikinci pompa dişlisini [2B] takın. i) Ara kat kovanının [219A] takın ve çatallı halka [385] sabitleyin. j) Conta levhasını [73A] gövdeye yerleştirin. k) Diyafram bileziği [113] ve halkası [238 ve 238A] ile beraber diyaframı takın. l) Pozisyon cıvatasını [536A] ve kilit cıvatasını [536] takın ve kilit somunu [537] ve conta [73J] ile sabitleyin. m) Üçüncü aşama pompa dişlisi kamasını [32C] takın. n) Pompa dişlisi aşınma halkaları [8D ve 8E] ile pompa dişlisini [2C] takın. o) Mesafe tutucu kovanını [218B] monte edin ve tutucu halka [401] ile sabitleyin. p) Gövdenin her iki tarafına spiral olarak sarılmış contayı [73] yerleştirin. q) Salmastra kutusunun halkası [27] ve döküm bileziği [117] ile beraber salmastra kutusunu [11] takın. r) Emme ucundaki halka [25] ve boğaz bileziği [63] ile beraber emme ucunu [9] takın. s) Pompanın iç ve dış tarafına mekanik salmastra düzeneğini [410A ve 410B] yerleştirin ve cıvata takmadan tutun. Pompa dişlisinin; kanat uçlarının, kesin akış yönünden uzakta olmasını sağlayacak şekilde monte edilmesine dikkat edin. Oynar alıştırmalar başta olmak üzere herhangi bir parça üzerinde pürüz ya da çentik olmaması için itina gösterilmelidir Basınç yatağı düzeneği Monte edilecek olan tüm parçaların iyice temizlenmesi çok önemli bir husustur. Bu şartın yerine getirilmemesi, pompanın ciddi bir şekilde hasar görmesine yol açabilir Bilya-bilya Aşağıda belirtilen sırada olmak üzere pompanın dıştaki ucundan başlayarak aşağıda adı geçen parçaları takın: a) Deflektör [40], yağ bölme plakası [47] ve iç yatak muhafazası kılıfını [37] şafta takın, ancak bu aşamada deflektörü veya yatağın iç kılıfını vidalamayın. b) Yeni sızdırmaz contayı [73C] takın. c) Yatak ara parçasını [78] takın; basınç çiftli yatakları [18] ise, arka arkaya olacak şekilde monte edilir. Eşit oranda şekilde olacak şekilde yatağı yatak ısıtıcısı ile 100 C ilâ 110 C sıcaklıkta ısıtın ve yatağı hemen şafta monte edin. d) Yatağın kilit pulunu [69A] ve yatak kilit somununu [22] yerine takın. e) Basınç yatağı muhafazasını [33] salmastra kutusuna monte edin [11]. f) Sızdırmaz contayı [73C] taktıktan sonra iç yatak muhafazası kılıfını [37] vida ile sabitleyin ve deflektörü [40] takın. g) Yağ atıcısını [62A] takın. Yağ atıcısı, tespit vidaları ve şaft üzerindeki çentiğin de yer aldığı şaft üzerinde bulunmaktadır. h) Dış yatak kılıflarını [37A] yerleştirin. Yeni sızdırmaz contanın [73D] takıldığından emin olun. Aşağıda belirtilen uygulamaya geçmeden önce fan soğutmalı konfigürasyon söz konusu ise fanı [229] ve fan kılıfını [337] takın. i) Pompanın her iki ucuna mekanik salmastra düzeneğini sabitleyecek somunları takın. Somunları eşit bir şekilde sıkın. j) En son olarak imalatçı talimatlarına göre salmastra düzeneklerini takın Kovan bilya a) Yatak mesnedini [19B] salmastra kutusuna takın. b) Deflektörü [40] ve yağ bölme plakasını [47] şafta takın, ancak bu aşamada deflektörü vidalamayın. c) Yağ halkasını [62B] şaft üzerinde pozisyonda tutun. d) Yağ atıcısını [62A] takın. Yağ atıcısı, tespit vidaları ve şaft üzerindeki çentiğin de yer aldığı şaft üzerinde bulunmaktadır. Sayfa 39 / 52

