planet-beruf.de Meslek seçiminde destek BERUFSWAHL BEGLEITEN MEIN START IN DIE AUSBILDUNG ANNE VE BABALARA Eltern

Transkript

1 AUSGABE 2016/2017 I MESLEK SEÇİMİNDE DESTEK I BERUFSWAHL BEGLEITEN MEIN START IN DIE AUSBILDUNG ANNE VE BABALARA Eltern Meslek seçiminde destek BERUFSWAHL BEGLEITEN

2 İçindekiler Inhalt ANNE-BABALAR VE MESLEK SEÇIMI Geleceğe bakış... İyi bir başlangıç... OKUL Almanya da okul diplomaları... İyi bir okul diploması almak... Çocuğunuzun Almanca öğrenmesine nasıl yardımcı olabilirsiniz... ELTERN & BERUFSWAHL Perspektive Zukunft... 3 Ein guter Start... 4 SCHULE Die Schulabschlüsse in Deutschland... 5 Einen guten Schulabschluss erreichen... 6 So helfen Sie Ihrem Kind beim Deutschlernen... 7 MESLEĞE YÖNELIŞ Meslek danışmanlığı servisinin sunduğu imkanlar... Anne-babalar için bir portal:... Meslek Danışmanlık Merkezi (BiZ)... Resimden mesleğe... Güçlü yönlerle mesleğe doğru: BERUFE-Universum programına genel bir bakış... Meslek eğitimi için hazır olmak... Staj yapmak, meslek seçimi konusunda faydalı olur... Meslek seçimi yol haritası... MESLEKLER ÜZERINE BILGILER Meslek eğitiminin yolları dual (çift sistem) ve okul bünyesinde yapılan meslek eğitimlerin karşılaştırması... Dual (çift sistem) meslek eğitimi veya okulda eğitim: Doğru meslek eğitimini bulmak... BERUFLICHE ORIENTIERUNG Die Angebote der Berufsberatung... 8 Das Elternportal von... 9 Das Berufsinformationszentrum (BiZ) Vom Bild zum Beruf Mit den Stärken zum Beruf: Das BERUFE-Universum im Überblick Fit für die Ausbildung Ein Praktikum hilft bei der Berufswahl Der Berufswahlfahrplan INFORMATIONEN ÜBER BERUFE Ausbildungswege duale und schulische Berufsausbildung im Vergleich Dual oder schulisch: Die richtige Ausbildung finden MESLEK EĞITIMI IÇIN IŞ ARAMA VE BAŞVURU Çocuğunuz bu şekilde bir meslek eğitim yeri bulabilir... Başvuru görüşmesine hazırlık... Başvuru yazısı ve özgeçmiş... İnternet üzerinden yapılan başvurularla ilgili ipuçları... İş görüşmesi... Meslek eğitim yeri yok - ne yapmalı?... Okulu sonradan bitirmek... AUSBILDUNGSPLATZSUCHE UND BEWERBUNG So findet Ihr Kind einen Ausbildungsplatz Das Bewerbungstraining Bewerbungsanschreiben und Lebenslauf Tipps für die Onlinebewerbung Das Vorstellungsgespräch Kein Ausbildungsplatz was tun? Schulabschlüsse nachholen Künye Impressum Yayımlayan Herausgeber Nürnberg Federal İş Ajansı Bundesagentur für Arbeit, Nürnberg Yayım Kurulu Herausgeberbeirat Dr. Margareta Brauer-Schröder, Christoph Dickeler, Dr. Barbara Dorn, Petra Falterbaum-Thomaßin, Heidi Geserich, Rudi Groh, Gisela Grüneisen, Ulrich Gschwender, Ulrike Hertz, Ursula Kraus- Weber, Nikolas Kruse, Sybille Kubitzki, Hans Ulrich Nordhaus, Bastienne Raacke, Rainer Rupprecht, Alexandra Wierer Redaksiyon / Yayınevi Redaktion / Verlag Redaktion BW Bildung und Wissen Verlag und Software GmbH Posta kutusu Postfach Nürnberg Tel.: 0911/ Faks: Fax: 0911/ redaktion@ Çeviri Übersetzung Deniz Ermiş-Tak, Berlin (S , 28 30, 33 34); Tevfik Turan, TEXTimFLUSS GmbH (S. 5, 25, 36); Eurolingua & Interlingua Übersetzungen GmbH & Co.KG (S. 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 13, 14 15, 16 17, (Infokästen), 20 21, 22-23, 24, 26-27, 31, 32, 34 (Infokasten), 35 Grafik düzenleme Grafische Gestaltung LATERNA Design GmbH & Co. KG Fotoğraflar Fotos Peter Dörfel (S.33); Lidl (S.22 yukarda ve aşağıda); Merlin Nadj-Torma (S.21); Özel (S.23 yukarda ve aşağıda); BW Bildung und Wissen Verlag ve Federal İş Ajansı'nın arşivi Peter Dörfel (S.33); Lidl (S.22 oben und unten); Merlin Nadj-Torma (S.21); Privat (S.23 oben und unten); BW Bildung und Wissen Verlag und Archiv der Bundesagentur für Arbeit Son redaksiyon tarihi Redaktionsschluss Nisan 2016 April 2016 Basım Druck Körner Druck GmbH & Co. KG, Sindelfingen Toplam tiraj Gesamtauflage Copyright 2016 (bütün içerikler için) Copyright 2016 für alle Inhalte Bundesagentur für Arbeit Bütün hakları saklıdır. Kısmen de olsa çoğaltılması ve içeriklerin her türlü kullanımı, okullarda ders için kısıtlı sayıda çoğaltılması hariç, yayınevinin önceden iznine bağlıdır. Her durumda, kaynağın tam olarak belirtilmesi zorunludur. İsim belirtilerek aktarılan bölümler yazı işlerinin ve yayıncının görüşünü yansıtmayabilir. Alle Rechte vorbehalten. Der Nachdruck, auch auszugsweise, sowie jede Nutzung der Inhalte mit Ausnahme der Herstellung einzelner Vervielfältigungsstücke zum Unterrichtsgebrauch in Schulen bedarf der vorherigen Zustimmung des Verlags. In jedem Fall ist eine genaue Quellenangabe erforderlich. Mit Namen gekennzeichnete Artikel geben nicht unbedingt die Meinung der Redaktion und des Herausgebers wieder. Sipariş Bestellungen Kısıtlı sayıda nüshalar İş Ajansı'nın Meslek Bilgilendirme Merkezi'nden (BiZ) edinilebilir. Einzelexemplare sind im Berufsinformationszentrum (BiZ) der Agenturen für Arbeit erhältlich. ISSN