40 e) Basınç yatağı muhafazalarının alt yarısını [33] kaldırıp yatak mesnedine doğru yerleştirin. Tüm cıvataları sıkın. f) Arka arkaya dizilmiş şekilde monte edilen ikili basınç yatağı düzeneğini yerleştirin. (Basınç yatağı [18], yatak kovanı [18A] basınç manşonu [222A] şafta gevşek şekilde geçirilir.) g) Kilit pulunu [69A] ve kilit somununu [22] takın. Kilit somununu ve kilit pulu üzerindeki kilit dilini sıkın. h) Kovan yatağının kaplamalarının alt yarısına az miktarda yağlama yağı dökün. Şaftı biraz kaldırın ve kovan yataklarının alt yarısına [16A] koyun. Yağ halkalarını [62B] doğru bir şekilde yerleştirin. i) Kovan yataklarının üst yarısını [16A] takın ve ayarlanmış vidaları takın. j) Rotorun elle rahatça dönüp dönmediğine bakın. k) Yatağın gövdesinin eklem yüzeylerine sıvı conta uygulayın ve basınç yatağının muhafazalarının üst yarısını takın. Cıvata ve dübel ile sabitleyin. l) O-halkasını [241] yerine koyun, basınç yatağının dış kılıfını [37] takın ve cıvataları sıkın. Yeni ayar saçının [206] takılı olduğundan emin olun. m) Mekanik sızdırmazlık plakası düzeneğini pompanın her iki ucunda bulunan salmastra kutusuna sabitleyecek somunları takın. Somunları eşit bir şekilde sıkın. n) En son olarak imalatçı talimatlarına göre salmastra düzeneklerini takın. o) Rotoru elle çevirin ve sürtünme ya da yapışma olup olmadığına bakın KTB a) Yatak mesnedini [19] salmastra kutusuna takın. b) Deflektörü [40] ve yağ bölme plakasını [47] şafta takın, ancak bu aşamada deflektörü vidalamayın. c) Yeni ayar saçını [206C] takın. d) Basınç yatağı muhafazasının alt yarısını [33] kaldırıp yatak mesnedine doğru yerleştirin. Tüm cıvataları sıkın. e) Yatak tutucusunun alt yarısına az miktarda yağlama yağı dökün. Şaftı biraz kaldırın ve yatak tutucusunun alt yarısına [303A] koyun. f) Yatak tutucusunun alt yarısına az miktarda yağ dökün ve yatak tutucusunun [303A] üst yarısını yerleştirin. g) Basınç kovanı kaması ile basınç kovanını [72] takın. h) Kilit somununu [4] takın ve basınç kovanına doğru iyice ittirin, ardından emniyet vidalarını kilit somununa yerleştirin. i) Basınç yatağının parçalarını (çatallı taban halkaları, düzleştirme pabuçları ve basınç pabuçlarını) Kingsbury talimatlarına göre takın. j) Yatağın gövdesinin eklem yüzeylerine sıvı conta uygulayın ve basınç yatağının muhafazasının üst yarısını [33] takın. Cıvata ve dübel ile sabitleyin. k) Conta [73C] ve yatak kılıfını [197] takın. l) Plakayı [4691] takın. m) Kilit pulunu [69A] ve kilit somununu [22] takın. Kilit somununu ve kilit pulu üzerindeki kilit dilini sıkın. n) Dış conta [73D] ile uç kılıfı [197A] takın Kovan yatağı düzeneği Bilya-bilya Pompanın kaplin tarafındaki parçaları aşağıda belirtilen sıraya göre takın: a) Deflektör [40], yağ bölme plakası [47] ve iç yatak muhafazası kılıfını [37] şafta takın, ancak bu aşamada deflektörü veya yatağın iç kılıfını vidalamayın. b) Yeni sızdırmaz contayı [73C] takın. c) Radyal yatağı [16] şafta [6] takın. d) Radyal yatak muhafazasını [31] pompa gövdesine takın. e) Sızdırmaz contayı [73C] taktıktan sonra iç yatak muhafazası kılıfını [35] vida ile sabitleyin ve deflektörü [40] takın. f) Yağ atıcısını [62] takın. Yağ atıcısı, tespit vidaları ve şaft üzerindeki çentiğin de yer aldığı şaft üzerinde bulunmaktadır. g) Dış yatak kılıflarını [35A] ve yağ bölme plakasını [47A] yerleştirin. Yeni sızdırmaz contanın [73D] takıldığından emin olun. h) Deflektör [40A] ve vidalarını takın. Aşağıda belirtilen uygulamaya geçmeden önce fan soğutmalı konfigürasyon söz konusu ise fanı [229A] ve fan kılıfını [337A] takın. i) Mekanik sızdırmazlık plakası düzeneğini pompanın her iki ucunda bulunan salmastra kutusuna sabitleyecek somunları takın. Somunları eşit bir şekilde sıkın. j) En son olarak imalatçı talimatlarına göre salmastra düzeneklerini takın. k) Rotoru elle çevirin ve sürtünme ya da yapışma olup olmadığına bakın Kovan bilya a) Yatak mesnedini [19A] takın. b) Deflektörü [40] ve yağ bölme plakasını [47] şafta takın, ancak bu aşamada deflektörü vidalamayın. c) Yağ halkasını [62B] şaft üzerinde pozisyonda tutun. d) Radyal yatak muhafazasının alt yarısını [31] kaldırıp yatak mesnedine doğru yerleştirin. Tüm cıvataları sıkın. e) Kovan yatağının kaplamalarının alt yarısına az miktarda yağlama yağı dökün. Şaftı biraz kaldırın ve kovan yataklarının alt yarısına [16A] koyun. Sayfa 40 / 52

41 Yağ halkalarını [62B] doğru bir şekilde yerleştirin. f) Kovan yataklarının üst yarısını [16A] takın ve ayarlanmış vidaları takın. g) Yatağın gövdesinin eklem yüzeylerine sıvı conta uygulayın ve radyal yatak muhafazasının üst yarısını [31] takın. Cıvata ve dübel ile sabitleyin. h) Yağ bölme plakasını [47A] ve deflektörü [40A] takın. i) Mekanik sızdırmazlık plakası düzeneğini pompanın her iki ucunda bulunan salmastra kutusuna sabitleyecek somunları takın. Somunları eşit bir şekilde sıkın. j) En son olarak imalatçı talimatlarına göre salmastra düzeneklerini takın. k) Rotoru elle çevirin ve sürtünme ya da yapışma olup olmadığına bakın KTB a) Yatak mesnedini [19] takın. b) Deflektörü [40] ve yağ bölme plakasını [47] şafta takın, ancak bu aşamada deflektörü vidalamayın. c) Radyal yatak muhafazasının alt yarısını [31] kaldırıp yatak mesnedine doğru yerleştirin. Tüm cıvataları sıkın. d) Yatak tutucusunun alt yarısına az miktarda yağlama yağı