3 Geleceğe bakış Perspektive Zukunft Bir meslek eğitimine başlamak, bağımsız olabilmek için önemli bir adımdır. Siz anne baba olarak oğlunuza veya kızınıza bu yolda eşlik edebilirsiniz. Okul ve Meslek Danışmanlığı bu konuda size yardımcı olur. Almanya da 300 den fazla dual (çift sistem) şeklinde öğretilen meslek seçenekleri ve çok sayıda okul kapsamında gerçekleştirilen meslek eğitimi imkanları bulunmaktadır. Bu çesitlilik sizi ilk bakışta belki şaşırtabilir. Fakat böylece her gencin yetenek ve her ilgi alanına uygun olan meslek eğitimini seçebilmesi sağlanmaktadır. Bu aynı şekilde oğlunuz veya kızınız için de geçerlidir. Tamamlanmış bir meslek eğitimi, bir kalifiye eleman olarak meslek hayatına giriş yapabilmek için olanak sağlar. Bu koşul gerçekleşmeden çocuğunuzun iş bulma şansı daha azdır. Bu yolu yalnız gitmek mecburiyetinde değilsiniz. Konuyla ilgili örneğin çocuğunuzun öğretmenlerinden yardım alabilirsiniz. Okulun düzenlediği mesleğe yöneliş ile ilgili etkinliklere katılın ve veli toplantılarına gidin. Bu konuda diğer bilgileri 6. sayfada bulabilirsiniz. İş Ajansı nızın Meslek Danışmanlığı Servisi yle erkenden iletişime geçin. Burada size meslek eğitimi ile ilgili bütün konularda memnuniyetle yardım edilir. 8. sayfada daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz. Sizde anne baba olarak muhatap olunan önemli kişilersiniz. Bazı şeylerin istenilen şekilde yürümemesi halinde çocuğunuzu tekrar ve tekrar cesaretlendirecek kişiler sizsiniz. Birçok alanda acilen yetişmiş eleman aranmaktadır. Oğlunuzun veya kızınızın başarılı bir meslekî geleceğe adım atmaları için tam zamanıdır! Eine Ausbildung zu beginnen, ist ein wichtiger Schritt hin zur Selbstständigkeit. Sie als Eltern können Ihren Sohn oder Ihre Tochter auf diesem Weg begleiten. Unterstützt werden Sie dabei von Schule und Berufsberatung. In Deutschland gibt es über 300 duale Ausbildungsberufe und zahlreiche schulische Ausbildungsmöglichkeiten. Auf den ersten Blick ist die Vielfalt sicher verwirrend. Sie sorgt aber auch dafür, dass es für alle Begabungen und Interessen geeignete Ausbildungsberufe gibt. Auch für Ihren Sohn oder Ihre Tochter. Eine abgeschlossene Ausbildung ermöglicht den Einstieg in eine qualifizierte berufliche Tätigkeit. Ohne diese Grundlage sind die Beschäftigungschancen für Ihr Kind deutlich schlechter. Sie müssen den Weg nicht alleine gehen. Unterstützung bekommen Sie z.b. von den Lehrkräften Ihres Kindes. Nehmen Sie an den Berufsorientierungsveranstaltungen der Schule teil und besuchen Sie Elternsprechstunden. Weitere Informationen finden Sie auf Seite 6. Suchen Sie frühzeitig Kontakt zur Berufsberatung bei Ihrer Agentur für Arbeit. Dort steht man Ihnen gerne bei allen Fragen rund um das Thema Ausbildung zur Seite. Mehr dazu auf Seite 8. Auch Sie als Eltern sind wichtige Ansprechpartner. Gerade wenn einmal nicht alles so läuft wie gewünscht, sind Sie es, die Ihr Kind immer wieder ermutigen können. In vielen Bereichen werden Fachkräfte dringend gesucht. Eine gute Zeit für Ihren Sohn oder Ihre Tochter, in eine erfolgreiche berufliche Zukunft zu starten! ANNE-BABALAR VE MESLEK SEÇIMI ELTERN & BERUFSWAHL 3

4 ANNE-BABALAR VE MESLEK SEÇIMI ELTERN & BERUFSWAHL İyi bir başlangıç Ein guter Start 19 yaşındaki Aslıhan ın ailesinde eğitim ve meslek büyük önem taşımaktadır. Bütün çocuklar ilerde bağımsız bir hayat sürdürmelidirler. Bu yüzden anne babaları onları bu yolda mümkün olduğunca destekliyorlar. Okul eğitimim esnasında değişik alanlarda birçok staj yaptım. Böylece tıp ile ilgili bir alanda çalışmak istediğimi anladım. Orta eğitim okulundan üst kademeli diploma (qualifizierender Hauptschulabschluss) alarak mezun olduktan sonra bir meslek danışmanı yardımıyla bulduğum KBB muayenehanesinde tıp elemanı olarak meslek eğitimimi tamamladım. Meslek eğitimi sürecinde yalnız uzmanlık eğitimi almadım aynı zamanda sosyal yetenekler de edindim. Bu mesleği çok beğendim, fakat daha fazla bilgi edinmek ve ilerde kendi işimi kurmak istiyorum. Bu sebepten dolayı meslek lisesine gitmeye karar verdim. Herşey yolunda giderse, ilerde üniversiteye gideceğim. Kendi yolumda ilerlediğim ve bazı zorlukları aştığım için ailem benimle gurur duyuyor. Aslıhan Sadak In der Familie der 19-jährigen Aslihan haben Ausbildung und Beruf einen hohen Stellenwert. Alle Kinder sollen später in der Lage sein, ein unabhängiges Leben zu führen. Auf dem Weg dorthin unterstützen die Eltern sie so gut wie möglich. Während meiner Schulzeit habe ich mehrere Praktika in unterschiedlichen Bereichen gemacht. So wurde mir klar, dass ich in die medizinische Richtung gehen möchte. Über einen Berufsberater habe ich die HNO-Praxis gefunden, in der ich nach meinem qualifizierenden Hauptschulabschluss meine Ausbildung als medizinische Fachangestellte absolviert habe. Während der Ausbildung habe ich nicht nur Fachwissen, sondern auch soziale Fähigkeiten gelernt. Der Beruf hat mir gut gefallen, aber ich möchte noch mehr erreichen und mich später einmal selbstständig machen. Daher habe ich mich entschieden, die Berufsoberschule zu besuchen. Wenn alles klappt, werde ich später studieren. Meine Eltern sind stolz darauf, dass ich meinen Weg gehe und bereits manche Schwierigkeiten gemeistert habe. Aslihan Sadak Kızlarımız için iyi bir gelecek arzuladığımızdan dolayı onların nitelikli bir meslek eğitimi almaları bizim için çok önemli. Ancak onları hiçbir zaman belli bir yöne yönlenmeye zorlamadık. Gittikleri bu yolda onlara eşlik ediyoruz, örneğin okulda düzenlenen veli toplantılarına gidiyoruz. Aslıhan meslek eğitimini tamamladığında, biz de onunla beraber çok sevindik. Küçük kızımız Didem polis olmak istiyor. Bu nedenle emniyet müdürlüğünde bir bilgilendirme toplantısını ziyaret ettik ve kendisi polis olan bir tanıdığımızla bu meslek hakkında sohbet ettik. Didem şu an spor giriş sınavı için antrenman yapıyor. Çocuklarımızı mümkün olduğunca destekliyoruz. Ancak kendileri motivasyon gösterip öğrenime hazır ve dayanıklı olmak zorundadırlar. Bay ve Bayan Sadak Eine qualifizierte Ausbildung für unsere Töchter ist uns sehr wichtig, da wir uns für sie eine gute Zukunft wünschen. Wir haben sie aber nie gezwungen, in eine bestimmte Richtung zu gehen. Wir begleiten sie auf ihrem Weg, z.b. gehen wir zu den Elternsprechabenden in der Schule. Als Aslihan ihre Ausbildung abgeschlossen hat, haben wir uns sehr mit ihr gefreut. Unsere jüngere Tochter Didem möchte Polizistin werden. Wir haben daher eine Informationsveranstaltung im Polizeipräsidium besucht und uns mit einem Bekannten, der Polizist ist, über den Beruf unterhalten. Jetzt trainiert Didem für die Sportaufnahmeprüfung. Wir unterstützen unsere Kinder, so gut wir können. Die Motivation, Lernbereitschaft und das Durchhaltevermögen müssen sie allerdings selbst mitbringen. Herr und Frau Sadak 4

5 Almanya da okul diplomaları Die Schulabschlüsse in Deutschland OKUL SCHULE İyi bir okul diploması, meslek hayatı için önemlidir. Alman eğitim sistemi çocuğunuza eğitimini sürdürebilmesi için birçok imkân sunar. Ein guter Schulabschluss ist wichtig für die berufliche Laufbahn. Im deutschen Schulsystem hat Ihr Kind viele Möglichkeiten, weiterführende Schulen zu besuchen. Temel eğitim okulu diploması Çocuğunuzun en azından bir temel eğitim okulu (Hauptschulabschluss) ya da benzeri seviyede bir diploması olmalıdır. Ancak eğitim yeri bulabilmesi olasılığının yüksek olması için temel eğitim okulu diploması derecesinin yüksek olması tavsiye edilir (qualifizierender / qualifizierter Hauptschulabschluss). Çocuğunuz sözkonusu diplomaları, bulunduğunuz eyalete göre farklı yollardan edinebilir; örneğin belli bir not ortalamasını tutturarak, ya da sınavlara girerek. Özellikle başarılı olan öğrenciler, orta eğitim diploması almak için ileri eğitim veren bir okula devam edebilir. Orta eğitim diploması Orta eğitim diploması ile çocuğunuz daha üst düzeyde koşulları olan bir meslek eğitimine başlayabilir, ya da eğitimini bir üst okulda (örneğin branş lisesinde (Fachoberschule)) sürdürebilir. Orta eğitim diplomasını çocuğunuz genelde 10.sınıfın sonundaki bir sınavla elde eder. Branş yüksek okuluna devam hakkı ve yüksek okula devam hakkı Çocuğunuzun ilkokulda notları iyi olursa, daha sonra kendisi bir liseye (Gymnasium) devam edebilir. Çocuğunuz ilkokuldan sonra ilkönce farklı bir okula giderse, daha sonra liseye, branş lisesine (Fachoberschule),ya da benzeri derecede bir okula devam edebilir. Bunun için belli bir not ortalamasını tutturduğu bir orta eğitim diploması alması gerekir. Çocuğunuz yüksek okullara genel giriş hakkı (Abitur) ile tüm yüksek okullarda ve branş yüksekokullarında öğrenim görebilir. Bu hakkı, liseyi, belli şartlar altında ise 13. sınıfı olan bir branş lisesini (FOS), ya da meslek lisesini (BOS) bitirerek de kazanabilir. Branşa bağlı yüksek okula devam etme hakkı (fachgebundene Hochschulreife) ile yüksekokullarda belli öğrenim dallarında okuyabilir. Bunun için gerekli olan okul diplomasını 13. sınıfı olan branş liselerinde, ya da meslek liselerinde edinebilir. Branş yüksek okuluna devam etme hakkı (Fachhochschulreife) ile çocuğunuz branş yüksekokullarında öğrenimine başlayabilir. Bu hakkı, bir branş lisesini ya da meslek lisesini bitirerek kazanabilir. Hauptschulabschluss Ihr Kind sollte mindestens einen Hauptschulabschluss oder einen vergleichbaren Abschluss besitzen. Um gute Chancen auf einen Ausbildungsplatz zu haben, empfiehlt sich ein qualifizierender bzw. qualifizierter Hauptschulabschluss. Je nach Bundesland kann Ihr Kind diese Abschlüsse auf unterschiedlichem Weg erreichen, z.b. durch einen bestimmten Notendurchschnitt oder durch Prüfungen. Wer besonders gute Leistungen erbringt, kann eine weiterführende Schule besuchen, um einen mittleren Bildungsabschluss zu erwerben. Mittlerer Bildungsabschluss Mit dem mittleren Bildungsabschluss kann Ihr Kind eine Berufsausbildung mit höheren Anforderungen beginnen oder eine weiterführende Schule (z.b. Fachoberschule) besuchen. Den mittleren Bildungsabschluss erwirbt Ihr Kind meistens mit einer Prüfung am Ende der 10. Klasse. Fachhochschulreife und Hochschulreife Hat Ihr Kind in der Grundschule gute Noten, kann es anschließend ein Gymnasium besuchen. Wenn Ihr Kind nach der Grundschule erst eine andere Schulform besucht, kann es danach in das Gymnasium, die Fachoberschule oder eine vergleichbare Schule gehen. Dazu braucht es einen mittleren Bildungsabschluss mit einem bestimmten Notendurchschnitt. Mit der allgemeinen Hochschulreife (Abitur) kann Ihr Kind an allen Hochschulen und Fachhochschulen studieren. Den Abschluss erwirbt es an Gymnasien, unter bestimmten Voraussetzungen auch an Fachoberschulen (FOS) mit 13. Jahrgangsstufe oder an Berufsoberschulen (BOS). Mit der fachgebundenen Hochschulreife kann Ihr Kind bestimmte Studiengänge an Hochschulen studieren. Den Schulabschluss erreicht es an Fachoberschulen mit 13. Jahrgangsstufe oder an Berufsoberschulen. Mit der Fachhochschulreife kann Ihr Kind an Fachhochschulen studieren. Den Abschluss erreicht es an Fachoberschulen oder an Berufsoberschulen. Başarılı bitirilmiş bir meslek eğitimi ile çocuğunuzun, bir üst okul diplomasını alma olanakları vardır. Mit einer erfolgreich abgeschlossenen Berufsausbildung gibt es für Ihr Kind Möglichkeiten, den nächsthöheren Schulabschluss zu erreichen. 5

6 OKUL SCHULE İyi bir okul diploması almak Einen guten Schulabschluss erreichen Bazı gençler, iyi bir okul diploması almak için ders çalışma konusunda motivasyon eksikliği yaşıyorlar. Bu durumda siz anne baba olarak çocuğunuzu, okulunu başarılı bir şekilde bitirmesi için cesaretlendirmeniz gerekir. Zira böylece çocuğunuzun meslek eğitimi yapmak için bir yer bulma şansı artacaktır. Manchen Jugendlichen fehlt die Motivation, für einen guten Schulabschluss zu lernen. In dieser Situation sollten Sie als Eltern Ihr Kind ermutigen, die Schule erfolgreich zu beenden. Denn so hat es bessere Chancen auf einen Ausbildungsplatz. Ders notlarını göz önünde bulundurun Örneğin, çocuğunuz Almanca veya Matematik derslerinden almış olduğu iyi notlarla şansını arttırabilir! Bu yüzden, rabet gören mesleklerde meslek eğitimi alacak öğrencilerin seçiminde öğrencilerin okul notları önemli rol oynamaktadır. Çocuğunuzu çabaları için övün ve bazı problemlerin ortaya çıkması halinde bunları açıkça konuşun. Birlikte bir yol bulun. Sürekli olarak iletişim halinde olun Oğlunuzun veya kızınızın güçlü yönlerini nasıl değerlendirdiğini çocuğunuzun öğretmenine sorun. Okuldaki rehber öğretmenle görüşmek için randevu alın. O kişiden bu konuda nasıl daha fazla destek alabileceğinizi öğrenebilirsiniz, örneğin gönüllü danışmanlar tarafından yapılan yardımlar gibi. Okulda mesleğe yöneliş ile ilgili sunulan tüm etkinliklere katılın ve okul hayatına aktif olarak dahil olun. İş Ajansı nın meslek danışmanlığından yararlanın. Karar vermelerinde yardımcı olun Mesleğe yöneliş ile ilgili sunulan olanaklar hakkında bilgi edinin. Bu bilgiyle çocuğunuzu daha iyi destekleyebilirsiniz. Eğer çocuğunuz sizinle birlikte belirli bir mesleğe ilgi duyduğunu keşfedip bir karar verirse, o zaman iyi bir okul diploması almak için gayret gösterecektir. Güçlü yönleri pratik alanda olan gençler dual eğitimden yararlanabilirler. İleri eğitim ve meslekte ilerleme olanakları sunan bu eğitim, genç insanların meslek hayatına girmelerinde mükemmel bir başlangıç noktasıdır. Behalten Sie die Noten im Blick Mit guten Noten z.b. in Deutsch oder Mathematik kann Ihr Kind in der Regel punkten! Gerade bei beliebten Ausbildungsberufen sind schulische Leistungen bei der Auswahl der Azubis entscheidend. Loben Sie die Anstrengungen Ihres Kindes und wenn es mal Probleme gibt, sprechen Sie diese offen an. Gemeinsam finden Sie einen Weg. Bleiben Sie in Kontakt Fragen Sie die Lehrkraft Ihres Kindes, wie sie die Stärken Ihres Sohnes oder Ihrer Tochter einschätzt. Vereinbaren Sie auch einen Gesprächstermin mit einer Beratungslehrerin oder einem Beratungslehrer an der Schule. Oft erfahren Sie dort zudem, wie sie weitere Unterstützung bekommen können, z.b. durch ehrenamtliche Mentorinnen und Mentoren. Nehmen Sie an Veranstaltungen rund um das Thema Berufsorientierung teil, die an der Schule angeboten werden, und bringen Sie sich aktiv ins Schulleben ein. Nutzen Sie die Berufsberatung der Agentur für Arbeit. Helfen Sie beim Treffen von Entscheidungen Informieren Sie sich über Angebote im Bereich Berufsorientierung. Mit diesem Wissen können Sie Ihr Kind noch besser unterstützen. Wenn Ihr Kind zusammen mit Ihnen Interesse an einem bestimmten Beruf entdeckt und eine Entscheidung getroffen hat, wird es motiviert sein, die Schule mit einem guten Abschluss zu beenden. Gerade Jugendliche, deren Stärken im praktischen Bereich liegen, profitieren von einer dualen Ausbildung. Diese bietet jungen Menschen einen hervorragenden Start ins Berufsleben mit vielen Möglichkeiten zur Weiterbildung und zum beruflichen Aufstieg. 6