dökün. Şaftı biraz kaldırın ve yatakların tutucusunun alt yarısına [303] koyun. e) Yatakların tutucusunun alt yarısına az miktarda yağ dökün ve yatak tutucusunun [303] üst yarısını yerleştirin. f) Yatağın gövdesinin eklem yüzeylerine sıvı conta uygulayın ve radyal yatak muhafazasının üst yarısını [31] takın. Cıvata ve dübel ile sabitleyin. g) Yağ bölme plakasını [47A] ve deflektörü [40A] takın. h) Mekanik sızdırmazlık plakası düzeneğini pompanın her iki ucunda bulunan salmastra kutusuna sabitleyecek somunları takın. Somunları eşit bir şekilde sıkın. i) En son olarak imalatçı talimatlarına göre salmastra düzeneklerini takın. j) Rotoru elle çevirin ve sürtünme ya da yapışma olup olmadığına bakın Son montaj a) Kaplin anahtarını ve pompa yarı kaplinini, kaplin somununu ve kaplin somunu tespit vidalarını takın. b) Kaplin/şaft ayarının 4.5 nolu maddede açıklanan şekilde olup olmadığına bakın ve kaplini monte edin. c) Kaplin muhafazasını yerleştirin. d) Tüm tali boruları, aletleri ve boru tapalarını yerine koyun. e) Sabit seviye yağlayıcıları [77] takın ve yatak muhafazalarını doğru yağ seviyesine gelecek şekilde doldurun. f) Kaplinin içerisine gres yağı doldurun. g) Pompayı sürücüye göre ayarlayın. h) Rotoru elle çevirin ve sürtünme ya da yapışma olup olmadığına bakın. Sayfa 41 / 52

42 7 ARIZALAR, NEDENLERİ VE ÇÖZÜMLERİ ARIZA BELİRTİSİ Pompa aşırı ısınıyor ve tutukluk yapıyor Yatakların ömrü kısa Pompa titreşim ya da gürültü yapıyor Mekanik salmastranın ömrü kısa Mekanik salmastra aşırı sızıntı yapıyor Pompa aşırı güç kullanımı gerektiriyor Pompa çalıştırıldıktan sonra ilk başlatmayı yapamıyor Yetersiz basınç Yetersiz kapasite Pompadan sıvı gelmiyor SORUNLARIN NEDENLERİ A. Sistem ile ilgili sorunlar OLASI ÇÖZÜMLER Pompa ilk işleme hazırlanamıyor Tam dolumu kontrol edin. Havalandırın ve/veya Pompa ya da emme borusu tamamıyla sıvı ilk işleme hazırlayın. ile dolu değil. Emme yüksekliği çok yüksek ya da seviye çok düşük. NPSHa>NPSHr, doğru batma seviyesini, filtre/ Emme basıncı ile buhar basıncı arasında tertibatlardaki kayıpları kontrol edin. yetersiz marj. Sıvıda aşırı hava ya da gaz miktarı. Boruları ve sistemi kontrol edip boşaltın. Emme hattında hava ya da buhar boşluğu. Buhar boşluklarına karşı emme hattının dizaynını kontrol edin. Emme borusunun hava geçirmez olup olmadığını Emme hattına hava giriyor. kontrol edin. Mekanik salmastra, manşonlu bağlantı, Arızalı parçaları kontrol edip değiştirin. gövde bağlantısı ve boru tıpalarından pompa FLOWSERVE İLE İRTİBATA GEÇİN. içerisine hava giriyor. Taban vanasının değiştirilip değiştirilmediğini Taban vanası çok ufak. araştırın. Taban vanası kısmen tıkalı. Taban vanasını temizleyin. Emme borusunun girişi yetersiz bir şekilde su altında. Sistem dizaynını kontrol edin. Hız çok düşük. FLOWSERVE İLE İRTİBATA GEÇİN. Hız