7 Çocuğunuzun Almanca öğrenmesine nasıl yardımcı olabilirsiniz OKUL SCHULE So helfen Sie Ihrem Kind beim Deutschlernen Eğitim için ve iş hayatında Almancayı iyi bilmek önemlidir. Çocuğunuzun Almanca öğrenmesine yardımcı olabilirsiniz. Hatta kendi Almancanız az bile olsa. Für eine Ausbildung und im Berufsleben ist es wichtig, die deutsche Sprache gut zu beherrschen. Sie können Ihr Kind beim Deutschlernen unterstützen. Auch dann, wenn Sie selbst nur wenig Deutsch sprechen. Zum Sprechen motivieren Eine Sprache erlernt man am besten über das Sprechen. Ermuntern Sie deshalb Ihr Kind, so viel wie möglich Deutsch zu reden. Dabei kann auch der Kontakt zu deutschsprachigen Freunden helfen. Die Jugendlichen können zusammen aktiv sein, z.b. im Sportverein, im Jugendzentrum oder bei sich zu Hause. Konuşmaya heveslendirmek Bir dili insan en iyi konuşarak öğrenebilir. Bu yüzden çocuğunuzu Almanca konuşması için mümkün olduğu kadar teşvik edin. Bunun için Almanca konuşan arkadaşlarıyla bağlantı kurmaları da yardımcı olacaktır. Gençler, örneğin bir spor kulübünde, gençlik merkezinde veya evlerinde ortak etkinlikler geliştirebilirler. Ortak boş zamanları birlikte değerlendirmek Çocuğunuzu ortak boş zamanlarınızda dil bilgisini daha da geliştirmesi için heveslendirin. Çocuğunuzdan, örneğin gazete yazıları, okul bilgileri gibi Almanca metinleri okumasını ve size tercüme etmesini isteyin. Veya bir kütüphaneye kızınız/oğlunuz ile birlikte giderek beraber ilginç ve bilgilendirici kitaplar arayın. Okumayı sevmeyenler sesli kitaplar da kiralayabilir. Çocuğunuzla Türkçeyi de çalışın. Almanca öğrenmek için anadilin iyi bilinmesi güven sağlar. İki dili iyi bilmek iş piyasasında avantaj demektir. Die gemeinsame Freizeit nutzen Motivieren Sie Ihr Kind in der gemeinsamen Freizeit, seine Sprachkenntnisse weiterzuentwickeln. Lassen Sie sich z.b. deutsche Texte wie Zeitungsartikel oder Schulinformationen vorlesen und übersetzen. Oder begleiten Sie Ihre Tochter/Ihren Sohn einmal in die Bücherei und suchen Sie zusammen nach interessanter Literatur. Wer nicht gerne liest, kann auch Hörbücher ausleihen. Üben Sie mit Ihrem Kind auch die türkische Sprache. Gute Kenntnisse in der Muttersprache geben Sicherheit für das Erlernen des Deutschen. Auf dem Arbeitsmarkt ist es zudem ein Vorteil, wenn man zwei Sprachen gut beherrscht. Die Schulzeit begleiten Sie sollten außerdem Veranstaltungen an der Schule besuchen, z.b. zu Elternsprechtagen gehen. Halten Sie Kontakt zu den Lehrkräften und erkundigen Sie sich regelmäßig nach den Deutschkenntnissen Ihres Kindes. Auch der Austausch mit deutschen Familien ist eine gute Möglichkeit. Okul hayatı boyunca çocuklara eşlik etmek Ayrıca okuldaki etkinlikleri ziyaret etmelisiniz, örneğin veli toplantılarına katılmak gibi. Öğretmenlerle daima ilişki halinde olun ve çocuğunuzun Almancası hakkında bilgi alın. Alman aileler ile iletişim kurmak da iyi bir olanaktır. 7

8 MESLEĞE YÖNELIŞ BERUFLICHE ORIENTIERUNG Meslek danışmanlığı servisinin sunduğu imkanlar Die Angebote der Berufsberatung İster meslekler hakkında ister bölgede yerleşik şirketler hakkında olsun, İş Ajansı nın meslek danışmanlığı servisi meslek eğitimi sunan uygun işyeri bulmakta gençlere ve anne babalara yardımcı olmaktadır. Bu bölümde, hangi destek olanaklarının bulunduğu hakkında bilgiler bulacaksınız. Çocuğunuz, en geç son öğretim yılından bir yıl önce danışman ile görüşmek için randevu alması faydalı olacaktır. Bu randevuda çocuğunuza eşlik edebilirsiniz. Soracağınız soruları önceden birlikte hazırlamanız önemlidir. Çocuğunuz bu hazırlığın nasıl yapılacağına dair BERUFE-Entdecker (sayfa 11) ve BERUFE-Universum (sayfa 12 13) sayfalarından yararlanabilir. Meslek seçiminin bütün aşamalarında destek Meslek danışmanları, çocuğunuzun güçlü yönlerini keşfetmesi için ve hangi mesleklerin kendisine uygun olduğunu bulmak ve mesleki eğilimini belirlemek amacıyla testler yaparlar. Aynı zamanda bu görüşmede çocuğunuzun hangi okula devam etmesi uygun olduğunu öğrenebilirsiniz. Eğer çocuğunuz istediği bir meslek hakkında karar verdiyse, bu durumda meslek danışmanlığı servisi, bölgenizde bulunan ve meslek eğitimi veren işyerlerinin adreslerini başvuru süreleri ile birlikte size bildirir. Çocuğunuzun arzuladığı meslek eğitimi mümkün olmaması durumunda, alternatifler sorabilirsiniz. Ayrıca meslek danışmanları çocuğunuza iş başvurusunun nasıl yapılması gerektiği ile ilgili ipuçları verir ve maddi destek olanakları hakkında bilgilendirir. Eğitim sürecinde danışmanlık hizmetleri Çocuğunuz meslek eğitimine başladıktan sonra da meslek danışmanlığı servisi önemli bir muhatabınızdır. Çocuğunuzun ders konusunda zorlanması halinde, meslek eğitimine eşlik eden yardımlar (abh) vardır. Gençler burada özel yardım alırlar. Bilgi edinilebilecek diğer olanaklar Meslek danışmanlığı servisi, özellikle anne babalar için hazırlanan veli toplantıları sunar. Okullarla işbirliği yaparak bilgilendirme toplantıları düzenler. Ob es um Ausbildungsberufe oder Unternehmen in der Region geht die Berufsberatung der Agentur für Arbeit hilft Jugendlichen und Eltern bei der Suche nach einem Ausbildungsplatz. Der Beitrag informiert Sie, welche Unterstützungsmöglichkeiten es gibt. Spätestens gegen Ende des vorletzten Schuljahrs sollte Ihr Kind einen Beratungstermin vereinbaren. Gerne können Sie es begleiten. Wichtig ist, dass Sie sich gemeinsam im Vorfeld Fragen überlegen und diese mitbringen. Zur Vorbereitung kann Ihr Kind den BERUFE Entdecker (Seite 11) und das BERUFE-Universum (Seite 12 13) nutzen. Unterstützung in allen Phasen der Berufswahl Die Berufsberaterinnen und Berufsberater führen berufskundliche Tests durch, mit denen Ihr Kind herausfinden kann, welche Stärken es hat und welche Ausbildungsberufe zu ihm passen können. Außerdem können Sie im gemeinsamen Gespräch herausfinden, ob Ihr Kind sich für den Besuch einer weiterführenden Schule eignet. Falls Ihr Kind sich bereits für einen Ausbildungsberuf entschieden hat, informiert die Berufsberatung Sie über Adressen von Ausbildungsbetrieben in der Region und über Bewerbungsfristen. Auch die Frage nach Alternativen kann gestellt werden, falls es mit dem Wunschberuf nicht klappt. Die Berufsberaterinnen und Berufsberater geben Ihrem Kind zudem Tipps zur Bewerbung oder Auskunft zu finanziellen Unterstützungsmöglichkeiten. Beratung während der Ausbildung Auch nach dem Beginn einer Ausbildung ist die Berufsberatung ein wichtiger Ansprechpartner. Falls Ihr Kind z.b. Probleme mit dem Lernstoff haben sollte, gibt es ausbildungsbegleitende Hilfen (abh). Die Jugendlichen erhalten dann gezielte Förderung. Weitere Informationsmöglichkeiten Die Berufsberatung bietet speziell für Eltern Elternabende an. In Zusammenarbeit mit Schulen organisiert sie Informationsveranstaltungen, die Sie besuchen können. 8 Meslek danışmanlığı servisi ile ilgili diğer bilgileri Eltern» Fahrplan zum Beruf» Berufsberatung & BiZ sayfasında bulabilirsiniz. Meslek danışmanlığı servisi ile iletişim: 0800 / numaralı ücretsiz telefon hattından danışma için randevu alabilirsiniz. Danışmanlık hizmetininden yararlanmak istediğinizde internet sayfasında bulunan formu doldurup İş Ajansınız a gönderebilirsiniz. linkini açarak Kontakt üzerine tıklayın, burada Ausbildung und Studium sayfasını sonra Beratungswunsch sayfasını seçin. Weitere Infos rund um die Berufsberatung finden Sie auf Eltern» Fahrplan zum Beruf» Berufsberatung & BiZ. Ihr Kontakt zur Berufsberatung: Sie können unter der kostenlosen Nummer 0800 / einen Beratungstermin ausmachen. Sie können Ihren Beratungswunsch mittels eines Onlineformulars an Ihre Agentur für Arbeit senden. Klicken Sie unter auf Kontakt, wählen Sie zunächst Ausbildung und Studium und dann Beratungswunsch aus.

9 Anne-babalar için bir portal: Das Elternportal von Çocuğunuzun meslek seçimi, eğitim yeri arama ve iş başvurusuyla ilgili bütün önemli bilgiler planet-beruf. de portalinde bulunabilmektedir. Fakat bu portal siz anne-babalar için de birçok değerli bilgiler içermekte. ana sayfasının üst kısmında yer alan sekme üzerinden ulaşabileceğiniz annebaba portalinde toplanan bilgiler çeşitli bölümlere ayrılmıştır; burada çeşitli sorularınızın cevaplarını bulacaksınız. Eltern» Fahrplan zum Beruf sayfasında çocuğunuzun meslek seçme aşamasıyla ilgili birçok faydalı yazılar bulunmaktadır. Bu önemli aşamada çocuğunuza nasıl yardım edebilceğinize ilişkin tavsiyeler Mein Kind unterstützen başlığı altında toplanmıştır. Ausbildung & Beruf bölümünde ise çeşitli meslekler ve hukukî konularla ilgili önemli bilgileri sunulmaktadır. Çocuğunuzun okulunda»elternbeirat«(okul-aile birliği) üyesi olarak görevli iseniz, Engagiert mitwirken sayfası size pek çok konuda yardımcı olacaktır. regional size bulunduğunuz yerdeki meslek eğitimi olanaklarını gösterir. Ihr Kind findet alle wichtigen Informationen rund um Berufsorientierung, Ausbildungsstellensuche und Bewerbung auf. Aber auch für Sie als Eltern bietet das Portal viel Wissenswertes. Im Elternportal, das Sie über einen Reiter im oberen Bereich der Startseite von erreichen, sind die Informationen in verschiedene Rubriken eingeteilt hier finden Sie Antworten auf Ihre Fragen. Auf Eltern» Fahrplan zum Beruf gibt es Beiträge rund um die Berufsorientierungsphase Ihres Kindes. Tipps, wie Sie Ihrem Kind in dieser wichtigen Zeit helfen können, lassen sich unter Mein Kind unterstützen nachlesen. Wissenswertes über die unterschiedlichen Berufe sowie rechtliche Fragen bietet die Rubrik Ausbildung & Beruf. Wenn Sie sich in der Schule Ihres Kindes etwa als Mitglied des Elternbeirats beteiligen, erhalten Sie über die Rubrik Engagiert mitwirken zahlreiche Hilfestellungen. regional zeigt Ihnen Ausbildungsmöglichkeiten bei Ihnen vor Ort. MESLEĞE YÖNELIŞ BERUFLICHE ORIENTIERUNG Anne-babalar için bülten Yılda birkaç kez bülten yayınlanmaktadır. Bu bülten sizi meslek seçimi ve meslek eğitimi konusunda güncel yazılarla bilgilendirir. Bültene abone olmak için Eltern» Service» Newsletter für Eltern sayfasından kaydolabilirsiniz. Der Newsletter für Eltern Mehrmals im Jahr erscheint ein Newsletter, der Sie über aktuelle Beiträge rund um die Themen Berufswahl und Ausbildung informiert. Auf Eltern» Service» Newsletter für Eltern können Sie sich dafür anmelden. 9

10 MESLEĞE YÖNELIŞ BERUFLICHE ORIENTIERUNG Meslek Danışmanlık Merkezi (BiZ) Das Berufsinformationszentrum (BiZ) Meslek Danışmanlık Merkezi nde (BiZ) değişik meslek eğitimi imkanları ve meslekler hakkında çocuğunuzla birlikte bilgi edinebilirsiniz. Ayrıca başarılı bir iş başvurusunun nasıl yapılacağı hakkında burada size ipuçları verilir. BiZ merkezini ücretsiz olarak ve randevu almadan ziyaret edebilirsiniz. Meslek Danışmanlık Merkezi nin yapısı BiZ merkezinde sunulan bilgiler konulara göre ayrılmıştır ve dört değişik konu altında düzenlenmiştir: İş ve meslek, meslek eğitimi ve üniversite öğrenimi, iş başvurusu, yurtdışı. Her konu için bilgisayarla donanmış çalışma masaları vardır. Bu masalarda örneğin Federal İş Ajansı nın çevrimiçi (online) sunumlarından ( BERUFENET, KURSNET, JOBBÖRSE, BERUFE.TV, BEN) faydalanabilirsiniz. Ayrıca sayfasına ait meslek seçimi ile ilgili dergileri ve daha geliştirilmiş literatür dergilerini burada bulabilirsiniz. İş başvurusu adlı konu bölümünde özel donanmış bilgisayarlar bulunmaktadır. Siz ve çocuğunuz bu bilgisayarları örneğin okul karnelerini taramak için kullanabilirsiniz. İpucu: Sizin ve çocuğunuzun iş başvurusu ile ilgili sorularınızı cevaplamak ve size yardımcı olmak için her BiZ merkezinde kişisel bir muhatabınız vardır. Meslek eğitimi hakkında bilgi dosyaları BiZ merkezinde meslek eğitimi, üniversite öğrenimi ve meslek ile ilgili tüm konularda bilgilendirme malzemesi bulabilirsiniz. Bunların arasında meslek eğitimi ile ilgili 28 adet bilgi dosyası da Meslek eğitimi ve üniversite öğrenimi adlı konu bölümünde bulunmaktadır. BiZ merkezine gitmeden önce BiZ-bilgi dosyaları hakkında sayfasında bulunan BiZ-kataloğuna bir göz atınız. Özel bir kılavuz olan meslek araştırma formu vasıtasıyla oğlunuz/kızınız meslekler hakkında hangi bilgileri edindiğini yazabilir. Meslek araştırma formu BiZ merkezinde bulunur. Im Berufsinformationszentrum (BiZ) können Sie sich mit Ihrem Kind über die verschiedenen Ausbildungsmöglichkeiten und Berufe informieren. Sie erhalten außerdem Tipps für eine gelungene Bewerbung. Das BiZ können Sie ohne Anmeldung kostenlos besuchen. Aufbau der Berufsinformationszentren Die Informationen im BiZ sind nach Themen strukturiert und in vier unterschiedliche Themeninseln gegliedert: Arbeit und Beruf, Ausbildung und Studium, Bewerbung, Ausland. An jeder Themeninsel gibt es Computerarbeitsplätze, an denen Sie z.b. die Onlineangebote der Bundesagentur für Arbeit ( BERUFENET, KURSNET, JOBBÖRSE, BERUFE.TV, BEN) benutzen können. Außerdem finden Sie Magazine, wie das Berufswahlmagazin von, und weiterführende Literatur. Die Themeninsel Bewerbung bietet speziell ausgestattete PCs, die Sie und Ihr Kind z.b. für das Scannen von Zeugnissen nutzen können. Tipp: In jedem BiZ stehen persönliche Ansprechpartner/ innen zur Verfügung, die Ihnen und Ihrem Kind bei Fragen rund um die Bewerbung weiterhelfen. Infomappen Ausbildung Im BiZ finden Sie Informationsmaterial zu allen Themen rund um Ausbildung, Studium und Beruf. Dazu zählen auch die 28 Infomappen Ausbildung in der Themeninsel Ausbildung und Studium. Vor dem BiZ-Besuch lohnt es sich unter planet-beruf einen Blick in den BiZ-Katalog zu werfen. So verschaffen Sie sich einen Überblick über die BiZ-Infomappen. Mithilfe des Berufserkundungsbogens, einem speziellen Leitfaden, kann Ihr Sohn/Ihre Tochter aufschreiben, welche Informationen er/sie über die Berufe erhalten hat. Der Berufserkundungsbogen liegt im BiZ aus. Video Eltern» Video: Mit den Eltern im BiZ sayfasında Anne-babayla BiZ merkezine gitme video filminde, çocuğunuzla birlikte BiZ merkezine yapacağınız ziyaretin nasıl olabileceğini görebilirsiniz. Yakınınızda bulunan BiZ merkezi Size en yakın BiZ merkezini Schüler/innen» Mein Fahrplan» Infoboard» BiZ sayfasında Dein BiZ bölümüne posta kodunuzu girerek bulabilirsiniz. Video Auf Eltern» Video: Mit den Eltern im BiZ erfahren Sie, wie der gemeinsame BiZ-Besuch mit Ihrem Kind aussehen kann. Das BiZ in Ihrer Nähe Das Ihnen am nächsten gelegene BiZ finden Sie, indem Sie auf Schüler/innen» Mein Fahrplan» Infoboard» BiZ im Beitrag Dein BiZ Ihre Postleitzahl eingeben. 10