çok yüksek. FLOWSERVE İLE İRTİBATA GEÇİN. Sistemin toplam basınç yüksekliği pompanın diferansiyel basınç yüksekliğinden daha Sistem kayıplarını kontrol edin. yüksek. Çözüm bulun ya da FLOWSERVE İLE İRTİBATA Sistemin toplam basınç yüksekliği pompa GEÇİN dizaynının basınç yüksekliğinden daha düşük. Sıvının özgül ağırlığı dizaynınkinden farklı. Kontrol edin ve FLOWSERVE İLE İRTİBATA Sıvı viskozitesi, tasarlanan viskoziteden farklı. GEÇİN. Çok düşük kapasitede işlem Çok yüksek kapasitede işlem Boru deformasyonundan dolayı yanlış ayar. Yanlış dizayn edilmiş temel. Şaft eğilmiş. Değeri ölçün ve izin verilen minimum değeri kontrol edin. Çözüm bulun ya da FLOWSERVE İLE İRTİBATA GEÇİN. Değeri ölçün ve izin verilen maksimum değeri kontrol edin. Çözüm bulun ya da FLOWSERVE İLE İRTİBATA GEÇİN. B. Mekanik sorunlar Flanş bağlantılarını kontrol edin ve elastik kaplinler ya da izin verilen bir yöntem vasıtasıyla deformasyonu giderin. Taban plakasının ayarını kontrol edin: gerektiğinde tabanı sıkıştırın, ayarlayın ya da doldurun. Şafttaki deformasyonun, kabul edilebilir değerler içinde olup olmadığına bakın. FLOWSERVE İLE İRTİBATA GEÇİN. Sayfa 42 / 52

43 Pompa aşırı ısınıyor ve tutukluk yapıyor Yatakların ömrü kısa Pompa titreşim ya da gürültü yapıyor Mekanik salmastranın ömrü kısa Mekanik salmastra aşırı sızıntı yapıyor Pompa aşırı güç kullanımı gerektiriyor Pompa çalıştırıldıktan sonra ilk başlatmayı yapamıyor Yetersiz basınç Yetersiz kapasite Pompadan sıvı gelmiyor SORUNLARIN NEDENLERİ Döner parça, sabit parçaya içten sürtünüyor Yatak aşınmış Yatakları değiştirin. OLASI ÇÖZÜMLER Kontrol edin ve gerekirse, FLOWSERVE İLE İRTİBATA GEÇİN. Aşınma halkasının yüzeyleri aşınmış Aşınma halkasını/yüzeylerini değiştirin. Pompa dişlisi zarar görmüş veya aşınmış. Bağlantıdaki arızadan dolayı manşon altında sızıntı var. Mekanik salmastra yanlış bir şekilde takılmış. Çalıştırma koşullarına göre yanlış mekanik salmastra türü. Şaft aşınmış yataklardan veya yanlış ayardan dolayı merkezden sapıyor. Değiştirin ya da geliştirilmiş malzeme seçimi için FLOWSERVE İLE İRTİBATA GEÇİN. Bağlantıyı değiştirin ve zarar olup olmadığını kontrol Yüzeylerin edin. ya da zarar görmüş parçaların nasıl yerleştirildiğini ve kullanılan montaj yöntemini kontrol edin. FLOWSERVE İLE İRTİBATA GEÇİN. Yanlış ayarı kontrol edin ve gerekirse düzeltin. Ayar doğru ise, yataklarda aşırı aşınma olup olmadığını kontrol edin. Dengesiz pompa dişlisi vibrasyona yol açıyor. Pompalanan sıvıda aşındırıcı katı maddeler Kontrol edin ve FLOWSERVE İLE İRTİBATA var. GEÇİN. Parçaların içeride yanlış ayarlanmış olması, sızdırmazlık halkası ile yuvanın, tam temas etmesini önlüyor Mekanik salmastranın durumunu ve kuru Mekanik salmastra kuru iken çalıştırıldı. çalıştırma kaynağını kontrol edip onarın. Montaj yöntemini, olası zararı ve montaj Usulsüz onarımlar yüzünden içeride yapılan sırasında temizlik durumunu kontrol edin. yanlış ayar pompa dişlisinin sürtünmesine Çözüm bulun veya gerekirse, FLOWSERVE İLE yol açıyor. İRTİBATA GEÇİN Pompa içerisinde mekanik arıza sonucu aşırı Pompa dişlisinin aşınma durumunu, açıklıklarını baskı oluştu. ve sıvı geçişlerini kontrol edin. Bilyalı yataklarda aşırı gres var. Yeniden gres yağı ile yağlama yöntemini kontrol edin. Son yağ değişiminden bu yana geçen çalıştırma Yataklarda yağlama eksik. (saat) süresini, takvimi ve gerekçesini kontrol edin. Yatakların yanlış şekilde kurulması (montaj sırasında hasarlanması, yanlış montaj, yanlış yatak tipi vs.) Kirlenmeden dolayı zarar gören yataklar. Montaj yöntemini, olası zararı ve montaj sırasında temizlik durumunu ve kullanılan yatak tipini kontrol edin. Çözüm bulun veya gerekirse, FLOWSERVE İLE İRTİBATA GEÇİN. Kir kaynağını kontrol edin ve zarar gören yatakları değiştirin. C. MOTOR İLE İLGİLİ ELEKTRİK SORUNLARI Yanlış dönüş yönü. 2 fazı motor terminal kutusunda ters çevirin. Motor sadece 2 fazda çalışıyor. Güç kaynağını ve sigortaları kontrol edin. Motorun terminal kutusu bağlantıları ile voltajı kontrol Motor çok yavaş çalışıyor. edin. Sayfa 43 / 52

44 8 PARÇA LİSTELERİ VE ÇİZİMLER 8.1 Yağ atıcılı, yağ bölme plakalı ve su soğutmalı WTB bilya yatağı Parçalar listesi Parça Ref no Açıklama Adet No Gövde 1 2A (1.) Pompa Dişlisi 1 2B (2.) Pompa Dişlisi Şaft 1 7A (1.) Gövde halkası 1 7B (2.) Gövde halkası Pompa dişlisi halkası 2 8B (2. ön) pompa dişlisi halkası 1 8C (2. arka) pompa dişlisi halkası Emme ucu Salmastra kutusu Radyal yatak Basınç yatağı Yatak somunu Emme ucu halkası Salmastra kutusu halkası Radyal yatak muhafazası 1 32A (1. pompa dişlisi) kama 1 32B (2. pompa dişlisi) kama Basınç yatağı muhafazası (Radyal) yatak kılıfı 1 35A (Radyal) yatak kılıfı (Basınç) yatak kılıfı 1 37A (Basınç) yatak kılıfı Deflektör 2 40A Deflektör Hava deliği Kama Yağ bölme plakası 2 47A Yağ bölme plakası Yağ bölme plakası Kaplin somunu Atıcı 1 62A Atıcı Boğaz bileziği 1 69A 6541 Yatak pulu Spiral sarılmış sızdırmaz conta 2 73C Levha sızdırmaz conta 2 73D Levha sızdırmaz conta 1 73E Levha sızdırmaz conta Sabit seviye yağlayıcısı Yatak ara parçası Aşamalı bilezik Döküm bileziği 1 218A (Radyal) mesafe tutucu kovan 1 218B (Basınç) mesafe tutucu kovan Ara kat kovan Kama, mesafe tutucu ve ara kat kovan Delikli cıvata Vida ve somun Vida ve somun Tutucu halka 2 410A (Radyal) mekanik salmastra 1 410B (Basınç) mekanik salmastra 1 Sayfa 44 / 52