11 Resimden mesleğe Vom Bild zum Beruf Çocuğunuz, BERUFE Entdecker [MESLEK Keşfet] sayfası vasıtasıyla meslekler hakkında ilk kez fikir sahibi olup bundan hoşlanacaktır. Programın nasıl çalıştığını buradan öğrenebilirsiniz. BERUFE Entdecker, çocuğunuzun kendine uygun olan ve eğitimi yapılan bir mesleği oyun oynar gibi bulmasında yardımcı olur. Özellikle meslekleri yeterince tanımayan gençler resimler vasıtasıyla meslekler hakkında fikir sahibi olurlar. Çocuğunuz kendi mesleğini bulmak için, yüzlerce meslek resimlerinden seçtiklerini beğeniyorum/ beğenmiyorum diye işaretler. Bu esnada yavaş yavaş yeni iş alanlarını, faaliyetleri ve meslekleri keşfeder. Mesleğe doğru adım adım Başlangıç sayfasında çocuğunuzdan, mesleğine yöneliş ile ilgili ne kadar yol aldığı sorulacaktır. Çocuğunuz cevap olarak 'Henüz bir fikrim yok.' cümlesinin üstüne mi tıkladı? Şimdi arka arkaya gelen meslek resimleri hakkında sezgisel olarak karar verir: Kalp mi, artı işareti mi. Çocuğunuza şimdi, yaptığı bu seçime uygun olarak örneğin Araba ve trafik veya Turizm ve tatil ekonomisi gibi iş alanları gösterilir. Çocuğunuz bu iş alanlarını, değişik tipik faaliyetleri değerlendirerek daha derin tanıyabilir. Şimdi çocuğunuza kendi için uygun olan meslekler belirtilir. Bir meslek hakkında daha fazla ve detaylı bilgi edinmek istiyorsa, şunları yapabilir: Meslek eğitimi gören öğrencilerin açıklamalarını veya videolar seyredebilir. Böylece en önemli faaliyetleri öğrenir ve Job Checker de eğitim süresi ve alınan ücretler hakkında her türlü bilgiye ulaşabilir. Çocuğunuz son olarak, en çok beğendiği meslekleri bir sonuç listesine geçirir. Bu listeyi örneğin basılı olarak Meslek Danışmanlığına giderken yanında götürebilir. Mithilfe des BERUFE Entdeckers bekommt Ihr Kind einen ersten Einblick in die Welt der Berufe und es macht ihm sicher Spaß. Wie die Anwendung funktioniert, erfahren Sie hier. Der BERUFE Entdecker unterstützt Ihr Kind auf spielerische Weise dabei, den passsenden Ausbildungsberuf zu finden. Mithilfe von Bildern erhalten besonders Jugendliche, die sich in der Berufswelt noch nicht gut auskennen, einen ersten Eindruck. Um seinen Beruf zu erhalten, markiert Ihr Kind Bilder aus hunderten Ausbildungsberufen mit gefällt mir/gefällt mir nicht. Dabei entdeckt es nach und nach neue Arbeitsbereiche, Tätigkeiten und Berufe. Schritt für Schritt zum Beruf Auf der Startseite wird Ihr Kind gefragt, wie weit es bereits mit seiner beruflichen Orientierung ist. Hat Ihr Kind Ich habe noch keine Ahnung. angeklickt? Dann entscheidet es sich spontan bei einer Folge verschiedener Berufsfotos: Herz oder Kreuz. Passend zu dieser Auswahl werden Ihrem Kind jetzt Arbeitsbereiche vorgestellt, z.b. Auto und Straßenverkehr oder Tourismus und Freizeitwirtschaft. Diese kann Ihr Kind genauer kennenlernen, indem es verschiedene typische Tätigkeiten bewertet. Nun werden Ihrem Kind Berufe genannt, die zu ihm passen könnten. Wenn es mehr zu einzelnen Berufen erfahren möchte, kann es sich ausführlich informieren: Es kann sich Statements von Auszubildenden oder Videos ansehen. Es lernt die wichtigsten Tätigkeiten kennen und erfährt im Job Checker alles zu Ausbildungsdauer und Verdienst. Die Berufe, die Ihrem Kind am besten gefallen, kann es zum Schluss in eine Ergebnisliste übernehmen. Diese kann es z.b. in ausgedruckter Form zur Berufsberatung mitnehmen. MESLEĞE YÖNELIŞ BERUFLICHE ORIENTIERUNG Mesleğe doğru adım adım BERUFE Entdecker logosuna tıklayın: Bu logoyu planet-beruf. de nin başlangıç sayfasında bulabilirsiniz. Bu program, Android cep telefonlarında uygulanmak üzere Google Play den ve ios sistemleri için uygulama mağazalarından ücretsiz olarak alınabilir. Schritt für Schritt zum Beruf Klicken Sie auf das Logo BERUFE Entdecker : Sie finden es auf der Startseite von. Als App ist die Anwendung für Android-Handys bei Google Play und für ios im App Store kostenfrei erhältlich. 11