45 8.2 Yağ atıcılı, yağ bölme plakalı ve fan soğutmalı WTB bilya yatağı Parçalar listesi Parça Ref no Açıklama Adet No Gövde 1 2A (1.) Pompa Dişlisi 1 2B (2.) Pompa Dişlisi Şaft 1 7A (1.) Gövde halkası 1 7B (2.) Gövde halkası Pompa dişlisi halkası 1 8A Pompa dişlisi halkası 1 8B (2. ön) pompa dişlisi halkası 1 8C (2. arka) pompa dişlisi halkası Emme ucu Salmastra kutusu Radyal yatak Basınç yatağı Yatak somunu Emme ucu halkası Salmastra kutusu halkası Radyal yatak muhafazası 1 32A (1. pompa dişlisi) kama 1 32B (2. pompa dişlisi) kama Basınç yatağı muhafazası (Radyal) yatak kılıfı 1 35A (Radyal) yatak kılıfı (Basınç) yatak kılıfı 1 37A (Basınç) yatak kılıfı Deflektör Hava deliği Kama Yağ bölme plakası 2 47A Yağ bölme plakası Yağ bölme plakası Kaplin somunu Atıcı 1 62A Atıcı Boğaz bileziği 1 69A 6541 Yatak pulu Spiral sarılmış sızdırmaz conta 2 73C Levha sızdırmaz conta 2 73D Levha sızdırmaz conta Sabit seviye yağlayıcısı Aşamalı bilezik Döküm bileziği 1 218A (Radyal) mesafe tutucu kovan 1 218B (Basınç) mesafe tutucu kovan Ara kat kovan Fan 1 229A Fan Mesafe tutucu kovan kaması 1 243A Mesafe tutucu kovan kaması Fan kılıfı 1 337A 8162 Fan kılıfı Delikli cıvata Vida ve somun Vida ve somun Tutucu halka 2 410A (Radyal) mekanik salmastra 1 410B (Basınç) mekanik salmastra 1 Sayfa 45 / 52

46 8.3 Yağ atıcılı, yağ bölme plakalı ve su soğutmalı WTB kovan-bilya yatağı Parçalar listesi Parça No. Ref no Açıklama Adet Gövde 1 2A (1.) Pompa Dişlisi 1 2B (2.) Pompa Dişlisi 1 2C (3.) Pompa Dişlisi Şaft 1 7A (1.) Gövde halkası 1 7B (2.) Gövde halkası ön pompa dişlisi halkası 1 8A arka pompa dişlisi arka halkası 1 8B ön pompa dişlisi halkası 1 8C arka pompa dişlisi halkası 1 8D ön pompa dişlisi halkası 1 8E arka pompa dişlisi halkası Emme ucu Salmastra kutusu 1 16A 3021 Taşıyıcı yatak Basınç yatağı 1 18A 3031 Kovan yatağı 1 19A Bracket, bearing (radial) 1 19B (Basınç) yatak mesnedi Yatak somunu Emme ucu halkası Salmastra kutusu halkası Radyal yatak muhafazası 1 32A (1. pompa dişlisi) kama 1 32B (2. pompa dişlisi) kama 1 32C (3. pompa dişlisi) kama Basınç yatağı muhafazası (Basınç) yatak kılıfı Deflektör 1 40A Deflektör Hava deliği Kama Yağ bölme plakası 2 47A Yağ bölme plakası Kaplin somunu 1 62A 3862 Atıcı 1 62B 3861 Yağ halkası Boğaz bileziği 1 69A 6541 Yatak pulu Spiral sarılmış sızdırmaz conta 2 73A Levha sızdırmaz conta 1 73J Spiral sarılmış sızdırmaz conta Sabit seviye yağlayıcısı Diyafram bileziği Aşamalı bilezik Döküm bileziği Diyafram Ayar saçı 1S 218A (Radyal) mesafe tutucu kovan 1 218B (Basınç) mesafe tutucu kovan Ara kat kovan 1 219A Ara kat kovan 1 222A 2471 Basınç manşonu Diyafram halkası 1 238A Diyafram halkası O-halka Mesafe tutucu kovan kaması 1 243A Mesafe tutucu kovan kaması 1 243B Ara kat kovan kaması Basınç manşonu kaması Delikli cıvata Vida ve somun Vida ve somun Çatallı halka 1S Tutucu halka 2 410A (Radyal) mekanik salmastra 1 410B (Basınç) mekanik salmastra Kilit cıvatası 2 536A Pozisyon cıvatası Başlıklı somun 3 Sayfa 46 / 52