12 MESLEĞE YÖNELIŞ BERUFLICHE ORIENTIERUNG Güçlü yönlerle mesleğe doğru: BERUFE-Universum programına genel bir bakış Mit den Stärken zum Beruf: Das BERUFE-Universum im Überblick Çocuğunuzun kendini tanıyabilmesi amacıyla hazırlanan yardımcı program BERUFE-Universum çocuğunuza, güçlü yönlerini ve ilgi alanlarını keşfetmesi ve kendisi için uygun olan meslekleri tanıması için imkan vermektedir. Bunun için yaklaşık 500 Berufe-Planeten [Meslek gezegenleri] arasında seçim yapabilir. Bu gezegenlerin her biri, eğitimi yapılan bir mesleği temsil eder. Çocuğunuzun hangi gezegenlere ineceği, BERUFE- Universum programına dört bölüm üzerinden girdiği bilgilere bağlıdır. Mesleki ilgi alanları, kişisel güçlü yönlerle davranış biçimleri ve okul başarıları burada birlikte etkilidir. Bu yüzden doğru eğitimi seçmek ve başarıyla bitirmek için güçlü yönlerin keşfedilmesi önemlidir. Bu programın sezgisel kullanımı, çocuğunuzun kendisiyle ve mesleki istekleriyle meşgul olmasına yardımcı olur. Bu versiyonda yeni olarak, çocuğunuza içerik olarak benzer diğer meslekleri tanıtan meslek alanları ( Meslek galaksileri ) adı altında bir tablo bulunmaktadır. Programın kullanımı gizlidir. Oturumu açabilmek için ve verilere daha sonra tekrar ulaşabilmek için, gençler isim ve şifreyi kendileri belirlerler. Das Selbsterkundungsprogramm BERUFE-Universum bietet Ihrem Kind die Möglichkeit, seine Stärken und Interessen herauszufinden und zu ihm passende Ausbildungsberufe kennenzulernen. Dabei stehen rund 500 Berufe-Planeten zur Auswahl. Diese Planeten stehen für die einzelnen Ausbildungsberufe. Bei welchen Ihr Kind landen kann, hängt von seinen Angaben bei den vier Stationen im BERUFE-Universum ab. Berufliche Interessen, persönliche Stärken sowie Verhaltensweisen und schulische Leistungen spielen dabei zusammen. Gerade die Stärken sind für die Wahl der richtigen Ausbildung und den erfolgreichen Abschluss wichtig. Die intuitive Bedienung unterstützt Ihr Kind dabei, sich mit sich selbst und seinen beruflichen Wünschen zu beschäftigen. Neu in dieser Version ist die Übersicht über Berufsfelder ( Berufe-Galaxien ), die Ihrem Kind weitere inhaltlich verwandte Berufe erschließt. Die Anwendung erfolgt anonym. Die Jugendlichen können sich Loginnamen und Passwort frei auswählen, um später wieder auf die Daten zurückgreifen zu können. Giriş: Mesleki ilgi alanları Çocuğunuzdan ilk önce tipik işlere duyduğu ilgiyi değerlendirmesi istenecektir. Çıkacak sonuç, meslek alanlarını evvela galaksiler olarak gösterir. Bunların büyüklüğü ve rengi daha önce yapılan değerlendirmeye göre belirlenir. Ayrıca meslekler, uygun renkte birer gezegen olarak ta gösterilebilirler ( Meslekleri ilgi alanına göre göster ). Berufliche Interessen als Einstieg Als Erstes wird Ihr Kind aufgefordert, sein Interesse für typische Tätigkeiten zu bewerten. Das Ergebnis zeigt zunächst die Berufsfelder als Galaxien an, deren Größe und Farbe durch die zuvor getroffene Bewertung bestimmt wird. Zusätzlich können die Berufe auch als einzelne Planeten in den entsprechenden Farben angezeigt werden ( Berufe nach Interessen anzeigen ). 12

13 Sonraki bölüm: Kişisel güçlü yönler BERUFE-Universum seyahatinin ikinci bölümü olan güçlü yönlerin kontrolünde, çocuğunuz değişik ödevleri çözerek kendi güçlü yönlerini belirleyebilir. İkinci ara sonuçta, gezegenler bir merkezin etrafında daire şeklinde gruplanırlar bir meslek güçlü yönlere ne kadar uyuyorsa o kadar merkez noktasına yakın olur. Bölümlerin toplam sonuç olarak değerlendirilmesi Üçüncü bölümde çocuğunuz davranış biçimlerini belirtir, örneğin yer değişikliğine hazır olup olmadığı gibi. Dördüncü bölümde Almanca, Matematik ve İngilizce derslerindeki başarı notları odak noktasıdır. Çocuğunuzun verdiği bütün bilgiler bir toplam sonuç listesine aktarılır. Bu listede, çocuğunuz için en uygun meslekler gösterilir. Çocuğunuz bu listeyi yazdırmalı, meslek seçimi dosyasına koymalı ve Meslek Danışmanlığı'nda yapacağı görüşmeye giderken yanına almalıdır. Nächste Station: Persönliche Stärken Im Stärkencheck, der zweiten Station der Reise durch das BERUFE-Universum, kann Ihr Kind durch das Lösen von verschiedenen Aufgaben seine Stärken bestimmen. Im zweiten Zwischenergebnis gruppieren sich die Planeten kreisförmig um ein Zentrum je besser ein Beruf zu den Stärken passt, desto näher am Mittelpunkt steht er. Auswertung der Stationen im Gesamtergebnis In der dritten Station äußert Ihr Kind sich zu seinen Verhaltensweisen, z.b. ob es eine hohe Mobilitätsbereitschaft mitbringt. In der vierten Station stehen die schulischen Leistungen in den Fächern Deutsch, Mathe und Englisch im Mittelpunkt. Alle Angaben fließen in die Gesamtergebnisliste ein, die Ihrem Kind die Berufe zeigt, die am besten zu ihm passen. Diese Liste sollte Ihr Kind ausdrucken, im Berufswahlordner abheften und zu Terminen mit der Berufsberatung mitbringen. MESLEĞE YÖNELIŞ BERUFLICHE ORIENTIERUNG BERUFE-Universum programına giden yol Çocuğunuz, kendini tanımaya yardım eden bu programı ve bununla ilgili daha birçok bilgiyi Schüler/innen» Meine Talente» BERUFE-Universum sayfasında bulabilir. Siz anne babalar için özel makaleleri Eltern» Mein Kind unterstützen» BERUFE-Universum sayfasında bulabilirsiniz. Der Weg zum BERUFE-Universum Das Selbsterkundungsprogramm und viele weitere Informationen dazu findet Ihr Kind auf Schüler/innen» Meine Talente» BERUFE-Universum. Spezielle Beiträge für Sie als Eltern stehen unter Eltern» Mein Kind unterstützen» BERUFE-Universum zur Verfügung. 13

14 MESLEĞE YÖNELIŞ BERUFLICHE ORIENTIERUNG Meslek eğitimi için hazır olmak Fit für die Ausbildung Hakan Güzelhan, Köln de bulunan Oz Yufka Teigwarenproduktion e.k. yufka mamülleri firmasında yönetici asistanı olarak çalışmaktadır. Ayrıca üniversite mezunu diplomalı tüccar olarak, toptancılık ve dış ticaret alanında yetiştirilen perakende satış elemanlarının şirketteki eğitiminden sorumludur. : Meslek eğitimi alan öğrencilerinizin hangi ön bilgilere sahip olmaları gerekir? Hakan Güzelhan: Temel koşulların uygun olması gerekir. Satış elemanlarının muhasebecilikte çok iyi bilgi sahibi olmaları gerektiğinden, matematik bu koşullardan birisidir. Almanya da doğmuş meslek eğitimi alan öğrencilerden, Almanca dilini mükemmel konuşup yazmalarını bekliyoruz. Eğer evlerinde Türkçe öğrenmişlerse, bu dili de iyi bilmeleri gerekir. Ayrıca İngilizce bilgisi de aranan diller arasındadır. : Hangi okul diplomalarını ve hangi notları şart koşuyorsunuz? Hakan Güzelhan: Bir orta eğitim diploması yeterlidir. Notlar bizim için önemlidir, fakat bağımsız çalışma, İletişim becerisi ve dayanıklılık gibi yeteneklere de önem veriyoruz. Dersleri daha zayıf olan ögrencilere de bir şans veriyor ve onları eğitim sürecinde destekliyoruz. Örneğin meslek eğitimi alan öğrencilere, meslek okulunda görülen ders içerikleri ile ilgili her zaman yardımlarımızı sunuyoruz. Ancak gençler kendi kendilerini geliştirmeye niyetli olmalıdırlar. Hakan Güzelhan ist Assistent der Geschäftsleitung bei der Öz Yufka Teigwarenproduktion e.k. in Köln. Der studierte Diplom-Kaufmann ist im Unternehmen außerdem für die Ausbildung von Kaufleuten im Großund Außenhandel zuständig. : Welche Kenntnisse sollten Ihre Auszubildenden mitbringen? Hakan Güzelhan: Die Grundvoraussetzungen müssen stimmen. Dazu gehört Mathe, da Kaufleute fit im Rechnungswesen sein müssen. Bei Azubis, die in Deutschland geboren sind, erwarten wir, dass sie einwandfrei Deutsch sprechen und schreiben können. Wenn sie Türkisch im Elternhaus gelernt haben, dann sollten sie auch diese Sprache gut beherrschen. Außerdem sind Englischkenntnisse gefragt. : Welchen Schulabschluss und welche Noten setzen Sie voraus? Hakan Güzelhan: Ein mittlerer Bildungsabschluss ist ausreichend. Die Noten sind uns wichtig, aber wir legen auch Wert auf Fähigkeiten wie Selbstständigkeit, Kommunikationsfähigkeit und Durchhaltevermögen. Auch schwächeren Schülerinnen und Schülern geben wir eine Chance und unterstützen sie während der Ausbildung. Wir bieten z.b. unseren Azubis immer an, bei der Übung des Berufsschulstoffs mitzuhelfen. Die Bereitschaft, an sich zu arbeiten, muss allerdings bei den Jugendlichen vorhanden sein. 14