47 8.4 Cebri yağlamalı ve yağ bölme plakalı WTB Sleeve-Kingsbury yatağı Parçalar listesi Parça No. Ref no Açıklama Adet Gövde 1 2A (1.) Pompa Dişlisi 1 2B (2.) Pompa Dişlisi Basınç manşonu somunu Şaft (1.) Gövde halkası 1 7A (2.) Gövde halkası (1. ön) pompa dişlisi halkası 1 8A (1. arka) pompa dişlisi arka halkası 1 8B (2. ön) pompa dişlisi halkası 1 8C (2. arka) pompa dişlisi halkası Emme ucu Salmastra kutusu Yatak mesnedi Yatak somunu 1 22A Kilit somunu Emme ucu halkası Salmastra kutusu halkası Radyal yatak muhafazası 1 32A (1. pompa dişlisi) kama 1 32B (2. pompa dişlisi) kama Basınç yatağı muhafazası (Radyal ve basınç) deflektör 2 40A (Radyal) deflektör Hava deliği Kama Yağ bölme plakası 2 47A Yağ bölme plakası Kaplin somunu Boğaz bileziği 1 69A 2905 Yatak pulu Basınç manşonu Spiral sarılmış sızdırmaz conta 1 73A Spiral sarılmış sızdırmaz conta 1 73C Levha sızdırmaz conta 1 73D Levha sızdırmaz conta 1 73F Levha sızdırmaz conta Aşamalı bilezik Döküm bileziği Yatak kılıfı 1 197A Yatak/uç kılıfı Basınç yatağı ayar saçı 2S 206A Plaka 1 206B Plaka 1 206C Basınç yatağı ayar saçı 1 218A (Radyal) mesafe tutucu kovan 1 218B (Basınç) mesafe tutucu kovan Ara kat kovan Mesafe tutucu ve ara kat kovan kaması Basınç manşonu kaması 1 246A Plaka kaması Yatak tutucusu 1S 303A Yatak tutucusu 1S 303B 3122 Yatak eklentisi 2S 303C 3032 Basınç yatağı 1S Delikli cıvata Vida ve somun Vida ve somun Tutucu halka 2 410A (Radyal) mekanik salmastra 1 410B (Basınç) mekanik salmastra Sızdırmazlık halkası 1 508A Sızdırmazlık halkası Plaka Kılıf 1 Sayfa 47 / 52

48 8.5 Yağ atıcılı, yağ bölme plakalı ve fan soğutmalı WTB tek emme bilya yatağı Parçalar listesi Parça No. Ref no Açıklama Adet Gövde 1 2A (1.) Pompa Dişlisi 1 2B (2.) Pompa Dişlisi Şaft 1 7A (1.) Gövde halkası 1 7B (2.) Gövde halkası (1. ön) pompa dişlisi halkası 1 8A (2. arka) pompa dişlisi halkası 1 8B (2. ön) pompa dişlisi halkası 1 8C (2. arka) pompa dişlisi halkası Emme ucu Salmastra kutusu Radyal yatak Basınç yatağı Yatak somunu Emme ucu halkası Salmastra kutusu halkası Radyal yatak muhafazası 1 32A (1. pompa dişlisi) kama 1 32B (2. pompa dişlisi) kama Basınç yatağı muhafazası (Radyal) yatak kılıfı 1 35A (Radyal) yatak kılıfı (Basınç) yatak kılıfı 1 37A (Basınç) yatak kılıfı Deflektör Hava deliği Kama Yağ bölme plakası 2 47A Yağ bölme plakası 1 47B Yağ bölme plakası Kaplin somunu Atıcı 1 62A Atıcı Boğaz bileziği 1 69A 6541 Yatak pulu Spiral sarılmış sızdırmaz conta 2 73C Levha sızdırmaz conta 2 73D Levha sızdırmaz conta 1 73E Levha sızdırmaz conta Sabit seviye yağlayıcısı Aşamalı bilezik Döküm bileziği 1 218A (Radyal) mesafe tutucu kovan 1 218B (Basınç) mesafe tutucu kovan Ara kat kovan Fan 1 229A Fan Mesafe tutucu kovan kaması Fan kılıfı 1 337A 8162 Fan kılıfı Delikli cıvata Vida ve somun Vida ve somun Tutucu halka 2 410A (Radyal) mekanik salmastra 1 410B (Basınç) mekanik salmastra 1 Sayfa 48 / 52