15 MESLEĞE YÖNELIŞ BERUFLICHE ORIENTIERUNG : Anne babalar çocuklarına nasıl yardımcı olabilirler? Hakan Güzelhan: Anne babalar değişik meslekler hakkında bilgi edinmelidirler. Bunu yapmak internette artık kolayca mümkündür. Ayrıca, bütün eğitim yılı boyunca öğretmenlerle iletişim halinde bulunmak önemlidir. Bir de çocuklarının yeteneklerini bilmelidirler. : Wie können Eltern ihre Kinder unterstützen? Hakan Güzelhan: Sie sollten sich über die verschiedenen Ausbildungsberufe informieren. Dies ist heute im Internet leicht möglich. Außerdem ist es wichtig, während des ganzen Schuljahrs den Kontakt zu den Lehrkräften zu suchen. Auch sollte man die Fähigkeiten seines Kindes kennen. Anne babalar için ipuçları Şirketler, notlara, sosyal becerilere ve pratik tecrübelere dikkat ederler. Okuldaki derslerde zorlanan öğrencilerin özel ders almaları belki yardım sağlar. Örneğin staj yerleri arama ve şirketleri telefonla arama gibi birçok şeyi mümkün olduğunca çocuğunuzun kendine yaptırarak, onu bağımsız olmaya teşvik edersiniz (staj konusu ile daha fazla bilgi için bakınız sayfa 16 17). Spor veya müzik gibi hobiler ve gönüllü olarak görev üstlenme, çocuğunuzun özgüvenini güçlendirir ve ilişki kurma yeteneğini ve iletişim becerisini geliştirir. Tipps für Eltern Unternehmen achten auf Noten, soziale Fähigkeiten und praktische Erfahrungen. Bei schulischen Schwächen ist vielleicht Nachhilfeunterricht hilfreich. Die Selbstständigkeit Ihres Kindes fördern Sie, indem Sie es möglichst viel selbst erledigen lassen, z.b. nach Praktikumsmöglichkeiten zu suchen und bei Betrieben anzurufen (mehr zum Thema Praktikum auf Seite 16 17). Hobbys wie Sport oder Musik und ehrenamtliches Engagement stärken das Selbstbewusstsein Ihres Kindes und trainieren seine Kontakt- und Kommunikationsfähigkeit. Daha fazla bilgi Eltern» Service» Links & Downloads ve Ausbildung & Beruf» Arbeitsmarkt & Berufe sayfalarında bulabilirsiniz. Weitere Informationen finden Sie unter de» Eltern» Service» Links & Downloads und Ausbildung & Beruf» Arbeitsmarkt & Berufe. 15

16 MESLEĞE YÖNELIŞ BERUFLICHE ORIENTIERUNG Staj yapmak, meslek seçimi konusunda faydalı olur Ein Praktikum hilft bei der Berufswahl Staj, uygun bir meslek eğitim yeri ararken yardımcı olur. Çocuğunuz, meslekî ilgileri ve güçlü yönleri hakkında birşeyler öğrenir ve bunları geliştirir. Ayrıca farklı mesleklerde meslekî deneyimler kazanır. Staj yaparak oğlunuz/kızınız, eğitimi yapılan değişik meslekler hakkında genel bilgi toplar. Bilhassa arzu ettiği meslek hakkında bazı bilgiler edinir ve bu deneyimlerin kendi düşünceleriyle uyuşup uyuşmadığını tespit edebilir. Ein Praktikum hilft bei der Suche nach einem geeigneten Ausbildungsplatz. Ihr Kind erfährt etwas über seine beruflichen Interessen und Stärken und kann diese ausbauen. Außerdem kann es berufliche Erfahrungen in unterschiedlichen Berufen sammeln. Durch ein Praktikum kann Ihr Sohn/Ihre Tochter einen Überblick über verschiedene Ausbildungsberufe sammeln. Insbesondere über den Wunschberuf erfährt er/sie einiges und kann feststellen, ob diese Erfahrungen mit den eigenen Vorstellungen übereinstimmen. Güçlü yönlerini öğrenmek ve geliştirmek Ayrıca çocuğunuz bu staj sürecinde hangi alanlarda kendini daha çok geliştirebileceğini muhtemelen bulabilir. Çocuğunuz işyerinde yaptığı zorunlu stajın yanı sıra gönüllü olarak da, örneğin tatillerde staj yapmalıdır. Çocuğunuz bu şekilde, ilgili ve çalışmaya hazır olduğunu gösterir ve böylece meslek eğitim yeri bulma şansını yükseltir. Bir staj yeri ararken, çocuğunuzun mesleki ilgi alanlarına ve güçlü yönlerine göre karar vermek önemlidir. Çocuğunuzun hangi meslekleri sevebileceğini ve güçlü yönlerinin hangi alanlarda olduğunu birlikte düşünün. İlerde yapılacak başvurular için bir avantaj Staj bittikten sonra çocuğunuza bir sertifika verilir. Bu belge işyeri tarafından düzenlenir ve staj süresi ve yapılan iş hakkında bilgi verir. Bu sertifika kendisinin daha sonraki başvurularında önemli olacaktır. Stärken kennenlernen und ausbauen Während eines Praktikums findet Ihr Kind außerdem heraus, in welchen Bereichen es sich vielleicht noch weiterentwickeln kann. Neben dem verpflichtenden Betriebspraktikum sollte Ihr Kind auch freiwillige Praktika, z.b. in den Ferien, absolvieren. Damit zeigt es Interesse und Leistungsbereitschaft und erhöht so die Chancen auf einen Ausbildungsplatz. Bei der Suche nach einem Praktikumsplatz ist es wichtig, nach den beruflichen Stärken und Interessen Ihres Kindes zu entscheiden. Überlegen Sie gemeinsam, welche Berufe Ihrem Kind Spaß machen könnten und in welchen Bereichen seine Stärken liegen. Vorteil für spätere Bewerbungen Nach dem Praktikum erhält Ihr Kind ein Zeugnis. Das Dokument wird vom Betrieb ausgestellt und bestätigt die Dauer und die Tätigkeiten des Praktikums. Das Zeugnis ist für spätere Bewerbungen wichtig. Dikkat etmeniz gereken hususlar: Birçok şirket, staj yerlerini çok önceden dağıtıyor. Bu nedenle çocuğunuz erken başvuru yapmalıdır. Bir staj, yaklaşık bir ile dört hafta arası sürmektedir. Stajyer, staj sürelerini işyeri ile kararlaştırabilir. Okul stajlarında, genel şartlar okul tarafından tespit edilir. Çocuğunuzun işyerine vaktinde gitmesi önemlidir. Diğer çalışanlara karşı saygılı davranmak da çok önemlidir. Stajını bitirdikten sonra oğlunuzla/kızınızla baş başa vererek, onun bu staj sürecinde hangi deneyimleri kazandığını ve bunların ona meslek seçimi konusunda neler sağlayabileceğini birlikte değerlendirin. Das sollten Sie beachten: Viele Firmen vergeben bereits lange im Voraus Praktikumsstellen. Ihr Kind sollte sich deshalb frühzeitig bewerben. Ein Praktikum dauert etwa ein bis vier Wochen. Die Dauer von freiwilligen Praktika kann die Praktikantin/der Praktikant mit dem Betrieb vereinbaren. Bei Schulpraktika legt die Schule die Rahmenbedingungen fest. Es ist wichtig, dass Ihr Kind pünktlich im Betrieb erscheint. Auch Höflichkeit gegenüber Mitarbeiterinnen und Mitarbeitern spielt eine große Rolle. Setzen Sie sich nach dem Praktikum mit Ihrem Kind zusammen. Überlegen Sie gemeinsam, welche Erfahrungen Ihr Sohn/Ihre Tochter gemacht hat und was das für seine/ihre Berufswahl bringen könnte. 16